
“Mâu thuẩn biện chứng
trong nên kinh tê thị nước ta hiện nay”

PHN I: T VN
Mâu thun là mt hin tng có trong tt c các lnh vc t nhiên xã hi, và
t duy ca con ngi. Trong hot ng kinh t thì mâu thun cng mang tính ph
bin,chng hn nh cung và cu, tích lu và tiêu dùng, tính cht k hoch hoá ca
tng xó nghip, công ty vi tính t phát vô chính ph ca nn sn xut hàng hoá,
mâu thun gia lc lng sn xut và quan h sn xut. Mâu thun t khi s vt
xut hin cho n khi s vt kt thúc. Trong mi s vt, mâu thun hình thành
không phi ch có mt mà có th có nhiu mâu thun. Mâu thun này mt i thì
mâu thun khác li hình thành.
Trong s nghip i mi t nc ta do ng lãnh o ã giành c nhiu
thng li và bc u mang tính cht quyt nh, quan trng trong quá trình chuyn
i nn kinh t quan liêu bao cp sang nn kinh t th trng có s qun lý ca nhà
nc theo nh hng xã hi ch ngha. Trong nhng chuyn bin ó ta ã t
c nhiu thành công nhng cng không ít nhng mâu thun làm kìm hãm s
phát trin ca công cuc i mi. Vì vy phi có nhng bin pháp gii quyt
thúc y nn kinh t phát trin. Vi nhng ham mu!n tìm hiu thêm v nn kinh t
ca t nc ta cng nh nhng b"c xúc và nhng vn cn gii quyt trong nn
kinh t th trng nh hng xã hi ch ngha tôi chn “Mâu thun bin chng
trong nn kinh t th trưng nưc ta hin nay” hay cng chính là nn kinh t
th trng nh hng xã hi ch ngha làm tài cho bài tiu lun này.
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN

PHN II: GII QUYT VN
1. Quy lut mâu thun trong phép bin chng duy vt
1.1. Mâu thun là hin tng khách quan và ph bin
Tt c các s vt hin tng t#n ti trong thc ti khách quan u ch"a ng trong
nó nhng mâu thun. S hình thành và phát trin ca mâu thun là do cu trúc t
thân v!n có bên trong ca s vt, hin tng quy nh. Mâu thun t#n ti không
ph$ thuc vào bt k% mt lc lng siêu t nhiên nào, k c ý chí ca con ngi.
Mi mt s vt hin tng ang t#n ti u là mt th th!ng nht c cu thành
b&i các m't, các khuynh hng, các thuc tính phát trin ngc chiu nhau, !i lp
nhau. S liên h tác ng qua li, u tranh chuyn hoá, bài tr và ph nh ln
nhau, to thành ng lc bên trong ca mi qúa trình vn ngvà phát trin khách
quan ca chính bn thân các s vt hin tng.
Mâu thun là hin tng có trong tt c các lnh vc khoa hc t nhiên hin
i ch"ng minh r(ng th gii vi môlà s th!ng nht gia nhng thc th có in
tích trái du, gia ht và trng ht và phn ht. Xã hi loài ngi có nhng mâu
thun ph"c tp hơn, ó là mâu thun gia lc lng sn xut và quan h sn xut,
cơ s& h tng và kin trúc thng tng, gia các giai cp !i kháng nh ch nô và
nô l, nông dân và a ch, t sn và vô sn. Hot ng kinh t mâu thun cng
mang tính ph bin, chng hn nh cung và cu, tích lu và tiêu dùng, tính k
hoch hoá ca tng xí nghip, công ty vi tính t phát vô chính ph ca nn sn
xut hàng hoá … Trong t duy ca con ngi cng có nhng mâu thun nh chân
lý và sai lm.
Mâu thun t#n ti t khi s vt xut hin cho n khi s vt kt thúc. Trong
mi s vt, mâu thun hình thành không phi ch có mt mà có nhiu mâu thun,
vì s vt trong cùng mt lúc có rt nhiu m't !i lp. Mâu thun này mt i thì
mâu thun khác li hình thành. *nghen ch ra r(ng chính s vn ng ơn gin
nht ca vt cht cng là mt mâu thun. Vt cht t#n ti & hình th"c vn ng cao
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN

hơn, mâu thun th hin càng rõ nét hơn. Nó gn lin vi s vt, xuyên su!t qúa
trình phát sinh, phát trin và dit vong ca s vt. ó chính là nhng thuc tính
quy nh tính khách quan và ph bin ca mâu thun.
1.2. S u tranh và thng nht ca các mt i lp
a. Th nào là m't !i lp
Trong phép bin ch"ng duy vt, khái nim m't !i lp là s khái quát
nhng m't, nhng thuc tính, nhng khuynh hng, phát trin ngc chiu nhau
t#n ti trong cùng mt s vt, hin tng to nên s vt hin tng n ví d$ tích lu
và tiêu dùng trong kinh t.Do ó cn phân bit r(ng không phi bt k% hai m't !i
lp nào cng to nên mâu thun.B&i vì trong các s vt hin tng ca th gii
khách quan không phi ch t#n ti trong nó hai m't !i lp. Trong cùng mt thi
im, & mi mt s vt có th t#n ti nhiu m't i lp, ch có nhng m't !i lp
nào t#n ti th!ng nht trong cùng mt s vt nh mt chnh th, nhng có khuynh
hng phát trin ngc chiu nhau, bài tr, ph nh và chuyn hoá ln nhau thì
hai m't !i lp nh vy mi gi là hai m't !i lp to thành mâu thun. Ví d$,
trong mt nn sn xut xã hi xut hin hàng lot các hng phát trin ngc chiu
nhau nh cung và cu, tích lu và tiêu dùng v.v…
b. S th!ng nht ca các m't !i lp
“Th!ng nht” ca các m't !i lp c hiu vi ngha không phi chúng
"ng bên cnh nhau mà là nơng ta vào nhau, to ra s phù hp cân b(ng nhng
liên h ph$ thuc, quy nh và ràng buc ln nhau. M't !i lp này ly m't t#n ti
kia làm tin cho s t#n ti ca chính mình và ngc li. Nu thiu mt trong hai
m't chính to thành s vt thì nht nh s+ không có s t#n ti ca s vt.B&i vy
s th!ng nht ca các m't !i lp là iu kin không th thiu c cho s t#n ti
ca bt k% s vt, hin tng nào.
S th!ng nht này là do nhng 'c im riêng ca bn thân s vt to nên.
Ví d$, trong kinh t :gia hai m't tích lu và tiêu dùng !i lp th!ng nht vi nhau
trong nn sn xut. Không có tích lu thì không thc hin c quá trình tái sn
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN

xut m& rng và nh vy s+ không có iu kin tho mãn nhu cu tiêu dùng
ngày càng cao. Ngc li nu không m bo tho mãn v nhu cu tiêu dùng thì
cng không y mnh sn xut phát trin. Không y mnh sn xut phát trin thì
cng không có tích lu.
Tt nhiên khái nim “th!ng nht” này cng ch mang tính tơng !i mà thôi.
Bn thân ni dung khái nim ã nói lên tính cht tơng !i ca nó :th!ng nht ca
cái !i lp, trong th!ng nht ã bao hàm và ch"a ng trong nó s !i lp.
“Khái nim s th!ng nht ca các m't !i lp” còn c dùng cùng mt
ngha vi khái nim “s #ng nht” ca các m't !i lp. Vì vy trong quy lut mâu
thun, #ng nht và th!ng nht c hiu là #ng ngha vi nhau. Lênin vit : “S
#ng nht ca các m't !i lp ( “th!ng nht” ca chúng, nói nh vy có l+ úng
hơn ?. Tuy & ây s phân bit gia các t #ng nht và th!ng nht không quan
trng lm. Theo mt ngha nào ó c hai u úng ), ó là s tha nhn ( s tìm ra
) nhng khuynh hng mâu thun, bài tr ln nhau, !i lp trong tt c các hin
tng và qúa trình ca gii t nhiên ( k c tinh thn và xã hi )”.
Tuy nhiên trong nhng quan h xác nh, khái nim #ng nht và th!ng nht
không hoàn toàn #ng ngha vi nhau. ó là trong trng hp mà m't !i lp
chuyn hoá ln nhau. Lênin vit : “ Phép bin ch"ng là hc thuyt vch ra nhng
mt !i lp làm th nào là có th và thng là ( tr& thành ) #ng nht trong nhng
iu kin nào chúng là #ng nht, b(ng cách chuyn hoá ln nhau, ti sao lý trí con
ngi không nên xem nhng m't !i lp y là cht, c"ng , mà là sinh ng, có
iu kin n,ng ng, chuyn hoá ln nhau”. Nh vy mi s vt va là bn thân
nó, va là cái khác vi bn thân nó. Trong s #ng nht ã bao hàm s khác nhau,
không có cái gì #ng nht thun tuý không có !i lp không chuyn hoá.
c, u tranh ca các m't !i lp
S th!ng nht ca các m't !i lp trong cùng mt s vt không tách ri s
u tranh chuyn hoá gia chúng. B&i vì các m't !i lp cùng t#n ti trong mt s
vt, th!ng nht nh mt chính th trn v-n nhng không n(m yên bên nhau mà u
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN