Qu n lý ODA m t s n c trên TG ả ở ộ ố ướ
Ngày 9 và 10/6, B K ho ch và Đ u t t ch c H i ngh gi a kỳ các nhà tài tr t i thànhộ ế ạ ầ ư ổ ứ ộ ị ữ ợ ạ
ph Nha Trang t nh Khánh Hòa. H i ngh này s xem xét tình hình qu n lý và s d ng v n hố ỉ ộ ị ẽ ả ử ụ ố ỗ
tr phát tri n chính th c (ODA) c a Vi t Nam nh ng năm qua. Sau v PMU 18, ng i ta m iợ ể ứ ủ ệ ữ ụ ườ ớ
nh n ra r ng ph ng pháp qu n lý hi n t i đã t o đi u ki n cho tham nhũng phát tri n.ậ ằ ươ ả ệ ạ ạ ề ệ ể
VietNamNet gi i thi u m t s cách làm c a các n c. ớ ệ ộ ố ủ ướ
Trung Qu c: qu n lý t p trung, th c hi n phi t p trung ố ả ậ ự ệ ậ
Năm 1980 đ n cu i 2005, t ng s v n ODA WB cam k t v i Trung Qu c là 39 t USDế ố ổ ố ố ế ớ ố ỷ
(ng i TQ g i là “vay v n Chính ph n c ngoài”). Ying Ming Yang, tr ng Ban các t ch cườ ọ ố ủ ướ ưở ổ ứ
Tài chính qu c t II V Đ i ngo i B Tài chính Trung Qu c kh ng đ nh v n ODA đóng m tố ế ụ ố ạ ộ ố ẳ ị ố ộ
vai trò r t tích c c trong vi c thúc đ y c i cách và phát tri n Trung Qu c v i 263 d ánấ ự ệ ầ ả ể ở ố ớ ự
đ c th c hi n t t c các lĩnh v c kinh t , xã h i, môi tr ng, và kh p các đ a ph ng. ượ ự ệ ở ấ ả ự ế ộ ườ ở ắ ị ươ
Tóm t t nguyên nhân thành công c a vi c s d ng ODA Trung Qu c có m y đi m: Cóắ ủ ệ ử ụ ở ố ấ ể
chi n l c h p tác t t, xây d ng t t các d án, c ch đi u ph i và th c hi n t t, c ch theoế ượ ợ ố ự ố ự ơ ế ề ố ự ệ ố ơ ế
dõi và giám sát ch t ch . ặ ẽ
Trung Qu c đ c bi t đ cao vai trò c a vi c qu n lý và giám sát. Hai c quan Trung ngố ặ ệ ề ủ ệ ả ơ ươ
qu n lý ODA là B Tài chính (MoF) và y ban c i cách và phát tri n qu c gia (NDRC). MoFả ộ Ủ ả ể ố
làm nhi m v “đi ki m ti n”, đ ng th i là c quan giám sát vi c s d ng v n. MoF yêu c uệ ụ ế ề ồ ờ ơ ệ ử ụ ố ầ
các S Tài chính đ a ph ng th c hi n ki m tra th ng xuyên ho t đ ng c a các d án, ph iở ị ươ ự ệ ể ườ ạ ộ ủ ự ố
h p v i WB đánh t ng d án. ợ ớ ừ ự
Các B ngành ch qu n và đ a ph ng có vai trò quan tr ng trong th c hi n và ph i h pộ ủ ả ị ươ ọ ự ệ ố ợ
v i MoF giám sát vi c s d ng v n. ớ ệ ử ụ ố
Vi c tr v n ODA Trung Qu c theo cách “ai h ng l i, ng i đó tr n ”. Quy đ nh nàyệ ả ố ở ố ưở ợ ườ ả ợ ị
bu c ng i s d ng ph i tìm gi i pháp s n sinh l i nhu n và lo b o v ngu n v n. ộ ườ ử ụ ả ả ả ợ ậ ả ệ ồ ố
Ba Lan: V n vay không hoàn l i v n ph i giám sát ch t ố ạ ẫ ả ặ
Ba Lan quan ni m đ s d ng v n ODA đ t hi u qu , tr c h t ph i t p trung đ u t vàoệ ể ử ụ ố ạ ệ ả ướ ế ả ậ ầ ư
ngu n nhân l c và năng l c th ch . Chính ph Ba Lan cho r ng, vi c th c hi n d án ODAồ ự ự ể ế ủ ằ ệ ự ệ ự
mà giao cho các b ph n hành chính không ph i là thích h p. ộ ậ ả ợ
C s lu t pháp rõ ràng và chính xác trong toàn b quá trình là đi u ki n đ ki m soát vàơ ở ậ ộ ề ệ ể ể
th c hi n thành công các d án ODA. Ba Lan đ cao ho t đ ng ph i h p v i đ i tác vi n tr . ự ệ ự ề ạ ộ ố ợ ớ ố ệ ợ
Ba Lan, các ngu n h tr đ c coi là “qu tài chính công”, vi c mua s m tài s n côngỞ ồ ỗ ợ ượ ỹ ệ ắ ả
ph i tuân theo Lu t mua s m công và theo nh ng quy t c k toán ch t ch . Quá trình gi iả ậ ắ ữ ắ ế ặ ẽ ả
ngân khá ph c t p nh m ki m soát đ ng ti n đ c s d ng đúng m c đích. Trong đó, nhà tàiứ ạ ằ ể ồ ề ượ ử ụ ụ
