Module 4: KỸ NĂNG GIAO TIẾP ỨNG XỬ TRONG NỘI BỘ

Module 4: KY NĂNG GIAO TIÊP NG X TRONG NÔI BÔ ́ Ứ Ử ̃ ̣ ̣

ế Giao ti p ng x trong c ng đ ng đã tr thành nét văn hoá. Giao ti p ế ứ ử ộ ồ ở

ứ ng x có văn hoá s kh ng đ nh v th c a môi ca nhân và giúp ho thành công ị ế ủ ử ẽ ẳ ị ̃ ́ ̣

t c chúng ta đ u mong h n trong cu c s ng. Khi đ n công s làm viêc t ơ ̣ ấ ả ế ề ở ộ ố

mu n m i s giao ti p di n ra trong m t không gian tinh t , l ch s . Nh ng đê ọ ự ế ễ ố ộ ế ị ự ư ̉

co đ c nh ng điêu đo môi môt ca nhân cân phai co, biêt va hiêu vê ́ ượ ữ ̀ nh ng quy ữ ̀ ́ ̃ ̣ ́ ̀ ̉ ́ ́ ̀ ̉

t c, nh ng phép ng x l ch s nhât đinh. Chính nh ng đi u này s giúp can ắ ử ị ự ữ ữ ứ ề ẽ ́ ̣ ́

bô, công ch c hình thành các k năng giao ti p thông th ng trong cuôc sông ứ ế ỹ ườ ̣ ̣ ́

noi chung va trong công s noi riêng. ở ́ ̀ ́

̣ Phai khăng đinh răng, giao tiêp đong vai tro rât quan trong trong cuôc ̉ ̉ ̣ ̀ ́ ́ ̀ ́ ̣

sông noi chung va trong th c thi công vu noi riêng nh đa đ ̃ ượ ự ư ̣ c đê câp tai ́ ́ ̀ ̣ ́ ̀ ̣

ch ng 1 va trong phân lam viêc nhom. Nh ng tât ca nh ng vai tro quan trong ươ ữ ư ̀ ̀ ̀ ̣ ́ ́ ̉ ̀ ̣

đo tr c hêt no phai đ c thê hiên trong môi quan hê nôi bô c quan. ́ ướ ̉ ượ ̣ ơ ́ ́ ̉ ̣ ́ ̣ ̣

Nêu nh quan hê giao tiêp đ i th ng cua con ng c đăt trong ư ờ ườ i đ ườ ượ ́ ̣ ́ ̉ ̣

mang quan hê nhân văn v i nh ng môi quan hê chăng chit, thi v i t cach la ̀ ớ ư ́ ữ ớ ̀ ̣ ̣ ́ ̣ ̀ ̣

môt tiêu loai trong đo, giao tiêp hanh chinh, ma cu thê la g iao tiêp trong nôi bô ̣ ̣ ̉ ̣ ́ ́ ̀ ́ ̀ ̣ ̉ ̀ ́ ̣

c thê hiên trên ba môi quan hê giao tiêp chinh đo la: giao c quan chu yêu đ ơ ượ ̉ ́ ̉ ̣ ́ ̣ ́ ́ ́ ̀

tiêp gi a câp trên v i câp d i; giao tiêp câp d i v i câp trên va gi a đông ữ ớ ướ ướ ớ ̀ ữ ́ ́ ́ ́ ́ ́ ̀

ng đôi ma thôi nghiêp v i nhau. Tuy nhiên, s phân biêt nay chi mang tinh t ự ớ ươ ̣ ̣ ̀ ̉ ́ ́ ̀

ng h p A, ng i nay la b i vi trong nh ng môi quan hê đo co thê trong tr ở ữ ườ ợ ườ ̀ ̀ ́ ̣ ́ ́ ̉ ̀

lanh đao nh ng môt tr ng khac ng i nay co thê lai la nhân viên. Chinh vi ư ở ̣ ườ ườ ̀ ̃ ̣ ́ ̀ ́ ̉ ̣ ̀ ́

vây, môi can bô, công ch c trong qua trinh giao tiêp cân phai xac đinh ro vai ứ ̣ ̃ ́ ̣ ́ ̀ ́ ̀ ̉ ́ ̣ ̃

giao tiêp cua minh trong t ng bôi canh cu thê. ừ ́ ̉ ̀ ́ ̉ ̣ ̉

1. KY NĂNG GIAO TIÊP V I CÂP TRÊN ́ Ớ ̃ ́

1.1. Ban chât va môi quan hê cua câp d i - câp trên trong công s ́ ướ ở ̉ ́ ̀ ́ ̣ ̉ ́

Giao tiêp v i câp trên la qua trinh t ng tac găn v i phan hôi thông tin, ớ ươ ớ ́ ́ ̀ ́ ̀ ́ ́ ̉ ̀

đê đat y kiên, nguyên vong… t câp d i v i câp trên, t c la câp d ừ ướ ớ ứ ướ ̀ ̣ ́ ́ ̣ ̣ ́ ́ ̀ ́ ́ ́

i bao cao 1

ng phap, cach th c hoat đông, kêt qua th c hiên công v i câp trên vê cac ph ớ ươ ̉ ự ứ ́ ̀ ́ ́ ́ ̣ ̣ ́ ̣

viêc cua chinh ban thân ho, cua đông nghiêp va cua tô ch c v i câp trên thông ̉ ứ ớ ̣ ̉ ́ ̉ ̣ ̉ ̀ ̣ ̀ ̉ ́

qua cac kênh giao tiêp khac nhau hoăc băng văn ban. ́ ́ ́ ̣ ̀ ̉

1.2. Cac yêu câu chung khi giao tiêp v i câp trên ́ ớ ́ ̀ ́

́ - Chăm chu lăng nghe nôi dung y kiên cua câp trên, sau khi câp trên noi ́ ́ ̣ ́ ́ ̉ ́ ́

xong nên phat biêu môt vai y kiên cua minh đê thê hiên nhân th c cua ban ứ ́ ̉ ̣ ̀ ́ ́ ̉ ̀ ̉ ̉ ̣ ̣ ̉ ̉

thân đôi v i cac vân đê câp trên đa noi.

Ngoai ra, câp d

i cung nên làm ́ ớ ướ ́ ́ ̀ ́ ̃ ́ ̀ ́ ̃

ậ rõ các đi m, ý chính, trao đ i chính xác, đông th i ghi chép nh ng nh n ữ ể ờ ổ ̀

xét c a c p trên. ủ ấ

̣ - Noi ngăn gon, sâu săc, đây đu y, t c la noi co trong tâm, ro rang, mach lac ́ ứ ́ ́ ̣ ́ ̀ ̉ ̀ ́ ́ ̣ ̃ ̀ ̣

đông th i phai thê hiên đ c t duy cua minh. ̣ ượ ư ờ ̀ ̉ ̉ ̉ ̀

- Tôn trong ch c quyên cua câp trên nh ng không e de, s sêt câp trên, ̀ ợ ứ ư ̣ ̀ ̉ ́ ̣ ́

hoăc sung bai câp trên qua m c. ́ ứ ̣ ̀ ́ ́

- Thai đô tich c c: tich c c không chi biêu hiên

thai đô ma con thê hiên ̣ ở ự ự ̣ ở ́ ̣ ́ ́ ̉ ̉ ́ ̣ ̀ ̀ ̉

tac phong. Khi noi chuyên v i câp trên vê đông nghiêp cua minh chi nên ớ ́ ́ ̣ ́ ̀ ̀ ̣ ̉ ̀ ̉

noi u điêm cua ho, không nên noi khuyêt điêm. Nh vây, không nh ng ư ̣ ́ ư ữ ̉ ̉ ̣ ́ ́ ̉

co l i cho quan hê đông nghiêp ma con đê cao đ c uy tin cua minh ́ ợ ượ ̣ ̀ ̣ ̀ ̀ ̀ ́ ̉ ̀

tr c tâp thê. Đây cung la biêu hiên cua thai đô va tac phong tich c c. ướ ự ̣ ̉ ̃ ̀ ̉ ̣ ̉ ́ ̣ ̀ ́ ́

