HUYỆT VỊ MẠCH ĐỐC
TÍCH TRUNG
Tên Huyệt:
Từ đốt sống ngực đến đốt sống thắt lưng có 21 đốt sống, huyệt ở giữa,
vì vậy gọi là Tích Trung (Trung Y Cương Mục).
Tên Khác:
Thần Tông, Tích Du, Tích Trụ.
Xuất Xứ:
Giáp Ất Kinh.
Đặc Tính:
Huyệt thứ 6 của mạch Đốc.
Vị Trí:
Tại chỗ lõm ngay dưới đầu mỏm gai đốt sống lưng 11.
Giải Phẫu:
Dưới da là chỗ bám của gân cơ thang, cân ngực-thắt lưng của cơ lưng
to, cơ răng bé sau-dưới, cơ gai dài của lưng, cơ ngang gai, dây chằng trên
gai, dây chằng gian gai, dây chằng vàng, ống sống.
Thần kinh vận động cơ là nhánh của dây thần kinh sọ não số XI,
nhánh đám rối cổ sâu và các nhánh của dây thần kinh sống.
Da vùng huyệt chi phối bởi tiết đoạn thần kinh D8.
Chủ Trị:
Trị cột sống lưng đau, nấc, nôn ra máu, cơn đau dạ dầy, da vàng, tiêu
chảy, lòi dom, động kinh.
Phối Huyệt:
Phối cứu Mệnh Môn (Đc.4) + Thận Du (Bq.23) + Trung Lữ Du
(Bq.29) + Yêu Du (Đc.2) trị thắt lưng đau do chấn thương (Loại Kinh Đồ
Dực).
Châm Cứu:
Châm chếch kim lên trên, luồn dưới mỏm gai, hướng vào khoảng gian
đốt sống lưng 11 - 12, sâu 0, 3 - 1 thốn. Cứu 10 - 30 phút.
Ghi Chú:
+ Sách ‘Giáp Ất’ ghi không được cứu.
+ Sách ‘Y Học Nhập Môn’ ghi cấm châm lẫn cứu.
TRUNG KHU
Tên Huyệt:
Khu chỉ vùng cơ chuyển động. Huyệt ở giữa (trung) cột sống, là chỗ
chuyển động của cơ thể, vì vậy gọi là Trung Xu.
Tên Khác:
Trung Xu.
Xuất Xứ:
Thiên 'Khí Phủ Luận' (TVấn.59).
Đặc Tính:
Huyệt thứ 7 của mạch Đốc.
Vị Trí:
Chỗ lõm dưới đầu mỏm gai đốt sống lưng 10.
Giải Phẫu:
Dưới da là gân cơ thang, cân ngực-thắt lưng của cơ lưng to, cơ gai dài
của lưng, cơ ngang gai, dây chằng trên gai, dây chằng gian gai, dây chằng
vàng, ống sống.
Thần kinh vận động cơ là nhánh của dây thần kinh sọ não số XI,
nhánh đám rối cổ sâu và các nhánh của dây thần kinh sống.
Da vùng huyệt chi phối bởi tiết đoạn thần kinh D8.
Chủ Trị:
Trị cột sống đau, dạ dầy đau, mắt nhìn kém.
Phối Huyệt:
Phối Mệnh Môn (Đc.4) trị trẻ nhỏ 2 chân bị liệt (Châm Cứu Học
Thuợng Hải).
Châm Cứu:
Châm kim chếch lên, luồn dưới mỏm gai hướng vào khoảng gian đốt
sống lưng 10 - 11, sâu 0, 3 - 1 thốn. Cứu 10 - 15 phút.