Luận án Tiến sĩ Khoa học Giáo dục: Tổ chức hoạt động tự học học phần Di truyền học cho sinh viên ngành sư phạm Sinh học

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI<br /> <br /> LÊ THỊ HUYỀN<br /> <br /> TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC HỌC PHẦN DI TRUYỀN HỌC<br /> CHO SINH VIÊN NGÀNH SƢ PHẠM SINH HỌC<br /> Chuyên ngành: Lý luận và PPDH bộ môn Sinh học<br /> Mã số: 62.14.01.11<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học:<br /> 1. PGS.TS. Nguyễn Đức Thành<br /> 2. PGS.TS. Trịnh Nguyên Giao<br /> <br /> HÀ NỘI, 2017<br /> <br /> LỜI CAM ĐOAN<br /> Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết<br /> quả, số liệu trình bày trong luận án là trung thực và chưa được công bố trong<br /> bất kỳ công trình nào khác.<br /> Hà Nội, tháng 02 năm 2017<br /> <br /> Lê Thị Huyền<br /> <br /> LỜI CẢM ƠN<br /> Luận án này được hoàn thành tại Bộ môn Lí luận và Phương pháp dạy<br /> học Sinh học, Khoa Sinh học, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.<br /> Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành, sâu sắc đến thầy giáo hướng<br /> dẫn khoa học PGS.TS. Nguyễn Đức Thành, PGS.TS. Trịnh Nguyên Giao đã<br /> tận tâm giúp đỡ, hướng dẫn tôi trong suốt quá trình nghiên cứu, thực hiện<br /> luận án.<br /> Tôi xin chân thành cảm ơn tập thể Bộ môn Lí luận và Phương pháp dạy<br /> học bộ môn Sinh học, Khoa Sinh học, Phòng sau đại học, Ban Giám hiệu<br /> Trường Đại Sư phạm Hà Nội, đã tạo mọi điều kiện cho tôi học tập, nghiên<br /> cứu và hoàn thành luận án.<br /> Tôi xin chân thành cảm ơn quý thầy cô, lãnh đạo Trường Đại Hồng<br /> Đức Thanh Hóa; thầy cô, lãnh đạo khoa Khoa học tự nhiên Trường Đại Hồng<br /> Đức Thanh Hóa; quý thầy cô trong bộ môn Động vật và bộ môn Thực vật,<br /> Khoa Khoa học tự nhiên Trường Đại Hồng Đức Thanh Hóa đã giúp đỡ và tạo<br /> mọi điều kiện để tôi hoàn thành luận án này.<br /> Tôi xin chân thành cảm ơn quý thầy cô và các SV nơi tôi điều tra,<br /> phỏng vấn, lấy số liệu và thực nghiệm sư phạm đã tạo mọi điều kiện cho tôi<br /> hoàn thành luận án.<br /> Tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn các thành viên trong gia đình, bạn bè,<br /> đồng nghiệp đã động viên, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện luận án.<br /> Hà Nội, tháng 02 năm 2017<br /> <br /> Lê Thị Huyền<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1<br /> 1. Lý do chọn đề tài ...................................................................................................1<br /> 2. Mục tiêu nghiên cứu..............................................................................................3<br /> 3. Khách thể nghiên cứu, đối tƣợng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu.............3<br /> 4. Giả thuyết khoa học ..............................................................................................3<br /> 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................................3<br /> 6. Phƣơng pháp nghiên cứu......................................................................................4<br /> 7. Những đóng góp mới của luận án ........................................................................5<br /> 8. Cấu trúc của luận án .............................................................................................5<br /> Chƣơng 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI ...............................6<br /> 1.1. TỔNG QUAN NHỮNG NGHIÊN CỨU VỀ TỰ HỌC VÀ TỔ CHỨC HOẠT<br /> ĐỘNG TỰ HỌC.........................................................................................................6<br /> 1.1.1. Trên thế giới ....................................................................................................6<br /> 1.1.2. Ở Việt Nam .......................................................................................................9<br /> 1.2. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI .....................................................................15<br /> 1.2.1. Tự học và HĐTH............................................................................................15<br /> 1.2.2. Năng lực và năng lực tự học ........................................................................26<br /> 1.2.3. Tổ chức hoạt động tự học ..............................................................................29<br /> 1.2.4. Chủ đề học tập và dạy học theo chủ đề .........................................................33<br /> 1.2.5. Một số biện pháp sử dụng trong quá trình tổ chức HĐTH .........................37<br /> 1.3. THỰC TRẠNG TỰ HỌC, TỔ CHỨC HĐTH CỦA SV TRƢỜNG ĐH<br /> HỒNG ĐỨC .............................................................................................................48<br /> 1.3.1. Đối tượng khảo sát .........................................................................................48<br /> 1.3.2. Thời gian, địa điểm khảo sát .........................................................................48<br /> 1.3.3. Nội dung khảo sát ..........................................................................................48<br /> 1.3.4. Phương pháp khảo sát ...................................................................................48<br /> 1.3.5. Kết quả khảo sát .............................................................................................49<br /> Kết luận chƣơng 1 ...................................................................................................56<br /> <br /> Chƣơng 2: TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC HỌC PHẦN DI TRUYỀN<br /> HỌC CHO SINH VIÊN NGÀNH SƢ PHẠM SINH HỌC .................................57<br /> 2.1. LẬP KẾ HOẠCH TỔ CHỨC HĐTH THEO CHỦ ĐỀ HỌC PHẦN DI<br /> TRUYỀN HỌC ........................................................................................................57<br /> 2.1.1. Cách tiếp cận và nguyên tắc lập kế hoạch tổ chức HĐTH theo chủ đề học<br /> phần DTH cho SV ngành sư phạm Sinh học .........................................................57<br /> 2.1.2. Quy trình lập kế hoạch tổ chức HĐTH theo chủ đề học phần DTH cho SV<br /> ngành sư phạm Sinh học .........................................................................................58<br /> 2.2. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC THEO CHỦ ĐỀ HỌC PHẦN DTH<br /> CHO SINH VIÊN NGÀNH SƢ PHẠM SINH HỌC ...........................................83<br /> 2.2.1. Các nguyên tắc cơ bản khi tổ chức HĐTH theo chủ đề học phần DTH cho<br /> SV ngành sư phạm Sinh học ...................................................................................83<br /> 2.2.2. Quy trình tổ chức HĐTH theo chủ đề học phần DTH cho SV ngành sư<br /> phạm Sinh học ..........................................................................................................87<br /> 2.3. MỘT SỐ BIỆN PHÁP SỬ DỤNG TRONG QUÁ TRÌNH TỔ CHỨC<br /> HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC HỌC PHẦN DI TRUYỀN HỌC .................................99<br /> 2.3.1. Sử dụng bài tập tình huống ...........................................................................99<br /> 2.3.2. Sử dụng DHDA để tổ chức HĐTH các nhiệm vụ học tập thực hiện theo<br /> nhóm .......................................................................................................................101<br /> 2.3.3. Sử dụng đề tài nghiên cứu để tổ chức HĐTH ............................................106<br /> 2.4. XÂY DỰNG CÔNG CỤ VÀ CÁC TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ SINH VIÊN TỰ<br /> HỌC HỌC PHẦN DTH........................................................................................107<br /> 2.4.1. Xây dựng bộ công cụ đánh giá ....................................................................107<br /> 2.4.2. Tiêu chí đánh giá .........................................................................................108<br /> Kết luận chƣơng 2 .................................................................................................111<br /> Chƣơng 3: THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM ............................................................112<br /> 3.1. MỤC ĐÍCH THỰC NGHIỆM ......................................................................112<br /> 3.2. NỘI DUNG THỰC NGHIỆM ......................................................................112<br /> 3.3. PHƢƠNG PHÁP THỰC NGHIỆM .............................................................112<br /> 3.3.1. GV dạy thực nghiệm: ...................................................................................112<br /> <br />