- Hiêu câp trên: câp d

i khi giao tiêp v i câp trên cân phai hiêu ro lai ướ ớ ̉ ́ ́ ́ ́ ̀ ̉ ̉ ̃

ca nh ng yêu kem, sai pham, lich, ca tinh, năng l c va không ngoai tr ự ̣ ừ ữ ̣ ́ ́ ̀ ̉ ́ ́ ̣

̣ khuyêt điêm cua câp trên trong qua kh , nh ng “phai ghi long tac da” ứ ư ́ ̉ ̉ ́ ́ ̉ ̀ ̣

răng hiêu câp trên không phai la vi môt đông c xâu ma đê biêt cach ng ́ ứ ơ ̀ ̉ ́ ̉ ̀ ̀ ̣ ̣ ́ ̀ ̉ ́

x , h p tac v i câp trên, tranh đ ử ợ ớ ượ ̣ c đung cham vô tinh đên “miên ky” ́ ́ ́ ̣ ̣ ̀ ́ ̀

cua câp trên ̉ ́

-

́ Duy tri khoang cach phu h p: quan hê, giao tiêp v i câp trên không nhât ̀ ợ ớ ̀ ̉ ́ ̣ ́ ́

thiêt phai thân mât đên m c can thiêp vao cuôc sông riêng t cua nhau, ứ ư ́ ̉ ̣ ́ ̣ ̀ ̣ ́ ̉

trong c quan, tô ch c thân mât qua m c se dân đên binh đăng, dê tr ́ ứ ̃ ở ứ ơ ̉ ̣ ̃ ̃ ́ ̀ ̉

thanh phan tac dung, anh h i. ưở ng đên quan hê gi a câp trên - câp d ̣ ữ ướ ̀ ̉ ́ ̣ ̉ ́ ́ ́

2

Gân gui câp trên qua m c se dân đên s hoai nghi, thâm chi bi ng ́ ứ ự ườ i ̀ ̃ ́ ̃ ̃ ́ ̀ ̣ ́ ̣

khac pha đia vi cua minh. ́ ́ ̣ ̣ ̉ ̀

ư - Ph i ch đ ng nh n trách nhi m đ i v i n i dung và ý ki n mình đ a ố ớ ộ ủ ộ ệ ế ả ậ

ra, không nên l n tránh trách nhi m. Đi u đó bi u hi n s can đ m, t ệ ự ệ ề ể ẩ ả ự

tin, t tr ng va khăng đinh gia tri, vi thê cua môi ng i. ự ọ ườ ̀ ̉ ̣ ́ ̣ ̣ ́ ̉ ̃

1.3. Môt sô lôi th ng găp khi giao tiêp câp v i câp trên ̃ ườ ́ ớ ̣ ́ ̣ ́ ́

- Coi câp trên la ng i hoan toan năm vân mênh minh, la chiêc thang đê ườ ̉ ́ ̀ ̀ ̀ ́ ̣ ̣ ̀ ̀ ́

minh lên đên đinh cao cua s thanh đat, rôi ninh hot câp trên hay ng c lai chi ̉ ự ượ ̉ ̀ ́ ̉ ̀ ̣ ̀ ̣ ́ ́ ̣

coi ho la ng i lanh đao thuân tuy, ngoai công tac ra không liên quan gi đên ườ ̣ ̀ ̃ ̣ ̀ ́ ̀ ́ ̀ ́

minh, kinh trong nh ng xa la, hoăc cam thây hoc vân cua ho kem rôi coi ư ̀ ́ ̣ ̣ ̣ ̉ ́ ̣ ́ ̉ ̣ ́ ̀

th ườ ng, thiêu tôn trong ch c quyên cua câp trên. ứ ́ ̣ ̀ ̉ ́

- Cho răng moi công viêc do câp trên quyêt đinh nên e de, s sêt câp trên ̀ ợ ̀ ̣ ̣ ́ ́ ̣ ̣ ́

hoăc sung bai câp trên qua m c. ́ ứ ̣ ̀ ́ ́

- Nôi dung truyên đat không ro rang, thông tin thiêu chinh xac dân đên câp ̣ ̀ ̣ ̃ ̀ ́ ́ ́ ̃ ́ ́

trên mât long tin v i câp d i ́ ướ ớ ́ ̀

- Bao cao v ́ ượ ́ t câp hoăc bao cao câp trên nh ng viêc vun văt không cân thiêt ữ ́ ́ ̣ ́ ́ ́ ̣ ̣ ̣ ̀

phai trinh câp trên. Nh vây, vô hinh dung nhân viên đa xuc pham đên long t ư ̣ ự ̉ ̀ ́ ̀ ̃ ́ ̣ ́ ̀

trong cua câp trên, gây phiên ha, quây nhiêu câp trên. ̣ ̉ ́ ̀ ̀ ́ ̃ ́

- Th ng xuyên bao cao kho khăn v i câp trên; noi xâu đông nghiêp v i câp ườ ớ ớ ́ ́ ́ ́ ́ ́ ̀ ̣ ́

trên.

- Giao tiêp kiêu “xuê xoa” trong nha ngoai ngo, không tuân thu ky luât nguyên ́ ̉ ̀ ̀ ̀ ̀ ̃ ̉ ̉ ̣

tăc giao tiêp cua c quan, đ n vi. ̉ ơ ơ ́ ́ ̣

1.4. Ky năng Thinh thi/ xin y kiên ̃ ̉ ̣ ́ ́

- L a chon th i điêm thich h p va co ph ng phap đê thinh thi/ xin y kiên. ự ờ ợ ươ ̣ ̉ ́ ̀ ́ ́ ̉ ̉ ̣ ́ ́

̣ Nêu chon th i điêm câp trên đang qua bân hoăc tâm ly không vui dân đên viêc ờ ́ ̣ ̉ ́ ́ ̣ ̣ ́ ̃ ́

thinh thi kho thanh công. Vi vây, tr c khi xin y kiên cân tim hiêu thông tin vê ướ ̀ ̉ ̣ ́ ̀ ̀ ̣ ́ ́ ̀ ̀ ̉

câp trên cung nh tinh hinh trong đ n vi. ư ̀ ơ ́ ̃ ̀ ̣

- Chuân bi chu đao, chinh xac nôi dung cân xin y kiên. Chăng han, nêu câp ̉ ̣ ́ ́ ́ ̣ ̀ ́ ́ ̉ ̣ ́ ́

d i đ a ra chu tr ướ ư ̉ ươ ớ ̉ ứ ́ ự ̀ ̉ ́ ̣ ́ ̀

̉ ng m i thi phai co th c tê đê ch ng minh môt cach đây đu 3

nhât, lam cho chu tr ng đ a ra phai đ c câp trên châp nhân, t c la phai tra ̉ ươ ̉ ượ ư ứ ̉ ́ ̀ ́ ́ ̣ ̀ ̉

c câu hoi cua câp trên “ anh/ chi se th c hiên chu tr ng đo nh thê l i đ ờ ượ ̃ ự ̉ ươ ư ́ ̉ ̉ ́ ̣ ̣ ́

nao?”, t c la phai chuân bi môt sô ph ng an đê câp trên l a chon. ́ ươ ứ ự ̀ ̀ ̉ ̉ ̣ ̣ ́ ̉ ́ ̣

