L I M Đ UỜ Ở Ầ
Chúng ta đang s ng trong m t th gi i luôn thay đ i. Có th nói thayố ộ ế ớ ổ ể
đ i chính là quy lu t c a cu c s ng. Trong vũ tr , có l không có gì khácổ ậ ủ ộ ố ụ ẽ
h n là v t ch t đang v n đ ng và thay đ i liên t c c v ch t và l ngơ ậ ấ ậ ộ ổ ụ ả ề ấ ượ
trong không gian và th i gian vô t n.ờ ậ
Th gi i nói chung và các t ch c nói riêng đã, đang và s còn ph iế ớ ổ ứ ẽ ả
tr i qua nh ng s thay đ i c b n, nhanh chóng, quy t li t, mang tính cáchả ữ ự ổ ơ ả ế ệ
m ng h n b t kỳ đi u gì chúng ta có th nghĩ t i. T s thành công nghạ ơ ấ ề ể ớ ừ ự ệ
nhân b n vô tính, công ngh nano cho đ n s áp d ng ph bi n m ng viả ệ ế ự ụ ổ ế ạ
tính và công ngh thông tin trong cu c s ng. T xu th h i nh p, toàn c uệ ộ ố ừ ế ộ ậ ầ
hoá trong kinh doanh đ n nh ng bi n đ ng không l ng nh : S xu t hi nế ữ ế ộ ườ ư ự ấ ệ
đ ng ti n chung Châu Âu, s hình thành ch nghĩa kh ng b , s m t giáồ ề ự ủ ủ ố ự ấ
c a đ ng đôla, tình hình khí h u trên trái đ t đang ch u nhi u b t n…ủ ồ ậ ấ ị ề ấ ổ
T t c nh ng đi u k trên không có gì khác h n ngoài s thay đ i.ấ ả ữ ề ể ơ ự ổ
Không m t doanh nghi p, m t t ch c nào có th đ ng yên mà không c nộ ệ ộ ổ ứ ể ứ ầ
thay đ i. S t mãn dã không còn ch trong m t th gi i hi n đ i, b i lổ ự ự ỗ ộ ế ớ ệ ạ ở ẽ
cách th c làm vi c c a ngày hôm qua ch còn thích h p cho con ng i c aứ ệ ủ ỉ ợ ườ ủ
ngày hôm qua mà thôi. Vì th , qu n tr s thay đ i tr thành m t v n đế ả ị ự ổ ở ộ ấ ề
c n thi t, có ý nghĩa, mà cao h n là m t ngh thu t đ i v i các nhà qu nầ ế ơ ộ ệ ậ ố ớ ả
tr .ị
Đ tài:"ềQu n tr quá trình thay đ i đ c hi u nh m t nghả ị ổ ượ ể ư ộ ệ
thu t qu n lý. S v n d ng trong doanh nghi pậ ả ự ậ ụ ệ " do v y, không ch đ nậ ỉ ơ
thu n mang tính lý lu n mà còn gi i quy t m t v n đ hoàn toàn m i m ,ầ ậ ả ế ộ ấ ề ớ ẻ
mang tính th i đ i và giúp cho các nhà qu n tr có th v n d ng linh ho t,ờ ạ ả ị ể ậ ụ ạ
đ m b o s phát tri n cũng nh đ nh h ng cho t ng lai c a t ng tả ả ự ể ư ị ướ ươ ủ ừ ổ
ch c.ứ
1
I. QU N TR QUÁ TRÌNH THAY Đ I Đ C HI U NH M T NGH THU TẢ Ị Ổ ƯỢ Ể Ư Ộ Ệ Ậ
QU N LÝ.Ả
1. Qu n tr quá trình thay đ i là gì?ả ị ổ
Thay đ i là m t ph n không th tránh kh i trong quá trình phát tri n.ổ ộ ầ ể ỏ ể
