Ữ
Ở
Ồ
NH NG NGUYÊN NHÂN BÙNG PHÁT ECOLI
TRU NG NÁI
ĐẺ
ộ ồ
ữ ệ ạ
ưở ỏ ủ ế ớ ứ t h i kinh t ả ế ặ n ng n ọ ộ ự ng tr c ti p t
ữ ẻ ấ ở ổ ỉ chu ng đ không ch có E.coli gây ra nh ng t n th t đó; các y u t
ồ ườ ữ ả
ẽ ơ ữ ế ệ ặ ẩ ạ ế ố ộ ng, qu n lý hay các tác nhân khác cũng gây nh ng tác đ ng i heo con ho c gián ti p thúc đ y E.coli gây b nh m nh m h n n a.
ẩ ệ ẻ Vi khu n E.coli trong chu ng heo nái đ là m t trong nh ng tác nhân gây b nh ổ ế ề ữ ph bi n và cũng là m t trong nh ng nguyên nhân gây thi ả ấ nh t do nh h i s c kh e c a heo con làm gi m tăng tr ng và ỷ ệ ế tăng t ch t. l Tuy nhiên ư khác nh môi tr ự ớ tiêu c c t
M
ộ ắ ệ t chú heo con m c b nh do E.coli gây ra
ơ ấ ợ ạ 1. C c u heo trong tr i không h p lý:
ẩ ấ ằ
ề ộ ổ ủ ầ ạ ộ ổ ủ
ợ ể ề ộ ộ ổ
ệ
ơ ỷ ệ ẻ ứ
ị ơ ấ ả ễ ề ễ
ạ
ở ả ữ ưở i s ng l n t ớ ớ ự giai đo n heo nái mang thai cũng có nh h
ạ ệ
Ở ầ
ưở ể ả ạ ọ ỳ ể ng t
ế ể ủ i s phát tri n c a heo con. ả
ưở ủ ờ ờ nh h ng t
ớ ớ ự ể i s phát tri n c a ng l n t
ả ề ể ả ế ặ
ế ạ ạ ọ ứ
ễ
ườ ng. ả ệ ượ ưở ủ ả ớ ị ng heo nái b tiêu ch y ng c a E.coli t i hi n t
ạ
ể ạ ể ư ề ể ạ ẩ ẩ ọ ị
ụ ụ ừ ắ ầ ự ể ế ạ i khi sinh heo b t đ u có s phát tri n tuy n vú
ể ủ ề ạ ở
ố ề ạ ể
ẽ
ỏ ừ ớ ứ ườ ề ả i s c kh e t đó cũng ng t
ưở ấ ế ớ ớ ng l n t i bào thai. nh h
ế ố ườ ơ ấ M t cân b ng c c u đ tu i c a heo nái trong tr i cũng thúc đ y E.coli bùng ạ ớ ơ ấ phát. Đi u đó có nghĩa ta c n chú ý t i c c u đ tu i c a heo nái trong tr i. ề ế N u quá nhi u m t đ tu i nào đó đ u không phù h p và có th gây bùng phát ị d ch b nh ạ ạ ẽ i tr i nái đ l a 1 tăng lên >20% s tăng nguy c E.coli bùng phát t VD: T l ị ẻ ứ do heo nái đ l a 1 có kh năng mi n d ch và truy n mi n d ch th p h n heo nái dạ 2. Cách chăm sóc trong giai đo n heo nái mang thai ạ Nh ng chăm sóc ầ duy trì m m b nh E.coli và bùng phát E.coli trong tr i heo nái đ u thai k (giai đo n 3540 ngày): ớ ự Đây là th i đi m quan tr ng có th nh h ụ ề Trong th i gian này n u chúng ta cho ăn quá nhi u trong kho ng 3 ngày liên t c ả ớ ẽ ả i kh năng tiêu hóa c a heo nái và làm tăng bài th i s ủ heo con ưở progesterone qua gan (đi u này nh h trong bào thai, n ng có th gây ch t thai). Tuy nhiên, b n cũng không nên quá lo vì n u ngoài giai đo n này thì m i th ẫ v n di n ra bình th ạ Ở giai đo n này ít có nh h ữ ỳ Giai đo n gi a thai k : ạ Đây là giai đo n qu n tr ng đ đ a th tr ng heo nái v chu n đ chu n b ờ ỳ ph c v cho th i k nuôi con. ớ T giai đo n này t ỳ ố ủ ạ Giai đo n cu i c a thai k : ề ự ằ giai đo n này. Đa s đ u cho r ng Có nhi u tranh cãi v s phát tri n c a heo ầ ể ề c n cho heo nái ăn nhi u đ duy trì bào thai đang trong giai đo n phát tri n ạ m nh m nh t. Tuy nhiên n u heo nái ăn quá nhi u cũng nh h ả 3. Y u t môi tr ng:
ồ ớ ầ ẻ ưỡ ệ ộ t đ . ng nhi
oC. Tuy nhiên, tùy vào nhi
ồ ớ ồ ề ệ ộ ủ t đ c a môi ệ ớ ặ ợ t v i t đ chu ng nuôi phù h p v i heo nái (đ c bi
ệ ầ ệ ộ t đ chu ng nuôi: c n duy trì 2224 ng mà đi u ch nh nhi ệ i Vi ệ ộ t Nam).
