Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số giải pháp xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường trung học phổ thông Cờ Đỏ

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN

______________________________________________________________________________________

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

Đề tài:

MỘT SỐ GIẢI PHÁP XÂY DỰNG LỚP HỌC HẠNH PHÚC Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG CỜ ĐỎ

LĨNH VỰC: CHỦ NHIỆM

NĂM HỌC 2022 - 2023

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƯỜNG THPT CỜ ĐỎ

______________________________________________

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

Đề tài:

MỘT SỐ GIẢI PHÁP XÂY DỰNG LỚP HỌC HẠNH PHÚC Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG CỜ ĐỎ

LĨNH VỰC: CHỦ NHIỆM

Lê Thanh Hòa Toán - Tin 0383517323 Hoàng Thị Hằng Ngữ Văn 0373718357 Nguyễn Thị Thanh Hòa

Tác giả 1: Tổ bộ môn: Số điện thoại: Tác giả 2: Tổ bộ môn: Số điện thoại: Tác giả 3: Tổ bộ môn: Xã hội Số điện thoại: 0962900348

NĂM HỌC 2022 - 2023

MỤC LỤC

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ .......................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................ 1 2. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................... 2 3. Nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................................... 3 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...................................................................... 3 5. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................... 3 5.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí thuyết .................................................... 3 5.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn ................................................... 3 5.3. Phương pháp thống kê toán học ................................................................... 3 6. Tổng quan và tính mới của đề tài ....................................................................... 4 PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ................................................................. 5 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN .............................................................................................. 5 1.1. Giáo viên chủ nhiệm và vai trò của công tác chủ nhiệm ............................. 5 1.2. Khái niệm hạnh phúc ................................................................................... 6 1.3. Lớp học hạnh phúc ....................................................................................... 7 1.3.1. Khái niệm lớp học hạnh phúc ................................................................ 7 1.3.2. Tiêu chí của lớp học hạnh phúc ............................................................. 7 1.3.3. Các yếu tố cấu thành lớp học hạnh phúc ............................................... 8 1.4. Vai trò và tầm quan trọng của lớp học hạnh phúc đối với học sinh ............ 8 2. CƠ SỞ THỰC TIỄN .......................................................................................... 9 2.1. Tình hình nghiên cứu về việc xây dựng lớp học hạnh phúc ........................ 9 2.1.1. Ở các nước trên thế giới ......................................................................... 9 2.1.2. Ở Việt Nam ............................................................................................ 9

2.2. Thực trạng về xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường trung học phổ thông Cờ Đỏ ...................................................................................................... 10 2.2.1. Đối với nhà trường ............................................................................... 10 2.2.2. Đối với giáo viên ................................................................................. 11 2.2.3. Đối với học sinh ................................................................................... 11

3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP XÂY DỰNG LỚP HỌC HẠNH PHÚC Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG CỜ ĐỎ ............................................... 13

3.1 Xây dựng kế hoạch giáo dục phù hợp với đặc điểm, hoàn cảnh của từng học sinh trường trung học phổ thông Cờ Đỏ .................................................... 13 3.2. Xây dựng môi trường lớp học nhân ái, thân thiện, an toàn ....................... 16

3.2.1. Trang bị đầy đủ thiết bị dạy học cho lớp học nhằm đáp ứng được nhu cầu đổi mới giáo dục hiện nay ................................................................ 16 3.2.2. Sử dụng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực ................................ 17

3.3. Xây dựng tiết sinh hoạt lớp nhằm giúp các em thấy mình được yêu thương, được tôn trọng, có “quyền được nói”, được khẳng định bản thân. ..... 19 3.3.1. Xây dựng hộp thư: “Điều em muốn nói” ............................................ 21

3.3.2. Tổ chức các trò chơi nhằm tạo sự vui tươi thoải mái, phát triển kỹ năng sống, giáo dục đạo đức, giá trị sống cho học sinh ................................ 22 3.4. Chủ động tham vấn tâm lí cho học sinh .................................................... 33 3.5. Xây dựng mối quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh bằng cách thành lập câu lạc bộ: “Điều phụ huynh muốn nói” .................................. 36 3.6. Tổ chức tham gia các hoạt động văn nghệ, thể dục thể thao, hoạt động vui chơi, giải trí ................................................................................................. 37

4. KHẢO SÁT SỰ CẤP THIẾT VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC GIẢI PHÁP ĐỀ XUẤT ................................................................................................. 39 4.1. Mục đích khảo sát ...................................................................................... 39 4.2. Nội dung và phương pháp khảo sát ........................................................... 39 4.2.1. Nội dung khảo sát ................................................................................ 39 4.2.2. Phương pháp khảo sát và thang đánh giá ............................................ 39 4.3. Đối tượng khảo sát ..................................................................................... 40 4.4. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đã đề xuất. ........................................................................................................................... 40

4.4.1. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết của các giải pháp đã đề xuất qua khảo sát google biểu mẫu .............................................................................. 40 4.4.2. Kết quả khảo sát về tính khả thi của các giải pháp đã đề xuất qua khảo sát google biểu mẫu .............................................................................. 42 5. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC .................................................................................. 43 5.1. Kết quả các mặt giáo dục ý thức đạo đức và kỹ năng ............................... 43 5.2. Kết quả điều tra về tâm lý (Mức độ hạnh phúc của học sinh khi tham gia các hoạt động) ............................................................................................. 45 PHẦN III. KẾT LUẬN ......................................................................................... 46 1. Quá trình nghiên cứu ........................................................................................ 46 2. Ý nghĩa đề tài ................................................................................................... 46 3. Phạm vi ứng dụng của đề tài ............................................................................ 46 4. Hướng phát triển của đề tài .............................................................................. 46 5. Đề xuất, kiến nghị ............................................................................................ 46 5.1. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo ............................................................. 46 5.2. Đối với nhà trường .................................................................................. 47 5.3. Đối với giáo viên .................................................................................... 47

TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

TT Từ viết tắt Từ đầy đủ

Giáo viên 1 GV

Học sinh 2 HS

Trung học phổ thông 3 THPT

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 1. Khảo sát về thực trạng xây dựng lớp học hạnh phúc của giáo viên chủ nhiệm ....................................................................................................................... 11 Bảng 2. Các hoạt động mà giáo viên chủ nhiệm từng tổ chức cho học sinh để xây dựng lớp học hạnh phúc ................................................................................... 11 Bảng 3. Khảo sát mức độ hạnh phúc của học sinh ................................................. 12 Bảng 4. Tổng hợp các đối tượng khảo sát ............................................................... 40 Bảng 5. Đánh giá sự cấp thiết của các giải pháp đề xuất ........................................ 41 Bảng 6: Đánh giá tính khả thi của các giải pháp đề xuất ........................................ 42 Bảng 7. Kết quả hạnh kiểm và học lực trước và sau tác động ................................ 44 Bảng 8. Kết quả hạnh kiểm và học lực trước và sau tác động ................................ 44 Bảng 9. Mức độ hạnh phúc của học sinh khi tham gia các hoạt động .................... 45

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ

1. Lý do chọn đề tài

Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: “Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người”. Giáo dục luôn là một trong những ưu tiên hàng đầu của Bác lúc sinh thời. Chính vì vậy, Đảng và nhà nước ta luôn quán triệt sâu sắc lời căn dặn của Bác về công tác bồi dưỡng, chăm sóc thế hệ trẻ, đầu tư chăm lo cho giáo dục. Giáo dục và đào tạo đóng vai trò then chốt, là “quốc sách hàng đầu”, được ưu tiên trước nhất, thậm chí đi trước một bước so với các chính sách phát triển kinh tế - xã hội khác.

Trong quá trình xây dựng và phát triển, Đảng ta đã có nhiều quan điểm chỉ đạo về phát triển giáo dục và đào tạo. Nghị Quyết Trung ương Đảng lần thứ 3, khoá VII năm 1993 khẳng định: “Khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu; đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho phát triển”. Nghị quyết Trung ương Đảng lần thứ 2, khoá VIII, năm 1996 khẳng định: “Phát triển giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu”. Quan điểm này tiếp tục được khẳng định thông qua các chủ trương phát triển và giải pháp cải thiện giáo dục trong các văn kiện của Đảng Công sản Việt Nam sau này. Nghị quyết số 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung Đảng về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo cũng nhấn mạnh quan điểm: “Phát triển giáo dục và đào tạo là nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Chuyển mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học”.

Như vậy, mục tiêu của giáo dục trong giai đoạn hiện nay là chú trọng phát triển toàn diện con người. Trong đó, giáo dục chú trọng phát triển năng lực học sinh, tạo cơ hội cho các em bày tỏ quan điểm, chính kiến của mình, tạo cho các em môi trường học tập an toàn, luôn được yêu thương, được tôn trọng, luôn cảm thấy hạnh phúc.

“Trường học hạnh phúc - Thầy cô hạnh phúc - Học sinh hạnh phúc”... Đó là mô hình, Kế hoạch ngày 22/4/2019 Bộ Giáo dục và Đào tạo đã triển khai thực hiện. Mục tiêu của kế hoạch nhằm tạo sự chuyển biến căn bản trong nhận thức và hành động của đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên, hướng tới sự chuẩn mực trong ứng xử, không vi phạm các quy chế, quy định của ngành.

Năm học 2022-2023 được xác định là năm trọng tâm của đổi mới. Trong sự đổi mới đó thì việc xây dựng những “Ngôi trường hạnh phúc” được cho là nhiệm vụ lớn của ngành giáo dục. Thầy trò trường THPT Cờ Đỏ đã và đang hưởng ứng tổ chức lễ phát động “Triển khai kế hoạch nâng cao năng lực ứng xử sư phạm, đạo đức nhà giáo vì một trường học hạnh phúc”. Để làm được điều này, bản thân mỗi thầy cô giáo là một tấm gương, là người luôn đi tiên phong trong việc đổi mới.

Trường học hạnh phúc là ngôi trường ở đó có những lớp học hạnh phúc, thầy cô hạnh phúc và học sinh hạnh phúc. Với các em học sinh, muốn có được hạnh phúc,

1

trước hết là được sống trong một gia đình hạnh phúc, được sự yêu thương của bố mẹ và những người thân trong gia đình. Hơn nữa, các em phải được lớn lên trong một môi trường đầy tiếng cười vui và sự quan tâm chia sẻ, sự thấu hiểu, sự tôn trọng...

Ở một ngôi trường miền núi như trường THPT Cờ Đỏ, học sinh dân tộc thiểu số chiếm đại đa số, các em chịu nhiều thiệt thòi, thiếu thốn hơn so với những học sinh ở vùng khác. Hoàn cảnh gia đình khó khăn, bố mẹ các em phải đi làm ăn xa, để lại các em cho ông bà hoặc chị em tự nuôi nhau. Hoặc bố mẹ lấy nhau tuổi đang còn rất trẻ, suy nghĩ chưa chín chắn, bất hòa cãi vã thường xuyên rồi dẫn đến bỏ nhau. Các em lại đang ở tuổi ngang nối giữa trẻ thơ và người trưởng thành. Các em có những biểu hiện tâm lí thay đổi, bốc đồng, thích khám phá và bày tỏ bản thân, thích làm người lớn, thích khẳng định cái tôi và muốn người lớn chấp nhận, thấu hiểu. Hơn nữa là tác động của sự bùng nổ công nghệ thông tin, Internet, mạng xã hội ảnh hưởng đến tâm lý tuổi học trò khiến nhiều em có những suy nghĩ, hành động sai lệch. Các em chán nản, không có chỗ để bấu víu nương tựa, không có ai quan tâm dẫn đến ăn chơi lêu lổng, sa vào các tệ nạn xã hội, thay đổi tính cách… Và nếu thầy cô thờ ơ, vô cảm, lúc nào cũng nhìn các em bằng “ánh mắt hình viên đạn” và những lời quát mắng thì các em sẽ trượt dài mãi trên con đường hư hỏng và sẽ mất phương hướng, mất niềm tin vào cuộc sống.

