LÝ LUẬN CHUNG VỀ HẠCH TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH

Chia sẻ: Pham Linh Dan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:45

Thêm vào BST

Báo xấu

68
lượt xem 20
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sự phát sinh và phát triển của xả hội loài ngừơi gắn liền quá trình sản xuất. Nền sản xuất xã hội của bất kỳ phương thức sản xuất xã hội nào cũng gắn liền với sự vận động và tiêu hao các yếu tố cơ bản tạo nên quá trình sản xuất

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: LÝ LUẬN CHUNG VỀ HẠCH TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH

LÝ LU N CHUNG V H CH TOÁN CHI PHÍ S N XU T VÀ TÍNH GIÁ THÀNH
Lý lu n chung v h ch toán chi phí s n xu t và tính giá thành B i: Ph m Th Bích Ng c
Lý lu n chung v h ch toán chi phí s n xu t và tính giá thành B i: Ph m Th Bích Ng c Phiên b n tr c tuy n: < http://voer.edu.vn/content/col10421/1.1/ > Hoc lieu Mo Vietnam - Vietnam Open Educational Resources
Tài li u này và s biên t p n i dung có b n quy n thu c v Ph m Th Bích Ng c. Tài li u này tuân th gi y phép Creative Commons Attribution 3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/). Tài li u đư c hi u đính b i: August 28, 2010 Ngày t o PDF: August 29, 2010 Đ bi t thông tin v đóng góp cho các module có trong tài li u này, xem tr. 35.
N i dung Chi phí và các cách phân lo i chi phí . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1 Giá thành và các lo i giá thành . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 2 Đ i tư ng h ch toán chi phí s n xu t và đ i tư ng tính giá thành . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 3 4 M i quan h gi a chi phí s n xu t và giá thành s n ph m và ý nghĩa c a vi c tính đúng, đ giá thành . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 5 Đ c đi m kinh doanh xây l p nh hư ng đ n h ch toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 6 H ch toán chi phí s n xu t và tính giá thành . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 7 Các bư c h ch toán chi phí s n xu t và tính giá thành . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 8 H ch toán chi phí nguyên v t li u tr c ti p . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 9 H ch toán chi phí nhân công tr c ti p . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 10 H ch toán chi phí s d ng máy thi công . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 11 H ch toán chi phí s n xu t chung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 12 H ch toán thi t h i trong s n xu t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 13 T ng h p chi phí s n xu t, ki m kê đánh giá s n ph m làm d . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 14 Các phương pháp tính giá thành ch y u . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Attributions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
iv
Chương 1 Chi phí và các cách phân lo i chi phí 1 1.1 Chi phí và các cách phân lo i chi phí 1.1.1 Khái ni m, b n ch t và n i dung kinh t c a chi phí S phát sinh và phát tri n c a xã h i loài ngư i g n li n v i quá trình s n xu t. N n s n xu t xã h i c a b t kỳ phương th c s n xu t nào cũng g n li n v i s v n đ ng và tiêu hao các y u t cơ b n t o nên quá trình s n xu t. Nói cách khác, quá trình s n xu t là quá trình k t h p c a ba y u t : tư li u lao đ ng, đ i tư ng lao đ ngvà s c lao đ ng. S k t h p c a ba y u t này trong quá trình s n xu t s t o ra nh ng s n ph m, d ch v ph c v cho nhu c u c a con ngư i. Vi c tiêu hao m t lư ng nh t đ nh các y u t trên đ s n xu t ra s n ph m, d ch v đó đư c g i là chi phí. Trong kinh doanh xây l p, chi phí s n xu t là bi u