Nó th ng mang t i c nh ng hy v ng, c h i m i và nh ng thách th cườ ớ ả ữ ọ ơ ộ ớ ữ ứ
cho các nhà qu n tr , các doanh nghi p. Nh chúng ta đã bi t, s thay đ i cóả ị ệ ư ế ự ổ
nh ng đ c đi m vô cùng khó khăn n m b t. Do v y, c n ph i hi u b nữ ặ ể ắ ắ ậ ầ ả ể ả
ch t c a s thay đ i, xem xét nh ng v n đ mà thay đ i gây ra m t cáchấ ủ ự ổ ữ ấ ề ổ ộ
khách quan, tích c c nh t. Qu n tr quá trình thay đ i là nh ng k năngự ấ ả ị ổ ữ ỹ
ki m soát s thay đ i, có tác d ng h n ch đ n m c t i thi u nh ng nhể ự ổ ụ ạ ế ế ứ ố ể ữ ả
h ng tiêu c c, ưở ự đ ng th i khai thác tri t đ nh ng c h i, l i ích mà s thayồ ờ ệ ể ữ ơ ộ ợ ự
đ i có th mang l i.ổ ể ạ
Theo em, qu n tr quá trình thay đ i là m t quá trình g m 3 giai đo nả ị ổ ộ ồ ạ
c b n sau:ơ ả
* Giai đo n th nh t: nh n di n s thay đ i.ạ ứ ấ ậ ệ ự ổ
S thay đ i c a m t t ch c, m t doanh nghi p là do các y u t tácự ổ ủ ộ ổ ứ ộ ệ ế ố
đ ng t môi tr ng bên ngoài và t chính trong n i b t ch c, doanhộ ừ ườ ừ ộ ộ ổ ứ
nghi p. Do th i l ng bài có h n, đây, em ch xin đ c p t i nh ng y uệ ờ ượ ạ ở ỉ ề ậ ớ ữ ế
t c b n thu c môi tr ng bên ngoài mà nh ng y u t này th ng tácố ơ ả ộ ườ ữ ế ố ườ
đ ng m nh m đ n t ch c và đòi h i t ch c c n có s thay đ i.ộ ạ ẽ ế ổ ứ ỏ ổ ứ ầ ự ổ
- Y u t xã h i và pháp lu t: nh ng y u t xã h i có th tác đ ngế ố ộ ậ ữ ế ố ộ ể ộ
đ n t ch c m t cách thoáng qua hay lâu dài, tr c ti p hay gián ti p. Có thế ổ ứ ộ ự ế ế ể
d dàng nh n ra xã h i mà c th là con ng i trong xã h i luôn có tácễ ậ ộ ụ ể ườ ộ
đ ng đ n b t kỳ t ch c nào. L y ví d ngành kinh doanh giày dép, các nhàộ ế ấ ổ ứ ấ ụ
s n xu t, kinh doanh ph i luôn ng phó v i s thay đ i v th hi u c aả ấ ả ứ ớ ự ổ ề ị ế ủ
ng i tiêu dùng. Hay nh các y u t v môi tr ng cũng đang là v n đườ ư ế ố ề ườ ấ ề
đ c quan tâm hàng đ u c a các t ch c vì ng i tiêu dùng ngày càng đòiượ ầ ủ ổ ứ ườ
h i hàng hoá, d ch v mà h s d ng không đ c gây t n h i cho môiỏ ị ụ ọ ử ụ ượ ổ ạ
tr ng trong đi u ki n môi tr ng t nhiên hi n đang b t n h i n ng n .ườ ề ệ ườ ự ệ ị ổ ạ ặ ề
2
H th ng pháp lu t, chính sách c a Nhà n c cũng có tác đ ng đ nệ ố ậ ủ ướ ộ ế
ph ng th c ho t đ ng c a t ch c, doanh nghi p trong n n kinh t . Đ cươ ứ ạ ộ ủ ổ ứ ệ ề ế ặ
