Khí quyển và hải dương
Cực quang
Đối với những người Viking, những ánh sáng lung linh của đêm mùa đông là
những bức xạ ánh sáng từ những cái khiên của các chiến binh đã chết phản chiếu
lên thiên đường.
Đối với người Inuit (người Eskimo) thì chúng là những linh hồn nhảy múa - những
linh hồn có thể được gọi ra bằng cách huýt sáo.
Thực vậy, con người cổ xưa ở khắp nơi đã dựng lên những câu chuyện thần thoại
giải thích cho những hiện tượng nhiều màu sắc này. Các cực quang, hay ánh sáng
cực, cũng được miêu tả như một ánh sáng của ngọn đuốc chiếu sáng trên đôi cánh
thiên thần, hay nôm na là ánh trăng phản chiếu trên băng sông băng.
Nhưng thực sự thì cực quang là những biểu hiện của ánh sáng khí quyển được tạo
ra khi các phân tử tích điện từ Mặt trời va chạm với bầu khí quyển của Trái đất,
đáng kể nhất là tại các vùng cực. Nhìn chung thì chúng được gọi là Bắc Cực quang,
hay ánh sáng phương bắc, khi chúng xuất hiện gần Cực Bắc. Những ánh sáng gần
Nam Cực gọi bằng cái tên Nam Cực quang, hay ánh sáng phương nam.
Trong thần thoại của người La Mã, Cực Quang là vị thần bình minh. Đúng như cái
tên của chúng, các cực quang thường giống với những tia sáng đầy màu sắc đầu
tiên của Mặt trời vào buổi sáng. Nhưng khác với bình minh, các cực quang đẹp
nhất vào ban đêm, lung linh và dập dờn trên bầu trời.
Khí quyển và hải dương
Trái đất không phải là hành tinh duy nhất may mắn có những hiện tượng này. Sao
Mộc có một cực quang tỏa sáng rực rỡ ngang qua cực bắc của nó, và Sao thổ cũng
có thể có.
Ánh sáng dị thường
Khi xảy ra quang cực, một hình ảnh về nó đáng giá ngàn lời, nhưng có mặt ở đó
thì lại đáng một triệu. Xét cho cùng thì cực quang là tất cả những gì thuộc về vận
động: những ánh sáng nhiều màu sắc nhảy múa trên bầu trời, thay đổi từ một màn
lung linh đến một viên pháo bùng nổ rồi một nhà thầy tu đạo Hồi xoay tròn trong
trang phục xanh, đỏ và tím.
Khi nhìn từ vị trí gần các cực, các cực quang có thể xuất hiện đủ gần để chạm tới.
Trong thực tế, chúng thường lủng lẳng không thấp hơn 105km bên trên bề mặt
Trái đất và có thể cao tới 965km. “Những tấm màn ánh sáng” của chúng hiếm khi
dày hơn vài chục mét, nhưng chúng có thể trải dài ngang quanh bầu trời trong
hàng ngàn km.
Các quang cực trước tiên có thể thấy được vào buổi chiều sớm, thường xuất hiện
như một cung ánh sáng đều đặn trên bầu trời. Khi màn đêm buông xuống dày hơn,
những ánh sáng này có thể tăng tốc độ và độ sáng. Các màn ánh sáng có thể vụt tới
vụt lui với một tốc độ hàng trăm km một giờ, độ sáng tăng lên gấp một ngàn lần
chỉ trong chốc lát.
Các phi hành gia chứng minh cho sự thật rằng các cực quang đều đáng sợ như
nhau khi được nhìn từ không gian - xuất hiện dưới dạng hình trái xoan rộng
4.000km nằm ở trung tâm các cực từ của Trái đất. Thực vậy, các phi hành gia khi
đứng đúng vị trí có thể nhìn thấy cả hai hướng của cực quang cùng một lúc. Họ
mô tả chúng như là hai “quầng lửa” lơ lửng trên các điểm cực của trái đất.
Khí quyển và hải dương
Ở đây trên Trái đất, có nhiều người nhìn thấy ánh sáng phương bắc hơn là tại
phương nam, đơn giản bởi vì những vùng xa phía bắc đông dân cư hơn là vùng
cực nam. Mặc dù các cực quang có xu hướng xuất hiện trên khắp cả hai cực cùng
một lúc, nhưng chỉ có thể nhìn thấy rõ chúng trên cực bị bóng đêm bao phủ. Do
các vùng cực có 24 giờ ban đêm trong suốt phần lớn mùa đông, nên mùa đông là
mùa ngắm cực quang.
