Lý thuyết tài chính tiền tệ - TS:Trần Viết Hoàng

Chia sẻ: Lotus_123 Lotus_123 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:80

Thêm vào BST

Báo xấu

175
lượt xem 43
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tiền tệ ngân hàng là môn lý luận cơ sở, giữ vị trí quan trọng trong chương trình đào tạo của các trường đại học khối kinh tế - Tài chính – Ngân hàng ở Việt Nam, là môn học bắt buộc trong chương trình khung ở bậc đại học và sau đại học đối với ngành Tài chính – Ngân hàng, Quản trị kinh doanh và các ngành kinh tế khác.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Lý thuyết tài chính tiền tệ - TS:Trần Viết Hoàng

Moân hoïc Giôùi thieäu Lyù Thuyeát Taøi chính Giaûng vieân: TS. Traàn Vieát Hoaøng Thôøi löôïng: 60 tieát Tieàn teä Kieán thöùc cô sôû: Kinh teá Vó moâ Taøi lieäu: “Caùc nguyeân lyù tieàn teä ngaân haøng vaø thò tröôøng taøi chính”,Khoa Kinh Teá, NXB ÑHQG HCM Ñaïi hoïc Quoác Gia TP.HCM Baøi giaûng cuûa giaûng vieân, taøi lieäu giaùo vieân phaùt Khoa Kinh teá Baøi ñoïc töø baùo, taïp chí, thoâng tin töø Internet Boä moân Taøi chính Ngaân haøng Mishkin “Money, Banking and Financial Markets” TS. Traàn Vieát Hoaøng 1 2 prepared by Tran Viet Hoang prepared by Tran Viet Hoang Giôùi thieäu moân hoïc Quy ñònh Noäi dung moân hoïc Thi: Baûn chaát, chöùc naêng cuûa taøi chính Heä thoáng taøi chính quoác gia, taøi chính nhaø nöôùc Cuoái khoaù: tyû troïng 75%, 90 phuùt, khoâng duøng taøi lieäu Thò tröôøng taøi chính, coâng cuï vaø caáu truùc cuûa thò tröôøng Söû duïng lyù thuyeát löôïng caàu taøi saûn nghieân cöùu veà laõi suaát Caâu hoûi traéc nghieäm vaø phöông phaùp phaân tích bieán ñoäng laõi suaát, tyû giaù Giaûi baøi taäp Phaân tích hoaït ñoäng cô baûn cuûa ngaân haøng trung öông Caâu hoûi töï luaän (coù theå coù) Duøng lyù thuyeát veà cheânh leäch thoâng tin giaûi thích nguyeân Giöõa kyø: tyû troïng 25% lyù hoaït ñoäng cuûa caùc toå chöùc taøi chính vaø thò tröôøng taøi Laøm vieäc theo nhoùm: Dòch tieáng Anh vaø trình chính baøy baøi dòch, thaûo luaän (15%-döï kieán) Giôùi thieäu moät soá lyù thuyeát kinh teá: döï tính hôïp lyù, CAPM Kieåm tra giöõa buoåi hoïc (10%-döï kieán) Lyù thuyeát veà tieàn teä (Keynes, Fisher) 3 4 prepared by Tran Viet Hoang prepared by Tran Viet Hoang prepared by Tran Viet Hoang 1
Giôùi thieäu moân hoïc Muïc tieâu hoïc taäp CHÖÔNG 1 : Naém baét ñöôïc khaùi nieäm veà taøi chính vaø caáu truùc toång theå cuûa heä thoáng taøi chính TAØI CHÍNH QUOÁC GIA – Bieát duøng lyù thuyeát löôïng caàu taøi saûn ñeå giaûi thích BAÛN CHAÁT VAØ VAI TROØ BAÛO moät soá hieän töôïng kinh teá vó moâ ÑAÛM SÖÏ PHAÙT TRIEÅN CUÛA Giaûi thích ñöôïc moái quan heä vaø ñoäng thaùi ra quyeát ñònh cuûa caùc chuû theå trong neàn kinh teá noùi chung vaø NEÀN KINH TEÁ thò tröôøng taøi chính noùi rieâng döïa treân neàn taûng moät soá lyù thuyeát kinh teá Laøm quen vôùi caùc thuaät ngöõ kinh teá baèng tieáng Anh, ñoïc ñöôïc nhöõng thoâng tin kinh teá caên baûn 5 prepared by Tran Viet Hoang prepared by Tran Viet Hoang 6 Caùc thaønh phaàn tham gia trong heä thoáng taøi chính: 1. Thò tröôøng taøi chính TAØI CHÍNH: heä thoáng caùc moái 2. caùc trung gian taøi chính : ngaân haøng, coâng quan heä trong söï löu thoâng, ty baûo hieåm, quyõ tieàn teä, coâng ty ñaàu tö, coâng ty taøi chính. phaân boå vaø söû duïng caùc nguoàn 3. caùc chuû theå hoaït ñoäng kinh teá: caùc caù tieàn teä thoâng qua caùc quyõ tieàn teä, nhaân, toå chöùc, doanh nghieäp. caùc toå chöùc chuyeân ngaønh vaø caùc 4. nhaø nöôùc: goàm ngaân haøng trung öông, kho thò tröôøng taøi chính. baïc, ngaân saùch vaø caùc toå chöùc ñieàu haønh khaùc prepared by Tran Viet Hoang 7 prepared by Tran Viet Hoang 8 prepared by Tran Viet Hoang 2
CAÙC CHÖÙC NAÊNG CUÛA TAØI CHÍNH: HEÄ THOÁNG TAØI CHÍNH 1) Chöùc naêng phaân phoái • Taøi chính caùc chuû theå hoaït ñoäng doanh nghieäp: 2) Chöùc naêng quaûn lyù taäp hôïp caùc moái quan heâï taøi chính giöõa caùc doanh nghieäp, giöõa doanh nghieäp vaø nhaø nöôùc, giöõa laø chæ soá hieån thò tình hình phaùt trieån cuûa neàn doanh nghieäp vaø ngöôøi daân. kinh teá • Phaàn thu nhaäp taøi chính cuûa ngöôøi daân laø thu Theå hieän söï taêng tröôûng cuûa caûi cuûa töøng thaønh nhaäp gia ñình, caùc khoaûn chi tieâu duøng vaø caùc vieân trong coäng ñoàng xaõ hoäi. khoaûn tín duïng hay ñaàu tö vaøo thò tröôøng taøi chính. Coâng cuï ñoái phoù vaø loaïi tröø caùc bieåu hieän tieâu Taøi chính nhaø nöôùc laø thaønh phaàn caáu truùc phöùc cöïc cuûa neàn kinh teá. taïp vaø quy moâ nhaát. Caáu truùc chuû choát laø ngaân Thuùc ñaåy saûn xuaát, naâng cao khaû naêng caïnh saùch nhaø nöôùc goàm caùc phaàn chi vaø thu ngaân tranh cuûa caùc doanh nghieäp treân thò tröôøng theá giôùi saùch. (vaø ngöôïc laïi) Thò tröôøng taøi chính vaø caùc trung gian taøi chính Hình thaønh caùc caáu truùc saûn xuaát vaø tæ leä caân baèng hôïp