MÔ HÌNH TOÁN

Giáo trình: Mô hình toán kinh tế

Tác gi

Nguy n Quang Dong

: ả

Ngô Văn Thứ

Hoàng Đình Tu nấ

Ch ng 1 S L C V MÔ HÌNH ươ Ơ ƯỢ Ề

TOÁN

§ 1 Các khái ni m c b n v mô hình toán ơ ả ề ệ

§ 2 Ph ng pháp phân tích mô hình ươ

ậ ụ

§3 V n d ng phân tích mô hình vào m t s ộ ố mô hình kinh t ế ổ ế ph bi n

§ 1 Các khái ni m c b n v mô hình toán ơ ả ề ệ

1. Mô hình toán kinh t .ế

2. C u trúc c a mô hình toán kinh t : ủ ấ ế

Mô hình toán kinh t .ế

ng ho t đ ng trong ố ượ

ế

- Mô hình c a các đ i t ủ g i là mô hình kinh t lĩnh v c kinh t ế ọ ự Mô hình kinh t ấ ể ứ ạ ầ

ứ ứ ủ ế ọ

ạ ộ ế là v n đ h t s c ph c t p ề ế ứ nên đ nghiên c u, phân tích mô hình ta c n s ử d ng các ki n th c c a ngành khoa h c khác trong ụ đó có toán h cọ

là mô hình kinh t ế

c trình bày b ng ngôn ng toán h c. đ - Mô hình toán kinh t ằ ế ữ ọ ượ

ớ ụ ệ ệ ọ

ng mô hình kinh t V i công c toán h c thì vi c thì vi c phân ế ề ặ ị ượ ị

ọ ơ

tích v m t đ nh tính, đ nh l s tr nên chính xác và khoa h c h n. ẽ ở

Mô hình toán kinh t

- Khi thi ế ậ

t l p mô hình m t v n đ kinh t ả ề ể ằ

cân b ng m t lo i hàng hóa trên th tr ng .ế ế ộ ấ i (đ mô t ); ta có th s d ng: Mô hình b ng l ể ử ụ ờ Mô hình b ng hình v (đ minh h a); Mô hình ọ ẽ ằ toán h c (đ phân tích) ể ụ ộ ọ - Ví d : Mô hình hóa quá trình hình thành giá ằ ị ườ ạ

Mô hình toán kinh t

ng hàng hóa i mua g p nhau và xu t .ế ờ Xét th tr ị ườ ặ ấ +) Mô hình b ng l ườ ơ

A, n i đó ng hi n m c giá ban đ u. i: ằ i bán và ng ườ ầ ệ

N u m c cung l n h n m c c u, do ng ơ ầ ứ

ượ ườ ả i ứ c nhi u hàng h n nên ph i gi m ơ

ớ ấ ơ

ứ ớ ế bán mu n bán đ ề ả ố giá vì v y hình thành m c giá m i th p h n.. ứ ậ ớ ế ườ ứ ứ ầ

i c hàng do ả

ể ượ c hình thành.

ứ ứ ệ

ế ằ ứ N u m c c u l n h n m c cung thì ng ơ mua s n sàng tr giá cao h n đ mua đ ẵ ơ v y m t m c giá cao h n đ ơ ượ ứ ộ ậ V i m c giá m i xu t hi n m c cung, m c ớ ấ ứ ớ c u m i. Quá trình ti p di n cho đ n khi cung b ng ễ ế ớ ầ m t m c giá g i là giá cân b ng c u ọ ầ ở ộ

Mô hình toán kinh t .ế

ẽ ườ ầ

ng c u D trên cùng c ượ

m t h tr c t a đ . Quá trình hình thành giá đ th hi n qua s đ minh h a d i đây: +) Mô hình b ng hình v : ẽ ằ ng cung S và đ V đ ườ ộ ệ ụ ọ ể ệ ộ ơ ồ ọ ướ

D

S

P1

P3 P0 P4

P2

Q

Q0

P

Mô hình toán kinh t .ế

th i đi m b t đ u xem xét th tr ng, N u ắ ầ ị ườ ể

ế ở ờ giá hàng là P1 và khi đó:

ướ ụ

S1 = S(P1) > D1= D(P1), khi đó d ả ạ ứ ẽ ậ ầ ố

2 do S2 = S(P2) < D2 = D(P2) nên

i tác d ng c a qui lu t cung c u, giá P s ph i h xu ng m c ủ P2. m c giá P

3 do S3 = S(P3) > D3 = D(P3) nên

giá s tăng lên m c P ứ 3.

Ở ứ ẽ m c giá P Ở ứ giá s xu ng m c P ố ẽ ứ 4.

0 ,

i khi P = P ễ

t Quá trình này c ti p di n cho t ớ i m c giá này có cân b ng cung c u. ứ ứ ế ằ ầ ạ

Mô hình toán kinh t .ế

+) Mô hình toán kinh t :ế

ế i mua s gi m nhu c u n u giá cao h n ầ ẽ ả ơ

M c c u là hàm s : D = D(p) ứ ầ ố M c cung là hàm s : S = S(p) ố ứ Ng ườ giá cân b ng nên: ằ

D’(p) = < 0.

d D dp

Ng ườ i bán s tăng ngu n cung n u giá cao ồ ẽ ế

h n giá cân b ng nên: ằ ơ

d S S’(p) = > 0 dp

.ế

>

ị ườ

(cid:0) Mô hình toán kinh t ng: S'(p) 0

(cid:0)

<

D D(p)

D '(p) 0

Mô hình cân b ng th tr ằ = S S(p) = (cid:0)

= S D

(cid:0)

(cid:0)

Đ c g i là mô hình cân b ng th tr ng ị ườ ằ

i thu nh p M, thu T ta có ế ậ

=

>

ượ ọ MHIA.Khi mu n đ c p t ề ậ ớ ố mô hình cân b ng MHIB: ằ

S S(p, T)

S / p

0

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

=

<

(cid:0)

D D(p, T, M)

D / p 0

(cid:0) (cid:0) (cid:0)

(cid:0)

= S D

(cid:0)

ấ ủ ế

khi đ Các v n đ kinh t C u trúc c a mô hình toán kinh t ế ượ ấ

c c mô hình s đ c b n đ c tr ng ặ ẽ ượ ư

ề xem xét l a ch n m t s y u t ọ và đ ượ ự ế ộ ố ế ố ơ ả ượ

ng hóa ể ệ

Bi n n i sinh th hi n tr c ti p các s ki n, ế và giá tr c a chúng ph thu c ự ệ ộ ụ ế

ự hi n t ị ủ vào các bi n khác trong mô hình c ti n hành l ộ ế ng kinh t ệ ượ ế

ế

ế ộ ậ ế ạ

Trong mô hình MHIA: S, D, p, S’, D’ là các bi n n i sinh. ộ Bi n ngo i sinh là bi n đ c l p v i các bi n ế c xem là ị ủ ớ ượ

khác trong mô hình và giá tr c a chúng đ t n t ồ ạ

i ngoài mô hình. Ví d :ụ Trong mô hình MHIB: M, T là các

ế

bi n ngo i sinh. ạ

ế

C u trúc c a mô hình toán kinh t ấ M t s ph ộ ố ủ ng trình trong mô hình toán kinh ươ

t : ế

- Ph ị ươ

- Ph ươ

ng trình đ nh nghĩa: LN = TR – TC NX = X – M ng trình hành vi: S = S(p); D = D(p)

- Ph ng trình đi u ki n: ươ ề

Th tr ng cân b ng khi S = D. ị ườ ệ ằ