Bởi thế, sứ mệnh quan trọng của người giáo viên chủ nhiệm không chỉ áp đặt những nguyên tắc, những qui định bắt buộc mà còn phải tạo cơ hội cho các em nói lên suy nghĩ, những mong muốn, khát khao của mình. Đây cũng là yếu tố giúp các em tự làm chủ bản thân, tự chịu trách nhiệm về hành vi, việc làm, thái độ của bản thân.

Là giáo viên chủ nhiệm của trường THPT Cờ Đỏ nhiều năm, chúng tôi luôn nung nấu, trăn trở… hãy yêu thương học trò bằng tất cả trái tim và tấm lòng nhân ái của mình, phải luôn là những “chiếc phao tinh thần” cho các em. Thầy cô cần tạo ra một môi trường hạnh phúc, nơi đó trở thành “một nơi thú vị để sống và học được một điều thú vị để làm”. Các em được yêu thương che chở, có niềm tin vào cuộc sống, có động lực học tập, mơ ước đến ngày mai… và thấy cuộc đời này có ý nghĩa biết bao.

Đó là mục tiêu mà tất cả chúng ta đều hướng đến vì tương lai của các em học sinh trường THPT Cờ Đỏ. Và hơn bao giờ hết, sứ mệnh của người giáo viên chủ nhiệm lại càng trở nên thiêng liêng và cao cả hơn…!

Xuất phát từ những lý do trên, chúng tôi chọn đề tài “Một số giải pháp xây

dựng lớp học hạnh phúc ở trường trung học phổ thông Cờ Đỏ” để nghiên cứu.

2. Mục đích nghiên cứu

- Giúp cho các em học sinh trường THPT Cờ Đỏ luôn vui tươi phấn khởi, giúp các em hào hứng, tích cực học tập trong mỗi giờ học. Đặc biệt là giúp các em xác định được mục tiêu cuộc đời.

- Giúp cho mỗi giáo viên ý thức được ý nghĩa của việc tạo ra được môi trường

2

học tập hạnh phúc.

- Giúp cho mục tiêu xây dựng trường học hạnh phúc, lớp học hạnh phúc của trường THPT Cờ Đỏ được thành công. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh, đặc biệt là giảm tình trạng bỏ học của trường miền núi.

- Vai trò và tầm quan trọng của lớp học hạnh phúc trong việc phát triển toàn

diện học sinh.

3. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Nghiên cứu cơ sở lý luận về lớp học hạnh phúc.

- Nghiên cứu các giải pháp xây dựng lớp học hạnh phúc.

- Nghiên cứu vai trò và tầm quan trọng của lớp học hạnh phúc trong việc phát

triển toàn diện học sinh.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

- Nghiên cứu thực trạng tâm lý học sinh và giáo viên khi đến trường.

- Các giải pháp nhằm xây dựng lớp học hạnh phúc.

- Phạm vi nghiên cứu: Học sinh trường THPT Cờ Đỏ. Lớp A3: Khóa 2018 -

2021; Lớp C2 Khóa: 2021 - 2024.

5. Phương pháp nghiên cứu

5.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí thuyết

- Phương pháp phân tích và tổng hợp lí thuyết: Sau khi thu thập tài liệu tham khảo, tiến hành đọc, chọn lọc và tập hợp theo từng nội dung cụ thể. Tổng hợp các thông tin từ tài liệu thành một hệ thống toàn diện ở mức độ khái quát hơn.

- Phương pháp phân loại, hệ thống hoá lí thuyết: Phân loại các tài liệu thu thập được theo từng nội dung nghiên cứu. Sắp xếp tài liệu, thông tin sắp xếp theo một hệ thống cấu trúc khoa học với một kết cấu chặt chẽ, từ đó xây dựng một lý thuyết mới hoàn toàn.

5.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn

- Phương pháp thu thập tài liệu thông tin: Thu thập tài liệu liên quan đến đề

tài nghiên cứu, ghi chép các thông tin cần thiết của học sinh qua từng năm học.

- Điều tra khảo sát thực tế

Thiết kế phiếu điều tra khảo sát đối với giáo viên và học sinh. Đối với giáo viên thiết kế phiếu khảo sát thực trạng xây dựng lớp học hạnh phúc trong công tác chủ nhiệm. Song song với phiếu điều tra là phỏng vấn trực tiếp để làm sáng tỏ thêm một số vấn đề liên quan đến đề tài. Đối với học sinh thì thiết kế phiếu điều tra khảo sát về kết quả học tập, rèn luyện và mức độ đạt được về sự hạnh phúc học sinh được hình thành thông qua quá trình học tập, hoạt động.

5.3. Phương pháp thống kê toán học

3

Phân tích, tính toán, thống kê kết quả khảo sát, tìm hiểu để có những số liệu

chính xác từ đó rút ra kết luận và đưa ra giải pháp.

6. Tổng quan và tính mới của đề tài

Đề tài nghiên cứu “Một số giải pháp xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường trung học phổ thông Cờ Đỏ” khẳng định rằng, trường THPT Cờ Đỏ là một trường miền núi xa trung tâm, học sinh chịu thiệt thòi về nhiều mặt trong cuộc sống. Vì vậy các em đến trường không vui, mang nỗi ưu tư về gia đình dẫn đến nhiều học sinh chưa ngoan, bỏ học, không xác định được mục tiêu cho cuộc đời mình. Mặc dù nhà trường đã đưa ra một số giải pháp nhưng hiệu quả chưa cao, chưa phù hợp với từng đặc điểm và hoàn cảnh học sinh.

Đề tài đã giúp cho những em học sinh dân tộc thiểu số của trường THPT Cờ Đỏ tự tin hơn, mạnh dạn hơn, vui vẻ, hạnh phúc hơn trong cuộc sống, biết xác lập mục tiêu cuộc đời, biết được giá trị của cuộc sống…

Đề tài lần đầu tiên đã giúp cho trường THPT Cờ Đỏ có được những quan

điểm, phương pháp giáo dục đúng đắn vì một ngôi trường hạnh phúc.

Đề tài nghiên cứu thành công sẽ đề xuất được mô hình xây dựng lớp học hạnh phúc trong công tác chủ nhiệm ở trường THPT Cờ Đỏ, là đóng góp rất thiết thực trong việc giáo dục học sinh phát triển một cách toàn diện .

4

PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU

1. CƠ SỞ LÝ LUẬN

1.1. Giáo viên chủ nhiệm và vai trò của giáo viên chủ nhiệm trong việc

xây dựng lớp học hạnh phúc

Có thể nói rằng giáo viên chủ nhiệm là một nhà giáo dục, một nhà tâm lý, một nhà quản lý… Là người “đủ tâm và đủ tầm”, là chỗ dựa vững chắc về tinh thần và trí tuệ cho học sinh gửi gắm tuổi thanh xuân của mình.

Giáo viên chủ nhiệm là người thay mặt hiệu trưởng quản lí một lớp học. Giáo viên chủ nhiệm lớp do hiệu trưởng phân công và thay mặt hiệu trưởng để quản lí và tổ chức các hoạt động giáo dục học sinh ở một lớp học. Vai trò quản lí của giáo viên chủ nhiệm lớp thể hiện trong việc xây dựng và tổ chức thực hiện các kế hoạch giáo dục, đôn đốc, kiểm tra và đánh giá kết quả học tập và tu dưỡng của học sinh trong lớp. Giáo viên chủ nhiệm phải trả lời các câu hỏi về chất lượng học tập và hạnh kiểm của học sinh trong lớp trước hiệu trưởng, trước hội đồng sư phạm của nhà trường và trước phụ huynh học sinh của lớp khi tổng kết năm học.

Để xây dựng lớp học hạnh phúc, giáo viên chủ nhiệm phải xây dựng được tập thể thành một khối đoàn kết. Phải có những biện pháp tổ chức, giáo dục, bằng sự gương mẫu và quan hệ tình cảm, xây dựng khối đoàn kết trong tập thể, dìu dắt các em trưởng thành theo năm tháng. Học sinh yêu quý giáo viên chủ nhiệm như cha mẹ mình, đoàn kết thân ái với bạn bè như anh em ruột thịt, lớp học sẽ trở thành một gia đình đầm ấm, một tập thể vững mạnh. Tình cảm của lớp càng bền chặt, tinh thần trách nhiệm và uy tín của giáo viên chủ nhiệm càng cao thì chất lượng giáo dục càng tốt.

Giáo viên chủ nhiệm còn là người tổ chức các hoạt động giáo dục học sinh trong lớp. Vai trò tổ chức của giáo viên chủ nhiệm thể hiện trong việc thành lập bộ máy tự quản của lớp, làm tham mưu cho đoàn thanh niên của lớp, lập kế hoạch công tác, bầu ra ban lãnh đạo chi đoàn, tổ chức các nội dung hoạt động và phối hợp với ban cán sự lớp để xây dựng tập thể, đem lại hiệu quả giáo dục tốt nhất. Giáo viên chủ nhiệm là người cố vấn đắc lực cho các bộ phận trong lớp, phân công trách nhiệm cho từng cá nhân, các tổ, nhóm, đồng thời tổ chức thực hiện các mặt hoạt động theo kế hoạch giáo dục được xây dựng hàng năm. Các hoạt động của lớp được tổ chức đa dạng và toàn diện, giáo viên chủ nhiệm lớp quán xuyến tất cả các hoạt động một cách cụ thể, chặt chẽ. Các phong trào thi đua học tập đi vào thực chất, các cuộc sinh hoạt các đoàn thể có nội dung hấp dẫn thanh, thiếu niên, phong trào văn hóa, văn nghệ, thể thao được tiến hành thường xuyên… Chất lượng học tập và tu dưỡng đạo đức của học sinh phụ thuộc rất nhiều vào trật tự, kỉ luật, vào tinh thần đoàn kết và truyền thống của tập thể lớp cũng như các hoạt động đa dạng của lớp.

5

Để lớp học thực sự là một gia đình hạnh phúc, giáo viên chủ nhiệm còn là người giữ vai trò chủ đạo trong việc phối hợp với các lực lượng giáo dục. Gia đình, nhà trường và xã hội là ba lực lượng giáo dục, trong đó nhà trường là cơ quan giáo dục chuyên nghiệp, hoạt động có mục tiêu, nội dung, chương trình và phương pháp giáo dục dựa trên cơ sở khoa học, do vậy giáo viên chủ nhiệm phải là người chủ đạo trong điều phối các hoạt động giáo dục cùng với các lực lượng giáo dục đó một cách có hiệu quả nhất. Và quan trọng hơn nữa, giáo viên chủ nhiệm còn là người định hướng tương lai, là người giúp các em điều chỉnh hành vi, thái độ để trở thành con người toàn diện.

Như vậy, cái tâm của một nhà giáo dục, năng lực, uy tín chuyên môn và kinh nghiệm là điều kiện quan trọng để người giáo viên chủ nhiệm xây dựng được một môi trường lớp học hạnh phúc, kiến tạo nên những tài năng tương lai cho đất nước.