lyù giöõa caùc ngaønh vaø laõnh thoå quoác gia. prepared by Tran Viet Hoang 9 prepared by Tran Viet Hoang 10 CHÍNH SAÙCH TAØI CHÍNH NHAØ NÖÔÙC Taäp hôïp caùc phöông phaùp vaø bieän phaùp thöïc hieän theo höôùng toái öu hoaù caùc ñieàu kieän phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi baèng caùch söû duïng nguoàn taøi chính tieàn teä taäp trung töø Caáu truùc, tính toång theå cuõng nhö chi trung öông. tieát, tính lieân keát vaø hoã trôï chaët cheõ Chính saùch taøi chính thay ñoåi vaø ña daïng theo: giöõa caùc ñieàu khoaûn thaønh phaàn trong 1. xu höôùng hoaït ñoäng khaùc nhau cuûa töøng quoác gia ngaân saùch laø thöôùc ño khaû naêng vaø 2. quan ñieåm ñaûm baûo vaät chaát cho cuoäc soáng xaõ hoäi: 3. naâng cao vò trí chính trò kinh teá treân tröôøng quoác teá, tính beàn vöõng kinh teá cuûa nhaø nöôùc. 4. aùp duïng tieán boä khoa hoïc, 5. taêng naêng suaát lao ñoäng, 6. taêng saûn phaåm quoác daân 7. taêng chaát löôïng cuoäc soáng nhaân daân. prepared by Tran Viet Hoang 11 prepared by Tran Viet Hoang 12 prepared by Tran Viet Hoang 3
HEÄ THOÁNG NGAÂN SAÙCH NGAÂN SAÙCH NHAØ NÖÔÙC Taäp hôïp taát caû caùc nguoàn taøi chính cuøng caùc doøng löu chuyeån taøi chính cuûa caùc toå chöùc, doanh nghieäp, caù nhaân Quyõ tieàn teä taäp trung trung öông vaø nhaø nöôùc tham gia trong neàn kinh teá. döôùi söï ñieàu haønh cuûa chính phuû. Hình thaønh treân cô sôû taäp hôïp caùc ñaëc ñieåm kinh teá, luaät phaùp, haønh chính cuûa chính phuû, quoác gia, vaø cuûa caùc thaønh vieân tham gia. Caáu truùc heä thoáng ngaân saùch cuûa moãi quoác gia phuï thuoäc vaøo caáu truùc cuûa chính phuû: Caáu truùc nhaø nöôùc nguyeân theå thoáng nhaát heä thoáng ngaân saùch coù caáu truùc xaùc ñònh hai caáp: ngaân saùch ñòa phöông vaø trung öông. Caáu truùc nhaø nöôùc lieân bang heä thoáng ngaân saùch hai thaønh phaàn rieâng bieät: ngaân saùch caùc bang vaø ngaân saùch lieân bang. prepared by Tran Viet Hoang 13 prepared by Tran Viet Hoang 14 Ngaân saùch nhaø nöôùc hình thaønh quyõ tieàn teä taäp trung CHÖÙC NAÊNG NGAÂN SAÙCH duy trì hoaït ñoäng cuûa caùc boä maùy nhaø nöôùc, löïc löôïng an ninh vaø quaân ñoäi, y teá, giaùo duïc vaø caùc chöông trình xaõ hoäi . Chöùc naêng phaân phoái: taäp trung caùc nguoàn tieàn teä Coâng cuï ñieàu haønh kinh teá, taùc ñoäng leân caáu truùc hoaït veà trung öông thoâng qua caùc keânh thu nhaän khaùc ñoäng neàn kinh teá, thöïc hieän caùc bieän phaùp oån ñònh tình nhau vaø söû duïng caùc nguoàn tieàn naøy cho caùc chöùc hình kinh teá. naêng vaø muïc tieâu cuûa nhaø nöôùc. Taùc ñoäng cuûa ngaân saùch leân neàn kinh teá chuû yeáu thoâng qua caùc chính saùch, caùc khoaûn taøi trôï, buø giaù trôï caáp, Chöùc naêng kieåm tra: thöïc hieän caùc bieän phaùp kieåm chuyeån giao caùc nguoàn taøi chính tra vaø kieåm soaùt quaù trình hình thaønh vaø söû duïng Laø coâng cuï ñieàu haønh cuûa nhaø nöôùc theå hieän söï caân caùc nguoàn tieàn trong taát caû caùc caáu truùc thaønh phaàn baèng thoaû hieäp ñieàu hoaø trong caùc moái quan heä töông taùc cuûa neàn kinh teá quoác daân. (do thanh tra vaø caûnh giöõa caùc quyeàn lôïi kinh teá xaõ hoäi cuûa nhieàu nhoùm, coäng ñoàng khaùc nhau trong quoác gia veà : saùt kinh teá, kho baïc, boä taøi chính, ngaân haøng trung thueá vaø phaân boå thueá, öông vaø caùc toå chöùc thanh tra khaùc thöïc hieän). chi ngaân saùch treân caùc muïc tieâTranxaõHoang i… prepared by u Viet hoä prepared by Tran Viet Hoang 15 16 prepared by Tran Viet Hoang 4
Chi ngaân saùch Thu ngaân saùch Chi cho y teá, giaùo duïc, trôï Ngaân saùch moái lieân keát thoáng nhaát giöõa Thueá, thueá ñaëc bieät, caáp trôï giaù buø cho chính phí haûi quan, caùc quyeàn lôïi cuûa chính quyeàn trung öông vaø quyeàn caùc ñòa phöông theo khoaûn phí söû duïng caùc muïc tieâu treân ñòa phöông thoâng qua: phaân boå thueá, trôï taøi nguyeân Chi cho söï duy trì cô caáu caáp ngaân saùch, chuyeån giao nguoàn taøi Thu nhaäp töø caùc kinh teá vaø phaùt trieån : ñaàu tö vaøo cô sôû haï taàng, trôï giaù doanh nghieäp nhaø chính vaø caùc chöông trình hoaït ñoäng quoác cho caùc doanh nghieäp, chi nöôùc, töø caùc taøi saûn gia. cho phaùt trieån noâng nghieäp taøi chính maø nhaø vaø caùc chöông trình coù muïc nöôùc sôû höõu. tieâu … Thu töø caùc quyõ höu Chi quoác phoøng.Taøi trôï cho trí, quyõ baûo hieåm xaõ caùc hoaït ñoäng ñoái ngoaïi vaø hoäi … ngoaïi giaoTraû nôï nöôùc ngoaøiNuoâi döôõng boä maùy Caùc daïng thu nhaäp chính quyeàn caùc caáp khaùc Caùc khoaûn chi khaùc prepared by Tran Viet Hoang 17 prepared by Tran Viet Hoang 18 CHI NGAÂN SAÙCH Caáu truùc ngaân saùch nhaø nöôùc cuûa moãi quoác gia theå hieän: Taøi trôï ngaân saùch: cung caáp ngaân saùch nhaø Truyeàn thoáng vaên hoaù xaõ hoäi, nöôùc treân cô sôû khoâng hoaøn laïi daønh cho caùc muïc tieâu phaùt trieån. Heä thoáng giaùo duïc vaø y teá, Hieäu quaû vaø muïc tieâu laø hai tieâu chí haøng Heä thoáng vaø boä maùy haønh chính, ñaàu trong vieäc söû duïng caùc khoaûn taøi trôï ngaân Ñaëc ñieåm cô caáu cuûa neàn kinh teá, saùch khoâng hoaøn laïi. Söï phaùt trieån cuûa neàn coâng nghieäp quoác phoøng, Moãi khoaûn taøi trôï ngaân saùch nhaø nöôùc ñeàu Boä maùy an ninh quaân ñoäi. phaûi thöïc hieän ñaày ñuû caùc quy cheá quy trình vaø caùc ñieàu kieän söû duïng tieàn ngaân saùch . prepared by Tran Viet Hoang 19 prepared by Tran Viet Hoang 20 prepared by Tran Viet Hoang 5
