1
MỞ ĐẦU
1. Sự cần thiết của đề tài luận án
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X Đảng Cộng sản Việt Nam nhấn mạnh: thúc
đẩy việc hình thành một số tập đoàn kinh tế và Tổng Công ty Nhà nước mạnh, hoạt
động đa ngành, đa lĩnh vực, trong đó có ngành chính; có nhiều chủ sở hữu, sở hữu
nhà nước giữ vai trò chi phối… Để các tập đoàn kinh tế, tổng công ty đi vào hoạt
động thực sự đạt được hiệu quả cao, đòi hỏi phải giải quyết nhiều vấn đề từ việc lựa
chọn mô hình tập đoàn thích hợp, hoàn thiện hệ thống chính sách quản lý nhà nước
đối với tập đoàn kinh tế, đến việc đào tạo, nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ quản
lý.
Trong số các vấn đề đó, có vấn đề về cơ chế quản lý tài chính đối với các tập
đoàn kinh tế. Có thể nói một cách hình ảnh cơ chế quản lý tài chính như là hệ thống
tuần hoàn của tập đoàn kinh tế. Mạch máu hoạt động bình thường thì có thể đưa máu
đi nuôi cơ thể. Mạch máu ấy tắc thì cơ thể ngừng hoạt động và doanh nghiệp sẽ phá
sản.
Nhận rõ tầm quan trọng đó, đã có không ít công trình nghiên cứu về cơ chế quản
lý tài chính trong các tập đoàn kinh tế dưới góc độ lý thuyết, đánh giá thực tiễn cũng
như tổng kết kinh nghiệm.
Nhìn chung các công trình đó đã được được hoàn thành cách đây cũng đã lâu,
hơn nữa, đa phần các công trình nghiên cứu chưa gắn kết cơ chế quản lý tài chính với
vấn đề nâng cao năng lực cạnh tranh của các Tập đoàn kinh tế Nhà nước (TĐKTNN).
Hiện nay, tình hình hoạt động của các tập đoàn kinh tế cũng đã có nhiều thay đổi
dưới tác động của bối cảnh mới, để tiếp tục hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính đối
với các tập đoàn kinh tế nhà nước trong bối cảnh mới cần thiết phải có những nghiên
cứu bài bản từ góc độ lý thuyết cũng như thực tiễn, do đó tôi chọn đề tài “ Quản lý
tài chính góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của các Tập đoàn kinh tế Việt
Nam” làm đề tài bảo vệ học vị tiến sĩ kinh tế là hết sức cần thiết.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Luận án hướng trọng tâm vào những mục tiêu chủ yếu sau đây:
- Phân tích lý luận và thực tiễn về năng lực cạnh tranh của các tập đoàn kinh tế
trong bối cảnh toàn cầu hóa, mở cửa, hội nhập nền kinh tế khu vực và thế giới. Đồng
thời trình bày các vấn đề lý thuyết về cơ chế quản lý tài chính đối với TĐKT, phân
tích lý thuyết về tác động của cơ chế quản lý tài chính đến việc nâng cao năng lực
cạnh tranh của các tập đoàn kinh tế.
- Phân tích thực trạng về cơ chế quản lý tài chính của Nhà nước đối với hoạt
động tài chính trong các TĐKTNN ở Việt Nam (chủ yếu theo quy định của Nghị
định 09/2009/NĐ-CP của Chính phủ).
- Nghiên cứu đề xuất những giải pháp đổi mới hoàn thiện cơ chế quản lý tài
chính của Nhà nước đối với các TĐKTNN trong bối cảnh thực hiện chủ trương cấu
trúc lại các doanh nghiệp.
