1
© Học viện Ngân hàng
ISSN 3030 - 4199
Tạp chí Kinh tế - Luật & Ngân hàng
Số 275- Năm thứ 27 (3)- Tháng 3. 2025
Khảo sát về nhu cầu, xu hướng mua vàng của
người dân Việt Nam và khuyến nghị
Ngày nhận: 17/02/2025 Ngày nhận bản sửa: 11/03/2025 Ngày duyệt đăng: 14/03/2025
Tóm tắt: Bài viết phân tích thực trạng nhu cầu và xu hướng mua vàng của
người dân Việt Nam giai đoạn 2010- 2024, dựa trên dữ liệu từ Hội đồng Vàng
Thế giới (WGC) và khảo sát thực tế hơn 1.000 người tiêu dùng. Với phương
pháp nghiên cứu thống kê mô tả, kết quả cho thấy nhu cầu vàng của người
dân duy trì ổn định nhưng có sự thay đổi về hình thức đầu tư do tác động của
chính sách quản lý và điều kiện thị trường. Cụ thể, do nguồn cung vàng miếng
bị hạn chế và giá trong nước chênh lệch cao so với thế giới, người tiêu dùng đã
chuyển hướng sang mua vàng nhẫn- một sản phẩm có tính thanh khoản cao
và ít bị ràng buộc bởi quy định hơn. Khảo sát cũng cho thấy phần lớn người
dân mua vàng với mục đích tích lũy tài sản hơn là đầu tư sinh lời, trong đó
A survey on trends in demand of gold and buying activities of Vietnamese people and
recommendations
Abstract: The article analyzes the current situation of demand and gold buying trends of Vietnamese
people in the period 2010-2024, based on data from the World Gold Council (WGC) and a survey of
more than 1,000 consumers. Using descriptive statistics as the research method, the results show that
people's demand for gold remains stable but there are changes in investment forms due to the impact
of management policies and market conditions. Specifically, due to the limited supply of gold bars and
the high difference in domestic prices compared to the world, consumers have turned to buying gold
rings - a product with high liquidity and less constrained by regulations. The survey also showed that
most people buy gold for the purpose of accumulating assets rather than investing for profit, in which the
decision to buy and sell is mainly based on personal financial situation rather than gold price fluctuations
or macroeconomic factors. Notably, the demand for gold is still popular even when consumers do not
spend much of their income on investment, reflecting a strong belief in the value of gold as a safe asset
preservation channel. The research results contribute to clarifying gold consumption trends in Vietnam and
emphasize the role of management policies in regulating the market, ensuring stability and access to gold
for people.
Keywords: Gold demand, Vietnam gold market, Consumer behavior, Management policy
Doi: 10.59276/JELB.2025.03.2884
Do, Minh Duc1, Tran, Thi Lan Phuong2
Email: dominhduc@doji.vn1, phuongttl@neu.edu.vn2
Organization of all: National Economics University, Vietnam
Đỗ Minh Đức, Trần Thị Lan Phương
Đại học Kinh tế Quốc dân, Việt Nam
Khảo sát về nhu cầu, xu hướng mua vàng của người dân Việt Nam và khuyến nghị
2Tạp chí Kinh tế - Luật & Ngân hàng- Số 275- Năm thứ 27 (3)- Tháng 3. 2025
quyết định mua bán chủ yếu dựa trên tình hình tài chính cá nhân thay vì biến
động giá vàng hay các yếu tố kinh tế vĩ mô. Đáng chú ý, nhu cầu mua vàng vẫn
phổ biến ngay cả khi người tiêu dùng không dành nhiều thu nhập cho đầu tư,
phản ánh niềm tin vững chắc vào giá trị của vàng như một kênh bảo toàn tài
sản an toàn. Kết quả nghiên cứu góp phần làm rõ xu hướng tiêu dùng vàng tại
Việt Nam và nhấn mạnh vai trò của chính sách quản lý trong việc điều tiết thị
trường, đảm bảo sự ổn định và khả năng tiếp cận vàng cho người dân.
Từ khóa: Nhu cầu vàng, Thị trường vàng Việt Nam, Hành vi tiêu dùng, Chính sách
quản lý
1. Giới thiệu
Vàng từ lâu đã giữ một vị trí đặc biệt trong
nền kinh tế Việt Nam, không chỉ là tài sản
có giá trị cao mà còn là một phần không
thể tách rời trong tâm lý tích trữ, đầu tư của
người dân. Ở nhiều quốc gia, vàng chủ yếu
được xem như một kênh đầu tư tài chính
hoặc dự trữ ngoại hối của Ngân hàng Trung
ương. Tại Việt Nam, vàng không đơn thuần
là hàng hóa hay công cụ phòng hộ rủi ro,
mà còn là phương tiện bảo toàn tài sản, một
hình thức tiết kiệm truyền thống và thậm
chí gắn liền với văn hóa tích lũy lâu đời.