Chi ngaân saùch (tieáp) Chi phaùt trieån söï nghieäp kinh teá xaõ hoäi Quan ñieåm môùi ñoái vôùi caùc khoaûn chi Chieám phaàn khaù lôùn trong caùc khoaûn chi ngaân saùch, goàm: ngaân saùch xaõ hoäi: giaùo duïc, y teá vaø trôï caáp xaõ hoäi. Chi ngaân saùch vaøo vieäc naâng cao chaát thöïc hieän chöùc naêng phaân phoái cuûa ngaân saùch, löôïng trình ñoä löïc löôïng lao ñoäng, hình giaûm nheï ñi caùc khoaûng caùch bieät vaø söï phaân hoaù xaõ hoäi, thaønh vaø duy trì moät daân toäc khoeû maïnh ñaûm baûo cho moïi thaønh vieân coäng ñoàng caùc cô hoäi tieáp caän vaø thu nhaän neàn vaên hoaù giaùo duïc vaø cô hoäi naâng cao laø baûo ñaûm cho söï phaùt trieån kinh teá trình ñoä tay ngheà, quoác daân vaø taïo cuûa caûi xaõ hoäi. ñaûm baûo chaêm soùc y teá cô baûn, ñaûm baûo caùc khoaûn trôï caáp xaõ hoäi cô baûn. thuùc ñaåy vaø duy trì phaùt trieån nguoàn voán ‘con ngöôøi’ trong neàn kinh teá. prepared by Tran Viet Hoang 21 prepared by Tran Viet Hoang 22 Chi ñaàu tö phaùt trieån vaø caùc chöông trình muïc tieâu quoác gia Ôû caùc nöôùc coù neàn coâng nghieäp quoác phoøng Duy trì ñaûm baûo cô caáu phaùt trieån kinh teá thoâng qua caùc phaùt trieån, quy moâ chi ngaân saùch cho quoác khoaûn buø giaù hoã trôï vaø caùc khoaûn ñaàu tö tröïc tieáp taùc ñoäng cuï theå leân tæ suaát döï tröõ vaø taùi ñaàu tö cuûa neàn kinh teá, thuùc phoøngcoù taùc ñoäng lôùn leân nhòp ñoä taêng tröôûng, ñaåy nhòp ñoä taêng tröôûng cuûa caùc ngaønh saûn xuaát vaø dòch vuï. toång caàu voán ñaàu tö vaø cô caáu kinh teá ngaønh Vai troø ñaàu taøu phaùt trieån nghieân cöùu vaø öùng duïng khoa vaø laõnh thoå. hoïc kyõ thuaät, naâng cao khaû naêng caïnh tranh cuûa neàn kinh Chi ngaân saùch traû nôï nöôùc ngoaøi vaø trong nöôùc. teá. Hoã trôï vaø ñaûm baûo tín duïng cho xuaát khaåu vaø Phaùt trieån saûn xuaát noâng nghieäp, thay ñoåi vò trí vai troø xaõ ñaàu tö, chi ñaàu tö nghieân cöùu vaø thaâm nhaäp hoäi cuûa ngaønh noâng nghieäp trong neàn kinh teá ñaûm baûo caùc thò tröôøng môùi. nguoàn nguyeân lieäu vaø thöïc phaåm, ñaûm baûo an ninh löông thöïc quoác gia. Nhaäp khaåu moät soá nguyeân vaät lieäu vaø haøng Chi ngaân saùch cho an ninh quoác phoøng, ñaûm baûo taøi hoaù caàn thíeât. chính cho caùc quan heä ñoái ngoaïi vaø duy trì boä maùy ñieàu haønh haønh chính. prepared by Tran Viet Hoang 23 prepared by Tran Viet Hoang 24 prepared by Tran Viet Hoang 6
THU NGAÂN SAÙCH CAÂN ÑOÁI NGAÂN SAÙCH Nguyeân taéc: toång thu nhaäp ngaân saùch = caùc khoaûn chi ñaõ hoaïch ñònh Thu ngaân saùch caáu thaønh töø: thueá, thueá trong ngaân saùch. Thaâm huït ngaân saùch: chi > thu. ñaëc bieät, phí haûi quan, caùc khoaûn phí söû Thaëng dö ngaân saùch: thu > chi . duïng taøi nguyeân, thu nhaäp töø caùc doanh Caân baèng ngaân saùch: thu = chi nghieäp nhaø nöôùc, töø caùc taøi saûn taøi Phaàn thaêïng dö ngaân saùch thöôøng ñöôïc duøng ñeå chi traû nôï chính maø nhaø nöôùc sôû höõu. Thu töø caùc hay chuyeån sang ngaân saùch naêm tôùi. Tieâu chuaån quoác teá veà an toaøn ngaân saùch : thaâm huït quyõ höu trí, quyõ baûo hieåm xaõ hoäi, caùc ngaân saùch khoâng ñöôïc vöôït quaù 5% toång thu nhaäp quoác thu nhaäp khaùc daân. Thaâm huït ngaân saùch ñöôïc buø ñaép baèng caùc khoaûn vay nôï döôùi daïng phaùt haønh traùi phieáu hay vay töø caùc quyõ ngoaøi ngaân saùch prepared by Tran Viet Hoang 25 prepared by Tran Viet Hoang 26 Cô cheá an toaøn ngaân saùch: THUEÁ–CÔ SÔÛ KINH TEÁ VAØ COÂNG CUÏ CHÍNH SAÙCH TAØI CHÍNH CUÛA NHAØ NÖÔÙC Traùnh phaùt haønh tieàn maët khoâng coù baûo ñaûm (traùnh Thueá - khoaûn tieàn maø caùc caù nhaân vaø caùc toå chöùc phaùt haønh tieàn maët ñeå buø thaâm huït ngaân saùch) phaûi ñoùng goùp cho nhaø nöôùc vaø chính quyeàn ñiaï Ñaûm baûo tính ñoäc laäp cuûa Ngaân Haøng Trung phöông ñeå thöïc hieän caùc chöùc naêng cuûa mình. Öông (NH phaùt haønh tieàn teä) khoûi chính phuû: Theå hieän moái quan heä kinh teá giöõa nhaø nöôùc vaø Trong caùc ñieàu kieän maát caân baèng trong neàn kinh teá caùc thaønh vieân xaõ hoäi Thueá mang tính cöôõng vaø thaâm huït ngaân saùch, ngaân haøng trung öông khoâng cheá baét buoäc phaûi taøi trôï cho chính phuû. taùch bieät vieäc ñieàu haønh NS vaø phaùt haønh Chöùc naêng oån ñònh vaø caân baèng naøy cuûa Ngaân haøng trung öông ñöôïc ñaûm baûo baèng Hieán phaùp vaø Luaät phaùp. prepared by Tran Viet Hoang 27 prepared by Tran Viet Hoang 28 prepared by Tran Viet Hoang 7
