Phát triển các sản phẩm dược liệu gắn với du lịch tại tỉnh Đắk Nông

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

1
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết này mô tả tổng quan về tiềm năng phát triển các sản phẩm dược liệu và tiềm năng của du lịch thảo dược như một loại hình du lịch thích hợp mới nổi ở Đắk Nông. Nó mô tả các hoạt động giải trí khác nhau và thảo luận về các vấn đề cũng như thách thức gặp phải trong việc phát triển và quảng bá du lịch thảo dược.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Phát triển các sản phẩm dược liệu gắn với du lịch tại tỉnh Đắk Nông

Phát triển các sản phẩm dược liệu gắn với du lịch tại tỉnh Đắk Nông Trần Hoàng Ngọc Ái Tóm tắt Bài viết này mô tả tổng quan về tiềm năng phát triển các sản phẩm dược liệu và tiềm năng của du lịch thảo dược như một loại hình du lịch thích hợp mới nổi ở Đắk Nông. Nó mô tả các hoạt động giải trí khác nhau và thảo luận về các vấn đề cũng như thách thức gặp phải trong việc phát triển và quảng bá du lịch thảo dược. Bài viết cho thấy sự sẵn có của các loại thảo mộc địa phương, cảnh quan thẩm mỹ, môi trường rừng xanh rậm rạp và bầu không khí nguyên sơ của tỉnh là rất quan trọng, có tiềm năng lớn để được công nhận là một điểm du lịch thảo dược khác biệt. Với hệ sinh thái phong phú và đa dạng, có tiềm năng về tài nguyên dược liệu, tài nguyên cây thuốc quý, Đắk Nông có thể chú trọng khai thác và phát triển, gắn các sản phẩm hàng hóa từ dược liệu với các sản phẩm dịch vụ về văn hóa và du lịch, quan tâm phát triển du lịch gắn với các sản phẩm OCOP. Ngoài ra, Đắk Nông có thể cung cấp các hoạt động liên quan đến du lịch thảo dược bao gồm đi dạo trong vườn thảo dược, pha đồ uống thảo dược, trà, nấu các món thảo dược cũng như giáo dục và giải thích các giá trị y học và sức khỏe của thảo mộc địa phương. Từ khóa: dược liệu, du lịch thảo dược, OCOP, thực phẩm chức năng Mở đầu Đắk Nông là tỉnh có diện tích rừng lớn, có điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng thích hợp cho việc phát triển một số cây dược liệu trên quy mô lớn, đặc biệt là các cây dược liệu bản địa như Bách bệnh, Đảng sâm, Sa nhân… và một số cây dược liệu từ các tỉnh khác như: Kim ngân, Cúc hoa và các cây nhập nội có phổ sinh thái rộng như Bạch chỉ, Sinh địa,… Đắk Nông là một trong tám vùng trồng dược liệu của cả nước được quy hoạch để phát triển trồng 10 loài dược liệu bao gồm gấc, gừng, hương nhu trắng, đảng sâm, nghệ vàng, sa nhân tím, sả, sâm Ngọc Linh, trinh nữ hoàng cung, ý dĩ… với diện tích khoảng 2.000 ha (Đài truyền thanh và truyền hình Đắk Nông, 2022). Việt Nam hiện ghi nhận 910 loài thực vật có mạch làm thuốc, trong đó Đắk Nông có 71 loài. Theo Cục Quản lý Dược- Bộ Y tế, mỗi năm nước ta tiêu thụ khoảng 50-60 nghìn tấn các loại dược liệu khác nhau, sử dụng vào việc chế biến vị thuốc y học cổ truyền, nguyên liệu ngành công nghiệp dược hoặc xuất khẩu. Mặc dù có tiềm năng thế mạnh lớn, nhưng hiện Việt Nam mới chỉ tự cung cấp được 25% nguyên liệu phục vụ việc sản xuất thuốc trong nước, còn lại 75% vẫn phải phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu. Từ thực tế trên, việc chủ động được nguồn dược