- Nêu trong c quan co hai vi lanh đao thi phai xac đinh ai la ng i lanh đao ̀ ườ ơ ́ ́ ̣ ̃ ̣ ̀ ̉ ́ ̣ ̃ ̣

tr c tiêp minh, rôi bao cao xin y kiên ng i đo . ự ườ ́ ̀ ̀ ́ ́ ́ ́ ́

1.5. Ky năng khen ng i va gop y v i câp trên ợ ́ ớ ̃ ̀ ́ ́

- Gop y môt cach chân thanh nh ng cung phai kheo leo, chon đung th i c va ờ ơ ư ̀ ́ ́ ̣ ́ ̀ ̃ ̉ ́ ́ ̣ ́

co cach th c, ph ng phap phu h p, chăng han, nhân viên không nên t chôi y ứ ươ ̀ ợ ừ ́ ́ ́ ́ ̉ ̣ ́

kiên cua câp trên đ a ra nêu nh ch a hiêu hêt hoăc ch a suy nghi ky, nêu ư ư ư ư ́ ̉ ́ ́ ̉ ́ ̣ ̃ ̃ ́

không đông y thi co thê dung hinh th c hoi lai đê to y ch a đông y hoăc dung ứ ́ ư ̀ ́ ̀ ́ ̉ ̀ ̀ ̉ ̣ ̉ ̉ ̀ ́ ̣ ̀

nh ng tai liêu ma câp trên ch a co đê ch ng minh vân đê nao tôt nhât, không ữ ứ ư ̀ ̣ ̀ ́ ́ ̉ ́ ̀ ̀ ́ ́

nên s sêt, e de bao cao tin xâu v i câp trên. Nh ng ng i biêt cach chi ra sai ữ ợ ớ ườ ̣ ̀ ́ ́ ́ ́ ́ ́ ̉

lâm cua câp trên thi ch ng to ng i đo thê hiên đ c ban linh cua minh. ̀ ứ ̉ ườ ̣ ượ ̀ ̉ ́ ́ ̉ ̉ ̃ ̉ ̀

- Khi câp trên co y kiên hay viêc lam tôt, trong điêu kiên thich h p nhân viên ợ ́ ́ ́ ́ ̣ ̀ ́ ̀ ̣ ́

cung nên tan d ng câp trên, nên h ng ng va cô vu. ́ ươ ưở ứ ̃ ́ ̀ ̉ ̃

- Nhân viên cân hiêu/biêt ro ca tinh cua câp trên thuôc loai gi đê khen ng i hay ợ ̀ ̉ ́ ̃ ́ ́ ̉ ́ ̣ ̣ ̀ ̉

gop y cho co hiêu qua ́ ́ ́ ̣ ̉

- C n ph n h i th ầ ả ồ ườ ệ ủ ng xuyên v i lãnh đ o v vi c th c hi n công vi c c a ề ệ ự ệ ạ ớ

ủ mình b ng cách th c hi n nghiêm ch đ báo cáo th nh th theo yêu c u c a ế ộ ự ệ ằ ầ ỉ ị

th tr ng. ủ ưở

2. KY NĂNG GIAO TIÊP V I CÂP D ́ Ớ I ́ ƯỚ ̃

2.1. Ban chât va môi quan hê câp trên - câp d i ́ ướ ̉ ́ ̀ ́ ̣ ́

Giao tiêp t câp trên xuông câp d thu tr ng ́ ừ ướ i la hinh th c giao tiêp t ứ ́ ừ ̉ ưở ́ ́ ́ ̀ ̀

i nhân viên, t nh ng ng i lâp kê hoach, chinh sach t t ớ ừ ữ ườ ớ i nh ng ng ữ ườ i th c ự ̣ ́ ̣ ́ ́

hiên, t c la giao tiêp theo câu truc th bâc cua tô ch c. S giao tiêp đo mang ứ ự ứ ứ ̣ ̀ ́ ́ ́ ̣ ̉ ̉ ́ ́

tinh chi thi h ng dân va tăng c ng tham gia trong quan ly. Giao tiêp v i câp ̣ ướ ườ ớ ́ ̉ ̃ ̀ ̉ ́ ́ ́

d i th ng không băt buôc phai tra l i, tr khi co yêu câu đăc biêt. ướ ườ ̉ ờ ừ ́ ̣ ̉ ́ ̀ ̣ ̣

2.2. Yêu câu chung khi giao tiêp v i câp d

́ ớ i ́ ướ ̀

4

- Tim hiêu câp d i vê moi măt nh : phâm chât, năng l c, tinh cam, tinh ́ ướ ự ư ̀ ̉ ̀ ̣ ̣ ̉ ́ ̀ ̉ ́

i. cach đê giao viêc cho phu h p v i kha năng cua câp d ̀ ợ ́ ướ ớ ́ ̉ ̣ ̉ ̉

- Khi giao tiêp, trao đôi thông tin v i câp d i câp trên nên phai giai thich ́ ướ ớ ́ ̉ ́ ̉ ̉ ́

chi tiêt vê cac vân đê, đôi khi d ng lai hoi nhân viên câp d i xem ho suy ́ ướ ừ ́ ̀ ́ ́ ̀ ̣ ̉ ̣

nghi gi hoăc phan hôi nh thê nao vê vân đê đo. ư ̃ ̀ ̣ ̉ ̀ ́ ̀ ̀ ́ ̀ ́

- Nhin nhân câp d i môt cach khach quan, trung th c, cu thê nh ng toan ướ ự ư ̀ ̣ ́ ̣ ́ ́ ̣ ̉ ̀

diên, phai hêt s c công băng, không nhin nhân câp d ́ ứ ́ ướ ờ ợ i môt cach h i h t ̣ ̉ ̀ ̀ ̣ ̣ ́

va chu quan dân đên co nh ng cach noi năng thiêu tôn trong. ́ ữ ̀ ̉ ̃ ́ ́ ́ ́ ̣

- Minh bach, ro rang va công băng. Không đ c ep câp d i lam theo y ượ ướ ́ ̣ ̃ ̀ ̀ ̀ ́ ́ ̀

́ thich, tinh cam cua minh, không nên buôc nhân viên nay lam môt viêc rât ́ ̀ ̉ ̉ ̀ ̣ ̀ ̀ ̣ ̣

kho con nhân viên kia lai lam môt viêc rât dê, măc du ho co cung kha năng ́ ̀ ̣ ̀ ̣ ̣ ́ ̃ ̣ ̀ ̣ ́ ̀ ̉

nh nhau, ma phai đ a ra hai viêc, đông viên ho t l a chon, to thai đô ̉ ư ư ̣ ự ự ̣ ̀ ̣ ̣ ̣ ̉ ́

quan tâm, u đai h n đôi v i ng ̃ ơ ́ ớ ư ườ ̣ i lam viêc kho. Đăc biêt khi giao viêc ̀ ̣ ́ ̣ ̣

không đ c xuât phat t y đô không trong sang “ giao cho viêc kho, v ượ ́ ừ ́ ượ t ́ ́ ̀ ́ ̣

qua kha năng, rôi nêu không lam đ c thi phê binh”…nh vây se gây ượ ư ́ ̉ ̀ ́ ̀ ̀ ̀ ̣ ̃

mâu thuân nôi bô. ̃ ̣ ̣

- Hanh vi, c chi, thai đô khi giao tiêp v i câp d i phai tôn trong, không ử ớ ướ ̀ ̉ ́ ̣ ́ ́ ̉ ̣

dung l ờ i le thiêu lich s . ự ̀ ̃ ́ ̣

ể - Giao ti p luôn ph i có hai chi u. Các c p qu n lý cũng c n ph i hi u ế ề ả ấ ả ầ ả

xem nhân viên ph n h i nh ng gì. Tùy theo t ng lo i thông tin, có th ữ ừ ả ạ ồ ể

trao đ i tr c ti p ho c thăm dò. K t qu sau đó c n đ ổ ự ế ế ặ ả ầ ượ ộ c trao đ i m t ổ

cách th ng th n và c i m . ở ắ ẳ ở

- V i m i v n đ , c n có cách trao đ i v i nhân viên cho phù h p, có th ỗ ấ ổ ớ ề ầ ớ ợ ể

trao đ i tr c ti p ho c qua văn b n. ổ ự ế ặ ả

- Quan tr ng h n c , dù câp trên có ch n cách nào đ giao ti p v i nhân

ể ế ả ọ ơ ọ ớ ́

viên thì cũng luôn bi t gi ế ữ kho ng cách, không đ nhân viên “l n sân”, ể ấ ả

coi th ng hay nh n m t; nh ng cũng đ ng quá xa cách. M t ng ườ ư ừ ặ ờ ộ ườ i

qu n lý hoàn h o là ng i luôn đ c nhân viên tin t ng, tôn tr ng, là ả ả ườ ượ ưở ọ

