Quảng cáo truyền hình trong kinh tế thị trường
CHƯƠNG MƯỜI MỘT
KỸ THUẬT THỰC HIỆN
PHIM QUẢNG CÁO TRUYỀN HÌNH
(PRODUCTION STAGE)
I. THU HÌNH PHIM TRƯỜNG
1) Chọn lựa phim trường
Phim trường có loại lớn (diện tích trên 1000m2, chiều cao trên 8 m), dùng
để thâu phim rạp, loại trung (có 600 đến 800m2) và loại nhỏ dùng để thu
phim quảng cáo. Ngoài ra còn có loại phim trường với dàn cảnh đặc biệt
như cảnh nhà bếp, phòng khách vv... Phải lựa chọn phim trường tùy theo
nhu cầu để tránh lãng phí.
1) Thiết kế phông cảnh, dụng cụ
Phông và cảnh thường thường mất từ 3 đến 5 ngày để dựng nhưng 1 hay
2 hôm trước khi quay, đâu phải vào đấy. Việc dựng phông cảnh chủ yếu
là mộc, sơn và dán. Cũng cần có sự tham dự của chuyên viên về viên
nghệ và dụng cụ, trang sức.
2) Chuẩn bị ánh sáng
Trước hết chuẩn bị giàn và hệ thống giây giăng móc đèn đuốc. Hệ thống
đèn đuốc phải xong ít nhất trước một ngày và được các chuyên viên ánh
sáng và thu hình kiểm tra.
3) Chuẩn bị máy quay phim và các máy móc khác
Máy quay phim dùng trong quảng cáo là loại máy với phim khổ 35mm
Quảng cáo truyền hình trong kinh tế thị trường
hay 16mm. Ba loại máy hiện tại thường được sử dụng tùy theo nội dung
phim quảng cáo là Ariflex 35III thu hình cơ động và tiêu chuẩn) ,
Mitchell S35R (thu hình từng khâu như phim hoạt họa) và Platina
Panaflex (khi muốn tìm tác dụng đặc biệt (special effects) của phim). Nên
chuẩn bị các loại lăng kính Zoom tăng độ lớn gấp 10 lần hay 25 lần vì sử
dụng lăng kính khéo léo có thể làm nỗi bật tính nghệ thuật của phim.Hiện
nay máy thu hình bằng băng từ (Videocamera) thường đuợc yêu chuộng
vì gọn gàng và có họa chất cao.
Ngoài máy thu hình, phải để ý đến các dụng cụ ánh sáng. Hệ thống MI
hiện hành có ánh sáng mạnh gấp 4 đến 5 lần đèn tung-x-ten và ha-lo-gen.
Các loại kính lọc (filter) làm tăng tính nghệ thuật của ánh sáng phim
trường. Các giàn cẩu và đường ray để di động máy thu hình rất cần thiết
dù ngày nay người ta có thể điều khiển sự di động của nó bằng máy vi
tính.
4) Thu hình
Hình được thu theo những thủ pháp khác nhau tuy quảng cáo lấy người,
lấy vật hay lấy cảnh làm trung tâm. Thu trong phim trường thì có thể thu
hình lẫn tiếng một lúc nhưng để tránh tạp âm hay khi thu hình ngoài trời
(open location), có thể thu ảnh và tiếng riêng. Thường quảng cáo được
thu bằng một máy và từng phân đoạn một (one cut). Nếu không đạt (NG
= No Good) có thể thu lại nhiều lần (Take 1, Take 2....). Để hoàn thành
15 hay 30 giây phim quảng cáo, có khi mất đến hai hôm thu hình.
5) Thu hình với tác dụng đặc biệt
Tác dụng đặc biệt càng ngày càng tinh vi từ khi có sự can thiệp của máy
vi tính. Thuật ngữ " tác dụng đặc biệt SFX " có thể đã được dịch từ từ
Science Fiction Extra ( Tác dụng giả tưởng ) hay Screen Effect (Tác dụng
Màn ảnh) mà ra. Tác dụng này dùng để tạo ra một thế giới không có thực
bằng cách sử dụng hệ thống thu hình điều chỉnh được động tác (MCS =
Motion Control Camera System) với sự trợ lực của máy vi tính. hệ thống
này cho phép thu một cảnh (scene) nhiều lần bằng một máy quay phim và
mỗi lần, thao tác này một kiểu khác nhau.
