48 Lư HOI
LỄ HỘ I NGHINH ÔNG
ở 3Ế N TRE
Lư HỘ I1’1
C
ù n g vố i lễ h ộ i k ì y ê n đ ìn h t h ầ n v à k ì
y ê n m iề u B à, B ế n T re cò n có lễ h ộ i
ả n h h ư ở n g s â u đ ậ m đ ế n đờ i số n g tâ m lin h
c ủ a cu' d â n v e n b iể n s ô n g b ằ n g n g h ề đ á n h
b ắ t t h u ỷ s ả n . Đ ó là lễ h ộ i n g h in h ô n g, cò n
gọ i là lễ hộ i c ầ u n g ư .
Q u a k ế t q u ả tô n g đ iê u t r a di s ả n v ă n
h o á p h i v ậ t th ể tỉ n h B ế n T re n ă m 20 04 ,
to à n tỉ n h có 12 lã n g ô n g c h ia r a : h u y ệ n B a
T ri 4 lă n g ; h u y ệ n T h ạ c h P h ú 4 lă n g ; h u y ệ n
B ìn h Đ ạ i 4 lă n g .
Đ ây là lễ h ộ i x u ấ t p h á t từ tụ c th ờ c ú n g
cá ô n g (cá vo i) c ủ a n g ư d â n V iệ t từ Q u ả n g
B ìn h đ ế n cự c N a m T ổ qu ố c.
T h e o các n h à n g h iê n c ứ u v ă n h ó a , tụ c
th ờ c ú n g c á ô n g c ủ a n g ư ờ i V iệ t là s ự g iao
th o a v à tiế p b iế n v ă n h ó a V iệ t - C h ă m
tro n g q u á tr ì n h p h á t t r iể n c ủ a lị c h sử v ă n
h ó a d â n tộ c.
C h u y ệ n cô C h ă m P a k ể r ằ n g : c á voi là
h ó a t h â n c ủ a vị t h ầ n có t ê n là C h a - A il-v a
tu lu y ệ n t r ê n n ú i. V ì n ỗ i n h ó q u ê h ư ơ n g
n ê n đ ã c ãi lạ i lệ n h t h ầ y , t ự ý b iế n th à n h cá
voi đê th e o sô n g lớ n r a b iể n trở vô q ư ê.
T ro n g q u á t r ìn h v ư ợ t s ô n g , th ầ n t r ả i q u a
b ao g ia n lao t h ử th á c h đ ể cu ố i c ù n g trở lạ i
h ìn h d á n g co n n g ư ờ i đổ i d a n h x ư n g là P ô -
R a ik , tứ c là th ầ n sô n g b iể n , c h u d u k h ắ p
b iể n cả b a o la , s ẵ n s à n g c ứ u n g ư ờ i g ặ p ta i
h ọ a đ ắ m th u y ê n t r ê n b iể n cả .
C ũ n g có t r u y ệ n k ể r ằ n g : d o c á ô n g
c h ô n g lạ i cá c lo à i cá d ữ đ ê c ứ u n gư ờ i n ê n bị
( 1 Sở V ăn h o ả - T h ô n g tin B ế n T re .
trọ n g th ư ơ n g , tu y th ắ n g t r ậ n n h ư n g d o vè t
th ư ơ n g q u á n ặ n g n ê n cá ô n g lụ y (cá ô ng
c h ế t) .
X u ấ t p h á t t ừ cá c tr u y ệ n tíc h tr ê n và
n h ữ n g đặ c đ iể m vê c ấ u t ạ o s in h h ọ c c ủ a cá
voi, n ê n n g ư d â n đ ê u x e m cá ô n g n h ư là vị
t h ầ n c ứ u h ộ độ s in h c ủ a n g ư d â n , d o đó n g ư
d â n lậ p lă n g m ộ th ờ tự .
T h e o T rư ơ n g Q u ố c D ụ n g (1 7 9 7 -1 8 6 4 ),
d a n h sĩ tr i ề u N g u y ễ n (th ờ i M in h M ạ n g ),
tro n g T h o á i th ự c k í v ă n có v iế t: “H ả i t h u
tụ c gọ i là cá ô n g v o i, m ìn h d ầ u k h ô n g vây .
