Luận văn
Thực trạng và hiệu quả đầu tư của công
ty phát triển đô thị mới tại Tổng công ty
đầu tư phát triển nhà và đô thị-Bộ Xây
Dựng
1
LỜI NÓI ĐẦU
Trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội và thực hiện mục tiêu Công
nghiệp hoá - Hiện đại hoá đất nước, việc thực hiện các dự án đầu tư phát triển
khu đô thị mới có tầm quan trọng đặc biệt, góp phần đẩy nhanh tốc độ chuyển
dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao đời sống vật chất tinh thần của nhân dân. Việc
phát triển các khu đô thị mới đã tạo điều kiện cơ sở vật chất cho sự đổi mới và
phát triển kinh tế đất nước.
Thực hiện chủ trương lấy phát triển để cải tạo, chuyển việc phát triển
đô thị bằng các dự án đơn lẻ sang phát triển đô thị bằng các dự án đầu tư
đồng bộ, từng bước hoàn chỉnh quy hoạch tổng thể thủ đô Hà Nội đến năm
2020 đã được phê duyệt. Với mục tiêu xây dựng các khu đô thị mới với đầy
đủ cơ sở ạ tầng kỹ thuật và xã hội đồng bộ góp phần cải thiện một cách cơ
bản điều kiện sống của nhân dân thủ đô. Tổng công ty đầu tư phát triển nhà và
đô thị- Bộ Xây Dựng hiện đang được giao làm chủ đầu tư một số dự án đầu
tư phát triển nhà ở và đô thi, có trách nhiệm huy động mọi nguồn vốn đầu tư
cơ sở hạ tầng kỹ thuật và xã hội của các dự án đồng thời thu hút các tổ chức,
cá nhân có nhu cầu đầu tư xây dựng các công trình nhà ở và các công trình
chuyên dùng trong phạm vi dự án theo quy hoạch được duyệt.
Khi tiến hành một hoạt động đầu tư phát triển đô thị mới vấn đề đặt ra
là sử dụng vốn làm sao để đem lại hiệu quả kinh tế cao nhất việc đánh gía
hiệu quả của hoạt động đầu tư sẽ cho chúng ta biết được hoạt động đầu tư có
đem lại những giá trị gì, đạt được hiệu quả tài chính là bao nhiêu... ngoài ra
đánh giá hiệu quả đầu tư còn cho phép chúng ta rút ra được những bài học
kinh nghiệm cho những giai đoạn sau của công cuộc đầu tư khác và cho phép
tạo ra hiệu quả cao hơn cho toàn bộ nền kinh tế .
Thấy được tầm quan trọng của việc đánh giá hiệu quả đầu tư, trong quá
trình thực tập tại Tổng công ty đầu tư phát triển nhà và đô thị- Bộ Xây Dựng
tôi đã chọn đề tài “ Thực trạng và hiệu quả đầu tư của công ty phát triển
đô thị mới tại Tổng công ty đầu tư phát triển nhà và đô thị-Bộ Xây Dựng”
2
làm đối tượng nghiên cứu của chuyên đề thực tập tốt nghiệp. Nội dung của
chuyên đề xem xét tình hình đầu tư của Tổng công ty trong thời gian qua và
đánh giá chi tiết hiệu quả một dự án của Tổng công ty đã thực hiện. Trên cơ
sở đó và vận dụng những kiến thức lý luận đã nắm bắt trong thời gian học tập
ở trường để đề ra một số giải pháp nhằm tiếp tục nâng cao hiệu quả đầu tư tại
Tổng công ty trong thời gian tới.
Kết cấu của chuyên đề được chia làm 3 chương:
Chương I: Những vấn đề lý luận chung.
Chương II: Thực trạng và hiệu quả đầu tư phát triển đô thị mới tại
Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị- Bộ Xây Dựng.
Chương III: Những định hướng và giải pháp nhằm tiếp tục nâng cao
hiệu quả đầu tư phát triển đô thị mới tại Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và
3
đô thị.
CHƯƠNG I
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG
I. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ ĐẦU TƯ VÀ ĐẦU TƯ
PHÁT TRIỂN.
1. Khái niệm đầu tư.
Có nhiều cách định nghĩa khác nhau về đầu tư song đều toát lên được
bản chất của nó, đó là sự hy sinh những giá trị ở hiện tại để tiến hành các hoạt
động nhằm thu về những giá trị lớn hơn trong tương lai.
Định nghĩa chung nhất về đầu tư là sự hy sinh các nguồn lực ở hiện tại
để tiến hành các hoạt động nào đó nhằm thu về cho người đầu tư các kết quả
nhất định trong tương lai lớn hơn các nguồn lực đã bỏ ra để đạt được các kết
qủa đó.
Nguồn lực đó có thể là tiền, tài nguyên thiên nhiên, là sức lao động và
trí tụê.
Những kết quả đó có thể là sự tăng thêm các tài sản tài chính (tiền
vốn), tài sản vật chất (nhà máy, đường xá, các của cải vật chất khác...), tài sản
trí tuệ (trình độ văn hoá, chuyên môn, khoa học kỹ thuật...) và nguồn nhân lực
có đủ điều kiện làm việc với năng suất cao hơn trong nền sản xuất xã hội.
2. Đầu tư phát triển, vai trò và đặc điểm của nó trong nền kinh tế quốc dân.
2.1. Khái niệm đầu tư phát triển.
Đầu tư phát triển là hoạt động đầu tư mà người có tiền bỏ tiền ra để tiến
hành các hoạt động nhằm tạo ra tài sản mới cho nền kinh tế, làm tăng thêm
tiềm lực sản xuất kinh doanh và mọi hoạt động xã hội khác, là điều kiện chủ
yếu tạo việc làm, nâng cao đời sống của mọi người dân trong xã hội.
Đó chính là việc bỏ tiền ra để xây dựng, sửa chữa nhà cửa và kết cấu
4
hạ tầng, mua sắm trang thiết bị và lắp đặt chúng trên nền bệ, bồi dưỡng đào
tạo nguồn nhân lực, thực hiện các chi phí thường xuyên gắn liền với sự hoạt
động của các tài sản này nhằm duy trì tiềm lực đang hoạt động của các cơ sở
đang tồn tại và tạo tiềm lực mới cho nền kinh tế – xã hội.
2.2. Những đặc điểm của hoạt động đầu tư phát triển.
Để làm rõ sự khác biệt giữa hoạt động đầu tư phát triển với các loại
hình đầu tư khác, cần phải tìm hiểu những đặc trưng cơ bản sau đây:
- Hoạt động đầu tư phát triển đòi hỏi một lượng vốn lớn và để nằm khê
đọng trong suốt quá trình thực hiện đầu tư. Đây là cái giá phải trả khá lớn của
đầu tư phát triển.
- Thời gian để tiến hành một công cuộc đầu tư cho đến khi các thành
quả của nó phát huy tác dụng thường đòi hỏi nhiều năm tháng với nhiều biến
động sảy ra.
- Thời gian cần hoạt động để có thể thu hồi đủ vốn đã bỏ ra đối với các
cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ sản xuất kinh doanh thường đòi hỏi nhiều năm
tháng và do đó không tránh khỏi sự tác động hai mặt tích cực và tiêu cực của
các yếu tố không ổn định về tự nhiên, xã hội, chính trị, kinh tế...
- Các thành quả của hoạt động đầu tư phát triển có giá trị sử dụng lâu
dài nhiều năm, có khi hàng trăm, hàng ngàn năm và thậm chí tồn tại vĩnh
viễn như các công trình kiến trúc nổi tiếng thế giới (Kim tự tháp cổ Ai Cập,
Nhà thờ La Mã ở Rôma, Vạn Lý Trường Thành ở Trung Quốc, Ăngcovát
của Campuchia...). Điều này nói lên giá trị lớn lao của các thành quả đầu tư
phát triển.
- Các thành quả của hoạt động đầu tư là các công trình xây dựng sẽ
hoạt động ở ngay nơi mà nó được tạo dựng nên. Do đó, các điều kiện về địa
hình tại đó có ảnh hưởng lớn đến quá trình thực hiện đầu tư cũng như các hoạt
động sau này của các kết quả đầu tư.
Những đặc trưng trên đây cần được các nhà đầu tư, các nhà quản lý đầu
5
tư, các nhà lập dự án nghiên cứu nắm vững để đưa ra những phương án, nội
dung lập dự án, tiến hành và quản lý đầu tư nhằm đưa ra quyết định đúng đắn,
có căn cứ để đem lại hiệu quả cao nhất.
2.3. Vai trò của hoạt động đầu tư phát triển
Mục tiêu của mọi công cuộc đầu tư là đạt được kết quả lớn hơn so với
nguồn lực đã bỏ ra. Đối với nền kinh tế, đầu tư quyết định sự tăng trưởng và
phát triển của nền sản xuất xã hội. Nó tạo ra, duy trì và phát triển các cơ sở
vật chất kỹ thuật của nền kinh tế. Đối với các đơn vị, cá nhân kinh doanh đầu
tư là điều kiện quyết định sự ra đời, tồn tại và phát triển của mọi hoạt động
sản xuất kinh doanh dịch vụ. Đầu tư có vai trò vô cùng to lớn trong quá trình
phát triển của mọi quốc gia trên toàn thế giới.
2.3.1. Đầu tư vừa tác dụng tới tổng cung vừa tác động đến tổng cầu hàng hoá của nền kinh tế.
Khi cần tiến hành một hoạt động đầu tư, có một lượng tiền lớn được
huy động để đưa vào lưu thông trong nền kinh tế để mua sắm các nguyên liệu,
vật liệu, máy móc thiết bị, trả tiền dịch vụ, thuê nhân công... làm cho tổng
cầu tăng vọt. Nhưng sự tăng vọt này chỉ trong thời gian ngắn hạn, bởi lẽ do
các kết quả của đầu tư chưa phát huy tác dụng. Nên tổng cung của nền kinh tế
chưa có sự thay đổi. Sự tăng lên của cầu hàng hoá trên thị trường kéo theo sản
lượng cân bằng tăng lên và giá cả các đầu vào tăng lên. Đây chính là tác động
ngắn hạn của đầu tư đối với tổng cầu.
Đến khi các thành quả của đầu tư phát huy tác dụng các năng lực mới
đi vào hoạt động thì tăng cung, đặc biệt là tổng cung dài hạn tăng lên kéo theo
sản lượng tiềm năng tăng lên và giá cả hàng hoá giảm đi. Đây chính là tác
dụng trong dài hạn của đầu tư.
2.3.2. Đầu tư tác động hai mặt đến sự ổn định kinh tế.
Do tác động không đồng thời về mặt thời gian của đầu tư đối với sự
tăng cung và tăng cầu của nền kinh tế làm cho mỗi sự thay đổi của đầu tư, dù
là tăng hay giảm đều cùng một lúc vừa là yếu tố duy trì sự ổn định vừa là yếu
6
tố phá vỡ sự ổn định của nền kinh tế của mỗi quốc gia.
Khi tăng đầu tư sẽ tạo thêm nhiều việc làm, làm giảm thất nghiệp, nâng
cao mức sống của dân cư và giảm các tệ nạn xã hội. Nhưng đồng thời việc
tăng đầu tư dẫn tới sự tăng cầu các yếu tố đầu vào, làm tăng giá cả của các
hàng hoá có liên quan (giá chi phí vốn, giá công nghệ, giá lao động, vật tư...)
đến một mức nào đó dẫn đến tình trạng lạm phát. Đến lượt mình lạm phát
làm sản xuất đình trệ, đời sống của người lao động gặp nhiều khó khăn do
tiền lương thực tế ngày càng thấp hơn, thâm hụt Ngân sách, kinh tế phát
triển chậm lại.
Ngược lại, khi giảm đầu tư làm cho giá cả ổn định hơn, giảm lạm phát,
mức sống của dân cư được đảm bảo hơn, Nhưng đồng thời giảm đầu tư khi số
lao động vẫn gia tăng sẽ dẫn đến tình trạng thất nghiệp, tăng các tệ nạn xã hội.
Vì vậy, khi đã nắm bắt được tác động hai mặt của đầu tư đến sự ổn
định nền kinh tế, thì vai trò điều tiết của Nhà nước là rất quan trọng đối với
mọi quốc gia, nhất là các quốc gia đang phát triển như Việt Nam. Sự tăng
giảm thích hợp đầu tư trong từng thời kỳ sẽ có ý nghĩa rất quan trọng đến tăng
trưởng và phát triển kinh tế đất nước. Việt Nam ta đang thực hiện mục tiêu
chiến lược tăng trưởng nhanh và phát triển kinh tế bền vững thì càng phải cần
có một cơ cấu đầu tư thích hợp trong từng thời kỳ thực hiện chiến lược.
2.3.3. Đầu tư tác động đến tăng trưởng và phát triển kinh tế.
Theo kết quả nghiên cứu của các nhà kinh tế cho thấy tốc độ tăng
trưởng kinh tế của một quốc gia trong một thời kỳ phụ thuộc vào hệ số ICOR
của một quốc gia đó. ( là hiệu quả vốn đầu tư ).
Vốn đầu tư ICOR = Mức tăng GDP
Vốn đầu tư => Mức tăng GDP
7
= ICOR
Nếu ICOR không đổi thì mức tăng GDP phụ thuộc hoàn toàn vào vốn
đầu tư. Sự gia tăng vốn đầu tư sẽ làm tăng GDP nhiều hơn. Vì vậy, đầu tư tác
động mạnh mẽ đến mức tăng trưởng kinh tế.
Ở mỗi nước có hệ số ICOR khác nhau, tuỳ thuộc vào trình độ phát triển
kinh tế, trình độ quản lý và sử dụng vốn đầu tư, trình độ công nghệ, lao động
và các chính sách trong nước.
Ở các nước phát triển ICOR thường lớn hơn từ 5 7 lần do thừa vốn
thiếu lao động, vốn được sử dụng nhiều qua việc sử dụng nhiều công nghệ
hiện đại có giá cao. Còn ở những nước chậm phát triển ICOR thường thấp từ
23 lần do thiếu vốn thừa lao động, nên phải sử dụng nhiều công nghệ kém
hiện đại với giá rẻ.
Do đó, với bất cứ quốc gia nào muốn tăng trưởng nền kinh tế điều kiện
cần thiết phải có một lượng vốn đầu tư lớn. Khi đã có tăng trưởng rồi, việc tạo
ra các tiền đề về văn hoá xã hội dễ dàng hơn, chính là điều kiện đủ để phát
triển nền kinh tế xã hội của đất nước .
2.3.4. Đầu tư tác động đến chuyển dịch cơ cấu kinh tế.
Kinh ngiệm các nước cho thấy, động lực để có thể tăng trưởng nhanh
với tốc độ mong muốn (từ 910%) của nền kinh tế là tăng cường đầu tư nhằm
tạo ra sự phát triển nhanh ở các khu vực công nghiệp và dịch vụ vì những
ngành này có thể đạt tốc độ tăng trưởng cao nhờ sử dụng những tiềm năng vô
hạn về trí tuệ con người. Khu vực nông - lâm - ngư nghiệp cho những hạn chế
về đất đai, về khả năng sinh học, để đạt được tốc độ tăng trưởng từ 5 6% ở
ngành này là rất khó khăn.
Vì vậy, chính sách đầu tư của một quốc gia tập trung chủ đạo cho
ngành kinh tế nào đã quyết định tới quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo
ngành nhằm đạt được tốc độ tăng trưởng cao của ngành đó, là động lực thúc
đẩy tăng trưởng kinh tế của toàn bộ nền kinh tế.
Về cơ cấu vùng lãnh thổ: Đầu tư có tác dụng giải quyết những mất cân
8
đối về phát triển giữa các vùng lãnh thổ, đưa những vùng kém phát triển thoát
khỏi tình trạng đói nghèo, phát huy tối đa những lợi thế so sánh về mặt tài
nguyên, địa thế, kinh tế, chính trị của vùng có khả năng phát triển nhanh hơn,
làm bàn đạp thúc đẩy những vùng khác phát triển.
Ở nước ta, vai trò của đầu tư được thể hiện rất rõ. Để thực hiện Công
nghiệp hoá - Hiện đại hoá đất nước, trong định hướng phát triển ngành và
lãnh thổ đã chỉ rõ: Là tập trung phát triển những ngành then chốt, những địa
bàn trọng điểm.
Tập trung đầu tư những ngành công nghiệp then chốt, hướng mạnh
xuất khẩu, thay thế nhập khẩu có hiệu quả. Công nghiệp chế biến và chế tạo,
nhất là chế tạo máy và công nghiệp điện tử có vị trí cơ bản ngày càng cao.
Công nghiệp năng lượng nhiên liệu được ưu tiên đầu tư, đồng thời coi trọng
ngành công nghiệp tạo nhiên liệu cơ bản cho quá trình Công nghiệp hoá -
Hiện đại hoá đất nước như xi măng, sắt thép, hoá chất... Các công trình kết
cấu hạ tầng, đặc biệt là giao thông vận tải và thông tin liên lạc là nền tảng cho
sự phát triển kinh tế, mở rộng giao lưu trong nước và quốc tế được ưu tiên
đầu tư. Luôn coi trọng sự phát triển của nông nghiệp và kinh tế nông thôn
trong suốt quá trình Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá. Phát huy tối đa lợi thế so
sánh trong việc lựa chọn các địa bàn trọng điểm đầu tư, nhằm tạo động lực
thúc đẩy sự phát triển của các vùng khác nhau trong cả nước. Đồng thời hỗ
trợ phát triển các vùng xa xôi hẻo lánh, điều kiện sống trong vùng cực kỳ khó
khăn. Ba vùng trọng điểm: Bắc Bộ, Nam Bộ, Trung Bộ và năm tuyến hành
lang gắn với nó tốc độ tăng trưởng vượt trước gấp 1,5 1,7 lần tốc độ bình
quân cả nước, thu hút thêm một nửa số vốn đầu tư cả thời kỳ, đóng góp
khoảng 70% mức gia tăng tổng sản phẩm quốc nội.
Điểm tựa của bộ khung cơ cấu kinh tế lãnh thổ lại là hệ thống đô thị
các cấp theo từng cấp bậc trung tâm của các lãnh thổ có quy mô khác nhau.
Hệ thống đô thị các cấp theo từng cấp bậc trung tâm của các lãnh thổ có quy
mô khác nhau. Hệ thống đô thị vừa mang chức năng trung tâm tạo vùng vừa
9
là các hạt nhân ''ngòi nổ” có sức đột phá lớn.
2.3.5. Đầu tư với việc tăng cường khả năng công nghệ và khoa học kỹ thuật của đất nước.
Công nghệ là trung tâm của công nghiệp hoá. Đầu tư là điều kiện tiên
quyết của sự phát triển và tăng cường công nghệ. Bởi vì để tiến hành công
nghiệp hoá đất nước thì không thể thiếu công nghệ đó là các máy móc thiết bị,
các bí quyết công nghệ nhằm nâng cao năng suất- năng lực sản xuất kinh
doanh của mọi ngành.
Muốn có được công nghệ thì phải tiến hành nghiên cứu hoặc ứng dụng
các thành tựu khoa học trên thế giới qua con đường chuyển giao công nghệ
(mua công nghệ). Dù tự nghiên cứu hay nhận chuyển giao thì đều cần phải có
tiền, đồng thời với việc “bỏ ra” tiền, của, trí tuệ - đó là phải đầu tư.
Như vậy đầu tư sẽ góp phần tăng cường khả năng khoa học và công
nghệ cho quốc gia.
2.3.6. Đối với các cơ sở sản xuất kinh doanh dịch vụ thì đầu tư quyết định sự ra đời, tồn tại và phát triển của mỗi cơ sở.
Để tạo dựng được cơ sở vật chất kỹ thuật ban đầu cho sự ra đời của
bất kỳ cơ sở nào đều cần phải xây dựng nhà cửa, cấu trúc hạ tầng, mua sắm
máy móc thiết bị, lắp đặt nó trên nền bệ và thực hiện các chi phí khác gắn
với sự hoạt động trong một chu kỳ sản xuất của các cơ sở vật chất kỹ thuật
vừa tạo ra.
Để duy trì hoạt động bình thường cần phải định kỳ sửa chữa hoặc sửa
chữa lớn, thay đổi máy móc thiết bị. Tất cả các hoạt động đó đều phải có tiền
đề để thực hiện. Do vậy, nói rằng đầu tư quyết định sự ra đời và phát triển của
mỗi cơ sở sản xuất kinh doanh.
3. Vốn và nguồn vốn đầu tư.
Từ khái niệm đầu tư tới vai trò của đầu tư phát triển ta biết rằng muốn
tiến hành hoạt động đầu tư đều phải có vốn. Vậy vốn đầu tư là gì? Theo
nguồn hình thành và mục tiêu sử dụng vốn đầu tư được hiểu như sau:
- Vốn đầu tư là tiền tích luỹ của xã hội, của các cơ sở sản xuất kinh
10
doanh là tiền tiết kiệm của dân và được huy động từ các nguồn khác được đưa
vào sử dụng trong quá trình tái sản xuất xã hội nhằm duy trì tiềm lực sẵn có
và tạo ra tiềm lực mới lớn hơn cho nền sản xuất xã hội.
Vốn đầu tư được huy động từ hai nguồn: Nguồn trong nước và nguồn
nước ngoài.
3.1. Nguồn vốn trong nước bao gồm:
* Vốn tích luỹ từ Ngân sách Nhà nước. Đó là tiền cấp phát từ tiền tiết
kiệm của Ngân sách Nhà nước.
Tuỳ thuộc vào từng quốc gia có trình độ phát triển kinh tế khác nhau
mà có tỷ lệ tích luỹ Ngân sách Nhà nước cao hay thấp. Đối với một quốc gia
nguồn vốn có vai trò rất quan trọng bởi nó quyết định sự ra đời, tồn tại của
các công trình phúc lợi xã hội, tăng trình độ văn hoá, trình độ quản lý...
Nguồn vốn này còn tạo điều kiện hình thành và phát triển của các doanh
nghiệp quốc doanh.
Với vai trò quan trọng của vốn Ngân sách Nhà nước như vậy. Nước ta
do nhiều năm luôn thâm hụt Ngân sách, vay nợ nước ngoài cùng với chính
sách tự cấp tự túc nhiều năm. Ngân sách Nhà nước gánh chịu tất cả, do vậy
việc đầu tư dàn trải cho mọi lĩnh vực đã ảnh hưởng tới hiệu quả đầu tư
không cao. Kể từ khi các chính sách mới được áp dụng, nhất là các doanh
nghiệp Nhà nước được phép cổ phần hoá. Vốn Ngân sách Nhà nước được
tập trung đầu tư hơn vào các lĩnh vực mà ngoài Nhà nước ra không ai có
thể giám đầu tư như các công trình phúc lợi đã nói trên.
* Nguồn vốn tích luỹ từ các doanh nghiệp trong nước (bao gồm doanh
nghiệp Nhà nước và doanh nghiệp tư nhân). Nguồn gốc của vốn này là từ lợi
nhuận để lại không chia của mọi cơ sở sản xuất kinh doanh, dịch vụ. Nguồn
vốn này có vai trò rất lớn đối với hoạt động đầu tư sản xuất kinh doanh của
mọi doanh nghiệp, nó tạo điều kiện cho các doanh nghiệp thực hiện thêm các
hoạt động đầu tư mới khác tạo cho các doanh nghiệp vị thế vững chắc bằng
chính khả năng của mình. Ở các nước phát triển, sự lớn mạnh của nhiều Công
ty, Tổng công ty, tập đoàn đã chứng tỏ khả năng tạo chỗ đứng vững chắc trên
11
trường quốc tế chính bằng tiềm lực tích luỹ của họ.
Ở Việt Nam ta mới bước sang thời kỳ mở cửa nền kinh tế, số lượng các
doanh nghiệp tăng lên đáng kể. Song một thực tế là các doanh nghiệp đều có
tiềm lực kém, nhất là các doanh nghiệp Nhà nước. Điều đó được chứng minh
là vốn đối ứng của bên Việt Nam khi tham gia liên doanh với nước ngoài đều
chiếm tỷ trọng thấp và chủ yếu là tiền sử dụng đất. Khi thực hiện một hoạt
động đầu tư mới đều phải vay mượn quá nhiều, dẫn tới khi gặp sự cố bất
thường đem tới thiệt hại.
Nhận thức rõ được tầm quan trọng của nguồn vốn này, Nhà nước ta đã
ban hành nhiều chính sách nhằm tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong
nước tăng tiềm lực sản xuất, từ đó tăng tích luỹ.
* Nguồn vốn huy động trong dân cư: Đó là vốn nhàn rỗi của dân cư
dưới dạng tiền tiết kiệm cất giữ cá nhân gia đình không đưa vào lưu thông.
