NHIỂM KHUẨN HÔ HẤP CẤP TÍNH

Ể

Ấ

Ẩ

Ấ

NHI M KHU N HÔ H P C P TÍNH (ARI)

M c tiêu

ụ

c 3 m c tiêu c a ch ng trình và ủ ươ ượ

3 n i dung ho t đ ng. • 1. Nêu đ ộ

ạ ệ ứ

• 2. Th c hành đ ự ộ ặ • 3. Nêu đ ng x trí. ẹ ử c các bi n pháp phòng b nh. ụ ạ ộ ượ đ n ng nh và h ượ c phân lo i b nh theo m c ướ ệ ệ

• Ch ươ ấ ấ ẩ

tính (NKHHCT) ch ng trình nhi m khu n hô h p c p ễ tr em là m t trong các ộ ở ẻ ng trình ch y u c a TCYTTG. ủ ế ủ ươ

ụ ủ

M c tiêu c a ch ươ • + Phòng ch ng và làm gi m t l m c b nh ng trình: ả ỉ ệ ắ ệ

vong ố tr em. ổ ở ẻ ướ ắ

do b nh viêm ph i viêm ph i • + M c tiêu tr ụ ệ c m t là gi m t l ả tr d ổ ở ẻ ướ t ỉ ệ ử i 5 tu i. ổ

N i dung ho t đ ng ch y u c a ch ng trình ủ ế ủ ạ ộ ươ

ộ là:

• Giáo d c ki n th c cho các bà m giúp phát k p ụ ệ ế ớ ẹ ẻ ế ơ ở ế ị

c s ch n đoán ứ hi n b nh s m, đ a tr đ n c s y t ư ệ th i.ờ ấ ế ơ ở ẩ ệ ộ

ử ệ

ể ề ị

• Cung c p thu c thi ấ ph i cho tuy n y t • Hu n luy n cho cán b y t b nh đúng và x lý đúng. t y u đ đi u tr viêm ế ế c s . ế ơ ở ố ế ổ

Kháng sinh

ụ ẩ

ấ

ả

• Sulfamide: tác d ng ki m khu n, có tác d ng ụ ề c vi khu n gram (-) và gram (+), h p thu t t ố ẩ ả qua đ ng tiêu hóa 70 - 90 %, đào th i ch ủ ườ y u qua th n ậ ế

• Beta – lactam: kháng sinh di ệ t khu n, h u ẩ

ệ ớ ầ ầ

tá tràng và ẩ ấ

t ch y u ủ ế

ữ hi u v i h u h t vi trùng gram (+), c u ế khu n gram (-), h p thu ch y u ủ ế ở ph n trên c a h ng tràng, bài ti ế ầ qua đ ủ ỗ ng th n ậ ườ

D CH T H C

Ể Ọ

Ị

i có kho ng 4,3 tri u • H ng năm trên th gi ệ

ằ ẻ

• Viêm ph i ả tr em < 5 tu i ch t vì viêm ph i ổ i các n ạ ồ

phát tri n chi m 7 - 18 %/năm ế ớ ế ổ c ng đ ng t ổ ở ộ ế

t c đang ướ tr < 5 tu i ổ ở ẻ tr em < 5 tu i ổ

ể • T l vong do viêm ph i ổ ở ẻ ỷ ệ ử i các t nh phía Nam chi m 5,2% t ế ỉ ạ

NGUYÊN NHÂN GÂY B NHỆ

ụ ầ

• + Vi trùng: Ph c u, T c u, H. Influenza. • + Virus: virus h p bào hô h p, adenovirus, ế ầ ợ ấ

para influenza

Thăm khám - đánh giá

ỏ

c không?

2 tháng - 5 tu i: tr có u ng đ ổ

ượ

ẻ

ố

(tr < 2 tháng: có bú kém không?).

ố

ậ

H i bà m 6 câu h i ỏ ẹ • Tr bao nhiêu tu i? ổ ẻ • Tr có ho không? Ho bao lâu? ẻ • Tr t ẻ ừ ẻ ẻ ẻ ẻ

• Tr có s t không? s t bao lâu? ố • Tr có co gi t không? • Tr có c n ng ng th ho c tím tái không? ở ư

ặ

ơ

Nhìn và nghe: Tr ph i n m yên tĩnh ho c đang ả ằ ẻ ặ

ầ ầ

ị ị

• Đ m nh p th trong 1 phút, Th nhanh khi: ị ở ở

ẻ ẻ ẻ

ầ

ị

ngủ ế – Tr < 2 tháng tu i ổ : nh p th ≥ 60 l n/phút ở – Tr 2 - < 12 tháng : nh p th ≥ 50 l n/phút ở – Tr 12 tháng - < 5 tu i: nh p th ≥ 40 l n/phút ở ổ

n

ồ

ự

i b s ướ ờ ườ ng c rút lõm xu ng trong

ố

ặ

ở

• Co rút l ng ng c: L ng ng c phía d ự ồ ho c ph n d i x ầ ướ ươ ứ thì hít vào (tr <2 tháng). ẻ • Th khò khè thì th ra (Wheeze): Nghe đ ở ế ẹ ở

ở ế

ặ

ế

ở

ế ẻ

ặ ắ i làm c n

ể ở ả ẹ ạ

ả

ắ

ả

ị

c ượ ở thì th ra do h p ph qu n ho c ti u ph qu n. ả ả • Ti ng th rít (Stridor): Là ti ng th phát ra khi tr hít vào, do thanh qu n, khí qu n ho c n p ả thanh qu n b phù n , co th t và h p l tr không khí vào ph i.