đ u ô i g iô n g đ u ô i tô m , kì n ó r ấ t sắ c, m ũi 0
tr ê n trá n ... K h i p h o n g b a nô i d ậ y , th u y ề n bị
đ ắ m g iữ a b iể n cả , c á v o i th ư ờ n g x u ấ t h iệ n ,
độ i th u y ề n t r ê n lư n g , đ ư a v à o g ầ n bờ , v ẫ y
đ u ô i bỏ lê n ”.
T ro n g tâ m th ứ c d â n g ia n , c h ú y ế u là
n h ữ n g n g ư d â n t r ê n b iể n , n ơ i đ ầ u só n g,
n g ọ n gió, th ư ờ n g g ặ p b ã o tô, p h o n g b a th ì
h ìn h ả n h c ứ u h ộ d ộ s in h c ủ a cá ô n g trở
th à n h c h ỗ d ự a tin h t h ầ n "niêm tin n à y b a h
đ ầ u là m ộ t n h u c ầ u g iú p n g ư ờ i t a có th ể
c h ị u đ ự n g g ia n k h ổ , h iể m n g u y tro n g cuộ c
m ư u s in h , d ầ n d ầ n d ấ u v ế t c ủ a n iề m tin
h ằ n s â u v à o tâ m th ứ c , tr ở t h à n h m ộ t tín
n g ư ỡ n g d â n g ia n ”.
ơ B ế n T re tụ c th ò c ú n g cá ô n g voi có
n g a y từ b u ổ i đ ầ u lậ p n g h iệ p (c á ch n a y tr ê n
2 0 0 n ă m ). C h ứ n g tíc h c ủ a t ín n g ư ỡ n g n à y
là lă n g ô n g V a n g Q u ớ i T â y (h u y ệ n B ìn h
Đ ạ i), lă n g ô n g N a m H ả i x ã A n T h ủ y (h u y ệ n
B a T ri)..., n h ư n g lễ h ộ i n g h in h ô n g tậ p
t r u n g v à o n h ữ n g n ă m 1 9 4 0 -1 9 5 0 t h ê kỉ XX.
V ì, tu y B ế n T re có 65 k m bờ b iể n , n h ư n g
n g h ê đ á n h b ắ t t h ủ y s ả n c ủ a ngu' d â n B ế n
T re s ô n g v e n b iể n Đ ô'ng p h á t t r iể n c h ậ m ,
c h ủ y ế u đ á n h b ắ t th e o th ờ i v ụ b ằ n g các
p h ư ơ n g tiệ n : đ ă n g , đ á y , lư ớ i b é n , cào,
x iệ p ,... th e o co n n ư ớ c lớ n , n ư ớ c rò n g v e n bò,
s ả n lư ợ n g k h ô n g đ á n g kể , p h ụ c v ụ c h ủ y ế u
ch o c ộ n g đ ồ n g cư d â n v e n b iê n . T ừ đ á n h
NGHIÊN CỨ U - TRAO Đ ổ l 49
b ắ t th ủ y s ả n m a n g tín h t ự c u n g , tự cấ p
p h á t tr iể n t h à n h n g h ề đ á n h b ắ t, k h ô n g ch ỉ
n u ô i sô n g b ả n t h â n m à tr ở n ê n g ià u có.
P h ư ơ n g tiệ n đ á n h b ắ t k h ô n g n g ừ n g c ả i
th iệ n , s ả n lư ợ n g n g à y c à n g cao , n h u c ầ u
th u m u a và tiê u t h ụ s ả n p h ẩ m là v ấ n d ê có
ý n g h ĩa q u y ế t đ ị n h đ è n s ự p h á t t ri ể n c ủ a
là n g n g h ề , đ ồ n g th ờ i c ũ n g m a n g lạ i n h iề u
lợ i n h u ậ n ch o n gư ờ i tổ ch ứ c th u m u a v à c hê
b iê n th ủ y s ả n t ư n h â n . C ác g h e rỗ i tr ê n
b iể n (gh e t h u m u a c á n g a y t r ê n b iể n ), các
v ự a cá v en c á c c ử a s ô n g p h á t tr iể n n g à y
c à n g đ a d ạ n g đ ã t á c đ ộ n g n gư ợ c lạ i đ ế n sự
p h á t tri ể n c ủ a là n g n g h ê cả v ê p h ư ơ n g tiệ n
đ á n h b ắ t, k íc h th íc h n â n g cao t a y ngh ê' n g ư
d à n , tạ o t h ê m c ô ng ă n v iệ c l à m c ho n g ư ờ i
d â n , đ ồ n g th ờ i n h u c ầ u v ề d ờ i sô n g tin h
th ầ n , v ế tổ c h ứ c lỗ h ộ i vì t h ế n g à y c à n g m ở
rộ n g .