hi n b ng ti n c a toàn b hao phí v lao đ ng s ng và lao đ ng v t hoá c n thi t mà doanh nghi p đã chi ra đ ti n hành ho t đ ng xây d ng, l p đ t các công trình trong m t kỳ kinh doanh nh t đ nh. Đ i v i k toán, chi phí s n xu t kinh doanh luôn g n li n v i m t kỳ s n xu t kinh doanh nh t đ nh và ph i là chi phí th c. Vì v y, c n có s phân bi t gi a chi phí và chi tiêu. Chi phí c a kỳ h ch toán là nh ng hao phí v tài s n và lao đ ng có liên quan đ n kh i lư ng s n ph m s n xu t ra trong kỳ ch không ph i m i kho n chi ra trong kỳ h ch toán. Trong khi đó, chi tiêu là s gi m đi đơn thu n các lo i v t tư, tài s n, ti n v n c a doanh nghi p, b t k nó đư c dùng vào m c đích gì. Nhưng chi tiêu l i là cơ s phát sinh c a chi phí, không có chi tiêu thì không có chi phí. Trên th c t có nh ng chi phí tính vào kỳ hi n t i nhưng chưa đư c chi tiêu (như các kho n ph a tr ) hay nh ng kho n chi tiêu c a kỳ hi n t i nhưng chưa đư c tính vào chi phí (như mua tài s n c đ nh r i kh u hao d n đưa vào chi phí). Như v y, chi phí và chi tiêu không nh ng khác nhau v m t lư ng mà còn khác nhau v th i gian. S dĩ có s khác nhau như v y là do đ c đi m, tính ch t v n đ ng và phương th c chuy n d ch giá tr c a t ng lo i tài s n vào quá trình s n xu t và yêu c u k thu t h ch toán chúng. 1.1.2 Phân lo i chi phí s n xu t Chi phí s n xu t trong các doanh nghi p bao g m nhi u lo i có n i dung, tính ch t và công d ng kinh t khác nhau, yêu c u qu n lý đ i v i t ng lo i chi phí cũng khác nhau. Do đó, mu n t p h p và qu n lý t t chi phí t t y u ph i phân lo i chi phí. Vi c phân lo i chi phí s n xu t m t cách khoa h c và h p lý có ý nghĩa r t quan tr ng, t o đi u ki n thu n l i cho các nhà qu n tr ki m tra phân tích chi phí, thúc đ y vi c qu n lý ch t ch chi phí đ hư ng t i ti t ki m chi phí, h giá thành s n ph m, nâng cao hi u qu s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. V m t h ch toán, chi phí s n xu t thư ng đư c phân theo các tiêu th c sau đây: * Phân lo i chi phí s n xu t theo y u t 1 This content is available online at . 1
2 CHƯƠNG 1. CHI PHÍ VÀ CÁC CÁCH PHÂN LO I CHI PHÍ Đ ph c v cho vi c t p h p, qu n lý chi phí theo n i dung kinh t ban đ u đ ng nh t c a nó mà không xét đ n công d ng c th , đ a đi m phát sinh, chi phí đư c phân theo y u t . Theo quy đ nh hi n hành Vi t Nam, toàn b chi phí đư c chia làm 7 y u t sau: -Y u t nguyên li u, v t li u: Bao g m toàn b giá tr nguyên, v t li u chính, v t li u ph , ph tùng thay th , công c d ng c ...s d ng vào s n xu t kinh doanh (lo i tr giá tr dùng không h t nh p l i kho và ph li u thu h i cùng v i nhiên li u, đ ng l c) - Y u t nhiên li u, đ ng l c s d ng vào quá trình s n xu t- kinh doanh trong kỳ (tr s dùng không h t nh p l i kho và ph li u thu h i). - Y u t ti n lương và các kho n ph c p lương : Ph n ánh t ng s ti n lương và các kho n ph c p mang tính ch t lương ph i tr cho công nhân viên. - Y u t BHXH, KPCĐ, BHYT trích theo t l quy đ nh trên t ng s ti n lương và các kho n ph c p ph i tr công nhân viên ch c. - Y u t kh u hao tài s n c đ nh: Ph n ánh t ng s kh u hao ph i trích trong kỳ cho t t c tài s n c đ nh s d ng cho s n xu t kinh doanh. - Y u t chi phí d ch v mua ngoài : Ph n ánh toàn b chi phí d ch v mua ngoài dùng vào s n xu t kinh doanh. - Y u t chi phí khác b ng ti n:Ph n ánh toàn b chi phí khác b ng ti n chưa ph n ánh vào các y u t trên dùng vào ho t đ ng s n xu t kinh doanh trong kỳ. Phân lo i chi phí theo y u t có ý nghĩa l n trong quá trình qu n lý chi phí, nó cho bi t k t c u, t tr ng c a t ng y u t chi phí giúp cho vi c xây d ng và phân tích đ nh m c v n lưu đ ng cũng như vi c l p, ki m tra và phân tích d toán chi