
NGUYỄN HOÀNG DUY
BỘ GIÁO DỤC
VÀ ĐÀO TẠO
VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ VN
HỌC VIỆN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
Nguyễn Hoàng Duy
VẬT LÝ LÝ THUYẾT VÀ
VẬT LÝ TOÁN
LẠM PHÁT BẤT ĐẲNG HƯỚNG DƯỚI ĐIỀU KIỆN CUỘN
HẰNG SỐ CHO MÔ HÌNH DIRAC-BORN-INFELD
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Vật lý lý thuyết và vật lý toán
2022
Hà Nội - 2022

BỘ GIÁO DỤC
VÀ ĐÀO TẠO
VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ VN
HỌC VIỆN KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
Nguyễn Hoàng Duy
LẠM PHÁT BẤT ĐẲNG HƯỚNG DƯỚI ĐIỀU KIỆN CUỘN HẰNG
SỐ CHO MÔ HÌNH DIRAC-BORN-INFELD
Chuyên ngành : Vật lý lý thuyết và vậy lý toán
Mã số: 8440103
LUẬN VĂN THẠC SĨ NGÀNH
Khoa học vật chất
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. Đỗ Quốc Tuấn
Hà Nội - 2022

Lời cam đoan
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu được tôi thực hiện dưới sự hướng
dẫn khoa học của TS. Đỗ Quốc Tuấn. Các nội dung nghiên cứu trong đề tài "Lạm phát
bất đẳng hướng dưới điều kiện cuộn hằng số cho mô hình Dirac-Born-Infeld" của tôi là
trung thực và chưa công bố dưới bất kỳ hình thức nào trước đây. Các thông tin tham
khảo trong luận văn cũng được trích dẫn đầy đủ, cẩn thận. Nếu phát hiện có bất kỳ sự
gian lận nào tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về nội dung luận văn của mình.
Hà Nội, ngày 14 tháng 12 năm 2022
Nguyễn Hoàng Duy

Lời cảm ơn
Tôi xin chân thành cảm ơn Tiến sĩ Đỗ Quốc Tuấn từ Viện nghiên cứu tiên tiến
Phenikaa - Trường Đại học Phenikaa vì đã trực tiếp hướng dẫn tôi hoàn thành luận văn
này. Tôi xin cảm ơn Học viện Khoa học và Công nghệ - Viện Hàn lâm Khoa học và Công
nghệ Việt Nam và Viện nghiên cứu tiên tiến Phenikaa - Trường Đại học Phenikaa đã tạo
môi trường để tôi học tập, rèn luyện, tích lũy kiến thức. Luận văn này được tài trợ bởi
Tập đoàn Vingroup và hỗ trợ bởi chương trình học bổng đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ trong nước
của Quỹ Đổi mới sáng tạo Vingroup (VINIF), Viện Nghiên cứu Dữ liệu lớn (VinBigdata),
mã số VINIF.2021.ThS.48 và được tài trợ một phần từ kinh phí của đề tài Nafosted mã số
103.01-2020.15. Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến gia đình và bạn bè vì sự ủng hộ về cả vật
chất lẫn tinh thần. Do những hạn chế của tôi về kiến thức chuyên môn và khả năng học
tập, nghiên cứu nên luận văn của tôi sẽ không tránh khỏi thiếu sót. Tôi rất mong nhận
được những lời góp ý của các thầy cô và bạn học.
Hà Nội, ngày 14 tháng 12 năm 2022
Nguyễn Hoàng Duy

Mục lục
1 Mở đầu 7
2 Mở đầu về vũ trụ học Big Bang và lạm phát vũ trụ 11
2.1 Một vũ trụ đồng nhất và đẳng hướng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
2.1.1 Metric Friedmann-Lematre-Robertson-Walker . . . . . . . . . . . . 12
2.1.2 Phương trình trường Einstein . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
2.1.3 Các phương trình Friedmann . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
2.2 Vấn đề chân trời và vấn đề độ phẳng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
2.2.1 Vấnđềchântrời ............................ 16
2.2.2 Vấnđềđộphẳng ............................ 18
2.2.3 Giảipháp ................................ 19
2.3 Lạm phát cuộn chậm với trường vô hướng chính tắc . . . . . . . . . . . . . 21
2.4 Lạm phát với trường vô hướng không chính tắc . . . . . . . . . . . . . . . 24
3 Lý thuyết nhiễu loạn vũ trụ 26
3.1 Nhiễuloạnmetric................................ 26
3.2 Nhiễu loạn tensor năng xung lượng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
3.3 Các phương trình nhiễu loạn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
3.4 Nhiễuloạnđộcong............................... 33
3.5 Phương trình Mukhanov-Sasaki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
3.6 Các nhiễu loạn nguyên thủy từ lạm phát . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
4 Lạm phát bất đẳng hướng 40