PH NG PHÁP ĐÁNH GIÁ NHÂN VIÊN HI U QUƯƠ Ệ Ả
Vi c áp d ng ph ng pháp đánh giá th c hi n công vi c c a nhân viên là tùy thu c vào xácệ ụ ươ ự ệ ệ ủ ộ
đnh m c tiêu đánh giá, t c là tùy thu c vào lo i hình s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p,ị ụ ứ ộ ạ ả ấ ủ ệ
tùy thu c vào m c tiêu tài chính, chi n l c nhân s c a doanh nghi p… Ch ng h n, m cộ ụ ế ượ ự ủ ệ ẳ ạ ụ
tiêu ch y u là thăng ch c, tăng l ng th ng áp d ng ph ng pháp thang đi m hay b ngủ ế ứ ươ ườ ụ ươ ể ả
đi m (rating scale method) có th là thích h p nh t. Ng c l i, m c tiêu đánh giá giúp nhânể ể ợ ấ ượ ạ ụ
viên làm vi c có hi u qu và phát tri n thì ph ng pháp đánh giá b ng cách qu n tr theoệ ệ ả ể ươ ằ ả ị
m c tiêu (Management By Objective – MBO) là thích h p v.v…ụ ợ
Ph ng pháp thang đi m:ươ ể
Ph ng pháp m c thang đi m hay còn g i là ph ng pháp b ng đi m. Theo ph ng phápươ ứ ể ọ ươ ả ể ươ
này, đánh giá th c hi n công vi c c a nhân viên qua m t b ng đi m m u. Trong đó li t kêự ệ ệ ủ ộ ả ể ẫ ệ
nh ng yêu c u ch y u đi v i nhân viên khi th c hi n công vi c nh s l ng, ch t l ng,ữ ầ ủ ế ố ớ ự ệ ệ ư ố ượ ấ ượ
hành vi, tác phong, sáng ki n và tri n v ng c a nhân viên .ế ể ọ ủ
Các y u t đc đánh giá g m có hai lo i:các đc tính liên quan đn công vi c và các đcế ố ượ ồ ạ ặ ế ệ ặ
tính liên quan đn cá nhân đng s . Các y u t liên quan đn công vi c th ng bao g m:ế ươ ự ế ố ế ệ ườ ồ
kh i l ng, ch t l ng công vi c. Các y u t liên quan đn cá nhân g m có các đc tínhố ượ ấ ượ ệ ế ố ế ồ ặ
nh : đ tin c y, sáng ki n, kh năng thích nghi, kh năng ph i h p…. Ng i đánh giá đi nư ộ ậ ế ả ả ố ợ ườ ề
vào m t m u in s n b ng cách ghi ký hi u vào m c đ c a m i y u t . trong b ng có th độ ẫ ẵ ằ ệ ứ ộ ủ ỗ ế ố ả ể ể
m t kho ng tr ng đ ng i đánh giá ghi l i nh n xét.ộ ả ố ể ườ ờ ậ
Ph ng pháp x p h ng:ươ ế ạ
Ph ng pháp đn gi n nh t có l là ph ng pháp hay k thu t x p h ng (rankingươ ơ ả ấ ẽ ươ ỹ ậ ế ạ
method/technique), theo đó ng i đc đánh giá đc x p h ng theo th t m i đc tính hayườ ượ ượ ế ạ ứ ự ỗ ặ
y u t . Ch ng h n, nh xét theo y u t lãnh đo, có th là anh Hùng h ng 1, anh D ngế ố ẳ ạ ư ế ố ạ ể ạ ươ
h ng 2 và anh Ti n h ng 3; nh ng xét v m t phán đoán thì anh D ng h ng 1, anh Hùngạ ế ạ ư ề ặ ươ ạ
h ng 2 và anh Ti n h ng 3. Ng i ta ng d ng ph ng pháp này thành 2 ph ng pháp cạ ế ạ ườ ứ ụ ươ ươ ụ