Chính vì vậy, bất cứ biến động nào của thị
trường vàng đều thu hút sự quan tâm lớn từ
cả nhà đầu tư và công chúng.
Những năm gần đây, thị trường vàng toàn
cầu chứng kiến nhiều biến động mạnh, đặc
biệt trong bối cảnh lạm phát gia tăng, bất
ổn địa chính trị và những thay đổi trong
chính sách tiền tệ của các nền kinh tế lớn.
Báo cáo quý 4 năm 2024 của Hội đồng
Vàng Thế giới (WGC, 2025) cho thấy
tổng nhu cầu vàng toàn cầu đạt mức kỷ lục
4.974 tấn, với sự gia tăng đáng kể từ các
Ngân hàng Trung ương và các nhà đầu tư
cá nhân. Đáng chú ý, các tổ chức tài chính
lớn trên thế giới cũng quay lại xu hướng
tích trữ vàng, khiến giá vàng liên tục lập
đỉnh mới trong thời gian qua.
Tại Việt Nam, nhu cầu vàng luôn duy trì
ở mức cao, nhưng thị trường lại có những
đặc thù riêng so với xu hướng chung của
thế giới. Một điểm đáng chú ý trong năm
2024 là sự sụt giảm 14% nhu cầu vàng tại
Việt Nam trong quý 4 so với cùng kỳ năm
trước, ngược lại với xu hướng tăng trưởng
chung của khu vực ASEAN. Nguyên nhân
chủ yếu đến từ sự thiếu hụt nguồn cung
vàng miếng, khiến giá trong nước cao hơn
đáng kể so với thế giới, gây tâm lý e ngại
cho nhiều nhà đầu tư. Tuy nhiên, thay vì
giảm hẳn nhu cầu, người dân nhanh chóng
thích ứng bằng cách chuyển sang các sản
phẩm thay thế như vàng nhẫn- vốn thuộc
nhóm vàng trang sức nhưng lại được mua
với mục đích đầu tư (Dương Ngọc, 2025).
Xu hướng này được thể hiện rõ nét trong
những lúc cao điểm của thị trường, nhiều
thương hiệu vàng nhẫn niêm yết giá cao
hơn cả vàng miếng SJC, cho thấy một đặc
điểm quan trọng của thị trường vàng Việt
Nam: nhu cầu luôn tồn tại, nhưng xu hướng
mua vàng có thể thay đổi tùy theo bối cảnh
kinh tế và sự điều tiết của chính sách (Ngọc
Mai, 2025). Khi giá vàng miếng trở nên đắt
đỏ và khó tiếp cận, người dân không rời bỏ
thị trường vàng mà tìm kiếm các lựa chọn
khác phù hợp hơn. Chính sự linh hoạt này
đã giúp thị trường vàng Việt Nam duy trì
sức hút cho dù có những thay đổi về cơ chế
quản lý.
Bài viết này dựa trên khảo sát hơn 1.000
ĐỖ MINH ĐỨC - TRẦN THỊ LAN PHƯƠNG
3
Số 275- Năm thứ 27 (3)- Tháng 3. 2025- Tạp chí Kinh tế - Luật & Ngân hàng
người dân thuộc 16 tỉnh, thành phố trong
khoảng thời gian từ tháng 7 đến tháng 9 năm
2024 để tìm hiểu động cơ, thói quen và xu
hướng mua vàng, phương thức lấy mẫu là
phân tầng theo tỉnh, thành phố rồi lấy ngẫu
nhiên tại các điểm giao dịch vàng. Kết quả
cho thấy cách tiếp cận của người dân hiện
nay đối với các sản phẩm vàng vẫn mang xu
hướng tích trữ và bảo vệ bản thân khỏi biến
động kinh tế. Cũng chính vì mục đích mua
vàng để tích trữ về lâu dài mà nhu cầu vàng
luôn tồn tại và khi vàng không được nhập
khẩu thì tình trạng buôn lậu vàng sẽ luôn tồn
tại (Mai & Nguyen, 2024). Do đó, nghiên
cứu hành vi mua vàng của người dân không
chỉ giúp giải thích nguyên nhân của nhập
lậu vàng mà còn cung cấp cơ sở quan trọng
trong việc đề xuất các chính sách quản lý thị
trường vàng hiệu quả hơn. Với cách tiếp cận
dựa trên số liệu thực tế và khảo sát hành vi
tiêu dùng, bài viết phác họa bức tranh tổng
thể về nhu cầu tiêu thụ vàng tại Việt Nam
giai đoạn 2010- 2024 và đi sâu phân tích xu
hướng mua vàng của người dân hiện nay,
qua đó cung cấp góc nhìn rõ nét hơn về thị
trường vàng Việt Nam- một thị trường đầy
tiềm năng nhưng cũng chịu nhiều tác động từ
chính sách quản lý, tình hình kinh tế vĩ mô và
tâm lý của nhà đầu tư cá nhân. Điểm mới của
nghiên cứu này là cập nhật tình hình nhu cầu
mua vàng hiện nay, mở rộng đối tượng khảo
sát so với nghiên cứu trước đây, chẳng hạn
như nghiên cứu của Hội đồng Vàng thế Giới
(WGC, 2021), thường chỉ tập trung vào các
nhà đầu tư với kiến thức tài chính cao hơn và
nhu cầu đầu tư rõ ràng hơn. Nghiên cứu này
khảo sát trực tiếp người dân, từ đó phản ánh
sâu sắc hơn những động cơ và thói quen thực
tế của đại bộ phận người dân, cung cấp cơ
sở để các nhà hoạch định chính sách đưa ra
các giải pháp nhằm hạn chế tình trạng “vàng
hoá” trong xu hướng tích trữ vàng miếng và
vàng nhẫn của người Việt Nam.
