BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
Đoàn Văn Điệp
NGHIÊN CỨU CHẾ TẠO VẬT LIỆU COMPOZIT
CHẬM CHÁY TRÊN CƠ SỞ CAO SU NITRIL
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KỸ THUẬT HÓA HỌC
Hà Nội – 2025
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
Đoàn Văn Điệp
NGHIÊN CỨU CHẾ TẠO VẬT LIỆU COMPOZIT
CHẬM CHÁY TRÊN CƠ SỞ CAO SU NITRIL
Ngành: Kỹ thuật Hóa học
Mã số: 9520301
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KỸ THUẬT HÓA HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
1. PGS.TS. Nguyễn Thanh Liêm
2. TS. Nguyễn Đức Long
Hà Nội – 2025
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan các kết quả trình bày trong luận án là công trình nghiên
cứu của riêng tôi dưới sự hướng dẫn của PGS.TS. Nguyễn Thanh Liêm và TS.
Nguyễn Đức Long. Các số liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực, chưa
từng được công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác. Việc sử dụng
thông tin, tài liệu tham khảo được thực hiện theo đúng quy định.
Hà Nội, ngày 28 tháng 8 năm 2025
Tập thể hướng dẫn Nghiên cứu sinh
PGS.TS. Nguyễn Thanh Liêm
TS. Nguyễn Đức Long
Đoàn Văn Điệp
ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
TL. GIÁM ĐỐC
TRƯỞNG BAN ĐÀO TẠO
ii
LỜI CẢM ƠN
Luận án này được thực hiện hoàn thành tại Trường HóaKhoa học sự sống
Đại học Bách khoa Nội. Trước hết, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới
PGS.TS. Nguyễn Thanh Liêm TS. Nguyễn Đức Long, những người thầy đáng kính
tận tâm, đã tận tình hướng dẫn, định hướng khoa học hỗ trợ tôi trong suốt quá
trình thực hiện luận án này.
Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến các thầy cô trong Khoa Vật liệu Hóa học
Ứng dụng, Trường Vật liệu Ban Đào tạo của Đại học Bách khoa Nội đã luôn
hỗ trợ và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Sự giúp đỡ quý báu
của quý thầy cô đã góp phần quan trọng vào thành công của luận án này.
Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến Thủ trưởng Viện Thuốc phóng Thuốc nổ - Tổng
cục Công nghiệp Quốc phòng, cùng các cán bộ, nhân viên trong đơn vị. Sự động viên,
ủng hộ tạo điều kiện về thời gian, công việc từ phía đơn vị đã giúp tôi tập trung
hoàn thành luận án này một cách tốt nhất.
Cuối cùng, tôi xin bày tlòng biết ơn sâu sắc tới gia đình, người thân vì sự động
viên, khích lệ và là chỗ dựa tinh thần vững chắc, giúp tôi hoàn thành tốt quá trình học
tập, nghiên cứu và hoàn thành luận án này.
Hà Nội, ngày 28 tháng 8 năm 2025
Nghiên cứu sinh
Đoàn Văn Điệp
iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii
MỤC LỤC ................................................................................................................ iii
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT ............................................ iv
DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................................ v
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ ................................................................. vi
MỞ ĐẦU .................................................................................................................. vii
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN .................................................................................... 1
1.1. Tổng quan chung về cháy ............................................................................. 1
1.1.1. Sự cháy và các yếu tố tham gia quá trình cháy ........................................ 1
1.1.2. Điều kiện hỗ trợ quá trình cháy ................................................................ 2
1.2. Quá trình cháy của vật liệu polyme ............................................................. 3
1.3. Nâng cao khả năng chống cháy của polyme ................................................ 7
1.3.1. Các phương pháp nâng cao khả năng chống cháy của polyme ................ 7
1.3.1.1. Phương pháp chung ............................................................................... 7
1.3.1.2. Một số giải pháp cụ thể để kìm hãm và chống cháy vật liệu polyme ... 9
1.3.2. Nâng cao khả năng chống cháy của vật liệu polyme bằng chất chống
cháy. .................................................................................................................. 10
1.3.2.1. Khái quát về chất chống cháy và cơ chế chống cháy .......................... 10
1.3.2.2. Một số chất chống cháy sử dụng phổ biến .......................................... 12
1.4. Cao su butadien acrylonitril (NBR) ........................................................... 26
1.4.1. Cấu tạo cao su butadien acrylonitril ....................................................... 26
1.4.2. Tính chất cao su butadien acrylonitril .................................................... 27
1.4.2.1. Tính chất vật lý .................................................................................... 27
1.4.2.2. Tính chất hóa học ................................................................................ 27
1.4.3. Ứng dụng của cao su butadien acrylonitril ............................................. 28
1.4.4. Nâng cao khả năng chậm cháy của vật liệu trên cơ sở NBR ................. 29
1.4.5. Nâng cao tính chất cơ lý của vật liệu trên cơ sở NBR ........................... 31
1.5. Một số yêu cầu đối với vật liệu cao su chậm cháy .................................... 33
1.6. Sơ lược về thỏi nhiên liệu cho động cơ thiết bị phóng dây ...................... 34