th sau đây:ể
Ph ng pháp x p h ng luân phiênươ ế ạ
Theo ph ng pháp x p h ng luân phiên, đi m đánh giá d a trên t ng đc tính hay y u tươ ế ạ ể ự ừ ặ ế ố
theo m t th t . Ðu tiên c n ph i làm m t b ng danh sách nh ng ng i đc đánh giá.ộ ứ ự ầ ầ ả ộ ả ữ ườ ượ
Ch ng h n đánh giá trình đ thông minh trong danh sách 22 ng i. Ng i đánh giá th y có 2ẳ ạ ộ ườ ườ ấ
nhân viên không th đánh giá xét trên y u t thông minh, nghĩa là 2 ng i này không có y uể ế ố ườ ế
t bi u hi n s thông minh, ng i đánh giá g ch chéo 2 nhân viên này. Nh v y, còn l i 20ố ể ệ ự ườ ạ ư ậ ạ
nhân viên đ đánh giá m c đ thông minh.ể ứ ộ
Ph ng pháp so sánh c pươ ặ
Ph ng pháp so sánh c p cũng t ng t nh ph ng pháp x p h ng luân phiên. Cách ti nươ ặ ươ ự ư ươ ế ạ ế
hành nh sau: Vi t h tên c a t t c nh ng ng i đc đánh giá trên m t phi u. T ng c pư ế ọ ủ ấ ả ữ ườ ượ ộ ế ừ ặ
nhân viên l n l t đc đem so sánh v nh ng yêu c u chính (xem b ng 5.5). Ng i đcầ ượ ượ ề ữ ầ ả ườ ượ
đánh giá t t h n h n s đc cho đi m cao h n và ng c l i, ng i đc đánh giá y u h nố ơ ẳ ẽ ượ ể ơ ượ ạ ườ ượ ế ơ
s đc đi m th p h n ng i kia. Sau đó, t ng h p l i s có k t qu đánh giá chung vẽ ượ ể ấ ơ ườ ổ ợ ạ ẽ ế ả ề
th c hi n c a nhân viên đó.ự ệ ủ
Ph ng pháp ghi chép l u tr :ươ ư ữ
Nhà qu n tr ghi l i nh ng v vi c đc đánh giá r t t t, ho c r t x u trong quá trình th cả ị ạ ữ ụ ệ ượ ấ ố ặ ấ ấ ự
hi n c a nhân viên, nh ng v vi c bình th ng s không ghi l i. Do v y, nh ng nhân viênệ ủ ữ ụ ệ ườ ẽ ạ ậ ữ
th c hi n công vi c r t t t ho c r t y u s đc đánh giá riêng. Ði v i nh ng v vi c cóự ệ ệ ấ ố ặ ấ ế ẽ ượ ố ớ ữ ụ ệ
sai sót l n c n l u ý ki m tra l i xem nhân viên đó đã kh c ph c đc ch a đ giúp h s aớ ầ ư ể ạ ắ ụ ượ ư ể ọ ử
ch a, tránh nh ng sai l m trong quá trình th c hi n công vi c (xem b ng 5.6).ữ ữ ầ ự ệ ệ ả
Ph ng pháp đánh giá quan sát hành vi:ươ
Ph ng pháp đánh giá quan sát hành vi đc th c hi n trên c s quan sát các hành vi th cươ ượ ự ệ ơ ở ự
hi n công vi c c a nhân viên. Ph ng pháp này căn c vào hai y u t :ệ ệ ủ ươ ứ ế ố
S l n quan sát.ố ầ
T n s nh c l i c a hành vi.ầ ố ắ ạ ủ
Thông qua đó nhà qu n tr s đánh giá đc tình hình th c hi n công vi c c a nhân viên.ả ị ẽ ượ ự ệ ệ ủ
Theo ph ng pháp này, các hành vi đi v i công vi c đc mô t khách quan và đc th cươ ố ớ ệ ượ ả ượ ự