5

n i nhân viên tìm đ n khi có khúc m c trong công vi c cũng nh khi h ơ ư ệ ế ắ ọ

c n chia s trong cu c s ng. ầ ộ ố ẻ

2.3. Môt sô lôi th ng găp khi giao tiêp v i câp d ̃ ườ ́ ớ i ́ ướ ̣ ́ ̣

- Thai đô noi năng bât châp tât ca, ngôn ng , c chi, điêu bô không thich ữ ử ́ ̣ ́ ́ ́ ́ ̉ ̉ ̣ ̣ ́

h p truyên đat thông tin mang tinh ap đăt. ợ ̀ ̣ ́ ́ ̣

- Không tôn trong câp d i, chi môt minh thu tr ng noi rôi băt moi ng ́ ướ ̉ ưở ườ i ̣ ̉ ̣ ̀ ́ ̀ ́ ̣

trong đ n vi tuân theo, thâm chi noi năng không co ch ng m c ự ́ ừ ơ ̣ ̣ ́ ́

- Nhin nhân câp d i môt cach h i h t, chu quan. Vi vây, s dung ngôn t ́ ướ ờ ợ ử ừ ̀ ̣ ̣ ́ ̉ ̀ ̣ ̣

không phu h p, thiêu lich s . ̀ ợ ự ́ ̣

2.4. Ky năng Truyên đat mênh lênh ̃ ̀ ̣ ̣ ̣

- Chi thi ngăn gon, đ n gian, dê hiêu: co nhiêu viêc đ n gian nh ng câp ư ơ ơ ̉ ̣ ́ ̣ ̉ ̃ ̉ ́ ̀ ̣ ̉ ́

trên vân goi nhân viên cua minh đên phong lam viêc đê ra chi thi môt cach ̃ ̣ ̉ ̀ ́ ̀ ̀ ̣ ̉ ̉ ̣ ̣ ́

ờ đao to, bua l n, dai dong, long vong kho hiêu, nh vây chi lam mât th i ư ̣ ́ ớ ̀ ̀ ̀ ̀ ́ ̉ ̉ ̀ ́

gian cua câp d ướ ự i, hiêu qua kem. Trên th c tê, đôi khi câp trên cân tr c ự ̉ ́ ̣ ̉ ́ ́ ́ ̀

tiêp đên phong lam viêc cua câp d i đê ra chi thi, điêu nay se lam cho ướ ́ ́ ̀ ̀ ̣ ̉ ́ ̉ ̉ ̣ ̀ ̀ ̃ ̀

câp d i cam thây tinh câp thiêt, quan trong cua công viêc cân phai hoan ướ ́ ̉ ́ ́ ́ ́ ̣ ̉ ̣ ̀ ̉ ̀

thanh cho tôt. ̀ ́

- Mênh lênh truyên đat phai co gia tri, nghĩa là n u khi truyên đat mênh

ế ̣ ̣ ̀ ̣ ̉ ́ ́ ̣ ̀ ̣ ̣

lênh mà m i ng i không nghe, ng t l i ph n ng ch ng l ọ ườ ắ ờ ả ứ ố ạ i, ch trích ỉ ̣

ho c không quan tâm đ n nh ng đi u nói ra có nghĩa là mênh lênh ữ ế ề ặ ̣ ̣

không có giá tr . Do v y, khi truyên đat mênh lênh, ban mênh lênh phai co ậ ị ́ ̀ ̣ ̣ ̣ ̉ ̣ ̣ ̉

ệ gia tri, đông th i ph i tôn tr ng, l ch thi p, tôn tr ng cá tính, đ ng tuy t ừ ệ ờ ả ọ ọ ị ́ ̣ ̀

đ i hóa s vi c ho c ý ki n cua minh. ặ ố ự ệ ế ̉ ̀

- Ph i chiu trách nhi m vê nh ng chi thi va mênh lênh do minh đê ra: khi

ữ ệ ả ̣ ̀ ̉ ̣ ̀ ̣ ̣ ̀ ̀

chi thi cho câp d ướ i phai noi ro muc đich, n i dung và co biên phap cu ộ ̣ ̉ ̣ ́ ̉ ́ ̃ ̣ ́ ́ ̣ ́

thê đê th c hiên. ̉ ự ̉ ̣

- Lăng nghe. Giao ti p không ch nh m g i thông báo hay m t thông tin

ử ế ằ ộ ỉ ́

nào đó cho m i ng i, mà còn ph i l ng nghe và đáp ng l i m t cách ọ ườ ả ắ ứ ạ ộ

hi u qu đ i v i thái đ c a ng i khác. Bi ả ố ớ ộ ủ ệ ườ ế ắ ự

t l ng nghe th c ra không 6

ủ d dàng, đòi h i ph i phát tri n kh năng nghe và hi u n i dung c a ả ễ ể ể ả ỏ ộ

ng i khác đ a ra, đ ng th i phát tri n t t m i quan h v i m i ng ườ ể ố ư ờ ồ ệ ớ ố ọ i. ườ

(Xem thêm phân ky năng nghe) ̀ ̃

2.5. Ky năng khen ng i va phê binh câp d i ́ ướ ợ ̃ ̀ ̀

i, câp trên phai phân tich s viêc ro rang, - Khi nhăc nh , phê binh câp d ở ướ ự ́ ̀ ́ ́ ̉ ́ ̣ ̃ ̀

tim ra th c chât cua vân đê. Nh vây, co thê câp trên noi nghiêm khăc, qua ư ̣ ự ́ ̀ ́ ̉ ́ ̀ ́ ̉ ́ ́ ́

i môt chut, câp d i vân hiêu va thông cam va cho răng đo la trach nhiêm l ờ ướ ̣ ́ ́ ̃ ̉ ̀ ̉ ̀ ̀ ́ ̀ ́ ̣

cua câp trên va săn sang tiêp thu y kiên phê binh. ̉ ́ ̀ ̃ ̀ ́ ́ ́ ̀

- Khen th ng và ghi nh n ch t l ng, hiêu qua công vi c cua nhân viên. ưở ấ ượ ậ ệ ̣ ̉ ̉

Đây là cách th c quan tr ng đ đ ng viên c p d ọ ể ộ ứ ấ ướ ấ i, nâng cao h n n a ch t ơ ữ

ng công vi c. Lanh đao c n dành nh ng l i đ ng viên, khích l l ượ ̣ ầ ữ ệ ờ ộ ệ ớ ấ v i c p ̃

d ướ ủ ệ i c a mình và công nh n các hành đ ng, n l c và k t qu làm vi c ỗ ự ế ậ ả ộ

c đ n đáp đúng m c, h s c a h . Khi s g ng s c c a c p d ủ ứ ủ ấ ự ắ ọ i đ ướ ượ ọ ẽ ứ ề

c m th y tho i mái, hi u qu công vi c s cao h n. Điêu đó, lanh đao đã ả ệ ẽ ệ ấ ả ả ơ ̀ ̃ ̣

th hi n đ nhân viên th y đ c s n l c c ng hi n b y lâu c a minh đã ể ệ ể ấ ượ ự ỗ ự ố ủ ế ấ ̀

đ ượ c ghi nh n ậ .