tr có th yêu c u n c nh n vi n tr thi t l p ho c s a đ i h th ng th ch và h th ngợ ể ầ ướ ậ ệ ợ ế ậ ặ ử ổ ệ ố ể ế ệ ố
lu t pháp. C quan ch u trách nhi m g m có các B , m t s c quan Chính ph , trong đó Bậ ơ ị ệ ồ ộ ộ ố ơ ủ ộ
Phát tri n đóng vai trò ch đ o. ể ỉ ạ
Ba Lan đ c bi t chú tr ng công tác ki m soát và ki m toán. Công tác ki m toán t p trungặ ệ ọ ể ể ể ậ
vào ki m toán các h th ng qu n lý. Trong đó ch u trách nhi m g m có ki m toán n i bể ệ ố ả ị ệ ồ ể ộ ộ
trong m i c quan, các công ty ki m toán n c ngoài đ c thuê, và các d ch v ki m toánỗ ơ ể ướ ượ ị ụ ể
c a y ban châu Âu. Khi công tác ki m toán phát hi n có nh ng sai sót, s thông báo cácủ Ủ ể ệ ữ ẽ
đi m không h p l cho t t c các c quan. ể ợ ệ ấ ả ơ
Công tác ki m soát t p trung vào ki m tra tình hình h p pháp và tính h p th c c a cácể ậ ể ợ ợ ứ ủ
giao d ch, ki m tra hàng năm và ch ng nh n các kho n chi tiêu, ki m tra cu i kỳ, ki m tra b tị ể ứ ậ ả ể ố ể ấ
th ng. ườ
Chính ph Ba Lan cho r ng, ki m tra và ki m toán th ng xuyên không ph i đ c n trủ ằ ể ể ườ ả ể ả ở
mà là đ thúc đ y quá trình d án. ể ẩ ự
Malaysia: Ph i h p ch t ch v i nhà tài tr cùng ki m tra đánh giá ố ợ ặ ẽ ớ ợ ể
Malaysia, v n ODA đ c qu n lý t p trung vào m t đ u m i là Văn phòng Kinh t KỞ ố ượ ả ậ ộ ầ ố ế ế
ho ch. V n ODA đ c đ t n c này dành cho th c hi n các d án xóa đói gi m nghèo, nângạ ố ượ ấ ướ ự ệ ự ả
cao năng l c cho ng i dân. ự ườ
Văn phòng Kinh t K ho ch Malaysia là c quan l p k ho ch c p Trung ng, ch uế ế ạ ơ ậ ế ạ ở ấ ươ ị
trách nhi m phê duy t ch ng trình d án, và quy t đ nh phân b ngân sách ph c v m cệ ệ ươ ự ế ị ổ ụ ụ ụ
tiêu phát tri n qu c gia. ể ố
Malaysia đánh giá cao h tr k thu t t các nhà tài tr . M c đích l n nh t c a Malaysiaỗ ợ ỹ ậ ừ ợ ụ ớ ấ ủ
là nh n h tr k thu t đ tăng c ng năng l c con ng i thông qua các l p đào t o. ậ ỗ ợ ỹ ậ ể ườ ự ườ ớ ạ
Malaysia công nh n r ng h ch a có ph ng pháp giám sát chu n m c. Song chính vìậ ằ ọ ư ươ ẩ ự
v y mà Chính ph r t chú tr ng vào công tác theo dõi đánh giá. K ho ch theo dõi và đánhậ ủ ấ ọ ế ạ
giá đ c xây d ng t l p k ho ch d án và trong lúc tri n khai. ượ ự ừ ậ ế ạ ự ể
Cũng t ng t nh Ba Lan, Malaysia đ c bi t chú tr ng đ n v tài tr trong ho t đ ngươ ự ư ặ ệ ọ ơ ị ợ ạ ộ
ki m tra, giám sát. Ph ng pháp đánh giá c a đ t n c này là khuy n khích ph i h p đánhể ươ ủ ấ ướ ế ố ợ
giá gi a nhà tài tr và n c nh n vi n tr , b ng cách hài hòa h th ng đánh giá c a hai phía.ữ ợ ướ ậ ệ ợ ằ ệ ố ủ
N i dung đánh giá t p trung vào hi u qu c a d án so v i chính sách và chi n l c, nângộ ậ ệ ả ủ ự ớ ế ượ
cao công tác th c hi n và chú tr ng vào k t qu . ự ệ ọ ế ả
Ho t đ ng theo dõi đánh giá đ c ti n hành th ng xuyên. Cũng quan ni m nh Ba Lan,ạ ộ ượ ế ườ ệ ư
Malaysia cho r ng công tác theo dõi đánh giá không h làm c n tr d án, trái l i s giúpằ ề ả ở ự ạ ẽ
nâng cao tính minh b ch, và đ c bi t là gi m lãng phí. ạ ặ ệ ả
M i n c m i cách và dù theo cách nào đi n a, m c tiêu l n nh t mà lân bang c a chúngỗ ướ ỗ ữ ụ ớ ấ ủ
ta đã đ t ra và đ t đ c, đó là b o v t i đa ngu n v n, và ph c v t t nh t cho xã h i dânặ ạ ượ ả ệ ố ồ ố ụ ụ ố ấ ộ
sinh.
Theo Đ ng V (VietNamNet) ặ ỹ
