Kinh nghi m t ch c ho t đng tìm hi u đa lý đa ph ng qua tr i nghi m th c tệ ổ ứ ạ ộ ể ị ị ươ ả ệ ự ế
M C L CỤ Ụ
GV: Ph m Th Kim Y nạ ị ế Trang 1
Kinh nghi m t ch c ho t đng tìm hi u đa lý đa ph ng qua tr i nghi m th c tệ ổ ứ ạ ộ ể ị ị ươ ả ệ ự ế
I. PH N M ĐUẦ Ở Ầ
1. Lý do ch n đ tài :ọ ề
Th c t nh ng năm qua cho th y, trong giáo d c ph thông n c ta, sự ế ữ ấ ụ ổ ở ướ ự
g n bó gi a “h c” và “hành”, gi a lý thuy t v i th c ti n, gi a bài h c và sắ ữ ọ ữ ế ớ ự ễ ữ ọ ự
liên h v i đi s ng - xã h i ch a đc quan tâm đúng m c. Vì v y ph nệ ớ ờ ố ộ ư ượ ứ ậ ầ
l n h c sinh đu b ng tr c các tình hu ng, s ki n th c t , đc bi t làớ ọ ề ỡ ỡ ướ ố ự ệ ự ế ặ ệ
nh ng v n đ nóng b ng c a đa ph ng, ho c không bi t đn nh ng giá trữ ấ ề ỏ ủ ị ươ ặ ế ế ữ ị
di s n thiên nhiên, l ch s , văn hóa …mà đa ph ng mình có. H c sinh càng ítả ị ử ị ươ ọ
có c h i hình thành và rèn luy n kĩ năng phân tích, gi i quy t các v n đơ ộ ệ ả ế ấ ề
th c t , k c kĩ năng s ng. ự ế ể ả ố
D y và h c thông qua tìm hi u các v n đ th c t t i đa ph ng là m tạ ọ ể ấ ề ự ế ạ ị ươ ộ
cách ti p c n không m i trong gi ng d y và h c t p. Đó là vi c s d ng tế ậ ớ ả ạ ọ ậ ệ ử ụ ư
li u, b i c nh c a đa ph ng đ t o ra các tình hu ng có v n đ, cũng là tệ ố ả ủ ị ươ ể ạ ố ấ ề ư
li u đ gi i quy t v n đ. Phát tri n h c sinh s hi u bi t và quan tâmệ ể ả ế ấ ề ể ở ọ ự ể ế
tr c h t đn nh ng v n đ s y ra xung quanh mình g m: ki n th c, tháiướ ế ế ữ ấ ề ả ở ồ ế ứ
đ, hành vi, kĩ năng và ý th c trách nhi m đ h c sinh có th t mình hayộ ứ ệ ể ọ ể ự
ph i h p v i t p th đa ra các gi i pháp nh m gi i quy t v n đ tr c m tố ợ ớ ậ ể ư ả ằ ả ế ấ ề ướ ắ
cũng nh lâu dài.ư
Đa lý- Môn h c c a nh ng khám phá, tìm tòi và phát hi n. Ng i giáoị ọ ủ ữ ệ ườ
viên có r t nhi u ph ng pháp đ khi n h c sinh say mê v i môn h c c aấ ề ươ ể ế ọ ớ ọ ủ
mình, đó là nh ng hi u bi t c a b n thân, nh ng tr i nghi m th c t vàữ ể ế ủ ả ữ ả ệ ự ế
nh ng kinh nghi m đc đúc rút trong nh ng năm tháng c a cu c s ng. Ngàyữ ệ ượ ữ ủ ộ ố
nay, khi công ngh thông tin đã có m t kh p m i n i, kh năng ti p c nệ ặ ở ắ ọ ơ ả ế ậ
ngày càng d dàng thì đi u ki n đ tìm hi u thông tin không còn khó khăn.ễ ề ệ ể ể
V i h c sinh – đi t ng ti p thu tri th c thì vi c “h c” không còn d ng l i ớ ọ ố ượ ế ứ ệ ọ ừ ạ ở
trên gh nhà tr ng và bài gi ng c a giáo viên mà các em còn “h c” đc tế ườ ả ủ ọ ượ ừ
s ki m nghi m tri th c t chính cu c s ng. Và trong b môn đa lý thì h cự ể ệ ứ ừ ộ ố ộ ị ọ
ph n đa lý đa ph ng s giúp các em gi i đáp m t ph n m i quan h gi aầ ị ị ươ ẽ ả ộ ầ ố ệ ữ