1.2. Khái niệm hạnh phúc

Từ điển Bách khoa định nghĩa về hạnh phúc như sau: “Hạnh phúc là một trạng thái cảm xúc của con người khi được thỏa mãn một nhu cầu nào đó mang tính trừu tượng. Hạnh phúc là một cảm xúc bậc cao, được cho rằng chỉ có ở loài người, nó mang tính nhân bản sâu sắc và thường chịu tác động của lý trí". Hạnh phúc, sung sướng là hai từ gần nghĩa, đều chỉ cảm giác thoải mái khi đạt được một giá trị, một mục đích, một kết quả nào đó… nhưng điểm khác nhau nằm ở tính hữu hình hay vô hình của giá trị, của mục đích, của kết quả đã đạt được.

Hạnh phúc của học sinh là khi đạt được điểm cao trong các môn học. Hạnh phúc còn là sự chân thành, hồn nhiên, trong sáng của tình bạn, là những vấn vương, rung động đầu đời của tuổi mới lớn. Đó là những hành động đẹp, lời nói đẹp, cảnh quang đẹp của thầy cô, bè bạn, mái trường đều góp phần dệt nên xúc cảm hạnh phúc, hân hoan trong trái tim, suy nghĩ tuổi học trò…

Hạnh phúc đôi khi rất giản dị, đó là một lời hỏi thăm, nhắn nhủ, động viên hay một lời phê, nhận xét chân tình, một giờ giảng hay, một phong cách giản dị; hay với mực thước với trí tuệ uyên bác của thầy cô đều mang lại những ấn tượng, hình ảnh tốt đẹp cho học sinh khiến các em thấy hạnh phúc trong suốt cuộc đời.

Người Phương Tây họ cho rằng nếu con người hội tụ những yếu tố sau sẽ là

người rất hạnh phúc:

Thứ nhất là: Sức khỏe - Không gì quý giá bằng sức khỏe, nếu ta có một thân thể khỏe mạnh và không bệnh tật thì nó có thể giúp ta vượt qua nhiều việc khó khăn trước mặt.

Thứ hai là thái độ: Mọi hoàn cảnh, mỗi lúc ta nên có giữ vững niềm tin vào bản thân ta. Hãy tự tin rằng “điều đó ta có thể thực hiện được bằng một sự cố gắng hết sức mình”.

Thứ ba là hiện tại, món quà: Quá khứ đã đi qua và không bao giờ trở lại, đừng tiếc nuối và than vãn. Hiện tại là món quà cao quý nhất hãy tận hưởng những gì mình

6

đang có, đừng nghĩ nhiều những gì có thể sẽ xảy ra ngày mai.

Thứ tư là vui chơi: Đừng để cuộc sống chúng ta bị nô lệ về mọi mặt để rồi ta phải sống trong sự căng thẳng. Đã đến lúc cần phải thư giãn như nghe nhạc, xem ti vi, ca nhạc karaoke v.v..

Thứ năm là nội tâm: Hạnh phúc đích thực bắt nguồn từ chính bạn chứ không thể chịu tác động bởi những lời nói hay việc làm của người khác. Tình yêu thương, sự cảm thông và lòng can đảm đều là những thứ không cần phải mua vì đã có trong chính con người bạn đó.

Thứ sáu là đơn giản: Tại sao bạn cứ làm phức tạp cuộc sống của mình lên nhỉ? Hãy bằng lòng với những gì mình có và không cần phải níu kéo quá sức. Hãy dành thời gian với gia đình của bạn, hãy cùng nhau lắng nghe và chia sẻ.

Thứ bảy là nụ cười: Khi bạn cảm thấy thất vọng, buồn bã thì hãy cố gắng nghĩ ra hay làm điều gì đó để cười, để xoa dịu tâm trạng và cảm xúc của bạn. Bạn chính là người bạn thân nhất của bạn đó.

1.3. Lớp học hạnh phúc

1.3.1. Khái niệm lớp học hạnh phúc Lớp học hạnh phúc là nơi học sinh, thầy cô, cán bộ và nhân viên của nhà trường được an toàn, được tôn trọng, được yêu thương, được học tập và làm việc bằng sự tự nguyện, trách nhiệm và nghĩa vụ” (PGSTS Đặng Quốc Bảo).

Lớp học hạnh phúc là nơi có những nụ cười, có những niềm vui, là nơi có những cảm xúc tích cực, là nơi các em muốn đến. Và và nơi các em học sinh xây dựng được ước mơ, niềm khát khao học tập, khát khao cống hiến.

1.3.2. Tiêu chí của lớp học hạnh phúc

Tiêu chí 1: Là nơi học sinh cảm nhận được hạnh phúc. Các em không chỉ được tiếp thu kiến thức, mà còn vui chơi, giải trí, tự do thể hiện tư duy, năng lực cá nhân và kỹ năng sáng tạo theo đúng tâm sinh lý lứa tuổi của mình.

Tiêu chí 2: Là nơi không có bạo lực học đường, không có hành vi vi phạm đạo đức nhà giáo, không có những hành xử xúc phạm danh dự, nhân phẩm, thân thể nhà giáo và học sinh.

Tiêu chí 3: Là nơi thầy cô và học sinh học tập và vui sống trong sự cảm thông và yêu thương nhau. Học sinh được thầy cô tôn trọng sự khác biệt, thấu hiểu, chia sẻ khó khăn và hỗ trợ mọi phương diện. Đồng thời, nơi đó cũng là mái nhà chung mà mỗi ngày giáo viên và học sinh đến trường là một niềm hạnh phúc.

Tiêu chí 4: Là nơi bên cạnh việc lưu tâm truyền thụ kiến thức, kỹ năng, thái độ cho học sinh, còn chú trọng giáo dục cảm xúc cho các em. Mọi xúc cảm riêng biệt, cá tính sáng tạo của thầy và trò được tôn trọng, chứ không bị áp đặt một cách máy móc, rập khuôn.

Tiêu chí 5: Là nơi được tạo nên bởi các hành vi chuẩn mực của thầy, cô giáo

có đạo đức trong sáng, yêu nghề, tận tụy.

7

1.3.3. Các yếu tố cấu thành lớp học hạnh phúc * Mối quan hệ của các lực lượng giáo dục - GV và HS luôn có cảm xúc tích cực, có ý thức hợp tác, chia sẻ, hỗ trợ nhau. - Có sức khỏe và điều kiện làm việc tốt. - Giáo viên có năng lực chuyên môn tốt, có kỹ năng làm việc chuyên nghiệp,

có cảm hứng và biết truyền cảm hứng trong công việc.

* Phong cách làm việc, ứng xử - Ứng xử công bằng và phân công công việc hợp lý - Luôn có các nhóm hỗ trợ nhau - Phương pháp dạy học vui vẻ và lôi cuốn - HS được tự do sáng tạo và có môi trường gắn kết thân thiện với nhau - GV và HS có cơ hội thể hiện và được công nhận giá trị bản thân - Hoạt động trải nghiệm vui vẻ, hấp dẫn, có ý nghĩa - Sự gắn kết, thấu hiểu và hỗ trợ giữa giáo viên và học sinh - Nội dung học tập hữu ích, sát thực tế và lôi cuốn - HS và GV có sức khỏe tốt, tinh thần thoải mái - Không tồn tại cách quản lý căng thẳng * Môi trường làm việc, học tập - Môi trường lớp học, trường học ấm áp, thân thiện - Giáo viên, học sinh được an toàn, không bị bắt nạt - Lãnh đạo nhà trường có tầm nhìn và có phong cách lãnh đạo cởi mở, tận

tâm, khoan dung và tâm lý

- Sử dụng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực - Đảm bảo vệ sinh, dân chủ * Kết quả khảo sát của trường Đại học sư phạm Hà Nội trên 180 học sinh tiểu học, 10 điều học sinh mong muốn ở giáo viên để việc học được hạnh phúc hơn đã cho kết quả thật bất ngờ. Kết quả thống kê như sau:

Mong muốn của học sinh

TT 1 Mong cô giáo cười nhiều hơn. 2 Mong được học tập xen lẫn vui chơi. 3 Mong cô nhẹ nhàng hơn khi học sinh làm sai. 4 Mong được khen thưởng nhiều hơn trách móc 5 Mong cô không phê bình trước mặt bạn bè. 6 Mong được khám phá thực tế Kết quả 92,8% 85% 84% 79% 71% 65%

1.4. Vai trò và tầm quan trọng của lớp học hạnh phúc đối với học sinh Xây dựng lớp học hạnh phúc sẽ giúp các em học sinh có một môi trường học tập tốt nhất. Các em sẽ cảm thấy vui vẻ và hứng thú với việc đến trường hằng ngày, với những môn học, những bài giảng. Niềm đam mê vào tạo hứng thú trong học tập

8

rất quan trọng đến kết quả học tập của học sinh. Nó giúp các em có thêm động lực, sự chủ động và tích cực, không ngừng sáng tạo để tạo ra những giá trị mới, tiếp thu được những bài học mới. Những giờ học trên lớp, những buổi hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm,… đều mang lại cảm xúc tích cực cho các em. Cảm xúc hạnh phúc, nguồn năng lượng tích cực sẽ góp phần hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực và các kỹ năng sống cho cho học sinh. 2. CƠ SỞ THỰC TIỄN 2.1. Tình hình nghiên cứu về việc xây dựng lớp học hạnh phúc 2.1.1. Ở các nước trên thế giới Xây dựng trường học hạnh phúc, lớp học hạnh phúc được hầu hết các nước phát triển quan tâm, nhất là các nước tiếp cận chương trình giáo dục phổ thông theo hướng phát toàn diện học sinh, chú ý giáo dục nhân văn, giáo dục sáng tạo, giáo dục phẩm chất và kĩ năng sống cho học sinh.

Vào những năm đầu thế kỷ XXI, Liên hợp quốc kêu gọi các quốc gia cần coi hạnh phúc là mục tiêu cơ bản của con người, là thước đo chính xác cho tiến bộ xã hội và các mục tiêu chính sách công của các nước trên toàn cầu. Giáo dục thế giới, nhất là các nước Châu Á - Thái Bình Dương, đã lập tức đưa ra ngay câu hỏi: Hạnh phúc cá nhân của học sinh sao không thể lấy nó làm thước đo thành tích và chất lượng các nhà trường? Việc tiếp cận nâng cao chất lượng trường học thông qua đánh giá hạnh phúc người học thực chất là quay lại quan niệm về giá trị của giáo dục khối óc và giáo dục con tim, có từ xa xưa. Giáo dục hiện đại đã chỉ ra rằng, học tập bao giờ cũng có hai mặt và luôn đan xen nhau, đó là: Học tập là quá trình khám phá, phát hiện và học tập là sự thúc giục của tính ham muốn, thích thú, vui say.

2.1.2. Ở Việt Nam Mô hình Trường học hạnh phúc lấy cảm hứng từ mô hình Happy School của UNESCO (Tổ chức Giáo dục khoa học và văn hóa của Liên hợp quốc), được triển khai thí điểm vào tháng 4/2018 ở một số trường học tại Thành phố Huế và hiện đang được nhân rộng trên địa bàn cả nước.

Ngày 22/11/2019 Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ tới dự và trò chuyện với hơn 400 hiệu trưởng đến từ các trường học trong cả nước trong chương trình Tọa đàm “Hiệu trưởng thay đổi vì một trường học hạnh phúc”. Tọa đàm do kênh truyền hình giáo dục quốc gia VTV7 phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo, Công đoàn Giáo dục Việt Nam tổ chức.

Trong năm học 2019-2020, “trường học hạnh phúc, lớp học hạnh phúc” đã trở thành một từ khóa quen thuộc và quan trọng của ngành Giáo dục. Cùng với trang bị kiến thức, kỹ năng cho học sinh, việc tạo dựng ngôi trường hạnh phúc cũng được ngành Giáo dục hết sức chú trọng.