Khi quay từng đơn vị một như trường hợp phim hoạt họa (animation) hay
phim búp bê, người ta bắt buộc phải ngừng quay sau từng mỗi động tác
của nhân vật trong phim. Công việc có thế kéo dài từ 20 đến 30 tiếng
đồng hồ quay phim. Người ta còn có thể quay nhanh (high speed) từ 2, 3,
Quảng cáo truyền hình trong kinh tế thị trường
10 đến 1000 lần lúc quay thông thường (24 ảnh cho một đơn vị) hay quay
chậm đi (slow motion, vài giây đồng hồ cho mỗi đơn vị)
6)Thu băng từ Video
Quảng cáo bán đồ dùng tận nhà (Home Shopping) hay quảng cáo cho
chương trình của hãng truyền hình thường sử dụng máy thu hình bằng
băng từ. Trong loại phim này, người diễn xuất làm như đang trình bày
trực tiếp trước mặt khán thính giả. Phim có thể dài từ 60 đến 180 giây và
có thể thu với một hay nhiều máy thu hình.Trong trường hợp này, người
diễn xuất phải nhớ bài bản và dượt thử trước (dượt suông = dry rehearsal,
& dượt trước máy = camera rehearsal) để diễn xuất trơn tru.
II. THU HÌNH NGOẠI CẢNH
1) Ngoại cảnh quốc nội
Thu hình trong nước ở ngoài trời phải để ý đến những biến chuyển thời
tiết, giấy phép chính quyền và sự hỗ trợ của cảnh sát khi thu ở nơi công
cộng.Trước khi lên đường phải kiểm điểm đầy đủ từ nhân vật, kỹ thuật
gia đến dụng cụ và lo lắng nơi ăn chốn ở.
2) Ngoại cảnh nước ngoài
Sự tò mò, thích của lạ của người xem cũng như khuynh hướng quốc tế
hóa đã làm cho sự chọn lựa ngoại cảnh ở nước ngoài, tài tử, diễn xuất
ngoại quốc... thành một điều thường thức. Tuy nhiên kinh phí tốn kém
của nó làm nãn lòng nhiều người. Khi quay phim ở nước ngoài, cũng phải
để ý đến thời tiết và ngày giờ thuận lợi cho các tài tử. Một liên lạc viên
(coordinator) người nước ngoài hết sức cần thiết.
Khi quay xong phải quản lý phim cẩn thận và cho chiếu thử để tránh
những sự cố (phim không ra ảnh, nước màu không hợp) và nếu có, sẽ giải
quyết kịp thời tại chỗ.
3)Muốn ngoại cảnh đặc biệt để thu hình (Location Set)
Đó là trường hợp phải thuê một khung cảnh đặc biệt (nhà dân, công sở, di
tích như Kim Tự Tháp, lăng Taj Mahal, đấu trường Coliseo...) để thu
hình.Sự khó khăn trong việc này là làm sao phải thích hợp kỹ thuật của
mình (nguồn điện, nguồn nước, ánh sáng...)trong những điều kiện vật
Quảng cáo truyền hình trong kinh tế thị trường
chất giới hạn.
4)Thu hình trên không
Thu hình trên không thường sử dụng trực thăng hay phi cơ cở nhỏ như
Cesna.Loại thu hình này tốn kém và nhiều khi bị cản trở vì máy đặt
không an định và không thể đạt yêu cầu, khó khăn cho phi công vì ở độ
cao và di chuyển với vận tốc nhanh cần tuân thủ tiêu chuẩn an toàn.
5)Thu hình dưới nước
Với máy thu hình phòng thủy, ta thể thu được cảnh sắc đẹp mắt dưới mặt
nước. Tuy nhiên, việc thu hình như thế không phải kém phần nguy hiểm.
Phải điều tra về địa hình dưới nước, ôn độ và chuẩn bị đồ lặn kỹ lưỡng).
