 TH HNG ng PTTH hoàng vn thái- thái bình

Chuyên  1: s in li
I. KIN THC CN NM VNG
1. S in li
- nh ngha: S in li; cht in li mnh, yu;
- Cách biu din phưng trình in li ca cht in li mnh, yu.
2. Axit - baz - mui.
nh ngha: axit, baz, mui, cht lưng tính.
Phân bit axit, baz cht lưng tính.
Phân bit mui axit mui trung hòa.
3. pH ca dung dch
:
- [H
+
] = 10
-pH
(pH = -lg [H
+
] )
- pH ca các môi trưng (axit, baz, trung tính)
4. Phn ng trao i ion:
- iu kin xy ra phn ng trao i ion trong dung dch.
- Cách biu din phưng trình ion; ion rút gn.
*Phn nâng cao:
- nh ngha axit, baz, cht lưng tính theo Bronsted.
- Môi trưng ca dung dch mui.
II. BÀI TP VN DNG
Dng 1: Xác nh cht in li mnh, yu, không in li; vit phng
trình in li.
Bài 1: Cho các cht: KCl, KClO
3
, BaSO
4
, Cu(OH)
2
, H
2
O, Glixerol, CaCO
3
, glucoz. Cht in li mnh, cht
nào in li yu, cht nào không in li? Vit phưng trình in li.
Bài 2: Vit phưng trình in li ca nhng cht din li mnh sau: HClO, KClO
3
, (NH
4
)
2
SO
4
, NaHCO
3
, Na
3
PO
4
Bài 3: Vit phưng trình in li ca H
2
CO
3
, H
2
S, H
2
SO
3
, H
3
PO
4
(Bit các cht này ch phân li mt phn và theo
tng nc).
Dng 2: Tính nng  ca các ion trong dung dch cht in li.
Bài 1: Tính nng  mol/lit ca các ion K
+
, SO
42-
có trong 2 lit dung dch cha 17,4g K
2
SO
4
tan trong nưc.
Hóng dn: Nng  ca K
2
SO
4
là
C
MK2SO4
= 17,4/174.2 = 0,05M
Phưng trình in li: K
2
SO
4
----> 2K
+
+ SO
42-
0,05 2.0,05 0,05
Vy [K
+
] = 0,1M; [SO
42-
] = 0,05M
Bài 2: Tính nng  mol/l ca các ion có trong dung dch HNO
3
10% (Bit D = 1,054 g/ml).
Hưng d n: C
MHNO3
=
M
CD %..10 =
63
10.054,1.10 = 1,763M
Ph
ư
ng trình
i
n li: HNO
3
-----> H
+
+ NO
3-
1,673 1,673 1,673
V
y [H
+
] = [NO
3-
] = 1,673M
Bài 3:
Tính th
tích dung d
ch HCl 0,5M có ch
a s
mol H
+
b
!
ng s
mol H
+
có trong 0,3 lít dung d
ch HNO
3
0,2M.
áp án VHCl = 0,12 lit
 TH HNG ng PTTH hoàng vn thái- thái bình

Bài 4: Tính nng  mol/l ca các ion trong các trưng h"p sau:
a. Dung dch CH
3
COOH 0,01M,  in li # = 4,25%
b. Dung dch CH
3
COOH 0,1M,  in li # = 1,34%
Hưng d n:
a. PTL: CH
3
COOH CH
3
COO
-
+ H
+
Ban u 0,01 0 0
in li 0,01.# 0,01.# 0,01.#
Cân b!ng 0,01 - 0,01.# 0,01.# 0,01.#
Vy [H
+
] = 0,01.# = 0,01. 4,25/100 = 0,000425 M
b. [H
+
] = 0,00134 M
Bài 5: Trn l n 100ml dung dch AlCl
3
1M vi 200ml dung dch BaCl
2
2M và 300ml dung dch KNO
3
0,5M.
Tính nng  mol/l các ion có trong dung dch thu ư"c sau khi trn.
Hưng d n:
S mol cht tan trong t$ng dung dch:
n
AlCl3
= 100.1/1000 = 0,1 mol
n
BaCl2
= 200.2/1000 = 0,4 mol
n
KNO3
= 300. 0,5/1000 = 0,15 mol
Vit các phưng trình in li, tính s mol các ion tưng ng
V = 100 + 200 + 3000 = 600 ml = 0,6 lit
[Al
3+
] = 0,1/0,6 = 0,167 mol/l
[Ba
2+
] = 0,4/0,6 = 0,667 mol/l
[K
+
] = [NO
3-
] = 0,15/0,6 = 0,25 mol/l
[Cl
-
] =
6,0
08,003,0
+
= 1,83 mol/l
Dng 3: Tính nng  H
+
, OH
-
, pH ca dung dch.
Bài 1:
Tính pH c
a các dung d
ch sau:
a. 100ml dung d
ch X có hòa tan 2,24 lít khí HCl (
KTC)
b. Dung d
ch HNO
3
0,001M
c. Dung d
ch H
2
SO
4
0,0005M
d. Dung d
ch CH
3
COOH 0,01M (