sách v và th c ti n.ở ự ễ
Đa lý đa ph ng đc gi ng d y trong các tr ng THCS là m t trongị ị ươ ượ ả ạ ườ ộ
nh ng ngu n quan tr ng làm phong phú thêm tri th c c a h c sinh v quêữ ồ ọ ứ ủ ọ ề
h ng mình, giáo d c cho các em lòng yêu quê h ng, hình thành nh ng kháiươ ụ ươ ữ
ni m v nghĩa v đi v i quê h ng, t o cho các em nh n th c đc m iệ ề ụ ố ớ ươ ạ ậ ứ ượ ố
GV: Ph m Th Kim Y nạ ị ế Trang 2
Kinh nghi m t ch c ho t đng tìm hi u đa lý đa ph ng qua tr i nghi m th c tệ ổ ứ ạ ộ ể ị ị ươ ả ệ ự ế
quan h gi a t nhiên v i kinh t - xã h i- đó cũng là đng l c c a ti n trìnhệ ữ ự ớ ế ộ ộ ự ủ ế
phát tri n kinh t - xã h i t i đa ph ng.ể ế ộ ạ ị ươ
Trong ch ng trình đa lý c p THCS –đc bi t là đa lý l p 9 thì n i dungươ ị ấ ặ ệ ị ớ ộ
đa lý đa ph ng chi m m t th i l ng t ng đi l n, trong đó ki n th c vị ị ươ ế ộ ờ ượ ươ ố ớ ế ứ ề
đa lý đa ph ng các em đã d n đc ti p c n t i c p h c tr c. N i dungị ị ươ ầ ươ ế ậ ạ ấ ọ ướ ộ
ch ng trình t ng đi bao quát các ki n th c v t nhiên, kinh t , xã h i tuyươ ươ ố ế ứ ề ự ế ộ
nhiên m i ch d ng l i vi c hình thành ki n th c trên lý thuy t. Trong khiớ ỉ ừ ạ ở ệ ế ứ ế
đó, đa ph ng là n i các em đang sinh s ng, h c t p và tr ng thành thì kinhị ươ ơ ố ọ ậ ưở
nghi m, s hi u bi t v nó còn t ng đi m h - Đc bi t là đi t ng h cệ ự ể ế ề ươ ố ơ ồ ặ ệ ố ượ ọ
sinh có hoàn c nh khó khăn, kh năng giao ti p, ti p xúc xã h i h n ch . Vìả ả ế ế ộ ạ ế
v y vi c g n h c t p trên lý thuy t v i th c ti n t i đa ph ng là vi c làmậ ệ ắ ọ ậ ế ớ ự ễ ạ ị ươ ệ
r t c n thi t. ấ ầ ế
Đ nâng cao hi u qu c a vi c gi ng d y đa lý đa ph ng có r t nhi uể ệ ả ủ ệ ả ạ ị ị ươ ấ ề
bi n pháp trong đó t ch c cho h c sinh tham quan đa ph ng là m t trongệ ổ ứ ọ ị ươ ộ
nh ng bi n pháp h u hi u, thi t th c nh t. Đây là ữ ệ ữ ệ ế ự ấ “Con đng rút ng nườ ắ
kho ng cách t ki n th c trên sách v đn th c t ”. ả ừ ế ứ ở ế ự ế Tuy nhiên, t ch cổ ứ
nh th nào, cách th c ti n hành ra sao và đa đi m t ch c đâu là nh ngư ế ứ ế ị ể ổ ứ ở ữ
v n đ mà ng i t ch c c n ph i l u ý. Thông qua bài vi t này tôi mu nấ ề ườ ổ ứ ầ ả ư ế ố
khái quát l i quá trình ti n hành ho t đng tr i nghi m đa lý đa ph ng đạ ế ạ ộ ả ệ ị ị ươ ể
có hi u qu t t nh t.ệ ả ố ấ
2. M c tiêu, nhi m v c a đ tài: ụ ệ ụ ủ ề
Trong quá trình h c t p, th i l ng cho h c sinh ti p c n, tr i nghi m th cọ ậ ờ ượ ọ ế ậ ả ệ ư
t nh ng v n đ đc h c trong nhà tr ng là c c k ít i, h c sinh đcế ữ ấ ề ượ ọ ườ ự ỳ ỏ ọ ượ
tìm hi u r t nhi u các v n đ v t nhiên, xã h i, kinh t c a đa ph ngể ấ ề ấ ề ề ự ộ ế ủ ị ươ