trích ra t b n ghi chép nh ng v vi c quan tr ng.ừ ả ữ ụ ệ ọ
Ðây là ph ng pháp kh c ph c đc nhi u nh c đi m c a m t s ph ng pháp khác. Tuyươ ắ ụ ượ ề ượ ể ủ ộ ố ươ
nhiên, nó cũng có h n ch nh các hành vi đc s d ng h ng v ho t đng h n là h ngạ ế ư ượ ử ụ ướ ề ạ ộ ơ ướ
v k t qu và ph thu c vào trình đ ng i đánh giá.ề ế ả ụ ộ ộ ườ
Ph ng pháp qu n tr theo m c tiêu (Management by Objectives-BMO):ươ ả ị ụ
Theo ph ng pháp qu n tr theo m c tiêuươ ả ị ụ , tr ng tâmọ c a vi c đánh giáủ ệ :
Các đc tính cá nhân qua s hoàn thành công vi c.ặ ự ệ
Vai trò c a nhà qu n tr chuy n t vai trò c a ng i tr ng tài phân x qua vai trò c aủ ả ị ể ừ ủ ườ ọ ử ủ
ng i t v n, c v n.ườ ư ấ ố ấ
Nhân viên t th đng chuy n sang tham d mang tính tích c cừ ụ ộ ể ự ự
Ch ng trình đánh giá th c hi n công vi c theoươ ự ệ ệ các v n đấ ề nh sau.:ư
S ph i h p c a lãnh đo và nhân viên trong vi c x p đt các m c tiêu cho nhân viênự ố ợ ủ ạ ệ ế ặ ụ
trong m t kho ng th i gian nh t đnh. Trên c s đã th o lu n b n mô t công vi c, n iộ ả ờ ấ ị ơ ở ả ậ ả ả ệ ộ
dung công vi c, trách nhi m báo cáo v các vi c đó.ệ ệ ề ệ
Ðnh k xem xét các k t qu đã đt đc.ị ỳ ế ả ạ ượ
C p trên và c p d i g p nhau cu i giai đo n đánh giá đ th o lu n k t qu c a c pấ ấ ướ ặ ố ạ ể ả ậ ế ả ủ ấ
d i có đt đc m c tiêu đã đ ra tr c đây hay không.ướ ạ ượ ụ ề ướ
Ð th c hi n ph ng pháp này đt k t qu , nhà qu n tr ph i c i m , đm b o thông tin haiể ự ệ ươ ạ ế ả ả ị ả ở ở ả ả
chi u trong su t giai đo n đánh giá. Hai bên cùng nhau th o lu n đ gi i quy t v n đ trongề ố ạ ả ậ ể ả ế ấ ề
cu c ph ng v n đánh giá nh m giúp cho nhân viên công tác t t h n.ộ ỏ ấ ằ ố ơ
Ph ng pháp theo tiêu chu n công vi c:ươ ẩ ệ
Ðánh giá theo ph ng pháp này là đi chi u so sánh vi c hoàn thành công vi c c a m i nhânươ ố ế ệ ệ ủ ỗ
viên v i tiêu chu n đã đ ra ho c v i m c xu t l ng theo yêu c u.ớ ẩ ề ặ ớ ứ ấ ượ ầ
Các tiêu chu n ph n ánh m c bình th ng mà m t nhân viên bình th ng đt đc đi uẩ ả ở ứ ườ ộ ườ ạ ượ ở ề
ki n bình th ng. Các tiêu chu n công vi c th ng đc s d ng đi v i s n xu t. Có r tệ ườ ẩ ệ ườ ượ ử ụ ố ớ ả ấ ấ
nhi u ph ng pháp đc s d ng đ xác đnh các tiêu chu n nh : nghiên c u th i gian,ề ươ ượ ử ụ ể ị ẩ ư ứ ờ
nghiên c u c đng ho c l y m u công vi c.ứ ử ộ ặ ấ ẫ ệ