Đối với những cá nhân, gia đình có thu nhập cao, thu nhập đột xuất lớn thì
lượng tiền vốn có thể là rất lớn nếu huy động được. Nguồn vốn từ dân cư nếu
Nhà nước huy động được qua hệ thống Ngân hàng thì sẽ tạo ra tiềm lực vốn
lớn, tạo điều kiện cho Nhà nước hỗ trợ đầu tư tới các doanh nghiệp thông qua
các kênh tín dụng.
Ngoài ra vốn nhàn rỗi của dân cư được đưa vào sản xuất kinh doanh
trực tiếp qua tham gia đầu tư cho các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh, dịch
vụ được phép huy động từ dân cư với hình thức là cổ đông hoặc khách hàng...
Việc huy động nguồn vốn này phụ thuộc rất nhiều vào hệ thống chính
sách, luật pháp tác động tới tâm lý an toàn của người dân.
Hiện nay, ở nước ta theo dự đoán tiền nhàn rỗi của dân cư còn rất lớn,
nên việc huy động vốn từ nguồn này còn là tiềm năng, có thể thu hút được
nếu có nhiều biện pháp phù hợp kích thích sự “bỏ tiền ra”của dân cư.
3.2. Vốn huy động từ nước ngoài
Bao gồm vốn đầu tư gián tiếp và vốn đầu tư trực tiếp.
* Vốn đầu tư gián tiếp: Là vốn của Chính phủ, các tổ chức quốc tế, các
12
tổ chức phi Chính phủ được thực hiện dưới các hình thức khác nhau là viện
trợ hoàn lại và viện trợ không hoàn lại, cho vay ưu đãi với thời hạn dài với lãi
suất thấp kể cả vay theo hình thức thông thường. Một hình thức phổ biến của
đầu tư gián tiếp tồn tại dưới hình thức ODA - Viện trợ phát triển chính thức
của các nước công nghiệp phát triển. Vốn đầu tư gián tiếp thường lớn, cho
nên có tác dụng nhanh và mạnh đối với việc giải quyết dứt điểm các nhu cầu
phát triển kinh tế xã hội của nước nhận đầu tư. Tuy nhiên, tiếp nhận vốn đầu
tư gián tiếp thường gắn với sự trả giá về mặt chính trị và tình trạng nợ chồng
chất nếu không sử dụng hiệu quả vốn vay và thực hiện nghiêm ngặt chế độ trả
nợ vay.
* Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI): Là vốn của các doanh nghiệp
và các cá nhân nước ngoài đầu tư vào Việt Nam và trực tiếp quản lý hoặc
tham gia quản lý quá trình sử dụng và thu hồi vốn bỏ ra. Vốn này thường
không đủ lớn để giải quyết dứt điểm từng vấn đề kinh tế xã hội của nước nhận
đầu tư. Tuy nhiên, với vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thì nước nhận đầu tư
không phải lo trả nợ, lại có thể dễ dàng có được công nghệ (do người đầu tư
mang đến góp vốn và sử dụng), trong đó có cả công nghệ bị cấm xuất khẩu
theo con đường ngoại thương vì lý do cạnh tranh hay cấm vận nước nhận đầu
tư, học tập được kinh nghiệm quản lý, tác phong làm việc theo lối công
nghiệp nước ngoài, gián tiếp có chỗ đứng trên thị trường quốc tế. Nước nhận
đầu tư trực tiếp phải chia sẻ lợi ích kinh tế do đầu tư đem lại với người đầu tư
theo mức độ góp vốn của họ. Vì vậy, có quan điểm cho rằng đầu tư nước
ngoài sẽ làm cạn kiệt tài nguyên của nước nhận đầu tư.
Tuỳ theo từng điều kiện cụ thể của mình, các nước ASEAN và NICS
Đông Á, có nước dựa chủ yếu vào vốn đầu tư gián tiếp (Hàn Quốc,
Philippine, Thái Lan, Indonesia, Malaysia), có nhiều nước lại chú trọng vốn
đầu tư trực tiếp (Singapore, Hồng Kông).
Để thu hút nhanh các nguồn đầu tư trực tiếp nước ngoài, các nước
ASEAN và NICS Đông Á đã tạo môi trường thuận lợi cho các nhà đầu tư như
cung cấp cơ sở hạ tầng, dịch vụ, có luật đầu tư ưu đãi, lập các khu chế xuất
13
theo hướng thu hút vốn đầu tư là kỹ thuật cao và phục vụ xuất khẩu.
II. KẾT QUẢ VÀ HIỆU QUẢ CỦA HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ.
1. Khái niệm và bản chất kết quả và hiệu quả đầu tư.
1.1. Khái niệm và ý nghĩa của việc phân tích đánh giá kết quả đầu tư.
Kết quả của hoạt động đầu tư là những biểu hiện của mục tiêu đầu tư
dưới dạng lợi ích cụ thể, có định lượng đạt được từ các hoạt động khác nhau
của dự án. Đó là những gì có thể cân, đo, đong, đếm được như số sản phẩm
tiêu thụ, số tài sản cố định huy động được... Đó cũng có thể là những chỉ tiêu
phản ánh chất lượng có tính chất định tính như chất lượng sản phẩm, uy tín
của doanh nghiệp... Kết quả cần đạt được bao giờ cũng là mục tiêu của việc
thực hiện dự án.
Việc phân tích đánh giá kết quả của hoạt động đầu tư là việc định
lượng, tính toán, đo đạc những gì đạt được khi thực hiện công việc đầu tư. Có
thể được biểu hiện bằng chỉ tiêu hiện vật hoặc giá trị. Trong quá trình đánh
giá này không hề có sự so sánh, có thể một công cuộc đầu tư đạt được kết quả
rất lớn nhưng không có nghĩa nó đạt được hiệu quả cao, nếu kết quả lớn đó
cũng không đủ để bù đắp lại khoản chi phí đã bỏ ra để đạt được nó. Nghĩa là
việc đánh giá kết quả đầu tư chỉ đơn thuần cho biết dự án đạt được những gì
mà không có ý nghĩa trong việc đánh giá lựa chọn dự án.
1.2. Bản chất và ý nghĩa của việc phân tích đánh giá hiệu quả đầu tư
1.2.1. Bản chất
Bản chất hiệu quả kinh tế của một hoạt động đầu tư phản ánh trình độ
lợi dụng các nguồn lực để đạt được các mục tiêu đã định. Khi phân tích hiệu
quả người ta sử dụng kết quả đạt được và chi phí bỏ ra để đánh giá. Thực chất
là sự so sánh giữa những gì đạt được và những gì đã bỏ ra. Đây chính là điểm
khác nhau cơ bản nhất giữa kết quả và hiệu qủa đầu tư.
Việc phân tích hiệu quả tài chính của dự án đầu tư là việc nghiên cứu,
đánh giá khả năng sinh lời của dự án trên quan điểm lợi ích của chủ đầu tư.
Đó là việc tổng hợp, phân tích các thông tin về thị trường, đối thủ cạnh tranh,
14
nguồn vốn bỏ ra và đặc biệt là lợi nhuận thu được .
1.2.2. Ý nghĩa của việc phân tích hiệu quả tài chính hoạt động đầu tư
- Việc phân tích tài chính được thực hiện trước khi tiến hành hoạt động
đầu tư nhằm xác định khả năng tạo ra lợi nhuận tài chính trên khoản đầu tư từ
quan điểm của chủ đầu tư hoặc những người hưởng lợi nhuận từ dự án. Từ đó
đưa ra quyết định đầu tư và là cơ sở để các cơ quan có thẩm quyền, các tổ
chức cho vay vốn ra quyết định cho phép đầu tư, tài trợ hay cho vay vốn.
- Trợ giúp việc lập kế hoạch hoạt động và khảo sát dự án bằng việc
cung cấp các thông tin quản lý cho những người sử dụng - cả bên trong lẫn
bên ngoài dự án.
- Làm cơ sở để tiến hành phân tích kinh tế - xã hội.
- Đánh giá khả năng phát triển, tối đa hoá lợi nhuận, đánh giá khả năng
thanh toán, khả năng trả nợ hiện tại và tương lai cho doanh nghiệp.
1.3. Bản chất và ý nghĩa của việc đánh giá mặt kinh tế xã hội dự án đầu tư.
1.3.1. Bản chất
Lợi ích kinh tế-xã hội là sự chênh lệch giữa các lợi ích mà nền kinh tế-
xã hội nhận được với những đóng góp mà nền kinh tế và xã hội phải bỏ ra khi
tiến hành công cuộc đầu tư. Đó chính là kết quả so sánh có mục đích giữa cái
mà xã hội phải trả cho việc sử dụng các nguồn lực sẵn có của mình một cách
tốt nhất và lợi ích do đầu tư mang lại cho toàn bộ nền kinh tế.
Lợi ích mà xã hội thu được là sự đáp ứng của đầu tư đối với việc thực
hiện các mục tiêu chung của xã hội, của nền kinh tế. Những sự đáp ứng này
có thể được xem xét mang tính chất định tính hay định lượng. Chi phí mà xã
hội phải gánh chịu bao gồm toàn bộ các tài nguyên thiên nhiên, của cải vật
chất, sức lao động mà xã hội dành cho đầu tư thay vì sử dụng vào mục đích
khác trong tương lai không xa.
Khác với phân tích tài chính, phân tích hiệu quả kinh tế - xã hội được
xem xét trên tầm vĩ mô và xuất phát từ quyền lợi của toàn bộ xã hội nhằm tối
15
đa hoá phúc lợi xã hội. Mục tiêu của việc đánh giá hiệu quả kinh tế - xã hội
hoạt động đầu tư, đối với Nhà nước là xác định vị trí của đầu tư trong kế
hoạch phát triển kinh tế xã hội, tức là xem xét việc thực hiện đầu tư đóng góp
gì cho việc thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế quốc dân.
Tuy nhiên khi đứng trên góc độ nhà đầu tư thì việc phân tích kinh tế -
xã hội của đầu tư chỉ đơn thuần nhằm mục đích làm cho dự án được chấp
nhận và được thực hiện thuận lợi.
1.3.2. Ý nghĩa của việc phân tích hiệu quả mặt kinh tế-xã hội dự án đầu tư
Mục đích chủ yếu của nhà đầu tư chính là lợi nhuận. Lợi nhuận càng
cao càng hấp dẫn các nhà đầu tư. Tuy nhiên khi xem xét trên góc độ toàn xã
hội thì không phải hoạt động đầu tư nào đem lại lợi nhuận cao cho nhà đầu tư
đều mang lại lợi ích về mặt kinh tế - xã hội. Do đó phải xem xét tới lợi ích
kinh tế - xã hội của dự án đầu tư.
Đối với nhà đầu tư, phân tích kinh tế-xã hội là căn cứ chủ yếu để thuyết
phục các cơ quan có thẩm quyền chấp thuận dự án, thuyết phục các ngân
hàng, các tổ chức quốc tế cho vay vốn hoặc tài trợ vốn để thực hiện dự án.
Đối với Nhà nước, đây là căn cứ chủ yếu để ra quyết định cấp giấy phép đầu
tư. Đối với các ngân hàng hay các cơ quan viện trợ đây cũng là căn cứ để
quyết định có cho vay, có tài trợ cho dự án hay không, nếu không chứng minh
được hiệu quả xã hội thì họ sẽ không tài trợ.
2. Phân tích và đánh giá kết quả của hoạt động đầu tư
Kết quả của hoạt động đầu tư được thể hiện ở khối lượng vốn đầu tư đã
được thực hiện, ở các tài sản cố định (TSCĐ) được huy động hay năng lực
sản xuất kinh doanh phục vụ tăng thêm.
2.1. Khối lượng vốn đầu tư thực hiện
* Xét về mặt giá trị
Khối lượng vốn đầu tư thực hiện bao gồm tổng số tiền đã chi để tiến
hành các hoạt động của các công cuộc đầu tư, bao gồm các chi phí cho công
16
tác chuẩn bị đầu tư xây dựng nhà cửa và cấu trúc hạ tầng, mua sắm và lắp đặt
máy móc thiết bị để tiến hành các công tác xây dựng cơ bản và chi phí khác
theo quy định của thiết kế dự toán và được ghi trong dự án đầu tư được duyệt.
- Đối với các dự án đầu tư xây dựng hoặc lắp đặt do Ngân sách Nhà
nước tài trợ, để số vốn đã chi được tính vào khối lượng vốn đầu tư thực hiện
thì các kết quả của quá trình đầu tư được tách theo phương pháp đơn giá với
n
+ W
công thức sau:
Iv =
xPi Qi
+ Cin
ồ
i =1
Trong đó:
Iv : Mức vốn đầu tư thực hiện
Qi: Khối lượng công việc hoàn thành theo đúng tiêu chuẩn.
Pi: Đơn giá dự toán tính cho một đơn vị khối lượng công việc
Cin: Phụ phí bao gồm những chi phí chưa được tính trong đơn giá dự toán. Cin được quy định theo tỷ lệ % so với một loại chi phí nào đó và được phân biệt theo từng công trình và từng khu vực lãnh thổ đất
nước Việt Nam.
W: Lãi định mức, được Nhà nước quy định theo tỷ lêh % so với
giá thành dự toán hoặc giá trị dự toán của khối lượng công việc hoàn
thành.
- Đối với công tác mua sắm trang thiết bị máy móc.
+ Đối với những trang thiết bị cần lắp:
Iv = Giá mua + CP vận chuyển + CP bảo quản cho đến khi giao lắp
+ Đối với những trang thiết bị không cần lắp:
Iv = Giá mua + Chi phí vận chuyển đến kho và nhập kho.
17
* Xét về mặt hiện vật:
Vốn đầu tư xây dựng cơ bản thông qua hoạt động xây lắp được chuyển
hoá thành các công trình và hạng mục công trình đã hoàn thành hoặc số tấn
máy đã lắp xong, các linh kiện cấu kiện được tạo ra ngay tại công trình.
2.2. Tài sản cố định huy động và năng lực sản xuất phục vụ tăng thêm.
Tài sản cố định huy động là công trình hay hạng mục công trình đối
tượng xây dựng có khả năng phát huy tác dụng độc lập đã kết thúc quá trình
xây dựng, mua sắm, đã làm xong thủ tục nghiệm thu sử dụng, có thể đưa vào
hoạt động được ngay.
Năng lực sản xuất phục vụ tăng thêm là khả năng đáp ứng nhu cầu sản
xuất, phục vụ của các TSCĐ đã được huy động vào sử dụng chúng để sản
xuất ra sản phẩm hoặc tiến hành các hoạt động dịch vụ theo quy định được
ghi trong dự án đầu tư.
Các TSCĐ được huy động và năng lực sản xuất phục vụ tăng thêm là
các sản phẩm cuối cùng của các công cuộc đầu tư, chúng có thể được biểu
hiện bằng tiền mặt hoặc bằng hiện vật.
Các chỉ tiêu biểu hiện bằng hiện vật như số lượng các TSCĐ được huy
động, công suất hoặc năng lực phát huy tác dụng của các TSCĐ được huy
động, mức tiêu dùng nguyên vật liệu trong một đơn vị thời gian...
Công thức tính giá trị TSCĐ huy động được của một dự án đầu tư:
F = Iv0 - C
Trong đó:
F: Giá trị TSCĐ được huy động.
Iv0: Vốn đầu tư đã được thực hiện của các đối tượng, hạng mục công
trình đã được huy động.
C: Các chi phí không làm tăng giá trị TSCĐ bao gồm:
- Chi phí đào tạo cán bộ quản lý hoặc nhân viên kỹ thuật có thể đưa vào
18
hoạt động ngay khi công trình được xây xong.
- Chi phí quản lý công trình xây dựng, chi phí cho chuẩn bị sản xuất,
chuẩn bị xây dựng.
- Chi phí di chuyển máy thi công, chi phí mua sắm công cụ, dụng cụ
không đủ tiêu chuẩn là TSCĐ.
2.3. Chỉ tiêu phản ánh mức độ đạt được kết quả cuối cùng trong số vốn đầu tư đã được thực hiện.
Hệ số này càng lớn thì chứng tỏ dự án mang lại kết quả về giá trị TSCĐ
huy động được lớn. Cũng đồng nghĩa với dự án là một dự án mang tính vững
chắc cao.
Giá trị TSCĐ đã được huy động của dự án
Hệ số huy động TSCĐ của dự án = Tổng vốn đầu tư đã được thực hiện của dự
án
2.4. Chỉ tiêu phản ánh cường độ thực hiện đầu tư và kết quả cuối cùng của đầu tư.
Iv0 iv = F
Trong đó:
iv: Vốn đầu tư thực hiện của một đơn vị TSCĐ huy động.
Iv0: Vốn đầu tư đã thực hiện
F: Giá trị TSCĐ huy động.
Chỉ tiêu này càng nhỏ càng tốt nhưng phải luôn > 1 thì mới đảm bảo
cho hoạt động đầu tư ngày càng mở rộng và việc triển khai các kết quả của
19
đầu tư thuận lợi.
3. Phân tích, đánh giá hiệu quả tài chính của hoạt động đầu tư.
Việc phân tích đánh giá hiệu qủa tài chính của dự án đầu tư dựa trên
các báo cáo tài chính của Công ty về tình hình hoạt động tài chính tại Công ty.
Trong quá trình phân tích bằng các chỉ tiêu giá trị cần phải tính tới giá trị thời
gian của tiền. Bởi vì, các kết quả do hoạt động đầu tư đem lại rất đa dạng và
trong một thời gian dài, trong khi đó giá trị của tiền lại thay đổi theo thời gian.
3.1. Các chỉ tiêu lợi nhuận thuần, thu nhập thuần.
Các chỉ tiêu này cho biết quy mô lợi ích của dự án. Đây là lợi nhuận để
ăn chia, để thiết lập các loại quỹ của doanh nghiệp. Các chỉ tiêu này càng lớn
càng tốt. Chỉ tiêu lợi nhuận thuần được tính cho từng năm hoặc từng giai đoạn
hoạt động của đời dự án. Chỉ tiêu này có tác dụng so sánh giữa các năm hoạt
động của dự án và để tính chỉ tiêu tổng lợi nhuận thuần, lợi nhuận thuần bình
quân năm của cả đời dự án.
Lợi nhuận thuần hàng năm (ký hiệu là Wi) được tính như sau:
Wi = Oi - Ci
Trong đó:
- Oi: Doanh thu thuần
Doanh thu thuần = Doanh thu - Thuế.
- Ci: Chi phí các loại gồm: Chi phí sản xuất, lãi trả ngân hàng.
Tổng lợi nhuận thuần của cả đời dự án: Chỉ tiêu này có tác dụng so
sánh quy mô lãi giữa các dự án. Để tính tổng lợi nhuận các năm của cả đời dự
án, trước hết phải tính chuyển lợi nhuận thuần hàng năm về cùng một mặt
bằng thời gian ở hiện tại hoặc tương lai. Công thức tính chỉ tiêu này ở hiện tại
như sau:
Cũng như nhỉ tiêu lợi nhuận thuần, chỉ tiêu thu nhập thuần của dự án
20
cũng thường được tính chung về mặt bằng hiện tại, kí hiệu là NPV (Net
Present Value). Chỉ tiêu này phản ánh quy mô lãi của sự án ở mặt bằng hiện
tại. Nó được xác định theo công thức sau:
Trong đó:
NPV: Giá trị hiện tại thuần của cả đời dự án.
Lợi ích trong năm i. Bi:
Chi phí trong năm i Ci :
r : Lãi suất chiết khấu. Lãi suất được lựa chọn căn cứ vào chi
phí cơ hội của vốn, vào mức lãi suất vay bình quân khi vay ở nhiều nguồn
hoặc nhiều thời điểm có các mức lãi suất khác nhau.
n: Số năm hoạt động của đời dự án.
Khi sử dụng chỉ tiêu thu nhập thuần để đánh giá dự án cần phải chú ý
một vài điểm sau:
- Giá trị thu nhập thuần (NPV) là tiêu chuẩn tốt nhất để lựa chọn các dự
án loại trừ nhau. Song trong trường hợp các dự án có quy mô và thời hạn hoạt
động không bằng nhau thì chỉ tiêu này cho thấy rõ những nhược điểm của nó.
- Chỉ tiêu này rất nhạy cảm với lãi suất. Khi lãi suất thay đổi sẽ có ảnh
hưởng lớn tới lợi ích và chi phí của dự án làm cho NPV thay đổi theo.
3.2. Tỷ suất lợi nhuận của vốn đầu tư:
Chỉ tiêu này nói lên mức đọ thu hồi vốn đầu tư ban đầu từ lợi nhuận
thuần thu được hàng năm.Được tính cho từng năm hoạt động hoặc tính bình
quân của cả đời dự án.
- Nếu tính cho từng năm hoạt động: (RRi)
Wipv
RRi =
Iv0
21
Trong đó:
+ Wipv: là lợi nhuận thuần năm thứ i tính theo mặt bằng hiện tại
+ Iv0: vốn đầu tư tại thời điểm dự án bắt đầu đi vào hoạt động
RRi có tác dụng so sánh giữa các năm của đời dự án
- Nếu tính bình quân năm của đời dự án (RR)
Wpv
RR =
Iv0
Trong đó:
Wpv: Lợi nhuận thuần bình quân năm của đời dự án theo mặt bằng hiện
tại.
RR: Có tác dụng so sánh giữa các dự án. RR phải cao hơn mức lãi suất
tiền gửi ngân hàng mới khuyến khích người có tiền đầu tư vào sản suất kinh
doanh.
3.3. Chỉ tiêu thời hạn thu hồi vốn đầu tư.
Là thời gian mà các kết quả của quá trình đầu tư cần hoạt động để có
thể thu hồi vốn đã bỏ ra.
3.3.1. Thời hạn thu hồi vốn từ lợi nhuận thuần.
Là thời gian hoạt động để tổng số lợi nhuận thuần thu được hàng năm
đủ để hoàn trả vốn đầu tư ban đầu.
- Thời hạn thu hồi vốn tính theo tình hình hoạt động bình quân của cả
đời dự án:
22
T = Iv0
Wpv
Chỉ tiêu này được dùng để so sánh hiệu quả sử dụng vốn đầu tư giữa
các dự án và chỉ tính trong nghiên cứu khả thi.
- Thời hạn thu hồi vốn đầu tư theo tổng lợi nhuận thuần cộng dồn:
-----> Ivo
- Tính theo phương pháp trừ dần:
IvoT - WT -----> 0.
Hai chỉ tiêu sau không có tác dụng so sánh các dự án mà chỉ nói lên
khi nào thì thu hồi đủ vốn.
3.3.2. Thời hạn thu hồi vốn đầu tư từ lợi nhuận thuần và khấu hao.
Khấu hao cũng là một nguồn thu hồi vốn - khấu hao được tính vào chi
phí sản xuất cho nên khấu hao và lợi nhuận thuần có quan hệ tỉ lệ nghịch.
Tính thời hạn thu hồi vốn từ lợi nhuận thuần và khấu hao cho thấy được đầy
đủ hơn khả năng thu hồi vốn, loại trừ sự thiên lệch trong dự tính lợi nhuận
cao, trích khấu hao thấp nhằm đạt thời hạn thu hồi vốn ngắn. Nhà đầu tư phải
lựa chọn phương pháp tính khấu hao sao cho vừa kịp thu hồi vốn trước khi kết
thúc đời kinh tế của dự án hoặc trước khi máy móc thiết bị lạc hậu về kỹ
thuật, lại vừa đạt mức giá thành sản phẩm không qúa cao.
Chỉ tiêu này được tính tương tự như chỉ tiêu trên, chỉ khác là ngoài lợi
nhuận phải cộng thêm khấu hao ở mỗi kỳ tương ứng.
* Ưu điểm: Cho phép lựa chọn phương án đầu tư an toàn. Tương đối
dễ tính toán, có thể căn cứ vào thời hạn thu hồi vốn mà dự đoán được quy mô
của dự án.
* Nhược điểm: Không đánh giá được quy mô lợi ích mà dự án mang lại.
3.4. Chỉ tiêu hệ số hoàn vốn nội bộ (IRR).
Là tỉ suất lợi nhuận mà nếu được sử dụng để tính chuyển các khoản
23
thu, chi của toàn bộ công cuộc đầu tư về cùng một mặt bằng thời gian sẽ làm
cho tổng doanh thu bằng tổng chi phí. Công cuộc đầu tư được coi là có hiệu
quả khi IRR IRRđm. IRRđm có thể là lãi suất vốn vay có thể là tỉ suất lợi
nhuận định mức do Nhà nước quy định nếu vốn đầu tư do Ngân sách Nhà
nước cấp, có thể là chi phí cơ hội nếu sử dụng vốn tự có để đầu tư vào dự án
khác… Công thức sau đây thể hiện bản chất của IRR:
Hay:
Trong đó:
Bi: Giá trị thu nhập năm i.
Ci: Giá trị chi phí năm i.
