BÀI MẪU SỐ 1:
Tuyên ngôn Độc lập ngày 2/9/1945 do Chủ tịch Hồ Chí Minh soạn thảo là bản Tuyên ngôn
Độc lập thứ ba của dân tộc Việt Nam, sau Nam quốc sơn hà của Lý Thường Kiệt và Bình
Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi.
Bản Tuyên ngôn đã kế thừa giá trị truyền thống của dân tộc, khẳng định độc lập chủ quyền,
ý chí tự lực tự cường của dân tộc Việt Nam, đồng thời cũng kế thừa giá trị tiến bộ của nhân
loại. Tuyên ngôn Độc lập không những có giá trị về chính trị, khẳng định độc lập chủ quyền
của dân tộc Việt Nam mà còn có giá trị cổ vũ cuộc đấu tranh giải phóng của các dân tộc trên
thế giới.
Thứ nhất, bản Tuyên ngôn đã khẳng định giá trị về quyền con người mà các Tuyên ngôn
Độc lập của Mỹ và Pháp đã nêu rõ. Tuy nhiên bản Tuyên ngôn không chỉ dừng lại ở việc
khẳng định quyền con người mà Hồ Chí Minh đã nâng lên thành quyền của dân tộc. Đây là
một nội dung rất căn bản, có ý nghĩa không chỉ đối với dân tộc ta mà còn có ý nghĩa đối với
thời đại. Từ đó tới nay các nước trên thế giới đấu tranh để giành độc lập, giành quyền dân
tộc cơ bản của mình.
Thứ hai, Hồ Chí Minh đã lên án sự tàn bạo để thấy rõ bản chất phản động của chủ nghĩa
thực dân, là một vết nhơ trong lịch sử nhân loại. Nội dung Tuyên ngôn Độc lập của Chủ tịch
Hồ Chí Minh cũng là sự xóa bỏ vết nhơ đó của lịch sử nhân loại. Tôi còn nhớ sau này Đại
tướng Võ Nguyên Giáp có một câu nói rất nổi tiếng, khẳng định: “Hồ Chí Minh là người
đầu tiên kết án chủ nghĩa thực dân. Người đã cùng với dân tộc của Người thi hành bản án
đó”.
Thứ ba, Tuyên ngôn Độc lập đã khẳng định cuộc đấu tranh cách mạng kiên cường của dân
tộc Việt Nam từ khi có Đảng lãnh đạo, đã giành được độc lập và cuối cùng đã khẳng định
được vị thế độc lập của dân tộc Việt Nam, nhân dân ta đã đứng lên làm chủ đất nước, làm
chủ cuộc sống của mình. 30 năm sau bản tuyên ngôn, chúng ta đã giành được độc lập, thống
nhất hoàn toàn. Trong công cuộc đổi mới, chúng ta vẫn phải tiếp tục bảo vệ độc lập chủ
quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của mình theo tinh thần bản Tuyên ngôn đã nêu ra.
Cuối cùng, bản Tuyên ngôn đã khẳng định nền độc lập của Việt Nam như là một sự hiển
nhiên, khẳng định quyết tâm của nhân dân Việt Nam để bảo vệ nền độc lập tự do đó. Ý chí
quyết tâm đó chúng ta đã trải nghiệm trong suốt 70 năm qua, cho đến bây giờ vẫn kiên
VĂN M
Ẫ
U L
Ớ
P 12
PHÂN TÍCH GIÁ TRỊ CỦA TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
cường bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ với những quyền dân tộc cơ
bản mà Tuyên ngôn Độc lập năm 1945 Bác Hồ đã đưa ra.
BÀI MẪU SỐ 2:
– Về giá trị lịch sử, Tuyên ngôn độc lập là một văn kiện quan trọng có tính chất đúc kết
nguyện vọng sâu xa của dân tộc Việt Nam về quyền độc lập tự do. Tuyên ngôn độc lập cũng
là kết quả của cả một quá trình đấu tranh hơn 100 năm của dân tộc ta chống các loại kẻ thù
trong và ngoài nước để có được quyền thiêng liêng ấy. Đằng sau những lời văn trang trọng
của Tuyên ngôn độc lập là sự thật lịch sử, là hình ảnh của một đất nước, một dân tộc trong
những năm đen tối đau thương dưới ách thống trị của kẻ thù, dù biết bao cuộc đấu tranh
khởi nghĩa đầy gian khổ, thất bại, hi sinh để cuối cùng có Cách mạng tháng Tám năm 1945.