phí. * Phân theo kho n m c chi phí trong giá thành s n ph m. Căn c vào ý nghĩa c a chi phí trong giá thành s n ph m và đ thu n ti n cho vi c tính giá thành toàn b , chi phí đư c phân theo kho n m c. Cách phân lo i này d a vào công d ng c a chi phí và m c phân b chi phí cho t ng đ i tư ng. Theo đó, toàn b chi phí phát sinh trong kỳ c a doanh nghi p xây l p đư c phân chia thành các kho n m c chi phí sau: - Chi phí nguyên v t li u tr c ti p: Ph n ánh toàn b chi phí v nguyên li u, v t li u chính, ph , nhiên li u... đư c s d ng tr c ti p đ s n xu t s n ph m xây l p, th c hi n d ch v , lao v trong kỳ s n xu t kinh doanh. - Chi phí nhân công tr c ti p: là chi phí v ti n lương c a công nhân tr c ti p xây l p mà không bao g m các kho n trích theo lương. - Chi phí s d ng máy thi công: Bao g m toàn b chi phí s d ng xe, máy thi công ph c v tr c ti p cho ho t đ ng xây l p công trình theo phương th c thi công h n h p v a th công v a k t h p b ng máy. - Chi phí s n xu t chung: là nh ng kho n chi phí ph c v xây l p t i các đ i và các b ph n s n xu t kinh doanh trong doanh nghi p xây l p, bao g m: ti n lương nhân viên qu n lý đ i, các kho n trích theo t l quy đ nh trên t ng qu lương c a toàn b công nhân viên ch c t ng b ph n, t ng đ i và toàn b ti n ăn ca c a đ i, b ph n, chi phí v t li u d ng c ph c v cho các đ i... - Chi phí bán hàng và chi phí qu n lý doanh nghi p là nh ng kho n m c chi phí ngoài s n xu t, ph c v cho vi c tính giá thành toàn b c a doanh nghi p. Phân lo i chi phí theo kho n m c r t thu n ti n cho công tác tính giá thành s n ph m, l p k ho ch giá thành và đ nh m c chi phí cho kỳ sau.Qua đó s giúp nh ng nhà qu n lý có bi n pháp s d ng chi phí m t cách h p lý, ti t ki m, đem l i hi u qu kinh t cao. * Phân lo i chi phí theo cách th c k t chuy n chi phí Theo cách th c k t chuy n, toàn b chi phí s n xu t kinh doanh đư c chia thành chi phí s n ph m và chi phí th i kỳ. Chi phí s n ph m là nh ng chi phí g n li n v i các s n ph m đư c s n xu t ra ho c đư c mua; còn chi phí th i kì là nh ng chi phí làm gi m l i t c trong m t kỳ nào đó, nó không ph i là m t ph n giá tr s n ph m đư c s n xu t ra ho c đư c mua nên đư c xem là các phí t n, c n đư c kh u tr ra t l i nhu n c a th i kỳ mà chúng phát sinh. * Phân lo i chi phí theo quan h c a chi phí v i kh i lư ng công vi c, s n ph m hoàn thành. Đ thu n ti n cho vi c l p k ho ch và ki m tra chi phí, đ ng th i làm căn c đ đ ra các quy t đ nh kinh doanh, toàn b chi phí s n xu t kinh doanh đư c phân theo quan h v i kh i lư ng công vi c hoàn
3 thành. Theo cách phân lo i này, chi phí đư c chia thành bi n phí và đ nh phí. 1.2 Bi n phí: là nh ng chi phí thay đ i v t ng s , v t l so v i kh i lư ng công vi c hoàn thành, ch ng h n chi phí v nguyên li u, nhân công tr c ti p...Tuy nhiên, chi phí bi n đ i n u tính trên m t đơn v s n ph m thì l i có tính c đ nh. Đ nh phí: là nh ng chi phí không đ i v t ng s so v i kh i lư ng công vi c hoàn thành, ch ng h n các chi phí v kh u hao tài s n c đ nh, chi phí thuê m t b ng, phương ti n kinh doanh...Các chi phí này n u tính cho m t đơn v s n ph m thì l i bi n đ i n u s lư ng s n ph m thay đ i. Ngoài các cách phân lo i trên, đ ph c v cho vi c phân tích đánh giá tình hình s d ng chi phí, chi phí s n xu t còn đư c phân lo i thành: chi phí ban đ u và chi phí bi n đ i, chi phí cơ b n và chi phí chung, chi phí tr c ti p và chi phí gián ti p, chi phí t ng h p và chi phí đơn nh t. M i cách phân lo i chi phí đ u có nh ng tác d ng nh t đ nh đ i v i công tác qu n lý và h ch toán chi phí doanh nghi p,đ ng th i luôn h tr , b sung cho nhau giúp cho vi c qu n lý chung c a doanh nghi p đ t hi u qu cao nh t.