ơ ầ ệ ộ
ậ t đ ô úm dành cho heo con s sinh: là 3638 ế ị
ị ồ ạ ệ
oC (duy trì trong tu n đ u sau ầ ệ ộ ệ ể t đ duy trì nhi t đ ằ ạ ch y b ng gas hay lò
i b ng than..).
ữ ể ổ ườ ẽ ị ng s giúp Heo con phát tri n n đ nh và duy trì s c đ ứ ề
ấ ợ ị ả t nhiên ph i
ớ ả ả ầ
ấ ượ
ậ ầ ư
ữ ng s a: ủ t c các núm vú c a heo nái đ u ti ệ ng và ch t l ả ấ ả ạ ặ ợ
ủ ễ ấ
V i chu ng đ lúc nào cũng c n chú ý duy trì hai ng Nhi ỉ ườ tr ậ ạ ề đi u ki n khí h u t Nhi ầ ử ụ khi sinh). Vì v y ô úm c n s d ng thêm thi t b sinh nhi ể ổ cao và n đ nh (có th dùng bóng đi n h ng ngo i, bóng ưở ằ s ế Nh ng y u tôi môi tr ớ kháng v i E.coli. 4. Vaccine: ự ầ C n xây d ng 1 l ch vaccine phù h p v i c heo nái và heo con, t ư đ a E.coli vào danh sách các vaccine c n ph i tiêm. ố ượ 5. S l ế ữ ề t s a nh nhau vì v y c n xây Không ph i t ỉ ề ữ ộ ế ự t là s a non đi u này không ch d ng m t k ho ch cho heo ăn h p lý đ c bi ị ổ ị ộ ệ ố giúp heo con có m t h th ng mi n d ch n đ nh mà còn cung c p đ năng ơ ượ l ng cho heo con s sinh.
Nă
ơ ủ ượ ờ ủ c a heo con ng duy trì c a heo s sinh và sau 24 gi
ồ
ị ồ ể ượ ể ầ ề
ả ữ ổ ế ự ự ầ ế ậ ồ
ể ứ
ạ ố ế , s con ch t, lo i
ể ồ ạ
ụ ẫ , n u s heo con còn l ả
ư ể
ệ ớ ồ ầ ng x u có th mang m m b nh vào chu ng nái
ữ ầ ư ừ ể ể ầ ồ ồ ng l 6. Di chuy n Heo con gi a các chu ng: ạ c nuôi n đ nh trong chu ng và h n ch v n chuy n, đi u này Heo con c n đ ự ể ế ầ t. N u th c s c n ph i chuy n chu ng chúng ta nên l a là vô cùng c n thi ể ẹ ẹ ọ ch n chuy n heo m và thay vào đó 1 chú heo m khác, ch không nên chuy n heo con. ạ ở ỗ ổ ố ộ m i Tuy nhiên v n còn ph thu c vào quy mô tr i, s con/ ổ ế ố ệ ể i quá ít thì có th d n vào đ 1 heo nái nuôi (tăng hi u qu khai thác nái). ẻ 7. Ki m soát khi đ a heo vào chu ng đ : ấ ượ V i nh ng heo nái có ch t l ướ > c n l u ý ki m soát tr ồ ể ấ c khi chuy n heo t ẻ chu ng b u sang chu ng đ .
ể ớ ả ầ ồ ẻ B ng đánh giá heo b u chuy n t i chu ng heo đ
ỏ ệ ầ
ấ ả ạ ự ẩ ứ t c các th c ph m
ể ừ ầ Heo nái kh e m nh Ăn t Phù h pợ ể Heo nái có th mang m m b nh Đ th a th c ăn ả G y, gi m cân
ớ Ủ Nhanh nh nẹ ẹ rũ, không nhanh nh n
ng phân ứ ề ả Heo đ ng đ u trên c 4 chân ữ Không v ng vàng S c ănứ ể ạ Th tr ng ả ứ Ph n ng v i kích thích ượ ọ Tr ng l ph iố
ồ ặ ạ Màu da
ể t và phát tri n Thai
38 ° C ể ủ 39 C Nhi ệ ộ ơ ể t đ c th Lông dài, da màu vàng nh t, xanh ho c tím tái ự ế ư ị ả B s y thai, thai ch t l u và không có s ế phát tri n c a tuy n vú TB> ° ờ Th i gian mang thai:> 40 ° C
ắ Lông ng n và da màu h ng ố ừ (tùy t ng gi ng) ố Duy trì thai t vú TB: ờ Th i gian mang thai: 40 ° C ầ ố ườ ng: 1320 / ầ ố ấ ở ấ ở ườ T n s hô h p ị Khó th , nh p th b t th ng
ườ ả ặ Phân ng Tiêu ch y ho c táo bón
ậ ộ ướ ể ấ ắ ướ ể N c ti u ặ ụ N c ti u r t tr ng ho c đ c T n s bình th phút ấ Nh t quán bình th Màu s c và m t đ bình th ắ ngườ
ạ ệ ồ ử
ầ ặ ạ ơ ọ ể ạ ỏ
ử ụ ấ ẩ ử ể ệ ự ơ ồ
ướ ụ ử ố ụ ỗ ợ ỡ ẻ c và các d ng c h tr đ đ .
