Phát triển bền vững các khu công nghiệp

SẢN XUẤT SẠCH HƠN và PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG CÁC KHU CÔNG NGHIỆP

Trungt©m S¶n xuÊts¹ch ViÖtNam ViÖnKhoahäcvμC«ngnghÖM«i tr−êng Tr−êng§¹i häcB¸chKhoaHμNéi

TrÇn V¨n Nh©n,

NỘI DUNG

(cid:153) CÁC KHÁI NIỆM (cid:153) THỰC TIỄN SXSH Ở VIỆT NAM (cid:153) CÁC CHIẾN LƯỢC CỦA

KHU CÔNG NGHIỆP SINH THÁI

(cid:153) KẾT LUẬN

TrÇn V¨n Nh©n – Trung t©m S¶n xuÊt s¹ch ViÖt Nam

Các khái niệm

(cid:190) Quá trình đẩy mạnh công nghiệp hoá trong thập niên qua đã mang lại những kết quả to lớn về kinh tế duy trì tốc độ tăng trưởng GDP cao, giai đoạn 2001 – 2005 đạt 6,89 – 8,4% (Thời báo KT số 211, 24/10/05)

(cid:190) Công nghiệp đã đóng vai trò quan trọng, đặc biệt là sự phát triển các Khu

công nghiệp (KCN) và khu chế xuất (KCX)

(cid:190) Đến cuối 10-2005 cả nước đã có 127 KCN với diện tích TN là 25.780 ha

(KCN Việt Nam, số 63, 12- 2005)

(cid:190) Kim ngạch XNK của các KCN, KCX trong năm 2004 bằng 19,3% tổng kim

ngạch XNK của cả nước (KCN Việt Nam số 52, 1-2005).

(cid:190) Gia tăng tốc độ khai thác TNTN và gây ra nhiều tácđ ộng tiêu cực đến các hệ

sinh thái tự nhiên và làm giảm chất lượng môi trường

(cid:190) Mục tiêu của Chương trình Nghị sự 21 là phát triển bền vững đất nước.

TrÇn V¨n Nh©n – Trung t©m S¶n xuÊt s¹ch ViÖt Nam

Các khái niệm

(cid:190) Phát triển bền vững

Kinh tÕ Kinh tÕ

®iÓ m ®iÓ m

• HiÖu qu¶ • HiÖu qu¶ • T¨ng tr−ëng • T¨ng tr−ëng • æn ®Þnh • æn ®Þnh

• •

L L

− −

• •

î î

G G

n n

ã ã

g g

p p

®¼ng néibé ®¼ng néibé

g g

g g

i i

¸ ¸

i i

¸ ¸

B×nh B×nh

• •

Cøutrî/ viÖclμ m cãträng Cøutrî/ viÖclμ m cãträng

• •

• §a d¹ng sinh häc/kh¶ n¨ng • §a d¹ng sinh häc/kh¶ n¨ng

phôc håi. phôc håi.

• Tμi nguyªnthiªn nhiªn • Tμi nguyªnthiªn nhiªn • ¤ nhiÔm • ¤ nhiÔm

• NghÌo • NghÌo • T− vÊn/ trao quyÒn • T− vÊn/ trao quyÒn • V¨n ho¸/di s¶n • V¨n ho¸/di s¶n

x· héi x· héi

m«i tr−êng m«i tr−êng

• B×nh ®¼ng gi÷a c¸c thÕ hÖ • B×nh ®¼ng gi÷a c¸c thÕ hÖ • Tham gia cña d©n chóng • Tham gia cña d©n chóng

TrÇn V¨n Nh©n – Trung t©m S¶n xuÊt s¹ch ViÖt Nam

Các khái niệm (tiếp)

(cid:190) Sản xuất sạch hơn (SXSH): UNEP-UNIDO định nghĩa là sự áp dụng liên tục chiến lược phòng ngừa tổng hợp về môi môi trường vào:

(cid:131) Các quá trình sản xuất

(cid:131) Các sản phẩm

(cid:131) Các dịch vụ

(cid:190) Môctiªu:

(cid:190) ®−a tiÕp cËn SXSH vμo ho¹t ®éng s¶n xuÊt hμng ngμy, ®¸p øng mong

muèn cña chóng ta “b¶o tån tμi nguyªn vμ gi¶m thiÓu chÊt th¶i”