liệu là rất cần thiết. Nghiên cứu các bài thuốc cổ truyền và các hợp chất trong dược liệu là một trong những hướng phát minh thuốc mới. Đặc biệt trong thời đại khoa học kỹ thuật phát triển, con người lại ngày càng có xu hướng trở về với thiên nhiên, tìm đến cây cỏ thân thuộc gần gũi để chăm sóc và bảo vệ sức khỏe (Báo thanh niên, 2018). Việc phát triển du lịch gắn với chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) của Đắk Nông đã đạt kết quả tích cực, giúp chủ sở hữu tiếp cận với quy trình chế biến sâu, đầu tư nghiêm túc cho nền kinh tế nông nghiệp. Các cơ sở sản xuất sản phẩm OCOP đã tạo ra công việc cho hàng trăm lao động tại địa phương. Điểm nhấn của chương trình là phát triển sản phẩm, dịch vụ có lợi thế ở địa phương theo chuỗi giá trị, do các tổ chức kinh tế tập thể và kinh tế tư nhân thực hiện. Theo đó, tỉnh Đắk Nông phấn đấu đến năm 2025 có thêm 30 sản phẩm OCOP đạt chuẩn công nhận từ 3 sao trở lên, nâng tổng số sản phẩm OCOP đạt trên 90 sản phẩm, trong đó ít nhất 10% sản phẩm OCOP đạt 4 - 5 sao. Tuy nhiên, hiện nay các sản phẩm dược liệu trong danh sách các sản phẩm OCOP của tỉnh còn rất hạn chế, cần có nghiên cứu phát triển nhiều 219
mặt hàng thực phẩm chức năng từ thảo dược, cũng là giúp cho loại hình du lịch sức khỏe/ du lịch thảo dược của tỉnh phát triển. Do đó, để phát triển các nhóm cây dược liệu, đặc biệt là các loại dược liệu đặc hữu, dược liệu quý thành sản phẩm hàng hóa có giá trị kinh tế cao, tỉnh Đắk Nông cần ưu tiên đầu tư xây dựng phát triển các sản phẩm dược liệu gắn với du lịch và chương trình OCOP (Nông thôn mới tỉnh Đắk Nông, 2023). Hơn nữa, ngành thảo dược đã được công nhận là một ngành có tiềm năng tăng trưởng kinh tế. Nguồn tài nguyên thảo dược hiện có cùng với di sản kiến thức thảo dược của địa phương góp phần tạo nên giá trị to lớn cho các sản phẩm thảo dược. Tầm quan trọng của ngành công nghiệp thảo dược đã được ghi nhận rõ ràng trong các ấn phẩm nghiên cứu ngày càng nhiều về các sản phẩm thảo dược trên các nghiên cứu tiền lâm sàng và lâm sàng. Ngoài ngành công nghiệp thảo dược là một ngành tiềm năng, du lịch thảo dược còn có tiềm năng đáng kể trong việc tạo việc làm, bảo tồn tài nguyên rừng và bảo tồn các hoạt động y học cổ truyền (Abraham, 2012, 226-239). Các khu vực nông thôn và tài nguyên thiên nhiên hiện có mang đến những khả năng to lớn để phát triển các gói và điểm tham quan du lịch độc đáo. Du lịch thảo dược có thể được phát triển như một loại hình du lịch có sở thích đặc biệt nhằm hướng đến một nhóm du khách đặc biệt, đặc biệt là khách du lịch từ các thành phố đô thị đến nơi xa lạ và ở trong một môi trường mới hoặc các nhà nghiên cứu quan tâm đến cây thảo dược. Do đó, việc tạo ra những trải nghiệm du lịch nông thôn độc đáo cũng như tạo ra các cơ hội và lợi ích kinh tế cho cộng đồng địa phương là rất quan trọng, đồng thời đảm bảo khả năng cạnh tranh và tăng trưởng bền vững. 2. Xu hướng và cơ hội phát triển du lịch thảo dược tại Đắk Nông 2.1. Tiềm năng phát triển các sản phẩm dược liệu gắn với OCOP tại Đắk Nông Toàn tỉnh Đắk Nông hiện có 60 sản phẩm của 54 doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác, trang trại, cơ sở