- H ng vao vân đê, không h ng vao ca nhân. Điêu nay co nghia la ướ ướ ̀ ̀ ́ ̀ ̀ ́ ̀ ̀ ́ ̃

chung ta h ng vao vân đê va cac giai phap ch không h ng vao ca tinh/ đăc ướ ứ ướ ́ ̀ ́ ̀ ̀ ́ ̉ ́ ̀ ́ ́ ̣

điêm cua ca nhân. Vi du, nên noi la: “Chung ta giai quyêt vân đê nay thê nao”, ̉ ̉ ́ ́ ̣ ́ ̀ ́ ̉ ́ ́ ̀ ̀ ́ ̀

va không nên noi la: “Vi anh nên m i ra nông nôi nay”. ớ ̀ ́ ̀ ̀ ̃ ̀

- Nh y bén trong cách ng x ứ ạ ử. "Đ i nhân x th " ai cũng quen v i câu nói ử ế ớ ố

này và ai cũng c n đ ầ ượ ố ử ộ c đ i x m t cách thân thi n. Là m t lãnh đ o, khi đó ệ ạ ộ

quy t đ nh c a ng i lanh đao se nh h ng đ n toàn b t ế ị ủ ườ ̃ ả ưở ộ ổ ứ ự ạ ch c. S nh y ế ̃ ̣

bén trong ng x c a các nhà lãnh đ o ch c n th hi n b ng m t l i nói ân ể ệ ử ủ ỉ ầ ộ ờ ứ ằ ạ

.

c n, trìu m n và quan tâm h n đ n c p d ầ ế ấ ướ ế ơ i quy n c a mình ề ủ

- Chân thành l ng nghe ý ki n đóng góp c a nhân viên, không nên m t kiên

ủ ế ắ ấ

nh n khi nghe hay t thái đ nóng lòng. M i ng ẫ ỏ ộ ỗ ườ ọ ấ i có m t n n t ng h c v n ộ ề ả

và văn hóa khác nhau, do đó, n u không th t s l ng nghe và th u hi u, có th ậ ự ắ ể ế ấ ể

lanh đao đã b l nh ng ý t ng hay t nhân viên, góp ph n vào vi c phát ỏ ỡ ữ ưở ừ ệ ầ ̃ ̣

7

tri n tô ch c, phat triên c quan. Co thê noi, đôi ̉ ơ ̉ ứ ể ạ ́ v i nhân viên, vi c lãnh đ o ệ ớ ́ ́ ̉ ́

luôn th u hi u tâm t ể ấ ư ể ộ , tình c m c a h s là m t li u thu c tinh th n đ đ ng ộ ề ủ ọ ẽ ầ ả ố

viên h c g ng và tích c c làm vi c. Cu i cùng, hãy luôn nh m t nguyên ọ ố ắ ớ ộ ự ệ ố

i khác nh cách b n mu n ng i khác t c r t c b n: "Hãy đ i x v i ng ắ ấ ơ ả ố ử ớ ườ ư ạ ố ườ

".

đ i x v i mình ố ử ớ

3.

KY NĂNG GIAO TIÊP V I ĐÔNG NGHIÊP ́ Ớ ̃ ̀ ̣

3.1. Ban chât va môi quan hê đông nghiêp ̉ ́ ̀ ́ ̣ ̀ ̣

ữ Giao tiêp gi a đông nghiêp v i đông nghiêp th c chât la giao tiêp gi a ự ữ ớ ́ ̀ ̣ ̀ ̣ ́ ̀ ́

cac ca nhân va bô phân cung câp trong cung môt c quan, tô ch c. Giao tiêp ̣ ơ ứ ́ ́ ̀ ̣ ̣ ̀ ́ ̀ ̉ ́

đông nghiêp tôn tai nh môt bô phân cua hê thông quan hê phi chinh th c đông ứ ư ̀ ̣ ̀ ̣ ̣ ̣ ̣ ̉ ̣ ́ ̣ ́ ̀

th i tôn tai v i giao tiêp chinh th c. No luôn hiên h u trong bât ky c quan, tô ̣ ớ ̀ ơ ữ ứ ờ ̉ ̀ ́ ́ ́ ̣ ́

̣ ch c nao. Cac đông nghiêp trao đôi v i nhau vê công viêc vê điêu kiên lam viêc ̉ ớ ứ ̀ ́ ̀ ̣ ̀ ̣ ̀ ̀ ̣ ̀

va nh ng vân đê khac n a. Trên th c tê, nêu quan hê giao tiêp đông nghiêp ữ ự ữ ̀ ́ ̀ ́ ́ ́ ̣ ́ ̀ ̣

trong c quan, tô ch c tôt no se gop phân vao viêc giai quyêt muc đich công ứ ơ ̉ ́ ́ ̃ ́ ̀ ̀ ̣ ̉ ́ ̣ ́

viêc chung, cung cô tinh thân va thuc đây viêc th c hiên cac công viêc cua c ̉ ơ ự ̣ ̉ ́ ̀ ̀ ́ ̉ ̣ ̣ ́ ̣

quan, tô ch c lân muc đich duy tri hoat đông nhom. Vi vây, giao tiêp đông ứ ̉ ̃ ̣ ́ ̀ ̣ ̣ ́ ̀ ̣ ́ ̀

nghiêp đong môt vai tro quan trong trong bât ky c quan, tô ch c nao b i no se ̉ ứ ̀ ơ ở ̃ ̣ ́ ̣ ̀ ̣ ́ ̀ ́

giup cho công tac chuyên môn hoa, đăc biêt đôi v i nh ng c quan, tô ch c l n, ̉ ứ ớ ́ ớ ữ ơ ́ ́ ́ ̣ ̣

ph c tap. ứ ̣

Nh ng đê giao tiêp đông nghiêp phat huy đ c vai tro cua no thi trong ư ượ ̉ ́ ̀ ̣ ́ ̀ ̉ ́ ̀

môi c quan, tô ch c thâm chi trong môi ca nhân cân nô l c đê xây d ng đ ̉ ứ ̃ ơ ̃ ự ự ượ c ̣ ́ ̃ ́ ̀ ̉

môt môi quan hê thân thiêt nh ng thăng thăn, binh đăng, môt quan hê thông ư ̣ ́ ̣ ́ ̉ ́ ̀ ̉ ̣ ̣

̣ cam, hiêu biêt nhau. Quan hê đông nghiêp tôt no không phai hinh thanh môt ̉ ̉ ́ ̣ ̀ ̣ ́ ́ ̉ ̀ ̀

cach t nhiên ma no đoi hoi chung ta phai co nh ng hiêu biêt nhât đinh va t đo ự ́ ữ ̀ ừ ́ ́ ̀ ́ ̀ ̉ ́ ̉ ̉ ́ ́ ̣

biên thanh nghê thuât giao tiêp ng x thi m i co thê co đ c. ̀ ớ ́ ứ ́ ượ ử ́ ̀ ̣ ̣ ́ ̉

3.2. Cac yêu câu chung khi giao tiêp v i cac đông nghiêp

́ ớ ́ ̀ ́ ̀ ̣

8

- Tôn tr ng l n nhau , b t c ai, n u giao ti p v i tinh th n tin t ng và tôn ọ ẫ ấ ứ ế ế ầ ớ ưở

tr ng l n nhau đ u th y rõ ràng hi u qu giao ti p s t ế ẽ ố ơ t h n. V i ni m tin ớ ề ề ệ ấ ẫ ả ọ

và s tôn tr ng, cac đông nghiêp se trao đ i c i m h n và th ng th n h n. Do ổ ở ở ơ ự ắ ẳ ọ ơ ́ ̀ ̣ ̃

v y, cu c h i tho i gi a cac đông nghiêp s mang tính t ậ ộ ộ ̣ ẽ ữ ạ ươ ng tác nhi u h n và ề ơ ́ ̀

t t nhiên s hi u qu h n. ấ ẽ ệ ả ơ

- Chu y gi khoang cach giao tiêp . Chung ta đêu biêt quan hê giao tiêp ty lê ́ ữ ̣ ́ ̉ ́ ́ ́ ̀ ́ ̣ ́ ̉

thuân v i khoang cach xa, gân, th i gian, sô lân nhiêu hay it. Giao tiêp tr c tiêp ự ớ ờ ̣ ̉ ́ ̀ ́ ̀ ̀ ́ ́ ́

la tôt nhât, no co thê trao đôi thông tin môt cach đây đu nhât, biêu lô tinh cam ro ̃ ̀ ́ ́ ́ ́ ̉ ̉ ̣ ́ ̀ ̉ ́ ̉ ̣ ̀ ̉

nhât va dê xoa bo đ c s hiêu lâm. Nh ng phai chu y đên sô lân giao tiêp, nêu ̉ ượ ự ư ́ ̀ ̃ ́ ̉ ̀ ̉ ́ ́ ́ ́ ̀ ́ ́

giao tiêp qua nhiêu se gây nên bao hoa, do đo gi a đông nghiêp v i nhau cân ́ ữ ớ ́ ́ ̀ ̃ ̃ ̀ ̀ ̣ ̀

phai han chê ca vê không gian lân th i gian, lam sao cho h p ly, đê ca hai bên ờ ợ ̉ ̣ ́ ̉ ̀ ̃ ̀ ́ ̉ ̉