HEÄ THOÁNG THUEÁ: taäp hôïp taát caû caùc khoaûn thueá, phí, thueá haûi quan vaø caùc khoaûn chi traû khaùc cuøng vôùi caùc Thueá suaát hôïp lyù vaø caùc öu ñaõi hình thöùc vaø phöông phaùp thöïc hieän. thueá kích thích saûn xuaát vaø môû Caùc nguyeân taéùc cuûa heä thoáng thueá roäng cô sôû thueá. Nguyeân taéc trung laäp – ñaûm baûo caùc tieâu chuaån nhö nhau (ngang nhau) cho taát caû nhöõng ngöôøi ñoùng thueá Thueá suaát cao khoâng hôïp lyù Nguyeân taéc coâng baèng – khaû naêng thu thueá coâng baèng vaø hôïp lyù. Khoâng laøm haïi ñeán quyeàn lôïi cuûa baát kyø ngöôøi saûn xuaát kinh doanh↓ vaø troán ñoùng thueá naøo vaø ñoàng thôøi ñaûm baûo ñuû nguoàn thu cho thueá↑. ngaân saùch. Nguyeân taéc ñôn giaûn – xaây döïng heä thoáng thueá vôùi caùc coâng cuï chöùc naêng xaùc ñònh thu nhaäp ñoùng thueá, tæ leä thueá suaát … roõ raøng vaø deã hieåu vôùi nhaân vieân thu thueá vaø ngöôùi ñoùng thueá. prepared by Tran Viet Hoang 29 prepared by Tran Viet Hoang 30 Caùc daïng öu ñaõi thueá kích thích phaùt trieån vaø NÔÏ CHÍNH PHUÛ ñaàu tö: Tín duïng ñaàu tö thueá: laø khoaûn taøi trôï ñaàu tö giaùn tieáp Thaâm huït ngaân saùch phaùt haønh caùc loaïi traùi voán nhaø nöôùc vaøo caùc doanh nghieäp baèng caùch mieãn phieáu nghóa vuï nôï nôï chính phuû. thueá trong giai ñoaïn thu voán ñaàu tö ban ñaàu. Nôï trong nöôùc laø khoaûn nôï coâng daân vaø caùc toå Khaáu hao nhanh: cho pheùp khaáu hao maùy moùc vôùi tæ chöùc, doanh nghieäp trong nöôùc bao goàm caùc loaïi leä lôùn hôn tæ leä khaáu hao thöïc teá. nghóa vuï nôï traùi phieáu phaùt haønh vaø chöa thanh Veà baûn chaát laø moät daïng trôï caáp thueá cho doanh nghieäp: Taêng toaùn. caùc khoaûn chi traû khaáu hao giaûm khoaûn lôïi nhuaän chòu thueá taêng nhanh voøng quay voán ñaàu tö Nôï nöôùc ngoaøi – laø nghóa vuï nôï coâng daân, caùc toå Caùc öu ñaõi thueá treân ñaàu tö : caùc chính saùch öu ñaiõ chöùc vaø chính phuû nöôùc ngoaøi. mieãn giaûm thueá trong thôøi gian hoaït ñoäng ban ñaàu cuûa caùc döï aùn ñaàu tö prepared by Tran Viet Hoang 31 prepared by Tran Viet Hoang 32 prepared by Tran Viet Hoang 8
NGHIEÄP VUÏ ÑIEÀU HAØNH QUAÛN LYÙ NÔÏ CHÍNH PHUÛ Taùi ñaàu tö taøi chính: phaùt haønh caùc traùi phieáu môùi ñeå thanh toaùn caùc khoaûn nghóa vuï nôï cuõ CHÖÔNG 2 Chuyeån ñoåi: chuyeån ñoåi sang caùc loaïi nghóa vuï nôï taøi chính khaùc: thay ñoåi caùc ñieàu kieän vay TOÅNG QUAN THÒ möôïn cuøng vôùi khoaûn laõi phaàn traêm hay chuyeån ñoåi chuùng thaønh caùc khoaûn ñaàu tö nöôùc ngoaøi tröïc TRÖÔØNG TAØI tieáp daøi haïn Hôïp nhaát: thay ñoåi caùc ñieàu kieän vay nôï lieân CHÍNH quan ñeán thay ñoåi thôøi haïn thanh toaùn nôï, khi caùc nghóa vuï nôï ngaén haïn ñöôïc chuyeån ñoåi thaønh nôï trung haïn vaø daøi haïn prepared by Tran Viet Hoang 33 prepared by Tran Viet Hoang 34 TAØI SAÛN VAØ TAØI SAÛN TAØI CHÍNH Taøi saûn taøi chính laø caùc daïng traùi Xeùt veà khaû naêng taïo ra cuûa caûi cho xaõ hoäi, taøi phieáu vaø coå phieáu. saûn thöïc (real asset) & taøi saûn taøi chính (financial Laø caùc nghóa vuï treân thu nhaäp cuûa caùc taøi saûn asset) thöïc hay treân thu nhaäp cuûa chính phuû Taøi saûn thöïc – taïo ra khaû naêng saûn xuaát Khoâng theå hieän cuûa caûi hay söï giaøu coù cuûa xaõ hoäi. giaùn tieáp tham gia ñoùng goùp vaøo khaû tröïc tieáp taïo saûn phaåm vaø dòch vuï trong neàn naêng saûn xuaát xaõ hoäi kinh teá: ñaát ñai, nhaø cöûa, kieán thöùc, coâng ngheä Taùch bieät sôû höõu ra khoûi quaûn trò doanh ñöôïc söû duïng saûn xuaát haøng hoaù vaø caùc nhaân nghieäp löïc lao ñoäng cuøng caùc kyõ naêng caàn thieát ñeå söû Taïo ñieàu kieän hoã trôï chuyeån giao caùc nguoàn duïng caùc nguoàn löïc treân voán vôùi caùc cô hoäi ñaàu tö prepared by Tran Viet Hoang 35 prepared by Tran Viet Hoang 36 . prepared by Tran Viet Hoang 9
*Lieân heä giöõa taøi saûn thöïc vaø taøi saûn taøi chính DOØNG VOÁN VAØ THÒ TRÖÔØNG TAØI CHÍNH Doanh nghieäp phaùt haønh caùc taøi saûn taøi chính mua caùc taøi saûn thöïc taïo thu nhaäp phaân boå giöõa caùc nhaø ñaàu tö töông öùng vôùi phaàn sôû höõu cuûa Chöùc naêng kinh teá: taïo doøng voán hoï treân caùc taøi saûn taøi chính hay caùc coå phieáu do luaân chuyeån töø nhöõng ngöôøi coù doanh nghieäp phaùt haønh. (Caùc nhaø giöõ traùi phieáu nguoàn voán thaëng dö (do chi tieâu ít coù lôïi nhuaän döïa treân doøng thu nhaäp töø meänh giaù hôn thu nhaäp) ñeán nhöõng ngöôøi vaø tæ leä laõi suaát). ñang thieáu voán bôûi vì hoï coù cô hoäi Caùc taøi saûn thöïc taïo ra thu nhaäp, coøn taøi saûn taøi ñaàu tö (hay caàn chi tieâu nhieàu hôn chính xaùc ñònh söï phaân boå thu nhaäp giöõa caùc nhaø thu nhaïâp) ñaàu tö . prepared by Tran Viet Hoang 37 prepared by Tran Viet Hoang 38 Hai chöùc naêng cô baûn cuûa thò tröôøng taøi chính: Taøi Chính Giaùn Tieáp Caùc trung Voán 1. Keát hôïp ngöôøi cho vay vaø ngöôøi ñi vay gian taøi chính nguoàn voán ñeán nôi caàn voán 2. Cung caáp caùc dòch vuï: Voán Chia seû ruûi ro, Voán Dòch vuï thoâng tin Taïo tính thanh khoaûn Ngöôøi cho vay: Ngöôøi ñi vay: Naâng cao naêng suaát vaø hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa Caùc thò -Hoä gia ñình -Hoä gia ñình neàn kinh teá , -Coâng ty -Coâng ty tröôøng Voán Voán -Chính phuû -Chính phuû Tröïc tieáp caûi thieän möùc soáng cuûa ngöôøi tieâu duøng taøi chính -Ngöôøi nöôùc ngoaøi -Ngöôøi nöôùc ngoaøi baèng caùch taïo ñieàu kieän cho hoï coù thôøi ñieåm mua Taøi Chính Tröïc Tieáp saém chi tieâu phuø hôïp. prepared by Tran Viet Hoang 39 prepared by Tran Viet Hoang 40 prepared by Tran Viet Hoang 10