Trường học hạnh phúc, lớp học những năm gần đây được ngành giáo dục chú trọng đẩy mạnh, phát động nhân rộng và trở thành mô hình lan tỏa khắp các tỉnh thành trong cả nước. Trường học hạnh phúc là môi trường giáo dục hiệu quả, ý nghĩa,

9

để mỗi ngày đến trường là một ngày vui, trường học thực sự là "nơi ước đến, chốn mong về" với đông đảo học sinh. Trong môi trường này, mỗi học sinh sẽ cảm nhận được sự ấm áp, yêu thương từ thầy cô, bạn bè với niềm vui được nhân lên và nỗi buồn được chia sẻ.

Đến nay việc xây dựng mô hình “Trường học hạnh phúc, lớp học hạnh phúc” đã bước đầu tạo chuyển biến trong nhận thức và hành động, thu hút sự chung sức của cả thầy và trò cả nước cùng tham gia.

2.2. Thực trạng về xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường trung học phổ

thông Cờ Đỏ

2.2.1. Đối với nhà trường Tại trường THPT Cờ Đỏ, thực tế về việc xây dựng lớp học hạnh phúc đã và đang được nhà trường đánh giá và nhìn nhận như một vấn đề thiết yếu và cần thiết bên cạnh việc giáo dục văn hóa cho học sinh. Qua việc khảo sát thực tiễn về việc xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Cờ Đỏ, chúng tôi nhận thấy:

- Thứ nhất, về mặt nhận thức: 100% giáo viên tại trường đã có nhận thức về vai trò, ý nghĩa của lớp học hạnh phúc trong việc phát triển toàn diện học sinh trung học phổ thông.

- Thứ hai, về quá trình thực hiện: Hiện tại, nhà trường đã triển khai và xây dựng trường học hạnh phúc, lớp học hạnh phúc với nhiều hoạt động thiết thực như xây dựng cơ sở vật chất, quan tâm đến đời sống giáo viên và học sinh. Tổ chức các hoạt động tham quan, vui chơi giải trí...

Có thể nói, về thực tế, việc xây dựng trường học hạnh phúc, lớp học hạnh phúc tại trường THPT Cờ Đỏ đã có những bước đầu đạt được những khả quan và ưu điểm nhất định. Tuy nhiên, bên cạnh đó, tại trường vẫn còn tồn tại một số vấn đề cần khắc phục:

- Thứ nhất, việc xây dựng lớp học hạnh phúc vẫn chưa được thực hiện đồng bộ, nhà trường vẫn còn nặng về kiến thức văn hóa, còn tạo ra nhiều áp lực nặng nề cho giáo viên và học sinh.

- Thứ hai, việc xây dựng lớp học hạnh phúc đôi khi chỉ mang tính hình thức,

chạy đua với các khẩu hiệu chứ chưa thực hiện sát sao cụ thể.

- Thứ ba, việc tổ chức các hoạt động cho các em vui chơi giải trí mang tính thời vụ, chưa thường xuyên, chưa đa dạng, chưa khả thi. Chưa tạo ra được sự mới mẻ.

- Thứ tư: Kinh phí dành cho những hoạt động nhằm xây dựng lớp học hạnh

phúc còn chưa được chú trọng.

Chính những nhược điểm này đã ảnh hưởng nhiều tới hiệu quả của việc xây

dựng lớp học hạnh phúc, trường học hạnh phúc của trường THPT Cờ Đỏ.

10

2.2.2. Đối với giáo viên

- Để thực hiện đề tài, chúng tôi đã tiến hành điều tra khảo sát tại trường THPT

Cờ Đỏ với số giáo viên chủ nhiệm được khảo sát là 27.

Bảng 1. Khảo sát về thực trạng xây dựng lớp học hạnh phúc của giáo viên chủ nhiệm Nội dung Số lượng Tỷ lệ %

TT Cảm thấy hạnh phúc khi đến trường 1 2 Đã từng xây dựng lớp học hạnh phúc 7/27 11/27 25,9 40,7

3 4/27 14,8

4 20/27 74

5 27/27 100

6 27/27 100 Nhận thấy xây dựng lớp học hạnh phúc là rất thuận lợi Nhận thấy xây dựng lớp học hạnh phúc là rất khó khăn Nhận thức được xây dựng lớp học hạnh phúc là rất quan trọng và cần thiết. Nhận thức được xây dựng lớp học hạnh phúc là điều kiện để phát triển toàn diện học sinh

Bảng 2. Các hoạt động mà giáo viên chủ nhiệm từng tổ chức cho học sinh để xây dựng lớp học hạnh phúc

Các hoạt động được giáo viên từng tổ chức

TT 1 2 3 4 Số lượng 27/27 27/27 10/27 20/27

5 12/27 Tổ chức đại hội lớp, tọa đàm, diễn đàn Tổ chức các cuộc thi trong lớp Tổ chức tham quan Tổ chức các hoạt động phong trào thi đua học tập tốt Tổ chức các hoạt động vui chơi giải trí, văn nghệ, thể dục, thể thao

Như vậy, qua khảo sát chúng tôi thấy rằng, giáo viên trường THPT Cờ Đỏ đến trường chưa thực sự hạnh phúc. Mặc dù thầy cô đã nhận định được tầm quan trọng của việc xây dựng lớp học hạnh phúc và vai trò của của người giáo viên chủ nhiệm khi tạo ra môi trường hạnh phúc. Tuy nhiên thầy cô đang rất lúng túng, cảm thấy khó khăn trong việc xây dựng lớp học hạnh phúc, chưa có giải pháp hữu hiệu để tạo cho học sinh một môi trường hạnh phúc thực sự mỗi khi đến trường.

2.2.3. Đối với học sinh

Chúng tôi được phân công chủ nhiệm và dạy lớp A3 khóa 2018-2021, và Lớp C2 khóa 2021-2024, đồng thời thầy Hòa dạy toán, cô Hằng dạy văn và cô Hòa dạy thể dục mấy năm liền. Khi nhận lớp, chúng tôi thấy rằng các em đều là học sinh ngoan ngoãn hiền lành, có ý thức học tập và rèn luyện. Tuy nhiên là học sinh một trường miền núi, xa trung tâm, đời sống các em còn nhiều khó khăn nên các em phải

11

chịu những thiệt thòi không đáng có. Kỹ năng sống các em còn hạn chế, sống thụ động, rụt rè, không xác định được mục tiêu. Đó chính là những thử thách và khó khăn của người làm chủ nhiệm như chúng tôi. Chúng tôi phải không ngừng trăn trở làm sao để các em xứng đáng có một tuổi thơ hạnh phúc, “mỗi ngày đến trường là một ngày vui”.

Chúng tôi đã tiến hành khảo sát tâm lý học sinh ngay sau khi nhận lớp. Với câu hỏi: “Các em đến trường có hạnh phúc không?”. Số học sinh được khảo sát là 78 em của hai lớp A3 và C2. Kết quả khảo sát được tổng hợp như sau:

Bảng 3. Khảo sát mức độ hạnh phúc của học sinh

TT Mức độ Số lượng Tỷ lệ %

1 Chưa bao giờ hạnh phúc 2/78 2,56

2 Hiếm khi hạnh phúc 19/78 24,36

3 Thỉnh thoảng hạnh phúc 53/78 67,95

4 Thường xuyên hạnh phúc 4/78 5,13

Qua khảo sát, chúng tôi thấy rằng, có học sinh chưa bao giờ hạnh phúc, tỷ lệ học sinh hiếm khi hạnh phúc và thỉnh thoảng hạnh phúc cao hơn rất nhiều so với thường xuyên hạnh phúc.

* Nguyên nhân lớp học ít hạnh phúc + Với giáo viên: Thứ nhất: Thầy cô chịu áp lực từ nhiệm vụ chuyên môn, kết quả thi, thành

tích giáo dục…

Thứ hai: Thầy cô chịu áp lực từ rất nhiều công việc ngoài chuyên môn. Thứ ba: Thầy cô chịu áp lực từ phía các bậc phụ huynh, của cộng đồng

xã hội.

Thứ tư: Thầy cô chịu áp lực từ bản thân muốn làm tốt nhiệm vụ và muốn học

sinh có được điều kiện tốt nhất để phát triển toàn diện.

Thứ năm: Đời sống của giáo viên còn đang khó khăn, chưa được cải thiện. + Với học sinh: Thứ nhất: Do đặc điểm của một ngôi trường miền núi, vì điều kiện không cho phép đã khiến cho học sinh ít được vui chơi, giao lưu học hỏi. Việc ít có cơ hội giao lưu, tiếp xúc nhiều với các hoạt động xã hội khiến cho học sinh ngày càng nhút nhát, sợ sệt, không dám nói, không dám cười, thậm chí tâm hồn cằn cỗi, không có tuổi thơ.

Thứ hai: Các em cảm thấy mình kém cỏi, thiếu tự tin, ngại giao tiếp, không

dám thể hiện bản thân.

Thứ ba: Do áp lực thi cử, sự kỳ vọng của phụ huynh, giáo viên, nhà trường. Thứ tư: Do những tác động xấu của mặt trái nền kinh tế thị trường, sự bùng nổ công nghệ thông tin, Internet, mạng xã hội đến tâm lý tuổi học trò khiến nhiều

12

em có những suy nghĩ và hành động sai lệch, chệch hướng. Thậm chí là bị lôi kéo vào những tệ nạn rồi cảm thấy chán nản.

3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP XÂY DỰNG LỚP HỌC HẠNH PHÚC Ở

TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG CỜ ĐỎ

3.1. Xây dựng kế hoạch giáo dục phù hợp với đặc điểm, hoàn cảnh của từng học sinh trường trung học phổ thông Cờ Đỏ

Để xây dựng được lớp học hạnh phúc, điều đầu tiên người giáo viên phải xây dựng được kế hoạch giáo dục cho năm học, phù hợp với đặc điểm, hoàn cảnh của từng học sinh.

Có thể nói học sinh trường Cờ Đỏ hầu như là dân tộc thiểu số, đời sống còn rất khó khăn, các em ít được hạnh phúc. Vì vậy người giáo viên chủ nhiệm phải là người hiểu và biết chia sẻ với hoàn cảnh các em. Người giáo viên chủ nhiệm luôn luôn phải đặt ra câu hỏi: hoạt động như này học sinh có thích không? học sinh có vui không, có cảm thấy hạnh phúc không? Và phát triển được năng lực, phẩm chất kỹ năng gì?

Vậy nên đầu năm chúng tôi tiến hành đại hội lớp, thảo luận dân chủ để đề ra

kế hoạch, phương hướng nhiệm vụ giáo dục cho năm học.

TRƯỜNG THPT CỜ ĐỎ CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

LỚP 12A3 Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

Nghĩa Đàn, ngày 15 tháng 9 năm 2020

KẾ HOẠCH, PHƯƠNG HƯỚNG, NHIỆM VỤ NĂM HỌC

- Căn cứ vào Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2020-2021 của trường THPT Cờ Đỏ.

- Căn cứ vào kế hoạch hoạt động của chi đoàn, lớp 12A3 năm học 2020-2021

I. MỤC TIÊU - Góp phần tạo sự chuyển biến căn bản trong nhận thức và hành động về đạo đức, năng lực ứng xử sư phạm của giáo viên và học sinh, hướng tới xây dựng lớp học hạnh phúc không chỉ là nơi cung cấp và đáp ứng các nhu cầu giáo dục mà phải là nơi tạo ra hạnh phúc góp phần tạo nên một xã hội hạnh phúc để có thể tăng trưởng và phát triển bền vững.

