1
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lí do chọn đề tài
Ở nƣớc ta, song hành với quá trình phát triển, đi lên của đất nƣớc, Đảng,
Nhà nƣớc, Chính phủ đã luôn quan tâm, xác định rõ tầm quan trọng của giáo dục
và đào tạo. Chủ trƣơng nhất quán của Đảng ta qua các kỳ Đại hội là luôn khẳng
định vai trò quan trọng của Giáo dục- Đào tạo “Giáo dục và đào tạo phải thực sự
trở thành quốc sách hàng đầu”. Theo đó, các bản Hiến pháp của nhà nƣớc qua các
thời kỳ đều quy định " Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu" (Hiến pháp
1992; Hiến pháp năm 1992 đƣợc sửa đổi, bổ sung năm 2001).
Ngày nay, trong xu thế toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng,
Đảng, Nhà nƣớc, Chính phủ Việt Nam còn xác định Giáo dục và Đào tạo nhƣ một
lợi thế, nhân tố, chìa khóa, động lực mới cho việc thúc đẩy nền kinh tế - xã hội
phát triển.
Để thực hiện quốc sách phát triển giáo dục, Nhà nƣớc ta ƣu tiên đầu tƣ cho
giáo dục, khẳng định: “Đầu tư cho giáo dục là đầu tư phát triển”. Luật sửa đổi, bổ
sung một số điều của Luật giáo dục số 38/2005/QH11 còn nhấn mạnh: Nhà nƣớc
ƣu tiên đầu tƣ cho giáo dục; khuyến khích và bảo hộ các quyền, lợi ích hợp pháp
của tổ chức, cá nhân trong nƣớc, ngƣời Việt Nam định cƣ ở nƣớc ngoài, tổ chức,
cá nhân nƣớc ngoài đầu tƣ cho giáo dục. Trong đó, ngân sách nhà nƣớc phải giữ
vai trò chủ yếu trong tổng nguồn lực đầu tƣ cho giáo dục. Để khuyến khích cá
nhân, tổ chức trong và ngoài nƣớc đầu tƣ cho giáo dục cần có cơ chế rõ ràng, đảm
bảo công khai, minh bạch trong quá trình vận động và sử dụng nguồn tài trợ.
Thực tiễn cho thấy, hoạt động tài trợ cho giáo dục thời gian qua bên cạnh
những kết quả đáng khích lệ thì vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế, thiếu sót, nhiều kẽ
hở để cho các đơn vị lợi dụng để lạm thu, sử dụng không đúng mục đích, chi sai
tiền tài trợ, gây lãng phí, không hiệu quả. Nhiều Ban đại diện cha mẹ học sinh đã
lợi dụng danh nghĩa tài trợ để thu các khoản kinh phí ngoài quy định, gây nên sự
bức xúc cho phụ huynh. Chính những điều đó đã làm mất đi tính tự nguyện cũng
nhƣ bản chất tốt đẹp của các hoạt động tài trợ cho giáo dục.
Để đảm bảo vận động tài trợ trong giáo dục rõ ràng và đúng mục đích, ngày
03/8/2018, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Thông tƣ số 16/2018/TT-BGDĐT
thay thế Thông tƣ số 29/2018/TT-BGDĐT, quy định cụ thể nguyên tắc, nội dung,
hình thức, quy trình vận động, tiếp nhận, quản lý và sử dụng tài trợ, quy định rõ
trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan, khắc phục những bất cập trong
hoạt động tài trợ, đảm bảo đúng mục tiêu, ý nghĩa và việc quản lý, sử dụng có hiệu
quả nguồn lực tài trợ trong lĩnh vực giáo dục.
Luật Giáo dục 2019 khẳng định: “Phát triển giáo dục là quốc sách hàng
đầu”, đồng thời nhấn mạnh: “Phát triển giáo dục, xây dựng xã hội học tập là sự
nghiệp của Nhà nước và của toàn dân”, trong đó, “Nhà nước giữ vai trò chủ đạo”,