i
n li
#
= 4,25%)
H
ư
ng d
n:
a.
n
HCl
= 2,24/22400 = 10
-4
mol
C
MHCl =
10
-4
/0,1 = 10
-3
M
i
n li: HCl -----> H
+
+ Cl
-
[H
+
] = 10
-3
M ==> pH = 3
b.
[H
+
] = 0,001M = 10
-3
==> pH = 3
c.
[H
+
] = 2.0,0005 = 0,001 = 10
-3
; pH = 3
d.
[H
+
] = 0,01. 4,25/100 = 4,25.10
-4
pH = -lg 4,25.10
-4
Bài 2:
Tr
n l
n 200ml dung d
ch H
2
SO
4
0,05M v
i 300ml dung d
ch HCl 0,1M ta
ư"
c dung d
ch D.
a.
Tính n
ng

mol/l c
a H
2
SO
4
, HCl và ion H
+
trong dung d
ch D.
b.
Tính pH c
a dung d
ch D.
c.
L
y 150ml dung d
ch D trung hòa b
%
i 50ml dung d
ch KOH. Tính n
ng

dung d
ch KOH
em dùng.
Hng dn:
a. n
H2SO4
= 200.0,05/1000 = 0,01 mol
n
HCl
= 300.0,1/1000 = 0,03 mol
V = 200 + 300 = 500ml = 0,5 lit
C
MH2SO4
= 0,01/0,5 = 0,02M
C
MHCl
= 0,03/0,5 = 0,06 M
Vit phưng trình in li, tính tng s mol H
+
: n
H+
= 2.n
H2SO4
+ n
HCl
= 2.0,01 + 0,03 = 0,05 mol
 TH HNG ng PTTH hoàng vn thái- thái bình