sản xuất được công nhận sản phẩm OCOP. Trong đó, có 7 sản phẩm đạt 4 sao, 53 sản phẩm đạt 3 sao theo Bộ tiêu chí OCOP Quốc gia. Sản phẩm OCOP đều là những sản phẩm chất lượng, được người tiêu dùng đánh giá cao và là sản phẩm đặc trưng, thế mạnh, lợi thế về nguyên liệu địa phương, văn hóa và tri thức bản địa, phù hợp với thị hiếu, đáp ứng yêu cầu của người tiêu dùng… như cà phê bột Đắk Đam, cam sành núi lửa và quýt đường núi lửa, gạo ST24, ST25… (Báo dân tộc và miền núi, 2023). Để phát triển các sản phẩm dược liệu gắn với OCOP, Đắk Nông có thể theo mô hình của Lào Cai. Cụ thể, Lào Cai đã có 163 sản phẩm được công nhận OCOP từ 3 sao trở lên, trong đó có nhiều sản phẩm là thảo dược như: Cao mềm Actiso Sa Pa; Viên nang đông trùng hạ thảo; Trà phun sương Actiso Sa Pa; Cao phun sương Actiso Sa Pa; Trà túi lọc dây leo Sa Pa; Trà túi lọc giảo cổ lam Sa Pa; Trà túi lọc Linh chi; Trà tam thất Simacai,… Các sản phẩm này đã và đang hấp dẫn du khách, làm món quà cho du khách mang nét đặc trưng riêng của Lào Cai (Sở thông tin và truyền thông tỉnh Lào Cai, 2023). Một ví dụ khác, huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị có nhiều sản phẩm OCOP được chế biến từ cây dược liệu như cao chè vằng, cao cà gai leo, cao an xoa, cao đinh lăng, trà tía tô, trà diếp cá. Đặc biệt sản phẩm OCOP “Cao dược liệu an xoa” đã được xuất khẩu sang thị trường Mỹ. Huyện Cam Lộ đã xây dựng được vùng chuyên canh cây dược liệu lớn nhất Quảng Trị với khoảng 150 ha cây dược liệu các loại; trong đó chủ yếu là chè vằng, cà gai leo, an xoa, đinh lăng. Địa phương này hướng đến trở thành trung tâm dược liệu của tỉnh với khoảng 500 ha vào năm 2025 (Báo dân tộc và miền núi, 2023). Như vậy, việc gắn kết sản phẩm dược liệu với du lịch và sản phẩm OCOP đã góp phần quan trọng trong việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, khai thác tiềm năng, lợi thế của từng địa 220
phương, đáp ứng nhu cầu và thị hiếu của du khách, tạo việc làm và thu nhập cho người dân. Với hệ sinh thái phong phú và đa dạng, có tiềm năng về tài nguyên dược liệu, tài nguyên cây thuốc quý, Đắk Nông cần quan tâm phát triển du lịch gắn với các sản phẩm OCOP, tạo ra các sản phẩm chế biến sâu như thuốc dược liệu, thuốc y học cổ truyền, trà túi lọc, cao đặc, cao lỏng, cao khô,… phù hợp với nhu cầu sử dụng của người tiêu dùng và hướng tới xuất khẩu. Từ đó, hình thành các nhóm sản phẩm dược liệu gắn với du lịch; hình thành các điểm du lịch sinh thái, du lịch trải nghiệm gắn với dược liệu tại các địa phương. 2.2. Tiềm năng của du lịch thảo dược tại Đắk Nông Du lịch thảo dược gắn liền với các loại cây thảo mộc được tìm thấy ở những địa điểm cụ thể ở khu vực nông thôn trong môi trường rừng rậm. Nó thu hút khách du lịch không chỉ quan tâm đến thực vật mà còn đánh giá cao môi trường hoang sơ và cảnh quan tuyệt đẹp để thư giãn. Điều này tương tự như khái niệm du lịch sinh thái đòi hỏi phải đi du lịch đến các khu vực tự nhiên bảo tồn môi trường và tham gia vào các hoạt động bền vững với môi trường vì lợi ích của người dân địa phương (Meniga & Ousman, 2017, 459-462). Nó thúc đẩy bảo tồn môi trường và hỗ trợ sự phát triển kinh tế và xã hội của cộng