4 CHƯƠNG 1. CHI PHÍ VÀ CÁC CÁCH PHÂN LO I CHI PHÍ
Chương 2 Giá thành và các lo i giá thành 1 2.1 Giá thành và các lo i giá thành 2.1.1 Khái ni m, b n ch t và n i dung kinh t c a giá thành s n ph m xây l p Đ xây d ng m t công trình, h ng m c công trình hay hoàn thành m t lao v thì doanh nghi p ph i đ u tư vào quá trình s n xu t thi công m t lư ng chi phí nh t đ nh. Nh ng chi phí mà doanh nghi p b ra đó s tham gia c u thành nên giá thành s n ph m xây l p hoàn thành. Như v y, giá thành s n ph m xây l p là bi u hi n b ng ti n c a toàn b các kho n hao phí v lao đ ng s ng và lao đ ng v t hoá phát sinh trong quá trình s n xu t có liên quan đ n kh i lư ng xây l p đã hoàn thành. Giá thành s n ph m xây l p luôn ch a đ ng hai m t khác nhau v n có là chi phí s n xu t và lư ng giá tr s d ng thu đư c c u thành bên trong kh i lư ng xây l p đã hoàn thành. Như v y, b n ch t c a giá thành s n ph m là s chuy n d ch giá tr c a nh ng y u t chi phí vào s n ph m xây l p hoàn thành. Vì th , giá thành có hai ch c năng ch y u là bù đ p chi phí và ch c năng l p giá. Giá thành là ch tiêu kinh t t ng h p ph n ánh ch t lư ng ho t đ ng s n xu t, ph n ánh k t qu s d ng các lo i tài s n, v t tư, lao đ ng, ti n v n trong quá trình s n xu t cũng như h th ng các gi i pháp kinh t , kĩ thu t mà doanh nghi p đã th c hi n nh m đ t đư c m c đích s n xu t ra kh i lư ng s n ph m nhi u nh t v i chi phí th p nh t. Giá thành là căn c đ xác đ nh hi u qu kinh t c a các ho t đ ng s n xu t kinh doanh. Trong giá thành s n ph m ch bao g m nh ng chi phí tham gia tr c ti p ho c gián ti p vào quá trình s n xu t, tiêu th ph i đư c b i hoàn đ tái s n xu t doanh nghi p mà không bao g m nh ng chi phí phát sinh trong kỳ kinh doanh c a doanh nghi p. M i cách tính toán ch quan, không ph n ánh đúng các y u t giá tr trong giá thành đ u có th d n đ n vi c phá v các quan h hàng hoá- ti n t , không xác đ nh đư c hi u qu kinh doanh và không th c hi n tái s n xu t gi n đơn và tái s n xu t m r ng. 2.1.2 Phân lo i giá thành Đ đáp ng các yêu c u c a qu n lý, h ch toán và k ho ch hoá giá thành cũng như yêu c u xây d ng giá thành s n ph m, giá thành s n ph m xây l p đư c phân lo i như sau: * Theo th i đi m tính và ngu n s li u đ tính giá thành Theo phương pháp này, ch tiêu giá thành đư c chia làm 3 lo i: - Giá thành d toán: là t ng s các chi phí d toán đ hoàn thành m t kh i lư ng xây l p. Giá thành d toán đư c xác đ nh trên cơ s các đ nh m c theo thi t k đư c duy t và khung giá quy đ nh đơn giá xây d ng cơ b n áp d ng vào t ng vùng lãnh th , t ng đ a phương do c p có th m quy n ban hành. Giá thành d toán = Giá tr d toán – Lãi đ nh m c 1 This content is available online at . 5
6 CHƯƠNG 2. GIÁ THÀNH VÀ CÁC LO I GIÁ THÀNH Trong đó, giá tr d toán là ch tiêu dùng làm căn c cho các doanh nghi p xây l p xây d ng k ho ch s n xu t c a đơn v , đ ng th i làm căn c cho các cơ quan qu n lý nhà nư c giám sát ho t đ ng xây l p. Lãi đ nh m c là ch tiêu Nhà nư c quy đ nh ngành xây d ng cơ b n ph i t o ra đ tích lu cho xã h i. - Giá thành k ho ch: Là ch tiêu đư c xác đ nh trên cơ s giá thành d toán g n li n v i đi u ki n c th c a doanh nghi p. Giá thành k ho ch = Giá thành