6)Những điều chú ý lúc thu hình
Người thu hình phải tuân theo pháp luật, làm việc trong giới hạn điều
kiện sở tại cho phép dù lúc ở trong nước hay ở ngoài nước. Hơn nữa, còn
phải có tinh thần tôn trọng tài sản và bảo vệ cảnh quan. Biết dự phòng để
tránh gây hỏa hoạn hay thương tật. Từ người thu hình cho đến các thành
viên của đoàn, tất cả đều phải giữ đúng tiêu chuẩn đạo đức tối thiểu cũng
như phép lịch sự trong phong cách làm việc.
III. BIÊN TẬP PHIM QUẢNG CÁO
Hiện nay trên thế giới dù là theo hệ thống ký hiệu biến hóa liên tục
(analog) hay biến hóa gián đoạn (digital), màn ảnh truyền hình màu chỉ có
3 phương thức thông dụng. Hệ analog gồm phương thức NTSC (National
Television System Committee) va PAL (Phase Alternation by Line) và
SECAM (Sequences de Couleur a Memoire (P)). Hệ theo digital có
ISDB-T của Nhật và hệ Nam Mỹ, ATSC của Mỹ và Canada, DVB của Âu
Châu, Úc và Ấn Độ.
Hệ NTSC ( 525 vạch, 29,97 khung cho mỗi giây đồng hồ) bắt đầu ở Mỹ
năm 1954, đến Nhật năm 1960, là một phương thức có lợi về mặt kỹ thuật
và kinh tế. Hệ PAL ( 625 vạch, 25 khung / giây) do hãng Đức Telefunken
khai thác, từ 1967 đã đuợc dùng ở Đức và Anh. Hệ SECAM (625 vạch,
Quảng cáo truyền hình trong kinh tế thị trường
25 khung / giây) là hệ quốc doanh của Pháp, được dùng từ năm 1967 ở
Pháp và cựu Liên Xô.
Vì sự khác nhay giữa các hệ thống như thế nên phim truyền hình phải
được chuyển hệ khi dùng ở mỗi địa phương.
1)Từ F tới T
Cách nói này ám chỉ việc chuyển âm bản phim 35mm hay 16mm qua
băng từ (Film to Tape) vì băng từ có họa chất cao cho phép điều chỉnh
hình ảnh bằng máy vi tính tối tân một cách dễ dàng.Trong thời đại đa môi
thể, băng từ có thể phát triển và thay thế hẳn phim ảnh vốn có lịch sử từ
100 năm nay. Đầu tiên, phim thu xong sẽ được rửa ra và thu lại (telecine)
lần thứ hai để người điều chỉnh màu sắc (colorist) điều chỉnh và thêm
thắt, sửa chữa màu sắc (color correction) và độ đậm nhạt nếu không được
đồng đều (color timing) vì có thể đã được thu trong những điều kiện khác
nhau.
2) Ảnh hoạt họa thực hiện bằng vi tính (CG hay Computer
Graphics)
Một xử lý không kém phần quan trọng liên quan đến hình ảnh do máy vi
tính tạo ra (còn gọi là hoạt họa điện toán). Loại đồ ảnh này thiên hình vạn
trạng trong một không gian ba chiều (3D). Nó là những vật thể được xây
dựng từ những dữ liệu mô phỏng từ động tác của người thật việc thật (mô
hình ký hiệu hóa = digitized modelling) hoặc là những dữ liệu động tác
(animation data) của vật thể, được kết hợp một cách cô cùng tỷ mỷ và gia
tăng thêm sức sống động bằng những tác dụng phim ảnh đặc biệt. Dù mới
chào đợi cách đây khoảng 15 năm thôi, họat họa vi tính (CG hay
Computer Graphics) không nhứng là một bộ phận không thể thiếu được
của quảng cáo truyền hình hiện đại mà còn phổ cập sâu rộng trong trò
chơi (electronic games) và làm phong phú nội dung của các môi thể điện
tử mới.
3)Biên tập
Có hai loại biên tập nghĩa là cắt xén phim cho hợp lý. Trước hết, biên tập
giả ( off line edition) nghĩa là biên tập thực hiện với tất cả các bên liên hệ
(chủ quảng cáo, hãng quảng cáo trong cuộc họp có tên là hậu sản xuất 2
tức PPM2 = Post Production Meeting 2 để phân biệt với PPM1 trước lúc
thu hình ) nhằm đi đến thỏa thuận chung phải cắt xén những phần nào.
Sau đó mới đến biên tập thật (on line edition) tức là giai đoạn cắt xén