17
T©y Nguyªn 2,79 4,24 4,99
§«ng Nam Bé 6,35 5,43 5,81
Nguån: Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt nam. Kinh tÕ ViÖt nam vµ thÕ giíi 97 -
98 trang 23.
Sè ngêi thÊt nghiÖp ë c¸c ®« thÞ chiÕm tû lÖ cao h¬n thÊt nghiÖp ë
n«ng th«n - N¨m 1989 tû lÖ thÊt nghiÖp ë thµnh phè lµ 13,2% vµ n«ng th«n
lµ 4% th× tíi n¨m 1996 ®· cã sù thay ®æi: ë thµnh phè con sè nµy lµ 8% vµ ë
n«ng th«n lµ 4,8%. Trong mÊy n¨m qua, tû lÖ thÊt nghiÖp cao ë løa tuæi
thanh niªn (tõ 15 ®Õn 30 tuæi), chiÕm 85% tæng sè ngêi thÊt nghiÖp vµ t¨ng
dÇn.
18
N¨m 1989 sè ngêi thÊt nghiÖp ë løa tuæi nµy lµ 1,2 triÖu ngêi.
N¨m 1991 sè ngêi thÊt nghiÖp ë løa tuæi nµy lµ 1,4 triÖu ngêi.
N¨m 1993 sè ngêi thÊt nghiÖp ë løa tuæi nµy lµ 2 triÖu ngêi.
N¨m 1994 sè ngêi thÊt nghiÖp ë løa tuæi nµy lµ 2,3 triÖu ngêi.
N¨m 1995 sè ngêi thÊt nghiÖp ë løa tuæi nµy lµ 2,21 triÖu ngêi.
Lao ®éng thÊt nghiÖp cao ë nhãm ngêi cã tr×nh ®é v¨n ho¸ thÊp,
trong nhãm ngêi cha tèt nghiÖp phæ th«ng c¬ së. Lao ®éng thÊt nghiÖp
chiÕm 6,12%; sè tèt nghiÖp phæ th«ng c¬ së thÊt nghiÖp chiÕm 4,93%; tèt
nghiÖp phæ th«ng trung häc chiÕm 11,27%; tèt nghiÖp trung häc chuyªn
nghiÖp chiÕm 2,53% vµ tèt nghiÖp cao ®¼ng, ®¹i häc chiÕm 2,25%.
Nh vËy, tr×nh ®é v¨n ho¸ cña ngêi lao ®éng cµng cao th× kh¶ n¨ng
t×m kiÕm viÖc lµm cµng cao.
Lµ níc n«ng nghiÖp ®ang ph¸t triÓn, níc ta gÇn 80% lùc lîng lao
®éng tËp trung ë n«ng nghiÖp. ThÊt nghiÖp mang tÝnh thêi vô, b¸n thÊt
nghiÖp lµ phæ biÕn. ThiÕu viÖc lµm ë n«ng th«n do nguån lao ®éng ngµy mét
t¨ng nhanh trong lóc ®ã diÖn tÝch canh t¸c chØ cã h¹n lµm cho tû lÖ diÖn tÝch
theo ®Çu ngêi cµng gi¶m. N¨ng suÊt lao ®éng hiÖn cßn thÊp. T×nh tr¹nh
thiÕu viÖc lµm ®Çy ®ñ cßn phæ biÕn. Quü thêi gian lµm viÖc trong n¨m míi
sö dông ®îc h¬n 2/3 n¨m 1998, tû lÖ thêi gian lµ ®îc sö dông ë khu vùc
n«ng th«n nãi chung ®· ®îc n©ng cao h¬n s¬ víi n¨m 1997. TÝnh chung c
níc, tû lÖ nµy ®· t¨ng tõ 72,1% ®Õn 72,9%. N¨m 1998, sè ngêi ho¹t ®éng
19
kinh tÕ thêng xuyªn thiÕu viÖc lµm ë n«ng th«n ®· gi¶m tõ 27,65% cña
n¨m 1997 xuèng cßn 25,47% (26,24%).
20
* B¶ng: Møc t¨ng nguån lao ®éng n«ng nghiÖp so víi khèi lîng c«ng
viÖc gieo trång qua c¸c n¨m (®¬n vÞ tÝnh: ngh×n ngêi, ngh×n ha %).
1985 1986 1987 1988
1. Ngêi lao ®éng n«ng nghiÖp 18.808 19.787.8 20.246.4 20.890.7
- Tû lÖ t¨ng hµng n¨m % 5,3 2,3 3,2
2. DiÖn tÝch gieo trång 8.556.8
8.606.1 8.641.1 8.883.5
- Tû lÖ t¨ng hµng n¨m % 0,6 0,4 2,8
Nguån: PTS NguyÔn Quang HiÓn: ThÞ trêng lao ®éng: Thùc tr¹ng vµ
gi¶i ph¸p. Nhµ xuÊt b¶n thèng kª, Hµ néi 1991.
Theo tÝnh to¸n cña bé lao ®éng - Th¬ng binh x· héi, thêi gian thiÕu
viÖc lµm cña lao ®éng n«ng th«n c níc trong mét n¨m, nÕu quy ra lao
®éng lªn tíi 6- 7 triÖu ngêi kh«ng cã viÖc lµm. §©y lµ sù l·ng phÝ vÒ nguån
lùc rÊt lín ¶nh hëng tíi nhiÒu mÆt cña ®êi sång kinh tÕ - x· héi. MÆt kh¸c
n¨ng suÊt lao ®éng ë c¸c ngµnh nghÒ ë níc ta thÊp, sè viÖc lµm cã hiÖu qu¶
thÊp lµ chñ yÕu, tÝnh b×nh qu©n n¨m 1993, mét lao ®éng c«ng nghiÖp lµm ra
6.943.760 ®ång GDP vµ mét lao ®éng n«ng nghiÖp lµm ra 1.571.300 ®ång
GDP.
21
N¨ng suÊt lao ®éng ë níc ta qu¸ thÊp cßn thÓ hiÖn ë tû träng cña lao
®éng trong n«ng nghiÖp cßn qu¸ cao.
* B¶ng: Lao ®éng ®ang lµm viÖc trong c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n,
®Õn 1/7/1994 (ngh×n ngêi).
Tæng sè
(triÖu ngêi)
C«ng
nghiÖp
X©y
dùng
N«ng
nghiÖp
L©m
nghiÖp
Th¬ng
nghiÖp
Ngµnh
kh¸c
32.718.0 3.521.8
848.3 23.683.8 214.4 1.776.0
10,8% 2,6% 7,2% 0,6% 5,4% 8,3%
Nguån: TrÇn Minh Trung: "§Ó cã viÖc lµm cho ngêi lao ®éng". T¹p
chÝ th¬ng m¹i, 12/1993.
§Õn n¨m 1998, c¬ cÊu lao ®éng trong nÒn kinh tÕ ®· thay ®æi, sè
ngêi lao ®éng ®ang lµm viÖc trong n«ng, l©m, ng nghiÖp chiÕm 71%, trong
ngµnh c«ng nghiÖp vµ x©y dùng chiÕm 14% vµ lµm viÖc trong c¸c ngµnh
dÞch vô chiÕm 15% so víi tæng sè lao ®éng.