đồng địa phương thông qua cải thiện sinh kế, tăng cường trao quyền và xóa đói giảm nghèo (Menbere & Admassu, 2020, 154-163). Theo Farsani và cộng sự (2016), tính chất phức tạp và cạnh tranh của du lịch có thể đòi hỏi sự xuất hiện của một ngành du lịch thích hợp để các bên liên quan trong ngành tồn tại về mặt thương mại. Du lịch thích hợp có thể đóng vai trò là chất xúc tác cho sự hội nhập và đa dạng hóa giữa các lĩnh vực phi du lịch khác như giáo dục và y tế. Du lịch thảo dược hoặc du lịch dựa trên thảo mộc có thể phù hợp vì nó không chỉ có thể mang lại sự cân bằng giữa nhu cầu của ngành du lịch, bảo vệ môi trường và cộng đồng địa phương mà còn mang lại tiềm năng liên kết liên ngành. Du lịch thảo dược là loại hình du lịch thân thiện với thiên nhiên và có thể được định nghĩa là “việc cung cấp việc thu thập bền vững và có trách nhiệm các loại cây chữa bệnh, hương liệu, cây ăn được và cây gia vị cho công chúng và các nhóm có tổ chức, được hỗ trợ bởi các dịch vụ và cơ sở vật chất giáo dục và diễn giải, dựa trên truyền thống dân tộc học” (Vasiljević và cộng sự, 2012, 78). Hình thức du lịch này nhấn mạnh vào cây thuốc và ngày càng phổ biến vào năm 2017 ở một số nước phát triển, đặc biệt là trồng cây thuốc để xuất khẩu và sử dụng trong nước. Về lâu dài, việc thúc đẩy du lịch thảo dược có thể làm tăng nhu cầu xuất khẩu cây thuốc và từ đó tạo cơ hội việc làm cho người dân địa phương (Abraham, 2012, 226-239). Tuy nhiên, nhu cầu ngày càng tăng về dược liệu trên thị trường toàn cầu phải được xử lý một cách thận trọng. Việc tăng cường trồng dược liệu có thể dẫn đến khai thác quá mức tài nguyên trong môi trường sống tự nhiên và do đó dẫn đến sự tuyệt chủng của một số loài (Ratknic & Milovanovic, 2016, 847-860). Do đó, phát triển bền vững du lịch thảo dược là rất quan trọng để đảm bảo rằng việc theo đuổi việc làm và doanh thu từ các tài nguyên thiên nhiên này không gây tổn hại đến môi trường xung quanh hoặc văn hóa địa phương (Abraham, 2012, 226-239; Banerji và cộng sự, 2011, 1-25). Là nguồn thu nhập và việc làm chính, du lịch thường mang lại những động lực mạnh mẽ để bảo vệ đa dạng sinh học, đặc biệt là trong bối cảnh du lịch sinh thái và du lịch thảo dược. Tương tự như vậy, du lịch bền vững có thể tạo thêm nguồn thu đáng kể cho hoạt động bảo tồn và phát triển cộng đồng, đồng thời giúp nâng cao nhận thức về các vấn đề đa dạng sinh học. Vì vậy, du lịch và đa dạng sinh học phụ thuộc lẫn nhau (Tổ chức Du lịch Thế giới, 2010). Cây thảo dược mang lại nhiều lợi ích trong lĩnh vực y học, thực phẩm và đồ uống cũng như trị liệu spa và chăm sóc sức khỏe. Tài liệu ghi lại các cây thảo dược có giá trị trong y học đã được nghiên cứu rộng rãi trong lĩnh vực thuốc (Ekor, 2013, 1-10) và đồ uống thảo dược thương mại (Wibawa 221