Bài viết được cấu trúc sau phần giới thiệu
là tổng quan về nhu cầu tiêu thụ vàng, mô
tả về mẫu dữ liệu khảo sát, phân tích về xu
hướng mua vàng dựa trên kết quả khảo sát,
và kết luận.
2. Tổng quan về nhu cầu tiêu thụ vàng
của người dân
Nhu cầu vàng tại Việt Nam không đơn
thuần thể hiện là một kênh đầu tư tài chính,
mà còn phản ánh tâm lý tích lũy tài sản
của người dân trong bối cảnh kinh tế biến
Đơn vị: Tấn
Nguồn: WGC (2025)
Hình 1. Nhu cầu tiêu thụ vàng trang sức, vàng miếng tại Việt Nam từ 2010 đến 2024
Khảo sát về nhu cầu, xu hướng mua vàng của người dân Việt Nam và khuyến nghị
4Tạp chí Kinh tế - Luật & Ngân hàng- Số 275- Năm thứ 27 (3)- Tháng 3. 2025
động. Sự thay đổi trong hành vi mua vàng
không chỉ bị ảnh hưởng bởi yếu tố giá cả,
mà còn liên quan đến các chính sách quản
lý thị trường, tình trạng nguồn cung và xu
hướng đầu tư thay thế.
Hình 1 minh họa mức tiêu thụ vàng trang
sức và vàng miếng tại Việt Nam từ năm
2010 đến 2024, phản ánh sự thay đổi đáng
kể trong hành vi và nhu cầu đầu tư vàng
của người dân.
Giai đoạn 2010- 2013 chứng kiến sự bùng
nổ mạnh mẽ của nhu cầu tiêu thụ vàng
miếng, với mức tiêu thụ đạt đỉnh vào năm
2011 (90,6 tấn) và duy trì cao trong năm
2013 (87,9 tấn). Đây là thời kỳ vàng miếng
được xem là kênh đầu tư an toàn nhất,
trong bối cảnh bất ổn tài chính toàn cầu và
lạm phát trong nước. Tuy nhiên, nhu cầu
tiêu thụ vàng trang sức trong giai đoạn này
khá ổn định và ở mức thấp, dao động từ
10,5- 14,2 tấn mỗi năm, do người tiêu dùng
chủ yếu tập trung vào vàng miếng với mục
đích đầu tư.
Từ 2014- 2020, thị trường vàng Việt Nam
bước vào giai đoạn suy giảm mạnh. Lượng
vàng miếng tiêu thụ giảm liên tục, từ 54,2
tấn năm 2014 xuống mức thấp nhất 29,1 tấn
năm 2020, phần lớn do tác động của Nghị
định 24/2012/NĐ-CP ngày 03/4/2012 về
Quản lý hoạt động kinh doanh vàng, theo
đó nhằm siết chặt hoạt động kinh doanh
và sản xuất vàng miếng. Điều này khiến
nguồn cung bị hạn chế, giá vàng trong
nước cao hơn giá thế giới, làm giảm sức
hấp dẫn của vàng miếng. Trong khi đó, nhu
cầu tiêu thụ vàng trang sức duy trì ổn định
trong khoảng 10,7- 18,2 tấn mỗi năm, cho
thấy phân khúc này ít chịu tác động hơn từ
các yếu tố chính sách.