0 B ế n T re việ c tổ c h ứ c lỗ h ộ i n g h in h ô ng
k h ô n g tậ p tr u n g , m à p h â n bô' v ào các th á n g
2, 4, 6, 8 â m lị c h . N g o ài lễ h ộ i n g h in h ôn g ở
xã B ìn h T h ắ n g , h u y ệ n B ìn h Đ ạ i, các đ ị a
p h ư ơ n g k h á c tô ch ứ c lễ h ộ i n g h in h ô n g
k h ô n g vư ợ t q u á ng o ài k h u th o tự .
L ễ h ộ i n g h in h ô n g ở x ã B ìn h T h ắ n g tu y
r a đờ i m u ộ n m à n g h ơ n so vói c ác d ị a
p h ư ơ n g k h á c tro n g t ỉ n h n h ư n g lễ h ộ i k h ô n g
ch ỉ th ê h iệ n đ ầ y đ ủ tí n h v ó n có c ủ a lễ h ộ i
d â n g ian , m à cò n p h ả n á n h s in h đ ộ n g cả
nộ i d u n g v à h ìn h th ứ c c ủ a n g h ề h ạ b ạ c
tro n g h ệ t h ô n g tín n g ư ỡ n g d â n g ia n V iệ t
N a m .
B ìn h T h ắ n g , tiề n n g u y ê n là ấ p B ìn h
T h u ậ n - 2 đư ợ c t á c h r a t ừ ấ p B ìn h T h u ậ n ,
s a u đ ổ i t ê n l à B ìn h C h â u th u ộ c th ị t r â n
B ìn h Đ ạ i. S a u g iả i p h ó n g , do n h u c ầ u c ủ a
sự p h á t tr iể n , B ìn h T h u ậ n đ ư ợ c đổ i th à n h
B ìn h T h ắ n g v à đ ư ợ c n â n g lên x ã B ìn h
T h ắ n g .
N g u y ê n v à o n ă m 19 44 , ô n g N g ô M in h
C h â u n g ụ tạ i ấ p B ìn h T h u ậ n n h ậ n th ấ y tạ i
k h u vự c n à y r ấ t t h u ậ n lợ i c ho việ c tổ c hứ c
th u m u a , sơ c h ê s ả n p h ẩ m t ừ n g u ồ n lợ i
th ủ y s ả n do n g ư d â n c u n g c ấ p , n ê n ôn g dờ i
v ề d â y lậ p v ự a c á v à cơ sở s ả n x u ấ t nư ớ c
m ắ m . V iệ c là m ă n n g à y c à n g p h á t triể n
th u ậ n lợ i, k h ô n g c h ỉ t h u h ú t ngu' d â n các
nơ i từ G ò C ôn g, T r à V in h v à n g ư d â n tr o n g
tỉ n h vê d â y tr a o đ ô i s ả n p h ẩ m , m à còn doi
c ả g ia đ ìn h v ê n g ụ cư ô n đ ị n h s ả n x u ấ t,
đ ồ n g th ờ i th u h ú t n h iề u g ia đ ìn h n ô n g d â n
cu ộ c sô n g k h ó k h ă n , h o ặ c có óc k in h d o a n h
tro n g k h u vự c t ụ h ọ p v ề đ â y t h a m g ia sơ
c h ê th ủ y sả n , m ở m a n g d ị ch v ụ , h o ặ c t h a m
g ia là m th u y ề n v iê n ch o các c h ủ th u y ề n
đ á n h b ắ t. C ư d â n n g à y c à n g đ ô n g , n g h è
đ á n h b ắ t n g à y c à n g p h á t tr iể n . X u ấ t p h á t
từ y ê u c ầ u c ủ a c ư d â n . ô n g N gô M in h C h â u
g ử i d ơ n x in lậ p ấ p B ìn h T h u ậ n 2 v à d ế cử
ô n g N g u y ễ n V ă n Q u ở n là m tr ư ở n g ấ p , dư ợ c
c h ín h q u y ề n c h ấ p n h ậ n . Đ ồ ng th ờ i ông
d ứ n g ra x â y d ự n g lă n g O n g N a m H ả i và tô
c h ứ c k h á n h t h à n h v à o n g à y 19 /7 /1 9 51 ,
n h ằ m n g à y 1 6 /6 n ă m T â n M ão . D o đó, tu y
r a d ờ i m u ộ n m à n g , n h ú n g tín h c h â t là n g
n g h ề đ á n h b ắ t th ủ y s ả n ở x ã B ìn h T h ắ n g
d ã h ìn h t h à n h n g a y t ừ n g à y đ ẩ u lậ p ấ p.
