PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng tham gia của các doanh nghiệp vào
mạng sản xuất toàn cầu đã được thực hiện trong những năm gần đây. Tuy nhiên, các nghiên
cứu đa phần dựa trên sự tác động của các yếu tố bên trong doanh nghiệp đến khả năng tham
gia mạng sản xuất toàn cầu (Harvie và cộng sự, 2010; Wignaraja, 2012; Wignaraja, 2013;
Arudchelvan & Wignaraja, 2015). Về mặt lý luận, chưa có nghiên cứu nào thiết lập mô hình
phản ánh tác động của các yếu tố bên trong và yếu tố bên ngoài doanh nghiệp đến khả năng
tham gia của doanh nghiệp vào mạng sản xuất toàn cầu.
Mặc dù kim ngạch xuất khẩu của dệt may Việt Nam trong những năm vừa qua đều có
sự phát triển nhanh và đạt được những thành tựu ấn tượng, nhưng thực tế là 70% giá trị xuất
khẩu ngành dệt may Việt Nam đến từ các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.
Các doanh nghiệp trong nước chỉ tham gia đóng góp 30% vào tổng kim ngạch xuất khẩu (Cục
Xúc tiến Thương mại, n.d.). Điều này cho thấy xuất khẩu của ngành dệt may phần lớn đến từ
các doanh nghiệp FDI. Các doanh nghiệp dệt may trong nước chưa thực sự tham gia vào
mạng sản xuất toàn cầu của ngành, hoặc mới chỉ tham gia khiêm tốn ở công đoạn may mặc
trong chuỗi dệt may. Việc tăng cường khả năng tham gia vào mạng sản xuất toàn cầu của
ngành dệt may để giúp các doanh nghiệp trong ngành này có thể sản xuất được những loại
hàng hóa kết tinh nhiều chất xám công nghệ, có giá trị xuất khẩu cao và gia tăng xuất khẩu
của ngành trở nên vô cùng cấp thiết. Trên cơ sở đó, việc xác định và lượng hóa được ảnh
hưởng của các yếu tố bên trong, bên ngoài đến khả năng tham gia mạng lưới sản xuất toàn
cầu của các doanh nghiệp dệt may Việt Nam là một vấn đề quan trọng mang tính thực tiễn.
Từ đó xác định được những cơ hội, thách thức và đề xuất các giải pháp phù hợp nâng cao
năng lực tham gia của các doanh nghiệp dệt may Việt Nam vào mạng lưới sản xuất toàn
cầu. Chính vì vậy, NCS lựa chọn đề tài “Nghiên cứu khả năng tham gia mạng sản xuất
toàn cầu của các doanh nghiệp dệt may Việt Nam” làm đề tài nghiên cứu cho luận án
tiến sĩ của mình.
2. Mục tiêu, câu hỏi và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Câu hỏi nghiên cứu
- Khả năng tham gia của các doanh nghiệp dệt may Việt Nam vào mạng sản xuất toàn cầu?
- Các yếu tố nào có ảnh hưởng và ảnh hưởng như thế nào đến khả năng tham gia của các
doanh nghiệp dệt may Việt Nam vào mạng sản xuất toàn cầu?
- Cơ sở lý thuyết và mô hình nghiên cứu nào phù hợp để nghiên cứu các yếu tố bên trong
và bên ngoài tác động đến khả năng tham gia của các doanh nghiệp dệt may Việt Nam
vào mạng sản xuất toàn cầu?
- Các hàm ý khuyến nghị nào có thể đề xuất để tăng cường khả năng tham gia của các doanh
nghiệp dệt may Việt Nam vào mạng sản xuất toàn cầu?