0,05/0,5 = 0,1M
b. [H
+
] = 0,1 = 10
-1
=> pH = 1
c. PTL: KOH -----> K
+
+ OH
-
PTP& trung hòa: H
+
+ OH
-
-----> H
2
O
Ta có: n
KOH
= n
OH-
= n
H+
= 150.0,1/1000 = 0,015 mol
Vy C
MKOH
= 0,015.1000/50 = 0,3M
Bài 3: Tính nng  mol/l ca các dung dch:
a. Dung dch H
2
SO
4
có pH = 4.
b. Dung dch KOH có pH = 11.
Bài 4: Dung dch Ba(OH)
2
có pH = 13 (dd A); Dung dch HCl có pH = 1 (dd B).
a. Tính nng  mol ca dung dch A và B.
b. Trn 2,75 lit dung dch A vi 2,25 lit dung dch B. Tính pH ca dung dch. (th tích thay i không
áng k).
Dng 4: Bài tp v Hirôxit lng tính.
Bài 1: Chia 19,8 gam Zn(OH)
2
thành 2 phn b!ng nhau.
Phn 1: Cho tác d'ng vi 150ml dung dch H
2
SO
4
1M. Tính khi lư"ng mui to thành.
Phn 2: Cho tác d'ng vi 150ml dung dch NaOH 1M. Tính khi lư"ng mui to thành.
Hưng d n:
S mol Zn(OH)
2
% m(i phn = 19,8/99.2 = 0,1 mol
Phn 1: n
H2SO4
= 150.1/1000 = 0,15 mol
PTP&: Zn(OH)
2
+ H
2
SO
4
----> ZnSO
4
+ H
2
O
Ban u 0,1 0,15 0
Phn ng 0,1 0,1 0,1 (mol)
Sau phn ng 0,05 0,1 (mol) => m
mui
= 0,1. 161 = 16,1 gam
Phn 2: S mol ca NaOH = 150.1/1000 = 0,15 mol
PTP& Zn(OH)
2
+ 2NaOH -----> Na
2
ZnO
2
+ 2H
2
O
Ban u 0,1 0,15 0
Phn ng 0,075 0,15 0,075 (mol)
Sau phn ng 0,025 0 0,075 (mol) => m
mui
= 0,075.143 = 10,725 gam
Bài 2: Chia 15,6 gam Al(OH)
3
làm 2 phn b!ng nhau:
Phn 1: Cho tác d'ng vi 200ml dung dch H
2
SO
4
1M.
Phn 2: Cho tác d'ng vi 50ml dung dch NaOH 1M.
Tính khi lư"ng mui to thành sau phn ng % m(i phn.
áp án: 17,1 gam; 4,1 gam
Bài 3: Cho 300ml dung dch NaOH 1,2 M tác d'ng vi 100 ml dung dch AlCl
3
1M.
a. Tính nng  các cht trong dung dch thu ư"c.
b. Tính khi lư"ng kt ta sau phn ng.
Hng dn:
S mol ca NaOH : 0,3.1,2 = 0,36 mol
S mol ca AlCl
3
: 1.0,1 = 0,1 mol
PTP& 3NaOH + AlCl
3
------> Al(OH)
3
+ 3NaCl
Ban u 0,36 0,1
Phn ng 0,3 0,1 0,1 0,3 (mol)
Sau phn ng 0,06 0 0,1 0,3
PTP&: NaOH + Al(OH)
3
-----> NaAlO
2
+ 2H
2
O
Ban u 0,06 0,1
Phn ng 0,06 0,06 0,06 (mol)
Sau phn ng 0 0,04 0,06
a. Nng d ca NaCl = 0,3/0,4 = 0,75M; nng  ca NaAlO
2
= 0,06/0,4 = 0,15 M
b. Khi lng kt ta Al(OH)
3
= 0,04.78 = 3,12 gam
 TH HNG ng PTTH hoàng vn thái- thái bình

Dng 5: Nhn bit các ion da vào phn ng trao i.
Bài 1: B!ng phưng pháp hóa hc hãy nhn bit:
a. Các dung dch Na
2
CO
3
; MgCl
2
; NaCl; Na
2
SO
4
. b. Các dung dch Pb(NO
3
)
2
, Na
2
S, Na
2
CO
3
, NaCl.
c. Các cht r)n Na
2
CO
3
, MgCO
3
, BaCO
3
và CaCl
2
. d. Các dung dch BaCl
2
, HCl, K
2
SO
4
và Na
3
PO
4
.
Bài 2: Ch dùng qu* tím làm thuc th+ hãy phân bit các l mt nhãn cha các cht sau:
H
2
SO
2
, HCl, NaOH, KCl, BaCl
2
.
Bài 3: Ch dùng mt hóa cht làm thuc th+ hãy phân bit các dung dch cha trong các l mt nhãn sau:
H
2
SO
4
, NaOH, BaCl
2
, Na
2
CO
3
, Al
2
(SO
4
)
3
.
Bài 4: Không dùng thêm thuc th+ bên ngoài, hãy phân bit các l mt nhãn cha các dung dch sau: NaHCO
3
,
Ca(HCO
3
)
2
, Na
2
CO
3
, CaCl
2
.
Dng 6: ánh giá iu kin xy ra phn ng trao i ion trong dung
dch, vit phng trình ion rút gn.
Bài 1: Trn l n cá dung dch nhng c,p cht sau, c,p cht nào có xy ra phn ng ? Vit phưng trình phn
ng dng phân t+ và dng ion rút gn.
a. CaCl
2
và AgNO
3
b. KNO
3
và Ba(OH)
2
c. Fe
2
(SO
4
)
3
và KOH d. Na
2
SO
3
và HCl
Bài 2: Vit phưng trình phân t+ và phưng trình ion rút gn ca các phn ng theo s  dưi ây:
a. MgCl
2
+ ? ----> MgCO
3
+ ? b. Ca
3
(PO
4
)
2
+ ? ----> ? + CaSO
4
c. ? + KOH ----> ? + Fe(OH)
3
d. ? + H
2
SO
4
----> ? + CO
2
+ H
2
O
Bài 3: Có th tn ti các dung dch có chưa ng thi các ion sau ư"c hay không? Gii thích (b- qua s in li
ca cht in li yu và cht ít tan).
a. NO
3-
, SO
42-
, NH
4+
, Pb
2+
b. Cl
-
, HS
-,
Na
+
, Fe
3+
c. OH
-
, HCO
3-
, Na
+
, Ba
2+
d. HCO
3-
, H
+
, K
+
, Ca
2+
Ví d 4: Có 4 cation K
+
, Ag
+
, Ba
2+
, Cu
2+
và 4 anion Cl
-
, NO
3-
, SO
42-
, CO
32-
. Có th hình thành bn dung dch
nào t$ các ion trên? nu m(i dung dch ch cha 1 cation và 1 anion (không trùng l,p).
Chuyên  v bài tp pH
A. Lý thuyt v pH
I. Nng  mol/l ca ion H
+
:
- Nc nguyên cht:
H
2
O
→
H
+
+ OH
-
Vi [H
+
].[OH
-
]= 10
-14
[H
+
] = [OH
-
]= 10
-7
M
- Dung dch axit:
H
2
O
→
H
+
+ Cl
-
(1)
 TH HNG ng PTTH hoàng vn thái- thái bình