ẻ ầ ượ ướ ừ ồ ể c khi chuy n heo nái t c làm khô hoàn toàn tr ầ chu ng b u
ạ ỏ ầ ỏ ạ ệ ố ọ quan tr ng giúp lo i b m m b nh (E.Coli) ra kh i tr i.
ẻ i các ô chu ng đ : 8. V sinh và kh trùng t ẻ ấ ữ ơ Làm s ch c h c đ lo i b các ch t h u c trên m t sàn và g m sàn đ . S d ng các ch t t y r a và dùng b m áp l c cao đ v sinh chu ng. ẻ Kh trùng sàn đ , máng ăn, ng n Ô đ c n đ sang → Đây là nhân t
ộ
ạ ầ ế ữ ượ ứ ơ ả ề ộ ọ
ạ c qua m t khóa đào t o v quy trình chăn ọ ệ ượ c nh ng ki n th c c b n giúp h làm vi c m t cách khoa h c ấ
9. Công nhân: ấ ả T t c công nhân trong tr i c n đ ể nuôi đ có đ ả ệ và hi u qu nh t.
ả ầ ỉ ữ B ng các ch tiêu mà nh ng công nhân c n chú ý
ề Ả ưở ề Ả ưở ệ Đi u ki n nh h ng Đi u ki n t ệ ố i nh h ng
b t l ấ ợ i
uư ượ ượ ng ăn ng
ừ T 18 22 °C ệ ộ Nhi t đ ồ chu ng nuôi > 22 ºC và <14 ºC ỏ • Tăng th iờ gian cho heo bú con ế ữ t s a • Tăng ti ả Gi m l ả Gi m l s aữ ứ S c kh e suy gi mả
Môi tr ngườ
ệ ộ ủ t đ c a ườ ng ng ừ L nhạ T 36 38 °C Nhi ô úm
ứ ộ H i ch ng suy th nậ ngườ Môi tr chuông nuôi l nhạ
ứ • Làm khô nhanh ô úm • Heo con ủ th trong ô úm ộ ả • Gi m h i ậ ch ng suy th n
> 2 l/phút ướ c ướ N c cho heo nái
ưỡ ng
ứ Dinh d cho heo nái
ủ • Đ n s chạ • Tăng th iờ gian con bú ế ữ t s a • Tăng ti ứ Th c ăn cho heo nái ị ấ ữ ả S n xu t s a gi mả Tăng nguy cơ lây b nhệ ử ụ S d ng th c ớ ăn m i và s chạ
ố ộ T c đ dòng ả ch y <2 l/phút ứ Th c ăn ạ ễ nhi m t p ch tấ ứ Th c ăn b lên men
ngườ
ả ậ
ệ
ậ ộ ngày ẩ m làm
ồ ử ồ ả ậ ả Gi m m t ộ đ nuôi Làm s chạ chu ng nuôi Kh trùng chu ng nuôi ả Gi m m t ộ đ nuôi Làm s ch ạ ồ chu ng nuôi ử Kh trùng ồ chu ng nuôi Gi m m t đ <3 ộ Đ Không s chạ Không khử trùng
Môi tr khô ậ ộ ả ề Tăng áp l c vự Gi m m t đ ễ > 3 ngày các b nh nhi m Dùng hóa trùng • Áp l c d ch ↓ ự ị ấ ấ ự ch t làm xu t Có s s chạ ủ ệ hi n c a các ấ ử ụ ệ S d ng ch t b nh tiêu ch y ử trùng kh khác
ấ ượ ướ 10. Ch t l ng n c:
ồ ọ ấ ưỡ ễ ng r t quan tr ng và đây cũng là ngu n lây nhi m
ạ ặ ệ ậ ể ấ ấ ạ c làm s ch hóa ch t, t p ch t và đ c bi ấ t là vi sinh v t đ ch t
ả ượ ả ng luôn đ m b o.
ầ ả ả ờ ị ế ướ ấ ả b thi u n c trong t t c các
ẻ ồ ồ ướ ấ ộ N c là m t ch t dinh d ủ ế ủ ch y u c a E.coli. ướ ầ N c c n đ ượ l Ngoài ra c n đ m b o heo không bao gi chu ng nuôi nói chung và chu ng đ nói riêng.