d toán – M c h giá thành d toán Giá thành k ho ch c a s n ph m xây l p là m c tiêu ph n đ u c a doanh nghi p, là căn c đ so sánh, phân tích, đánh giá tình hình th c hi n k ho ch giá thành và k ho ch h th p giá thành c a doanh nghi p. - Giá thành th c t : Là ch tiêu giá thành đư c xác đ nh theo s li u hao phí th c t liên quan đ n kh i lư ng xây l p hoàn thành bao g m chi phí đ nh m c, vư t đ nh m c và các chi phí khác. Giá thành th c t là ch tiêu kinh t t ng h p, ph n ánh k t qu ph n đ u c a doanh nghi p trong vi c t ch c và s d ng các gi i pháp kinh t - t ch c- kĩ thu t đ th c hi n quá trình s n xu t s n ph m, là cơ s đ xác đ nh k t qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. * Theo ph m vi phát sinh chi phí Theo ph m vi phát sinh chi phí, giá thành s n ph m đư c chia làm 2 lo i: - Giá thành công tác xây l p th c t : ph n ánh giá thành c a m t kh i lư ng công tác xây l p đã hoàn thành đ n đi m d ng k thu t h p lý. - Giá thành công trình, h ng m c công trình hoàn thành: là toàn b chi phí chi ra đ ti n hành thi công công trình, h ng m c công trình t khi kh i công đ n khi hoàn thành bàn giao cho bên ch đ u tư.
Chương 3 Đ i tư ng h ch toán chi phí s n xu t và đ i tư ng tính giá thành 1 3.1 Đ i tư ng h ch toán chi phí s n xu t và đ i tư ng tính giá thành 3.1.1 Đ i tư ng và phương pháp h ch toán chi phí s n xu t Đ i tư ng t p h p chi phí s n xu t là ph m vi, gi i h n mà các chi phí s n xu t phát sinh đư c t ch c t p h p và phân b theo đó. Gi i h n t p h p chi phí s n xu t có th là nơi gây ra chi phí ho c nơi ch u phí. Đ xác đ nh đúng đ i tư ng t p h p chi phí c n căn c vào lo i hình s n xu t, đ c đi m quy trình công ngh s n xu t s n ph m và yêu c u qu n lý c a doanh nghi p. Trong s n xu t xây l p, v i tính ch t ph c t p c a quy trình công ngh , lo i hình s n xu t đơn chi c, s n ph m xây l p có giá tr kinh t l n, thư ng đư c phân chia thành nhi u khu v c, b ph n thi công. M i công trình, h ng m c công trình đ u có d toán, thi t k riêng, c u t o v t ch t khác nhau nên tuỳ thu c vào công vi c c th , trình đ qu n lý c a m i doanh nghi p xây l p mà đ i tư ng h ch toán chi phí có th là t ng công trình, h ng m c công trình hay t ng đơn đ t hàng. Vi c xác đ nh đ i tư ng h ch toán chi phí s n xu t là khâu đ u tiên, c n thi t c a công tác h ch toán chi phí s n xu t. Ch có xác đ nh đúng đ n đ i tư ng h ch toán chi phí s n xu t m i có th t ch c t t công tác h ch toán chi phí. Trên cơ s đ i tư ng h ch toán chi phí, k toán l a ch n phương pháp h ch toán chi phí thích ng. Phương pháp h ch toán chi phí s n xu t là m t phương pháp hay h th ng các phương pháp đư c s d ng đ t p h p và phân lo i các chi phí s n xu t trong ph m vi gi i h n c a đ i tư ng h ch toán chi phí. Trong doanh nghi p xây l p có phương pháp h ch toán chi phí s n xu t theo công trình, h ng m c công trình, phương pháp h ch toán chi phí s n xu t theo đơn đ t hàng. 3.1.2 Đ i tư ng tính giá thành Do có s khác nhau cơ b n v gi i h n t p h p chi phí trong h ch toán chi phí s n xu t và s n ph m hoàn thành c n ph i tính giá thành m t đơn v , vi c h ch toán quá trình s n xu t có th phân thành hai giai đo n là giai đo n xác đ nh đ i tư ng t p h p chi phí s n xu t và giai đo n xác đ nh đ i tư ng tính giá thành s n ph m. Xác đ nh đ i tư ng tính giá thành s n ph m là xác đ nh đ i tư ng mà hao phí v t ch t c a doanh nghi p b ra đ s n xu t đã đư c k t tinh trong đó nh m đ nh lư ng hao phí c n đư c bù đ p cũng như tính toán đư c k t qu kinh doanh. 1 This content is available online at . 7