HAI CAÙCH HUY ÑOÄNG VOÁN: *HAI CAÙCH HUY ÑOÄNG VOÁN: Phaùt haønh coå phieáu 1. Phaùt haønh coâng cuï nôï: Phaàn nghóa vuï cuûa coâng ty hay caù nhaân phaûi Traùi phieáu hay vay coù baûo laõnh vaø theá chaáp laø daïng chia lôïi nhuaän (sau thueá vaø caùc chi phí khaùc) thoaû thuaän theo hôïp ñoàng : ngöôøi vay phaûi traû cho ngöôøi cuøng vôùi taøi saûn cuûa doanh nghieäp. giöõ caùc coâng cuï nôï khoaûn tieàn coá ñònh (bao goàm voán goác vaø laõi) vaøo thôøi ñieåm ñaùo haïn – khi khoaûn chi traû cuoái Ví duï: Sôû höõu 1 coå phieáu trong moät coâng ty phaùt cuøng ñöôïc thöïc hieän). haønh 1 trieäu coå phieáu coù quyeàn nhaän 1 phaàn Thôøi gian ñaùo haïn cuûa coâng cuï nôï laø khoaûn thôøi gian cho trieäu thu nhaäp vaø 1 phaàn trieäu taøi saûn cuûa coâng ty. ñeán ngaøy coâng cuï nôï heát haïn. Coâng ty thöïc hieän caùc khoaûn chi traû coå töùc Coâng cuï nôï laø: (dividend) thöôøng kyø cho ngöôøi giöõ coå phieáu. - Ngaén haïn neáu thôøi gian ñaùo haïn beù hôn 1 naêm, Coå phieáu ñöôïc xem laø moät daïng coâng cuï chöùng - Daøi haïn khi thôøi gian ñaùo haïn lôùn hôn 10 naêm, - Trung haïn khi thôøi gian ñaùo haïn töø 1 ñeán 10 naêm. khoaùn daøi haïn bôûi vì khoâng coù thôøi gian ñaùo haïn. prepared by Tran Viet Hoang 41 prepared by Tran Viet Hoang 42 CAÙC THÒ TRÖÔØNG TAØI CHÍNH COÂNG CUÏ TAØI CHÍNH Thò tröôøng giao dòch caùc loaïi haøng hoùa taøi chính –coâng cuï taøi chính Coâng cuï thò tröôøng tieàn- coù thôøi Phaân loaïi theo caùc daïng nghóa vuï taøi chính gian ñaùo haïn ngaén thay ñoåi giaù Thò tröôøng nôï coâng cuï nôï caû khoâng lôùn Thò tröôøng coå phieáu coå phieáu Phaân loaïi theo thò tröôøng sô caáp vaø thò tröôøng Coâng cuï thò tröôøng voán thôøi thöù caáp gian ñaùo haïn daøi hôn khaû naêng Phaân loaïi theo thôøi gian ñaùo haïn cuûa caùc haøng hoaù taøi chính. thay ñoåi giaù lôùn Coâng cuï nôï ngaén haïn thò tröôøng tieàn, Coâng cuï nôï daøi haïn thò tröôøng voán. prepared by Tran Viet Hoang 43 prepared by Tran Viet Hoang 44 prepared by Tran Viet Hoang 11
Coâng cuï thò tröôøng tieàn- Coâng cuï thò tröôøng tieàn- Tín phieáu kho baïc ( Treasury Bills, T-Bills) Chi phieáu ngaân haøng (Bankers’ Acceptances) Daïng chöùng khoaùn nôï ngaén haïn Coâng cuï hoã trôï cho ngoaïi thöông Phaùt haønh vôùi quy moâ lôùn (haøng traêm ñeán haøng nghìn tæ ñoàng) Coâng ty phaùt haønh ngaân haøng chaáp nhaän baûo ñaûm Ñöôïc chính phuû chi traû (thanh toaùn) baèng nguoàn thu thanh toaùn cho ngöôøi nhaän. thueá T hay thay ñoåi löôïng cung tieàn teä M khoâng coù Coù theå trao ñoåi baùn laïi treân thò tröôøng taøi chính thöù caáp ruûi ro cho caùc ngaân haøng khaùc hay cho caùc doanh nghieäp khaùc. Thöông phieáu (Commercial Paper) Thoaû thuaän mua laïi (Repos hay RPs) Nguoàn voán ngaén haïn cho caùc coâng ty Do caùc coâng ty lôùn vaø ngaân haøng duøng trong quaûn trò tieàn Thöôøng do caùc coâng ty noåi tieáng phaùt haønh, vôùi thôøi maët gian ñaùo haïn ngaén (töø 1 ñeán 2 thaùng) ruûi ro phaù saûn thaáp (do döï ñoaùn ñöôïc tình hình taøi chính cuûa coâng Laø daïng vay thôøi haïn raát ngaén (qua ñeâm hay < 2tuaàn) ty) Nguoàn voán (ngaén haïn) ngaân haøng trung öông icp > iT-bill CDs - chöùng chæ taøi khoaûn tieàn göûi ngaân haøng prepared by Tran Viet Hoang 45 prepared by Tran Viet Hoang 46 *Caùc coâng cuï taøi chính ñaëc bieät khaùc Coâng cuï thò tröôøng voán Coù theå ñaàu tö vaøo caùc löïa choïn quyeàn mua hay baùn (options) coå phieáu. Traùi phieáu Kho Baïc Hai coâng cuï quyeàn löïa choïn chuû yeáu : Traùi Phieáu Chính Phuû Chöùng nhaän baûo ñaûm (warrant) Traùi Phieáu Ñòa Phöông Quyeàn choïn mua vaø baùn (put and call option). Coå Phieáu caùc coâng cuï cuûa caùc thò tröôøng phaùi sinh Traùi Phieáu Coâng Ty thò tröôøng quyeàn löïa choïn (option market) vaø thò tröôøng hôïp ñoàng töông lai (futures market). Vay Coù Theá Chaáp Chöùng khoaùn nöôùc ngoaøi – Foreign Securities Vay Ngaân Haøng Thöông Maïi prepared by Tran Viet Hoang 47 prepared by Tran Viet Hoang 48 prepared by Tran Viet Hoang 12