* Ưu điểm:
- Cho biết tại mức lãi suất tối đa là bao nhiêu thì dự án có thể chấp
nhận được và cho biết mức sinh lợi của dự án sau khi đã hoàn vốn (lãi suất
mà tự bản thân dự án có thể đem lại cho nhà đầu tư).
- Không cần sử dụng hoặc xác định tỉ suất chiết khấu.
- Cho phép lựa chọn phương án có IRR cao nhất.
* Nhược điểm:
- Không đánh giá được quy mô của dự án và quy mô lợi nhuận mà dự
án mang lại.
- Khi đồng tiền thay đổi nhiều, NPV có thể đổi dấu nhiều lần sẽ có
nhiều giá trị IRR, gây khó khăn trong lựa chọn hệ số hoàn vốn nội bộ thích
24
hợp để đánh giá, lựa chọn dự án.
- Việc tính IRR chỉ thực hiện được khi có ít nhất một giá trị NPV > 0.
Như vậy đối với các dự án chắc chắn sinh lợi cho dù mức lãi suất có lớn.
NPV luôn dương thì không thể tính được IRR.
4. Phân tích và đánh giá hiệu quả kinh tế xã hội của dự án.
Người ta sử dụng các chỉ tiêu sau đây để phản ánh hiệu quả kinh tế xã
hội của dự án đầu tư:
4.1. Giá trị sản phẩm hàng hoá gia tăng (Giá trị gia tăng).
Bao gồm giá trị gia tăng trực tiếp do chính hoạt động của dự án tạo ra
và giá trị gia tăng gián tiếp là những phần giá trị gia tăng thu được từ các dự
án liên đới. Thông thường rất khó tính toán định lượng được các giá trị gia
tăng gián tiếp. Giá trị gia tăng trực tiếp có thể tính toán như sau:
GTGTTT = Lãi ròng + lương + thuế + các khoản nợ - Trợ giá, bù giá.
4.2. Việc làm và thu nhập của người lao động.
- Số lao động có việc làm: Bao gồm số lao động có việc làm trực tiếp
và số lao động có việc làm ở các dự án liên đới. Việc xác định số lao động có
việc gián tiếp cũng rất khó khăn.
- Thu nhập của người lao động: Là tổng số lương mà toàn bộ số lao
động có việc làm từ dự án nhận được cùng các khoản trợ cấp khác.
4.3. Mức đóng góp vào Ngân sách Nhà nước.
Các khoản đóng góp cho Ngân sách Nhà nước của một dự án bao gồm:
Thuế, tiền thuê đất, thuê các TSCĐ, dịch vụ công cộng…
Để rõ hơn có thể tính mức đóng góp cho Ngân sách Nhà nước của một
đồng vốn đầu tư:
M m = x 100%
Iv0
Trong đó:
25
m : Mức đóng góp cho Ngân sách của một đồng vốn đầu tư.
M: Tổng mức đóng góp cho Ngân sách.
Ivo : Tổng vốn đầu tư.
4.4. Một số lợi ích xã hội khác thu được từ việc thực hiện dự án.
Việc thực hiện dự án đầu tư có thể sẽ góp phần phát triển ngành chủ
quản hoặc các ngành khác, có thể thoả mãn nhu cầu tiêu dùng của nhân dân,
góp phần phát triển địa phương tăng thêm thu nhập, điều chỉnh thu nhập, điều
chỉnh cơ cấu kinh tế góp phần thực hiện chủ trương phát triển của Nhà nước.
Các chỉ tiêu này không thể định lượng được nhưng không thể không tính tới
chúng.
Nói tóm lại việc phân tích và đánh giá kết quả hiệu quả hoạt động đầu
tư là quan trọng và rất cần thiết đối với công cuộc đầu tư.
III. KHU ĐÔ THỊ MỚI VÀ SỰ CẦN THIẾT PHÁT TRIỂN CÁC KHU ĐÔ
THỊ MỚI.
1. Khái niệm và chức năng của đô thị.
1.1. Khái niệm.
Trong thời đại ngày nay cùng với sự nghiệp Công nghiệp hoá- Hiện đại
hoá diễn ra mạnh mẽ ở tất cả các quốc gia trên thế giới là quá trình đô thị hoá.
Đô thị hoá là quá trình mở rộng mạng lưới các điểm dân cư đô thị và phổ cập
lối sống thành thị trên lãnh thổ. Quá trình đô thị hoá tiến triển phức tạp và lâu
dài, chịu sự tác động tổng hợp của nhiều yếu tố, biến động không theo ý kiến
chủ quan của con người, mà có quy luật khách quan riêng. Quá trình đô thị
hoá là tất yếu, song để quá trình đô thị hoá có trật tự, có mục tiêu rõ ràng,
không làm mất đi đặc điểm, chức năng, vai trò vốn có của đô thị cần phải có
sự định hướng phát triển và chỉ đạo xây dựng thống nhất mang tính khoa học,
đó là sự phát triển đô thị hoá theo quy hoạch. Trong đó có quy hoạch phát
triển các đô thị và các khu đô thị mới.
Đô thị mới là một điểm dân cư được quy hoạch và đầu tư xây dựng để
từng bước đạt được các tiêu chuẩn và yếu tố cấu thành một đô thị như: Chức
26
năng, quy mô dân số, tỉ lệ lao động phi nông nghiệp, mật độ dân cư và trình
độ phát triển kết cấu hạ tầng được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thành lập
theo quy định của pháp luật.
Khu đô thị mới là khu xây dựng mới tập trung theo dự án đầu tư phát
triển hoàn chỉnh, đồng bộ kết cấu hạ tầng kỹ thuật, nhà ở và các công trình
khác để sử dụng vào mục đích kinh doanh hoặc không kinh doanh được bố
trí gắn với một đô thị hiện có hoặc với một đô thị mới đang hình thành, có
ranh giới chức năng xác định phù hợp với quy hoạch xây dựng đô thị được
cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.
Như vậy phát triển các khu đô thị mới là phù hợp với yêu cầu phát
triển khách quan của đô thị hoá, là một giải pháp phát triển đô thị theo quy
hoạch, đáp ứng nhiều mục tiêu chiến lược đặt ra trong định hướng phát
triển kinh tế xã hội của một quốc gia.
1.2. Chức năng của đô thị.
Nhìn chung đô thị có mấy chức năng sau:
1.2.1. Chức năng kinh tế.
Trong điều kiện nền kinh tế thị trường, chức năng kinh tế là chức năng
chủ yếu của đô thị. Sự phát triển kinh tế thị trường đã đưa đến xu hướng tập
trung sản xuất có lợi hơn phân tán. Chính yêu cầu ấy đã tập trung các loại
hình xí nghiệp thành các khu công nghiệp dịch vụ và cơ sở hạ tầng tương ứng
tạo ra thị trường ngày càng mở rộng và đa dạng hoá.
Tập trung sản xuất kéo theo tập trung dân cư, trước hết là thợ (công
nhân) sau đó là gia đình của họ, tạo ra bộ phận chủ yếu của dân cư đô thị.
Tập trung sản xuất và dân cư lại đặt ra vấn đề bảo vệ môi trường như
một đòi hỏi lớn về kinh tế - xã hội làm cho đô thị có các chức năng khác.
1.2.2. Chức năng xã hội.
Chức năng xã hội của đô thị ngày càng có phạm vi lớn dần cùng với
27
tăng quy mô dân cư đô thị. Những nhu cầu về nhà ở, y tế, đi lại,… là những
vấn đề gắn liền với yêu cầu sinh sống của mọi người dân cần được đáp ứng
nhất là nhu cầu này ngày càng tăng tiến theo quy luật khách quan.
Nhìn chung chức năng xã hội của đô thị ngày càng nặng nề bởi vì
không chỉ đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng do dân số tăng mà còn chính vì
những nhu cầu có sự thay đổi như đã nói trên.
Việc thực hiện chức năng xã hội được đảm bảo thì yếu tố tăng trưởng
kinh tế đô thị mới tạo ra sự phát triển của đô thị. Trên thế giới đã chứng kiến
sự tăng trưởng đô thị mà không có phát triển đô thị bởi tăng trưởng đô thị kéo
theo hàng loạt các dãy, khu nhà ổ chuột cùng sự ô nhiễm môi trường, sự suy
đồi về đạo đức…
1.2.3. Chức năng văn hoá.
Nhu cầu được hiểu biết xuất phát từ ý thức của loài người. Để có sự
hiểu biết, cần phải có giáo dục. Mỗi một tập hợp con người cùng với các nhu
cầu kinh tế - xã hội ngày càng tăng thì nhu cầu về giáo dục tri thức và giải trí
cũng vậy. Sự tăng lên của nhu cầu này khác nhau đối với từng tầng lớp dân
cư, từng khu vực dân cư. Ở khu vực đô thị hoá thì nhu cầu này bao giờ cũng
tăng lớn hơn cả. Việc đáp ứng nhu cầu giáo dục, vui chơi giải trí của dân cư
đô thị sao cho phù hợp và thúc đẩy các chức năng khác của đô thị là chức
năng văn hoá của đô thị.
Chức năng văn hoá của đô thị ngày càng phát triển hơn vào thời kỳ
kinh tế phồn vinh: Đảm bảo có một hệ thống trường học, du lịch, viện bảo
tàng, các trung tâm nghiên cứu khoa học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên
cứu, vui chơi của dân cư, mức sống được nâng cao, thời gian dành cho việc
hưởng thụ văn hoá của người dân cũng được tăng lên.
1.2.4. Chức năng quản lý.
Sự phát triển của đô thị một mặt là tự phát qua tác động của cơ chế thị
trường tới nhu cầu, mặt khác chịu sự điều chỉnh do các hoạt động quản lý của
28
chính quyền và hoạt động của các tổ chức đoàn thể xã hội.
Chức năng quản lý đô thị được thể hiện bằng những tác động nhằm
hướng tới nguồn lực của đô thị vào mục tiêu kinh tế- xã hội, sinh thái và kiến
trúc, bảo vệ bản sắc văn hoá dân tộc, vừa nâng cao khả năng đáp ứng nhu cầu
chính đáng của cá nhân, đó là chức năng quản lý đô thị.
1.3. Vai trò của đô thị.
Với các chức năng trên đô thị có vai trò rất quan trọng đối với sự tăng
trưởng và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Hệ thống đô thị gồm đô thị các cấp, theo từng cấp bậc trung tâm của
các lãnh thổ quy mô khác nhau là những điểm tựa của bộ khung cơ cấu kinh
tế lãnh thổ vừa có vị trí trung tâm tạo vùng, vừa là những “hạt nhân” tăng
trưởng có khả năng tác động lan toả ra các vùng lãnh thổ bao quanh.
2. Đặc điểm của các dự án phát triển khu đô thị mới.
- Khu đô thị mới có quy mô tương đối lớn, phần lớn thường được phát
triển trên cơ sở đất nông nghiệp (đất ruộng canh tác, đất hồ ao, đất vườn,…),
vì vậy, điều kiện về cơ sở hạ tầng kỹ thuật bên trong khu đất và ngoài hàng
rào hầu như không có. Do là đất nông nghiệp nên đất đai trong khu vực dự án
là một trong những phương tiện lao động tạo ra thu nhập hàng năm cho người
nông dân. Khi thực hiện dự án phát triển khu đô thị mới, nhiều hộ nông dân
có đất nằm trong khu vực dự án bị thu hồi làm ảnh hưởng một phần đến đời
sống hàng ngày của họ, nhất là đối với những hộ gia đình chỉ có nguồn thu
nhập từ sản xuất nông nghiệp mà không có nguồn nào khác. Vì vậy, việc thực
hiện dự án phụ thuộc rất nhiều vào vấn đề đền bù giải phóng mặt bằng.
- Thời gian thực hiện dự án khu đô thị mới thường kéo dài, thời gian
thu hồi vốn đầu tư phụ thuộc nhiều vào yếu tố khách quan, điều kiện hạ tầng
ngoài hàng rào…
- Vốn đầu tư của dự án khu đô thị mới rất lớn, gấp nhiều lần vốn tự có
của Chủ đầu tư, nguồn vốn đa dạng lại không liên tục, việc tổ chức thi công
29
các hạng mục công trình phải có sự phối hợp đồng bộ và khoa học.
- Các hạng mục công trình trong dự án thuộc nhiều chuyên ngành khác
nhau như giao thông, cấp nước, thoát nước, cấp điện, bưu chính viễn thông,
nhà ở, văn phòng, khách sạn, trụ sở…nhưng đòi hỏi phải có sự quản lý thống
nhất và toàn diện.
- Một đặc điểm rất đặc trưng của dự án phát triển khu đô thị mới là
công tác kinh doanh phải kết hợp chặt chẽ với công tác quản lý. Chủ đầu tư
các dự án phát triển khu đô thị mới thường là các doanh nghiệp nhưng ngoài
việc tổ chức triển khai dự án để mang lại hiệu quả về tài chính, cần phải quan
tâm đến vấn đề quản lý trong phạm vi khu vực dự án, đặc biệt là về mặt kiến
trúc quy hoạch…
3. Sự cần thiết phát triển các khu đô thị mới.
Từ khái nhiệm đầu tư nói chung, chúng ta hiểu đầu tư vào xây dựng đô
thị một cách cụ thể như sau:
- Đầu tư vào xây dựng đô thị là chủ đầu tư (Chính phủ hay các nhà đầu
tư tư nhân) đem một khoản tiền của mình bỏ vào xây dựng các cơ sở vật chất
hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội trong các khu vực đô thị nhằm đạt được các
mục đích phục vụ sinh hoạt vật chất và tinh thần của cư dân đô thị ngày càng
tốt hơn, đồng thời kết hợp với mục đích phát triển sản xuất và kinh doanh có
lãi. Theo nghĩa rộng hơn, đầu tư xây dựng đô thị còn bao gồm cả đầu tư xây
dựng các công trình sản xuất và dịch vụ khác.
* Các đối tượng cần đầu tư xây dựng trong đô thị:
Trong quá trình hình thành đô thị có rất nhiều công trình được đầu tư
xây dựng. Các công trình trong đô thị phần lớn mang tính chất phục vụ lợi ích
công cộng, một số công trình có thể kết hợp kinh doanh như: Dịch vụ thương
mại, thể thao, văn hoá vui chơi giải trí. Các đối tượng chủ yếu cần thiết phải
đầu tư trong đô thị bên cạnh các cơ sở công nghiệp và dịch vụ có tính chất
kinh doanh là hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội.
- Cơ sở hạ tầng kỹ thuật bao gồm:
30
+ Hệ thống đường giao thông đô thị đối nội và đối ngoại.
+ Các phương tiện giao thông vận tải hàng hoá và hành khách.
+ Hệ thống các công trình cấp nước đô thị.
+ Hệ thống kinh doanh nước sạch
+ Hệ thống thoát nước thải.
+ Hệ thống các công trình bưu chính, viễn thông.
+ Hệ thống các công trình kỹ thuật và bảo vệ môi trường.
+ Hệ thống kho tàng, bến cảng, sân bay.
+ Các cơ sở hạ tầng kỹ thuật khác
Phần lớn các công trình cơ sở hạ tầng kỹ thuật khi được đầu tư xây
dựng đều nhằm hai mục đích vừa kinh doanh vừa phục vụ cho nhu cầu phát
triển sản xuất và nâng cao đời sống sinh hoạt cho cộng đồng.
- Cơ sở hạ tầng xã hội bao gồm:
+ Các khu nhà ở.
+ Trụ sở các cơ quan hành chính sự nghiệp.
+ Các cơ sở giáo dục đào tạo.
+ Các công trình phục vụ hoạt động văn hoá, nghệ thuật, bảo tàng.
+ Các cơ sở y tế và vệ sinh môi trường.
+ Các khu công viên, vui chơi giải trí.
+ Cơ sở nghỉ ngơi, an dưỡng.
+ Các công trình thể dục thể thao.
+ Các cơ sở kinh doanh, dịch vụ thương mại.
+ Các công trình cơ sở hạ tầng xã hội khác.
Các cơ sở hạ tầng ở nước ta thường do Nhà nước đầu tư là chủ yếu.
31
Đây là những công trình phục vụ nhu cầu đời sống vật chất và văn hoá tinh
thần của nhân dân nên sử dụng mục đích đầu tư trước tiên phải đạt được là
32
nâng cao hiệu quả xã hội, sau mới kết hợp kinh doanh.
CHƯƠNG II
THỰC TRẠNG VÀ HIỆU QUẢ ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN
ĐÔ THỊ MỚI TẠI TỔNG CÔNG TY ĐẦU TƯ PHÁT
TRIỂN NHÀ VÀ ĐÔ THỊ - BỘ XÂY DỰNG
I. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ TỔNG CÔNG TY ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN
NHÀ VÀ ĐÔ THỊ – BỘ XÂY DỰNG.
Tiền thân là Ban quản lý các công trình nhà ở đường 1A (thành lập
năm 1983) trực thuộc Bộ Xây Dựng với chức năng chính là quản lý nguồn
vốn phát triển nhà. Đến tháng 10 năm 1989 Bộ Xây Dựng đã quyết định thành
lập công ty với tên gọi là “Công ty phát triển nhà và đô thị (HUD)”. Quá trình
hoạt động Công ty ngày càng trưởng thành về mọi mặt và có uy tín lớn trên cả
nước. Cùng với nhu cầu về các khu đô thị mới với hệ thống hạ tầng đầy đủ và
nhu cầu về nhà ở của Thành phố ngày càng tăng đòi hỏi phải có một cơ quan
chuyên trách có đầy đủ năng lực cũng như thẩm quyền để đáp ứng. Ngày
2/6/2000 Bộ Xây Dựng đã ra quyết định số 08/2000/QĐ-BXD thành lập Tổng
công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị.
1. Vai trò, vị trí của Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị.
1.1. Vai trò.
Trong quá trình hoạt động, Tổng công ty đã có nhiều đóng góp to lớn
cho xã hội, đặc biệt là vấn đề nhà ở hiện nay là một nhu cầu rất bức xúc đối
với nhân dân Thủ đô. Tổng công ty đã đóng góp một lượng lớn diện tích nhà
ở vào quỹ nhà của Thành phố.
Để đáp ứng được nhu cầu giãn dân ở các trung tâm, đồng thời để tiết
kiệm đất và hạ giá bán cho phù hợp với nhu cầu của người lao động, Tổng
công ty đã và sẽ triển khai xây dựng các khu trung cư cao tầng trong các khu
33
đô thị mới phục vụ đối tượng là cán bộ công nhân viên chức. Vấn đề nhà ở
cho người có thu nhập thấp cũng được Tổng công ty rất quan tâm. Trong các
dự án phát triển đô thị, một tỷ lệ nhất định nhà phục vụ cho đối tựng này được
giành ra với mức giá bán được Thành phố quy định trên cơ sở đủ chi phí và
lãi tối thiểu.
Tổng công ty cũng đóng góp những khu đô thị với hệ thống hạ tầng kỹ
thuật và xã hội đồng bộ chất lượng cao, góp phần giúp Chính phủ và Thành
phố một bước thực hiện chính sách đô thị quốc gia làm giảm sức ép ở các khu
trung tâm. Các khu đô thị mới ra đời đem lại vẻ đẹp kiến trúc đô thị đảm bảo
đầy đủ cơ sở hạ tầng kỹ thuật và xã hội.
Ngoài ra, các dự án của Tổng công ty còn tạo việc làm cho hàng ngàn
lao động không chỉ trong thời gian thực hiện dự án mà còn cả khi đã đi vào
hoạt động.
Việc thực hiện và đưa vào sử dụng các khu đô thị mới còn tạo ra một
nguồn tiêu thụ lớn sản phẩm của ngành khác như xây dựng, điện nước, thông
tin liên lạc và các ngành công nghiệp dịch vụ khác tạo điều kiện cho ngành
này phát triển.
Giúp Nhà nước thu được tiền sử dụng đất, khắc phục tình trạng hiện
nay là Nhà nước bỏ tiền xây dựng cơ sở hạ tầng, còn các chủ sử dụng thu
được lợi nhuận từ việc chuyển đổi đất đô thị mà không phải trả chi phí gì.
Ngoài ra còn đóng góp đáng kể cho Ngân sách Nhà nước từ các khoản thu
nộp của chủ đầu tư, các khoản lãi vay.
1.2. Vị trí.
Bằng sự đầu tư mạnh dạn và đúng hướng cộng với sự ủng hộ to lớn của
các ngành, các cấp, Tổng công ty đã đạt được mức tăng trưởng nhanh chóng
và vững chắc sau hơn 10 năm hoạt động, một thời gian khá ngắn đối với
ngành kinh doanh phát triển nhà. Từ ban đầu thành lập với cơ sở vật chất
cũng như vốn còn thiếu thốn, đến nay Tổng công ty đã vươn lên vị trí hàng
đầu trong ngành với số vốn lên đến hơn 71 tỷ đồng, mức tăng trưởng trung
34
bình là 12%/năm
2. Chức năng, nhiệm vụ của Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị - Bộ Xây Dựng
Tổng công ty có những chức năng nhiệm vụ chính như sau:
- Lập và quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng, công
trình kỹ thuật hạ tầng khu dân cư, khu công nghiệp.
- Khảo sát, đo đạc phục vụ lập dự án đầu tư và thiết kế công trình.
- Thiết kế, quy hoạch, lập tổng dự toán các công trình dân dụng, công
nghiệp, các công trình kỹ thuật hạ tầng đô thị, khu dân cư tập trung của các dự
án phát triển đô thị.
- Kinh doanh văn phòng, nhà ở, kinh doanh hạ tầng đô thị và khu công
nghiệp.
- Tổng thầu và thi công xây dựng các công trình dân dụng, công
nghiệp, công trình kỹ thuật hạ tầng khu đô thị và khu công nghiệp, công trình
thuỷ lợi, đường dây và trạm biến thế.
- Sản xuất và kinh doanh vật tư, vật liệu xây dựng, phụ tùng, phụ kiện
bằng kim loại.
- Khai thác và kinh doanh các dịch vụ vui chơi giải trí, dịch vụ giải
khát, trồng và kinh doanh cây cảnh, cây giống…
Trong đó, chức năng nhiệm vụ chính là lập và thực hiện các dự án đầu
tư và xây dựng các công trình nhà ở văn phòng, hạ tầng khu đô thị và khu
công nghiệp với tư cách là chủ đầu tư xây dựng.
3. Cơ cấu tổ chức quản lý của Tổng công ty.
Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị - Bộ Xây Dựng là đơn vị
chuyên ngành về đầu tư và xây dựng, phát triển nhà và các khu đô thị mới,
khu công nghiệp tập trung. Cùng một thời điểm, Tổng công ty thực hiện nhiều
dự án từ qui mô nhỏ đến qui mô lớn: diện tích hàng trăm ha, vốn đầu tư hàng
trăm tỉ đồng, thời gian thực hiện dự án từ vài năm đến hàng chục năm. Do đặc
thù sản xuất kinh doanh từng thời kỳ khác nhau tuỳ theo sự biến đổi của nền
35
kinh tế - xã hội cũng như yêu cầu sản xuất kinh doanh (SXKD) của Tổng
công ty, của chu kỳ hoạt động các dự án nên cơ cấu tổ chức quản lý của Tổng
công ty cũng phải thay đổi thích ứng để đảm bảo hiệu quả quản lý.
Hình I: CƠ CẤU TỔ CHỨC BỘ MÁY QUẢN LÝ
HĐ QUẢN TRỊ
CHỦ TỊCH HĐQT TỔNG GIÁM ĐỐC
PHÓ TỔNG GĐ
PHÓ TỔNG GĐ
PHÓ TỔNG GĐ
VĂN PHÒNG
PHÒNG QL KTX LẮP
PHÒNG QLDA
PHÒNG TỔ CHỨC LĐ
LIÊN DOANH JANA
PHÒNG PHÁP CHẾ
LD. VINAPON
PHÒNG TCKẾ TOÁN
PHÒNG NC PTDA
CÁC CÔNG TY THÀNH VIÊN (8 CÔNG TY)
BQLDA. ĐỊNH CÔNG
BQLDA. LINH ĐÀM
PHÒNG THÔNG TIN
CƠ CẤU TỔ CHỨC BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN
GIÁM ĐỐC
Dự kiến thực hiện
PHÓ GIÁM ĐỐC
PHÒNG QL
PHÒNG KINH TẾ KẾ HOẠCH
KỸ THUẬT - QH
PHÒNG GIẢI PHÓNG M.BẰNG
PHÒNG HÀNH CHÍNH T.HỢP
36
Với cơ cấu tổ chức như hiện nay, nhiệm vụ cụ thể của các cấp lãnh đạo
và các bộ phận chuyên môn nghiệp vụ được phân định như sau:
3.1. Tổng giám đốc.
Là người lãnh đạo cao nhất, chịu trách nhiệm trước pháp luật, trước Bộ
trưởng Bộ Xây Dựng, trước Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội về toàn bộ
hoạt động sản xuất kinh doanh của Tổng công ty, chỉ đạo chung mọi hoạt
động công tác của Tổng công ty, tổ chức thực hiện đường lối, chủ trương
chính sách kinh tế xã hội của Đảng và Nhà nước, xây dựng các đề án chiến
lược, cơ chế chính sách, định hướng kế hoạch phát triển sản xuất kinh doanh
của Tổng công ty. Trực tiếp chỉ đạo lĩnh vực pháp luật, kinh tế tài chính, tổ
chức nhân sự, lao động tiền lương, hành chính sự nghiệp và đời sống.