Có lẽ vì những ý nghĩa đó mà trong cuốn “Những mẩu chuyện về đời hoạt động của Hồ Chủ
tịch” , Trần Dân Tiên có viết: “Bản tuyên ngôn độc lập là kết quả của bao nhiêu máu đã đổ,
bao nhiêu tính mạng của những người con anh hùng của Việt Nam trong nhà tù, trong trại
tập trung, trong những vùng biên giới hải đảo xa xôi, trên máy chém., trên chiến trường.
Bản Tuyên ngôn độc lập là kết quả của bao nhiêu tin tưởng, gắng sức và hy vọng của hơn
20 triệu dân Việt Nam”.
Mặt khác, bản Tuyên ngôn độc lập còn thể hiện tư tưởng mang tầm vóc lịch sử. Độc lập của
dân tộc bao giờ cũng gắn liền với quyền sống của con người và hạnh phúc của đất nước
cũng chính là hạnh phúc của mỗi cá nhân trong cộng đồng. Như vậy, quyền của dân tộc,
quyền của con người, quyền của cá nhân là những phạm vi gắn bó chặc chẽ với nhau ; Bản
Tuyên ngôn độc lập đã tạo ra sự thống nhất của ba phạm vi đó: từ quyền sống của con
người, tác giả nâng cao thành quyền lợi của dân tộc và trong quyền lợi của dân tộc đã hàm
chứa quyền sống của mỗi cá nhân.
– Về giá trị văn chương: Tuyên ngôn độc lập là một án văn chính luận mẫu mực (xét ở các
mặt: dung lượng, kết cấu, ngôn ngữ): Dung lượng của Tuyên ngôn độc lập rất ngắn gọn, cô
đọng, giàu sức thuyết phục, gây ấn tượng mạnh mẽ với người đọc. Kết cấu tác phẩm rất
chặc chẽ vói các phần đều liên quan với nhau: cách lập luận đanh thép, có chứng cứ xác
thực ; và tất cả đều xoáy vào một điều quan trọng nhất là độc lập chủ quyền của dân tộc Việt
Nam. Ngôn ngữ tác phẩm chính xác, giàu sức biểu hiện. từng câu, từng chữ đều được lựa
chọn sao cho đạt hiệu quả diễn đạt cao nhất. Trong bài “Kinh nghiệm Bác viết như thế
nào?”, chính Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng tự thừa nhận, sau lần đăng bài báo đầu tiên, rồi
truyện ngắn đầu tiên, đây là lần thành công thứ ba khiến Người “cảm thấy thực sự sung
sướng” trong đời làm báo, viết văn để hoạt động cách mạng cứu nước đầy song gió của
mình.
BÀI MẪU SỐ 3:
I/ Mở bài :
II/ Thân bài
Nêu khái quát suy nghĩ của mình :
_ Một tác phẩm văn học thường gắn với số phận của một cá nhân nào đó. Nhưng những áng
thiên cổ hùng văn lại gắn liền với số phận của cả một dân tộc một quốc gia. Tuyên ngôn
Độc lập của Hồ Chí Minh là một tác phẩm như thế.
_ Sau 80 năm quất khởi đánh đổ ách thống trị của thực dân Pháp, nhân dân ta lại ca khúc
khải hoàn : Độc lập tự do. Tác phẩm không chỉ ghi dấu một thời hào hùng của lịch sử dân
tộc mà còn tác động mạnh mẽ đến tâm trí muôn triệu người đọc, người nghe
_ Nên cho rằng “ Tuyên ngôn Độc lập của Hồ Chí Minh không chỉ có giá trị lịch sử to lớn
mà còn là một tác phẩm văn chương mẫu mực…” là rất chí lí ( đồng tình )
1/ Tuyên ngôn Độc lập của Hồ Chí Minh có giá trị lịch sử to lớn :
a/ nó ra đời trong không khí và thời điểm trọng đại đối với vận mệnh của một dân tộc,
lại được người con ú tú nhất của dân tộc ấy đại diện nói lên ý chí và khát vọng của đất
nước mình
– Sau bao nhiêu năm vùng lên phá bỏ xiềng xích nô lệ của thực dân Pháp, ngày 19/8/45,
chính quyền ở Hà Nội đã về tay nhân dân. Và ngày 26/8 Hồ Chí Minh từ chiến khu Việt
Bắc về tới Hà Nội. Tại căn nhà 48 Hàng Ngang nNgười soản thảo Tuyên ngôn Độc lập.
