1. Gi i thi u ớ ệ
ậ ượ ể ả
ữ ủ
c s n xu t ượ ả ấ ở ầ
Thu t ng "plantibody" đ c hi u đ n gi n là ơ t ghép c a plant (th c v t) và antibody( kháng ự ậ ừ th ) . Plantibody đ u tiên đã đ ể cây thu c lá năm 1986. ố
ế ề ứ
ể ụ ư ậ ắ ễ ị
Kháng th tinh ch có th có nhi u ng d ng, ụ ể ví d nh các công c ch n đoán, trong kĩ ụ ẩ thu t s c kí mi n d ch ho c trong y khoa tr ị ặ li u.ệ
ợ ệ ừ ữ
ẳ
ứ ấ ấ ụ ụ ờ ố ể ạ ệ ệ
ế ấ
ạ ọ
t ra các h p ch t th c p ể ợ ế ấ
nh ng h p Plantybody chính là vi c trích ly t ch t th c p có s n trong cây đ t o kháng th ể ph c v đ i s ng. Tuy nhiên hi n nay vi c khai thác các ch t này ngày càng hi m nên các nhà khoa h c đã nghĩ đ n cách chuy n gen l vào ế trong cây đ cây y ti ứ ấ ấ ể có th dùng làm kháng th . ể ể
2.Nguyên t cắ
ữ ự ứ ề ấ
c ọ ọ ể
ổ ợ
ợ ạ ư ồ ọ
c ch n. ọ ượ ể
ể ủ
D a vào nh ng nghiên c u v c u trúc c a ủ kháng th , các nhà khoa h c đã ch n ra đ ượ cách t ng h p plantibody thích h p nh sau: - Ch n gen t o kháng th , ch n cây tr ng thích ể ọ h p.ợ - Chuy n gen đó vào cây đ - Theo dõi s bi u hi n t o kháng th c a cây ệ ạ ự ể - Trích ly, tinh ch kháng th ể ế
3.Cách chuy n gen ể
4.Các lo i th c v t th ng dùng: ạ ự ậ ườ
ng t ự ươ
ể
ư ả ẻ ơ ấ đ ng v t. ậ ồ
ố
ờ
nhiên và đ m b o. ư ộ ả
i đa nguy c truy n các lo i vi- ề ạ
i. ơ ườ ặ ệ
ng ể ớ ố ượ
5. u đi m Ư ể - Kháng th có ho t tính và c u trúc t ạ ể nh trong bi u hi n ệ ở ộ - S n xu t protein trong cây tr ng là r h n so ấ v i cách s d ng các h th ng lên men. Do đó ệ ố ớ ử ụ chi phí s n xu t thu c gi m. ả ả ấ - L u tr cho các kháng th trong th i gian dài ể ữ m t cách t ự ả - Gi m thi u t ể ố ả rút ho c b nh sang cho ng - Cây có th s n xu t kháng th v i s l ấ ể ả l n và n đ nh ị ổ ớ
*Khuy t đi m: ế ể
ể ự ậ
ộ ấ
ể ể ộ ọ ự ậ ữ
ủ ậ ộ
ứ ố ừ ự ậ c g i là carbohydrate
- Th c v t cũng bi u th các gen kháng th theo ị m t cách khác: M t nhóm c u trúc trong các kháng th , có tên g i là N-glycans, gi a th c v t và đ ng v t có khác nhau. N-glycans c a các th c v t có ch a kháng th có ngu n g c t ồ ể xylose và fucose (đ ượ ọ epitopes)
ụ 6.Cách kh c ph c ắ
ứ ể
ng ọ ạ ỏ
- Các nhà khoa h c chuy n thêm 1 gen th hai là GaIT, giúp lo i b các d l ư ượ carbohydrate không mong mu n. ố
7.Thành t u ự
-T o kháng th m i ch ng l i virut viêm gan A ể ớ ạ ố ạ
- T o kháng th m i ch ng l i virut viêm gan B ể ớ ạ ố ạ
- Kháng th đi u tr ung th ư ể ề ị
m m long ả