c h o n ê n k h ô n g c h ỉ là n g n g h ề n h a n h c h ó n g
p h á t tr iể n , m à lễ h ộ i n g h in h ô n g c ủ a x ã
B ìn h T h ắ n g đư ợ c đ ị n h h ìn h n g a y t ừ n g à y
d ầ u tổ ch ứ c lễ h ộ i v à lư u tr u y ề n c h o đ ế n
n a y , tu y có b iê n đổ i, n h ư n g th e o c ác bậ c cao
n iê n là k h ô n g đ á n g kể .
N ế u n h ư trư ớ c đ â y p h ụ c v ụ lễ h ộ i c h ỉ có
h á t bộ i, m ú a lâ n , c h à o m ừ n g , n a y có th ê m
h o ạ t đ ộ n g g iao lư u d ờ n ca t à i tử , b iể u d iễ n
võ th u ậ t , v à cá c d ị c h v ụ p h ụ c v ụ là n g n g h ề
c ủ a n g à n h th ủ y s ả n , n g à n h v ậ t t ư x ă n g
d ầ u ,...; N g o à i việ c tổ c h ứ c n g h i lễ do b a n tê
tự tổ ch ứ c tạ i lă n g v à tố c h ứ c n g h in h ô ng
tr ê n b iể n , ngu' d â n c òn tố c h ứ c n g h in h ô n g
tạ i g ia h o ặ c tr ê n th u y ề n đ á n h b ắ t c ù n g v à o
th ờ i đ iể m n g h in h ô n g . T rư ớ c th ờ i d ie m
n g h in h ôn g, các c h ủ tà u s ẵ n s à n g đ ó n n h ậ n
50 Lư HOI
k h á c h th a m q u a n đ i c ù n g v à s ẵ n lò n g c h iê u
đ ã i k h á c h s a u n g h i th ú c n g h in h ô n g t ạ i g ia.
T ạ i lă n g , th ờ i g ia n lễ h ộ i đ ư ợ c p h â n bô
n h ư sa u :
N g à y 15/6 â l: 19 g io - G ia o lư u đ ò n ca
tà i tử ; 21 giờ - L ỗ hộ i c ầ u a n
N g à y 16/6 âl: 0 5 gio - 6 giờ - T ổ c h ứ c lễ
hộ i n g h in h ôn g ; 10 giờ t ế p h ô i t iề n v ã n g ; 19
giờ - X ây c h ầ u đ ạ i b ộ i; 24 giờ - C h á n h tế .
N g à y 17/6 âl: H á t b ộ i 2 s u ấ t ( s á n g v à
c h iề u ); k ế t th ú c lễ h ộ i. v ề c h iê u đ ã i k h á c h
đư ợ c tổ c h ứ c cả n g à y 16 v à b u ổ i s á n g 17 âl.
T rư ớ c giờ n g h in h ô ng , ô n g c h á n h b á i
đ ế n trư ớ c lin h vị t h ắ p h ư ơ n g k h ấ n n g u y ệ n :
“H ô m n a y n g à y 16 t h á n g 6 â l, b a n t ế tự
lă n g ô n g B ìn h T h ắ n g c u n g t h ỉ n h T h à n h
h o à n g b ổ n c ả n h , Đ ị a c h ủ , T h ầ n tà i, T h ổ
công, T h ô c h ủ , T h ô p h ủ ,... c h o p h é p c h ú n g
tô i th ỉ n h Ô n g về c h ứ n g m in h n h ậ m lễ ” (lạ y
3 lạ y - x á 3 x á k ế t t h ú c n g h i lễ ).