nh ng đ đi chi u nh ng v n đ đó ngoài th c t thì còn r t h n ch . Cácư ể ố ế ữ ấ ề ự ế ấ ạ ế
em g n nh ch a th y th c ch t m i quan h gi a t nhiên v i kh năngầ ư ư ấ ự ấ ố ệ ữ ự ớ ả
phát tri n kinh t c a đa ph ng, nh ng thay đi l n lao b m t kinh t - xãể ế ủ ị ươ ữ ổ ớ ộ ặ ế
h i c a t nh nhà. Vi c t ch c cho h c sinh trai nghi m th c t c n ph iộ ủ ỉ ệ ổ ứ ọ ệ ự ế ầ ả
đc t ch c có bài b n, c n ph i làm rõ đc:ượ ổ ứ ả ầ ả ươ
-Th y đc vai trò c a vi c t ch c ho t đng tr i nghi m th c tấ ượ ủ ệ ổ ứ ạ ộ ả ệ ự ế
đa ph ng đi v i không ch b môn đa lý mà còn c l ch s và văn h c c aị ươ ố ớ ỉ ộ ị ả ị ử ọ ủ
t nh nhà.ỉ
GV: Ph m Th Kim Y nạ ị ế Trang 3
Kinh nghi m t ch c ho t đng tìm hi u đa lý đa ph ng qua tr i nghi m th c tệ ổ ứ ạ ộ ể ị ị ươ ả ệ ự ế
-Các b c đ t ch c ho t đng m t cách khoa h c nh t, có hi uướ ể ổ ứ ạ ộ ộ ọ ấ ệ
qu nh t, phù h p v i m c tiêu giáo d c.ả ấ ợ ớ ụ ụ
-D ki n các tr ng h p có th x y ra trong quá trình t ch c choự ế ườ ợ ể ả ổ ứ
h c sinh tham quan, th c đa đa ph ng.ọ ự ị ị ươ
-Đ xu t các ý ki n nh m hoàn thi n ch ng trình h c t p v đaề ấ ế ằ ệ ươ ọ ậ ề ị
ph ng.ươ
3. Đi t ng nghiên c u:ố ượ ứ
-Trình t t ch c ho t đng tr i nghi m th c t đa ph ngự ổ ứ ạ ộ ả ệ ự ế ị ươ
- Nh ng đa danh liên quan đn t nhiên- văn hóa- xã h i c a t nh nhàữ ị ế ự ộ ủ ỉ
có nh h ng tr c ti p đn n i dung ch ng trình h c t p v đa ph ng.ả ưở ự ế ế ộ ươ ọ ậ ề ị ươ
4. Gi i h n c a đ tài:ớ ạ ủ ề
-Áp d ng cho h c sinh và giáo viên trong vi c h c t p v đa lý đaụ ọ ệ ọ ậ ề ị ị
ph ng trong ch ng trình đa lý l p 9.ươ ươ ị ớ
-Ph m vi áp d ng : Đa lý t nh Đăk Lăkạ ụ ị ỉ
5. Ph ng pháp nghiên c u :ươ ứ
a. Nhóm ph ng pháp nghiên c u lý lu n:ươ ứ ậ
-Nghiên c u ch ng trình, n i dung đa lý đa ph ng trong sách giáoứ ươ ộ ị ị ươ
khoa và các tài li u liên quan.ệ
-Phân tích, t ng h p các nh n đnh c a ng i h c, ng i d y v vaiổ ợ ậ ị ủ ườ ọ ườ ạ ề
trò c a tr i nghi m th c ti n đi v i vi c nâng cao ch t l ng d y-h củ ả ệ ự ễ ố ớ ệ ấ ượ ạ ọ
b. Nhóm ph ng pháp nghiên c u th c ti n:ươ ứ ự ễ
-Ph ng pháp đi u tra: N m b t đc nhu c u và kh năng ti n hànhươ ề ắ ắ ượ ầ ả ế
ho t đng tr i nghi m th c t t i đn v , s h ng ng, ng h c a Phạ ộ ả ệ ự ế ạ ơ ị ự ưở ứ ủ ộ ủ ụ
huynh h c sinh.ọ
-Ph ng pháp t ng k t kinh nghi m giáo d c: T th c ti n gi ngươ ổ ế ệ ụ ừ ự ễ ả
d y ch ng trình đa lý đa ph ng ạ ươ ị ị ươ
GV: Ph m Th Kim Y nạ ị ế Trang 4
Kinh nghi m t ch c ho t đng tìm hi u đa lý đa ph ng qua tr i nghi m th c tệ ổ ứ ạ ộ ể ị ị ươ ả ệ ự ế
c. Ph ng pháp th ng kê toán h c:ươ ố ọ
