Quy định "mở" đối với nhà đầu tư
ngoại
Bỏ yêu cầu về lý lịch tư pháp
Nội dung của dự thảo Thông tư có hai thay đổi lớn so với quy định hiện hành, đó
là thủ tục hành chính tham gia TTCK Việt Nam đối với NĐT nước ngoài được
đơn giản hóa đáng kể và khái niệm NĐT nước ngoài mở rộng hơn. Bước cải cách
này nhằm tạo thuận lợi cho NĐT nước ngoài khi muốn đầu tư vào TTCK Việt
Nam.
Khó khăn trong việc xin lý lịch tư pháp đối với NĐT cá nhân nước ngoài tại một
số quốc gia đang là cản trở đáng ngại khi họ muốn đầu tư vào TTCK Việt Nam.
Thông thường, phải mất từ 3 - 6 tháng để NĐT nước ngoài hoàn tất lý lịch tư
pháp. Khó khăn này đã được NĐT nước ngoài phản ánh từ nhiều năm qua, đồng
thời, kiến nghị Bộ Tài chính, UBCK sớm có biện pháp tháo gỡ.
Sau thời gian dài chờ đợi, mong đợi trên của họ sắp được đáp ứng, khi dự thảo
Thông tư hướng dẫn hoạt động đầu tư chứng khoán của NĐT nước ngoài trên
TTCK Việt Nam đưa ra hướng tháo gỡ cụ thể.
Theo đó, thay vì phải nộp lý lịch tư pháp khi nộp hồ sơ xin cấp mã số giao dịch,
NĐT cá nhân nước ngoài chỉ phải nộp bản sao hợp lệ hộ chiếu còn giá trị hoặc
phiếu an sinh xã hội hoặc giấy tờ tùy thân khác.
Một điểm mới khác trong dự thảo Thông tư là quy định về hồ sơ đăng ký mã số
giao dịch chứng khoán cho NĐT nước ngoài. Theo đó, chỉ các loại giấy tờ, tài liệu
do cơ quan quản lý có thẩm quyền ở nước nguyên xứ cấp, thì mới cần hợp pháp
hóa lãnh sự theo quy định của pháp luật Việt Nam.
Các loại tài liệu do NĐT nước ngoài tự lập, không phải do cơ quan quản lý có
thẩm quyền của nước ngoài cấp, thì chỉ cần công chứng, chứng thực theo quy định
của pháp luật nước ngoài.
Các tài liệu cũng không cần phải dịch công chứng ra tiếng Việt, mà chỉ cần dịch
bởi các tổ chức dịch thuật hoạt động hợp pháp tại Việt Nam hoặc bởi ngân hàng
lưu ký.
Trong thời gian 5 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đầy đủ hồ sơ hợp lệ, Trung
tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD) cấp mã số giao dịch cho tổ chức đầu tư
và khoảng thời gian áp dụng với NĐT cá nhân là 3 ngày.
Tuy nhiên, hướng mở và là điểm quan trọng hơn tại dự thảo Thông tư là VSD có
thể cấp mã số giao dịch cho NĐT nước ngoài ngay cả khi chưa có đầy đủ các tài
liệu cần phải hợp pháp hóa lãnh sự.
Cụ thể, theo quy định tại dự thảo Thông tư, thì NĐT nước ngoài được bổ sung các
tài liệu cần hợp pháp hóa lãnh sự trong vòng 6 tháng sau khi đã được cấp mã số
giao dịch.
Với cách tiếp cận và tháo gỡ nêu trên, rõ ràng quy trình đăng ký mã số giao dịch
đã có sự điều chỉnh theo hướng dễ tuân thủ hơn cho NĐT, góp phần giúp NĐT
nước ngoài không mất cơ hội đầu tư.
Câu hỏi đặt ra là tại sao việc đơn giản hóa quy trình hợp pháp hóa lãnh sự không
bãi bỏ hoàn toàn thủ tục này so với quy định hiện hành, mà chỉ thay đổi thời điểm
nhận những loại giấy tờ này?
Lãnh đạo UBCK cho biết, đây là sự lựa chọn khả dĩ nhất trong bối cảnh các quy
định pháp luật liên quan vẫn chưa có những điều chỉnh song song.
Theo quy định pháp luật về hợp pháp hóa lãnh sự, thì mọi giấy tờ, tài liệu của
nước ngoài trước khi sử dụng tại Việt Nam phải được hợp pháp hóa lãnh sự, trừ
các trường hợp pháp luật Việt Nam hoặc điều ước quốc tế mà Việt Nam ký kết,
gia nhập có quy định khác.
Mở rộng khái niệm NĐT nước ngoài
Một điểm mới đáng chú ý khác trong dự thảo Thông tư là đưa ra quy định theo
hướng mở rộng hơn khái niệm về NĐT nước ngoài. Theo đó, NĐT nước ngoài
gồm có cả quỹ đóng, quỹ thành viên, công ty đầu tư chứng khoán có tỷ lệ tham gia
góp vốn của bên nước ngoài trên 49%.
Theo lãnh đạo UBCK, khi khái niệm NĐT nước ngoài được mở rộng như trên
được ban hành và áp dụng trên thực tế sẽ hỗ trợ đáng kể cho TTCK trong nỗ lực
thu hút dòng vốn ngoại. Đây là bước chuyển động chính sách nhằm đảm bảo phù
hợp với các cam kết quốc tế, đồng thời chủ động gia tăng tính cạnh tranh cho
TTCK Việt Nam.
Điều này cùng với những giải pháp đơn giản hóa thủ tục hành chính khi tham gia
TTCK Việt Nam đối với NĐT nước ngoài sẽ tạo bước tiến mới trong nỗ lực gia
tăng thu hút dòng vốn ngoại cho thị trường trong thời gian tới.