3.2. Các Phó Tổng giám đốc.
Giúp Tổng giám đốc Tổng công ty chỉ đạo từng lĩnh vực công tác và
chịu trách nhiệm trước Tổng giám đốc về lĩnh vực công tác được phân công
phụ trách, chỉ đạo các trưởng phòng, ban, Giám đốc các Công ty thành viên
triển khai nhiệm vụ thuộc lĩnh vực phụ trách. Thay mặt Tổng giám đốc và
được sử dụng quyền hạn của Tổng giám đốc để giải quyết công việc được
giao, được uỷ quyền.
Trong phạm vi quyền hạn được giao, các Phó Tổng giám đốc chủ động
xử lý công việc, phối hợp để giải quyết những công việc có liên quan đến các
Phó Tổng giám đốc khác, báo cáo Tổng giám đốc Tổng công ty những vấn đề
chưa thống nhất.
3.3. Các Công ty thành viên.
Các Công ty thành viên của Tổng công ty là các đơn vị hạch toán độc
lập hạn chế (hạch toán theo hình thức báo sổ, có tài khoản và con dấu riêng)
hoạt động trong lĩnh vực đầu tư xây dựng, kinh doanh nhà ở quy mô nhỏ, xây
dựng các công trình, kinh doanh dịch vụ vui chơi giải trí… Tuỳ theo chức
năng nhiệm vụ của mình các Giám đốc Công ty thành viên chịu trách nhiệm
trước Tổng giám đốc Tổng công ty và trước pháp luật về hoạt động sản xuất
37
kinh doanh của Công ty mình.
3.4. Các liên doanh với các đối tác nước ngoài.
Là các liên doanh giữa Tổng công ty với các đối tác Nhật Bản trong
lĩnh vực đầu tư xây dựng, kinh doanh, cho thuê nhà ở cao cấp và văn phòng
làm việc, các liên doanh này hạch toán độc lập có tài khoản và con dấu riêng.
3.5. Các phòng chức năng chuyên môn nghiệp vụ.
Là các phòng chức năng giúp Tổng giám đốc Tổng công ty trong lĩnh
vực pháp chế; Tổ chức lao động; Tiền lương; Tài chính, Kế toán; Lập kế
hoạch sản xuất kinh doanh; Văn thư lưu trữ, hành chính sự nghiệp; Tìm kiếm
phát triển các dự án mới; Lập các dự án thành phần và tiểu dự án trong các dự
án lớn; Quản lý các dự án quy mô nhỏ; Quản lý tiến độ các dự án lớn; Quản lý
kỹ thuật, an toàn lao động.
Các phòng chức năng này phối hợp với nhau giúp cho các Ban quản lý
dự án, các Công ty thành viên về lĩnh vực chuyên môn mà mình phụ trách,
đồng thời quản lý và thực hiện các dự án đầu tư xây dựng có quy mô nhỏ
không có Ban quản lý dự án riêng biệt. Các trưởng phòng chịu trách nhiệm
trước lãnh đạo Tổng công ty các lĩnh vực công tác được giao.
3.6. Các Ban quản lý dự án đầu tư và xây dựng.
Ban quản lý dự án Khu đô thị mới Định Công - Ban quản lý dự án Khu
dịch vụ tổng hợp và nhà ở Hồ Linh Đàm là hai Ban quản lý dự án đầu tư và
xây dựng lớn của Tổng công ty. Mỗi ban quản lý dự án có một Giám đốc, một
Phó giám đốc và các phòng ban.
Ban quản lý dự án trực tiếp đảm nhận giải quyết công tác đền bù giải
phóng mặt bằng, thực hiện các thủ tục để triển khai dự án, quản lý các dự án
theo quy hoạch được duyệt. Trong khi đó, Tổng công ty thực hiện việc chỉ
đạo mang tính chiến lược, tìm kiếm những dự án mới, điều phối những vấn đề
có liên quan giữa các dự án với nhau, kiến nghị các ngành các cấp cho phép
thực hiện cơ chế chính sách chưa được quy định nhằm giải quyết tháo gỡ
38
những khó khăn vướng mắc trong quá trình thực hiện dự án.
4. Tình hình quản lý nhân sự.
Tổng số cán bộ công nhân viên của đơn vị hiện nay là 165 người. Số
lao động có bằng đại học, trên đại học chiếm 84%, trong đó 56% có thâm niên
công tác từ 5 năm trở lên. Do đó Tổng công ty không phải chi phí nhiều cho
đào tạo mà vẫn có một đội ngũ cán bộ dày dặn kinh nghiệm trong lĩnh vực
phát triển nhà và đô trị.
Do tính đặc thù của công việc, Tổng công ty không có định mức lao
động mà chủ yếu dựa theo yêu cầu về tiến độ công việc. Tuy nhiên dựa vào
kinh nghiệm quản lý mà có kế hoạch sắp xếp cũng như tuyển thêm lao động
nhằm đáp ứng nhu cầu về thời gian và chất lượng công tác.
II. THỰC TRẠNG ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ MỚI TRONG THỜI
GIAN QUA.
1. Sự hình thành và nhu cầu phát triển các khu đô thị mới.
Cũng như hầu hết các quốc gia trên thế giới, trong thời gian qua, quá
trình đô thị hoá của Việt Nam diễn ra hết sức mạnh mẽ.
Thập kỷ 60 và 70 là thời kỳ hình thành và phát triển khá mạnh mẽ các
đô thị mới và khu đô thị mới. Ở miền Bắc thực hiện đường lối Công nghiệp
hoá xã hội chủ nghĩa, Nhà nước đã chủ trương phát triển công nghiệp nặng,
do đó tại các thành phố lớn trên cơ sở các khu công nghiệp đã hình thành
thêm nhiều khu đô thị mới như ở Hà Nội là các khu nhà ở Kim Liên (xây
dựng năm 1954), Trung Tự, Thành Công, Giảng Võ, Thanh Xuân…; tại Hải
Phòng là khu Vạn Mỹ; tại Thành phố Vinh là khu Quang Trung (xây dựng
năm 1960) và tại ngoại thành Hà Nội là khu đô thị mới Xuân Hoà, Xuân Mai,
Vĩnh Yên.v.v.
Cũng trong thời gian này, nhiều Thành phố mới được xây dựng như
Thành phố Thái Nguyên, Việt Trì, Uông Bí, Bỉm Sơn, Hoà Bình,Chí Linh –
Phả Lại…
Ở miền Nam, dưới chế độ Mỹ – Nguỵ phần lớn các khu công nghiệp
đều tập trung ở các khu đô thị lớn như: Sài Gòn, Biên Hoà, Đà Nẵng, Cần
39
Thơ, Nha Trang, Huế… Cùng với nguyên nhân tăng trưởng nhanh dân số ở
các đô thị này đã tạo tiền đề hình thành các khu đô thị mới, điển hình hơn cả
là khu cư xá Thanh Đa, Sài Gòn.
Sau khi miền Nam được giải phóng, thời kỳ 1976 –1985 là thời kỳ trì
trệ của đô thị hoá Việt Nam. Với số dân thành thị cả nước là 11,36 triệu
người, chiếm gần 19% dân số cả nước. Tại các đô thị sự phát triển còn nặng
nề về cục bộ do thiếu các nguồn vốn và thiếu động lực phát triển. Từ năm
1986, sau Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VI dưới sự tác động của nền
kinh tế thị trường và chính sách mở cửa, các chính sách mới về nhà đất và sự
quan tâm của Nhà nước đối với công tác đầu tư và xây dựng cơ sở hạ tầng,
nên đô thị nước ta phát triển nhanh chóng cả về số lượng và chất lượng. Dân
số đô thị từ 11,8 triệu người năm 1986 đã tăng lên 14,6 triệu người vào năm
1995, giữ vững tỷ lệ đô thị hoá 20%. Từ năm 1995 đến nay dân số thành thị
liên tục được tăng lên. Nếu như năm 1995 tỷ lệ tăng dân số của khu vực thành
thị là 3,08% thì năm 1998 con số này là 4,58% và năm 2000 là 7,55%, số dân
thành thị năm 1998 là 16,4 triệu người, chiếm 21,3% dân số cả nước, năm
2000 là 18,8 triệu người, chiếm 23,52%. Theo định hướng quy hoạch tổng thể
phát triển đô thị Việt Nam đến năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ, dân số
thành thị của nước ta năm 2010 sẽ là 30,4 triệu người, chiếm 33% dân số cả
nước và tương ứng đến năm 2020 sẽ là 46 triệu người, chiếm 45%. (chi tiết
xem bảng1)
BẢNG 1: TÌNH HÌNH DÂN SỐ Ở THÀNH THỊ VÀ TOÀN QUỐC
Thành thị Toàn quốc
Năm
Tỷ lệ tăng (%) 2.85 3.49 3.08 3.50 4.24 4.58 6.30 7.55 Tỷ lệ tăng (%) 2.37 2.12 2.03 1.92 1.82 1.83 1.85 1.83
40
1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 Dự báo 2010 Dân số (1000.người) 13,285.0 13,663.0 14,139.3 14,575.4 15,085.5 15,725.5 16,445.2 17,481.5 18,801.2 30,400.0 Cơ cấu (%) 19.43 19.52 19.78 19.99 20.30 20.78 21.34 22.27 23.52 33.00 Dân số (1000.người) 68,360.0 69,980.8 71,464.8 72,917.7 74,314.4 75,664.9 77,046.4 78,475.1 79,913.6 92,500.0
Dự báo 2020 46,000.0 45.00 102,000.0
Nguồn: Niên giám thống kê
Như vậy, dân số ở các đô thị không ngừng tăng trong thời gian qua và
trong tương lai chắc chắn sẽ tăng với rốc độ ngày càng cao. Điều này đòi hỏi
phải có chính sách phát riển đô thị cho phù hợp với tốc độ gia tăng dân số.
Thực tế trong 5 năm qua khối lượng xây dựng nhà ở tại các đô thị, nhất
là đô thị lớn đã tăng lên vượt bậc. Tại thành phố Hà Nội, mỗi năm cấp giấy phép xây dựng được 1,0 – 1,2 triệu m2 nhà, nhiều khu đô thị mới, phố mới đã được xây dựng hoặc trong quá trình chuẩn bị đầu tư. Tuy nhiên nét đặc trưng
nhất của tình hình phát triển đô thị của nước ta trong thời gian qua chủ yếu
vẫn là xây dựng tự phát cục bộ. Một số khu xây dựng mới tập trung đã hình
thành nhưng vẫn theo hình thức chia lô, giao đất lẻ cho hộ gia đình, cá nhân
hoặc cơ quan tự xây dựng nhà ở. Tình trạng xây dựng xen cấy trong các khu
phố cũ, phố cổ hiện có vốn đã quá tải về hạ tầng vẫn phổ biến. Chính vì vậy,
yêu cầu phát triển các khu đô thị mới đã được Hội nghị đô thị toàn quốc lần
thứ II họp tại thành phố Hồ Chí Minh từ ngày 25 – 27/7/1995 khẳng định là
rất cần thiết và thực tế đã trở thành một chủ trương của Chính phủ nhằm sử
dụng giá trị to lớn của quỹ tạo vốn, cho phép thu hút tối đa các nguồn lực vào
mục đích cải tạo và phát triển đô thị phù hợp với quy luật phát triển đô thị
trong thời kỳ đẩy mạnh Công nghiệp hoá-Hiện đại hoá đất nước.
Nắm bắt được chủ trương đó, trong thời gian qua Tổng công ty Đầu tư
phát triển nhà và đô thị – Bộ Xây Dựng đã có định hướng phát triển đúng
đắn. Đó là đầu tư phát triển kinh doanh nhà và hạ tầng đô thị theo dự án đồng
bộ, đặc biệt quan tâm phát triển nhà ở mà trọng tâm là nhà ở bán cho cán bộ,
công nhân viên nhà nước, cho ngươi lao động có thu nhập trung bình và thấp.
Do đầu tư đúng hướng, Tổng công ty đã nhanh chóng đạt được những thành
qủa to lớn và có uy tín lớn trong lĩnh vực phát triển nhà và đô thị. Nhờ có
kinh nghiệm trong lĩnh vực này và có uy tín lớn nên Tổng công ty đã là một
trong những đơn vị được UBND Thành phố Hà Nội giao làm chủ đầu tư các
dự án phát triển khu đô thị mới trên địa bàn Thành phố. Trong những năm gần
41
đây Tổng công ty đã và đang triển khai thực hiện nhiều dự án lớn có hiệu quả
như: dự án khu nhà ở Giáp Bát, dự án khu nhà ở 20 Trương Định, dự án khu
dịch vụ tổng hợp và nhà ở hồ Linh Đàm, dự án khu đô thị mới Định
Công…với tổng quy mô 227,5ha, tổng vốn đầu tư riêng phần hạ tầng 670 tỷ đồng và tổng diện tích sàn nhà ở và dịch vụ 90 vạn m2.
2. Nguồn vốn đầu tư cho các dự án phát triển đô thị mới.
Để thực hiện một dự án phát triển khu đô thị mới quy mô lớn ngoài
nguồn vốn tự có của chủ đầu tư còn cần phải huy động rất nhiều nguồn vốn
khác trong đó có vốn Ngân sách Nhà nước, vốn vay tín dụng ưu đãi, vốn vay
tín dụng thương mại, vốn do phát hành trái phiếu công trình và các nguồn vốn
huy động từ các thành phần kinh tế, các tổ chức và cá nhân. Tính chất quan
trọng của từng nguồn vốn được xác định căm cứ vào thời điểm và tỷ trọng,
mức độ tham gia vào việc thực hiện dự án. Khi bắt đầu triển khai thực hiện dự
án phát triển khu đô thị mới, trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư thường chỉ có
vốn tự có của chủ đầu tư, trong một số trường hợp được cấp vốn Ngân sách.
Nguồn vốn này thường có hạn, chiếm tỷ trọng nhỏ trong tổng mức đầu tư của
dự án nhưng chính là khởi điểm để chủ đầu tư triển khai những bước đầu của
dự án.
Khi tiến hành đền bù giải phóng mặt bằng các dự án khu nhà ở Bắc
Linh Đàm, khu đô thị mới Định Công cần phải có ngay lượng vốn rất lớn.
Trong khi đó vốn tự có của chủ đầu tư lại rất ít, vốn Ngân sách nhà nước cũng
không nhiều, Tổng công ty phải vay ngân hàng với lãi suất thương mại
(1,25%/tháng) để đáp ứng. Nguồn vốn này đáp ứng ngay nhu cầu nhưng lãi
suất cao làm cho chi phí dự án tăng lên. Vì vậy Tổng công ty đã đề xuất với
các Bộ, các ngành xin phép Chính phủ cho phép phát hành trái phiếu công
trình. Dự án khu dịch vụ tổng hợp và nhà ở Bắc Linh Đàm vốn tự có của chủ
đầu tư chỉ có 14 tỷ đồng, tương đương 9,8% so với tổng vốn đầu tư (143,1 tỷ
đồng). Mặc dù được Nhà nước khuyến khích, tạo mọi điều kiện thuận lợi, cấp
cho 28,636 tỷ đồng vốn từ Ngân sách Nhà nước (chiếm khoảng 20%) nhưng
cũng chưa thể đáp ứng đủ được nhu cầu của dự án. Tổng công ty đã chủ động
vay Ngân hàng thương mại 20 tỷ đồng (chiếm 13,98%) với lãi suất
42
1,25%/tháng và phát hành trái phiếu công trình qua Kho bạc Nhà nước với
mức 30 tỷ đồng (bằng 20,96%). Đây là dự án đầu tiên được Chính phủ cho
phép phát hành trái phiếu công trình, nguồn vốn này có nhiều ưu điểm và mức
lãi suất thấp (12%/năm) đã giúp cho Tổng công ty không những trang trải
khoản vốn vay ngân hàng (lãi suất cao) mà còn sử dụng để xây dựng các hạng
mục công trình kỹ thuật chủ yếu là đường giao thông và thoát nước.
Tiếp đó, khi triển khai xây dựng khu đô thị mới Định Công, vốn tự có
là 28,7 tỷ đồng (10%), vốn Ngân sách cấp 29,175 tỷ đồng (10,17%), chưa thể
đảm bảo cho dự án được tiến hành. Tổng công ty tiếp tục đề xuất và được
phép phát hành trái phiếu công trình với giá trị 50 tỷ đồng, ngoài ra còn phải
43
vay của ngân hàng thêm 120,864 tỷ đồng (chi tiết trong bảng 2).
44
Bảng 2
Trong dự án phát triển khu đô thị mới, một nguồn vốn quan trọng nữa
cũng đóng vai trò quan trọng cho việc đảm bảo thực hiện dự án thành công là
vốn huy động từ nhân dân. Nguồn vốn này thường rất lớn, nếu huy động được
tối đa có thể lên tới 70% tổng vốn mà chủ đầu tư cần có trong quá trình thực
hiện dự án. Qua bài học thực tiễn đăng ký góp vốn đầu tư xây dựng nhà ở tại
khu đô thị mới Định Công có thể thấy được tiền nằm trong túi người dân rất
dồi dào, điều quan trọng là phải biết khai thác nó. Qua bước đầu huy động, dự
án khu dịch vụ tổng hợp và nhà ở Bắc Linh Đàm đã huy động được 50,464 tỷ
đồng, tương đương 35,3% tổng vốn đầu tư cần thiết, dự án khu đô thị mới
Định Công huy động được 58,216 tỷ đồng, tương đương 20,28%.
Ngoài nhiệm vụ chính thực hiện các dự án phát triển khu đô thị mới có
quy mô lớn (vài chục ha), Tổng công ty còn thực hiện bổ xung các dự án quy
mô nhỏ (vài ha) như: dự án khu nhà ở B5 Giáp Bát, quận Hai Bà Trưng - Hà
Nội, có tổng vốn đầu tư 37 tỷ đồng; dự án khu nhà ở 20 Trương Định quận
Hai Bà Trưng - Hà Nội, vốn đầu tư 25,558 tỷ đồng.v.v. Các dự án này chủ
yếu được thực hiện bằng vốn tự có, vốn huy động từ khách hàng, vốn Ngân
sách Nhà nước cấp và một phần vốn vay. Trong đó vốn huy động từ khách
hàng rất lớn, chiếm khoảng trên 40%. Để huy động được lượng vốn lớn như
vậy là do Tổng công ty đã thấy được tầm quan trọng của việc đầu tư có trọng
điểm, xác định được mối liên hệ chặt chẽ giữa công tác đầu tư, tiếp thị và
quản lý.
Một nguồn vốn nữa cũng không thể không kể đến trong các dự án phát
triển đô thị do Tổng công ty làm chủ đầu tư. Đó là nguồn tiền sử dụng đất
được chậm nộp cho Nhà nước, mà được tạm thời giữ lại để tái đầu tư. Khi lập
dự án khả thi xây dựng các khu đô thị mới như dự án khu dịch vụ tổng hợp và
nhà ở Bắc Linh Đàm, khu đô thị mới Định Công, Tổng công ty đã đề xuất
được chậm nộp tiền sử dụng đất và cho phép sử dụng khoản tiền này như là
vốn Ngân sách để đầu tư xây dựng các hạng mục công trình hạ tầng xã hội.
Nguồn vốn này tạo điều kiện hoàn thiện hệ thống hạ tầng trong một khu đô thị
45
mới.
Ngoài các nguồn vốn nêu trên, Tổng công ty còn kêu gọi các nguồn
vốn từ các nhà đầu tư khác dưới hình thức liên doanh, liên kết, cho thuê mặt
bằng xây dựng các công trình chuyên ngành trong các khu đô thị mới,… như
dự án xây dựng công trình căn hộ văn phòng V-Tower, Công trình căn hộ cao
cấp JANA, (chi tiết trong bảng 3)
BẢNG 3:
CƠ CẤU NGUỒN VỐN CỦA CÁC DỰ ÁN LIÊN
DOANH VỚI NƯỚC NGOÀI
Vốn của Tổng công Vốn bên nước ngoài
ty Tổng VĐT Stt Tên dự án (Tr.USD) Giá trị Tỷ lệ (%) Giá trị Tỷ lệ (%)
(Tr.USD) (Tr.USD)
Công trình căn
1 hộ văn phòng 18 3.7 20.56 14.3 79.44
V- Tower
Công trình căn hộ 12 2.6 21.67 9.4 78.33 2 cao cấp JANA
Vốn góp của Tổng công ty ngoài phần góp vốn tự có, Tổng công ty góp
vốn liên doanh chủ yếu bằng vật tư, thiết bị, vật liệu xây dựng, quyền sử dụng
đất… Nhờ tham gia liên doanh với nước ngoài mà Tổng công ty có thêm
được kinh nghiệm trong công tác đầu tư, đào tạo cán bộ, cơ chế quản lý…
3. Thực trạng đầu tư phát triển đô thị mới của Tổng công ty Đầu tư Phát triển nhà và đô thị - Bộ Xây Dựng
Ra đời trong những năm Đảng và Nhà nước bắt đầu thực hiện đường
lối đổi mới, chuyển từ nền kinh tế tập trung bao cấp sang nền kinh tế vận
hành theo cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, lĩnh vực phát triển
46
đô thị và nhà ở cũng đang từng bước được xã hội hoá. Nhiều doanh nghiệp
xây dựng còn đang phân vân chưa mạnh dạn đầu tư phát triển nhà ở. Có
doanh nghiệp chỉ quan tâm đến kinh doanh hạ tầng và vừa xây dựng nhà ở
thấp tầng để bán vì các hoạt động này mang lại rất nhiều hiệu quả cho doanh
nghiệp như thu hồi vốn nhanh, lợi nhuận cao. Còn Tổng công ty Đầu tư phát
triển nhà và đô thị đã kiên trì định hướng phát triển là đầu tư phát triển kinh
doanh nhà và hạ tầng đô thị theo các dự án đồng bộ, đặc biệt quan tâm phát
triển nhà ở mà trọng tâm là nhà ở bán cho cán bộ công nhân viên nhà nước,
cho người lao động có thu nhập trung bình và thấp. Thực tế đã chứng minh
định hướng đó của Tổng công ty là đúng đắn. Những công trình, dự án của
Tổng công ty đã nối tiếp nhau hình thành như: dự án khu nhà ở Đầm Trai-
Phương Liệt-Thanh Xuân quy mô 0,5 ha vốn đầu tư thực hiện 25 tỷ đồng với 1.300m2 sàn nhà; dự án khu nhà ở số 2 Giảng Võ có quy mô 0,9 ha, diện tích sàn nhà ở 16.000m2 (73 căn hộ); dự án khu nhà ở Giáp Bát, quận Hai Bà Trung - Hà Nội, có quy mô 6,6 ha, diện tích sàn nhà ở và công trình dịch vụ là 38.000m2, vốn đầu tư 37 tỷ đồng (Chỉ tính phần hạ tầng); dự án khu nhà ở 20 Trương Định có quy mô 0,9 ha, diện tích sàn nhà ở 13.000m2 (62 căn hộ), tổng vốn đầu tư 25,6 tỷ đồng; dự án khu dịch vụ tổng hợp và nhà ở hồ Linh Đàm có quy mô 184ha với 540.000m2 sàn nhà ở và công trình dịch vụ. Dự án khu đô thị mới Định Công có quy mô 35 ha, tổng vốn đầu tư 287 tỷ đồng với 300.000m2 sàn nhà ở các loại.
Trong thời gian qua ngoài việc thực hiện những dự án trên, Tổng
công ty còn tham gia thi công xây lắp các công trình dân dụng, công
nghiệp, giao thông, thuỷ lợi, bưu chính viễn thông, công trình hạ tầng, công
trình đường dây và trạm biến thế điện, điện nước cho các công trình dân
dụng, công nghiệp.
3.1. Vốn đầu tư thực hiện.
Do đặc điểm của từng dự án có quy mô, thời gian thực hiện khác nhau
và thời điểm khởi công xây dựng cũng khác nhau nên lượng vốn đầu tư phân
bố cho các năm không đều. Nhưng nhìn chung từ năm 1995 tới nay vốn đầu
tư thực hiện liên tục tăng qua các năm. Sự tăng trưởng của vốn đầu tư đã kích
47
thích sự tăng trưởng của kết quả sản xuất kinh doanh và sự chuyển dịch cơ
cấu đầu tư từ những dự án có quy mô nhỏ sang dự án có quy mô lớn của Tổng
công ty. Vốn đầu tư thực hiện trong giai đoạn này được chi tiết qua các dự án
trong bảng 4.