Ngày 2/9/45, tại quảng trường Ba Đình Hà Nội, Người thay mặt Chính phủ lâm thời nước
Việt Nam dân chủ cộng hòa đọc bản Tuyên ngôn Độc lập trước 50 vạn quốc dân đồng bào.
– Đó là áng văn mở nước của thời đại cách mạng vô sản, mở ra một kỉ nguyên mới cho dân
tộc : kỉ nguyên độc lập tự do
b/ Nó thực sự là một văn kiện lịch sử to lớn :
– Khái quát đầy đủ, toàn diện về lịch sử Việt Nam của hơn 80 năm trước ngày Độc lập
“…Hơn 80 năm nay, bọn thực dân Pháp lợi dụng lá cờ tự do, bình đẳng, bác ái, đến cướp
đất nước ta, áp bức đồng bào ta. Hành động của chúng trái hẳn với nhân đạo và chính
nghĩa”
– Chi tiết (thật ) cụ thể điển hình :
“Trước ngày 9/3, biết bao lần Việt Minh đã kêu gọi người Pháp liên minh để chống Nhật.
Bọn thực dân Pháp đã không đáp ứng, lại thẳng tay khủng bố Việt Minh hơn nữa. Yhậm chí
đến khi thua chạy, chúng còn nhẫn tâm giết nốt số đông tù chính trị ở Yên Bái và Cao
Bằng”.
– Hồ Chí Minh đã phân tích thế cuộc trong và ngoài nước một cách sắc sảo và dự báo
những gì sẽ diễn ra sau đó
Khi đặt bút viết tác phẩm này, đối tượng hướng tới của Bác không chỉ là nhân dân trong
nước, nhân dân thế giới và công luận quốc tế mà còn là trùng vây đế quốc Anh, Pháp Mĩ và
bè lũ phản độngTrung Hoa Quốc dân đảng – những kẻ đang tung ra trước dư luạn thế giới
những luận điệu xảo trá…
Bên cạnh nhiệm vụ tuyên bố độc lập, Bác còn lật tẩy bản chất xấu xa đê hèn và đập tan
những luận điệu xảo trá nhằm xâm lược nước ta một lần nữa của thực dân Pháp.
Trong phần mở đầu trang trọng của bản Tuyên ngôn Bác trích dẫn hai câu nói nổi tiếng
trong hai bản tuyên ngôn nổi tiếng thế giới… nhằm cảnh tỉnh bọn có dã tâm xâm lược bằng
chính lời răn dạy của tổ tiên cha ông chúng. Đó là sự mền dẻo của sách lược lạt mềm buộc
chặt
Với tầm nhìn của một nhà chiến lược Bác chỉ rõ cục diện chính trị mới “Pháp chạy, Nhật
hàng, vua Bảo Đại thoái vị. Từ nô lệ, “dân ta đã đánh đổ xiềng xích thực dân gần 100 năm
nay để gây dựng lên nước Việt Nam độc lập”, “dân ta lại đánh đổ chế độ quân chủ mấy
mươi thế kỉ mà lập lên chế độ dân chủ cộng hòa”. Để rồi giữa Ba Đình rực nắng, Người
trịnh trọng tuyên bố “Nước Việt Nam có quyền được hưởng tự do và Độc lập, và thực sự đã
trở thành một nước tự do và Độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần
và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do và độc lập ấy”. Hai cuộc kháng
chiến trường kì của dân tộc ta sau đó đã được Bác dự báo trước từ thời điểm ấy. Và Bác
cũng đã chuẩn bị tâm thê cho dân tộc ta từ buổi trưa lịch sử ấy.
2/ Tuyên ngôn Độc lập còn là một tác phẩm văn chương mẫu mực
ở tác phẩm ta cảm nhận được sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất chính luận với chất văn
chương mang tư tưởng lớn lao của thời đại mới.
a/ Tuyên ngôn Độc lập là bài văn chính luận mẫu mực :
– Sức thuyết phục mạnh mẽ được toát ra từ lập luận chặt chẽ, lí lẽ đanh thép tác động mạnh
đến lí trí người đọc người nghe
