Bài 6 : KIẾN TRÚC THIÊN CHÚA GIÁO
TIÊN KỲ-BYZANTIUM
Chương I : KIẾN TRÚC THIÊN CHÚA GIÁO TIÊN KỲ (TK 6-7 SCN)
1. Đặc điểm kiến trúc:
-Ban đầu đạo phải truyền trong các hầm mộ. Năm 323 SCN, Thiên Chúa giáo trở
thành quốc giáo. Các nhà thờ được xây ban đầu dựa trên kiểu mẫu basilica. Xây tại
những nơi có thánh tích, nơi chôn các vị thánh tử vì đạo.
-MB theo kiểu basilica, bỏ bớt 1 bán nguyệt ở đầu để làm lối vào. Mặt chính quay
hướng Đông. Sử dụng vòm nôi, vòm cung ghép. Dùng nhiều chi tiết trang trí La
Mã.
-Các thành phần: sân trong atrium, gian chính nave, hiên trước nhà thờ, gian phụ
aisle, vòng cung cuối nhà thờ, chỗ ban thánh ca choir.
-Có cửa sổ trên cao nên thoáng, nhiều as.
2. Công trình tiêu biểu:
-Nhà thờ St. Peter – Roma: xây 320-330 SCN. Hoàng đế Constantine cho san nghĩa
trang và một phần ngọn đồi Vatican để xây CT này.
-Nhà thờ St. Apollinare in Classe – Ravenna: xây 534-549 SCN, trên khu đất một
nhà tắm La Mã cũ.
Chương II : KIẾN TRÚC BYZANTIUM (TK 4-14 SCN)
1. Đặc điểm kiến trúc:
-Sử dụng điêu luyện nhiều loại vòm: vòm nôi, vòm bán cầu, vòm ¼ cầu, vòm bán
cầu trên các vòm buồm che trên MB vuông …
-Trang trí bên ngoài thô sơ nhưng bên trong tinh xảo, lộng lẫy, vẽ tranh tường, cẩn
mosaic. Cấm dùng điêu khắc.
-Xuất hiện nhiều loại MB:
+Loại giống basilica La Mã.
+Loại MB hình chữ thập Hy Lạp 4 nhánh bằng nhau, ở giữa có 1 vòm bán
cầu.
+Loại MB Byzantium tiêu biểu: hình chữ thập Hy Lạp, giữa có 1 vòm chính,
4 vòm phụ ở 4 nhánh.
2. Công trình tiêu biểu:
-Nhà thờ St. Sophia – Constantinopolis: xây 532-537 SCN. Sau này, khi thành phố
lọt vào người Turc Hồi giáo, nhà thờ được xây thêm 4 tháp cầu kinh Minaret ở 4
góc, chuyển thành thánh đường Hồi giáo.
-Nhà thờ St. Marco – Venice: xây 1063-1073 SCN.