đêu tinh tao x ly quan hê v i nhau. ́ ử ̣ ớ ̀ ̉ ́

ch ng m c t gi - Nói năng cũng ph iả bi ế ữ ừ ự , đi u quan tr ng là ph i nói đâu ọ ề ả

ra đ y: Thái đ nói năng ; ngôn ng c th l ch s ; ăn nói hài h c... nh ng ữ ơ ể ị ự ấ ộ ướ ữ

̃ điêu đó đ u thu c ph m trù ngh thu t nói. T t nhiên, đi u quan tr ng là môi ậ ề ệ ề ạ ấ ộ ọ ̀

đông nghiêp ph i có lòng t tin, bi ả ự t đ ế ượ c ngh thu t nói năng. ậ ệ ̀ ̣

3.3. Môt sô lôi th ng găp khi giao tiêp v i đông nghiêp ̃ ườ ́ ớ ̣ ́ ̣ ̀ ̣

- Thiêu s t tin khi giao tiêp . Măc du môi ca nhân đêu co nh ng y t ng ́ ự ự ữ ́ ưở ́ ̣ ̀ ̃ ́ ̀ ́

hay, tinh thân lam viêc nhom tich c c nh ng lai không biêt cach trinh bay suy ự ư ̀ ̀ ̣ ́ ́ ̣ ́ ́ ̀ ̀

nghi cua minh ra sao. Trong ngôn ng giao ti p ho luôn kèm theo nh ng t ữ ữ ế ừ ̃ ̉ ̀ ̣

ắ nh “Tôi ch …”, “tôi nghĩ là…”, “tôi đoán th …”, “tôi cũng không ch c ư ế ỉ

i nghe/ đông nghiêp không tin hoàn toàn vào l m…”. Câu m đ đó khi n ng ắ ở ề ế ườ ̀ ̣

l ờ i nói cua đông nghiêp minh dù ý ki n đo có hay đ n đâu đi chăng n a. ế ữ ế ̉ ̀ ̣ ̀ ́

- Hanh vi giao tiêp không phu h p trong ̀ ợ . Tính hi u qu c a câu nói n m ả ủ ằ ở ệ ̀ ́

chính s d t khoát ch không ph i b ng cách cao gi ng hay xu ng gi ng. Đôi ả ằ ự ứ ứ ọ ọ ố

khi cách nói cao gi ng có th t o ra căng th ng cho đ ng nghi p và h nh ể ạ ệ ẳ ọ ồ ọ ư

9

đang b sai khi n. Ng i, nói quá nh ch ng t r ng ng i noi không có ế ị c l ượ ạ ỏ ứ ỏ ằ ườ ́

đ c s t ượ ự ự tin nào c . ả

- Không tôn trong ng

i khac khi giao tiêp. Chăng han, ngăt l i ng ườ ́ ờ ườ ́ i khac ̣ ́ ́ ̉ ̣

môt cach tuy tiên. B t c tình hu ng nào trong cu c h p hay trong nh ng câu ấ ứ ữ ố ộ ọ ̣ ́ ̀ ̣

chuy n v i đ ng nghi p, môi ca nhân cũng nên tôn tr ng ng ớ ồ ệ ệ ọ ườ i nói b ng cách ằ ̃ ́

bi ế ắ t l ng nghe và đ i khi h k t thúc m i lên ti ng. Môi can bô, công ch c có ớ ọ ế ứ ế ợ ̃ ́ ̣

c gi quy n đ ề ượ ả ậ i đáp th c m c hay đ a ra ý ki n trong m t cu c th o lu n ư ế ắ ắ ả ộ ộ

hay trò chuy n nh ng đ ng bi n mình thành ng ừ ư ế ệ ườ i thi u l ch s do không bi ự ế ị ế t

i thi u nh t. đ n nh ng quy t c giao tiêp t ế ́ ố ữ ắ ế ấ

- Thai đô thiêu thiên chi i nghe (nhân tin) cau ́. Trong nhiêu tinh huông ng ườ ́ ̣ ́ ̣ ̀ ̀ ́ ̣ ́

i noi (g i thông tin). Khi hai bên không co thiên chi v i nhau, băn v i ng ớ ườ ́ ớ ử ̉ ́ ́ ̣

thông tin th ng bi uôn năn theo h ng tiêu c c. Thai đô thiêu thiên chi lam ườ ướ ự ̣ ́ ́ ́ ̣ ́ ̣ ́ ̀

cho cho qua trinh giao tiêp truyên đat thông tin chuân xac tr nên vô cung kho ở ́ ́ ̀ ́ ̀ ̣ ̉ ́ ̀

khăn. Khi thiêu tin t ng, va moi ng i b c t c v i nhau, thi bât kê cach giao ưở ườ ự ứ ớ ́ ̀ ̣ ̀ ́ ̉ ́

tiêp, truyên đat nh thê nao thông tin gi ng i g i cung se bi hiêu meo mo. ̀ ườ ử ư ́ ̀ ̣ ́ ̀ ̃ ̃ ̣ ̉ ́ ́

- Thê thu

ng thê thu khi phai nhân nh ng thông tin chung ̉. Chung ta co xu h ướ ữ ́ ́ ́ ́ ̉ ̉ ̣ ́

ta s . Ai cung co nh ng điêm yêu, điêm nhay cam, va nh ng điêm ma chung ta ữ ữ ợ ̃ ́ ̉ ́ ̉ ̣ ̉ ̀ ̉ ̀ ́

i. Điêu nay cang đăc biêt đung v i nh ng vân đê đ n gian la không muôn biêt t ơ ́ ớ ữ ớ ̀ ̉ ̀ ́ ̀ ̀ ̀ ̣ ̣ ́ ́

anh h ng t i tiêu chuân gia tri, gia đinh, va t trong. Vi du, nh ng thông điêp ưở ớ ̀ ự ữ ̉ ̉ ́ ̣ ̉ ̣ ̣ ́ ̣ ̣

nh Lan thât vô cam, hoăc Lan không chu y đên công viêc chung, v.v., se lam ư ̣ ̉ ̣ ́ ́ ́ ̣ ̃ ̀

moi ng i co vê thê thu ườ ̉ ̉ nêu ho đung la nh vây. Cach noi nh thê se không giai ̀ ư ̣ ư ̣ ̀ ́ ́ ̣ ́ ́ ́ ́ ̃

quyêt vân đê gi (chung ta thât kho co thê thay đôi đ c ca tinh), ma chi lam ̉ ượ ́ ́ ̀ ̀ ́ ̣ ́ ́ ̉ ́ ́ ̀ ̉ ̀

hong thêm môi quan hê gi a hai ng i. ̣ ữ ườ ̉ ́

Lôi kéo, bè phái n i công s . i k n i công ở Moi ng ơ ườ i hãy nh r ng, đi u t ớ ằ ề ố ỵ ơ ̣

i các công s đó là n n bè phái, "buôn s và cũng là đi u khó tránh nh t t ề ở ấ ạ ở ạ

chuy n" và nói x u sau l ng. Môi can bô, công ch c có nghĩ r ng n u mình ứ ư ế ệ ấ ằ ̃ ́ ̣

làm nh v y v i đ ng nghi p c a mình thì cũng có lúc b đ ng nghi p đ i x ệ ủ ớ ồ ư ậ ố ử ị ồ ệ

l ạ ̃ i nh nh ng gì ma minh đã làm. Đó là m t tính x u c n ph i tránh, môi ư ữ ấ ầ ả ộ ̀ ̀

