
2
cho rằng: “Việc lạm thu tiền quỹ vào đầu năm học lâu nay đã trở thành “căn bệnh” khiến cho
một số cơ sở giáo dục đào tạo mất uy tín”. Thực tế ở một số trường học việc bố trí nhân sự,
vi phạm qui chế dân chủ trong đơn vị, mất đoàn kết nội bộ, trù dập giáo viên, không công
khai tài chính…vẫn diễn ra. Tiêu cực trong tổ chức hiện nay ở nhiều nền văn hóa khác nhau
đã thúc đẩy các nhà nghiên cứu phát triển mô hình lãnh đạo phù hợp. Vấn đề động cơ, đạo
đức, quyền lực mềm của nhà lãnh đạo được chú trọng. PCLĐPS đi theo hướng này. Điểm
khác biệt của PCLĐPS là đứng ở góc độ cấp dưới và người liên quan nên đặt lợi ích tập thể
lên trên, hậu thuẫn, tạo điều kiện phát triển, đáp ứng nhu cầu của các thành viên trong tổ chức
để đạt được mục tiêu, phục vụ “khách hàng” tốt hơn. Nói cách khác, người dưới quyền được
thực sự quan tâm phục vụ. Từ đó, họ có cảm xúc, thái độ tích cực để thực hiện mục tiêu tổ
chức. Vế đầu tiên trong mối quan hệ nhân quả này được nhấn mạnh khác với các PCLĐ khác.
Xuất phát từ những đặc điểm của PCLĐPS mà có thể gọi là PCLĐ đạo đức, truyền cảm
hứng…Taylor và cộng sự (2007) cho rằng: “Lãnh đạo phụng sự đặc trưng bởi việc sử dụng
trong các cơ sở giáo dục có chức năng chính là phát triển con người”. Còn theo Strock (2020):
“cách lãnh đạo hiệu quả duy nhất là phụng sự người khác. Đó là vấn đề cốt lõi của khái niệm
lãnh đạo thế kỉ XXI”.
Nghiên cứu về PCLĐ đóng góp quan trọng cho việc vận dụng trong tổ chức. Tuy
nhiên, những đề tài về PCLĐ ở nước ta chưa nhiều, chủ yếu là PCLĐ truyền thống theo cách
tiếp cận quyền lực, PCLĐ theo cách tiếp cận mục tiêu trong tổ chức, Ủy ban nhân dân, lĩnh
vực kinh tế…phần lớn tài liệu về PCLĐ, nội dung bồi dưỡng lãnh đạo chưa cập nhật PCLĐ
mới như PCLĐ chuyển đổi, PCLĐ mới về chất, PCLĐPS…nên những PCLĐ này ở nhà
trường chưa được quan tâm đúng mức. Trong đó, PCLĐPS khi sử dụng nhà lãnh đạo còn gặp
những khó khăn khách quan và chủ quan dẫn đến hiệu quả chưa cao. Mô hình lãnh đạo này
có nhiều ưu điểm phù hợp với môi trường giáo dục. Tuy nhiên, vẫn còn những khoảng trống
trong nghiên cứu về PCLĐPS, các tác giả nghiên cứu chủ yếu tác động một chiều hay hai
chiều giữa PCLĐPS và các yếu tố ảnh hưởng như đề tài yếu tố ảnh hưởng tới PCLĐPS (Trần
Anh Thụ, 2016); tầm quan trọng của PCLĐPS (Nguyễn Du Hạ Long & Trần Hữu Sinh,
2018); mối quan hệ trung gian giữa PCLĐPS và các yếu tố khác (Lưu Trọng Tuấn, 2017),
tác động PCLĐPS đến năng lực động (Nguyễn Đăng Hạ Huyên & cộng sự, 2020); PCLĐPS
đến hoạt động tổ chức (Trần Phạm Khánh Toàn & Trương Trung Trực, 2021); luận văn thạc
sĩ về ảnh hưởng của PCLĐPS với hài lòng, động lực làm việc, hành vi đổi mới...đề tài phân
tích trọng tâm về thực trạng các thành tố trong PCLĐPS của hiệu trưởng phổ thông với khuôn
khổ tìm kiếm của tác giả chưa có. Do vậy, tác giả lựa chọn đề tài: “PCLĐ của hiệu trưởng