CHƯƠNG 3. Đ I TƯ NG H CH TOÁN CHI PHÍ S N XU T VÀ Đ I 8 TƯ NG TÍNH GIÁ THÀNH Trong doanh nghi p xây l p, do s n ph m mang tính đơn chi c, m i s n ph m đ u có m t d toán và thi t k riêng nên đ i tư ng tính giá thành đư c xác đ nh là các công trình, h ng m c công trình, các giai đo n công vi c, các kh i lư ng xây l p có tính d toán riêng đã hoàn thành. Vi c xác đ nh đ i tư ng tính giá thành là công vi c c n thi t đ u tiên trong toàn b công vi c tính giá thành s n ph m c a k toán. Xác đ nh đ i tư ng tính giá thành đúng, phù h p v i đi u ki n, đ c đi m c a doanh nghi p xây l p, giúp cho k toán t ch c m s và ki m tra tình hình th c hi n k ho ch giá thành s n ph m có hi u qu , đáp ng yêu c u qu n lý n i b c a doanh nghi p xây l p.
Chương 4 M i quan h gi a chi phí s n xu t và giá thành s n ph m và ý nghĩa c a vi c tính đúng, đ giá thành 1 4.1 M i quan h gi a chi phí s n xu t và giá thành s n ph m và ý nghĩa c a vi c tính đúng, đ giá thành 4.1.1 M i quan h gi a chi phí s n xu t và giá thành s n ph m. Gi a chi phí s n xu t và giá thành s n ph m có m i quan h ch t ch v i nhau trong quá trình s n xu t t o ra s n ph m xây l p. Chúng là hai m t khác nhau c a quá trình s n xu t. Chi phí s n xu t ph n ánh m t hao phí c a quá trình s n xu t còn giá thành s n ph m ph n ánh m t k t qu s n xu t. Chi phí s n xu t và giá thành s n ph m đ u bao g m các hao phí v lao đ ng s ng và lao đ ng v t hoá mà doanh nghi p b ra trong quá trình s n xu t. Khi giá tr s n ph m d dang đ u kỳ và cu i kỳ b ng nhau thì t ng giá thành s n ph m b ng t ng chi phí s n xu t phát sinh trong kỳ. Tuy nhiên, n u b ph n chi phí s n xu t d dang đ u kỳ và cu i kỳ không b ng nhau thì chi phí s n xu t và giá thành s n ph m khác nhau v lư ng. Đi u đó đư c th hi n qua sơ đ sau: A CPSX CPSX phát sinh trong kỳ B D d dang đu kỳ T ng giá thành s n ph m C CPSX d dang cu i kỳ Table 4.1 Qua sơ đ ta th y: AC= AB + BD - CD, hay: T ng giá thành = Chi phí s n xu t + Chi phí s n xu t - Chi phí s n xu t 1 This content is available online at . 9
CHƯƠNG 4. M I QUAN H GI A CHI PHÍ S N XU T VÀ GIÁ THÀNH 10 S N PH M VÀ Ý NGHĨA C A VI C TÍNH ĐÚNG, Đ GIÁ THÀNH s n ph m d dang đ u kỳ phát sinh trong kỳ d dang cu i kỳ Như v y, chi phí s n xu t luôn g n v i t ng th i kỳ phát sinh chi phí còn giá thành l i đ ng th i liên quan t i c chi phí phát sinh trong kỳ và chi phí kỳ trư c (chi phí d dang đ u kỳ) chuy n sang. Giá thành s n ph m g n v i kh i lư ng s n ph m, công vi c, lao v đã s n xu t hoàn thành trong kỳ mà không tính đ n chi phí đó phát sinh kỳ nào. Còn chi phí s n xu t bao g m toàn b chi phí b ra trong m t kỳ s n xu t kinh doanh mà không tính đ n chi phí đó liên quan đ n kh i lư ng s n ph m đã hoàn thành hay chưa. 4.1.2 Ý nghĩa c a vi c tính đúng, tính đ giá thành Đ i v i doanh nghi p s n xu t nói chung, doanh