M U M , CH T D CH VÀ K THU T C YẪ Ủ Ấ Ị Ỹ Ậ Ấ
M C TIÊU.Ụ
1. N m đ c các ch đ nh l y m u.ắ ượ ỉ ị ấ ẫ
2. N m đ c cách l y, b o qu n và chuyên ch b nh ph m đ n phòng xét nghi mắ ượ ấ ả ả ở ệ ẩ ế ệ
3. N m đ c k thu t kh o sát và ti n hành nuôi c y m u.ắ ượ ỹ ậ ả ế ấ ẫ
4. N m đ c các tác nhân có th phân l p đ c t m u.ắ ượ ể ậ ượ ừ ẫ
1.CH Đ NH.Ỉ Ị
Tt c các tr ng h p có m , ch t d ch nh :ấ ả ườ ợ ủ ấ ị ư
- M abcès.ủ
- V t th ng nhi m trùng, các v t loét, c t, l , m h u ph u, loét do n m lâu.ế ươ ễ ế ắ ở ổ ậ ẩ ằ
- Các m ch l ng.ạ ươ
- Các m ch d n t xoang hay h ch b ch huy t.ạ ẫ ừ ạ ạ ế
- Các d ch ti t nh d ch màng ph i, d ch kh p , d ch màng b ng, d ch màng tim.ị ế ư ị ổ ị ớ ị ụ ị
- Các m u n o m x ng khi ph u thu t.ẫ ạ ủ ươ ẩ ậ
2. CÁC LO I B NH PH M VÀ CÁCH L Y.Ạ Ệ Ẩ Ấ
- M abcès, d ch màng ph i ,d ch màng b ng, d ch kh p, d ch màng timủ ị ổ ị ụ ị ớ ị :L y b ngấ ằ
ph ng pháp vô trùng nh khi làm ti u ph u, sau khi sát trùng vùng da bên ngoài vàươ ư ể ẩ
ch khô, ch c kim hút l y m u hay ch t d ch. Cho mũ hay ch t d ch vào l l yờ ọ ấ ẫ ấ ị ấ ị ọ ấ
b nh ph m vô trùng (n p v n ch t) hay tube Eppendorf biopure (tinh s ch sinhệ ẩ ắ ặ ặ ạ
h c), hay đ nguyên ng kim hút m , r i g i ngay đ n phong xét nghi m đ yêuọ ể ố ủ ồ ở ế ệ ể
c u c y ngay. Có th th m m vào tăm bông r i cho vào môi tr ng chuyên chầ ấ ể ấ ủ ồ ườ ở
Stuart- Amies (dùng c p tube đũa tăm bông vô trùng/ tube đũa Stuart- Amies), hay cóặ
th c y ngay t i g ng b nh v i chai 2 m t th ch c y các d ch không t p nhi mể ấ ạ ườ ệ ớ ặ ạ ấ ị ạ ễ
r i chuy n v phòng xét nghi m.ồ ể ề ệ
- Các v t th ng nhi m trùng:ế ươ ễ Lau s ch vùng da lành xung quanh v i c n 70%.ạ ớ ồ
Lau s ch m trên v t th ng b ng g c vô trùng th m n c mu i sinh lý vô trùng.ạ ủ ế ươ ằ ạ ấ ướ ố
Dùng tăm bông vô trùng l y m u đ qu t l y m , ch t d p nát, hay mô (ngay d iấ ẫ ể ệ ấ ủ ấ ậ ướ
l p m đã chùi s ch); hay l y m u cho vào l l y b nh ph m vô trùng, hay tubeớ ủ ạ ấ ẫ ọ ấ ệ ẩ
Eppendorf biopure r i g i ngay đ n phòng xét nghi m đ yêu c u c y ngay. N uồ ở ế ệ ể ầ ấ ế
ch a có th g i ngay, cho tăm bông đã qu t m vào môi tr ng chuyên ch Stuart-ư ể ở ệ ủ ươ ở
Amies (dùng c p tube đũa tăm bông vô trùng/ tube đũa Stuart- Amies).ặ
