ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
VŨ THỊ HƢƠNG
DIỆN VÀ HÀNG THỪA KẾ
THEO QUY ĐỊNH CỦA BỘ LUẬT DÂN SỰ NĂM 2005
Chuyên ngành: Luật Dân sự
Mã số: 60 38 30
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Cán bộ hướng dẫn khoa học: PGS.TS PHÙNG TRUNG TẬP
HÀ NỘI - 2013
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn là công trình nghiên cứu của
riêng tôi. Các kết quả nêu trong Luận văn chưa được công bố trong
bất kỳ công trình nào khác. Các số liệu, ví dụ và trích dẫn trong
Luận văn đảm bảo tính chính xác, tin cậy và trung thực. Tôi đã
hoàn thành tất cả các môn học và đã thanh toán tất cả các nghĩa vụ
tài chính theo quy định của Khoa Luật Đại học Quốc gia Hà Nội.
Vậy tôi viết Lời cam đoan này đề nghị Khoa Luật xem xét để
tôi có thể bảo vệ Luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
NGƯỜI CAM ĐOAN
Vũ Thị Hƣơng
MỤC LỤC
Trang
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các ký hiệu viết tắt
Danh mục các biểu đồ
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu ............................................................. 1
2. Tình hình nghiên cứu .................................................................................... 2
3. Mục đích nghiên cứu ..................................................................................... 3
4. Tính mới và những đóng góp của đề tài ....................................................... 3
5. Phạm vi nghiên cứu ....................................................................................... 4
6. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................... 5
7. Kết cấu của luận văn ..................................................................................... 5
Chương 1: KHÁI QUÁT CHUNG VỀ THỪA KẾ ...................................... 6
1.1. Khái niệm thừa kế và quyền thừa kế. .............................................. 6
1.1.1. Thừa kế và quyền thừa kế .................................................................... 6
1.1.2. Di sản thừa kế ....................................................................................... 8
1.1.3. Người để lại di sản thừa kế ................................................................ 11
1.1.4. Người thừa kế ..................................................................................... 13
1.2. Diện và hàng thừa kế ....................................................................... 17
1.2.1. Khái niệm diện thừa kế ...................................................................... 17
1.2.2. Khái niệm hàng thừa kế ..................................................................... 20
1.3. Diện và hàng thừa kế theo quy định của một số nƣớc trên
thế giới ................................................................................................ 22
1.3.1. Diện và hàng thừa kế theo pháp luật Nhật Bản .................................. 22
1.3.2. Diện và hàng thừa kế theo pháp luật Pháp ......................................... 24
1.3.3. Diện và hàng thừa kế theo pháp luật Iran .......................................... 27
Chương 2: DIỆN VÀ HÀNG THỪA KẾ THEO QUY ĐỊNH
CỦA PHÁP LUẬT VIỆT NAM HIỆN HÀNH ............................. 29
2.1. Diện thừa kế theo quy định của pháp luật Việt Nam
hiện hành .......................................................................................... 29
2.1.1. Diện thừa kế dựa trên quan hệ huyết thống ....................................... 29
2.1.2. Diện thừa kế dựa trên quan hệ hôn nhân ............................................ 36
2.1.3. Diện thừa kế dựa trên quan hệ nuôi dưỡng ........................................ 42
2.2. Hàng thừa kế theo quy định của pháp luật Việt Nam
hiện hành .......................................................................................... 47
2.2.1. Hàng thừa kế thứ nhất ........................................................................ 47
2.2.2. Hàng thừa kế thứ hai .......................................................................... 50
2.2.3. Hàng thừa kế thứ ba ........................................................................... 52
2.3. Những trƣờng hợp không đƣợc hƣởng thừa kế theo quy
định của pháp luật Việt Nam hiện hành ........................................ 54
Chương 3: THỰC TRẠNG GIẢI QUYẾT NHỮNG TRANH CHẤP
VỀ DIỆN VÀ HÀNG THỪA KẾ VÀ PHƢƠNG HƢỚNG
HOÀN THIỆN .................................................................................................. 57
3.1. Thực tiễn giải quyết tranh chấp về thừa kế giai đoạn từ
năm 2007 đến nay ............................................................................. 57
3.2. Thực trạng giải quyết tại Tòa án nhân dân Tỉnh Thừa
Thiên Huế, Thành phố Đà Nẵng ..................................................... 60
3.3. Nguyên nhân của thực trạng qua thực tiễn xét xử tại tỉnh
Thừa Thiên Huế và Thành phố Đà Nẵng ...................................... 67
3.4. Những kiến nghị để hoàn thiện quy định của pháp luật
về diện và hàng thừa kế ................................................................... 71
KẾT LUẬN .................................................................................................... 78
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 79
PHỤ LỤC
CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN
BLDS : Bộ luật dân sự
Luật HNGĐ : Luật Hôn nhân và Gia đình
TAND : Tòa án nhân dân
TANDTC : Tòa án nhân dân tối cao
UBND : Ủy ban nhân dân