bi t n c ta, nh ng thay đ i, hoàn thi n v pháp lu t, chính sách đãệ ở ướ ữ ổ ệ ề ậ
mang l i nh ng thay đ i nói chung là tích c c nh : thu hút đ u t n cạ ữ ổ ự ư ầ ư ướ
ngoài, chính sách u đãi cho các doanh nghi p m i, đ y m nh ti n trình cư ệ ớ ẩ ạ ế ổ
ph n hoá doanh nghi p nhà n c…ầ ệ ướ
- Y u t kinh t : đa ph n các t ch c, doanh nghi p đ u ph i ch uế ố ế ầ ổ ứ ệ ề ả ị
nhi u áp l c v kinh t b i m t th c t là t ch c hay doanh nghi p ch cóề ự ề ế ở ộ ự ế ổ ứ ệ ỉ
th ti p t c t n t i và phát tri n n u ho t đông có lãi ho c ít ra là không bể ế ụ ồ ạ ể ế ạ ặ ị
thua l . Nh ng áp l c kinh t có th bu c m t t ch c ph i có s thay đ iỗ ữ ự ế ể ộ ộ ổ ứ ả ự ổ
đ n t bên ngoài và c xu t phát t bên trong t ch c đó. M t s áp l c cế ừ ả ấ ừ ổ ứ ộ ố ự ơ
b n nh :ả ư
+ S c ép t các công ty tài chính: Đó là các công ty có th cho t ch cứ ừ ể ổ ứ
vay ti n đ ho t đ ng nh ng luôn yêu c u ph i hoàn n và tr lãi đúngề ể ạ ộ ư ầ ả ợ ả
h n.ạ
+ Áp l c c nh tranh: M t t ch c, doanh nghi p luôn ph i c g ngự ạ ộ ổ ứ ệ ả ố ắ
tìm cách thay đ i, hoàn thi n hàng hoá, d ch v c a mình đ chúng tr nênổ ệ ị ụ ủ ể ở
h p d n h n nh m duy trì hay gia tăng th ph n, l i nhu n.ấ ẫ ơ ằ ị ầ ợ ậ
+ S c ép c a các c đông, ng i góp v n: H là nh ng ng i luônứ ủ ổ ườ ố ọ ữ ườ
đòi h i m c l i nhu n và c t c cao h n.ỏ ứ ợ ậ ổ ứ ơ
+ Áp l c t chính cán b , nhân viên, công nhân trong t ch c: h luônự ừ ộ ổ ứ ọ
mu n đ c tăng l ng, gi m gi làm, có đi u ki n làm t t h n…ố ượ ươ ả ờ ề ệ ố ơ
- Y u t khoa h c và công ngh : khoa h c và công ngh là lĩnh v cế ố ọ ệ ọ ệ ự
có nh ng thay đ i nhanh chóng, th ng xuyên và đôi khi mang tính cáchữ ổ ườ
m ng trong cu c s ng c a chúng ta. S thay đ i đ n chóng m t c a côngạ ộ ố ủ ự ổ ế ặ ủ
ngh đòi h i các t ch c, doanh nghi p ph i liên t c nghiên c u, đ i m iệ ỏ ổ ứ ệ ả ụ ứ ổ ớ
công ngh đ gi v ng v trí cũng nh duy trì u th d n đ u c a mìnhệ ể ữ ữ ị ư ư ế ẫ ầ ủ
trên th tr ng. Ngày nay, s phát tri n nh vũ bão c a khoa h c, côngị ườ ự ể ư ủ ọ
ngh có nh h ng tr c ti p t i c c u qu n lý, ch c năng nhi m v cũngệ ả ưở ự ế ớ ơ ấ ả ứ ệ ụ
3
nh các m i quan h gi a các c p b c qu n lý trong các t ch c, doanhư ố ệ ữ ấ ậ ả ổ ứ