(cid:190) Ch−¬ng tr×nh NghÞ sù 21của LHQ: Dμnh sù −u tiªn lín cho giíi thiÖu c¸c

ph−¬ng ph¸p SXSH, c¸c c«ng nghÖ tuÇn hoμn chÊt th¶i vμ phßng ngõa « nhiÔm ®Ó ®¹t ®−îc ph¸t triÓn bÒn v÷ng

TrÇn V¨n Nh©n – Trung t©m S¶n xuÊt s¹ch ViÖt Nam

Khu công nghiệp sinh thái

(cid:190) Khu công nghiệp: (cid:57) là một vùng đất được chia nhỏ thành các để các hãng/công ty

cùng sử dụng cơ sở hạ tầng tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển công nghiệp sạch

(cid:57) Các TC đặc trưng của một khu công nghiệp được qui hoạch và

thiết kế tốt:

(cid:131) Là vị trí hấp dẫn các doanh nghiệp (về CSHT, DV, nhân công… (cid:131) Là vị trí thích hợp về sử dụng đất và môi trường (cid:131) Số lượng các doanh nghiệp thành công trong SXKD (cid:131) Quản lý và hiệu quả hoạt động môi trường tốt

TrÇn V¨n Nh©n – Trung t©m S¶n xuÊt s¹ch ViÖt Nam

Khu công nghiệp sinh thái

(cid:190) Áp dụng các nguyên lý của sinh thái công nghiệp

(cid:190) KCNST là một hệ thống gồm nhiều nhà máy hoạt động độc lập nhưng kết hợp với nhau một cách tự nguyện thành hệ thống cộng sinh nhằm tăng cường hiệu quả kinh tế và bảo vệ môi trường thông qua việc phối hợp trong quản lý môi trường và các vấn đề tài nguyên, chủ yếu thông qua giảm tiêu thụ nguyên liệu năng lượng, trao đổi và tuần hoàn chất thải.

(cid:190) Nguyên lý cơ bản là: (cid:57) Giảm thiểu chất thải và ô nhiễm (cid:57) Tăng thành công trong kinh doanh

TrÇn V¨n Nh©n – Trung t©m S¶n xuÊt s¹ch ViÖt Nam

Thực tiễn SXSH ở Việt Nam

C¸c ho¹t ®éng chÝnh :

(cid:190) PhæbiÕnth«ngtin vμn©ngcaonhËnthøc

(cid:190) Tr×nhdiÔnküthuËt®¸nhgi¸SXSH t¹i doanhnghiÖp

(cid:190) §μo t¹o nguånnh©nlùcvμx©y dùngn¨nglùcquècgiavÒSXSH

(cid:190) X©y dùngc¬sëph¸p lýchoviÖcxóctiÕnSXSH

TrÇn V¨n Nh©n – Trung t©m S¶n xuÊt s¹ch ViÖt Nam

Hiện trạng SXSH ở Việt Nam

40

35

30

25

20

15

10

5

0

C

H

Nin h Bin h Q . N a m Q . N g ai Q . Bin h Q . Nin h T. Gia n g S oc Tra n g V. P h uc Y e n B ai H u e

H a T ay Bin h Din h H ai D u o n g D o n g T h a p H a N a m B ac Nin h H o a Bin h A n Gia n g B e n Tre N g h e A n B ac Lie u B ac Gia n g L o n g A n

C a n T h o N a m Din h P h u T h o Bin h D u o n g H ai P h o n g M city K h a n h H o a D o n g N ai C a M a u T h ai Bin h D a N a n g H a N oi V u n g T a u T h ai N g...