Giai đoạn 2021- 2024 đánh dấu sự phục hồi
mạnh mẽ của nhu cầu vàng miếng, đặc biệt
trong bối cảnh bất ổn kinh tế và lạm phát
gia tăng. Lượng tiêu thụ vàng miếng tăng
từ 31,1 tấn năm 2021 lên 40,4 tấn năm 2023
và đạt 42,1 tấn vào năm 2024. Sự phục hồi
này phản ánh tâm lý thận trọng của người
dân khi đối mặt với những rủi ro kinh tế và
địa chính trị. Đối với vàng trang sức, nhu
cầu tiêu thụ vẫn ổn định, dao động quanh
mức 11,9- 18,1 tấn trong giai đoạn này, với
mức cao nhất đạt 18,1 tấn năm 2022 trước
khi giảm nhẹ vào các năm tiếp theo.
Trong khi vàng miếng đóng vai trò chủ đạo
như một công cụ đầu tư phòng ngừa rủi ro,
chịu ảnh hưởng trực tiếp từ chính sách quản
lý và điều kiện kinh tế vĩ mô, thì vàng trang
Đơn vị: Tấn (Cột trái) và Tỷ USD (Cột phải)
Nguồn: WGC (2025)
Hình 2. Nhu cầu tiêu thụ vàng so với GDP ở Việt Nam từ 2010 đến 2024
ĐỖ MINH ĐỨC - TRẦN THỊ LAN PHƯƠNG
5
Số 275- Năm thứ 27 (3)- Tháng 3. 2025- Tạp chí Kinh tế - Luật & Ngân hàng
sức vẫn chỉ giữ vai trò ổn định, phụ thuộc
nhiều vào sức mua của người tiêu dùng.
Trong bối cảnh kinh tế tiếp tục biến động,
khả năng tăng trưởng của vàng miếng sẽ
tiếp tục được duy trì, trong khi vàng trang
sức có thể tiếp tục dao động nhẹ tùy thuộc
vào thu nhập và thị hiếu của người dân.
Hình 2 cho thấy sự không đồng bộ giữa tốc
độ tăng trưởng GDP và tổng mức tiêu thụ
vàng (vàng trang sức và vàng miếng) tại
Việt Nam trong giai đoạn 2010- 2024. Mặc
dù GDP liên tục tăng trưởng, nhưng lượng
tiêu thụ vàng lại có xu hướng giảm dần từ
năm 2013 và chỉ phục hồi nhẹ trong những
năm gần đây. Điều này phản ánh sự thay
đổi trong hành vi tiêu dùng và đầu tư của
người dân dưới tác động của các chính sách
quản lý thị trường vàng của Nhà nước.
Giai đoạn 2010- 2013 chứng kiến mức tiêu
thụ vàng tăng mạnh, đạt đỉnh vào năm 2011
với 103,4 tấn, tiếp tục duy trì cao ở mức
84,3 tấn (2012) và 99,6 tấn (2013). Đây là
thời kỳ mà vàng được coi là tài sản an toàn
trong bối cảnh lạm phát cao và thị trường
tài chính toàn cầu bất ổn. Tốc độ gia tăng
của tiêu thụ vàng trong giai đoạn này vượt
xa mức tăng về quy mô GDP, cho thấy sự
phụ thuộc lớn của nhu cầu người dân vào
vàng như một kênh trú ẩn tài sản.
Tuy nhiên, từ 2014- 2020, thị trường vàng
miếng tại Việt Nam bắt đầu suy giảm rõ
rệt. Lượng tiêu thụ giảm từ 66,7 tấn (2014)
xuống mức thấp nhất 39,8 tấn (2020).
Nguyên nhân chính đến từ việc Nghị định
24/2012/NĐ-CP có hiệu lực, siết chặt hoạt
động kinh doanh và sản xuất vàng miếng,
khiến nguồn cung bị hạn chế và giá vàng
trong nước duy trì mức chênh lệch lớn so
với giá vàng thế giới. Trong khi đó, GDP
của Việt Nam vẫn duy trì mức tăng trưởng
đều đặn, làm gia tăng khoảng cách giữa
lượng tiêu thụ vàng và tổng sản phẩm quốc
nội của nền kinh tế. Điều này cũng phản
ánh sự dịch chuyển của dòng vốn sang các
kênh đầu tư khác như chứng khoán và bất
động sản, vốn có tỷ suất lợi nhuận hấp dẫn
hơn trong bối cảnh thị trường vàng bị kiểm
soát chặt chẽ.
Đến giai đoạn 2021- 2024, tổng mức tiêu
thụ vàng ghi nhận sự phục hồi nhất định,
đạt 59,1 tấn năm 2022, trước khi giảm nhẹ
xuống mức 55,5 và 55,3 tấn năm 2023 và
2024. Sự phục hồi này chủ yếu xuất phát
từ tâm lý thận trọng trước bất ổn kinh tế
Đơn vị: Gam
Nguồn: WGC (2025)
Hình 3. Nhu cầu tiêu thụ vàng bình quân đầu người ở Việt Nam từ 2010 đến 2024