-Th ng kê k t qu đt đc tr c và sau chuy n đi nh m có đcố ế ả ạ ượ ướ ế ằ ượ
đánh giá sát th c nh t v hi u qu khi tri n khai ho t đng.ự ấ ề ệ ả ể ạ ộ
II. PH N N I DUNGẦ Ộ
1. C s lý lu n:ơ ở ậ
Khi t ch c ho t đng giáo d c tr i nghi m cho h c sinh n u b n thânổ ứ ạ ộ ụ ả ệ ọ ế ả
ng i giáo viên không hi u r ng b n ch t c a ho t đng tr i nghi m là vi cườ ể ằ ả ấ ủ ạ ộ ả ệ ệ
t o đi u ki n t i đa đ h c sinh đc “h c” b ng cách s d ng toàn b cácạ ề ệ ố ể ọ ượ ọ ằ ử ụ ộ
giác quan, đc tác nghi p, tác đng tr c ti p t i đi t ng trong nhi uượ ệ ộ ự ế ớ ố ượ ề
không gian khác nhau qua đó làm sâu s c kinh nghi m, nh n th c, ph m ch t,ắ ệ ậ ứ ẩ ấ
năng l c c a b n thân thì giáo viên r t d m c sai l m khi ép h c sinh ho tự ủ ả ấ ễ ắ ầ ọ ạ
đng đ n m cho b ng đc ki n th c ho c quan ni m ho t đng tr iộ ể ắ ằ ượ ế ứ ặ ệ ạ ộ ả
nghi m ch đn gi n là vi c đa h c sinh t i tham quan m t n i nào đó ệ ỉ ơ ả ệ ư ọ ớ ộ ơ ở
ngoài tr i thay vì h c l p, tr ng.ờ ọ ở ớ ở ườ
Ho t đng giáo d c (HĐGD) c n quán tri t tinh th n và m c tiêu c aạ ộ ụ ầ ệ ầ ụ ủ
Ngh Quy t s 29-NQ/TW v Đi m i căn b n, toàn di n giáo d c và đàoị ế ố ề ổ ớ ả ệ ụ
t o, nghĩa là c n t ch c các HĐGD theo h ng tăng c ng s tr i nghi m,ạ ầ ổ ứ ướ ườ ự ả ệ
nh m phát huy tính sáng t o cho h c sinh, t o ra các môi tr ng khác nhau đằ ạ ọ ạ ườ ể
h c sinh đc tr i nghi m nhi u nh t, đng th i là s kh i ngu n sáng t o,ọ ượ ả ệ ề ấ ồ ờ ự ở ồ ạ
bi n nh ng ý t ng sáng t o c a h c sinh thành hi n th c đ các em thế ữ ưở ạ ủ ọ ệ ự ể ể
hi n h t kh năng sáng t o c a mình. Nói t i tr i nghi m sáng t o (TNST) làệ ế ả ạ ủ ớ ả ệ ạ
nói t i vi c h c sinh ph i kinh qua th c t , tham gia vào ho c ti p xúc đn sớ ệ ọ ả ự ế ặ ế ế ự
v t ho c s ki n nào đó và t o ra nh ng giá tr m i v v t ch t ho c tinhậ ặ ự ệ ạ ữ ị ớ ề ậ ấ ặ
th n, tìm ra cái m i, cách gi i quy t m i không b gò bó, ph thu c vào cái đãầ ớ ả ế ớ ị ụ ộ
có.
Ho t đng tr i nghi m sáng t o (HĐTNST) nh m đnh h ng, t o đi uạ ộ ả ệ ạ ằ ị ướ ạ ề
ki n cho h c sinh quan sát, suy nghĩ và tham gia các ho t đng th c ti n, quaệ ọ ạ ộ ự ễ
đó t ch c khuy n khích, đng viên và t o đi u ki n cho các em tích c cổ ứ ế ộ ạ ề ệ ự
nghiên c u, tìm ra nh ng gi i pháp m i, sáng t o nh ng cái m i trên c sứ ữ ả ớ ạ ữ ớ ơ ở
ki n th c đã h c trong nhà tr ng và nh ng gì đã tr i qua trong th c ti nế ứ ọ ườ ữ ả ự ễ
cu c s ng, t đó hình thành ý th c, ph m ch t, kĩ năng s ng và năng l c choộ ố ừ ứ ẩ ấ ố ự
h c sinh. ọ
2. Th c tr ng v n đ nghiên c u :ự ạ ấ ề ứ
GV: Ph m Th Kim Y nạ ị ế Trang 5