et al., 2016). Ngoài ra, nó đã được sử dụng rộng rãi như liệu pháp thảo dược để thúc đẩy cuộc sống lành mạnh hơn hoặc các liệu pháp spa và chăm sóc sức khỏe (Ekor, 2013, 1-10). Bên cạnh những công dụng này, cây thảo dược còn mang lại giá trị thẩm mỹ và phát triển môi trường và cảnh quan độc đáo. Do đó, người ta cho rằng cây thảo dược có thể tăng thêm giá trị cho du lịch như một điểm thu hút. Du lịch thảo dược tạo ra các cơ hội kinh tế tiềm năng từ thu nhập và việc làm, duy trì việc làm, bảo tồn các loài thực vật hoang dã, hoa và thảo mộc, giá trị giáo dục và môi trường cũng như làm đẹp cảnh quan và địa điểm. Du lịch thảo dược có tiềm năng đáng kể trong việc tạo việc làm, bảo tồn tài nguyên rừng và bảo tồn các phương pháp y học cổ truyền (Abraham, 2012, 226-139 ). Ví dụ, Trung tâm thảo dược ở Surabaya – một trong những trung tâm công nghiệp bán đồ uống và đồ ăn nhẹ làm từ nhiều loại cây thảo dược tự nhiên – đã được chuyển đổi thành điểm thu hút khách du lịch để nâng cao khả năng cạnh tranh của trung tâm (Wibawa và cộng sự, 2016). Cây thảo dược như một hình thức du lịch thu hút nhóm du khách đặc biệt quan tâm đến cây thảo dược và có thể dùng làm nền tảng cho giáo dục, học tập và nghiên cứu. Đồng thời, du lịch thảo dược sẽ khuyến khích người dân đầu tư vào việc trồng cây dược liệu như một cách để đa dạng hóa các địa điểm du lịch. Tuy nhiên, vẫn chưa có nhiều nghiên cứu về cách biến các địa điểm nông thôn giàu tài nguyên thảo dược thành du lịch thảo dược như một điểm thu hút và đóng góp tiềm năng của du lịch thảo dược vào phát triển nông thôn. Du lịch được xác định là một ngành quan trọng có khả năng đẩy nhanh quá trình đa dạng hóa nền kinh tế nông thôn (Stankov và cộng sự, 2011, 61). Ratknic và Milovanovic (2016) nhấn mạnh khả năng phát triển một hoạt động kinh tế quan trọng xung quanh các nguồn tài nguyên thiên nhiên hiện có; bao gồm việc thu hái, chế biến và chế biến cuối cùng các loại trái cây dại và dược liệu. Hoạt động chế biến dược liệu sẽ mở ra cơ hội việc làm và tạo điều kiện thuận lợi cho việc di dời các nhà máy sản xuất từ các trung tâm công nghiệp về các cơ sở sản xuất nhỏ hơn ở khu vực nông thôn. Các hoạt động liên quan đến việc chuẩn bị các sản phẩm và dịch vụ thảo dược hấp dẫn sẽ giúp kích hoạt cộng đồng địa phương bằng cách tạo thêm việc làm trong lĩnh vực du lịch, phát triển các điểm du lịch nông nghiệp và sinh thái, nhà máy chế biến và nhà máy sấy khô địa phương (Woś, 2017, 141-156). Trong trường hợp của Ấn Độ, Deka et al. (2015) cho rằng việc phát triển vườn thảo mộc phục vụ du lịch mang lại tiềm năng mới để phục vụ xu hướng du lịch hiện nay. Vườn thảo dược vừa là nguồn thu nhập cho người dân làng vừa là trung tâm giáo dục cho công chúng. Vườn thảo dược không chỉ có thể cung cấp thông tin cho khách du lịch về vô số đặc tính thảo dược mà các cơ sở du lịch và trung tâm học tập còn có thể giúp bảo tồn kiến thức bản địa về thảo dược và cây thuốc. Tuy nhiên, việc duy trì các tiêu chuẩn làm vườn và cung cấp kiến thức chính xác và hữu ích về thảo dược cho khách du lịch vẫn là một thách thức đối với những người làm vườn thảo dược. 2.3. Các giải pháp giúp phát triển du lịch thảo dược tại Đắk Nông Các loại thảo dược đã vượt ra ngoài phạm vi chỉ là sản phẩm tiêu dùng cho tiêu dùng địa phương và sản phẩm xuất khẩu; chúng cũng đã trở thành một tài nguyên du lịch. Thường được quản lý tại các địa điểm du lịch nông nghiệp và sinh thái cũng như các trung tâm giáo dục, nhiều hoạt động và trải nghiệm du lịch khác nhau thuộc lĩnh vực du lịch thảo dược. Chúng bao gồm các hội thảo nhận dạng thảo mộc, thuyết trình, chuyến đi thực địa, nếm thử các loại thảo dược đặc biệt và thậm chí cả các cơ sở chăm sóc sức khỏe dựa trên các dược chất tự nhiên (Woś, 2017, 141-156). Để duy trì khả năng tồn tại, cần có một số chiến lược đổi mới và đa dạng 222