48
Bảng 4: Vốn đầu tư thực hiện trong giai đoạn 1995-2000
Qua bảng 4 ta thấy vốn đầu tư thực hiện của Tổng công ty Đầu tư Phát
triển nhà và đô thị tăng lên rất nhanh từ 58,524 tỷ đồng năm 1995 lên 304,084
tỷ đồng vào năm 2000. Tỷ lệ tăng trưởng liên tục của vốn đầu tư năm 1996 so
với năm 1995 là 116.63%, năm 1997 so với năm 1996 là 218,75%, năm 1998
so với năm 1997 là 139,8%, năm 1999/1998 là 119,8% và năm 2000/1999
là121,58%. Riêng tỷ lệ tăng trưởng của năm 1997 so với 1996 cao hơn các
năm khác là do trong năm 1997 có dự án quy mô lớn được khởi công xây
dựng (dự án khu nhà ở Bắc Linh Đàm). Mặc dù trong giai đoạn này (1995-
2000) là giai đoạn mà sự khủng hoảng nền kinh tế của các nước Châu Á mà
nặng nề nhất là ở các nước Đông Nam Á làm cho nền kinh tế của chúng ta
cũng phải gánh chịu nhiều tiêu cực. Nhưng Tổng công ty Đầu tư Phát triển
nhà và đô thị vẫn mạnh dạn đầu tư, tiếp tục khẳng định chiến lược đúng đắn
mà Tổng công ty đã đề ra. Nhờ vậy mà các chỉ tiêu kinh tế quan trọng như
giá trị tổng sản lượng tổng doanh thu và nộp Ngân sách Nhà nước, mức thu
nhập của cán bộ công nhân viên đều tăng bình quân hàng năm 12% trở lên và
năm nào cũng có lãi.
3.2. Cơ cấu nguồn vốn đầu tư.
Để giúp cho quá trình phân tích thực trạng công tác đầu tư ở Tổng công
ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị chúng ta cần xem xét cơ cấu nguồn vốn đầu
49
tư của Tổng công ty qua bảng 5.
50
Bảng 5: Cơ cấu nguồn vốn đầu tư
Qua biểu cơ cấu nguồn vốn đầu tư của Tổng công ty cho thấy lượng
vốn của các nguồn đều tăng qua các năm. Trong đó nguồn vốn Ngân sách
Nhà nước cấp không nhiều ( Chỉ khoảng 25%) và nguồn vốn tự có của Tổng
công ty cũng có hạn (khoảng 12%) nhưng nó có vai trò quan trọng giúp cho
chủ đầu tư thực hiện những bước đầu của dự án được thuận lợi. Để có đwợc
đủ vốn cho các dự án Tổng công ty phải vay ngân hàng (vay tín dụng ưu đãi
và vay vốn tín dụng thương mại), ngoài ra Tổng công ty đã có đề xuất với các
Bộ, các ngành xin phép Chính phủ cho phép phát hành trái phiếu công trình.
hai dự án đầu tiên được phép phát hành trái phiếu là dự án khu nhà ở Bắc
Linh Đàm và dự án khu đô thị mới Định Công với tổng mức vốn 80 tỷ đồng.
Điều quan trọng là nhờ uy tín rộng rãi mà Tổng công ty đã huy động được
lượng vốn lớn trong nhân dân (chiếm khoảng 38% tổng vốn đầu tư). Nguồn
vốn này có ưu điểm là lãi suất thấp (trung bình 10%) nên đã góp phần tạo
điều kiện thuận lợi cho Tổng công ty triển khai thực hiện các hạng mục công
trình của dự án.
3.3. Thành phần vốn đầu tư thực hiện.
Tổng công ty đầu tư phát triển nhà và đô thị là một doanh nghiệp
thuộc ngành xây dựng luôn coi trọng uy tín và chất lượng công trình xây
dựng. Chính vì vậy trong cơ cấu nội dung vốn đầu tư thực hiện, có những đặc
điểm nổi bật: lượng vốn đầu tư được tập trung chủ yếu cho phần hạ tầng kỹ
thuật và nhà ở, ngoài ra công tác đền bù giải phóng mặt bằng cũng được Tổng
công ty rất coi trọng. Cho nên những dự án mà Tổng công ty đã thực hiện
khâu đền bù giải phóng mặt bằng được thực hiện tương đối thuận lợi, phần hạ
tầng kỹ thuật và nhà ở xây dựng xong được tiêu thụ rất nhanh. Cơ cấu vốn
51
được thể hiện cụ thể trong bảng 6.
52
Bảng 6: Thành phần tính vốn đầu tư thực hiện.
Như vậy trong cơ cấu thành phần vốn đầu tư thì phần dành cho xây
dựng hạ tầng kỹ thuật và nhà ở chiếm tỷ trọng cao nhất, gần 44%. Sở dĩ như
vậy là vì việc phát triển hạ tầng kỹ thuật và nhà ở là những hạng mục chủ yếu
trong các dự án phát triển đô thị và đây cũng là lĩnh vực kinh doanh chính của
Tổng công ty, hơn nữa Tổng công ty luôn coi việc đảm bảo chất lượng hàng
đầu. Để tiến hành khởi công xây dựng được thuận lợi, Tổng công ty đã phải
chi một lượng tiền lớn chiếm 23,46% tổng vốn đầu tư cho công tác đền bù
giải phóng mặt bằng. Tổng công ty xác định rằng đây là công đoạn phức tạp
nhất trong quá trình thực hiện đầu tư nên phải có biện pháp thích hợp kết hợp
đồng bộ giữa chính quyền địa phương với Tổng công ty sao cho người dân
được đền bù thoả đáng.
Ở các dự án phát triển khu đô thị mới đồng bộ, phần hạ tầng xã hội
cũng được Tổng công ty quan tâm đầu tư như trường học, nhà trẻ, bệnh viện,
khu công viên cây xanh… Phần này chỉ chiếm khoảng 13% vốn đầu tư nhưng
nếu được đầu tư xây dựng hoàn chỉnh thì nó sẽ giúp cho việc kinh doanh phần
hạ tầng kỹ thuật và nhà ở được thuận lợi hơn.
Tóm lại, trong thời gian qua tình hình thực hiện đầu tư theo chiều
hướng tích cực và thu được những thành quả rất khả quan. Để hoạt động sản
xuất kinh doanh của Tổng công ty liên tục gặt hái được những thành công hơn
nữa thì cần phải đẩy mạnh việc đầu tư có trọng tâm, trọng điểm và đúng
hướng.
4. Hiệu quả đầu tư phát triển đô thị mới tại Tổng công ty Đầu tư Phát triển nhà và đô thị.
Từ khi thành lập cho đến nay Tổng công ty Đầu tư Phát triển nhà và đô
thị là một trong những doanh nghiệp sản xuất kinh doanh đạt hiệu quả cao.
Các chỉ tiêu kinh tế quan trọng như giá trị tổng sản lượng, tổng doanh thu và
nộp Ngân sách Nhà nước, thu nhập của Cán bộ công nhân viên đều tăng hàng
năm từ 12% trở lên và năm nào cũng có lãi. Trong năm 2000 vừa qua, Tổng
công ty đạt 75,5% tỷ đồng giá trị sản xuất xây lắp và tổng doanh thu đạt
53
350,36 tỷ đồng, nộp Ngân sách Nhà nước 12 tỷ đồng, hoàn thành và đưa
vào sử dụng 70.000m2 sàn nhà, là đơn vị dẫn đầu thành phố Hà Nội về lĩnh vực phát triển nhà ở.
Việc đánh giá hiệu quả đầu tư sẽ rút ra được những bài học bổ ích
trong quá trình quản lý đầu tư giúp cho hoạt động đầu tư ngày càng đạt
hiệu quả cao hơn. Đây là việc làm cần thiết đối với Chủ đầu tư nói chung
và đối với Tổng công ty Đầu tư Phát triển nhà và đô thị nói riêng. Hiệu quả
đầu tư có liên quan chặt chẽ tới hiệu quả sản xuất xã hội bởi bất cứ hoạt
động đầu tư nào nẩy sinh thì trước tiên phải xem xét lợi ích của nó cho
cộng đồng và cho xã hội. Nâng cao hiệu qủa đầu tư không chỉ phụ thuộc
vào số lượng, chất lượng của sản phẩm xây dựng cơ bản mà còn phụ thuộc
rất nhiều vào việc tổ chức quản lý khai thác và sử dụng các sản phẩm đó tốt
thì chắc chắn hiệu quả đầu tư đạt được sẽ là không nhỏ.
Vấn đề nghiên cứu hiệu quả kinh tế đầu tư có ý nghĩa quan trọng và
thiết thực, mục tiêu chủ yếu của các hoạt động đầu tư chính là hiệu quả
kinh tế. Kết quả đầu tư sẽ rất đa dạng nên phương pháp đánh giá hiệu quả
kinh tế trong những trường hợp khác nhau tuỳ thuộc vào nội dung, mức độ
và phạm vi của các kết quả đó. Muốn đánh giá hiệu quả đầu tư một cách
chính xác và hoàn chỉnh ta phải dùng một hệ thống các chỉ tiêu, hệ thống
các chỉ tiêu này sẽ phản ánh một cách toàn diện và đầy đủ nhất tình hình
hiệu quả đầu tư.
Tổng công ty Đầu tư Phát triển nhà và đô thị là một doanh nghiệp
Nhà nước hoạt động trong lĩnh vực xây dựng. Sản phẩm của Tổng công ty
là những dự án được đầu tư xây dựng hoàn chỉnh. Vì vậy chỉ có thể đánh
54
giá hiệu quả đầu tư chung của Tổng công ty thông qua một số chỉ tiêu sau:
55
Bảng 7: Hiệu quả đầu tư chung.
Nhìn chung các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả tài chính của Tổng công
ty đều có xu hướng tăng. Giá trị sản xuất không ngừng gia tăng hàng năm
từ 34.065 triệu đồng năm 1995 tăng lên 75.510 triệu đồng vào năm 2000,
và đặc biệt mức tăng của năm 1997 so với năm 1996 là cao nhất:
73.071/40.470 tương đương 180,6%. Trong khi đó tốc độ của các năm khác
là tương đối đều (khoảng 108%). Điều đó hoàn toàn hợp lý với quy mô
hoạt động ngày càng mở rộng của Tổng công ty. Giá trị sản lượng gia tăng
cho nên doanh thu hàng năm của Tổng công ty cũng tăng lên rất nhanh.
Sản phẩm sản xuất ra được nhiều và tiêu thụ nhanh, nhất là từ năm 1999 và
năm 2000, doanh thu tăng vọt so với giai đoạn trước: Doanh thu 1999/1998
tăng 212,4%, năm 2000/1999 tăng 134,3% trong khi giai đoạn 1995-1998
chỉ tăng bình quân 136,3%. Sở dĩ đạt được kết quả như vậy là do một bộ
phận vốn đầu tư giai đoạn trước nhưng đến thời kỳ 1999-2000 mới phát
huy tác dụng. Do đặc điểm của việc đầu tư phát triển đô thi mới liên quan
đến nhiều lĩnh vực khác nhau, thời gian thực hiện lâu nên lượng vốn đầu tư
bị nằm khê đọng là rất lớn và đầu tư thời kỳ này thì phải thời gian lâu sau
mới phát huy hiệu quả.
Doanh thu tăng lên, tức là doanh nghiệp hoạt động ngày càng có hiệu
quả thu nhập ngày càng tăng, gia tăng nguồn tích luỹ và lại tiếp tục đầu tư
mới. Từ đó hiệu quả kinh tế xã hội cũng được quan tâm hơn, thể hiện qua
chỉ tiêu giá trị nộp Ngân sách Nhà nước và thu nhập bình quân của Cán bộ
công nhân viên liên tục tăng. Giá trị sản lượng nộp Ngân sách Nhà nước
tăng nhanh từ năm 1995 với 2.428 triệu đồng lên 12.319 triệu đồng vào
năm 2000. Thu nhập bình quân của cán bộ công nhân viên năm 1995 chỉ
có 700 ngàn đồng thì đến năm 2000 đã tăng lên 1,76 triệu đồng. Điều này
càng không ngừng khuyến khích cán bộ công nhân viên nhiệt tình làm việc
và nâng cao uy tín với các cơ quan quản lý Nhà nước. Trong thời gian này đã đầu tư xây dựng và bàn giao được hơn 30 vạn m2 sàn nhà ở và công trình dịch vụ, góp phần làm tăng quỹ nhà ở cho Thành phố Hà nội.
Mặc dù xét về mặt tuyệt đối thì các chỉ tiêu trên đạt hiệu quả tương
56
đối cao. Nhưng nếu so sánh về mặt tương đối với vốn đầu tư thực hiện thì
lại có xu hướng giảm ngoại trừ chỉ tiêu doanh thu/vốn đầu tư và lợi nhuận
ròng/Vốn đầu tư. Chỉ tiêu doanh thu/vốn đầu tư (đặc biệt trong hai năm
1999 và 2000 bằng 74,52 và 82,33%) là do bộ phận lớn vốn đầu tư thực
hiện ở thờo kỳ trước ngày càng nhiều mà chưa thể phát huy tác dụng ngay
phải chờ tới những năm sau.
Nói chung, việc nghiên cứu hiệu quả kinh tế của hoạt động đầu tư là
việc quan trọng, là một nội dung của kế hoạch đầu tư cho nên cần phải
nghiên cứu, đánh giá đầy đủ. Nâng cao hiệu quả đầu tư là tiền đề cho sự
phát triển của Tổng công ty nói riêng và toàn bộ ngành kinh tế nói chung
cũng như sự phát triển của toàn xã hội.
Ngoài ra để minh chứng cho hiệu quả của hoạt động đầu tư, xin được
đánh giá hiệu quả của một dự án cụ thể của Tổng công ty đã thực hiện. Đó
là dự án khu nhà ở Bắc Linh Đàm. Đây là dự án thành phần (đợt I) được
khởi công xây dựng vào tháng 1 năm 1997. Đến nay các hệ thống cơ sở hạ
tầng kỹ thuật đã hoàn thành. Hiện nay đã chuyển giao được 100% hạ tầng
cho khách hàng để xây dựng nhà ở (biệt thự, thấp tầng liền kề) trong đó có
nhà chung cư 9 tầng đã được xây dựng và đưa vào sử dụng.
III. HIỆU QUẢ ĐẦU TƯ CỦA DỰ ÁN KHU NHÀ Ở BẮC LINH ĐÀM.
1. Khái quát tình hình thực hiện đầu tư của dự án.
1.1. Mục tiêu và cơ sở pháp lý thực hiện dự án.
1.1.1. Mục tiêu của dự án.
- Tiếp tục thực hiện những định hướng cải tạo và xây dựng Thủ đô theo
các dự án phát triển đô thị Hà Nội theo điều chỉnh quy hoạch chung Thủ đô
Hà Nội đến năm 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
- Triệt để khai thác và phát huy các ưu thế về vị trí, cảnh quan, đất đai,
văn hoá truyền thống khu vực hồ Linh Đàm để hình thành tại đây một khu ở
và dịch vụ tổng hợp về văn hoá, du lịch, nghỉ ngơi, dịch vụ thương mại nhằm
thoả mãn nhu cầu vật chất, tinh thần ngày càng tăng của nhân dân Thủ đô, tạo
57
thêm động lực phát triển và thực hiện quy hoạch xây dựng Thủ đô.
- Huy động các nguồn vốn để đầu tư xây dựng hạ tầng đồng bộ, nâng
cao giá trị sử dụng đất, tạo môi trường hấp dẫn đầu tư, nhanh chóng xây dựng
và khai thác các công trình để thu hồi vốn.
- Tạo thêm việc làm cho người lao động, đặc biệt là cho nhân dân khu
vực thực hiện dự án và khu vực lân cận.
- Tạo lập mô hình đầu tư xây dựng, thống nhất quản lý và khai thác
mọi nguồn vốn đầu tư, tạo sự phối hợp đồng bộ, gọn sạch.
1.1.2. Cơ sở pháp lý.
Việc thực hiện dự án khu nhà ở Bắc Linh Đàm được dựa trên các văn
bản pháp lý sau:
- Quyết định số 3519/QĐ - UB ngày 12/09/1997 của UBND TP Hà nội
về khung giá các loại đất trên địa bàn TP Hà nội.
- Quyết định của UBND TP Hà nội v/v ban hành Quy định thực hiện
Nghị định số 90/CP ngày 17/08/1994 của Chính phủ về việc đền bù thiệt hại
khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn TP Hà nội.
- Quyết định số 1357/QĐ - TC của Bộ Tài chính về giá cho thuê đất
trên địa bàn TP Hà nội.
- Thông tư số 09 BKH/VPTĐ ngày 21/09/1996 của Bộ Kế hoạch và
Đầu tư hướng dẫn lập, thẩm định dự án đầu tư và quyết định đầu tư.
- Quy hoạch tổng thể Thủ đô Hà nội đến năm 2020 đã được Chính phủ
phê duyệt.
- Công văn số 1146/BXD/ĐT ngày 08/09/1993 của Bộ Xây Dựng về
việc lập dự án xây dựng khu vực hồ Linh đàm.
- Văn bản số 896/UB – BXD ngày 19/05/1994 của UBND TP Hà nội
và Bộ Xây Dựng phê duyệt dự án xây dựng khu dịch vụ tổng hợp và nhà ở hồ
58
Linh đàm và xin giao đất để thực hiện dự án.
- Quyết định số 992/QĐ - UB ngày 18/05/1994 của Chủ tịch UBND TP
Hà nội duyệt thiết kế quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000 Khu dịch vụ tổng hợp và
nhà ở hồ Linh đàm.
- Quyết định số 304/TTg ngày 08/06/1994 của Thủ tướng Chính phủ về
việc giao đất cho Công ty Phát triển nhà và đô thị để thực hiện dự án khu hồ
Linh đàm.
- Công văn số 891/KT ngày 12/6/1995 của Công ty Kinh doanh nước
sạch Hà nội trả lời v/v cung cấp nước cho dự án Khu dịch vụ tổng hợp và nhà
ở hồ Linh đàm.
- Công văn số 653/TĐ ngày 13/2/1996 của Tổng công ty Điện lực Việt
nam v/v duyệt phương án cấp điện cho Khu dịch vụ tổng hợp và nhà ở hồ
Linh đàm.
- Các văn bản khác của Nhà nước về quản lý đất đai, quản lý đô thị
hiện hành.
1.2. Mô tả khái quát dự án.
- Tên dự án: dự án khu nhà ở Bắc Linh Đàm là dự án thành phần đợt I
của dự án khu dịch vụ tổng hợp và nhà ở Hồ Linh Đàm - Huyện Thanh Trì -
Hà Nội.
- Chủ đầu tư: Tổng công ty Đầu tư Phát triển nhà và đô thị - Bộ
Xây Dựng.
Địa chỉ trụ sở: Số 21 - Phố Kim Đồng - Giáp Bát - Hai Bà Trưng
- Hà Nội.
- Phương thức đầu tư: dự án được thực hiện theo phương thức dự án
đồng bộ, việc cấp giấy phép xây dựng trong khu vực được thực hiện như sau:
+ Các công trình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, thương mại, các công
trình công cộng, các công trình kỹ thuật đầu mối, các công trình đặt tại các vị
trí quan trọng về quy hoạch có tính chất bộ mặt của khu vực thì phải làm thủ
59
tục xin giấy phép xây dựng.
+ Các công trình nhà ở thấp tầng (dưới 3 tầng) được miễn giấy phép
xây dựng
+ Các công trình khác được miễn giấy phép xây dựng nhưng phải
tuân thủ quy hoạch đã duyệt.
- Tổng vốn đầu tư: 143,1 tỷ đồng.
Trong đó:
+ Vốn cho đền bù giải phóng mặt bằng : 33,3 tỷ đồng.
+ Xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật và nhà ở : 67,58 tỷ đồng.
+ Xây dựng hệ thống hạ tầng xã hội : 20,3 tỷ đồng.
+ Vốn cho phục vụ dự án và chi phí khác : 21,92 tỷ đồng.
- Thời gian thực hiện từ tháng 1/1997 đến tháng 12/2000.
- Vị trí giới hạn: Khu đất mà Công ty đo đạc địa chính đã cắm mốc
(gọi tắt là khu đất đợt I) nằm trong bán đảo Linh Đàm, thuộc dự án khu dịch
vụ tổng hợp và nhà ở hồ Linh Đàm, là nửa phía Bắc của khu vực bán đảo,
hoàn toàn là đất ruộng và hồ với diện tích là 24ha có giới hạn theo hướng sau:
+ Phía Bắc giáp với đất ruộng của xã Đại Kim.
+ Phía Đông giáp với phần mặt nước hồ Linh Đàm, thuộc xã
Hoàng Liệt.
+ Phía Nam giáp với nửa còn lại của bán đảo Linh Đàm - xã
Hoàng Liệt.
+ Phía Tây giáp với phần mặt nước hồ Linh Đàm thuộc xã Đại
Kim.
1.3. Tình hình thực hiện đầu tư của dự án.
1.3.1. Đầu tư xây dựng các công trình.
- Các công trình hạ tầng kỹ thuật: Do Chủ đầu tư dự án tổ chức thực
60
hiện bằng mọi nguồn vốn và được phép thu hồi vốn theo phương thức kinh
doanh mặt bằng hạ tầng. Chủ đầu tư dự án bàn giao không bồi hoàn các công
trình hạ tầng kỹ thuật cho thành phố sử dụng khai thác khi kết thúc dự án.
- Các công trình công cộng: Chủ đầu tư dự án tổ chức xây dựng bằng
tiền thuê đất, tiền sử dụng đất mà Chủ đầu tư dự án được phép chậm nộp và
bàn giao cho các ngành chức năng của thành phố quản lý khai thác khi hoàn
thành.
- Các công trình theo cơ chế kinh doanh được thực hiện theo hai hình
thức: Chủ đầu tư dự án bỏ vốn xây dựng và kinh doanh khai thác hoặc Chủ
đầu tư dự án chuyển giao mặt bằng hạ tầng để Chủ đầu tư khác bỏ vốn thực
hiện xây dựng công trình trên cơ sở tuân thủ quy hoạch, kiến trúc và các quy
định hiện hành của Nhà nước.
1.3.2. Tiến độ thực hiện dự án.
Dự án được tiến hành khởi công xây dựng vào tháng 1/1997 và kết thúc
vào cuối năm 2000. Tiến độ thực hiện các công việc chính thể hiện qua bảng
61
8.
62
BẢNG 8
Ở đây tiến độ khởi công xây dựng các công việc được sắp xếp theo thứ
tự thời gian tăng dần. Các công việc đều được tiến hành khởi công ngay sau
khi thực hiện giải phóng mặt bằng xong. Riêng việc thi công đường các loại
được xây dựng trước để phục vụ việc vận chuyển nguyên vật liệu cho dự án.
Công tác đền bù giải phóng mặt bằng được tiến hành rất nhanh chóng
là do Tổng công ty đã biết kết hợp với chính quyền địa phương tổ chức đền
bù cho nhân dân hợp lý và tạo điều kiện chuyển nghề cho người dân bị thu
hồi đất vì thế đã không làm chậm tiến độ thi công của dự án và góp phần tạo
điều kiện cho dự án hoàn thành đúng kế hoạch.
Các công việc được sắp xếp theo một kế hoạch thời gian rất khoa học,
đảm bảo cho các công việc được thực hiện đồng bộ mà vẫn không gây tình
trạng khi thì nhàn rỗi, khi thì quá dồn dập. Góp phần cho việc quản lý dự án
được thuận lợi và hiệu quả thực hiện đầu tư sẽ cao hơn.
1.3.3. Nguồn vốn đầu tư và kế hoạch phân bổ vốn cho từng năm.
a) Nguồn vốn cho dự án
Vốn đầu tư của dự án được huy động từ nhiều nguồn khác nhau:
- Nguồn vốn do Ngân sách Nhà nước cấp: Đây là dự án thành phần đợt
I của dự án khu dịch vụ tổng hợp và nhà ở hồ Linh Đàm được Nhà nước giao
cho Tổng công ty xây dựng. Hơn nữa là một doanh nghiệp Nhà nước nên các
dự án của Tổng công ty thực hiện đều được Nhà nước cấp một phần vốn Ngân
sách. Tuy nhiên do Ngân sách Nhà nước có hạn và còn phải chi phí cho nhiều
việc khác nên vốn cấp cho Chủ đầu tư cũng không nhiều, mà Chủ đầu tư phải
tự huy động thêm để đảm bảo cho dự án. Ở đây vốn Ngân sách nhà nước cấp
chỉ được 28.636 triệu đồng bằng 20,21% tổng vốn đầu tư. Tuy không nhiều
nhưng nó có vai trò rất quan trọng đối với dự án, giúp cho Chủ đầu tư nhanh
chóng giải quyết dứt điểm những công việc ban đầu của dự án trong khi các
nguồn vốn khác chưa kịp huy động được.