X in p h é p x o ng , ô n g c h á n h b á i t h ỉ n h lư
h ư ơ n g đ i trư ớ c , h a i b ê n có lọ n g c h e , p h ía
s a u là k h á n h th ờ , đi h a i b ê n k h á n h th ờ là
h a i h à n g lín h t h ú v à b in h tô m , tư ớ n g c á
c ầ m đ a o p h ò trỢ ; c h iê n g , trô n g liê n tụ c
đ á n h b a h ồ i đ ế n k h i k ế t t h ú c n g h i lễ
n g h in h ông .
T rê n t à u , lư h ư ơ n g đư ợ c d ặ t v à o k h á n h
th ờ ; tr ê n đ o ạ n đ ư ờ n g r a b iể n n g h in h ô ng,
tà u n g h in h ô n g di g iữ a v à di p h í a trư ớ c , các
v ạ n t à u đi p h ía s a u v à ở h a i b ê n ; k h i tà u
n g h i n h ô n g đ ế n g iá p n ư ớ c , ô n g c h á n h b á i
bư ớ c v ào trư ớ c k h á n h th ờ t h ắ p 3 n é n n h a n g
k h ấ n n g u y ệ n : L ễ x ư ố n g " N g u y ệ n h ư ơ n g ”,
ô ng c h á n h n g u y ệ n h ư ơ n g n â n g b a n é n
n h a n g n g a n g tr á n k h ấ n n g u y ệ n :
"N g h in h ông sơ ư ớ c cam tu,
T r o n g bổ n h ộ i th ủ y đ ề u c h u n g ý n guyệ n
N h ấ t n g u y ệ n h ư ơ n g V iệ t N a m c ủ n g c ố
(...) p h o n g đ iể u v ũ th u ậ n , vạ n th ọ vô cư ơ ng.
N h ị n g u y ệ n h ư ơ n g tin h m in h n g ũ tử
ngư , m ụ c , c a n h , tiề u , sĩ, nò ng, công, th ư ơ ng ,
bú t á n h n g h in h tư ờ n g , tro n g th ô n ấ p th ả y
đ ể u c h u n g ng u y ệ n ".
X ư ớ n g: " th ư ợ n g h ư ở n g "; " c hu ố c tử u " ;
" n g u y ệ n t ử u ”. Ỏ n g c h á n h n g u y ệ n h ư ơ n g
n â n g c h u n g rư ợ u n g a n g t r á n lò n g th à n h
k h à n n g u y ệ n :
“H u ỳ n h tư ơ n g tiề n v à n g ọ c k ín h d â n g
c h u n g ; cú c tử u sơ t u ầ n c h ấ p k ỉ n h tư dơ n ,
c h ú c lin h tấ n tư ớ c ”.
K h ấ n x o n g lạ y b a lạ y , x á b a x á th ự c
k iệ n n g h i lễ x in k eo . T rư ớ c k h i x in keo , h a i
ta y n â n g h a i đ ồ n g ti ế n n g a n g tr á n tr ìn h lề
x in k eo , n ộ i d u n g n h ư s a u : "Đ ệ tử tên lù (...)
c h á n h n gu y ệ n h ư ơ n g củ a ấ p 3 xã B ìn h
T h ắ n g , hu y ệ n B ìn h Đ ạ i, t in h B è n Tre.
H ô m n a y, n g ư d â n bổ n h ộ i c h ú n g tôi đã
tớ i đ ây, ra đ â y đ ế n g h in h ô n g về u ố n g rư ợ u,
s a u xe m b a s u ấ t h á t vớ i a n h em bôn hộ i
c h ú n g tòi, g iú p cho m ư a th u ậ n , g ió hoà , an
cư , lạ c n g h iệ p , nh à n h à yên vu i.
X in ôn g N a m H a i cả m ứ n g c hứ n g
m in h , đ ệ tử th à n h tâ m x in m ộ t keo trở về
sớ m lo việ c c ú n g ôn g N a m H ả i n ă m 2004,
x in ông N a m H ả i c h ứ n g m in h " .