TrÇn V¨n Nh©n – Trung t©m S¶n xuÊt s¹ch ViÖt Nam

Hiện trạng SXSH ở Việt Nam

H×nh 2: Sè DN thùc hiÖn SXSH theo c¸c n¨m

N D è S

50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

C¸c n¨m

Ph©n bè c¸c gi¶i ph¸p SXSH (Ch−¬ng tr×nh SXSH trong ngμnh dÖt-nhuém (1999 - 2004))

TuÇn hoμn 7%

Qu¶n lý néi vi 26%

Thay ®æi c«ng nghÖ 5% C¶i tiÕn thiÕt bÞ

8%

Thay ®æi nguyªn liÖu 9%

KiÓm so¸t qu¸ tr×nh 45%

TrÇn V¨n Nh©n – Trung t©m S¶n xuÊt s¹ch ViÖt Nam

Kết quả thực hiện SXSH ở Việt Nam

C¸c th«ng sè

Ngμnh GiÊy

Ngμnh DÖt

Gia c«ng hoμn tÊt s¶n phÈm kim lo¹i

Gi¶m tû lÖ xö lý l¹i [%]

tõ 5 - 30 xuèng 1 - 15

tõ 3 - 25 xuèng 1 - 17

gi¶m tõ 0,3 - 5 xuèng 0,15 - 2

8 - 40

5 - 35

15 - 30

Gi¶m tiªu thô n−íc [%]

2 - 15

-

-

Gi¶m tiªu thô nguyªn liÖu [%]

2 - 60

2 - 33

5 - 50

Gi¶m tiªu thô ho¸ chÊt [%]

5 - 35

6 - 52

2 - 15

Gi¶m tiªu thô nhiªn liÖu [%]

3 - 25

3 - 57

5 - 30

Gi¶m tiªu thô ®iÖn [%]

TrÇn V¨n Nh©n – Trung t©m S¶n xuÊt s¹ch ViÖt Nam

Kết quả thực hiện SXSH ở Việt Nam

(cid:190) Lợiíchkinhtế :60 doanhnghiÖpthùchiÖn®¸nhgi¸SXSH víisùh−íng

dÉncñaTrungt©m S¶n xuÊts¹ch ViÖtNam (1999 -2004):

(cid:190) ®Çu t−: 1,15 triÖu USD

(cid:190) tiÕt kiÖm: trªn 6 triÖu USD

(cid:190) SXSH giópc¶i thiÖnm«i tr−ênglao®éng: vÝdôc«ngtyLiªn doanh

Plastic VÜnhPhó

(cid:190) gi¶m 46% dung m«i MEK (Methyl ethyl Keton)

(cid:190) gi¶m 29% Toluen

(cid:190) gi¶m 25% bét PVC

TrÇn V¨n Nh©n – Trung t©m S¶n xuÊt s¹ch ViÖt Nam

Kết quả thực hiện SXSH ở Việt Nam

(cid:190) HîpnhÊtph−¬ngph¸pluËn®¸nhgi¸SXSH vμkiÓmto¸nsödôngn¨ng

l−înghiÖuqu¶mangl¹i lîiÝchrârÖtvÒtiÕtkiÖmn¨ngl−îng

VÝ dô: C«ngtyGiÊyB·iB»ng(2003)

TT Néi dung TiÕt kiÖm

Tiªu thô ®iÖn 1 21,19%

Tiªu thô than 2 12,20%

Tiªu thô dÇu FO 3 14,31%

61.049 4 Ph¸t thải CO2, tÊn/năm

24.116.243.000 5 Chi phÝ sản xuÊt, ®ång/năm

TrÇn V¨n Nh©n – Trung t©m S¶n xuÊt s¹ch ViÖt Nam

Tiềm năng SXSH ở Việt Nam

SuÊt tiªu thô hiÖn t¹i TiÒm năng tiÕt kiÖm (%) Ngμnh BAT

Bia

10 - 24 4-6 60 - 75 Tiªu thô n−íc, m3/m3

200 - 285 120 40 - 60 Tiªu thô ®iÖn, kWh/m3

DÖt

220-370 50 - 100 ≈ 70 Tiªu thô n−íc, m3/t

1,8 -11,8 1,5 - 7,5 10 - 50 Tiªu thô ®iÖn, kWh/kg

GiÊy

130 - 470 10 - 15 70 - 90 Tiªu thô n−íc, m3/t

740 - 1.112 600 - 700 20 - 25 Tiªu thô ®iÖn, kWh/t

TrÇn V¨n Nh©n – Trung t©m S¶n xuÊt s¹ch ViÖt Nam

SXSH và KCNST

(cid:190) SXSH và KCNST có chung mục đích và các mục tiêu (cid:190) Các nguyên lý của STCN áp dụng trong phát triển KCNST có thể được sử dụng như một khuôn khổ hoạt động cho việc thực hiện chiến lược SXSH ở cấp công ty ngay từ giai đoạn qui hoạch phát triển

