Ch−¬ng tr×nh S«ng Hång - th¸ng 4/2002 1
kü thuËt phßng trõ s©u bÖnh cho c©y d©u
I - BÖnh c©y d©u
1. BÖnh nÊm tÝa vµ tr¾ng
! Nguyªn nh©n: do nÊm g©y nªn.
! TriÖu chøng: lµm thèi c¸c ®Çu rÔ, sau 3 - 4 th¸ng th× c©y d©u chÕt.
! Phßng bÖnh:
- Xö lý ®Êt: r¾c v«i bét tr−íc khi trång víi l−îng 30-45kg/sµo ®Ó diÖt mÇm bÖnh.
- Xö lý rÔ: nhóng rÔ c©y vµo n−íc v«i trong hoÆc Sunfat ®ång, Colorua ®ång kho¶ng 1
tiÕng råi rò s¹ch b»ng n−íc l· tr−íc khi ®em trång.
2. BÖnh b¹c thau
! Nguyªn nh©n: do nÊm g©y nªn, bÖnh l©y lan nhê giã.
! §iÒu kiÖn ph¸t triÓn: bÖnh ph¸t triÓn m¹nh trong ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é tõ
20 - 250C vµ ®é Èm cao (> 80%).
! TriÖu chøng: ë mÆt d−íi nh÷ng l¸ b¸nh tÎ vµ l¸ giµ cã nh÷ng ®èm
tr¾ng.
! Phßng bÖnh:
- Kh«ng trång d©u qu¸ dÇy, kh«ng ®Ó l¸ d©u qu¸ rËm r¹p, thu h¸i l¸
kÞp thêi kh«ng ®Ó qu¸ løa, bãn c©n ®èi ®¹m, l©n, kali.
- Chän gièng cã thêi gian l¸ b¸nh tÎ kÐo dµi ®Ó chèng nhiÔm bÖnh.
! Trõ bÖnh: khi ph¸t hiÖn bÖnh ta cã thÓ trõ b»ng dung dÞch Booc®«,
c¸ch pha nh− sau:
- 100g Sun fat ®ång + 8 lit n−íc quÊy ®Òu
- 100g v«i t«i (Ca(OH)2) + 2 lit n−íc quÊy ®Òu
LÊy dung dÞch Sun fat ®ång ®æ vµo dung dÞch v«i l¾c ®Òu råi ®em phun cho 1 sµo d©u.
3. BÖnh gØ s¾t
! Nguyªn nh©n: do nÊm g©y nªn.
! §iÒu kiÖn ph¸t triÓn: bÖnh ph¸t triÓn m¹nh trong ®iÒu kiÖn
nhiÖt ®é tõ 20 - 260C vµ ®é Èm tõ 85 - 90 %.
! TriÖu chøng:
- Trªn l¸ giµ vµ l¸ b¸nh tÎ xuÊt hiÖn tõng côm nhá mÇu vµng
n©u ë mÆt d−íi cña l¸.
- L¸ cã mÇu vµng råi chuyÓn sang vµng ®Ëm råi mÇu n©u.
! Phßng bÖnh:
- Kh«ng trång d©u qu¸ dÇy, thu h¸i th−êng xuyªn ®Ó l¸ d©u kh«ng rËm r¹p vµ kh«ng ®Ó l¸
b¸nh tÎ l©u.
- Chän nh÷ng gièng cã kh¶ n¨ng chèng bÖnh tèt.
- Bãn t¨ng Kali
! TrÞ bÖnh: dïng dung dÞch Booc ®« phun lªn mÆt l¸.
§èm tr¾ng d−íi
mÆt l¸ bÖnh
Côm nhá mÇu vµng
n©u d−íi mÆt l¸ bÖnh
Ch−¬ng tr×nh S«ng Hång - th¸ng 4/ 2002 2
4. BÖnh d¸n cao
! Nguyªn nh©n: do nÊm g©y nªn vµ th−êng ph¸t triÓn
cïng víi rÖp v¶y èc.
! VÞ trÝ g©y h¹i: bÖnh ph¸t triÓn trªn th©n vµ cµnh d©u.
! TriÖu chøng: trªn th©n, cµnh xuÊt hiÖn nh÷ng vÕt bÖnh
nh− mÒ gµ mÇu n©u.
! Phßng bÖnh:
- Chän cµnh kh«ng m¾c bÖnh lµm gièng.
- Hµng n¨m ®èn d©u vµ vÖ sinh ®ång ruéng.
! Trõ bÖnh:
- C¹o bá phÇn bÖnh trªn cµnh vµ th©n c©y sau ®ã
dïng n−íc v«i quÐt lªn vÕt bÖnh vµ th©n, cµnh d©u.
- Dïng thuèc Dipterex diÖt m«i giíi truyÒn bÖnh.
5. Bªnh xo¨n l¸
! Nguyªn nh©n:
- Do sinh lý cña c©y
- Do sinh vËt (rÇy, rÖp)
- Do virut
! TriÖu chøng:
- L¸ nhá l¹i uèn cong vÒ phÝa mÆt d−íi, ®«i khi h×nh d¹ng
l¸ thay ®æi (tõ d¹ng l¸ cã xÎ thuú chuyÓn thµnh l¸
nguyªn).
- Cµnh nhá, ng¾n, ®èt ng¾n.
Chó ý: DÔ nhÇm víi hiÖn t−îng sinh lý cña c©y vµo kho¶ng gi÷a
th¸ng 3, ®Çu th¸ng 4, ®ã lµ qu¸ tr×nh ngõng sinh tr−ëng t¹m thêi.