- Giúp cho giáo viên và học sinh có nhận thức đầy đủ, đúng đắn về tầm quan trọng trong việc tạo dựng, duy trì lớp học mà ở đó học sinh được yêu thương, được tôn trọng, được an toàn, được hiểu và được có giá trị. Nói rộng hơn là phát triển môi trường lớp học thân thiện, văn minh, hướng đến mô hình trường học hạnh phúc, lớp học hạnh phúc.

13

II. NỘI DUNG 1. Xây dựng môi trường lớp học a) Chỉ tiêu - Không có hiện tượng bắt nạt, bạo lực học đường - 100% học sinh thực hiện tốt những quy định của nhà trường về nề nếp kỷ

luật

- 100% học sinh tham gia các hoạt động nhằm phát triển năng lực cá nhân - 100% học sinh có hoàn cảnh đặc biệt (về tinh thần, sức khỏe, kinh tế) đều

được quan tâm, chia sẻ, động viên và hỗ trợ

- Lớp học sáng, sạch đẹp, đảm bảo an toàn, không có tai nạn thương tích - 100% học sinh đều thích được đến lớp, thích được đi học b) Nội dung thực hiện - Tăng cường tổ chức các hoạt động giao lưu văn nghệ, thể dục thể thao, trò chơi dân gian giữa các nhóm, các hoạt động giáo dục kỹ năng sống để tăng cường sức khỏe thể chất và tinh thần cho học sinh

- Xây dựng bộ quy tắc ứng xử, đạo đức để duy trì bầu không khí học tập, làm việc ấm áp và thân thiện, mọi thành viên trong lớp đều được yêu thương, được tôn trọng, được hiểu, được có giá trị và được đảm bảo an toàn

- GV chủ nhiệm thường xuyên sử dụng các biện pháp quản lý, giáo dục kỷ

luật tích cực. Chú trọng phát huy vai trò của công tác tư vấn học đường

- Tạo cơ hội để mỗi học sinh đều được phát triển tối đa tiềm năng của bản thân, không ai bị bỏ lại, không ai bị lãng quên, tất cả đều thay đổi để phù hợp và tiến bộ

2. Về học tập a) Chỉ tiêu - 100% học sinh đậu tốt nghiệp và đại học, đạt chỉ tiêu được giao theo đăng

ký đầu năm với nhà trường

- 100% các tổ thi đua học tốt ngay từ đầu năm học và gắn với các chủ điểm

hoạt động trong năm học

- 100% học sinh được tham gia các hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm trong

các môn học và tham gia các câu lạc bộ ở trường

- HS tham gia đủ các cuộc thi do nhà trường, các cấp tổ chức b) Nội dung thực hiện - Trong mọi hoạt động giáo dục, hoạt động dạy và học, GV phải làm gương

cho học sinh và chú trọng phương pháp giáo dục bằng nêu gương

- Thực hiện phân công nhiệm vụ cho học sinh một cách công bằng, hợp lý,

phù hợp với điều kiện và khả năng của bản thân

- Mọi hoạt động liên quan đến dạy, học, vui chơi đều được bàn bạc, cởi mở,

lắng nghe, thấu hiểu và đối thoại tích cực

14

- Thay đổi, sáng tạo nội dung sinh hoạt lớp để học sinh phát huy hết năng

lực bản thân

- Phương pháp và hình thức tổ chức dạy học tạo hứng thú, phù hợp, thấu

hiểu và chấp nhận sự khác biệt tâm lý, thể chất, hoàn cảnh của mỗi học sinh

- Tạo nhiều cơ hội cho học sinh được phản biện, sáng tạo và gắn kết, được

chủ động thể hiện quan điểm, ý tưởng, thói quen làm việc nhóm và hợp tác

- Tạo điều kiện tốt nhất để học sinh có cơ hội phát triển, thể hiện và khẳng định năng lực, giá trị bản thân. Tổ chức các cuộc thi cho học sinh để tạo sân chơi và cơ hội ghi nhận những năng lực đó

- Tổ chức các hoạt động ngoại khóa để tăng cường các mối quan hệ, giao

lưu, tăng cường thể lực và nuôi dưỡng cảm xúc tích cực

- Khuyến khích học sinh tự chăm sóc bản thân về sức khỏe tâm lý và thể

chất, tự trang bị cho mình và thực hành được các giá trị sống, kỹ năng sống

3. Về các mối quan hệ trong và ngoài lớp học a) Chỉ tiêu - 100% học sinh có hoàn cảnh khó khăn được quan tâm, hỗ trợ - Không có học sinh bị phân biệt đối xử, bị kỳ thị bởi sự khác biệt - Các sở thích, nguyện vọng hợp lý của học sinh được đáp ứng - Không có học sinh có biểu hiện tâm lý bất thường dẫn đến hành vi tiêu cực - Không có phản hồi tiêu cực từ phía cha mẹ học sinh làm ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa giáo viên và gia đình, ảnh hưởng đến uy tín giáo dục của nhà trường và thầy cô giáo

- Đảm bảo đoàn kết nội bộ trong lớp, không có bè phái, xích mích lẫn nhau

giữa các xã

b) Nội dung thực hiện - Giáo viên chủ nhiệm làm gương cho học sinh trong các mối quan hệ, trong

tương tác, giao tiếp và đối thoại

- Quản lý cảm xúc tiêu cực trong đối thoại, tương tác, giao tiếp và làm việc

với học sinh

- Học sinh và giáo viên, hợp tác, chia sẻ, hỗ trợ lẫn nhau trong các nhiệm

vụ được giao

- Chia sẻ, động viên, hỗ trợ và giúp đỡ những học sinh có hoàn cảnh khó

khăn bằng cách tặng quà, thăm hỏi v.v..

- Quan tâm đến đời sống tinh thần, thấu hiểu tâm tư nguyện vọng của học sinh, cùng nhau chia sẻ vui buồn để cùng nhau xây dựng một lớp học hạnh phúc. - Phối hợp và hợp tác hiệu quả với cha mẹ học sinh, cộng đồng địa phương

và các lực lượng liên quan trong công tác giáo dục học sinh

4. Về hoạt động vui chơi, giải trí a) Chỉ tiêu

15

- 100% học sinh được tham gia các hoạt động vui chơi - Không có học sinh nào bị bỏ rơi - Các sở thích, nguyện vọng vui chơi của học sinh được đáp ứng - Đảm bảo đoàn kết nội bộ trong lớp, vui chơi lành mạnh - 100% sinh cảm thấy vui vẻ, hạnh phúc b) Nội dung thực hiện - Giáo viên chủ nhiệm làm gương cho học sinh trong các mối quan hệ, trong

tương tác, giao tiếp và đối thoại

- Giáo viên chủ nhiệm phối hợp với cán bộ lớp nghiên cứu tổ chức các hoạt

động vui chơi cho các em

- Học sinh và giáo viên hợp tác, chia sẻ, hỗ trợ lẫn nhau trong các hoạt động

nhiệm vụ được giao

III. Tổ chức thực hiện - Lớp trưởng, Bí thư phối hợp với các tổ xây dựng kế hoạch, tổ chức thực

hiện các nội dung hướng dẫn, xây dựng mô hình lớp học tiêu biểu.

- Các tổ xây dựng nội dung sinh hoạt cuối tuần có lồng ghép nội dung xây

dựng lớp học hạnh phúc. Thực hiện tốt các hoạt động giao lưu và ngoại khóa.

Học sinh lớp 12A3 (Năm học 2020-2021) đại hội, thảo luận dân chủ đề ra kế hoạch phương hướng cho năm học

3.2. Xây dựng môi trường lớp học nhân ái, thân thiện, an toàn

Môi trường lý tưởng là việc chúng ta thường xuyên sử dụng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, bao dung với học trò, duy trì bầu không khí học tập, lao động ấm áp và thân thiện, mọi thành viên trong trường học, trong lớp học được yêu thương, được tôn trọng, được hiểu, được có giá trị và được đảm bảo an toàn.

3.2.1. Trang bị đầy đủ thiết bị dạy học cho lớp học nhằm đáp ứng được nhu

cầu đổi mới giáo dục hiện nay

Môi trường là một trong những yếu tố quyết định sự hình thành và phát triển nhân cách của học sinh nên chúng tôi rất chú trọng việc xây dựng môi trường

16

cơ sở vật chất và môi trường tinh thần nhằm mang lại một lớp học hạnh phúc cho các em.

Với việc xây dựng môi trường cơ sở vật chất ngay từ đầu năm học chúng tôi đã tiến hành khảo sát, tham mưu với nhà trường trang bị bổ sung ti vi, quạt, bình nước, bàn ghế… Tuyên truyền huy động phụ huynh, học sinh cũ ủng hộ cơ sở vật chất phục vụ công tác xây dựng môi trường lớp. Sau khi huy động được nguồn lực về cơ sở vật chất nguyên liệu, chúng tôi tiến hành xây dựng môi trường lớp học với tiêu chí lấy học sinh làm trung tâm, bố trí cơ sở vật chất phù hợp để giảng dạy tốt nhất.

Phòng học được trang bị cơ sở vật chất khang trang phục vụ tốt nhất cho việc học của học sinh

3.2.2. Sử dụng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực Phương pháp kỷ luật tích cực là biện pháp giáo dục học sinh không sử dụng các hình thức bạo lực, trừng phạt mà thay thế vào đó là sử dụng những hình thức kỷ luật tích cực, phù hợp để giúp học sinh giảm thiểu những hành vi không phù hợp, củng cố các hành vi tích cực và phát triển nhân cách một cách tốt đẹp và bền vững.

* Lên kế hoạch có thời gian riêng với học sinh Thời gian riêng rất quan trọng trong việc xây dựng một mối quan hệ tốt, đặc biệt với học sinh. Có thể là 10 phút mỗi ngày trước giờ vào học chính thức, hay sau khi ra về hoặc trong giờ làm vệ sinh, giáo viên cùng làm cùng trò chuyện, chia sẻ với các em, động viên các em để các em ngày càng tiến bộ hơn.

Giáo viên gặp riêng học sinh trao đổi, tâm sự sau buổi học

17

* Khen ngợi điểm tốt Là giáo viên chủ nhiệm, chúng ta thường chú ý và chỉ ra những hành vi xấu của học sinh mình. Mà ở lứa tuổi vừa trẻ em vừa người lớn, học sinh rất dễ phản ứng theo chiều hướng tiêu cực, nếu giáo viên cứ chăm chăm vào những sai phạm của các em thì các em lại càng tiếp tục vì chúng nó nghĩ rằng thầy cô không tin tưởng, không yêu thương và nó không có giá trị gì cả. Vì vậy càng khen các em càng phát huy, thậm chí những việc làm của chúng chưa làm mình hài lòng. Những lời khen sẽ khiến các em cảm thấy mình đặc biệt và được yêu thương. Chúng tôi thường để ý khi các em làm điều gì đó tốt và khen ngợi. Chúng tôi luôn bao dung với trò khi các em mắc lỗi. Bỏ đi ánh mắt hình viên đạn và những lời quát mắng. Các em quyền được phản biện. Thế là càng ngày các em càng vui tươi và tiến bộ rõ rệt.

* Đặt kỳ vọng, niềm tin nơi các em Chúng tôi thường nói với học sinh chính xác những gì mình muốn, học sinh làm hiệu quả hơn rất nhiều so với bảo các em không được làm cái này hay không được làm cái kia... Khi các em mắc lỗi, chúng tôi thường nói với các em: Thầy cô tin em sẽ thay đổi, tin em không làm việc xấu. Thầy cô tin em làm được, tin em sẽ đậu đại học… Và từ đó các em cảm thấy bản thân mình có giá trị, dần trưởng thành hơn và chúng “lớn lên” bằng niềm tin chân thành nơi thầy cô.