10

ng i nên đ i x t t và quan tâm t i m t cách chân thành, không ườ ố ử ố ớ i m i ng ọ ườ ộ

lôi kéo ng i khác cùng moi móc, nói x u hay "ch c ngoáy" vào chuy n riêng ườ ệ ấ ọ

, khuy t đi m c a b t kỳ đ ng nghi p nào. t ư ủ ấ ế ệ ể ồ

3.3. Ky năng Tranh luân ̃ ̣

a. Tâm quan trong cua tranh luân ̀ ̣ ̉ ̣

Tranh luân la môt hoat đông mang tinh chât th ng xuyên trong c quan, ườ ơ ̣ ̀ ̣ ̣ ̣ ́ ́

đ n vi, đăc biêt la trong hôi hop, hôi thao. Tranh luân la giai phap nhăm gop ơ ̣ ̣ ̣ ̀ ̣ ̣ ̣ ̉ ̣ ̀ ̉ ́ ̀ ́

phân nâng cao chât l ng, tinh đung đăn, s h p tac cua moi ng i va co tinh ́ ượ ự ợ ườ ̀ ́ ́ ́ ́ ̉ ̣ ̀ ́ ́

kha thi cho công viêc. Nêu cac vân đê đ c tranh luân môt cach tich c c, t đo ̀ ượ ự ừ ́ ̉ ̣ ́ ́ ́ ̣ ̣ ́ ́

se giup tim ra ph ng an tôi u, đap ng yêu câu công viêc va cac l i ich khac. ươ ́ ứ ́ ư ́ ợ ̃ ́ ̀ ́ ̀ ̣ ̀ ́ ́

b. Xac đinh vân đê cân tranh luân ́ ̣ ́ ̀ ̀ ̣

Tranh luân đ c nay sinh khi môt vân đê co nhiêu y trai ng ̣ ượ ượ ̣ c nhau hoăc ̉ ̣ ́ ̀ ́ ̀ ́ ́

khi cac công viêc d kiên th c hiên, không đap ng đ c công băng, h p ly l ̣ ự ́ ứ ự ượ ợ ́ ợ i ́ ́ ̣ ̀

ich cua cac nhom, cac thanh viên hoăc bô phân trong đ n vi. Tranh luân cung ơ ́ ̉ ́ ́ ́ ̀ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ ̃

xay ra khi co s mâu thuân gi a cac nôi dung không phu h p hoăc vân đê hoan ̀ ợ ́ ự ữ ̉ ̃ ́ ̣ ̣ ́ ̀ ̀

toan m i me, ch a co tiên lê, không co điêu kiên tham khao kinh nghiêm t ư ớ ừ ́ cac ̀ ̉ ́ ̀ ̣ ́ ̀ ̣ ̉ ̣

đôi tac trong va ngoai c quan. ̀ ơ ́ ́ ̀

c. Môt sô yêu tô đam bao cho viêc tranh luân co kêt qua ̣ ́ ́ ́ ̉ ̉ ̣ ̣ ́ ́ ̉

- Th nhât ứ ́ ́ , đôi v i cac yêu tô mang tinh chât ky thuât: Đê tranh luân co kêt ́ ớ ́ ́ ́ ́ ́ ̃ ̣ ̉ ̣ ́

qua, tr c hêt phai lam tôt khâu chuân bi, viêc l a chon vân đê, ̉ ướ ̣ băt đâu t ̀ ừ ̣ ự ̀ xać ́ ̉ ̀ ́ ̉ ́ ̣ ́

đinh m c đô, pham vi vân đê; tac đông hay anh h ng cua vân đê đo đên quyên ứ ưở ̣ ̣ ̣ ́ ̀ ́ ̣ ̉ ̉ ́ ̀ ́ ́ ̀

i cua ca nhân va tâp thê. Vân đê đ a ra tranh luân phai la hiên trang, mang tinh l ợ ̀ ư ̉ ́ ̀ ̣ ̉ ́ ̣ ̉ ̀ ̣ ̣ ́

sô đông, co tinh đăc thu nh ng phai đ ̉ ượ ư c tinh đên trên c s xem xet m c đô ơ ở ứ ̣ ́ ́ ́ ̣ ̀ ́ ́ ́

Tiêp đên thu thâp, x ly thông tin liên quan đên vân đê se tham gia phan ng. ̉ ứ ử ́ ́ ̣ ́ ́ ́ ̀ ̃

tranh luân. Tuy theo vân đê, chung ta thu thâp nguôn thông tin cho phu h p, co ̀ ợ ́ ̣ ̀ ́ ̀ ́ ̣ ̀

11

́ thê la vân đê liên quan đên nhom thông tin th c tê, thông tin chinh sach va cac ự ̉ ̀ ́ ̀ ́ ́ ́ ́ ́ ̀

nguôn thông tin khac…Sau khi co đây đu thông tin, moi ng i co thê tham gia ườ ̀ ́ ́ ̀ ̉ ̣ ́ ̉

́ ứ tranh luân nh ng nên chuân bi cac cach lâp luân, luân c đ a ra phai co s c ứ ư ư ̣ ̉ ̣ ́ ́ ̣ ̣ ̣ ̉

thuyêt phuc. ́ ̣

, ng i tranh luân cân s dung tôt môt sô ky năng nh :

- Th haiứ

ườ ̀ ử ư ̣ ̣ ́ ̣ ́ ̃

ạ + Ky năng phat biêu y kiên, đam bao n i dung tranh luân n m trong ph m ằ ộ ̃ ́ ̉ ́ ́ ̉ ̉ ̣

vi th o lu n; có tính bao quát cao và đ c minh h a b ng nh ng ví d hay ậ ả ượ ữ ụ ằ ọ

c nêu nh ng con s ch n l c nh m ch ng minh cho nh ng v n đ s đ ứ ề ẽ ượ ọ ọ ữ ữ ằ ấ ố

thành ki n ngh . ị ế

ệ + Có k năng xây d ng và truy n đ t các thông đi p m t cách có hi u ự ệ ề ạ ộ ỹ

qu . Thông đi p là nh ng thông tin ng n g n, súc tích; th hi n đ c ý ể ệ ữ ệ ả ắ ọ ượ

i phát bi u, d ghi nh và bu c ng t ưở ng c a ng ủ ườ ể ễ ộ ớ ườ i nghe ph i suy nghĩ ả

v nó. ề

+ Bi ế ể t chon đung th i điêm, t c la đ a ra thông đi p đúng th i đi m, ̀ ư ứ ệ ờ ờ ̣ ́ ̉

thông th ng t i ng i nghe; ườ ng là khi m đ u ho c khi k t thúc; luôn h ặ ở ầ ế ướ ớ ườ

luôn quan sát h đ có th s b đánh giá tác đ ng c a bài phát bi u, tìm ể ơ ộ ọ ể ủ ể ộ

ki m s đ ng tình c a c to . Đ c bi t chú ý là gi ng nói ph i rõ ràng, có ủ ử ạ ự ồ ế ặ ệ ả ọ

ng đi u; có s c m nh ch áp; tránh nói quá nh ho c gi ng đ u đ u gây ữ ệ ứ ế ề ề ạ ặ ỏ ọ

nhàm chán, bu n ng . ủ ồ

ạ + Co kha năng làm ch n i dung và th i gian. Tránh trình bày lan man, l c ủ ộ ờ ́ ̉

t quá th i gian qui đ nh vì không nh ng không thuy t ph c đ đ , v ề ượ ữ ụ ế ờ ị ượ c

ng i nghe mà có khi còn gây ra tác đ ng có h i. ườ ạ ộ

Ngoai ra, đ tranh lu n có k t qu ng i tranh luân còn ph i có k ể ế ậ ả ườ ả ỹ ̀ ̣

năng th ng thuy t; k năng thuy t ph c. K năng th ng thuy t đ ươ ụ ế ế ỹ ỹ ươ ế ượ ậ c v n

d ng khi có ít nh t hai ho c nhi u bên quan tâm đ n v n đ tranh lu n có l ụ ề ế ề ấ ặ ậ ấ ợ i