TRUNG GIAN TAØI CHÍNH Trung gian taøi chính laø con ñöôøng di chuyeån voán chuû choát töø ngöôøi cho vay ñeán ngöôøi vay trong neàn kinh teá. Hoaït ñoäng trung gian taøi chính mang laïi lôïi nhuaän cho CHÖÙC NAÊNG & VAI TROØ: caùc toå chöùc trung gian taøi chính töø cheânh leäch giöõa laõi Taøi chính tröïc tieáp. voán ñi thaúng töø ngöôøi suaát cho vay vaø laõi suaát ñi vay Caùc trung gian taøi cho vay cho ñeán ngöôøi vay thoâng qua giao tieáp chính ñaët laõi suaát cao hôn ñoái vôùi caùc moùn cho vay so tröïc tieáp vôùi laõi suaát hoï ñi vay. Taøi chính giaùn tieáp coù söï tham gia cuûa caùc Vai troø: trung gian taøi chính ñöùng giöõa ngöôøi coù voán cho vay vaø ngöôøi ñi vay caàn voán. giuùp chuyeån Taïo cô hoäi ñaàu tö (ñeå coù lôïi nhuaän) cho ngöôøi tieát kieäm voán nhoû voán töø ngöôøi cho vay sang ngöôøi vay vay töø Giaûi quyeát nhu caàu voán ñaàu tö cho caùc nhaø ñaàu tö coù nhöõng ngöôøi coù voán vaø sau ñoù cho ngöôøi caàn theå ôû quy moâ nhoû cuõng nhö quy moâ lôùn. voán vay laïi. prepared by Tran Viet Hoang 49 prepared by Tran Viet Hoang 50 CHI PHÍ GIAO DÒCH : CHEÂNH LEÄCH THOÂNG TIN: laø thôøi gian vaø tieàn baïc chi vaøo caùc hoaït ñoäng giao dòch LÖÏA CHOÏN NGHÒCH VAØ RUÛI RO ÑAÏO ÑÖÙC taøi chính. Vai troø chuû choát cuûa trung gian taøi chính: tieát kieäm Cheânh leäâch thoâng tin chi phí thoâng tin vaø chi phí giao dòch cho ngöôøi vay laãn * ngöôøi ñi vay. (information asymmetry): Thu gom caùc nguoàn voán nhoû laïi taïo thaønh quyõ voán lôùn ñuû ñeå tham gia thò tröôøng taøi chính coù hieäu quaû. Caùc trung gian taøi chính phaùt trieån caùc chuyeân ngaønh Moãi beân tham gia khoâng coù ñaày ñuû thoâng ñeå giaûm thieåu chi phí tin veà ñoái taùc cuûa mình ñeå coù nhöõng Vôùi quy moâ lôùn söû duïng öu theá tieát kieäm töø quy moâ quyeát ñònh chính xaùc vaø phuø hôïp (economies of scale) Giaûm chi phí giao dòch treân moãi ñoàng tieàn giao dòch do quy moâ lôùn cuûa moãi hôïp ñoàng. prepared by Tran Viet Hoang 51 prepared by Tran Viet Hoang 52 prepared by Tran Viet Hoang 13
Löïa choïn nghòch (adverse Ruûi ro ñaïo ñöùc * selection) ( moral hazard) Vaán ñeà do söï cheânh leäch thoâng tin taïo ra Vaán ñeà taïo ra do söï cheânh leäch tröôùc khi thöïc hieän giao dòch. thoâng tin sau khi thöïc hieän giao Nhöõng ngöôøi vay mang nhieàu ruûi ro nhaát dòch. laø nhöõng ngöôøi tích cöïc coá gaéng tìm nguoàn Ruûi ro ngöôøi vay coù nhöõng haønh vay nhaát vaø thöôøng ñöôïc choïn cho vay. ñoäng maø ngöôøi cho vay khoâng Löïa choïn nghòch ngöôøi cho vay coù mong muoán (Coù khaû naêng ngöôøi vay khoâng traû voán vaø laõi cho ngöôøi theå cho ngöôøi coù nhieàu khaû naêng ruûi ro vay cho vay). vaø töø choái nhöõng cô hoäi ñaàu tö toát. prepared by Tran Viet Hoang 53 prepared by Tran Viet Hoang 54 ÑIEÀU HAØNH HEÄ THOÁNG TAØI CHÍNH CAÙC TOÅ CHÖÙC TRUNG GIAN TAØI CHÍNH 1. Caùc toå chöùc tín duïng ngaân haøng: 3 muïc tieâu chính: Ngaân haøng thöông maïi Caùc lieân hieäp, hieäp hoäi tieát kieäm vaø cho vay Cung caáp thoâng tin cho caùc nhaø ñaàu tö Caùc quyõ tín duïng nhaèm haïn cheá haäu quaû cuûa cheânh leäch thoâng 2. Caùc toå chöùc tieáp kieäm theo hôïp ñoàng – tin contractual saving institutions Coâng ty baûo hieåm nhaân thoï Ñaûm baûo söï laønh maïnh trong saïch cuûa heä Coâng ty baûo hieåm ruûi ro taøi saûn thoáng taøi chính Caùc quyõ höu trí (tö nhaân vaø chính phuû) Caûi thieän vaø kieåm soaùt chính saùch tieàn teä 3. Caùc toå chöùc trung gian ñaàu tö : caùc coâng ty taøi chính caùc quyõ hoã töông caùc quyõ taøi chính cuûa thò tröôøng tieàn teä prepared by Tran Viet Hoang 55 prepared by Tran Viet Hoang 56 prepared by Tran Viet Hoang 14
Ñaûm baûo söï laønh maïnh trong saïch cuûa heä thoáng taøi chính Ñaûm baûo söï laønh maïnh trong saïch cuûa heä thoáng taøi chính Cheânh leäch thoâng tin coù theå daãn ñeán söï suïp ñoå daây chuyeàn haøng loaït caùc toå chöùc trung gian taøi chính hoaûng loaïn taøi chính – financial panic. Chính phuû thöïc hieän caùc bieän phaùp: Baûo hieåm ruûi ro cho caùc khoaûn tieàn göûi cuûa coâng Chính phuû thöïc hieän caùc bieän phaùp: chuùng trong caùc toå chöùc trung gian taøi chính khoûi bò Tröïc tieáp caáp pheùp vaø kieåm soaùt hoaït ñoäng caùc trung gian taøi thieät haïi trong tröôøng hôïp caùc trung gian taøi chính coù chính. nguy cô phaù saûn. Yeâu caàu baét buoäc baùo caùo ñoái vôùi caùc toå chöùc trung gian taøi Aùp duïng caùc chính saùch ñieàu haønh caïnh tranh. (haïn chính. Caùc baùo caùo keá toaùn phaûi tuaân thuû theo caùc nguyeân taéc cheá môû ñaïi lyù ngaân haøng hay aùp ñaët caùc haïn cheá veà vaø quy ñònh khaét khe: ñöôïc kieåm tra ñònh kyø vaø thöôøng xuyeân, laõi suaát treân caùc taøi khoaûn tieàn göûi khoâng thôøi haïn) caùc thoâng tin quan troïng chuû choát phaûi thoâng baùo cho coâng chuùng. Ban haønh caùc ñieàu luaät quy ñònh hoaït ñoäng naøo caùc trung gian taøi chính coù theå laøm vaø nhöõng taøi saûn naøo coù theå giöõ. prepared by Tran Viet Hoang 57 prepared by Tran Viet Hoang 58 Caûi thieän vaø kieåm soaùt chính saùch tieàn teä TOÅNG KEÁT Caùc ngaân haøng ñoùng vai