ề ổ

ở

ủ ẻ ể

c ho c m m t nh ng nhìn l • Ng li bì , khó đánh th c: Tr có th không ơ ậ ượ ặ

ố ạ

0C ng không?

i ngay. t nh d y đ ư ỉ m , không chăm chú ho c ng l ủ ạ ứ ở ắ ặ

– Suy dinh d – Suy dinh d

ẻ

ưỡ ưỡ

ơ • S t ho c h thân nhi t ệ ặ ạ ố – S t khi nhi 0C t đ > 38 ệ ộ – H thân nhi t khi < 35.5 ệ • Tr có suy dinh d ưỡ ng th phù ể ng th teo ể

PHÂN LO I VÀ X TRÍ

Ử

Ạ

• B NGẢ

Phòng b nh ệ

• B NGẢ

CHĂM SÓC

ng d n bà m chăm sóc t ẹ

ạ

i nhà v i các ớ

ẫ

Cán b y t ộ ệ

ng cho tr đ đ m b o tr ẻ ẻ ể ả

ả

ầ ủ ấ

c n h ế ầ ướ bi n pháp sau: ấ ị ụ

ng n

• Cung c p đ y đ ch t dinh d không b s t cân, suy dinh d ưỡ c đ bù l

ướ

c m t do s t, th ở

ấ

ố

ề ướ ể

ưỡ ng. ượ

ả

• Cho u ng nhi u n ố nhanh. ể ư ậ

ố ạ c s c cây r ẻ ướ ắ ư

ạ

• Có th làm gi m đau h ng, gi m ho b ng các lo i thu c dân ằ ả ng, n ấ ườ ố ạ

ọ ồ ộ ố ạ ẻ

ể ử ụ

ụ

t c nh m t ong, hoa h ng h p đ ộ qu t, chanh, quýt,... M t s lo i thu c ho nh Eugica, pectol siro có th s d ng cho tr . Không l m d ng thu c ho, nh t là thu c ho Tây y. Ch s d ng thu c ho khi th t c n thi

ỉ ử ụ

ấ

• Đ i v i tr < 2 tháng tu i, c n gi • Lau s ch mũi n u mũi b t c do s làm c n tr tr ăn ho c ế

ổ ầ ị ắ

ố ậ ầ ố m nh t là vào mùa l nh. ữ ấ ở ẻ ẽ

ấ t. ế ạ ặ

ả

ố ố ớ ẻ ạ

bú.

ệ

ượ

ặ ơ

• Các d u hi u n ng là: ấ – Tr th nhanh h n. ẻ ở – Th tr nên khó h n. ơ ở ở – Không u ng đ c hay bú kém. ố – Tr m t h n. ẻ ệ ơ

Tóm t

t v n đ chăm sóc tr NKHHCT

ắ ấ

ề

ẻ

ẻ ừ

2 tháng - 5 tu i: ổ ệ ặ

ở

ố

ể ư ơ

Tr t • Phát hi n d u hi u n ng c a b nh đ đ a tr đ n c s y ẻ ế ơ ở ủ ệ k p th i (tr th nhanh h n, th khó h n, không u ng t ơ ế ị đ ượ • Nuôi d

t khi m.

ố

ỏ ệ

ặ

•

ố

• Gi m ho và đau h ng b ng các lo i thu c ho không đ c

ệ ấ ờ ẻ ở c, tr m t h n) ẻ ệ ơ ng: ưỡ – Cho tr ăn t ố ẻ – B i d ng thêm khi kh i b nh. ồ ưỡ – Làm thông mũi (n u c n tr tr bú ho c ăn). ở ẻ ế ả - Tăng thêm d ch: ị – U ng nhi u n c. ề ướ – Bú m nhi u l n. ề ầ ẹ ọ

ạ

ằ

ộ

ố

ả h i, ch y u là thu c ho dân t c. ạ

ủ ế

ộ

ố

ẻ

ấ ệ ặ ấ

ữ ấ

ơ

Tr < 2 tháng tu i: ổ • Phát hi n d u hi u n ng (4 d u hi u). ệ ệ • Gi m cho tr . ẻ • Cho bú m nhi u h n. ề ẹ • Làm thông mũi.