MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
1. Giáo dục mầm non (GDMN) có vai trò đặc biệt quan trọng trong hệ thống
giáo dục quốc dân.
2. Tính tự lập (TTL) là một phẩm chất quan trọng của nhân cách, thể hiện ở
khả năng con người tự đưa ra quyết định và thực hiện quyết định với sự nỗ lực,
kiên trì của bản thân nhằm đạt được mục đích đã đề ra mà không phụ thuộc vào
người khác. Đối với trẻ mẫu giáo (MG) 3 - 4 tuổi, nhờ có TTL mà trẻ có thể tự
mình làm được một số việc cần thiết trong hoạt động tự phục vụ, vui chơi và giao
tiếp với mọi người xung quanh.
3. Giai đoạn lên ba ở trẻ xuất hiện mâu thuẫn giữa một bên là muốn tự mình
làm những việc như người lớn một bên là khả năng còn non yếu trẻ chưa thể làm
được những công việc đó, đây được gọi là thời kỳ "khủng hoảng tuổi lên ba”.
Mặt khác, trẻ 3 tuổi là thời điểm trẻ thích bắt chước những gì trẻ nghe, thấy và
cảm nhận từ những người xung quanh. Vì thế, đây là giai đoạn thích hợp để GD
TTL cho trẻ. GD TTL nói chung và GD TTL cho trẻ MG 3 - 4 tuổi nói riêng có
thể tiến hành theo nhiều cách tiếp cận khác nhau.
4. Công ước quốc tế về Quyền trẻ em [2] của Liên Hợp Quốc, quyền tham
gia (QTG) là một trong những quyền cơ bản của Quyền trẻ em. QTG của TE
được thể hiện ở chỗ TE có quyền được lắng nghe và ý kiến của trẻ được quan
tâm; TE có quyền được thỏa mãn nhu cầu chính đáng của mình trong khi chơi,
trong khi học, trong sinh hoạt cuộc sống và người lớn phải tạo cơ hội, tạo điều
kiện và trợ giúp trẻ thực hiện các quyền đó.
5. Trong thực tiễn GDMN Việt Nam hiện nay, người lớn (GVMN, các bậc
cha mẹ,...) chưa thực sự tin tưởng, trao quyền cho trẻ chủ động, tự giác TG vào
các hoạt động và sinh hoạt cuộc sống, vẫn làm thay trẻ những việc mà trẻ có thể
tự làm được. Do vậy, TTL của trẻ trong các hoạt động và sinh hoạt hằng ngày còn
nhiều hạn chế, trẻ có xu hướng ỷ lại, phụ thuộc vào người lớn.
6. Có nhiều công trình khoa học trong nước và trên thế giới đã đề cập đến GD
và GD TTL cho trẻ em dựa trên TCQTG. Tuy nhiên, những nghiên cứu này còn
mang tính định hướng chung chung, rời rạc. Vì vậy, cần có những nghiên cứu
mang tính cụ thể từ mục tiêu đến nội dung, hình thức, biện pháp phù hợp với đặc
điểm phát triển của trẻ MG 3 - 4 tuổi và thực tiễn GDMN ở Việt Nam hiện nay.
Xuất phát từ những lý do trên, đề tài“Giáo dục tính tự lập dựa trên tiếp cận
quyền tham gia cho trẻ MG 3 - 4 tuổi" được lựa chọn nghiên cứu.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực tiễn GD TTL cho trẻ MG 3 - 4 tuổi,
đề tài đề xuất một số biện pháp GD TTL dựa trên TCQTG nhằm nâng cao hiệu
quả GD TTL cho trẻ 3 - 4 tuổi.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu: Quá trình GD TTL dựa trên TCQTG trẻ MG 3 - 4 tuổi.