K h ấ n x o n g lạ y b a lạ y , x á b a x á, x in
keo . H ai ta y n â n g h a i đ ồ n g t iề n (g iô ng
n h a u ), lò n g t h à n h k h a n b u ô n g h a i đ ồ n g
tiề n rơ i tự do v à o .đĩa, d ồ n g x ấ p . đ ồ n g n g ử a
là O n g d ã c h ứ n g m in h . N h ạ c tr ỗ i, lâ n
m ú a , đ o à n t à u v u i m ừ n g , c ù n g n h a u q u a y
tr ở v à o bờ t h ậ t sô i n ổ i, h à o h ứ n g . N gư ợ c
lạ i, n ê u x in ke o c h ỉ xà'p h o ặ c ch ỉ n g ử a , ô ng
c h á n h n g u y ệ n h ư ơ n g p h ả i th ự c h iệ n lạ i
n g h i lễ x in k eo n h ư b a n d ầ u . T r o n g th ờ i
g ia n th ự c h iệ n n g h i lễ , đ o à n t à u n g h in h
ô n g t ấ t c ả đ ề u c h ậ m lạ i th à n h k h ẩ n chờ
đợ i sự li n h ứ n g c h ứ n g m ị n h c ủ a Ô n g , d ế n
k h i n h ạ c trỗ i, lâ n m ú a b ầ u k h ô n g k h í chờ
đợ i lậ p tứ c b ị p h á vỡ . r ộ n r à n g , n á o n ứ c
h ẳ n lên .
NGHIÊN CỨ U - TRAO Đ ổ l 51
T ro n g n g h i c h á n h c ú n g (24 giờ n g à y 16
th á n g 6 â l), n g o à i việ c th ự c h à n h n g h i lễ
th e o đ iê n lệ , cò n th ự c h iệ n đ ọ c v ă n tế . N ộ i
đ u n g b à i v ă n n h ư s a u :
"T ứ n h ơ n ti ế t g iở i d á o lệ t ế v iê n c ẩ n vĩ
c a n lạ p s a n h lộ h ư ơ n g d ă n g t h a n h chư ớ c
th ứ p h ẩ m ch i n g h i, c ả m c h iế u c áo v u.
S ắ c t ứ q u ố c g ia N a m H ả i q u y ề n p h o n g
C ự Tộ c N gọ c L â n T ô n T h ầ n , T ả L ý N g ư ch i
vị , H ữ u Lý L ự c c h i vị . ô n g T iề u , ôn g G ổ c chi
vị , H à B á L o n g V ư ơ n g c h i v ị , T h ủ y L o ng
T h ầ n N ữ c h i vị , T ứ H ả i L o ng V ư ơ n g c h i vị ,
Đ ô ng N a m S á t H ả i c h i vị d ẳ n g c h ư th ủ y tộ c
tô n lin h đ ồ n g la i p h ô i h ư ở n g .
V iế t,
C u n g di tô n lin h h ả i h à d ụ c tú , n h ạ c
độ c c h ư tin h tr â n h ả i n g o ạ i h ù n g p h o n g
ngư ' h à đ ế n th ủ y q u ả n , th ủ y t r u n g cự tễ
k ìn h n g ạ c k h â u d ầ u b iế n h ó a h iể n v in h t ế
n h õ n ư p h o n g võ c h i tr u n g , la i g iả n g k in h
p h ù cứ u c h ú n g d u s a đ à o c h i n ộ i n ã i n iê n
tả i n g u y ệ n d ơ n tr ì n h lệ k iê n c u n g h iế n d iệ n
k ỉ n h th à n h n g ư ỡ n g lạ i tô n lin h g iá n g ph ư ớ c
bổ n th ô n ấ p d a ch i h u ệ d ã.
P h ụ c d u y th ư ợ n g h ư ở n g ” .
Đ ây là lễ h ộ i c ủ a m ộ t là n g n g h ề , m à ở
đó co n n gư ờ i lu ô n đ ố i m ặ t vố i đ ầ u só n g ,
n gọ n gió, p h ả i lê n h đ ê n h t r ê n b iể n cả h à n g
th á n g trò i, h ọ k h ô n g c h i m ư u c ầ u cu ộ c số n g
cho b ả n t h â n v à g ia đ ìn h m ìn h m à c h o cả
xóm g iề n g v à ch o to à n x ã h ộ i q u a n h ữ n g
c h u y ế n tà u đ ầ y ắ p cá lú c c ậ p bờ . V à cứ n h ư
th ê nô i tiế p n h a u , d ầ n tạ o c h o n g ư ờ i d â n
là n g c h à i m ộ t p h o n g c á c h th o á n g đ ạ t, r ộ n g
mở , n iề m tin v à o c o n n g ư ờ i, v à o th iê n
n h iê n n g à y c à n g s â u sắ c h ơ n , sự cô k ê t g iữ a
cá n h â n v à cộ n g đ ồ n g n g à y c à n g c h ặ t c h ẽ
hơ n .