hóa sản phẩm để thúc đẩy du lịch thảo dược. Theo Farsani và cộng sự (2016), các chiến lược này được chia thành 5 loại: (i) đổi mới sản phẩm – cung cấp tài liệu quảng cáo, quà lưu niệm hoặc sản phẩm địa phương từ cây thuốc; (ii) đổi mới quy trình – khôi phục các sự kiện, lễ hội truyền thống tập trung vào cây thuốc; (iii) đổi mới quản lý – các chuyến tham quan mang tính giáo dục, hội thảo về cây thuốc và y học cổ truyền, thành lập các cửa hàng dược liệu tại chỗ; (iv) đổi mới hậu cần – giới thiệu các điểm du lịch thảo dược và cung cấp các sản phẩm như tour qua website, cửa hàng trực tuyến hoặc tour ảo; và (v) đổi mới thể chế – thu hút du khách và khách du lịch tham gia các hoạt động trồng và thu hoạch cây thuốc, tạo mạng lưới các điểm đến du lịch thảo dược ở nông thôn, đồng thời thu hút và hỗ trợ người dân địa phương và các doanh nghiệp nhỏ trong du lịch thảo dược. Với xu thế du lịch hiện nay là du lịch theo nhóm nhỏ, lựa chọn các hoạt động nghỉ dưỡng, chăm sóc sức khỏe, du lịch trải nghiệm nông nghiệp - dược liệu; hành trình trải nghiệm gần gũi thiên nhiên hoang sơ, thưởng thức văn hóa, ẩm thực bản địa còn nguyên bản... thì Đắk Nông có tiềm năng, thế mạnh rất lớn đem đến cho du khách những điều này bên cạnh việc tỉnh Đắk Nông cần thu hút đầu tư xây dựng các cơ sở chế biến các sản phẩm dược liệu, phát triển hệ thống các cơ sở sơ chế, bảo quản sản phẩm dược liệu tại những vùng nguyên liệu tập trung. 3. Kết luận Để phát triển du lịch thảo dược, Đắk Nông cần tiếp tục xây dựng ổn định vùng nguyên liệu bằng việc bảo tồn các loài cây dược liệu quý tại Vườn Quốc gia Tà Đùng, Khu Bảo tồn thiên nhiên Nam Nung…; khuyến khích các doanh nghiệp, hợp tác xã đầu tư nâng cấp dây chuyền chế biến, tăng cường xúc tiến, quảng bá sản phẩm, xây dựng thương hiệu và phát triển các sản phẩm OCOP. Ngoài ra, du lịch thảo dược không chỉ là một điểm thu hút khách du lịch mà còn tạo ra nhiều cơ hội kinh tế, thu nhập và việc làm ở vùng nông thôn. Sự hỗ trợ từ các cơ quan chính quyền địa phương và ban xúc tiến du lịch là rất quan trọng trong việc đảm bảo tính bền vững của du lịch thảo dược. Các khu vực nông thôn có thể cho phép cộng đồng nông thôn trở thành nhà cung cấp các loại cây thảo dược, cụ thể tạo điều kiện sản xuất các sản phẩm thảo dược khác nhau như xà phòng, trà, đồ uống dinh dưỡng, cửa hàng chợ nhỏ để bán hàng trực tiếp, đóng vai trò là trung tâm giáo dục và học tập, triển lãm và gian hàng - tất cả trong đó có thể tạo ra những trải nghiệm du lịch mới mẻ và đích thực. TÀI LIỆU THAM KHẢO Abraham, A.S. (2012). Herbal tourism – a SWOT analysis. Scholarly Research Journal for Interdisciplinary studies , 1(2), pp. 226-239. Banerji, G. and Basu, S. A. (2011). Sustainable Management of the Herbal Wealth of the Himalayas: Prioritising biodiversity for conservation and development. Pre-Congress Workshop of 1st Indian Forest Congress, pp. 1-25. Báo Dân tộc và miền núi. 2023. https://dantocmiennui.vn/phat-trien-kinh-te-duoc-lieu- gan-voi-du-lich-va-ocop/334925.html Báo Dân tộc và miền núi. 2023. https://dantocmiennui.vn/quang-tri-cong-nhan-nhieu- duoc-lieu-nong-san-la-san-pham-ocop/330073.html Báo Thanh Niên. 2018. https://thanhnien.vn/phat-trien-san-pham-bao-ve-suc-khoe-tu- duoc-thao-viet-nam-185813522.htm# 223