Khí quyển và hải dương
Sự hình thành cực quang
Đối với những người Viking, những ánh sáng lung linh của đêm mùa đông là
những bức xạ ánh sáng từ những cái khiên của các chiến binh đã chết phản chiếu
lên thiên đường.
Đối với người Inuit (người Eskimo) thì chúng là những linh hồn nhảy múa - những
linh hồn có thể được gọi ra bằng cách huýt sáo.
Thực vậy, con người cổ xưa ở khắp nơi đã dựng lên những câu chuyện thần thoại
giải thích cho những hiện tượng nhiều màu sắc này. Các cực quang, hay ánh sáng
cực, cũng được miêu tả như một ánh sáng của ngọn đuốc chiếu sáng trên đôi cánh
thiên thần, hay nôm na là ánh trăng phản chiếu trên băng sông băng.
Nhưng thực sự thì cực quang là những biểu hiện của ánh sáng khí quyển được tạo
ra khi các phân tử tích điện từ Mặt trời va chạm với bầu khí quyển của Trái đất,
đáng kể nhất là tại các vùng cực. Nhìn chung thì chúng được gọi là Bắc Cực quang,
hay ánh sáng phương bắc, khi chúng xuất hiện gần Cực Bắc. Những ánh sáng gần
Nam Cực gọi bằng cái tên Nam Cực quang, hay ánh sáng phương nam.
Trong thần thoại của người La Mã, Cực Quang là vị thần bình minh. Đúng như cái
tên của chúng, các cực quang thường giống với những tia sáng đầy màu sắc đầu
tiên của Mặt trời vào buổi sáng. Nhưng khác với bình minh, các cực quang đẹp
nhất vào ban đêm, lung linh và dập dờn trên bầu trời.
Trái đất không phải là hành tinh duy nhất may mắn có những hiện tượng này. Sao
Mộc có một cực quang tỏa sáng rực rỡ ngang qua cực bắc của nó, và Sao thổ cũng
có thể có.
Khí quyển và hải dương
Ánh sáng dị thường
Khi xảy ra quang cực, một hình ảnh về nó đáng giá ngàn lời, nhưng có mặt ở đó
thì lại đáng một triệu. Xét cho cùng thì cực quang là tất cả những gì thuộc về vận
động: những ánh sáng nhiều màu sắc nhảy múa trên bầu trời, thay đổi từ một màn
lung linh đến một viên pháo bùng nổ rồi một nhà thầy tu đạo Hồi xoay tròn trong
trang phục xanh, đỏ và tím.
Khi nhìn từ vị trí gần các cực, các cực quang có thể xuất hiện đủ gần để chạm tới.
Trong thực tế, chúng thường lủng lẳng không thấp hơn 105km bên trên bề mặt
Trái đất và có thể cao tới 965km. “Những tấm màn ánh sáng” của chúng hiếm khi
dày hơn vài chục mét, nhưng chúng có thể trải dài ngang quanh bầu trời trong
hàng ngàn km.
Các quang cực trước tiên có thể thấy được vào buổi chiều sớm, thường xuất hiện
như một cung ánh sáng đều đặn trên bầu trời. Khi màn đêm buông xuống dày hơn,
những ánh sáng này có thể tăng tốc độ và độ sáng. Các màn ánh sáng có thể vụt tới
vụt lui với một tốc độ hàng trăm km một giờ, độ sáng tăng lên gấp một ngàn lần
chỉ trong chốc lát.
Các phi hành gia chứng minh cho sự thật rằng các cực quang đều đáng sợ như
nhau khi được nhìn từ không gian - xuất hiện dưới dạng hình trái xoan rộng
4.000km nằm ở trung tâm các cực từ của Trái đất. Thực vậy, các phi hành gia khi
đứng đúng vị trí có thể nhìn thấy cả hai hướng của cực quang cùng một lúc. Họ
mô tả chúng như là hai “quầng lửa” lơ lửng trên các điểm cực của trái đất.
Ở đây trên Trái đất, có nhiều người nhìn thấy ánh sáng phương bắc hơn là tại
phương nam, đơn giản bởi vì những vùng xa phía bắc đông dân cư hơn là vùng
cực nam. Mặc dù các cực quang có xu hướng xuất hiện trên khắp cả hai cực cùng
một lúc, nhưng chỉ có thể nhìn thấy rõ chúng trên cực bị bóng đêm bao phủ. Do