nghi p v i s có m t c a m ng máy tính toàn c u và h th ng vi n thông,ệ ớ ự ặ ủ ạ ầ ệ ố ễ
thông tin hi n đ i. Tuy nhiên, nó cũng mang l i m t s b t c p nh : gi mệ ạ ạ ộ ố ấ ậ ư ả
s l ng lao đ ng, s xáo tr n v c c u lao đ ng, nhu c u v lao đ ngố ượ ộ ự ộ ề ơ ấ ộ ầ ề ộ
ch t l ng cao, linh ho t ngày càng gia tăng.ấ ượ ạ
M t đi m c n ph i l u ý là cho dù khoa h c công ngh có phát tri nộ ể ầ ả ư ọ ệ ể
đ n đâu đi chăng n a thì nó cũng xu t phát t nhu c u c a con ng i,ế ữ ấ ừ ầ ủ ườ
ph c v cho con ng i, do con ng i t o ra và g n li n v i y u t conụ ụ ườ ườ ạ ắ ề ớ ế ố
ng i.ườ
* Giai đo n th hai: ho ch đ nh s thay đ i.ạ ứ ạ ị ự ổ
Ti n trình ho ch đ nh g m nh ng b c c b n nh sau:ế ạ ị ồ ữ ướ ơ ả ư
- Thi t l p m c tiêu cho k ho ch th c hi n thay đ i.ế ậ ụ ế ạ ự ệ ổ
Đ cho b c này có hi u qu , các nhà qu n tr c n tr l i đ c cácể ướ ệ ả ả ị ầ ả ờ ượ
câu h i nh : lý do ph i thay đ i là gì? Nh m gi i quy t v n đ gì? Cácỏ ư ả ổ ằ ả ế ấ ề
m c tiêu c a vi c thay đ i do ban lãnh đ o đ t ra là gì? C n đi u ch nh cácụ ủ ệ ổ ạ ặ ầ ề ỉ
m c tiêu nh th nào cho phù h p v i th c t ? Nh ng b ph n, phòng banụ ư ế ợ ớ ự ế ữ ộ ậ
nào liên quan đ n k ho ch thay đ i? Có nh ng h n ch gì? Th i gian dế ế ạ ổ ữ ạ ế ờ ự
tính là bao lâu? Có ngu n l c nào h tr th c hi n k ho ch? Công vi cồ ự ỗ ợ ự ệ ế ạ ệ
th ng l s b nh h ng nh th nào?ườ ệ ẽ ị ả ưở ư ế
- Xác đ nh nh ng đi m c n xem xét khi lên k ho ch thay đ i.ị ữ ể ầ ế ạ ổ
Khi đã quy t đ nh nh ng đi m c n đ t đ c, các nhà qu n tr c nế ị ữ ể ầ ạ ượ ả ị ầ
l p danh sách nh ng khía c nh c n xem xét cũng nh nh h ng c a nóậ ữ ạ ầ ư ả ưở ủ
đ i v i các quy t đ nh.ố ớ ế ị
Đ b c này đ t hi u qu cao, các nhà qu n tr c n cân nh c cácể ướ ạ ệ ả ả ị ầ ắ
đi m nh : nh ng thay đ i trong cách làm vi c c a mình, c a nhóm và tể ư ữ ổ ệ ủ ủ ổ
ch c; Các nhu c u v đào t o; Nh ng thay đ i trong cách trao đ i thông tin;ứ ầ ề ạ ữ ổ ổ
M t c c u t ch c có th h tr cho nh ng thay đ i; Cá nhân, t ch c sộ ơ ấ ổ ứ ể ỗ ợ ữ ổ ổ ứ ẽ
b nh h ng gì, th nào? Nh ng ph n ng, l c l ng ch ng l i s thayị ả ưở ế ữ ả ứ ự ượ ố ạ ự
đ i; c tính chi phí cho s thay đ i; Th i đi m thông báo s thay đ i.ổ Ướ ự ổ ờ ể ự ổ
4
- L p danh sách các vi c c n th c hi n.ậ ệ ầ ự ệ