- Vốn tự có của Chủ đầu tư: Nếu so với tổng vốn đầu tư của dự án thì
63
vốn tự có là tương đối thấp, nhưng vì đây là một dự án lớn đòi hỏi lượng vốn
rất lớn. Nếu bắt Chủ đầu tư phải có vốn đối ứng lớn thì chắc chắn dự án sẽ
không thể được thực hiện. Điều quan trọng là ở chỗ Chủ đầu tư phải biết huy
động thêm được vốn để đảm bảo cho dự án được thực hiện thành công.
- Vốn huy động từ khách hàng: Tổng công ty đã huy động được phần
lớn vốn góp trước của mọi tổ chức và cá nhân thuộc mọi thành phần kinh tế
có nhu cầu về nhà ở, đất ở, đất xây dựng các công trình chuyên dụng ngay từ
khi triển khai dự án để thực hiện đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng. Do có uy tín
lớn trong lĩnh vực phát triển nhà và đô thị và có biện pháp vận động thích hợp
nên đã huy động được 50.464 triệu đồng chiếm tỉ trọng khoảng 35,26%.
Nguồn vốn này có ưu điểm là lãi suất thấp (tính bằng lãi suất tiền gửi Ngân
hàng 11%) nên giảm bớt được một khoản chi phí trả lãi vay cho Tổng công
ty.
- Nguồn vốn vay: Tổng công ty đã phải vay Ngân hàng 20 tỷ đồng với
lãi suất tín dụng thương mại (1,25%/tháng) trong thời hạn 2,5 năm kể từ tháng
1/1997 đến tháng 6/1999.
Ngoài ra Tổng công ty có tổ chức phát hành trái phiếu công trình qua
kho bạc Nhà nước 30 tỷ đồng (chi tiết trong bảng 2).
b) Kế hoạch phân bổ vốn.
Trong dự án có rất nhiều công việc phải làm nhưng được phân ra
thành những hạng mục chính sau:
- Công tác đền bù giải phóng mặt bằng: Thực hiện công việc này rất
phức tạp, liên quan đến nhiều tài sản trong khu đất nên khó tính toán chính
xác lượng vốn cần thiết, nhưng cũng cần lượng vốn rất lớn ngay từ ban
đầu khoảng 33.300 triệu đồng bằng 23,27%. Trong đó bao gồm các công tác
đền bù sau:
+ Đền bù thiệt hại về đất nông nghiệp.
+ Hỗ trợ đào tạo chuyển nghề.
64
+ Đền bù công tôn tạo và thiệt hại hoa màu.
+ Đền bù di chuyển mồ mả
+ Đền bù, phá dỡ di chuyển vật kiến trúc.
+ Đền bù cây cối .
+ Hỗ trợ xây dựng hệ thống hạ tầng cho địa phương và chuyển dịch
cơ cấu kinh tế hộ gia đình.
+ Đền bù khác.
- Xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật và nhà ở: Đây là phần việc chính
của dự án và chiếm phần lớn lượng vốn đầu tư (khoảng 40,23% tổng vốn
đầu tư tương đương 57.580 triệu đồng). Phần này bao gồm các hạng mục
công trình cụ thể như sau:
+ San nền.
+ Hệ thống thoát nước mưa.
+ Hệ thống thoát nước bẩn.
+ Hệ thống cấp nước.
+ Hệ thống cấp điện.
+ Xây dựng nhà chung cư.
+ Cây xanh.
- Xây dựng hệ thống hạ tầng xã hội: Ngoài các công trình thuộc về
hệ thống hạ tầng kỹ thuật, các công trình nhà ở, biệt thự…dự án còn có các
công trình hạ tầng xã hội như: Như nhà trẻ, trường học, trụ sở hành chính
cấp phường, công trình công cộng và văn hoá tổng hợp… Để thực hiện
những hạng mục này cần phải có lượng vốn chiếm khoảng 14,19%, bằng
20,3 tỷ đồng.
- Ngoài ra còn có phần vốn cho việc phục vụ dự án và một số chi phí
khác chiếm khoảng 15,32% hay bằng 21,92 tỷ đồng. Các chi phí cho việc
65
phục vụ dự án bao gồm:
+ Chi phí chuẩn bị đầu tư, khảo sát thiết kế...
+ Chi phí quản lý, tiếp thị, quản cáo…
+ Chi phí duy tu bảo dưỡng.
+ Chi phí dự phòng.
+ Chi phí khác.
Việc phân bổ vốn đầu tư cho từng năm dược dựa trên cơ sở phân bổ
chi phí theo đặc điểm và tiến độ thi công đối với từng hạng mục công trình.
Riêng phần vốn cho phục vụ dự án dược dựa trên tính toán và kinh nghiệm
phân bổ cho từng năm với các hệ số như sau:
1997 1998 1999 2000 Năm
0,085 0,367 0,315 0,233 Hệ số
66
Chi tiết việc phân bổ vốn thể hiện qua bảng 9
Bảng9
67
2. Hiệu quả đầu tư của dự án khu nhà ở Bắc Linh Đàm.
* Xét về mặt hiện vật.
Dự án hoàn thành đã có được kết quả rất lớn, đóng góp cho thành
phố một khu đô thị mới đồng bộ cả về hệ thống hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng
xã hội. Để thấy rõ hơn về kết quả hoạt động đầu tư đạt được ta cần xem xét
năng lực phục vụ tăng thêm trực tiếp của dự án thông qua bảng 10.
* Xét về mặt giá trị được thể hiện qua một số chỉ tiêu sau:
- Tài sản cố định huy động (F): ở đây chi phí phục vụ dự án không
được tính vào giá trị tài sản cố định huy động vì phần chi phí này không
làm tăng giá trị tài sản cố định.
F = Ivo - C
F = 143.100 - 21.920 = 121.180 triệu đồng
- Hệ số huy độngTSCĐ của dự án (k).
F 121.180 k = = = 0,847 143.100 Iv0
Như vậy cứ 1 đồng vốn bỏ ra thì có 0,847 đồng giá trị TSCĐ được
huy động vào nền kinh tế.
- Vốn đầu tư thực hiện của một đơn vị tài sản cố định huy động (iv):
143.100 Iv0 = = 1.181 iv = F 121.180
Cho biết để tạo ra 1 đồng giá trị TSCĐ thì phải đầu tư 1,181 đồng
vốn.
Chỉ tiêu kết quả mới chỉ phản ánh được mặt lượng. Muốn nghiên cứu
về mặt chất của quá trình đầu tư ta cần phải xem xét đánh giá hiệu quả đầu
68
tư của dự án.
69
Bảng10
70
2.1. Hiệu quả tài chính.
Đánh giá hiệu quả tài chính sẽ cho biết những lợi ích trực tiếp của dự
án đem lại cho Chủ đầu tư. Các chỉ tiêu chính phản ánh hiểu quả tài chính
của dự án bao gồm: Thu nhập thuần (NPV), hệ số hoàn vốn nội hệ (IRR),
thời hạn thu hồi vốn đầu tư (T), tỷ suất sinh lời vốn đầu tư (RR)… Để tính
toán các chỉ tiêu này ta dựa vào lãi suất trung bình của các nguồn vốn đầu
tư. Đối với vốn Ngân sách Nhà nước, lãi suất được tính bằng tỷ suất thu
trên vốn được Nhà nước quy định là 6%/năm. Vốn tự có của Tổng công ty
cũng được tính bằng 6%/năm, vì đây là doanh nghiệp Nhà nước nên vốn tự
có của doanh nghiệp cũng được coi nhưlà vốn Ngân sách. Lãi suất vốn vay
tín dụng thương mại là 15%/năm, lãi suất phát hành trái phiếu là 12%/năm.
Đối với nguồn vốn huy động từ khách hàng thì lãi suất được tính bằng lãi
suất tiền gửi Ngân hàng 11%/năm.
Vậy lãi suất bình quân:
r = 0,2x6%+0,098x6%+0,353x11%+0,14x15%+0,21x12%=10,3%
- Chỉ tiêu thu nhập thuần (NPV)
Tr.đ
Dự án hoàn thành sẽ đem lại cho Tổng công ty một khoản thu nhập
thuần ( tính theo giá trị năm 1997) là 13.975 triệu đồng, tức là dự án hoạt
động có lãi.
- Chỉ tiêu hệ số hoàn vốn nội bộ (IRR)
Theo kết quả tính toán trong bảng 11, hệ số hoàn vốn nội bộ IRR =
71
30,61%, cao hơn tỷ suất chiết khấu hằng năm (10,3%), nếu cộng thêm vào
suất chiết khấu với mức lạm phát 4-5% thì IRR vẫn lớn hơn. Như vậy dự
án có hiệu quả về mặt tài chính và đáng giá đầu tư.
- Chỉ tiêu thời hạn thu hồi vốn (T): Được tính theo phương pháp
cộng dồn. Các khoản lợi nhuận thuần hàng năm được quy về cùng một mặt
bằng hiện tại năm 1997. Theo bảng 11, dự án thực hiện đến năm thứ 4 thì
thu hồi đủ vốn và có lãi 12.992 triệu đồng, hay sau 3 năm dự án còn phải
hoạt động thêm 3 tháng nữa thì mới thu hồi đủ vốn. Vậy kết quả là: T = 3
năm 3 tháng nhỏ hơn thời gian thực hiện dự án. Tức là khi hoàn thành dự
án đã thu hồi đủ vốn và có lãi.
- Tỷ suất sinh lời vốn đầu tư của cả đời dự án (RR).
Nghĩa là, cứ 100 đồng vốn đầu tư thì tạo ra được 11,36 đồng lãi. Kết
quả như vậy là thấp, nhưng vì đây là dự án phát triển đô thị mang tính lợi
72
ích xã hội cao nên mức sinh lời của vốn không cao.
Bảng11
73
2.2. Hiệu quả kinh tế xã hội.
Dự án hoàn thành đã đem lại cho quốc gia nói chung và Thành phố
Hà Nội nói riêng hiệu quả kinh tế - xã hội rất lớn, có ý nghĩa to lớn đối với
chiến lược quy hoạch phát triển đô thị đến năm 2020. Dự án đã đóng góp
vào Ngân sách Nhà nước thêm 48.250 triệu đồng thông bằng việc thu thuế
(thúe giá trị gia tăng: 9.969 triệu đồng; thuế thu nhập doanh nghiệp: 12.370
triệu đồng) và tiền sử dụng đất, thuê đất: 25.911 triệu đồng. Cung cấp cho
Thành phố một khu đô thị mới đồng bộ với giá trị hệ thống kết cấu hạ tầng là 65 tỷ đồng và đóng góp cho Thành phố 138.000 m2 sàn nhà ở các loại, đáp ứng được chỗ ở cho hơn 360 hộ gia đình, góp phần tích cực vào
chương trình phát triển nhà ở quốc gia và chương trình giãn dân của Thủ
đô Hà Nội. Tạo công ăn việc làm cho hơn 1000 công nhân, lao động phổ
thông làm việc ttrực tiếp và gián tiếp trong dự án, với thu nhập trung bình
khoảng 800 ngàn đồng.
Tăng cường được kết cấu cơ sở hạ tầng của thành phố, tạo ra một
khu vực dân cư đô thị hoàn chỉnh, phát triển theo đúng quy hoạch, đảm bảo
vẻ đẹp kiến trúc đô thị có đầy đủ và đồng bộ hệ thống hạ tầng kỹ thuật,
nâng cao điều kiện sống của nhân dân trong khu vực.
Huy động vốn đầu tư từ nhiều nguồn nhưng được quản lý thống nhất
tạo sự phối hợp đồng bộ, thực hiện nhanh gọn, góp phần đưa việc phát triển
đô thị của Hà Nội vào nề nếp, trật tự, đảm bảo thực hiện mô hình mới về
phát triển đô thị, thúc đẩy quá trình đô thị hoá thủ đô Hà Nội.
Nâng cao năng lực thực hiện quản lý các dự án phát triển đô thị của
đội ngũ cán bộ công nhân viên của Tổng công ty tạo cơ sở vững chắc để
74
triển khai đầu tư và xây dựng hoàn chỉnh toàn bộ khu vực hồ Linh Đàm.
CHƯƠNG III
NHỮNG ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NHẰM TIẾP
TỤC NÂNG CAO HIỆU QUẢ ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN
ĐÔ THỊ MỚI TẠI TỔNG CÔNG TY ĐẦU TƯ PHÁT
TRIỂN NHÀ VÀ ĐÔ THỊ
I. NHỮNG THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN TRONG VIỆC THỰC HIỆN
ĐẦU TƯ
Trong những năm qua việc thực hiện đầu tư phát triển các khu đô thị
mới tại Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị đã gặp được rất nhiều
thuận lợi, đem lại những kết quả thật khả quan, nhưng bên cạnh đó cũng còn
không ít những khó khăn phức tạp đòi hỏi Tổng công ty cần phải tiếp tục có
giải pháp tháo gỡ, cụ thể một số thuận lợi và khó khăn như sau:
1. Thuận lợi.
Được sự quan tâm chỉ đạo, giúp đỡ, hợp tác của các ngành, các cấp từ
Trung ương đến địa phương có liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh
của Tổng công ty như: Văn phòng Chính phủ, Bộ Xây Dựng, UBND Thành
phố Hà Nội, Bộ Kế hoạch đầu tư, Bộ Tài chính,… UBND các quận, huyện…
để Tổng công ty hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình.
- Có được sự lãnh đạo sáng suốt, đúng đắn của Đảng uỷ, Ban lãnh đạo
Tổng công ty…
- Có đội ngũ cán bộ đã kinh qua thực tế, kinh nghiệm và năng lực ngày
càng được củng cố và nâng cao, có được sự đoàn kết thống nhất đồng lòng
trong toàn bộ Tổng công ty từ Tổng Giám đốc xuống đến nhân viên, có tinh
75
thần tự giác, năng động, sáng tạo, có trình độ năng lực có tinh thần trách
nhiệm cao trong công việc, nghiêm chỉnh chấp hành mọi chủ trương đường
lối của Đảng và Nhà nước.
- Trải qua việc thực hiện các dự án, Tổng công ty đã đúc rút được quy trình thực hiện các dự án từ quy mô nhỏ (vài nghìn m2) đến quy mô lớn (hàng trăm ha) đúc kết được những bài học kinh nghiệm quý báu trong triển khai
thực hiện dự án về phát triển nhà ở và đô thị mới. Đồng thời Tổng công ty đã
xác định được vị thế của mình trong thị trường kinh doanh và phát triển nhà
trong địa bàn Thành phố Hà Nội.
- Tiềm lực tài chính của Tổng công ty lớn, có khả năng huy động từ
nhiều nguồn vốn khác nhau với số lượng lớn.
- Nhận được sự động viên khích lệ của bạn bè, đồng nghiệp, sự quan
tâm ủng hộ của quần chúng nhân dân trong khu vực dự án.
2. Khó khăn.
- Khó khăn chính là công tác đền bù giải phóng mặt bằng rất phức tạp,
nó liên quan đến nhiều ngành, nhiều cấp, nhiều hộ dân, nhiều vấn đề nảy sinh
trong công tác này. Giá cả đền bù theo chính sách thấp, nhất là những nơi có
diện tích đất bị thu hồi lớn, các hộ sản xuất nông nghiệp không còn đất sản
xuất hoặc còn rất ít, khó khăn trong việc di chuyển mồ mả nằm trong khu vực
dự án đã kéo dài thời gian thực hiện dự án. Đồng thời cơ chế chính sách đền
bù giải phóng mặt bằng chưa ổn định, chưa thống nhất.
- Một loạt các chi phí phân bổ vào hạ tầng nhà cao tầng như: đền bù
giải phóng mặt bằng, chi phí các loại thuế như thuế giá trị gia tăng, các khoản
thu về tiền sử dụng đất, thuế chuyển quyền sử dụng đất … đã làm tăng giá trị đầu vào của 1m2 diện tích sử dụng căn hộ, khiến việc tiêu thụ bị chậm.
- Một số dự án Tổng của công ty việc chi phí đầu tư xây dựng các hạng
mục công trình kỹ thuật hạ tầng ngoài hàng rào dự án như cấp điện, cấp nước,
thoát nước,… dùng vào mục đích chung sử dụng vốn chịu lãi suất để đầu tư,
vốn xây dựng nhà chung cư cũng vay với lãi suất còn cao nên giá thành còn
76
cao, chưa đáp ứng yêu cầu của người mua.
- Trong thời gian vừa qua theo quy chế quản lý đầu tư và xây dựng việc
phân cấp thẩm định thiết kế kỹ thuật và dự toán thay đổi nên hồ sơ di chuyển
lại mất nhiều thời gian, gây chậm trễ cho việc khởi công một số hạng mục
công trình trong kế hoạch thực hiện.
- Công tác tiếp thị, tiêu thụ sản phẩm còn chưa ngang tầm với đòi hỏi
của cơ chế thị trường hiện nay, việc tiêu thụ sản phẩm khó khăn do đó việc
thu hồi vốn bị chậm, vốn đầu tư bị đọng lại trong khi nhu cầu về vốn lại lớn.
- Lực lượng cán bộ quản lý dự án còn trẻ, chưa kiên quyết với một số
trường hợp xây dựng sai phép, gây lộn xộn trong việc thi công cũng như mỹ
quan chung.
- Thời gian thực hiện dự án khu đô thị mới thường kéo dài, thời gian
thu hồi vốn đầu tư phụ thuộc vào nhiều yếu tố khách quan như địa điểm, cảnh
quan, điều kiện hạ tầng ngoài hàng rào.
- Vốn đầu tư của các dự án khu đô thị mới rất lớn, gấp nhiều lần vốn tự
có của chủ đầu tư, nguồn vốn đa dạng lại không liên tục, việc tổ chức thi công
các hạng mục công trình phải có sự phối hợp đồng bộ và khoa học.
- Các hạng mục công trình trong dự án thuộc nhiều chuyên ngành khác
nhau như giao thông, cấp nước, thoát nước, cấp điện, bưu chính viễn thông,
nhà ở, văn phòng, khách sạn, trụ sở… nhưng đòi hỏi phải có sự quản lý thống
nhất và toàn diện.
- Lĩnh vực hoạt động sản xuất kinh doanh chính của Tổng công ty liên
quan đến quỹ đất của các khu đô thị đặc biệt là của Thành phố Hà Nội. Quỹ
đất này cũng hạn hẹp cho nên khó khăn cho việc tìm kiếm các dự án mới.
3. Những bài học kinh nghiệm từ thực tiễn tình hình hoạt động của Tổng công ty.
Từ những kết quả đã đạt được trong thời gian qua. Tổng công ty đã
rút ra được nhiều bài học kinh nghiệm trong việc thực hiện các dự án phát
triển khu đô thị mới từ đó có những định hướng đầu tư phù hợp cho thời
77
gian tới. Những bài học kinh nghiệm đó là:
- Bài học thứ nhất rút ra được là trong công tác đền bù giải phóng
mặt bằng. Ngay trong quá trình lập và trình duyệt đề án quy hoạch chi tiết,
Tổng công ty chủ động tiếp xúc với các địa phương mà dự án có liên quan
để phối hợp lập phương án đền bù, hỗ trợ giải phóng mặt bằng. Xác định
được rằng việc lập và thoả thuận phương án đền bù giải phóng mặt bằng là
cả một quá trình khó khăn lâu dài, Tổng công ty đề ra phương châm “sống
giữa lòng dân”, bám sát và nắm bắt diễn biến tư tưởng của người dân để có
những giải pháp thích hợp theo từng thời điểm. Trên cơ sở những diễn biến
thực tế, Tổng công ty đã vận dụng những quy định của Nhà nước và thành
phố để đề xuất nhiều hình thức hỗ trợ thực hiện đền bù giải phóng mặt
bằng. Đây là một điều rất quan trọng và đã được chứng minh qua một dự
án giai đoạn 1 của tuyến đường bao quanh hồ Linh Đàm, dự án bán đảo
Linh Đàm và đặc biệt thể hiện qua dự án khu đô thị mới Định Công. Ngoài
ra Tổng công ty còn phải luôn luôn quán triệt tư tưởng mềm dẻo, linh hoạt,
bám sát mặt bằng và giữ được sự hoà thuận với quan điểm đảm bảo lợi ích
của người dân thì việc đền bù giải phóng mặt bằng mới có kết quả tốt đẹp.
- Bài học thứ hai mà Tổng công ty đúc rút được từ các dự án phát
triển khu đô thị mới phải có phương thức tổ chức triển khai dự án một cách
hợp lý. Với một lượng vốn khổng lồ cần phải có ngay để thực hiện việc đền
bù giải phóng mặt bằng và đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng nếu không có
phương thức triển khai khoa học và tạo ra tính hấp dẫn thì sẽ gặp rất nhiều
khó về mặt tài chính. Từ kinh nghiệm những dự án quy mô nhỏ ở lân cận
trung tâm đã thực hiện, khi triển khai các dự án quy mô lớn, ngay từ khi
nhận bàn giao đất, Tổng công ty khẩn trương tổ chức thi công xây dựng
toàn bộ mạng giao thông trong khu vực để tạo thành từng ô đất theo quy
hoạch, đồng thời triển khai công tác tiếp thị và thu hút vốn đầu tư. Bởi vậy
khi các tuyến đường đã hình thành, khách hàng muốn đầu tư xây dựng nhà
ở trong khu vực dự án không những chỉ được xem từng ô đất trên bản vẽ
quy hoạch mà còn có thể đến tận nơi để khảo sát tìm hiểu và lựa chọn vị trí
đất phù hợp với nguyện vọng. Vì thế, mặc dù mới được khởi công vào cuối
tháng 9/1999 nhưng đến nay khu đô thị mới Định Công khoảng 80% mặt
78
bằng hạ tầng đã có khách đến ký hợp đồng và góp vốn đầu tư xây dựng nhà ở.
Do việc đầu tư xây dựng khu đô thị mới phụ thuộc rất nhiều vào các
yếu tố nguồn vốn, mặt bằng, hạ tầng ngoài hàng rào hoặc mức độ khai thác
dự án. Nguồi vốn đầu tư đa dạng, không tập trung mặt bằng xây dựng có
nhiều vấn đề phát sinh liên quan đến đất đai, tài sản và mồ mả của nhân
dân địa phương ảnh hưởng đến tiến độ thi công các công trình, các hạng
mục công trình được xây dựng đan xen với các chuyên ngành khác nhau.
Nghiên cứu kỹ đặc điểm này và căn cứ vào năng lực của mình Tổng công
ty đã chủ động đề xuất với Bộ Xây Dựng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ
cho phép thực hiện thí điểm việc tự thi công các công trình hạ tầng và nhà
ở trong các khu đô thị mới do Tổng công ty làm chủ đầu tư. Đây là một đề
xuất rất quan trọng, đến nay đã khẳng định được tính đúng đắn của mình.
Cơ chế tự thi công xây dựng trong khu đô thị mới giúp cho việc điều chỉnh
tiến độ thi công xây dựng từng công trình hoặc từng hạng công trình (phù
hợp với tình hình thực tế, tạo điều kiện cho Tổng công ty chủ động cân đối
nguồn vốn để đầu tư có trọng điểm tránh bị chồng chéo, tràn lan làm giảm
hiệu quả đầu tư, đảm bảo cho việc đầu tư được thực hiện theo một quá trình
khép kín với sự quản lý thống nhất và đảm bảo tiến độ chung của dự án.
Một trong những yếu tố quan trọng đem lại kết quả thiết thực cho
việc thực hiện dự án phát triển khu đô thị mới là công tác quản lý và dịch
vụ đô thị. Công tác quản lý trong một khu đô thị mới rất đa dạng, bao gồm
quản lý sử dụng đất đai, quản lý kỹ thuật xây dựng và chất lượng công
trình, quản lý việc vận hành các công trình hạ tầng, quản lý việc thi công
xây dựng công trình của khách hàng về mặt kiến trúc quy hoạch. Tuy nhiên
để đảm bảo thực hiện xây dựng khu đô thị mới theo đúng nội dung của dự
án được duyệt, cần phải kết hợp công tác quản lý với việc tạo ra và cung
cấp các loại dịch vụ đô thị để hình thành các khu dân cư mới. Để thực hiện
mục tiêu này, Tổng công ty đã thành lập Công ty dịch vụ tổng hợp và vui
chơi giải trí với chức năng chính là tổ chức và cung cấp các loại hình dịch
vụ như trồng cây bóng mát, cây cảnh, phục vụ nhu cầu vui chơi, thể thao
(dịch vụ câu cá, bóng bàn, tennis, bể bơi, thể dục thể hình...) câu lạc bộ
phục vụ ăn uống, giải khát... Với các hoạt động của mình theo định hướng
79
coi trọng công tác phục vụ, Công ty đã góp phần làm cho khu vực hồ Linh
Đàm xanh, sạch, đẹp bước đầu đã hình thành một điểm dân cư hấp dẫn tại
khu vực dự án khu nhà ở Bắc Linh Đàm. Hiện nay Xí nghiệp đang triển
khai các hoạt động của mình tại khu đô thị mới Định Công và mở rộng ra
các dự án khác của Tổng công ty.