- Các n o m hay mô khi ph u thu tạ ủ ẩ ậ : cũng đ c l y b ng qu t tăm bông hay tr cượ ấ ằ ệ ự
ti p cho m u vào l l y b nh ph m vô trùng, hay tube Eppendorf biopure r i g iế ẫ ọ ấ ệ ẩ ồ ở
ngay đ n phòng xét nghi m. N u ch a có th g i ngay, cho vào môi tr ng chuyênế ệ ế ư ể ở ườ
ch Stuartở- Amies (dùng c p tube đũa tăm bông vô trùng/ tube đũa Stuart- Amies).ặ
-Các m ch l ng hay m ch d nạ ươ ạ ẫ : dùng tăm bông m nh vô trùng lu n vào m chả ồ ạ
l n; hay pipet Pasteur nh a hút l y m cho vào l l y b nh ph m vô trùng,ươ ự ấ ủ ọ ấ ệ ẩ
hay tube Eppendorf biopure r i g i ngay đ n phòng xét nghi m. N u ch a cóồ ở ế ệ ế ư
th g i ngay, cho vào môi tr ng chuyên ch Stuart- Amies ( dùng c p tube đũaể ở ươ ở ặ
tăm bông vô trùng/ tube đũa Stuart- Amies).
3. KH O SÁT Đ I TH .Ả Ạ Ể
-Màu:đ , vàng, xanh…ỏ
-Mùi: th i, tanh, hăng,…ố
Tính ch t: đ c, l ng, nh y có máu,…ấ ặ ỏ ầ
4. KH O SÁT VI TH .Ả Ể
Nhu m Gram. N u k t qu nhu m ộ ế ế ả ộ Gram th y có vi khu n thu n khi t, có th làmấ ẩ ầ ế ể
kháng sinh đ tr c ti p m u b nh ph m. Nhu m kháng Acid (n u có yêu c u).ồ ự ế ẫ ệ ẩ ộ ế ầ
5. NUÔI C Y.Ấ
- C y ngay vào các h p th ch phân l p:ấ ộ ạ ậ
- T i thi u là BA hay BA có Acid nalidixic (BANg) và MC.ố ể
- N u có đi u ki n, c y thêm MSA, BA có gentamicin.ế ề ệ ấ
- N u nghi n m, c y thêm th ch Sabouraud.ế ấ ấ ạ
- Các h p BA ph i đ c 35- 37 ộ ả ượ ủ o C trong t m COủ ấ 2 hay bình n n. Các tr ng h pế ườ ợ
khác, khí tr ng bình th ng.ủ ườ ườ
- Quan sát h p th ch liên t c trong 3 ngày, m t khi có khóm vi khu n m c, ti n hànhộ ạ ụ ộ ẩ ọ ế
đ nh danh và làm kháng sinh đ ngay.ị ồ
- C y d phòng vào m t ng Thioglycollat hay BHI, đ ng th i v i các h p th chấ ự ộ ố ủ ồ ờ ớ ộ ạ
phân l p. N u trên h p th ch không có vi khu n m c mà ng Thioglycollat hay BHIậ ế ộ ạ ẩ ọ ố
đ c thì c y phân l p t các ng môi tr ng này.ụ ấ ậ ừ ố ườ
6. CÁC VI KHU N GÂY B NH CÓ TH PHÂN L P Đ C.Ẩ Ệ Ể Ậ ƯỢ
-Th ng g p:ườ ặ
+ Staphylococcus aureus
+ Streptococcus pyogenes,…
-ít g p h n:ặ ơ
+ Các tr c khu n ự ẩ Enterobacteriaceae,
+ Pseudomonas và các tr c khu n Gram (-) không lên men,ự ẩ
+ Streptococci.
+ Clostridium perfringens,…
-R t hi m g p:ấ ế ặ
+ Bacillus anthracis
+ M.ulcerans
+Pasteurella multocida,…