Đ iê u dó ch o th ấ y m ụ c d íc h c ủ a lỗ h ộ i
k h ô n g c h ỉ th o ả m ã n n iề m tin c ủ a con n g ư ờ i
đôi vớ i th ế gioi s iê u n h iê n , m à q u a dó cò n
g iú p ch o co n n g ư ờ i n h ặ n d iệ n m ìn h m ộ t
c á c h k h á c h q u a n v à c h â n t h ậ t h ơ n , c h â n
th à n h v à cở i m ở h ơ n , đ o à n k ế t v à t h â n y ê u
n h a u h ơ n , n h u c ầ u v à k h ả n ă n g q u a dó
từ n g b ư ớ c đư ợ c g iả i q u y ế t th o ả đ á n g , dờ i
sô n g n g à y m ộ t n â n g ca o,... N g h in h ô ng
c ũ n g là d ị p đ ể n g ư ờ i d á n là n g n g h ê "b ày tỏ
vớ i b à n d â n t h iê n h ạ ” về sự p h á t t r iể n
k h ô n g n g ừ n g c ủ a n g ư ờ i “t r o n g b ổ n h ộ i th ả y
đ ề u c h u n g n g u y ệ n " v à c ủ a sự “lin h ứ n g
c h ứ n g m in h " , c ủ a p h o n g d iê u v ũ t h u ậ n ,
v ạ n th ọ vô cư ơ n g , là k ê t q u ả c ủ a n g ư , m ụ c,
c a n h , tiê u , sĩ, n ô n g , c ô n g, th ư ơ n g , b á t á n h
n g h in h tư ờ n g , ch o a n cư , lạ c n g h i ệ p cho
n h à n h à y ê n v u i.
C ù n g vớ i lễ h ộ i k ì y ê n đ ìn h là n g , lề hộ i
n g h i n h ô n g tiê p tụ c c ầ u c h o ”... p h o n g đ iể u ,
v ũ th u ậ n ; q uố c th á i; d â n an ; c h o v ạ n th ọ vô
cư ơ n g; ch o n g ư , m ụ c, c a n h , tiề u , sĩ, n ô n g ,
cô n g, th ư ơ n g , b á t á n h n g h in h tư ờ n g , tro n g
th ô n ấ p th ả y đ iê u t h ạ n h lợ i; ch o a n cư lạ c
n g h iệ p , c h o n h à n h à y ê n v u i...” . Q u a đó ta
th ấ y t í n h n h â n v ă n , n h â n đ ạ o , ti n h th a n
đ o à n k ế t... tiế p tụ c đ ư ợ c p h á t h u y ; n iề m tin
- sứ c m ạ n h tin h t h ầ n đư ợ c c ủ n g cố ; g iú p
c h o ngu' d â n n h ậ n d iệ n m ìn h s a u c h u kì
đ á n h b á t. S a u lề hộ i, h ọ lạ i tiế p tụ c ra k hơ i
b ằ n g m ộ t n iề m tin m ớ i, ư ố c n g u y ệ n m ớ i.
N g à y n a y , t r ê n cơ sở g iữ g ìn v à p h á t
h u y b ả n sắ c v ă n h ó a d â n tộ c, v ă n h ó a
tr u y ề n th ô n g từ n g b ư ớ c dư ợ c p h ụ c d ự n g ,
đ ã , d a n g g ó p p h ầ n tíc h cự c v à o v iệ c x ây
d ự n g n ề n v ă n h ó a V iệ t N a m tiê n tiế n , đ ậ m
d à b ả n sắ c d â n tộ c. L ễ h ộ i n g h in h ô n g B ế n
T re k h ô n g c h ỉ t h ể h iệ n đờ i s ô n g t â m lin h
c ủ a n g ư ờ i d â n đ ị a p h ư ơ n g Lrong la o đ ộ n g
đ á n h b ắ t h ả i s ả n m à cò n là m p h o n g p h ú
cu ộ c s ố n g ti n h t h ầ n , đ e m lạ i n iề m v u i cho
n h â n d â n , g óp p h ầ n là m đ a d ạ n g n ề n v ă n
h ó a d â n t ộ c .o
L .H