12

ích không hoàn toàn phù h p v i nhau nh ng đ ng ý bàn b c v i nhau đ ư ạ ợ ồ ớ ớ ể

cùng tìm m t gi c. N u có k năng th ộ ả i pháp có th ch p nh n đ ể ấ ậ ượ ế ỹ ươ ng

thuy t, thuy t ph c t t s b o v đ c quan đi m, l p lu n c a mình; bác ụ ố ẽ ả ệ ượ ế ế ậ ủ ể ậ

c quan đi m đ i ngh ch; tranh th đ b đ ỏ ượ ủ ượ ự ủ c s ng h c a nh ng ng ộ ủ ữ ể ố ị ườ i

c nêu ra khi th o luân. đang còn phân vân đ i v i các ki n ngh đã đ ố ớ ế ị ượ ả ̣

ộ ị ơ ộ ệ ̣

̉ vi c tranh lu n th c s có ích và không r i vào m t cu c k ch ự ự c k t qu mong mu n trong qua trinh tranh ế ố ả ế ́ ̀

Vây đê ậ chi n mà không đ t đ ạ ượ luân chung ta cân: ̣ ́ ̀

- Tôn tr ng ý ki n ng i khác; đ ng v i kh ng đ nh ý ki n mình là ườ ế ừ ế ẳ ộ ị

ọ đúng và c a ng ườ ố i đ i tho i là sai. ạ ủ

- Nên đ t mình vào hoàn c nh c a ng i đ i tho i đ hi u h và làm ủ ả ườ ố ạ ể ể ọ

ặ t v đi m xu t phát gi a hai bên. rõ s khác bi ệ ề ể ữ ấ ự

- Th a nh n s m ý ki n c a mình là sai l m n u đã l p lu n không ủ ừ ế ế ậ ầ ậ ậ ớ

đúng khi tranh lu n.ậ

- Thái đ khi b t đ u tranh lu n c n h t s c nh nhàng, đi m tĩnh, làm ắ ầ ề ộ

cho ng i tham gia tranh lu n c m th y tho i mái, d ti p thu. ườ ậ ả ậ ầ ấ ế ứ ả ẹ ễ ế

- Hãy d n d t đ t ng b c thuy t ph c ng ướ ế ườ ậ i tham gia tranh lu n

ụ ắ ể ừ đ ng ý v i m t trong nh ng l p lu n c a mình. ữ ồ ậ ủ ẫ ộ ậ ớ

- Ph i khuy n khích và dành th i gian cho ng i đ i tho i. Bi ả ườ ố ạ ờ

ế ượ ự ự t l ng ế ắ ụ c s th c trong tranh lu n và đ a ra quan đi m thuy t ph c ế ư ể ậ

nghe s tìm đ ẽ c a mình. ủ

- Bi t cách d n d t đ ng ẫ ườ ố ạ

ng c a h phù h p v i l p lu n c a mình. ế d a trên chính nh ng ý t ự ữ ắ ể ưở ố i đ i tho i đi đ n k t lu n mong mu n ế ậ ậ ủ ế ớ ậ ủ ọ ợ

ể ố ả ở

- Ph i c i m và chân thành trong đ i tho i đ tìm hi u vì sao ng i nh n th c v n đ khác v i mình, t đó xác đ nh đ ề ạ ể ớ ừ

ch quan nh h i ườ ượ c ậ ng đ n thái đ c a h và c ng c l p lu n ứ ấ ưở ị ố ậ ộ ủ ọ ậ ả ủ ế ố ủ ữ

ở tham gia tranh lu n l ậ ạ nh ng nhân t đã nêu ra.

ứ - Áp d ng nguyên t c th ng- th ng trong tranh lu n b ng cách ch ng ắ ậ

i pháp do mình đ xu t s có l ắ ề ắ ấ ẽ ằ i cho c hai bên. ả minh r ng gi ằ ợ ụ ả

13

- Thi ễ t l p các lu n c v ng ch c, nên có v d c th và th c ti n ị ụ ụ ể ự ắ

ế ậ ứ ữ minh ho cho l p lu n c a mình. ậ ậ ậ ủ ạ

- Đ a ra nh ng ph ng án gi đ nh đ kích thích tranh lu n và cùng ư ả ị ể ậ

ữ i pháp t ươ i u. nhau tìm ra gi ố ư ả

- Hãy t ra là ng i chuyên nghi p bi ườ ế ể

minh, không đ c m xúc chi ph i làm m t bình tĩnh và s h khi tranh lu n. ố ệ ấ ứ t bám vào d li u đ ch ng ữ ệ ậ ơ ở ỏ ể ả

t khai thác nh ng lý do v trách nhi m, v đ o đ c và tính ề ạ ứ ế

ữ ề nhân văn đ tăng s c thuy t ph c đ i v i l p lu n c a mình. ụ ố ớ ậ - C n bi ầ ể ệ ậ ủ ứ ế

t d ng l - Ph i bi ả ấ ạ ượ ụ

ặ ứ ậ ổ ạ ộ i đúng lúc khi c m th y đã đ t đ ả ắ ầ c m c đích tranh ẻ

lu n ậ ho c nh n th y cu c tranh lu n b t đ u vô b và đi quá xa làm s c m các m i quan h khác. ố ế ừ ấ ậ ệ

BAI TÂP TINH HUÔNG ̀ ̣ ̀ ́

c thu tr Chi Lan v a đ ừ ượ ̉ ưở ̣ ̣ ̣ ̀ ̀

ơ ̀ ̀ ̉ ́ ́ ̀ ́ ̉ ̀ ̣ ̀

ươ ợ ừ ́ ̀ ̣ ̀ ̉ ̀ ́ ̣ ́ ́ ̀ ̉ ̣ ̀

̀ ơ ̉ ứ ̀ ́ ̣ ̃ ́ ̣ ̣

ờ ớ ̣ ̀ ̀ ̉ ́ ̀ ̣ ̣ ́ ́ ̣

ữ ̀ ̀ ̀ ̣ ̉ ̀ ̣ ̣ ́ ̀ ́ ́

ng đa l n giong “ thê bao gi ̉ ưở ̃ ớ ừ ư ́ ̀ ́ ̣ ̣ ́ ̣ ̀

ờ ̉ ư ừ ̉ ́ ́ ̣ ́ ́ ̉ ̀ ̃ ̣ ̣

̣ ứ ̣ ́ ́ ́ ́ ́ ̀ ̀ ́ ̀ ́ ̀ ́

́ ớ ̉ ́ ̃ ́ ́ ̀ ̣ ̣ ̀

ng giao nhiêm vu trong vong ba ngay phai ̉ hoan thanh ban bao cao tai chinh cua c quan. Đây la viêc lam t ng đôi ́ nhiêu kho vi công viêc đoi hoi nhiêu sô liêu chinh xac va phai tâp h p t ơ nguôn khac nhau ma c quan chi lai v a tô ch c lê đon nhân danh hiêu đ n ̣ ừ vi anh hung th i ky đôi m i. Chinh vi vây, chi muôn câp trên gia han thêm vai ngay n a. Vao môt buôi chiêu muôn, chi đên văn phong câp trên bao chi lam cao, nh ng v a nhin thây chi thu tr xong cho tôi ban bao cao?...chi mât hêt ca binh tinh măt chi đo t ng b ng, miêng chi c lăp băp, âp a, âp ung hôi lâu. “ vê vân đê…vân đê…”. Câp trên không hiêu y nên đa noi : “ Đung rôi, tôi quên không noi v i chi, viêc nay ngay mai chi phai hoan thanh”. ̀ ̣ ̉ ̀ ̀

Theo anh/ chi:̣

1. Vi sao chi Lan không đê dat đ c nguyên vong v i câp trên ? ̣ ượ ớ ̀ ̣ ̀ ̣ ̣ ́

Nêu la anh/chi anh chi se s dung cach th c nao đê giai quyêt vân ̃ ử ứ ́ ̀ ̣ ̣ ̣ ́ ̀ ̉ ̉ ́ ́

2. đê nêu trên? ̀

14