* Cho học sinh thấy hậu quả việc làm của bản thân một cách bình tĩnh Là giáo viên chủ nhiệm nhiều năm, chúng tôi thường xuyên gặp những tình huống khó xử. Nhiều lúc nóng vội có thể gây nên hậu quả khó lường. Vì vậy cách tốt nhất là biết kiềm chế bản thân và giải quyết công việc một cách bình tĩnh.

Khi các em không vui, gặp điều khó giải quyết, chúng tôi cho các em cơ hội làm điều đúng đắn bằng cách giải thích về hậu quả mà hành vi không tốt do các em gây ra. Ví dụ, chúng tôi muốn các em không gây gỗ đánh nhau, có thể yêu cầu các em dừng lại, nếu không sẽ ảnh hưởng đến tương lai sau này. Đây là một lời cảnh cáo đối với học sinh và cũng là một cơ hội để các em thay đổi hành vi của mình. Nếu các em không dừng lại, chúng tôi cho các em thấy hậu quả một cách bình tĩnh và không biểu lộ sự tức giận, nếu các em dừng lại thì dành nhiều lời khen ngợi cho các em. Sau đó chúng tôi tìm hiểu tài liệu, phim ảnh hoặc câu chuyện thực tế đã được trải nghiệm, có nội dung liên quan đến khuyết điểm của học sinh. Từ đó, các em trình bày suy nghĩ, cảm nhận về nội dung và rút ra bài học, sửa đổi bản thân.

* Luôn lắng nghe, sẻ chia và thấu hiểu Để xây dựng lớp học hạnh phúc, chúng tôi đặc biệt quan tâm đến việc nuôi

dưỡng cảm xúc và khơi dậy lòng trắc ẩn trong mỗi học sinh.

Vì đối tượng là học sinh vùng sâu, vùng xa, học sinh ít va chạm, cuộc sống vất vả nhiều hơn là vui sướng nên chúng tôi rất hiểu, cảm thông. Luôn luôn lắng nghe các em muốn gì, từ đó hiểu rõ các em, quan tâm, chia sẻ, nghiêm khắc nhưng dịu ngọt, không chì chiết. Động viên có định hướng, luôn là người bạn cho các em tâm sự sẻ chia. Luôn vui vẻ nói cười, khơi dậy lòng yêu thương, hướng dẫn cảm xúc

18

tích cực cho các em.

Cũng qua đây, giáo viên chủ nhiệm hiểu được tâm tư của các em, lắng nghe được tiếng lòng của các em, hiểu được hoàn cảnh và điều từng các em gặp phải. Từ đó có cách chia sẻ riêng, có cách động viên kịp thời để các em cảm thấy hạnh phúc.

Hình ảnh giáo viên quan tâm, chia sẻ với học sinh

* Ý nghĩa của giáo dục kỉ luật tích cực Giáo sư Peck Cho đến từ Trường Đại học Hàn Quốc cho rằng: “Nền giáo dục giận dữ “giết chết” sức sáng tạo của học sinh”. Ông nhấn mạnh, học sinh không thể hạnh phúc và có sức sáng tạo nếu lớn lên trong nền giáo dục nhiều sự giận dữ, buồn bã.

Đúng vậy, khi chúng tôi sử dụng biện pháp kỉ luật tích cực đối với học sinh thì thấy được kết quả khả quan ngoài sự mong đợi. Các em có nhiều cơ hội để chia sẻ, bày tỏ cảm xúc, được mọi người quan tâm tôn trọng và lắng nghe ý kiến. Được tôn trọng, được khích lệ, động viên khiến các em tự tin và yêu thích học tập. Yêu trường lớp, có ý thức tự giác, tự nhận ra khuyết điểm và sửa chữa. Biết yêu thương và tôn trọng người khác. Được phát triển toàn diện về trí tuệ và nhân cách, các em ngoan hơn hẳn, biết nghe lời và đặc biệt là các em hiểu được giá trị của bản thân và phấn đấu cho tương lai bản thân.

Hơn nữa đối với bản thân là giáo viên chủ nhiệm, chúng tôi rất vui, hạnh phúc vì học sinh nghe lời, thấy giảm được áp lực quản lí lớp học vì học sinh hiểu và tự giác chấp hành kỉ luật. Xây dựng mối quan hệ thân thiện giữa thầy và trò, giáo viên được học sinh tin tưởng, yêu quý và tôn trọng. Phát huy hiệu suất quản lý lớp học, nâng cao chất lượng giáo dục. Phát huy truyền thống tôn sư trọng đạo và đạt được mục tiêu giáo dục.

3.3. Xây dựng tiết sinh hoạt lớp nhằm giúp các em thấy mình được yêu

thương, được tôn trọng, có “quyền được nói”, được khẳng định bản thân

Như chúng ta đã biết, giáo viên chủ nhiệm là nhà quản lý, nhà giáo dục và là nhà tâm lý, là nơi để các em học sinh chia sẻ những buồn vui, là chỗ dựa tinh thần

19

cho các em trong cuộc sống... Để tạo được sân chơi cho các em, giáo viên chủ nhiệm đã tổ chức rất nhiều hoạt động bổ ích... trong đó có sinh hoạt lớp. Sinh hoạt lớp là dạng hoạt động giáo dục tập thể và là một trong những biện pháp cơ bản góp phần xây dựng tập thể học sinh đoàn kết. Chính thông qua các giờ sinh hoạt lớp, các em học sinh có thể bày tỏ, chia sẻ tâm tư, tình cảm và tự đánh giá, nhận xét nhau thẳng thắn, tích cực. Học sinh trong lớp được liên kết lại với nhau, giáo viên gắn bó với học sinh trong một cộng đồng thu nhỏ để giải quyết những vấn đề của cuộc sống thực hàng ngày ở nhà trường, lớp học. Học sinh được mở rộng các mối liên hệ, tăng cường sự hiểu biết, giúp đỡ lẫn nhau, khắc phục xu hướng hẹp hòi, cục bộ, bè phái trong đời sống tập thể. Đây cũng là dịp để học sinh làm quen với nhiều loại hình hoạt động khác nhau, giúp các em phát triển các kĩ năng cơ bản và cần thiết cho bản thân. Các em vừa được học vừa được chơi, được thể hiện khả năng của mình... Vì nhiều lí do khác nhau, lâu nay trong các nhà trường thường chỉ chú trọng đến các giờ dạy văn hóa mà chưa quan tâm đúng mức đến việc quản lí, tổ chức, dạy và học tiết sinh hoạt. Giờ sinh hoạt chỉ là buổi tổng kết tuần, nhận xét đánh giá những ưu, nhược điểm, rồi lời chỉ trích của thầy cô giáo khi các em phạm lỗi... Chính vì thế thái độ học tập của các em chưa tích cực, chán nản, áp lực, những em phạm lỗi rất sợ ngày thứ 7. Nhận thức được vai trò quan trọng của giáo viên chủ nhiệm lớp trong công tác giáo dục, chúng tôi đã mạnh dạn tìm tòi, đổi mới, thiết kế lại nội dung tiết sinh hoạt nhằm giúp các em cảm thấy vui vẻ, hạnh phúc, thấy mình được yêu thương, được tôn trọng. Mỗi tuần chúng tôi giao cho một nhóm chủ trì buổi sinh hoạt, nhóm đó phải tự thiết kế, chuẩn bị tiết sinh hoạt phù hợp với chủ đề của tuần, tháng. Trong tiết sinh hoạt, các bạn trong nhóm thay mặt giáo viên chủ nhiệm tổ chức hoạt động vui chơi cho tất cả học sinh trong lớp.Với cách làm này, bạn nào cũng được nói, được thể hiện bản thân, được làm người quản lý thể hiện năng khiếu vốn có của mình. Như vậy, qua tiết sinh hoạt học sinh phát huy được tính chủ động, tích cực, được giáo dục đạo đức, giáo dục về giá trị sống.

Vì những lý do trên, chúng tôi xây dựng chi tiết và cụ thể kế hoạch sinh hoạt lớp theo tuần, theo tháng gắn với ý nghĩa của những ngày lễ lớn trong năm như: Ngày phụ nữ Việt Nam, ngày nhà giáo Việt Nam, ngày học sinh sinh viên, ngày Quốc tế phụ nữ, ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, ngày thành lập Đảng, ngày thành lập Đoàn, ngày sinh nhật Bác … Tháng 9: Uống nước nhớ nguồn Tháng 10: Tôn trọng yêu thương phụ nữ Tháng 11: Tôn sư trọng đạo Tháng 12: Em yêu chú bộ đội Tháng 1: Lí tưởng và ước mơ của thanh niên Tháng 2: Mừng Đảng, mừng xuân Tháng 3: Tuổi trẻ sáng tạo - Tuổi trẻ tiên phong chuyển đổi số

20

Tháng 4: Em yêu hòa bình Tháng 5: Thanh niên với Bác Hồ

3.3.1. Xây dựng hộp thư: “Điều em muốn nói”

* Mục đích: Nhằm lắng nghe, tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng của học sinh với nhà trường, thầy cô và bạn bè, tạo cơ hội cho học sinh được bày tỏ suy nghĩ của bản thân, giúp các em thêm mạnh dạn, tự tin.

* Công tác chuẩn bị bao gồm: Xây dựng bảng hộp thư “Điều em muốn nói”, gắn hộp thư ở vị trí đẹp trong lớp học, thuận tiện, dễ quan sát, in phiếu “Điều em muốn nói” theo từng tổ: Tổ 1: phiếu màu xanh, tổ 2: phiếu màu vàng, tổ 3: phiếu màu đỏ, tổ 4: phiếu màu hồng.

- Chuẩn bị một tờ giấy A0 và một cây bút dạ. Tất cả các học sinh trong lớp

tham gia, mỗi em lấy ra một tờ phiếu màu theo từng tổ và cầm bút chuẩn bị.

* Nội dung:

Các em học sinh làm việc độc lập, không nhìn và chép đáp án của nhau. Trong vòng 3 phút, các em viết ra những mong muốn riêng của mình về một môn học hoặc một hoạt động nào đó, nói lên những điều mình hi vọng sẽ đạt được và cả những điều mà mình quan tâm đến.

Giáo viên yêu cầu lớp trưởng thu lại tất cả những mảnh giấy này để lẫn vào hộp, sau đó yêu cầu mỗi học sinh chọn ra một tờ phiếu trong hộp và đọc lên những mong muốn, hi vọng, quan tâm cho học sinh cả lớp cùng nghe.

Giáo viên chủ nhiệm chọn một học sinh lên dùng bút dạ viết ra những thông

tin đó lên giấy A0 treo sẵn trên bảng.

Người chủ trì tổng hợp lại những mong muốn, suy nghĩ, tâm tư và nguyện vọng của học sinh. Từ đó giáo viên chủ nhiệm đưa ra lời nhận xét về những điều mà các em đang cần và đang quan tâm, những mơ ước và hoài bão của các em

Hộp thư “Điều em muốn nói” là nhịp cầu gắn kết yêu thương, không chỉ giúp các em được bày tỏ tâm tư, tình cảm của mình mà còn thực sự cần thiết cho giáo viên chủ nhiệm, nhà trường và gia đình trong sự nghiệp giáo dục.

Thông qua hoạt động, giáo viên chủ nhiệm đã kịp thời nắm bắt được những tâm tư tình cảm, những băn khoăn đối với tuổi mới lớn, những mâu thuẫn với bạn bè,... kịp thời giải quyết những thắc mắc cũng như có những tham vấn giúp các em giải tỏa trong lòng. Giáo viên viên có cơ hội thấu hiểu học sinh, từ đó đề ra biện pháp dạy học và giáo dục phù hợp.