troø raát quan troïng trong vieäc xaùc ñònh löôïng cung cuûa tieàn trong neàn kinh teá (vaø töø ñoù taùc Chöùc naêng cô baûn cuûa thò tröôøng taøi chính laø ñoäng leân nhieàu laõnh vöïc khaùc). taïo doøng voán töø ngöôøi cho vay coù voán thaëng dö Kieåm soaùt löôïng cung tieàn teä chính saùch yeâu caàu döï ñeán ngöôøi vay coù nhu caàu söû duïng voán. tröõ baét buoäc (reserve requirements) ñoøi hoûi caùc toå chöùc trung gian taøi chính phaûi baûo ñaûm duy trì moät taøi khoaûn Thò tröôøng taøi chính thöïc hieän ñöôïc ñieàu naøy baét buoäc trong ngaân haøng trung öông. Döï tröõ baét buoäc taïo thoâng qua keânh taøi chính tröïc tieáp trong ñoù ñieàu kieän cho ngaân haøng trung öông thöïc hieän kieåm soaùt ngöôøi cho vay vaø ngöôøi ñi vay laøm vieäc thaúng chaët cheõ löôïng cung tieàn teä trong neàn kinh teá. vôùi nhau, hay thoâng qua taøi chính giaùn tieáp coù Caùc chính saùch baûo hieåm taøi khoaûn coù theå thöïc hieän song song vôùi yeâu caàu döï tröõ baét buoäc vaø taïo cho ngöôøi cho söï tham gia cuûa caùc trung gian taøi chính. vay loøng tin vaøo heä thoáng taøi chính vaø haïn cheá khaû naêng caùc ngaân haøng suïp ñoå haøng loaït, töø ñoù coù theå ngaên caûn ñöôïc söï bieán ñoäng khoâng kieåm soaùt cuûa löôïng cung tieàn teä. prepared by Tran Viet Hoang 59 prepared by Tran Viet Hoang 60 prepared by Tran Viet Hoang 15
Thò tröôøng taøi chính coù theå phaân loaïi Söï taïo ra doøng luaân chuyeån voán laøm taêng thaønh thò tröôøng nôï vaø thò tröôøng coå cuûa caûi, lôïi ích cho moãi caù nhaân vaø caû neàn phieáu, thò tröôøng sô caáp vaø thöù caáp, kinh teá. thò tröôøng tieàn teä vaø thò tröôøng voán Thò tröôøng taøi chính naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa neàn kinh teá do noù taïo ñieàu kieän Theo caùc tính chaát ñaëc tröng cuûa caùc cho doøng voán chuyeån ñeán caùc chuû theå kinh coâng cuï taøi chính maø ta coù caùc daïng teá coù cô hoäi ñaàu tö. coâng cuï cuûa thò tröôøng tieàn hay coâng Boå sung theâm vaøo lôïi ích naøy laø lôïi ích cuûa cuï ñaàu tö cuûa thò tröôøng voán ngöôøi tieâu duøng, cho pheùp hoï chi tieâu vaøo thôøi ñieåm maø hoï caàn thieát nhaát. prepared by Tran Viet Hoang 61 prepared by Tran Viet Hoang 62 Caùc trung gian taøi chính laø caùc toå chöùc taøi Caùc trung gian taøi chính chia thaønh ba nhoùm chính huy ñoäng voán baèng caùch phaùt haønh phaân haïng: caùc toå chöùc tín duïng ngaân haøng, caùc nghóa vuï nôï sau ñoù duøng voán naøy huy caùc toå chöùc tieát kieäm theo hôïp ñoàng vaø caùc ñoäng caùc taøi saûn baèng caùch mua caùc chöùng trung gian ñaàu tö. khoaùn hay cho vay. Caùc chính saùch ñieàu haønh chính phuû ñoái vôùi Caùc trung gian taøi chính ñoùng vai troø raát trung gian taøi chính thöïc hieän ba muïc tieâu quan troïng trong heä thoáng taøi chính bôûi vì chính: taêng cöôøng thoâng tin cho caùc nhaø ñaàu chuùng giaûm thieåu chi phí giao dòch vaø giaûi tö, ñaûm baûo söï laønh maïnh cuûa heä thoáng taøi quyeát caùc vaán ñeà löïa choïn nghòch vaø ruûi ro chính vaø hoaøn thieän kieåm soaùt chính saùch ñaïo ñöùc; taïo ñieàu kieän cho caùc nhaø ñaàu tö tieàn teä. nhoû tieáp caän ñeán thò tröôøng taøi chính vaø töø ñoù naâng cao hieäu quaû cuûa neàn kinh teá. prepared by Tran Viet Hoang 63 prepared by Tran Viet Hoang 64 prepared by Tran Viet Hoang 16
Lãi suất và ảnh hưởng của lãi suất Định nghĩa về lãi suất Chương 3 Là “giá” của tiền Là giá của việc sử dụng tiền Giới thiệu về Lãi suất Được xác định bởi quan hệ cung-cầu Tại sao lại quan tâm đến lãi suất Ảnh hưởng tới việc ra quyết định kinh tế của Cá nhân Doanh nghiệp Chính phủ prepared by Tran Viet Hoang 65 prepared by Tran Viet Hoang 66 Lãi suất và ảnh hưởng của lãi suất Các cổ phiếu trên thị trường chứng khoán Seoul tăng là do sự tăng giá các cổ phiếu của các công ty bán dẫn, như Samsung Những dự đoán về việc Fed sẽ cắt giảm lãi suất đang làm cổ Electronics. Chỉ số chứng khoán tổng hợp (KOSPI) đóng cửa phiếu châu Á tăng mạnh tăng 3,86% đạt 672,68 điểm. Khả năng Fed sẽ hạ lãi suất cũng Cổ phiếu trên thị trường chứng khoán Hàn Quốc hôm 4/11 tăng kích thích lòng tin của các nhà đầu tư ở Hongkong bởi tỷ lệ lãi gần 4%, đứng đầu trong số các thị trường chứng khoán châu Á suất của khu vực này luôn biến động theo các chính sách của do các nhà đầu tư châu Á tin rằng Cục Dự trữ liên bang Mỹ Mỹ. Chỉ số Hang Seng tăng 2,8%. Trên một số thị trường khác, (Fed) sẽ cắt giảm lãi suất…. cổ phiếu Australia tăng 1,5%, cổ phiếu thị trường chứng khoán Tuy nhiên, đồng USD vẫn đứng ở mức thấp gần ngang bằng so Đài Loan tăng 1,9%... với EUR. Sự khởi sắc trên thị trường chứng khoán đã lan ra hầu hết các thị trường ở Hongkong, Australia, khu vực Đài Loan. Cũng trong ngày 4/11, đồng USD đứng ở mức gần ngang bằng 'Những số liệu kinh tế ảm đạm ở Mỹ, như tỷ lệ thất nghiệp, số so với EUR, giao dịch ở mức 0,9960 USD/EUR sau khi đi qua liệu về ngành