Các nhà qu n tr nên làm m t b n danh sách nh ng hành đ ng c thả ị ộ ả ữ ộ ụ ể
s đ c ti n hành d a trên s cân nh c các b c nêu trên và nên thamẽ ượ ế ự ự ắ ướ
kh o ý ki n các nhân viên trong t ch c.ả ế ổ ứ
* Giai đo n th ba: k ho ch hành đ ng.ạ ứ ế ạ ộ
Khi đã có trong tay câu tr l i c a hai giai đo n trên, các nhà qu n trả ờ ủ ạ ả ị
c n b t tay vào k ho ch hành đ ng, không nên trì hoãn. Đ đ m b o tínhầ ắ ế ạ ộ ể ả ả
kh thi, trong m t k ho ch hành đ ng ch nên có m t m c tiêu c n đ tả ộ ế ạ ộ ỉ ộ ụ ầ ạ
đ c (m c tiêu ph i c th , có th đ t đ c, có tính phù h p, có th i h nượ ụ ả ụ ể ể ạ ượ ợ ờ ạ
h p lý) và không quá ba v n đ c n gi i quy t trong m t kho ng th i gianợ ấ ề ầ ả ế ộ ả ờ
nh t đ nh. Trong khi th c hi n và khi th c hi n xong k ho ch hành đ ng,ấ ị ự ệ ự ệ ế ạ ộ
các nhà qu n tr nên đánh giá, so sánh xem k t qu đ t đ c có đ t k t quả ị ế ả ạ ượ ạ ế ả
nh mong mu n đ ra hay không. Công vi c này giúp các nhà qu n tr tíchư ố ề ệ ả ị
lu đ c kinh nghi m đ th c hi n thành công các k ho ch hành đ ngỹ ượ ệ ể ự ệ ế ạ ộ
thay đ i trong t ng lai.ổ ươ
2. T i sao qu n tr quá trình thay đ i l i đ c xem nh m tạ ả ị ổ ạ ượ ư ộ
ngh thu t qu n lý?ệ ậ ả
S thay đ i là m t quá trình mà không ai có th đi u khi n đ c.ự ổ ộ ể ề ể ượ
B n thân s thay đ i ch a đ ng trong nó nh ng đ c đi m vô cùng ph cả ự ổ ứ ự ữ ặ ể ứ
t p. Chính vì th , hi u đ c, nh n di n đ c s thay đ i đã là khó, đạ ế ề ượ ậ ệ ượ ự ổ ể
qu n tr đ c quá trình thay đ i l i càng khó h n nhi u. Làm th nào đả ị ượ ổ ạ ơ ề ế ể
qu n tr quá trình thay đ i đ c hi u qu , phù h p v i s phát tri n c a tả ị ổ ượ ệ ả ợ ớ ự ể ủ ổ
ch c, doanh nghi p trong th i đ i hi n nay chính là m t ngh thu t qu nứ ệ ờ ạ ệ ộ ệ ậ ả
lý.
Th nh t, ph i kh ng đ nh r ng qu n tr quá trình thay đ i là m tứ ấ ả ẳ ị ằ ả ị ổ ộ
ngh thu t qu n lý b i l không ph i ai cũng có th làm, th c hi n đ c.ệ ậ ả ở ẽ ả ể ự ệ ượ
Trong m t t ch c, tuy r ng m i thành viên t nh ng nhân viên, công nhânộ ổ ứ ằ ỗ ừ ữ
bình th ng cho đ n nh ng lãnh đ o c p cao đ u có nh ng nh h ng, tácườ ế ữ ạ ấ ề ữ ả ưở
đ ng đ n quá trình thay đ i c a t ch c, nh ng nh ng ng i có tác đ ngộ ế ổ ủ ổ ứ ư ữ ườ ộ
5