21

3.3.2. Tổ chức các trò chơi nhằm tạo sự vui tươi thoải mái, phát triển kỹ

năng sống, giáo dục đạo đức, giá trị sống cho học sinh

* Ý nghĩa của trò chơi

Các trò chơi có tầm quan trọng rất lớn đối với sự phát triển của học sinh. Trò chơi vừa là hình thức vui chơi, vừa là phương tiện để giáo dục học sinh một cách toàn diện, có khả năng thu hút nhiều học sinh tham gia chơi và hoàn thiện kỹ năng cho học sinh.

Về đạo đức: Tạo cho người chơi tính nhẫn nại, vui tính, vị tha, luyện ý chí, lòng dũng cảm, lòng quyết tâm, tính kiên trì và nhẫn nại, ý thức tổ chức kỷ luật, tinh thần tập thể, tăng khả năng chia sẻ, thấu hiểu và đoàn kết với đồng đội để đạt kết quả mong muốn, khả năng làm việc nhóm sẽ được hình thành.

Về trí tuệ: Giúp cho người chơi có tính sáng tạo, có óc quan sát nhanh, nhận

định được lời nói nhanh, phán đoán và ứng xử khôn khéo, nhớ được lâu.

Về thể lực: Rèn luyện cho người chơi nhanh nhẹn tai mắt, tay chân, có sức

bền cao, tăng cường thêm sinh lực, tháo vát.

Về kỹ năng sống: Giúp các em hình thành một số kỹ năng như: Kĩ năng giao tiếp tương tác trò với trò: học sinh biết lắng nghe và trình bày ý kiến một cách rõ ràng, biết lắng nghe và biết thừa nhận ý kiến của người khác, biết ngắt lời một cách hợp lí. Biết phản đối một cách lịch sự và đáp lại lời phản đối. Kĩ năng xây dựng niềm tin: Đây là kĩ năng tránh đi sự mặc cảm, nhất là với học sinh gặp khó khăn về học tập. Từ đó giúp các em ngày càng tự tin mạnh dạn, có bản lĩnh để vượt qua bao sự rụt rè và khó khăn ban đầu để đạt được những thành quả của mình.

Với việc tổ chức những trò chơi cho học sinh không chỉ giúp cho các em học tập và vui chơi hiệu quả, mà quan trọng hơn, các em cảm nhận được niềm hạnh phúc mỗi khi đến trường, đảm bảo tâm lý phát triển bình thường, hạn chế được tâm lý tự kỉ thường gặp ở lứa tuổi vị thành niên.

*Cách tổ chức trò chơi có hiệu quả

Trò chơi có thể tổ chức theo các bước sau (có thể linh động theo từng trò chơi):

Bước 1: Phổ biến trò chơi

+ Giáo viên cố vấn để quản trò giúp các bạn học sinh nắm vững trò chơi như:

Tên trò chơi, nội dung, cách chơi, cách phân thắng bại…

+ Chọn một số học sinh tham gia trò chơi, hoặc tất cả học sinh được tham gia,

đặc biệt chú ý những học sinh nhút nhát, ít phát biểu.

22

Bước 2: Học sinh thực hiện trò chơi:

+ Các em thảo luận với nhau về việc thực hiện trò chơi.

+ Một nhóm học sinh thực hiện trò chơi trước lớp, cả lớp theo dõi.

+ Những em khác, nhóm khác có thể tiếp tục thực hiện trò chơi.

Bước 3: Tổng kết, đánh giá:

Giáo viên hướng dẫn học sinh đánh giá việc thực hiện trò chơi: trò chơi có được thực hiện đúng quy tắc không, có phù hợp với nội dung không, có thể rút ra bài học gì qua trò chơi này? Giáo viên nhận xét, đánh giá chung và tuyên bố nhóm (hay cá nhân) thắng cuộc.

Giáo viên khen thưởng nhóm có kết quả tốt bằng cách:

+ Tặng một tràng pháo tay, một gói quà cùng với những lời động viên

khen ngợi.

+ Ghi điểm các thành viên trong nhóm.

+ Trao thưởng cho đội thắng.

Có thể tổ chức nhiều trò chơi với hình thức phong phú như: tấm thiệp yêu thương, hát đối đáp, đuổi hình bắt chữ, đố vui để học, thần tượng âm nhạc, đối mặt, trò chơi ô chữ, ai làm ca sĩ, học sinh tập làm giáo viên...

Ví dụ 1: Trò chơi tấm thiệp yêu thương

- Mục đích: Giáo dục về lòng yêu thương, tạo không khí vui vẻ, hợp tác. Đây là hoạt động vô cùng ý nghĩa giúp các em phát huy tính sáng tạo, khéo léo, tỉ mỉ thông qua từng sản phẩm. Giáo dục các em thêm yêu người thân trong gia đình, yêu trường lớp, thầy cô, bạn bè và biết quý trọng những sản phẩm do mình làm ra.

- Cách chơi:

Bước 1: Chia lớp thành 4 đội, mỗi đội chuẩn bị giấy và bút màu. Trong vòng 10 phút các nhóm hãy cụ thể hóa tình yêu thương của mình vào tấm thiệp để thuyết trình.

Bước 2: HS thực hiện trò chơi, trình bày sản phẩm, thuyết trình ý tưởng về

tấm thiệp của đội mình.

Bước 3: Tổng kết - Đánh giá - Trao thưởng:

Giáo viên hướng dẫn học sinh đánh giá việc thực hiện trò chơi: trò chơi được thực hiện đúng quy tắc, phù hợp với nội dung. Qua hoạt động này các em được mạnh dạn tự tin thể hiện tình cảm với thây cô giáo, ngày đêm tận tụy với trò, với bạn bè, với bố mẹ... Các em có cơ hội thể hiện năng khiếu của bản thân.

23

Học sinh đội 1 và đội 2 (Lớp 11C2 - năm học 2020-2023) thiết kế và trình bày sản phẩm trò chơi: “Tấm thiệp yêu thương”

Học sinh đội 3 và đội 4 lớp 11C2 (Năm học 2020-2023) thiết kế và trình bày sản phẩm trò chơi: “Tấm thiệp yêu thương”.

24

Ví dụ 2: Trò chơi “Hát đối đáp”

- Mục đích: Giáo dục về lòng yêu thương, tạo không khí vui vẻ, hợp tác. Đây là dịp để các em đó được khẳng định tài năng âm nhạc mình trước bạn bè. Tạo nên bầu không khí chung của lớp là sôi nổi, vui vẻ và thích thú.

- Cách chơi:

Chia lớp thành 4 đội (có thể tương ứng với 4 tổ của lớp), quản trò đưa ra một từ bất kì và phát hiệu lệnh, lần lượt các đội chơi phải hát một bài hát có chứa từ đó. Đội nào nhớ và hát được nhiều bài nhất sẽ thắng cuộc. Nhiều em HS tuy học không mấy nổi trội nhưng lại rất có khiếu văn nghệ. Bởi thế, đây là dịp để các em đó được khẳng định mình trước bạn bè.

Ví dụ 3: Trò chơi “Ai nhớ nhiều hơn”

- Mục đích: Với trò chơi này, GVCN không chỉ tạo được hứng thú cho HS mà qua đó thêm một lần các em thấy được sự phong phú, đa dạng về các con vật sống xung quanh mình. Đồng thời, quản trò có thể đặt câu hỏi cho HS: Những con vật nào cần được con người quan tâm, yêu quý, bảo vệ?, từ đó giáo dục ý thức trách nhiệm và tình cảm tích cực ở các em đối với sự sống xung quanh.

- Cách chơi:

Quản trò chia tập thể lớp thành 2 đội. Khi tiến hành trò chơi, quản trò đưa ra chữ cái đầu tiên, lần lượt các đội chơi thi xem đội nào kể được nhiều con vật bắt đầu bằng chữ cái đó hơn (ghi ra tờ giấy). Đội nào không kể được hoặc kể được ít hơn sẽ thua cuộc.

* Giáo án minh họa cho tiết sinh hoạt lớp cuối tuần

GIÁO ÁN: SINH HOẠT LỚP CUỐI TUẦN

CHỦ ĐỀ THÁNG 11:TÔN SƯ TRỌNG ĐẠO

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

- Học sinh hiểu sâu sắc hơn về lịch sử ngày nhà giáo Việt Nam 20/11, truyền

thống tôn sư trọng đạo của dân tộc Việt Nam. Hiểu được công lao của thầy cô giáo.

2. Kĩ năng

Các kỹ năng cần hình thành cho HS: Kỹ năng thân thiện, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng xác định hệ quả hành vi, kỹ năng lựa chọn hành vi, kỹ năng nhận diện cảm xúc, kỹ năng thư giãn, kỹ năng tự tin trước đám đông, kỹ năng làm chủ bản thân.

3. Thái độ

- Giáo dục niềm tin, tình cảm yêu quý, tôn trọng và biết ơn thầy cô giáo

- Tích cực chủ động trong học tập và rèn luyện để tự khẳng định, hoàn thiện

bản thân.

25

4. Phẩm chất và năng lực hướng đến

- Hình thành phẩm chất nhân ái, trung thực, trách nhiệm…

- Hình thành năng lực hợp tác, giao tiếp, giải quyết vấn đề

II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC

GV: Hình ảnh về thầy cô giáo, các câu hỏi để tổ chức hoạt động khám phá.

Máy tính, máy chiếu, loa...

HS: Sưu tầm hoặc viết thơ về thầy cô giáo, hoa, câu chuyện về thầy cô giáo,

bài hát về thầy cô,…

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

1. KHỞI ĐỘNG

a) Mục tiêu: HS biết được các nội dung cơ bản của tiết sinh hoạt, tạo tâm thế,

sự phấn chấn cho học sinh hoạt động.

b) Nội dung: HS dựa vào hiểu biết để trả lời câu hỏi.

c) Sản phẩm: HS trả lời được câu hỏi GV đưa ra.

d) Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: GV tổ chức trò chơi “ô cửa bí mật ”: Chọn ô theo ý mình: Có hai ô cửa, đằng sau mỗi ô của là câu hỏi về chủ đề “Tôn sư trọng đạo” Học sinh trả lời đúng được thưởng một tràng pháo tay, trả lời sai phải hát một bài về thầy cô giáo.

- HS chơi trò chơi

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ

sung.

Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó

dẫn dắt HS vào hoạt động tiếp theo.

Cả lớp hát bài “Người thầy”.

2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu lịch sử, truyền thống ngày nhà giáo Việt Nam-

Truyền thống tôn sư trọng đạo.

Quản trò hướng dẫn HS chơi trò chơi đoán hình ảnh trong bức tranh

a. Mục tiêu: Nắm được những kiến thức cơ bản về trò chơi

26

b. Nội dung hoạt động:

- Vận dụng khả năng để đoán người sau câu hỏi.

- HS hoạt động cá nhân: thu thập thông tin kết hợp làm việc nhóm.

- GV hướng dẫn HS cách thức tìm hiểu và trình bày.

c. Sản phẩm: Kết quả trình bày của HS đoán đúng hình ảnh ẩn sau các câu hỏi

d. Tổ chức thực hiện hoạt động:

Phần 1: Tổ chức cho học sinh chơi trò đoán hình ảnh trong bức tranh

thông qua việc trả lời các câu hỏi được tạo từ các mảnh ghép.

- Quản trò nêu cách chơi và luật chơi: mỗi lần trả lời được một câu hỏi là một mảnh ghép được mở ra. Mỗi mảnh ghép là có một gói câu hỏi.Trả lời được một câu hỏi thì được cộng 2 điểm. Đoán đúng ảnh người được ẩn sau tranh thì được 10 điểm.