nghi p xây l p nói riêng, ch tiêu chi phí s n xu t và giá thành s n ph m là nh ng ch tiêu kinh t quan tr ng mà b t kì nhà qu n lý nào cũng ph i quan tâm b i đó là nh ng ch tiêu kinh t t ng h p ph n ánh ch t lư ng ho t đ ng s n xu t kinh doanh và hơn n a nó còn quy t đ nh đ n k t qu s n xu t và nh hư ng t i thu nh p c a toàn b cán b công nhân viên trong doanh nghi p. Do đó c n ph i h ch toán chính xác, đ y đ và k p th i chi phí s n xu t và giá thành s n ph m đ cung c p thông tin cho các nhà qu n lý giúp h n m đư c tình hình s d ng v t tư, tài s n, lao đ ng...đánh giá đư c th c tr ng kinh doanh th c t c a doanh nghi p t đó có nh ng quy t đ nh qu n lý đúng đ n, ti t ki m chi phí s n xu t và h giá thành s n ph m. H ch toán chính xác chi phí s n xu t không ch là vi c t ch c, ghi chép, ph n ánh theo đúng giá tr th c t c a chi phí mà còn ph i theo đúng đ a đi m phát sinh và đ i tư ng ch u phí. Tính đúng giá thành là tính toán chính xác và h ch toán đúng n i dung kinh t c a chi phí đã hao phí đ s n xu t ra s n ph m. Vì v y, ph i xác đ nh đúng đ i tư ng tính giá thành, v n d ng đúng phương pháp tính giá thành và giá thành ph i đư c tính trên cơ s s li u chi phí s n xu t k toán đã t p h p m t cách chính xác. Tính đ giá thành là tính toán đ y đ m i chi phí đã b ra cho s n xu t s n ph m nhưng cũng ph i lo i b nh ng chi phí không liên quan, không c n thi t. Vi c t ch c công tác qu n lý và h ch toán chi phí s n xu t, tính giá thành s n ph m phù h p v i đ c đi m kinh doanh và tình hình th c t c a doanh nghi p s cho ta nh ng thông tin chính xác, k p th i ph c v cho công tác qu n tr doanh nghi p cũng như đ nh hư ng cho ho t đ ng kinh doanh. Tính đúng, tính đ giá thành s n ph m s đ m b o cho doanh nghi p tránh đư c lãi gi , l th t và ngư c l i.
Chương 5 Đ c đi m kinh doanh xây l p nh hư ng đ n h ch toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m 1 5.1 Đ c đi m kinh doanh xây l p nh hư ng đ n h ch toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m Xây d ng cơ b n là ngành s n xu t v t ch t quan tr ng mang tính ch t công nghi p nh m tái s n xu t tài s n c đ nh cho t t c các ngành trong n n kinh t qu c dân, t o ra cơ s v t ch t k thu t cho xã h i, tăng cư ng ti m l c kinh t , qu c phòng và góp ph n thúc đ y quá trình công nghi p hoá, hi n đ i hoá đ t nư c. Do đó, qu n lý t t và h ch toán đúng đ chi phí s n xu t và giá thành s n ph m có ý nghĩa đ c bi t quan tr ng. Tuy nhiên, ngành xây d ng cơ b n cũng có nh ng nét đ c thù riêng chi ph i công tác h ch toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m. Nh ng nét đ c thù đó là: S n ph m xây l p là các công trình, v t ki n trúc...thu c k t c u h t ng c a n n kinh t qu c dân có quy mô và giá tr l n, k t c u ph c t p, th i gian s d ng lâu dài...Do v y, vi c t ch c qu n lý và h ch toán nh t thi t ph i có các d toán thi t k , thi công đư c l p theo t ng công trình, h ng m c công trình. Trong quá trình thi công xây l p ph i thư ng xuyên so sánh ki m tra vi c th c hi n d toán chi phí, tìm ra nguyên nhân vư t, h t d toán và đánh giá hi u qu kinh doanh trên cơ s l y d toán làm thư c đo. S n ph m xây l p c đ nh t i nơi s n xu t còn các đi