(cid:190)Tiếp tục mở rộng việc thực hiện SXSH lên cụm các

nhà máy hay một khu CN hoặc môt khu vực = STCN

(cid:190) Trong quá trình áp dụng SXSH vào các nhà máy

đang hoạt động có thể thực hiện phương châm 3R

TrÇn V¨n Nh©n – Trung t©m S¶n xuÊt s¹ch ViÖt Nam

Các biện pháp đẩy mạnh thực hiện SXSH

Dù ¸n VIE/04/064 "§Èy m¹nh c¸c dÞch vô míi vÒ SXSH th«ng qua Trung t©m VNCPC" (SECO/UNIDO, 2005 - 2007)

(cid:190) södôngn¨ngl−înghiÖuqu¶vμCDM

(cid:190) an toμnvμsøckhoÎnghÒnghiÖp(OHS)

(cid:190) gi¶itr×nhtr¸chnhiÖmx·héi(CSR)

(cid:190) thùchiÖnc¸cc«ng−íc®a ph−¬ngvÒm«itr−êng(MEAs)

(cid:190) −u tiªn: ®¸nhgi¸møc®él¹c hËuc«ngnghÖvμchuyÓngiaoc«ngnghÖs¹ch h¬n

(cid:190) mëréngm¹ng l−íiSXSH ëViÖtNam vμho¹t ®éngtrongkhuvùc

(cid:190) x©ydùngmÉuh×nhs¶nxuÊtbÒnv÷ngtrongc«ngnghiÖp

TrÇn V¨n Nh©n – Trung t©m S¶n xuÊt s¹ch ViÖt Nam

Các chiến lược của KCNST

(cid:153) Tổ hợp KCN vào các hệ thống tự nhiên; (cid:153) Xây dựng các hệ thống năng lượng trong KCN; (cid:153) Quản lý dòng nguyên vật liệu và “chất thải” cho toàn

khu vực;

(cid:153) Thiết kế các dòng nước đảm bảo bảo tồn TN nước &

giảm thiểu ô nhiễm;

(cid:153) Quản lý KCN một cách hiệu quả; (cid:153) Thực hiện xây dựng thân thiện với môi trường; (cid:153) Tổ hợp sự phát triển KCN với sự phát triển cộng

đồng sở tại.

TrÇn V¨n Nh©n – Trung t©m S¶n xuÊt s¹ch ViÖt Nam

KÕt luËn

(cid:190) Trongsùph¸t triÓnl©u dμi, chiÕnl−îcSXSH lμph−¬ngs¸chtètnhÊt®Ó

kÕthîpc¸c lîiÝchkinhtÕvμm«i tr−êngtrongc«ngty;

(cid:190) SXSH ®·®−îc¸p dôngthμnhc«ngë nhiÒuDN t¹i ViÖtNam. CÇnnh©n réngc¸ckÕtqña®·®¹t ®−îcvμoc¸cdoanhnghiÖptrongkhuc«ng nghiÖp;

(cid:190) S−t−¬ng®ångvÒmôc®ÝchvμmôctiªucñaSXSH vμKCNST chÝnhlμc¬ sëchoviÖc ®Èym¹nh ¸p dôngSXSH vμo®iÒuhμnhho¹t ®éngcñac¸c KCN sÏgãpphÇntÝchcùcvμoph¸ttriÓnbÒnv÷ngc¸ckhuc«ngnghiÖp;

(cid:190) ThùchiÖnSXSH: métb−íc®Çuquanträngtrong®¸nhgi¸vμ®æimíi

c«ngnghÖ. NãcungcÊpc¬sëth«ngtin tincËychoviÖcx©ydùngchiÕn l−îcc«ngnghÖv×PTBV nÒnc«ngnghiÖpn−ícnhμ.

TrÇn V¨n Nh©n – Trung t©m S¶n xuÊt s¹ch ViÖt Nam

TrÇn V¨n Nh©n – Trung t©m S¶n xuÊt s¹ch ViÖt Nam