Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Khai thác sự ngộ nhận để phát triển tư duy phản biện cho học sinh trong dạy học môn sinh học cấp trung học phổ thông

Luận án tiến sĩ này tập trung vào việc khai thác sự ngộ nhận (NN) của học sinh (HS) để phát triển tư duy phản biện (TDPB) trong dạy học môn Sinh học ở cấp Trung học phổ thông (THPT). Nghiên cứu này hướng đến việc xây dựng khung năng lực (NL) TDPB cho HS, xác định các NN thường gặp trong môn Sinh học, và đề xuất quy trình dạy học khai thác các NN này để phát triển NL TDPB cho HS.

Luận án này dành cho giáo viên dạy môn Sinh học, nhà nghiên cứu giáo dục và những ai quan tâm đến việc phát triển tư duy phản biện cho học sinh.

Luận án gồm các nội dung chính sau:

1. **Tổng quan và Cơ sở lý luận:**
* Nghiên cứu tổng quan về các công trình nghiên cứu về TDPB và sự NN trên thế giới và ở Việt Nam, từ đó xác định khoảng trống nghiên cứu và tính cấp thiết của đề tài.
* Xây dựng cơ sở lý luận về NL TDPB, dạy học phát triển TDPB cho HS, và các NN của HS trong môn Sinh học, làm nền tảng cho các nghiên cứu tiếp theo.
* Điều tra thực trạng về mức độ đạt được NL TDPB của HS, nhận thức và hành động của giáo viên (GV) về việc khai thác NN của HS để phát triển TDPB ở cấp THPT.
2. **Xây dựng khung NL TDPB và quy trình dạy học:**
* Đề xuất quy trình phát hiện NN của HS và hệ thống các NN thường gặp trong môn Sinh học cấp THPT.
* Xây dựng khung NL TDPB của HS THPT, bao gồm các thành tố và mức độ biểu hiện cụ thể, cùng với bộ công cụ đánh giá NL TDPB tương ứng.
* Đề xuất quy trình dạy học khai thác NN để phát triển TDPB cho HS trong môn Sinh học cấp THPT, bao gồm các giai đoạn: lập kế hoạch, tổ chức dạy học, và đánh giá điều chỉnh.
3. **Thực nghiệm sư phạm:**
* Tiến hành thực nghiệm sư phạm (TNSP) để đánh giá hiệu quả của quy trình dạy học phát triển NL TDPB cho HS THPT từ các NN trong môn Sinh học.
* Phân tích kết quả TNSP để khẳng định tính khả thi và hiệu quả của quy trình dạy học đã đề xuất.