u ki n s n xu t (xe máy, thi t b thi công, ngư i lao đ ng...) ph i di chuy n theo đ a đi m đ t s n ph m. M t khác, ho t đ ng xây d ng cơ b n thư ng ti n hành ngoài tr i nên ch u nh hư ng c a đi u ki n thiên nhiên, th i ti t. Đ c đi m này làm cho công tác qu n lý, s d ng, h ch toán tài s n, v t tư r t ph c t p, d b m t mát, hư h ng làm tăng chi phí s n xu t. Bên c nh đó, chu kì s n xu t c a đơn v xây l p thư ng r t dài, chi phí phát sinh thư ng xuyên trong khi doanh thu ch phát sinh t ng th i đi m nh t đ nh. Do đó, kỳ tính giá thành các đơn v xây l p thư ng đư c xác đ nh theo kỳ s n xu t. T ch c s n xu t trong các doanh nghi p xây l p nư c ta hi n nay ph bi n theo phương th c khoán g n các công trình, h ng m c công trình, kh i lư ng ho c công vi c cho các đơn v trong n i b doanh nghi p (đ i, xí nghi p...). Trong giá khoán g n, không ch có ti n lương mà còn có đ các chi phí v v t li u, công c , d ng c thi công, chi phí chung c a b ph n nh n khoán. S n ph m xây l p đư c tiêu th theo giá d toán ho c giá tho thu n v i ch đ u tư t trư c (giá đ u th u) nên tính ch t hàng hoá c a s n ph m th hi n không rõ hay nói cách khác, tác đ ng c a y u t th trư ng b h n ch . Giá thành công trình xây l p không bao g m giá tr b n thân thi t b do ch đ u tư đưa vào đ l p đ t 1 This content is available online at . 11
CHƯƠNG 5. Đ C ĐI M KINH DOANH XÂY L P NH HƯ NG Đ N H CH 12 TOÁN CHI PHÍ S N XU T VÀ TÍNH GIÁ THÀNH S N PH M mà ch bao g m nh ng chi phí do doanh nghi p xây l p b ra có liên quan đ n xây l p công trình. Giá thành công tác xây d ng và l p đ t k t c u bao g m giá tr v t k t c u và giá tr thi t b kèm theo như các thi t b v sinh, thông gió, thi t b sư i m, đi u hoà nhi t đ , thi t b truy n d n... Nh ng đ c đi m trên đòi h i doanh nghi p ph i t ch c công tác h ch toán k toán trên cơ s tuân th ch đ k toán nhưng cũng ph i phù h p v i đ c đi m đ c thù c a ho t đ ng kinh doanh xây l p đ đ m b o ch t lư ng công tác k toán, cung c p k p th i nh ng thông tin cho qu n lý.
Chương 6 H ch toán chi phí s n xu t và tính giá thành 1 6.1 H ch toán chi phí s n xu t và tính giá thành Theo ch đ quy đ nh, các doanh nghi p xây l p h ch toán hàng t n kho theo phương pháp kê khai thư ng xuyên, do đó, h ch toán chi phí s n xu t trong các doanh nghi p xây l p là theo phương pháp KKTX. T t c các nghi p v kinh t phát sinh ph i đư c ph n ánh, ghi chép đ y đ , k p th i Đ t ng h p chi phí s n xu t ph c v cho vi c tính giá thành s n ph m k toán s d ng tài kho n 154- Chi phí s n xu t kinh doanh d dang. Tài kho n này đư c m chi ti t cho t ng đ i tư ng h ch toán chi phí s n xu t và đ i tư ng tính gía thành s n ph m xây l p (công trình, h ng m c công trình...). K t c u c a tài kho n này như sau: Bên N : T p h p chi phí th c t phát sinh trong kì. Bên Có: - Các kho n gi m chi phí. • T ng giá thành s n xu t c a s n ph m, d ch v hoàn thành. Dư N : Chi phí s n xu t kinh doanh d dang. Ngoài ra, k toán còn s d ng các tài kho n 621, 622, 623, 627 đ ph n ánh chi phí nguyên v t li u tr c ti p, chi phí nhân công tr c ti p, chi phí s d ng máy thi công, chi phí s n xu t chung th c t phát sinh trong kỳ. 1 This content is available online at . 13