NHÌN SONG MÂY CAMPUCHIA TỪ SOPHEAP PICH

NHÌN SONG MÂY CAMPUCHIA TỪ

SOPHEAP PICH

SOPHEAP PICH - Vũ trụ trong vũ trụ

Tác phẩm Chu trình (Cycle), 2011, của nghệ sĩ song mây Campuchia Sopheap

Pich, trưng bày tại Viện Bảo tàng Mỹ thuật Thành phố New York (Met) là 1 trong

những tác phẩm được yêu thích nhất triển lãm.

Trước đây, Ban mỹ thuật Á châu của Met hiếm khi trưng bày các tác phẩm mỹ

thuật đương đại Á châu trong thế kỷ 20, nhưng giờ đây lại đang say mê nó, những

tác phẩm thành công nhất của các nghệ sĩ thành đạt nhất, trong thế kỷ 21, bằng

cuộc trưng bày có tính chất khảo sát các tác phẩm của Sopheap Pich, một nghệ sĩ

trẻ tuổi người Campuchia, chuyên sáng tác trên chất liệu song mây.

Cuộc trưng bày này không những khá qui mô mà còn được gộp trong bộ sưu tầm

thường trực của viện bảo tàng nữa. Tác phẩm có tính chất sắp đặt trên đây được

trình bày ngay bên ngoài các galleries hội họa Trung Hoa, tiếp tục trên một tầng

lửng trước đây thường dành cho các tư liệu về Đông Nam Á, và kết thúc trong các

galleries dành cho mỹ thuật Đông Nam Á.

SOPHEAP PICH - Nhịp đập của Song mây

SOPHEAP PICH - Chu trình

Ông Pich - người sinh ở Campuchia năm 1971, theo học mỹ thuật tại một trường

mỹ thuật Hoa Kỳ và giờ đây đang sinh sống ở Phnom Penh - lần đầu tiên được chú

ý ở New York năm 2009 nhờ một cuộc trưng bày các tác phẩm song mây. Những

tác phẩm của Pich trông như những chiếc rổ rá, nhẹ tênh, mang những hình ảnh

bán-trừu-tượng như những thành phố xây dựng dở dang, những bom đạn chiến

tranh, những ruột gan lòng thòng… quả thực chúng mang những ý tưởng mạnh mẽ

đầy sức thuyết phục, khiến người xem phải suy nghĩ trầm ngâm.

Cuộc trưng bày tại Met lần này, được tổ chức bởi John Guy, giám tuyển phụ trách

mỹ thuật Nam Á và Đông Nam Á, cùng với Sheena Wagstaff, nữ chủ nhiệm ban

chuyên trách mỹ thuật hiện đại và đương đại của bảo tàng, đã tạo nên một ý nghĩa

nhất định cho những tác phẩm hình khối đó của Sopheap Pich. Tác phẩm Ánh huy

hoàng của ban mai (Morning Glory), sáng tác năm 2011, với những uốn éo, vặn

vẹo, miệng loe to, đặt giữa một không gian rộng lớn ngay trước sân Astor của Viện

bảo tàng, trông hùng vĩ như một tượng đài, được đan, bện... rất công phu, tinh tế và

sáng sủa.

SOPHEAP PICH - Song mây

SOPHEAP PICH - Mây tre

SOPHEAP PICH - Song mây

Ngược lại, phần lớn những tác phẩm trên gallery tầng lửng đều nhỏ, sẫm màu và

dày dặn; hai mô hình đan nổi trông như hai cửa sổ có chấn song...

Hồi còn thơ ấu, đã từng trải qua những năm tháng dưới thời Khmer Đỏ, ông Pich

không thích cách giải thích những tác phẩm của ông mang tính chất tự thuật nhưng

thừa nhận rằng chúng có phảng phất những nét về quá khứ của bản thân ông và của

đất nước ông. Một tác phẩm đan hình Đức Phật, treo giữa những cổ vật

Campuchia, muốn nói lên một niềm tin Tôn giáo suýt nữa bị xóa bỏ trong những

năm 1970, nhưng giờ đây lại đang trỗi dậy một cách mạng mẽ khôn cùng. Thoạt

nhìn tác phẩm trông tưởng như vẫn còn dang dở, với những mẩu lạt song mây đâm

ra tua tủa, lòng thòng... nhưng thực chất nó dường như muốn nói lên một lịch sử

văn hóa vẫn còn đang trong quá trình tiếp diễn, mà nghệ thuật của Sopheap Pich là

một bộ phận của tiến trình đó vậy.