- S n xu t vaccine phòng b nh l ệ móng b ng kháng nguyên tái t ấ ằ ở ồ h p ổ ợ
- Kháng th ch ng b nh d i ạ ể ố ệ
ng răng - Đi u tr b nh m c x ị ệ ụ ươ ề
1.Gi ớ ệ i thi u
Vaccine thông th ườ ng đòi h i m t quá trình s n ộ ả ỏ
xu t, v n chuy n,b o qu n t n kém và ph c t p. ả ố ứ ạ ể ậ ả ấ
Bên c nh đó, cách tiêm vaccine truy n th ng l i có ề ạ ố ạ
nguy c làm lây lan các b nh lây truy n qua đ ng ệ ề ơ ườ
máu. Do đó, xu h ng ch t o các lo i vaccine “ăn ướ ế ạ ạ
đ c” hi n đang nh n đ ượ ậ ượ ự c s quan tâm đáng k . ể ệ
ạ 2. K thu t bi n n p ậ ế ỹ
3.Nh ng u đi m khi s n xu t vaccine t ữ ư ể ả ấ ừ ự ậ th c v t
v i ng t ự ớ ổ ữ ươ
ộ
ả ố
i t n ề ạ ườ ồ
i trên cây chuy n gen. - Có nh ng bi n đ i sau phiên mã t ế các đ ng v t b c cao khác. ậ ậ - Quy trình s n xu t đ n gi n và ít t n kém. ấ ơ ả Không h có m m b nh gây h i cho ng ệ t ạ ầ ể
c” còn có l i đi m nh sau: ượ ợ ư ể
Vaccine “ăn đ -B n nhi ng, cũng nh môi tr ng ề ở t đ th ệ ộ ườ ư ườ
axít c a d dày. ủ ạ - D b o qu n. Ngoài ra, đóng vaccine thành viên ễ ả ả
ng th ng nh t. con nh ng đ m b o li u l ả ề ượ ả ộ ấ ố
- Lo i b chi phí tiêm và n i lo s khi b tiêm c a ạ ỏ ủ ợ ỗ ị
các b nh nhân, nh t là tr em. ẻ ệ ấ
- S ng i không ph n ng v i vaccine trong ố ườ ả ứ ớ
th c v t chuy n gien cao h n nhi u so v i ự ậ ể ề ơ ớ
vaccine thông th ng. ườ
- Ngăn ng a đ c các b nh lây truy n qua vi c ừ ượ ệ ề ệ
tiêm chích do vaccine đ c “ăn” mà không c n ượ ầ
ph i dùng kim tiêm. ả
4. Gi ớ ạ ủ i h n c a vi c t o vaccine t ệ ạ ừ ự ậ th c v t
ấ ườ
ng th c. -V n đ môi tr ề và gây nhi m ngu n l ễ ng: lo ng i v s phát tán gen ồ ươ ạ ề ự ự
i pháp: Bi n n p vào l c l p (di truy n ụ ạ ế ề ạ ả
=> Gi theo m )ẹ
ả ự ứ ẩ
- Kh năng th c ph m ch a vaccine có th b ể ị l n vào th c ph m trong siêu th ho c c a hàng. ẫ ặ ử ự ẩ ị
i pháp ả ả ấ ủ
ử
ượ ấ
p l nh - s y khô đ b o ề ồ ướ ạ c khi đóng vào các viên con nh ng. => Gi Nicotiana benthamiana. Lá đ s ch, nghi n r i ạ qu n tr ướ ả : S n xu t vaccine trong lá c a cây c thu ho ch, r a ạ ể ả ộ
-Ph i l a ch n lo i th c v t nào đ d dàng thao ự ậ ả ự ể ễ ạ ọ
tác đ a gen vaccine vào, l i v a ngon mi ng đ con ư ạ ừ ệ ể
ng ườ i và đ ng v t ăn chúng. ậ ộ
- Ph i ch n lo i kháng nguyên nào đ ghép vào h ệ ể ạ ả ọ
gen th c v t, đ sau khi chuy n vào c th , chúng ự ậ ơ ể ể ể
không b enzyme c a h tiêu hóa phân h y, đ m ủ ệ ủ ả ị
i đ kích thích mi n d ch. b o còn t n t ả ồ ạ ể ễ ị
K t qu ban đ u ả ế ầ