công nghiệp, có thể sẽ buộc Cục Dự trữ liên bang ngưỡng 1 : 1 ngày 1/11, rớt xuống mức thấp nhất trong vòng 3 Mỹ hạ lãi suất để củng cố nền kinh tế đang hụt hơi này', ông Yoo tháng qua sau khi Chính phủ Mỹ công bố những số liệu kinh tế Sung-yeop, một nhà phân tích ở Công ty chứng khoán Meritz, ảm đạm. Đối với đồng yên, USD cũng giảm giá rất mạnh, và Hàn Quốc tuyên bố. chỉ đạt 122,25yên/USD. Theo một số chuyên gia dự báo có thể Còn ông Andrew Sekely, Giám đốc phòng chứng khoán thuộc Intersuisse, Australia, tuyên bố: 'Đó là một viên thuốc độc được Fed sẽ cắt giảm 0,25% lãi suất trong cuộc họp ngày 6/11 tới bọc một lớp đường, vì thế mức lãi suất thấp hơn sẽ có lợi cho thị đây… trường bởi vì mọi người prepared by Tran Viet Hoang ức lợi nhuận khi gửi tiền67 sẽ so sánh m prepared by Tran Viet Hoang 68 Reuters/VASC Orient ngân hàng và đầu tư vào thị trường chứng khoán...'. prepared by Tran Viet Hoang 17
Lãi suất danh nghĩa, lãi suất thực Lãi suất và ảnh hưởng của lãi suất Lãi suất danh nghĩa (nominal interest rate) (VietNamNet) - Trong bản đánh giá Theo Công bố bởi các tổ chức tài chính dõi kinh tế Châu Á (Asia Economic Lãi suất thực (real interest rate) Monitor - AEM) tháng 2 ADB vừa công bố, Việt Nam là nước duy nhất cải thiện được Lãi suất danh nghĩa điều chỉnh với lạm phát tốc độ tăng trưởng GDP trong năm 2003 dự tính so với dự đoán của AEM tháng 10/2002. Mối liên hệ “phương trình Fisher” ADB cho rằng, cầu nội địa tăng mạnh nhờ i = ir+πe đầu tư tư nhân và chính sách tài chính mở rộng của Chính phủ là yếu tố tích cực thúc Is real interest rate observable? đẩy tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam. prepared by Tran Viet Hoang 69 prepared by Tran Viet Hoang 70 Lãi suất danh nghĩa, lãi suất thực U.S. Real and Nominal Interest Rates Tác động lên động thái vay-cho vay Lãi suất thực tăng Người cho vay: muốn cho vay nhiều lên Người đi vay: muốn cho vay ít đi Lãi suất thực giảm Ngược lại prepared by Tran Viet Hoang 71 prepared by Tran Viet Hoang 72 prepared by Tran Viet Hoang 18
Đo lường lãi suất Đo lường lãi suất 4 loại công cụ tín dụng chính Tại sao lại phải “đo lường” ? 1.Vay đơn Có bao nhiêu loại lãi suất danh Cả tiền lãi và gốc trả vào cuối kỳ nghĩa ? 2. Vay hoàn trả cố định Làm sao để so sánh ? Trả những khoản tiền nhất định sau những khoảng thời gian nhất định Đâu là thước đo tốt nhất ? trong suốt thời kỳ vay prepared by Tran Viet Hoang 73 prepared by Tran Viet Hoang 74 Đo lường lãi suất Các loại công cụ tín dụng (tiếp) Caùc loaïi coâng cuï tín duïng naøy 3. Trái phiếu trả lãi định kỳ coù lòch trình traû voán vaø laõi khaùc Tiền lãi được trả theo lịch cố định Tiền gốc trả vào cuối kỳ nhau. 4. Trái phiếu chiết khấu (discount bond) Vaäy coù caùch naøo ñeå xaùc ñònh Vào ngày đáo hạn, người sở hữu được trả số tiền bằng mệnh giá loaïi coâng cuï naøo coù lôïi nhaát ñeå Không trả lãi ñaàu tö hay vay möôïn? Bán dưới mệnh giá prepared by Tran Viet Hoang 75 prepared by Tran Viet Hoang 76 prepared by Tran Viet Hoang 19
Đo lường lãi suất Đo lường lãi suất Giá trị hiện tại (present value) Lợi suất đáo hạn (yield to maturity-YTM) Giá trị hiện tại là gì? Là lãi suất làm cho PV của các dòng thu nhập trong tương lai của 1 công cụ nợ bằng với giá Khái niệm về giá trị thời gian của tiền (time của nó value) Là thước đo tốt nhất của lãi suất • Một đồng nhận được ngày hôm nay giá trị Tính YTM cho các loại công cụ tín dụng hơn một đồng nhận được trong tương lai Vay đơn • Thừa số chiết khấu (discount factor) Vay hoàn trả cố định 1/(1+i)n Trái phiếu trả lãi định kỳ Ý nghĩa của giá trị hiện tại Trái phiếu trả lãi vô thời hạn Tìm lãi suất Trái phiếu chiết khấu prepared by Tran Viet Hoang 77 prepared by Tran Viet Hoang 78 Lôïi suaát ñaùo haïn cuûa vay ñôn 2.3.2 Lôïi suaát ñaùo haïn cuûa Vay Hoaøn Traû Coá Ñònh hoâm nayvay 100 trieäu ñoàng vaø sau 1 naêm seõ phaûi traû 110 trieäu ñoàng ( 10 trieäu ñoàng tieàn laõi vaø 100 trieäu ñoàng voán goác). Laõi suaát vay: 10 trieäu/100 trieäu = 10% /naêm Ñeå tìm lôïi suaát ñaùo haïn chuùng ta duøng khaùi nieäm veà lôïi suaát ñaùo haïn. Goïi lôïi suaát ñaùo haïn laø i, FP FP FP Soá naêm laø n=1 naêm. LV = + ... + + Soá tieàn nhaän ñöôïc sau 1 naêm (giaù trò töông lai) laø 110 trieäu ñoàng. Giaù trò cuûa moùn nôï naøy vaøo thôøi ñieåm vay 100 trieäu ñoàng. (1 + i) (1 + i)2 (1 + i)N Theo ñònh nghóa: Giaù trò hieän taïi cuûa soá tieàn nhaän ñöôïc sau 1 naêm = Giaù trò moùn vay ñôn 110 − 100 110 LV (loan value) – giaù trò khoaûn vay = 100 ⇒ i = = 10 % (1 + i ) 100 FP (fixed payment) – khoaûn hoaøn traû ñònh kyø Keát quaû tìm ñöôïc gioáng nhö laõi suaát vay cuûa moùn vay ñôn laø 10%/naêm. N – soá kyø hoaøn traû Ñoái vôùi vay ñôn, laõi suaát cho vay ñôn baèng vôùi lôïi suaát ñaùo haïn cuûa moùn vay ñoù. prepared by Tran Viet Hoang 79 prepared by Tran Viet Hoang 80 prepared by Tran Viet Hoang 20