- Bài học thứ ba: Là cần phải quan tâm một cách đúng mức đến các
công trình hạ tầng ngoài hàng rào có liên quan đến khu vực dự án. Ngay
trươc khi nhận bàn giao đất từ nhân dân và địa phương, Tổng công ty đã
chủ động tìm hiểu những khó khăn liên quan đến mạng lưới giao thông dẫn
vào khu vực dự án, hệ thống cấp điện và cấp nước sinh hoạt để giải quyết
kịp thời. Khu dịch vụ tổng hợp và nhà ở hồ Linh Đàm và khu đô thị mới
Định Công đều nằm trong những vị trí không thuận lợi về giao thông, điều
kiện kỹ thuật ngoài hàng rào rất nghèo nàn. Khi tổ chức khởi công khu nhà
ở Bắc Linh Đàm, Tổng công ty đã xúc tiến lập dự án và thoả thuận đền bù,
giải phóng mặt bằng để thực hiện giai đoạn 1 của tuyến đường bao quanh
hồ Linh Đàm rộng 30m để nối thông từ quốc lộ 1A vào khu vực dự án với
chiều dài gần 1km. Khu đô thị mới Định Công nằm gọn trong khu vực
ruộng nông nghiệp canh tác của thôn Hạ (xã Định Công), giao thông ra
vào rất khó khăn, nguồn nước của thành phố không đáp ứng được việc cấp
nước sinh hoạt cho dự án. Cuối năm 1996, khi việc đền bù giải phóng mặt
bằng còn đang khó khăn, bế tắc, Tổng công ty vẫn quyết định đầu tư cải tạo
mở rộng tuyến đường hiện có từ quốc lộ 1A và xây dựng tuyến đường Hải
Âu dẫn từ đường Trường Chinh vào khu vực dự án. Vì vậy khi toàn bộ mặt
bằng dự án đã được giải phóng, các tuyến đường trên không những đã tạo
điều kiện thuận lợi cho việc thi công san nền mà còn còn trở thành những
tuyến giao thông quan trọng làm cho khu vực dự án trở nên hấp dẫn góp
phần đẩy nhanh việc tiêu thụ mặt bằng hạ tầng. Và khi đối mặt với khó
khăn về cấp nước, Tổng công ty chủ động đề xuất với Bộ Xây Dựng và các
cơ quan quản lý chuyên ngành để đầu tư xây dựng một trạm xử lý nước
sạch đủ cung cấp nước cho toàn bộ khu vực trong giai đoạn nguồn nước
80
của thành phố còn chưa đáp ứng được.
Như vậy có thể nói để thực hiện tốt các dự án phát triển khu đô thị
mới cần phải có một định hướng về các giải pháp cho tất cả các giai đoạn
từ lập đề án quy hoạch chi tiết, công tác tổ chức điều hành, công tác đền bù
giải phóng mặt bằng đến việc triển khai xây dựng và quản lý quá trình thực
hiện dự án. Các giải pháp này liên kết phối hợp chặt chẽ với nhau để phục
vụ cho một kết quả cuối cùng là hình thành và phát triển các khu dân cư đô
thị mới theo quy hoạch tổng thể đã được phê duyệt.
II. ĐỊNH HƯỚNG CHUNG CỦA TỔNG CÔNG TY TRONG THỜI GIAN
TỚI
Thực hiện chỉ đạo của Bộ Xây Dựng về việc đẩy mạnh công tác phát
triển nhà và đô thị, và xây dựng một tổ chức kinh doanh mạnh trong lĩnh vực
này trong những năm từ 2000 - 2010, Tổng công ty xác định tiếp tục hoạt
động theo định hướng đã được Tổng công ty thực hiện có hiệu quả trong thời
gian qua là đầu tư phát triển, kinh doanh cơ sở hạ tầng và nhà ở theo mô hình
các dự án đầu tư đồng bộ, tăng cường quy mô tổ chức của Tổng công ty kể cả
về bộ máy tổ chức, con người, vốn đầu tư và cung cách quản lý, tiếp tục mở
rộng kinh doanh theo chiều sâu tại Thủ đô Hà Nội, theo chiều rộng tại các
tỉnh phía Bắc.
Tiếp tục thực hiện tốt các dự án được giao như dự án Khu dịch vụ tổng
hợp và nhà ở Hồ Linh Đàm, Khu đô thị mới Định Công, Khu Công nghiệp Ô
Cách, Khu đô thị mới Pháp Vân - Tứ Hiệp, dự án phát triển khu đô thị mới
Mỹ Đình II - Từ Liêm - Hà Nội, xin thêm các dự án phát triển đô thị mới khu
vực phía Tây, Tây bắc Thành phố Hà Nội. Chuẩn bị điều kiện để tham gia
thực hiện các dự án lớn hơn trong các khu đô thị mới Bắc sông Hồng (Hà
Nội). Hướng hoạt động của mình ra các tỉnh phía Bắc như chuỗi đô thị Miếu
Môn - Hoà Lạc (Sơn Tây), Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương, Quảng Ninh,
Ninh Bình, Thanh Hoá…
Phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng thời kỳ 2001 - 2005 bình quân khoảng
15%/năm và riêng năm 2001 phấn đấu đạt các chỉ tiêu kinh tế tài chính cụ thể
81
như sau:
- Vốn sản xuất kinh doanh : 399 tỷ đồng
- Doanh thu : 450 tỷ đồng
- Nộp Ngân sách : 20 tỷ đồng
- Hoàn thành đưa vào sử dụng 8 vạn m2 sàn nhà ở các loại.
Để đạt được các chỉ tiêu trên, trong năm 2001 Tổng công ty cần phải thực
hiện các công việc sau:
Đối với dự án khu dịch vụ tổng hợp và nhà ở hồ Linh Đàm:
- Phải đầu tư xây dựng hoàn chỉnh hệ thống hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã
hội.
- Đầu tư xây dựng hàng loạt các nhà chung cư cao tầng.
- Hoàn chỉnh các khu công viên cây xanh...
Dự án khu đô thị mới Định Công:
- Hoàn chỉnh hệ thống hạ tầng kỹ thuật.
- Phấn đấu hoàn thành 70% khối lượng nhà ở thấ tầng và tiếp tục đầu tư
xây dựng 2 chung cư cao tầng khác.
- Đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng xã hội.
Dự án khu đô thị mới Mỹ Đình II:
- Hoàn thành các thủ tục đầu tư xây dựng dự án.
- Tiến hành thực hiện đền bù giải phóng mặt bằng.
- Khởi công xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật.
III. MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM TIẾP TỤC NÂNG CAO
HIỆU QUẢ ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ MỚI TẠI TỔNG CÔNG
82
TY ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN NHÀ VÀ ĐÔ THỊ - BỘ XÂY DỰNG
Những kết quả của hoạt động đầu tư tại Tổng công ty Đầu tư Phát
triển nhà và đô thị đạt được trong thời gian qua đã khẳng định được mục
tiêu và chiến lược của Tổng công ty đã và đang thực hiện.
Trong những năm tiếp theo, nhu cầu phát triển nhà ở và đô thị rất
lớn, nhiều dự án có quy mô lớn được triển khai. Từ trước tới nay, cơ chế
đầu tư các dự án phát triển nhà và đô thị thực tế là cơ chế “xin-cho”. Theo
xu hướng phát triển của nền kinh tế thị trường thì cơ chế “xin-cho” sẽ
không thể còn tồn tại, việc tham gia của chủ đầu tư xây dựng các dự án sẽ
thông qua đấu thầu. Để đảm bảo thắng thầu, liên tục có dự án thực hiện,
đồng thời thực hiện tốt phương châm: Nhanh chóng kết thúc có hiệu quả
các dự án đang triển khai, nhanh chóng triển khai thực hiện các dự án đã
được duyệt, tích cực tìm kiếm các dự án mới thì yêu cầu đặt ra đối với
Tổng công ty là phải có những giải pháp đúng đắn nhằm tiếp tục nâng cao
hiệu quả công tác đầu tư thực hiện dự án. Đó cũng chính là một trong các
điều kiện để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ sản xuất kinh doanh năm 2001
và mục tiêu chiến lược đến năm 2010 của Tổng công ty.
Sau đây là một số giải pháp của Tổng công ty nhằm tiếp tục nâng
cao hiệu quả của đầu tư phát triển đô thị mới trong thời gian tới:
1. Phát triển các đô thị thông qua những khu đô thị mới phải được thực hiện đồng bộ hạ tầng kỹ thật và hạ tầng xã hội theo tiêu chuẩn hiện đại.
Thực tế cho thấy, hiện nay điều kiện hạ tầng kỹ thuật ở Hà Nội đã
trở nên quá tải không đáp ứng được với yêu cầu phát triển đô thị. Yếu tố
đồng bộ không chỉ là hệ thống hạ tầng kỹ thuật hiện đại như giao thông,
các tuyến điện sinh hoạt, điện thoại chôn ngầm, hệ thống thoát nước mưa
và nước bẩn tách riêng, mà còn các công trình hạ tầng xã hội khác như nhà
trẻ, trường học, bệnh viện, khu thương mại, công viên vui chơi giải trí, văn
hoá thể thao, cây xanh.v.v. đảm bảo phục vụ nhu cầu sinh hoạt có chất
lượng ngày càng cao của nhân dân. Các dự án khu đô thị mới Định Công,
Linh Đàm đã và đang được đầu tư hoàn chỉnh các công trình hạ tầng kỹ
83
thuật, hạ tầng xã hội và các khu công viên cây xanh, công trình dịch vụ vui
chơi giải trí, trở thành các khu đô thị mới hấp dẫn xanh, sạch, đẹp thực sự
đi vào cuộc sống, được các ngành, các cấp đánh giá cao và được đông đảo
nhân dân chấp nhận, không ngừng tạo được bộ mặt kiến trúc đô thị hiện đại
mà môi trường cảnh quan và điều kiện sống của nhân dân trong khu vực
cũng được cải thiện rõ rệt.
2. Các khu đô thị mới phải được thực hiện với một cơ cấu sử dụng đất hợp lý trong từng giai đoạn phát triển, trong đó cần phải tính đến xu hướng phát triển lâu dài.
Hiện nay trong cơ cấu quy hoạch của một khu đô thị mới có nhiều
loại đất với chức năng sử dụng khác nhau, ngoài đất dành cho hệ thống hạ
tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, đất công trình công cộng và các loại đất sử
dụng mục đích khác, thành phần quan trọng nhất là đất ở bao gồm đất xây
dựng nhà ở thấp tầng và cao tầng. Hiện nay, hiệu quả về tài chính của các
dự án phát triển khu đô thị mới phụ thuộc rất nhiều vào tỷ trọng đất ở thấp
tầng do tập quán và lối sống của người dân đô thị Việ Nam. Trong điều
kiện diện tích đất đô thị ngày càng chật hẹp và khan hiếm, việc xây dựng
các công trình kiến trúc cao tầng (trong đó có nhà ở) là xu hướng chủ yếu
của đô thị hiện đại, vấn đề đặt ra là cần phải xác định một cơ cấu hợp lý
giữa đất xây dựng nhà ở thấp tầng và cao tầng trong quy hoạch khu đô thị
mới để vừa đảm bảo tính khả thi trong giai đoạn hiện nay vừa phù hợp với
xu hướng phát triển sau này.
3. Trong việc phát triển các khu đô thị mới, cần xây dựng tập quán, lối sống đô thị hiện đại với việc sống và sinh hoạt tại công trình cao tầng.
Nhà ở là một trong những cơ cấu quy hoạch quan trọng của khu đô
thị mới, được xây dựng không những phải phù hợp với tập quán, lối sống
của người dân Việt Nam mà còn cần phải phù hợp với xu hướng phát triển
của đô thị hiện đại. Hiện nay, trong các khu đô thị mới có các loại nhà ở
cao tầng và thấp tầng. Xét về hiệu quả thì nhà ở cao tầng có nhiều ưu điểm
hơn như: Hiệu quả sử dụng đất cao, là giải pháp tốt nhất về mặt quy hoạch
đô thị, đảm bảo việc phát triển các đô thị mang tính cộng đồng, tính xã hội
84
cao và đặc biệt là giá thành các căn hộ chung cư thấp hơn nên có thể đáp
ứng được nhu cầu nhà ở của nhiều tầng lớp dân cư, trong đó có những
người có thu nhập thấp. Vì vậy, cần phải có các giải pháp thiết thực để xoá
bỏ tâm lý e ngại sống trên tầng cao của người Việt Nam như giải quyết vấn
đề giao thông đứng bằng việc trang bị các thang máy, thiết kế mẫu mã các
căn hộ phù hợp và đặc biệt là thực hiện quản lý cung cấp các dịch vụ hàng
ngày cho những người dân đến định cư tại các khu nhà cao tầng. Tính đến
nay, Tổng công ty đã hoàn thành đưa vào sử dụng 1 chung cư 9 tầng tại
khu nhà ở Bắc Linh Đàm với 144 căn hộ đã tiêu thụ hết, đang xây 2 chung
cư 9-12 tầng tại khu đô thị mới Định Công và 1 chung cư 9 tầng tại khu
nhà ở Bắc Linh Đàm đã được khách hàng đăng ký và ký hợp đồng mua hết.
Trong kế hoạch phát triển từ 2001-2005 Tổng công ty đề ra mục tiêu xây
dựng hàng loạt các chung cu cao tầng tại các dự án được giao với chỉ tiêu mỗi năm hoàn thành đưa vào sử dụng từ 7- 8 vạn m2 nhà ở để nhanh chóng phủ kín các dự án theo quy hoạch được duyệt.
4. Việc phát triển các khu đô thị mới phải được xây dựng kết hợp giữa tính hiện đại với việc coi trọng giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc.
Các khu đô thị mới ở Hà Nội hiện nay hầu hết được xây dựng trên cơ
sở đất nông nghiệp thuộc các huyện ngoại thành nơi thường có những công
trình kiến trúc có giá trị và di tích lịch sử. Vì vậy, khi quy hoạch các khu
đô thị mới cần phải có giải pháp đúng đắn để khu đô thị mới với các công
trình kiến trúc hiện đại phù hợp với lối sống công nghiệp hiện đại, nâng
cao giá trị của của những di tích lịch sử hoặc công trình kiến trúc cổ trong
khu vực. Đây là yếu tố rất quan trọng đối với những khu đô thị mới nằm
trong khu vực có nhiều công trình đình, chùa và có truyền thống văn hoá
lâu đời như hồ Linh Đàm. Các công trình di tích trong khu vực hồ Linh
Đàm như chùa Tứ Kỳ, chùa Linh Đàm, miếu Gàn, Đình làng Đại Từ được
nghiên cứu xem xét như là một thành phần trong tổng thể của dự án khu
dịch vụ tổng hợp và nhà ở hồ Linh Đàm và được tôn tạo góp phần tăng
thêm các ưu thế về cảnh quan, khí hậu, đất đai, văn hóa truyền thống khu
85
vực.
5. Để thực hiện phát triển các khu đô thị mới đạt hiệu quả về các mặt cần phải có biện pháp huy động mọi nguồn vốn đầu tư.
Vốn đầu tư là yếu tố hết sức quan trọng và khó khăn chung cho các
chủ đầu tư vì các dự án phát triển khu đô thị mới thường đòi hỏi lượng vốn
đầu tư lớn. Thực tế cho thấy ngoài các nguồn vốn vay Nhà nước (ưu đãi),
vay của các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước, vốn phát hành trái phiếu,
cổ phiếu…thì vốn huy động từ nhân dân là rất lớn chiếm khoảng 40%
lượng vốn cần thiết cho mỗi dự án. Vì vậy việc huy động được nguồn vốn
này có ý nghĩa cực kỳ quan trọng, nếu các doanh nghiệp thực hiện các dự
án phát triển đô thị biết khai thác nguồn vốn này thì có thể đảm bảo thực
hiện có hiệu quả các dự án. Có thể thấy được ý nghĩa của vấn đề là ở chỗ:
Thực hiện các dự án phát triển khu đô thị mới một mặt đem lại hiệu quả về
quy hoạch, tạo ra chỗ ở khang trang, nâng cao điều kiện sống, mặt khác
kích thích tiêu dùng trong nhân dân tạo điều kiện đẩy nhanh quá trình thực
hiện hoàn chỉnh các dự án, góp phần vào quá trình đô thị hoá các khu dân
cư. Với một quy trình đầu tư hợp lý, mang lại lòng tin cho nhân dân, tại các
dự án khu dịch vụ tổng hợp và nhà ở hồ Linh Đàm và khu đô thị mới Định
Công, Tổng công ty Đầu tư Phát triển nhà và đô thị đã huy động được tối
đa nguồn vốn nhàn rỗi trong nhân dân để đầu tư xây dựng hạ tầng đồng bộ
và phát triển nhà theo đúng quy hoạch được duyệt.
6. Cần có sự tham gia phối hợp của các cơ quan quản lý chuyên ngành. trong quá trình thực hiện các dự án phát triển đô thị mới.
Sự tham gia phối hợp của các cơ quan quản lý chuyên ngành trong quá
trình thực hiện các dự án phát triển đô thị mới cũng là một yếu tố hết sức
quan trọng, nâng cao tính khả thi của dự án và đảm bảo việc bàn giao vận
hành các hạng mục công trình khi hoàn thành. Trong một dự án khu đô thị
mới có rất nhiều chuyên ngành như giao thông, cấp nước, thoát nước, cấp
điện, nhà ở.v.v. với các hạng mục công trình riêng biệt đòi hỏi phải có sự
phối hợp thực hiện và tham gia đầu tư của các ngành, các cấp, trong đó sự
phối hợp quản lý có một ý nghĩa quan trọng.
Với các bài học kinh nghiệm mà Tổng công ty đã đúc rút được qua
86
việc thực hiện dự án, có thể thấy rõ ràng việc phát triển đô thị theo mô hình
các khu đô thị mới đồng bộ kết hợp với việc cải tạo các khu đô thị cũ là
hướng đi đúng đắn trong điều kiện phát triển của nước ta hiện nay. Nó đòi
hỏi những chính sách hợp lý, có sự quản lý thống nhất và sự đầu tư xây
dựng đồng bộ hiện đại theo xu hướng thời đại kết hợp với việc bảo tồn, coi
trọng và phát huy những bản sắc văn hoá, truyền thống dân tộc.
7. Giải pháp đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án.
Hiện nay, đối với các dự án phát triển nhà và đô thị, yếu tố chủ yếu tác
động ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ thực hiện dự án là công tác thoả thuận
đền bù giải phóng mặt bằng. Xác định được vấn đề này Tổng công ty cần phải
tập trung nhân lực, trí lực vào công việc này.
Về mặt bản chất, việc đền bù giải phóng mặt bằng không chỉ là giải
quyết các mối quan hệ kinh tế vốn đã rất phức tạp và nan giải mà còn liên
quan đến một loạt các vấn đề pháp lý và chính sách xã hội như: quyền sở hữu
cá nhân, việc làm, môi trường sống, sự công bằng và sự hài hoà giữa các
nhóm lợi ích. Do đó công tác đền bù giải phóng mặt bằng vừa cần có sự thận
trọng vừa đòi hỏi các giải pháp toàn diện, đồng bộ cả từ góc độ pháp lý lẫn
thực tiễn mà có thể quy tụ thành các nhóm giải pháp sau:
- Nâng cao hiệu quả công tác đánh giá và lập các phương án tiền khả
thi các dự án có đền bù giải phóng mặt bằng: các mức đánh giá, các cuộc
khảo sát thực tế địa bàn nhằm xây dựng chỗ ở mới, chính sách tạo việc làm,…
phải được xem xét một cách kỹ lưỡng thông qua các Hội đồng chuyên gia.
Nên đầu tư một phần thích đáng chi phí của dự án cho phần việc này; Chuẩn
bị đầy đủ cơ sở vật chất để phục vụ cho việc đền bù và tái định cư. Vấn đề
chuẩn bị quỹ đất ở và nhà ở đủ điều kiện hạ tầng cho các đối tượng phải di
chuyển là vấn đề quan trọng quyết định kết quả đền bù giải phóng mặt bằng;
Các phương án đền bù giải phóng mặt bằng, xây dựng khu định cư mới, đào
tạo chuyển nghề tạo việc làm cho người dân có đất bị thu hồi phải là một phần
bắt buộc của một dự án và phải trình cơ quan có chức năng của Thành phố
87
phê duyệt.
- Coi trọng các phương thức hỗ trợ tài chính: Khuyến khích các cơ sở
thuộc diện phải di chuyển hiện đang sử dụng vị trí thuận lợi cho kinh doanh
dịch vụ có giá đất cao, tổ chức đấu thầu, thương lượng, chuyển nhượng quyền
sử dụng đất đối với các đối tác khác nhằm tạo kinh phí thích đáng hỗ trợ cho
các cơ sở di chuyển; Đối với các hộ làm nông nghiệp cần được thông báo
sớm kế hoạch đền bù giải phóng mặt bằng, các hộ này định hướng lại trong
công tác và hình thành các công việc mới. Hỗ trợ đào tạo nghề, đặc biệt khơi
dậy các nghề truyền thống. Ưu tiên tuyển dụng các đối tượng này trong các
chương trình việc làm của Tổng công ty.
- Phát huy vai trò của các tổ chức quần chúng, lôi cuốn cộng đồng tham
gia vào công tác đền bù giải phóng mặt bằng: quán triệt nguyên tắc công khai
hoá và dân chủ hoá các phương án đền bù đền bù giải phóng mặt bằng để mọi
đối tượng có liên quan đến đều biết, thống nhất tránh so bì thắc mắc và tiêu
cực; Tiến hành các điều tra xã hội học đối với các dự án lớn, tiến hành phỏng
vấn hộ gia đình trong khu vực sẽ tiến hành đền bù giải phóng mặt bằng, đồng
thời tổ chức các cuộc gặp gỡ giữa chủ dự án các cấp, các ngành với nhân dân;
Phát huy vai trò của các Hội trong công tác vận động quần chúng như Hội
phụ nữ, Hội cựu chiến binh… của các địa phương có đất bị thu hồi. Thực hiện
phương châm "Sống giữa lòng dân" bám sát và nắm vững tư tưởng của người
dân để có giải pháp thích hợp theo từng thời điểm. Trên cơ sở những diễn
biến thực tế để vận dụng những quy định của Nhà nước và Thành phố để đề
xuất các hình thức hỗ trợ khi thực hiện đền bù giải phóng mặt bằng.
Đối với giai đoạn thi công xây lắp, để đảm bảo thực hiện đúng tiến độ
đề ra thì phải lựa chọn thông qua đấu thầu các đơn vị thi công có trình độ
năng lực và tiềm lực kinh tế lớn, với thiết bị thi công hiện đại đảm bảo thi
công đúng chất lượng, đúng yêu cầu kỹ thuật, không bị phá bỏ làm lại,…
đồng thời phải có đủ nguồn vốn để thanh toán kịp thời các hạng mục công
trình, giám sát liên tục chặt chẽ và nghiệm thu kịp thời. Ngoài ra việc điều
phối công việc giữa các đơn vị thi công các hạng mục công trình cũng được
quan tâm và chỉ đạo khoa học nhằm giảm sự chồng chéo công việc gây chậm
88
tiến độ, tập trung nguồn lực cho các công việc ưu tiên,…
8. Tăng cường công tác quản lý đánh giá xây dựng công trình.
Giá thành sản phẩm xây dựng là một trong những vấn đề nóng bỏng,
nhất là trong quá trình chuyển sang nền kinh tế thị trường thì vấn đề này càng
trở nên phức tạp và sôi động. Việc giảm giá thành xây dựng thông qua việc
lập dự toán và xét duyệt dự toán. Việc lập dự toán phải được lập chính xác, có
căn cứ. Đồng thời việc thẩm định dự toán cũng phải là người có trình độ năng
lực, có tinh thần trách nhiệm, để đảm bảo chi phí theo đúng quy định của Nhà
nước ban hành, chống thất thoát, lãng phí.