Đài truyền thanh và truyền hình Đắk Nông. 2022. https://truyenhinhdaknong.vn/news/tiem-nang-phat-trien-cay-duoc-lieu-o-dak-nong- 14628.htm Deka, B.P., Borgohain, R., and Bharali, D. (2015). Prospects of herbal gardens as new vistas of medical tourism in Northeast India. Annals of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences , 6(1&2), pp. 46-49. Ekor, M. (2013). The growing use of herbal medicines: issues relating to adverse reactions and challenges in monitoring safety. Front Pharmacol, 4(177), pp. 1-10. Farsani, N.T., Zeinali, H. and Moaiednia, M. (2016). Food heritage and promoting herbal medicine-based niche tourism in Isfahan, Iran. Journal of Heritage Tourism , 13(1), pp. 77-87. Menbere, I.P. and Admassu, F. (2020). Challenges and opportunities for ecotourism development: A case study in dilla university botanical and ecotourism garden, South Ethiopia. Global Journal of Ecology , 5(1), pp. 154-163. Meniga, M. and Ousman, J. (2017). Problems and Prospects of Community-Based Ecotourism Development in Ethiopia. Global Journal for Research Analysis , 6, pp. 459-462. Nông thôn mới tỉnh Đắk Nông. 2023. http://nongthonmoi.daknong.gov.vn/news/tin-tong- hop-nong-thon-moi/chuong-trinh-ocop-nang-tam-nong-san-dia-phuong/ Ratknic, T. and Milovanovic, J. (2016). Medicinal herbs as part of the development of sustainable tourism in Nature park 'Stara Planina'. Economics of Agriculture , 3, pp. 847-860. Sở thông tin và truyền thông tỉnh Lào Cai. 2023. https://stttt.laocai.gov.vn/tin-hoat-dong- nong-thon-moi/lao-cai-phat-trien-cac-san-pham-duoc-lieu-gan-voi-du-lich-va-chuong-trinh- ocop-1193475 Stankov, U. et al. (2011). Ecotourism – An Alternative to Mass Tourism in Nature Park "Stara Planina". Journal of the Geographical Institute Jovan Cvijic , 61(1). Vasiljević, D. et al. (2012). Herbal tourism – A new approach to special-interest eco- travels: Lessons and initiative from Serbia. Planta Med , 78. Wibawa, B.M. et al. (2016). Business Model and Value Proposition Design for The Establishment of The Herbal Tourism Village in Surabaya. International Conference on Innovation in Business and Strategy. 1-3 November, 2016, Kuala Lumpur, Malaysia. World Tourism Organization (2010). Tourism and Biodiversity – Achieving Common Goals Towards Sustainability [Online]. Available at: https://www.e- unwto.org/doi/pdf/10.18111/ 9789284413713 (Accessed: 27 April 2021) Woś, B. (2017). Herbal tourism and conditions for its development. Studies in Geography , 62, pp. 141-156. THÔNG TIN TÁC GIẢ Họ và tên: Trần Hoàng Ngọc Ái Học hàm, học vị: Tiến sĩ Cơ quan công tác: Viện Công nghệ Tata Mandala Chức vụ: Viện trưởng Điện thoại: 0949343262 Email: hoangocai@gmail.com Địa chỉ: 28-30 Ngô Quyền, Phường 6, Quận 5, TP. Hồ Chí Minh 224