“ Th¸ng ba d©u trèn, th¸ng bèn d©u vÒ ”
! Phßng trõ:
- NÕu do sinh vËt g©y nªn (mét loµi nhÖn hoÆc rÖp hót chÊt dinh d−ìng trªn l¸ non vµ bóp):
dïng thuèc Bi 58 víi l−îng 20 - 25 ml/ 20 lÝt n−íc phun cho mét sµo.
- NÕu bÖnh do virót g©y nªn (c¸c ®Çu rÔ bÞ thèi), ph¶i ®µo c¶ gèc d©u bá ®i ®Ó chèng l©y
lan.
Lµm cho l¸ d©u bÞ xo¨n l¹i
VÕt bÖnh trªn th©n, cµnh d©u
Trªn c©y cã l¸ xo¨n, l¸ xÎ
thuú, l¸ kh«ng xÎ thuú
Ch−¬ng tr×nh S«ng Hång - th¸ng 4/ 2002 3
II - S©u h¹i d©u
1. S©u rãm
! C¸ch ph¸ h¹i: S©u rãm ¨n l¸ d©u chØ trõ l¹i phÇn g©n l¸ vµ mÇm d©u.
! T¸c h¹i: Gi¶m n¨ng suÊt l¸ d©u, t»m ¨n ph¶i l¸ d©u cã l«ng s©u rãm còng dÔ bÞ chÊn th−¬ng.
! Phßng trõ s©u:
- BiÖn ph¸p thñ c«ng: B¾t diÖt s©u non ®ang tËp trung d−íi l¸.
- BiÖn ph¸p ho¸ häc: Dïng thuèc Dipterex.
2. S©u ®o
! H×nh th¸i vµ c¸ch ph¸ h¹i:
- Lóc nhá cã mÇu xanh, chóng ¨n mÇm l¸ vµ l¸ non.
- S©u tr−ëng thµnh cã mÇu nh− th©n d©u, chóng ¨n c¶ cµnh d©u non.
! Phßng trõ:
- BiÖn ph¸p thñ c«ng: B¾t tay hÆc dïng bÉy ®Ìn.
- BiÖn ph¸p ho¸ häc: Dïng thuèc Dipterex.
3. S©u ®ôc th©n (xÐn tãc)
! Thêi gian h¹i: s©u c¾n h¹i quanh n¨m, nÆng nhÊt vµo th¸ng 6. S©u ph¸t triÓn m¹nh trªn
nh÷ng c©y ®−îc trång tõ h¹t.
! C¸ch ph¸ : c¾n ®øt, g·y cµnh. Mïa ®«ng s©u ®ôc rçng th©n c©y lµm tæ tró Èn.
! Phßng trõ: khi ph¸t hiÖn tæ s©u: dïng thuèc b¬m vµo vµ bÞt lç l¹i.
4. S©u cuèn l¸
! C¸ch ph¸ h¹i: s©u ¨n vµ cuèn c¸c l¸ l¹i víi nhau ®Ó lµm tæ.
! Phßng trõ: dïng tay ng¾t tæ vµ giÕt s©u.
5. RÖp phÊn h¹i l¸ d©u
! Thêi gian h¹i: rÖp h¹i quanh n¨m, ®Æc biÖt lµ mïa xu©n.
! C¸ch ph¸: RÖp hót nhùa cña l¸ d©u nhiÒu nhÊt lµ trªn c¸c l¸ non vµ bóp lµm cho l¸ bÞ xo¨n.
Khi rÖp sinh tr−ëng nã cßn tiÕt ra dÞch nhÇy h¹i l¸.
! Phßng trõ:
- Khi ph¸t hiÖn rÖp trªn bóp l¸: ng¾t bóp.
- Khi bÞ h¹i nÆng cã thÓ dïng thuèc Bi 58 ®Ó phun trõ.
6. RÖp vÈy èc
! T¸c h¹i: RÖp hót nhùa c©y vµ lµ m«i giíi truyÒn bÖnh vi rót.
! Phßng trõ: dïng thuèc Bi 58 ®Ó phun trõ.
Ch−¬ng tr×nh S«ng Hång - th¸ng 4/ 2002 4
III - BiÖn ph¸p phßng trõ tæng hîp
Dïng biÖn ph¸p canh t¸c vµ thñ c«ng ®Ó phßng trõ bÖnh cho d©u lµ chÝnh ®Ó tr¸nh g©y h¹i cho
t»m. Trong tr−êng hîp bÊt ®¾c dÜ míi xö dông thuèc ho¸ häc ®Ó trõ s©u bªnh.
1. Kü thuËt canh t¸c
! Chän gièng chèng bÖnh tèt: ®a liÔu, gièng ng¸i.
! Chän hom d©u kh«ng cã bÖnh ®Ó lµm gièng.
! NÕu sö dông c©y con ®Ó trång ph¶i xö lý rÔ tr−íc khi trång.
! CÇy bõa kü, vÖ sinh ®ång ruéng ®Ó diÖt mÇm bÖnh.
2. BiÖn ph¸p c¬ giíi
! Quan s¸t ruéng d©u th−êng xuyªn ®Ó ph¸t hiÖn s©u bÖnh sím, b¾t giÕt s©u kÞp thêi.
! Sö dông bÉy ®Ìn ®Ó diÖt s©u.
3. BiÖn ph¸p ho¸ häc
! ChØ sö dông thuèc ho¸ häc khi c¸c biÖn ph¸p trªn kh«ng ®¹t hiÖu qu¶.
! Khi dïng thuèc ph¶i cã thêi gian c¸ch ly, nÕu phun thuèc Dipterex hoÆc Bi58 th× h¸i l¸ d©u
cho t»m ¨n sau tõ 1 - 2 tuÇn, nÕu phun thuèc trõ s©u kh¸c th× h¸i l¸ cho t»m ¨n sau 3 tuÇn.