Đồng thời việc tổ chức đấu thầu cũng là một hình thức làm giảm giá
thành. Thông qua đấu thầu, các nhà thầu muốn thắng thầu phải tính toán, huy
động mọi khả năng, tiềm tàng, áp dụng công nghệ hiện đại, tiên tiến, phương
pháp quản lý khoa học để giảm giá thành, đảm bảo tính cạnh tranh. Thông
qua đấu thầu, có những gói thầu có thể giảm hàng chục phần trăm giá thành
so với dự toán ban đầu. Như vậy, chủ đầu tư đã thành công trong việc quản lý
giá xây dựng thông qua công tác đấu thầu. Tuy nhiên, việc xét chọn thầu phải
cần chú ý kiểm tra, tính toán thẩm định kỹ trách tình trạng giảm giá thành làm
giảm theo chất lượng và tăng thời gian thi công công trình. Ngoài ra, trong ký
kết hợp đồng và giám sát thi công phải chú ý tránh tình trạng khối lượng công
việc phát sinh lớn so với dự toán, so với hợp đồng.
9. Một số giải pháp từ các cơ quan quản lý Nhà nước.
- Cần phải đơn giản hoá các thủ tục đầu tư. Vấn đề đơn giản thủ tục đầu
tư không phải là soạn thảo văn bản mới mà là tổ chức công việc tốt hơn. Với
nhận thức về sự tồn tại của mỗi cơ quan nằm trong hệ thống tổ chức Nhà
nước, trước hết là nhằm hỗ trợ, phục vụ rồi sau đó mới là thực hiện kiểm tra
việc thi hành pháp luật.
- Trong định hướng phát triển, Nhà nước cần xác định rõ phát triển nhà
ở và đô thị là lĩnh vực quan trọng nhằm đáp ứng mục tiêu quy hoạch tổng thể
của Nhà nước, nâng cao mức sống cho nhân dân về lĩnh vực nhà ở, nghỉ ngơi,
vui chơi, môi trường sinh thái… Trong những năm qua vốn đầu tư cho lĩnh
vực này còn hạn chế ảnh hưởng không nhỏ đến tiến trình đô thị hoá phục vụ
89
công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước. Vậy Nhà nước cần ưu tiên hơn nữa
vốn và công nghệ cho lĩnh vực phát triển này tạo bộ mặt đô thị khang trang,
tăng vị thế của đất nước.
- Các Dự án phát triển khu đô thị mới có một yếu tố quan trọng đó là
tính vùng. Các hạng mục công trình hạ tầng kỹ thuật và xã hội của một khu đô
thị mới phải phù hợp với mạng lưới hạ tầng cuả Thành phố nói chung và của
khu vực xung quanh nói riêng. Hơn nữa, khi kết thúc Dự án, toàn bộ hạng
mục công trình này được bàn giao không bồi hoàn cho Thành phố, các cấp có
thẩm quyền cần chỉ đạo các cơ quan quản lý chức năng chuyên ngành phối
hợp chặt chẽ với chủ đầu tư trong quá trình thực hiện Dự án để tạo điều kiện
thuận lợi cho việc làm các thủ tục có liên quan đến nhà ở, đất đai và công tác
bàn giao sau này. Đặc biệt cần có giải pháp thực hiện giao quyền sử dụng đất
cho các hộ dân đóng góp đầu tư hạ tầng để xây dựng nhà ở trong điều kiện Dự
án chưa được phủ kín toàn bộ theo qui hoạch.
- Để tạo điều kiện phát triển các khu đô thị mới đồng bộ và nhanh
chóng theo qui hoạch chung, Nhà nước và Thành phố cần quan tâm đầu tư
phát triển hệ thống hạ tầng kỹ thuật ngoài hàng rào, đặc biệt là các tuyến
đường giao thông chính. Đồng thời nhằm tạo sự hấp dẫn của dự án, góp
phần đẩy nhanh tốc độ tiêu thụ và nâng cao giá trị sử dụng của các công trình
trong dự án. Đối với các công trình kỹ thuật hạ tầng ngoài hàng rào Dự án này
(như cấp điện, cấp nước, thoát nước, đường giao thông,…) Nhà nước cần cấp
đủ và kịp thời nguồn vốn ngân sách cho chủ đầu tư Dự án theo qui hoạch và
Dự án đã được duyệt (hiện nay, nguồn vốn này là vốn do chủ đầu tư tự đi
vay).
- Đối với các công trình hạ tầng xã hội như nhà trẻ, trường học, trụ sở
chính quyền cấp Phường trong khu vực Dự án: Khi công trình nhà ở và công
trình công cộng được xây dựng trong khu đô thị mới, cần phải có các công
trình hạ tầng xã hội để phục vụ. Các công trình này là một trong những yếu tố
quan trọng để thu hút dân cư trong các khu vực trung tâm Thành phố. Phần
vốn đầu tư cho các công trình này là phần tiền sử dụng đất chủ đầu tư được
90
chậm nộp, phần tiền này thường không đủ để xây dựng các công trình hạ tầng
xã hội. Nhà nước và Thành phố nên bổ xung phần còn thiếu bằng nguồn vốn
ngân sách.
- Về công tác đền bù giải phóng mặt bằng: Ngoài các khoản kinh phí
đền bù và hỗ trợ theo qui định của Nhà nước và Thành phố, cho phép chủ đầu
tư được căn cứ vào hiệu quả của Dự án để áp dụng hỗ trợ chuyển đổi nghề
nghiệp, cơ cấu kinh tế cho các địa phương và cho những hộ dân có đất canh
tác bị thu hồi để thực hiện các Dự án phát triển các khu đô thị mới; Chính phủ
cần có sự điều chỉnh giá đền bù cho phù hợp hơn nữa; Lập cơ quan Thành
phố chuyên trách với các tổ công tác cần thiết cho việc giải phóng mặt bằng
trên toàn Thành phố. Cơ quan này có trách nhiệm thống nhất và trực tiếp
giúp, hướng dẫn và triển khai các dự án giải phóng mặt bằng, từ khâu khảo sát
thẩm định giá trị đất, xây dựng khu tái định cư cho đến khi hoàn tất yêu cầu
giải phóng mặt bằng của Dự án; Gắn kết trách nhiệm giải phóng mặt bằng với
nhiệm vụ chung cuả các quận huyện, phân cấp rõ trách nhiệm các cơ quan
chức năng, xây dựng chế độ phụ cấp hợp lý; Xúc tiến qui hoạch chi tiết các
quận, huyện, xã, phường; Chủ động và kiên quyết phòng ngừa "nhảy dù" lấn
chiếm đất công rồi đòi đền bù, nhằm trục lợi cá nhân và gây mất trật tự, cảnh
quan đô thị, mất sự tôn nghiêm của pháp luật; Cho phép các cơ sở phải di
chuyển vay vốn với lãi suất ưu đãi, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đầu tư
công nghệ, xây dựng cơ sở kỹ thuật hạ tầng mới. Đối với các công nhân của
các cơ sở di chuyển, có thể hỗ trợ tài chính theo cách phù hợp thời gian
chuyển đổi; Có chế độ miễn giảm các loại thuế vài năm đầu cho các cơ sở di
chuyển (có thể từ 3 đến 5 năm); Cho vay tín dụng ưu đãi để các hộ di chuyển
xây nhà mới và thế chấp bằng chính ngôi nhà mới này; Tạo niềm tin của quần
chúng đối với chủ trương và chính sách của Nhà nước thông qua giải quyết
dứt điểm những khiếu nại của nhân dân, kiên trì xử lý nghiêm minh các
trường hợp lợi dụng chính sách của Nhà nước để trây ỳ trục lợi, thông tin
rộng rãi chủ trương chính sách, các vấn đề cá nhân, các địa chỉ, điện thoại liên
quan đến công tác và quá trình giải phóng mặt bằng trên các kênh và phương
tiện thông tin đại chúng của Thành phố, quận, huyện, phường, xã.
91
IV. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ
Để tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện các dự án phát triển đô
thị nói chung và phát triển khu đô thị mới nói riêng. Tổng công ty Đầu tư
Phát triển nhà và đô thị xin nêu một số kiến nghị như sau:
- Chính phủ nghiên cứu và ban hành Nghị định về khu đô thị mới,
tạo thành hành lang pháp lý để các dự án phát triển đô thị được thực hiện
đúng theo hướng và đạt được mục tiêu đề ra.
- Nhà nước cần có chính sách giúp các chủ đầu tư nhằm triển khai
đồng bộ các dự án như bố trí vốn đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng xã
hội, các công trình nhà ở cao tầng, xác định quy trình, trách nhiệm của các
cơ quan có liên quan trong việc tiếp nhận các công trình hạ tầng kỹ thuật,
hạ tầng xã hội từ các chủ đầu tư khi dự án kết thúc, có kế hoạch triển khai
kịp thời các công trình hạ tầng đầu mối và hạ tầng ngoài hàng rào phục vụ
các khu đô thị mới.
- Với ý nghĩa quy hoạch phải đi trước một bước, các cơ quan chức
năng nhanh chóng thực hiện và phê duyệt quy hoạch chi tiết các quận,
huyện, các khu đô thị mới trên cơ sở quy hoạch tổng thể đã được duyệt,
thông báo công khai các chủ đầu tư đăng ký thực hiện nếu được chấp thuận
sẽ lập dự án khả thi không phải thoả thuận với địa phương.
- Để thực hiện tốt việc xây dựng nhà ở cao tầng theo quy hoạch được
duyệt, đáp ứng nhu cầu về chỗ ở cho đại đa số nhân dân có mức thu nhập
trung bình và thấp, Nhà nước có chính sách ưu đãi cho chủ đầu tư vay vốn
để đầu tư xây dựng nhà ở chung cư cao tầng hoặc cho nhân dân vay tiền
mua căn hộ chung cư theo hình thức trả góp với lãi suất đặc biệt ưu đãi, kể
cả hỗ trợ lãi suất thời gian trả vốn tối thiểu là 10 năm để những người có
thu nhập thấp có điều kiện cải thiện nhà đồng thời tạo tâm lý yên tâm cho
chủ đầu tư mạnh dạn xây dựng các chung cư cao tầng trong các khu đô thị
92
mới.
KẾT LUẬN
Trên đây là những cơ sở lý luận, thực trạng và một số giải pháp
nhằm tiếp tục nâng cao hiệu quả đầu tư phát triển đô thị mới tại Tổng công
ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị- Bộ Xây Dựng. Thông qua việc nghiên
cứu đề tài này, đã giúp tôi có thêm được những kiến thức và kinh nghiệm
bổ ích về lĩnh vực đánh giá hiệu quả dự án đầu tư phát triển đô thị mới.
Qua nghiên cứu chuyên đề này, chúng ta nhận thấy việc đánh giá
hiệu quả đầu tư là rất cần thiết đối với mỗi công cuộc đầu tư. Thời kỳ đầu
mới thực hiện các dự án, Tổng công ty còn gặp không ít những khó khăn,
bất cập. Nhưng với sự mạnh dạn và đầu tư đúng hướng vào các dự án phát
triển đồng bộ khu đô thị mới nên trong hơn 10 năm qua đã đạt được những
kết qủa đáng kể. Các dự án Tổng công ty đã và đang thực hiện đều đạt
được mục tiêu đề ra: nhanh chóng, chất lượng, chi phí hợp lý. Tổng công
ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị luôn là một đơn vị hàng đầu trong lĩnh
vực phát triển các dự án khu đô thị mới. Tuy nhiên, để tiếp tục đạt được
hiệu quả cao hơn thì Tổng công ty cần nỗ lực hơn nữa trong công tác của
mình và có những giải pháp phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế xã
hội của Thủ đô, đồng thời có phải có sự chỉ đạo, giúp đỡ của các cơ quan
Nhà nước có liên quan bằng các giải pháp cụ thể, đúng đắn và hiện thực.
Với những tiềm năng của mình, bằng các giải pháp thích hợp, tương
lai Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị sẽ vẫn là một doanh nghiệp
hàng đầu trong lĩnh vực đầu tư phát triển nhà và đô thị, giữ một vai trò
quan trọng trong việc túc đẩy quá trình hoàn chỉng quy hoạch Thủ đô đến
năm 2020 và hoàn thành sự nghiệp Công nghiệp hoá-Hiện đại hoá đất
nước.
Qua thời gian thực tập tốt nghiệp với quá trình tìm hiểu và vận dụng
93
những kiến thức lý luận đã học vào thực tiễn của Tổng công ty, trong
chuyên đề này đã đưa ra một số giải pháp nhằm tiếp tục nâng cao hơn nữa
hiệu quả đầu tư tại Tổng công ty. Những giải pháp đó chỉ là bước đầu, do
thời gian tiếp cận đề tài ngắn ngủi và do những hạn chế về mặt kiến thức
của mình, chắc chắn việc đánh giá hiệu quả và những giải pháp đưa ra còn
nhiều thiếu sót. Em rất mong được sự đóng góp ý kiến của các thầy cô giáo
94
và các cô chú cán bộ ở Tổng công ty.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.
1. Giáo trình Kinh tế Đầu tư - Trường ĐHKTQD
NXB Giáo dục – 1998
Chủ biên: PGS, PTS Nguyễn Ngọc Mai.
2. Giáo trình Lập và quản lý dự án Đầu tư - Trường ĐHKTQD
NXB Thống kê - 2000
Chủ biên: TS Nguyễn Bạch Nguyệt
3. Sách: Chương trình khung tổ chức thực hiện định hướng quy hoạch tổng
thể phát triển đô thị Việt Nam đến năm 2020.
NXB Xây dựng
4. Sách: Một số vấn đề cơ bản về kinh tế đầu tư, quy hoạch và quản lý cơ sở
hạ tầng đô thị.
NXB Xây dựng.
5. Sách: đô thị hoá và các chính sách phát triển đô thị trong Công nghiệp hóa
– Hiện đại hoá ở Việt Nam
NXB Chính trị quốc gia – 1996
6. Sách: Đô thị và quản lý đô thị ở Hà Nội.
NXB Chính trị quốc gia - 2000
Chủ biên: GS. TS Nguyễn Đình Hương
7. Hội thảo “quy hoạch và phát triển đô thị mới Việt Nam thế kỷ 21”
8. Tạp chí xây dựng số: 9/1999; 6+8/2000; 1+2/2001
9. Tạp chí cộng sản số: 13/2000; 2/2001
10. Tạp chí thị trường giá cả số: 8+10/2000
12. Một số báo cáo tiến độ triển khai các dự án khu đô thị mới và kinh nghiệm phát triển khu đô thị mới của Tổng công ty đầu tư phát triển nhà và đô thị- Bộ Xây Dựng.
95
11. Thời báo kinh tế số: 20/2001
MỤC LỤC
........................................................................................................... 1 Lời nói đầu Chương I: Những vấn đề lý luận chung ................................................................. 4 I. Những vấn đề lý luận chung về đầu tư và đầu tư phát triển. .............................. 4 1. Khái niệm đầu tư............................................................................................. 4 2. Đầu tư phát triển, vai trò và đặc điểm của nó trong nền kinh tế quốc dân. ....... 4 2.1. Khái niệm đầu tư phát triển. ........................................................................ 4 2.2. Những đặc điểm của hoạt động đầu tư phát triển. ....................................... 5 2.3. Vai trò của hoạt động đầu tư phát triển ....................................................... 6
2.3.1. Đầu tư vừa tác dụng tới tổng cung vừa tác động đến tổng cầu hàng
hoá của nền kinh tế. ................................................................................ 6 2.3.2. Đầu tư tác động hai mặt đến sự ổn định kinh tế. ..................................... 6 2.3.3. Đầu tư tác động đến tăng trưởng và phát triển kinh tế. ............................ 7 2.3.4. Đầu tư tác động đến chuyển dịch cơ cấu kinh tế. .................................... 8 2.3.5. Đầu tư với việc tăng cường khả năng công nghệ và khoa học kỹ thuật
của đất nước. ........................................................................................ 10
2.3.6. Đối với các cơ sở sản xuất kinh doanh dịch vụ thì đầu tư quyết định
sự ra đời, tồn tại và phát triển của mỗi cơ sở. ........................................ 10 3. Vốn và nguồn vốn đầu tư. ............................................................................. 10 3.1. Nguồn vốn tron0g nước bao gồm: ............................................................. 11 3.2. Vốn huy động từ nước ngoài ..................................................................... 12 II. Kết quả và hiệu quả của hoạt động đầu tư. ...................................................... 14 1. Khái niệm và bản chất kết quả và hiệu quả đầu tư. ........................................ 14 1.1. Khái niệm và ý nghĩa của việc phân tích đánh giá kết quả đầu tư. ............. 14 1.2. Bản chất và ý nghĩa của việc phân tích đánh giá hiệu quả đầu tư .............. 14 1.2.1. Bản chất ................................................................................................ 14 1.2.2. Ý nghĩa của việc phân tích hiệu quả tài chính hoạt động đầu tư ............ 15 1.3. Bản chất và ý nghĩa của việc đánh giá mặt kinh tế xã hội dự án đầu tư. .... 15 1.3.1. Bản chất ............................................................................................... 15 1.3.2. Ý nghĩa của việc phân tích hiệu quả mặt kinh tế-xã hội dự án đầu tư .... 16 2. Phân tích và đánh giá kết quả của hoạt động đầu tư ...................................... 16 2.1. Khối lượng vốn đầu tư thực hiện............................................................... 16 2.2. Tài sản cố định huy động và năng lực sản xuất phục vụ tăng thêm. ........... 18 2.3. Chỉ tiêu phản ánh mức độ đạt được kết quả cuối cùng trong số vốn đầu
tư đã được thực hiện. ................................................................................ 19
2.4. Chỉ tiêu phản ánh cường độ thực hiện đầu tư và kết quả cuối cùng của
đầu tư. ...................................................................................................... 19 3. Phân tích, đánh giá hiệu quả tài chính của hoạt động đầu tư. ......................... 20 3.1. Các chỉ tiêu lợi nhuận thuần, thu nhập thuần. ............................................ 20 3.2. Tỷ suất lợi nhuận của vốn đầu tư: ............................................................. 21 3.3. Chỉ tiêu thời hạn thu hồi vốn đầu tư. ......................................................... 22 3.3.1. Thời hạn thu hồi vốn từ lợi nhuận thuần. ............................................. 22 3.3.2. Thời hạn thu hồi vốn đầu tư từ lợi nhuận thuần và khấu hao. ............... 23 3.4. Chỉ tiêu hệ số hoàn vốn nội bộ (IRR). ....................................................... 23
96
4. Phân tích và đánh giá hiệu quả kinh tế xã hội của dự án. ............................... 25 4.1. Giá trị sản phẩm hàng hoá gia tăng (Giá trị gia tăng). ............................... 25 4.2. Việc làm và thu nhập của người lao động. .................................................. 25 4.3. Mức đóng góp vào Ngân sách Nhà nước. ................................................... 25 4.4. Một số lợi ích xã hội khác thu được từ việc thực hiện dự án. ...................... 26 III. Khu đô thị mới và sự cần thiết phát triển các khu đô thị mới. ........................... 26 1. Khái niệm và chức năng của đô thị. .............................................................. 26 1.1. Khái niệm. ................................................................................................ 26 1.2. Chức năng của đô thị. ............................................................................... 27 1.2.1. Chức năng kinh tế. ................................................................................ 27 1.2.2. Chức năng xã hội. ................................................................................. 27 1.2.3. Chức năng văn hoá. .............................................................................. 28 1.2.4. Chức năng quản lý. ............................................................................... 28 1.3. Vai trò của đô thị. ..................................................................................... 29 2. Đặc điểm của các dự án phát triển khu đô thị mới. ........................................ 29 3. Sự cần thiết phát triển các khu đô thị mới. .................................................... 30
Chương II: Thực trạng và hiệu quả đầu tư phát triển đô thị mới tại Tổng
công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị - Bộ Xây Dựng .............................. 33
I. Giới thiệu chung về Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị – Bộ Xây
Dựng. .............................................................................................................. 33 1. Vai trò, vị trí của Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị. .................... 33 1.1. Vai trò. ..................................................................................................... 33 1.2. Vị trí. ........................................................................................................ 34
2. Chức năng, nhiệm vụ của Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị -
Bộ Xây Dựng ................................................................................................ 35 3. Cơ cấu tổ chức quản lý của Tổng công ty. ..................................................... 35 3.1. Tổng giám đốc. ......................................................................................... 37 3.2. Các Phó Tổng giám đốc. ........................................................................... 37 3.3. Các Công ty thành viên. ............................................................................ 37 3.4. Các liên doanh với các đối tác nước ngoài. ............................................... 38 3.5. Các phòng chức năng chuyên môn nghiệp vụ. .......................................... 38 3.6. Các Ban quản lý dự án đầu tư và xây dựng. .............................................. 38 4. Tình hình quản lý nhân sự. ............................................................................ 39 II. Thực trạng đầu tư phát triển đô thị mới trong thời gian qua. ............................. 39 1. Sự hình thành và nhu cầu phát triển các khu đô thị mới. ............................... 39 2. Nguồn vốn đầu tư cho các dự án phát triển đô thị mới. ................................. 42 3. Thực trạng đầu tư phát triển đô thị mới của Tổng công ty Đầu tư Phát triển
nhà và đô thị - Bộ Xây Dựng ........................................................................ 46 3.1. Vốn đầu tư thực hiện. .............................................................................. 47 3.2. Cơ cấu nguồn vốn đầu tư. ......................................................................... 49 3.3. Thành phần vốn đầu tư thực hiện. ............................................................. 51
4. Hiệu quả đầu tư phát triển đô thị mới tại Tổng công ty Đầu tư Phát triển nhà
và đô thị. ....................................................................................................... 53 III. Hiệu quả đầu tư của dự án khu nhà ở Bắc Linh Đàm. ...................................... 57 1. Khái quát tình hình thực hiện đầu tư của dự án. ............................................... 57 1.1. Mục tiêu và cơ sở pháp lý thực hiện dự án. ............................................. 57 1.1.1. Mục tiêu của dự án. ............................................................................... 57
97
1.1.2. Cơ sở pháp lý. ...................................................................................... 58 1.2. Mô tả khái quát dự án. .............................................................................. 59 1.3. Tình hình thực hiện đầu tư của dự án. ......................................................... 60 1.3.1. Đầu tư xây dựng các công trình. ........................................................... 60 1.3.2. Tiến độ thực hiện dự án. ....................................................................... 61 1.3.3. Nguồn vốn đầu tư và kế hoạch phân bổ vốn cho từng năm. .................. 63 2. Hiệu quả đầu tư của dự án khu nhà ở Bắc Linh Đàm. ...................................... 68 2.1. Hiệu quả tài chính. ..................................................................................... 71 2.2. Hiệu quả kinh tế xã hội. ............................................................................ 74
Chương III: Những định hướng và giải pháp nhằm tiếp tục nâng cao hiệu quả đầu tư phát triển đô thị mới tại Tổng công ty Đầu tư Phát triển nhà và đô thị .................................................................................................. 75 I. Những thuận lợi và khó khăn trong việc thực hiện đầu tư ................................ 75 1. Thuận lợi. ..................................................................................................... 75 2. Khó khăn. ..................................................................................................... 76 3. Những bài học kinh nghiệm từ thực tiễn tình hình hoạt động của Tổng
công ty. ......................................................................................................... 77 II. Định hướng chung của Tổng công ty trong thời gian tới.................................. 81 III. Một số giải pháp và kiến nghị nhằm tiếp tục nâng cao hiệu quả đầu tư phát triển đô thị mới tại Tổng công ty Đầu tư Phát triển nhà và đô thị - Bộ Xây Dựng ............................................................................................................... 82
1. Phát triển các đô thị thông qua những khu đô thị mới phải được thực hiện
đồng bộ hạ tầng kỹ thật và hạ tầng xã hội theo tiêu chuẩn hiện đại. ............... 83
2. Các khu đô thị mới phải được thực hiện với một cơ cấu sử dụng đất hợp lý trong từng giai đoạn phát triển, trong đó cần phải tính đến xu hướng phát triển lâu dài. .................................................................................................. 84
3. Trong việc phát triển các khu đô thị mới, cần xây dựng tập quán, lối sống
đô thị hiện đại với việc sống và sinh hoạt tại công trình cao tầng. ................. 84
4. Việc phát triển các khu đô thị mới phải được xây dựng kết hợp giữa tính
hiện đại với việc coi trọng giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc. .......................... 85
5. Để thực hiện phát triển các khu đô thị mới đạt hiệu quả về các mặt cần
phải có biện pháp huy động mọi nguồn vốn đầu tư. ...................................... 86
6. Cần có sự tham gia phối hợp của các cơ quan quản lý chuyên ngành.
trong quá trình thực hiện các dự án phát triển đô thị mới. .............................. 86 7. Giải pháp đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án. ................................................ 87 8. Tăng cường công tác quản lý đánh giá xây dựng công trình. ........................ 89 9. Một số giải pháp từ các cơ quan quản lý Nhà nước. ...................................... 89 IV. Một số kiến nghị ............................................................................................. 91 Kết luận ......................................................................................................... 93 Danh mục tài liệu tham khảo. ............................................................................... 95
98