H
2
O
→
H
+
+ OH
-
(2)
Vì [H
+
]
(1)
>[H
+
]
(2)
nên [H
+
] >[OH
-
]
[H
+
] >10
-7
M
- Dung dch bazo:
NaOH
→
Na
+
+ OH
-
H
2
O
→
H
+
+ OH
-
Vì [OH
-
]
(1)
>[OH
-
]
(2)
nên [H
+
] <[OH
-
]
[H
+
]<10
-7
M
Kt lun:
- Dung dch axit: [H
+
] >10
-7
M
- Dung dch bazo: [H
+
]<10
-7
M
- Dung dch trung tính hoc nc có [H
+
] = 10
-7
- Trong dung dch luôn có [H
+
].[OH
-
]= 10
-14
II. pH ca dung dch
- pH là i lng c trng cho [H
+
] trong dung dch
[H
+
] = 10
-a
thì a gi là pH ca dung dch
Vit [H
+
] = 10
-a
thi pH = a
Biu thc tính pH: pH = - lg[H
+
]
- Nc và dung dch trung tính có pH = 7 do [H
+
] = 10
-7
- Dung dch axit có pH < 7
- Dung dch bazơ có pH>7
Chú ý:
pH có th xác nh bng máy o pH, giy, cht ch th
+ Qu tím chuyn xanh khi pH >8
+ Qu tím chuyn  khi pH <5
+ Phenolphtalein chuyn t không màu sang màu hoongfkhi pH<8: thành màu 
tím khi 8
≤
pH
≤
10; chuyn sang màu  khi pH
≥
10
+ giy o pH có th xác xác nh c pH t 0 -14
B: PHN BÀI TP
VD1:
Hòa tan 4,48l HCl(ktc) vào nưc ư"c 2l dung dch a.Tính pH ca dung dch A.
Cn pha loãng dung dch A bao nhiêu ln  ư"c dung dch có pH = 5.
L.Gii
Ta có : n
HCl
=
4,48
22,4
= 0,2 mol
L
i có : HCl
→
H
+
+Cl
-
→
n
HCl
= n
H
+
= 0,2 mol
→
[H
+
] =
2
= 0,1 M
→
pH = -lg [H+] = 1
G
i th
tích dung d
ch có pH = 1 là V
1
→
n
1
= 0,1 V
1
G
i th
tích dung d
ch có pH = 5 là V
2
→
n
2
= 10
-5
V
2
L
i có : s
mol H
+
không thay

i sau ph
n
ng nên:
n
1
= n
2
→
0,1 V
1
= 10
-5
V
2