- Chia lớp thành 4 đội. Đội nào phất cờ trước thì giành quyền trả lời.

Câu 1: Tên đầy đủ của ngày 20/11?

Hiến chương nhà giáoViệt Nam

Câu 2:Thế nào là “tôn sư trọng đạo”?

Là biết tôn trọng, kính yêu và biết ơn những người thầy, người cô, biết coi

trọng và làm theo đạo lý mà thầy cô dạy

Câu 3: Bác Hồ gửi bức thư cuối cùng cho ngành giáo dục vào năm nào? 1968

Câu 4: Ở Việt Nam, có một thầy giáo bị liệt cả hai tay. Đó là ai?

Thầy Nguyễn Ngọc Ký

Câu 5: Ai được tôn vinh là người thầy chung của hai dân tộc có truyền thống nho giáo Việt Nam và Trung Quốc?

Khổng tử

Câu 6: Người thầy nào của dân tộc Việt Nam được thờ phụng ở văn miếu Quốc Tử Giám?

Chu Văn An

27

Câu 7: Trong lịch sử Việt Nam có một người thầy tuy mù lòa nhưng vẫn mở trường dạy học, học trò theo ông rất đông. Hãy cho biết ông là ai?

Nguyễn Đình Chiểu

Câu 8: Trước khi ra đi tìm đường cứu nước, Bác Hồ đã dạy học trường nào?

Trường Dục Thanh -

Phan Thiết

Câu 9: Hội đồng bộ trưởng ra quyết định lấy ngày 20/11 hàng năm làm ngày

Nhà giáo Việt Nam vào năm nào? 1982

Câu 10: Trường THPT Cờ Đỏ thành lập năm nào? Ai là tác giả của bài hát “Khúc ca trường Cờ Đỏ”?

Trường THPT Cờ Đỏ

thành lập 10/1985

Phần 2: Giao lưu tri thức

Thể lệ: Mỗi nhóm chọn một gói câu hỏi. Đội thi trả lời đáp án vào bảng nhóm.

Mỗi câu trả lời đúng được tính 10 điểm.

Ban giám khảo đánh giá phần thi - Tuyên dương đội thắng cuộc.

Ảnh minh họa cho phần thi: “Giao lưu tri thức”

28

Hoạt động 2: Nhắn gửi yêu thương Quản trò hướng dẫn chơi trò chơi “vòng tròn yêu thương”. Đội thắng cuộc

được cộng 10 điểm

a. Mục tiêu: Nắm được những kiến thức cơ bản về trò chơi, giúp học sinh biết thể hiện tình cảm của mình với người khác, chia sẻ những cảm xúc tình cảm của mình về những vấn đề trong cuộc sống, đặc biệt là nhắn gửi lời yêu thương đến thầy cô giáo

b. Nội dung hoạt động: - Vận dụng khả năng để thể hiện tình cảm của bản thân qua những hình ảnh. - HS hoạt động cá nhân: Thu thập thông tin kết hợp làm việc nhóm. c. Sản phẩm: Kết quả trình bày của HS là chia sẻ được câu chuyện của bản thân d. Tổ chức thực hiện hoạt động: Bước 1: Các nhóm đi vòng tròn theo sự dẫn dắt của quản trò. Bước 2: Các em lắng đọng, đưa tâm trí về với cơ thể để cảm nhận xem bản thân đang cảm thấy ra sao, đồng thời nhớ và ghi lại một điều mà các em đã từng làm khiến một ai đó tổn thương.

Bước 3: Các em chia sẻ câu chuyện của mình với các bạn trong vòng tròn,

trên tinh thần tự nguyện và không phán xét.

Bước 4: Tổng kết - Trao thưởng: Quản trò đưa ra câu hỏi: Qua hoạt động này

các bạn cảm nhận được điều gì?

Các bạn cảm thấy mình hiểu thêm về bạn bè cũng như đồng cảm với bạn hơn. Sự dẫn dắt của các thầy cô giáo cũng đã giúp các em thể hiện được lời xin lỗi của mình với những người mà con nhắc đến bằng nhiều hình thức. Việc các em sẵn sàng chia sẻ là minh chứng cho ước muốn được lắng nghe, cho sự tin tưởng mà các em dành cho các thầy cô và các bạn của mình.

Như vậy qua hoạt động này, giáo viên chủ nhiệm hiểu được tâm tư của các em, lắng nghe được tiếng lòng của các em từ đó giúp giáo viên hiểu được tính tình cũng như hoàn cảnh và điều từng em gặp phải. Từ đó có cách chia sẻ riêng với từng em, có cách động viên kịp thời để các em cảm thấy hạnh phúc.

Học sinh lớp 11C2 (Năm học 2022 - 2023) trong trò chơi “Vòng tròn yêu thương”

29

Hoạt động 3: Hát mãi về thầy cô Quản trò hướng dẫn chơi trò chơi “Ai làm ca sĩ”. Đội thắng cuộc được cộng

10 điểm

a. Mục tiêu: Nắm được những kiến thức cơ bản về trò chơi, giúp học sinh tự

tin thể hiện khả năng vốn có của mình để hát những khúc ca về thầy cô giáo.

b. Nội dung hoạt động: - Vận dụng khả năng để thể hiện một bài hát. - HS hoạt động cá nhân: thu thập thông tin kết hợp làm việc nhóm. - GV hướng dẫn HS cách thức tìm hiểu và trình bày. c. Sản phẩm: Kết quả trình bày của HS là tự tin hát một bài về thầy cô giáo d. Tổ chức thực hiện hoạt động: Bước 1: Chuẩn bị: - Quản trò chia lớp thành 4 đội chơi, mỗi đội chọn một ca sĩ. - Nhạc giai điệu bài hát. - Loa, Mic. - Chọn người dẫn chương trình (MC). - Bầu ban giám khảo: Giáo viên chủ nhiệm và ban cán sự lớp. Sau khi chuẩn bị xong MC giới thiệu: Xin nhiệt liệt chào đón các bạn đã có

mặt trong cuộc thi “Ai làm ca sĩ của lớp của chúng ta ngày hôm nay”.

Bước 2: MC mở một đoạn nhạc dạo của bài hát bất kỳ để mỗi đội đoán, đoán

đúng bài nào thì hát bài đó.

Bước 3: Giáo viên mời đại diện các đội chơi lên trình bày. MC yêu cầu học sinh của các đội cùng hát vỗ tay theo lời ca - cùng hát, học

sinh vui hát.

Bước 4: Tổng kết - Trao thưởng: Ban giám khảo bầu ra đội chơi xuất sắc nhất

và công nhận ca sĩ hát hay nhất. Quản trò đưa ra câu hỏi: Qua hoạt động này, các bạn có thấy vui không, thích thú không, cảm nhận được điều gì?

Như vậy qua hoạt động này, học sinh cảm thấy vui vẻ, tự tin, bản lĩnh trước đám đông. Hơn nữa, qua những bài hát về thầy cô các em thấy được những hình ảnh đẹp về thầy cô giáo và hiểu được công lao to lớn của họ.

Hình ảnh đội 1 và đội 2 (Học sinh lớp 11C2 - Năm học 2022-2023) trình bày phần thi “Tập làm ca sĩ”

30

Hoạt động 4: Ước mơ của em Quản trò hướng dẫn chơi trò chơi “Học sinh tập làm giáo viên”. Đội thắng

cuộc được cộng 10 điểm

a. Mục tiêu: Nắm được những kiến thức cơ bản về trò chơi, giúp học sinh tự tin thể hiện khả năng vốn có của mình. Các em có thể cảm nhận, hiểu được sự vất vả của thầy cô giáo từ đó bản thân cố gắng hơn trong học tập và rèn luyện.

b. Nội dung hoạt động: - Vận dụng khả năng để thể hiện giảng dạy một bài học - HS hoạt động cá nhân: thu thập thông tin kết hợp làm việc theo nhóm. - GV hướng dẫn HS cách thức tìm hiểu và trình bày. c. Sản phẩm: Kết quả trình bày của HS là tự tin làm một người giáo viên. d. Tổ chức thực hiện hoạt động Bước 1: Chuẩn bị Dụng cụ: thước kẻ, bút đỏ, phấn, bảng nhỏ, cặp sách, tập vở, sách giáo khoa,

máy chiếu, ti vi.

Dụng cụ lớp học: bàn, ghế. Chia lớp học thành 4 nhóm. Các em có thể phân chia nhiệm vụ xoay vòng bằng cách “oẳn tù xì” hoặc “tay trắng, tay đen”… để tìm ra người chiến thắng cuối cùng.

Người chiến thắng sẽ được làm giáo viên, những bạn còn lại làm học sinh. Giáo

viên phải nghiêm chỉnh, học sinh phải tuân thủ kỉ luật của lớp học thu nhỏ này.

Bầu ban giám khảo: Giáo viên chủ nhiệm và ban cán sự lớp. Bước 2: Các nhóm trình bày (Tập làm giáo viên) Trong giờ học, người dạy tích cực đặt câu hỏi và khuyến khích mọi người trả lời câu hỏi bằng tiếng vỗ tay. Bên cạnh đó, người dạy nên cho những bài tập (có thể là bài tập vẽ tranh, sơ đồ tư duy, những bài đã học trên lớp và áp dụng vào trò chơi). Về phía các bạn đang làm học sinh, các bạn cần phải tuân theo sự chỉ dẫn của

người dạy trong bài học. Như thế cứ xong một bài học thì nhóm khác sẽ lên thay.

Bước 3: Tổng kết - Trao thưởng Sau khi xoay vòng đủ lượt, các em sẽ bầu chọn ra giáo viên xuất sắc nhất và

tặng cho bạn một phần thưởng tinh thần như một bài hát.

Quản trò đưa ra câu hỏi: Qua hoạt động này các bạn thu nhận được điều gì? Trò chơi đã đề cao tính tự học, tính chủ động, ham mê việc học và luôn sôi nổi. Qua trò chơi này giúp các em vui vẻ, thoải mái sau một tuần học căng thẳng, hơn nữa giúp các em tự tin, năng nổ và biết giao tiếp với mọi người. Và đặc biệt các em có bản lĩnh thể hiện ước mơ của mình.

31

Hình ảnh học sinh lớp 11C2 (năm học 2022-2023) trong trò chơi “Học sinh tập làm giáo viên” 3. LUYỆN TẬP - VẬN DỤNG

a. Mục tiêu: Giúp các em cảm thấy vui vẻ, lạc quan thoải mái sau một tuần

học vất vả. Thấy được giá trị của buổi sinh hoạt .

b. Nội dung hoạt động Bước 1: Quản trò đặt ra câu hỏi liên hệ Để thể hiện tình yêu đối với thầy cô giáo, theo các em chúng ta phải làm

những gì?

Bước 2: Sau khi HS trả lời. Giáo viên tổng kết buổi sinh hoạt, căn dặn học sinh những việc cần làm để xứng đáng là những người chủ tương lai của đất nước. Buổi sinh hoạt đã cho các em thấy được ý nghĩa, giá trị của cuộc sống.

Quản trò cất lên bài hát tập thể: “Khúc ca về trường Cờ Đỏ”. Cả lớp cùng vỗ tay hát - kết thúc buổi sinh hoạt Trao thưởng cho những bạn xuất sắc nhất

32

3.4. Chủ động tham vấn tâm lí cho học sinh Từ thực trạng hiện nay của trường THPT Cờ Cỏ, học sinh dần sa vào các tệ nạn xã hội, buồn bã, đến trường không vui, không hạnh phúc, chán nản bỏ học. Đặc biệt qua theo dõi của đội cờ đỏ, đoàn trường, theo dõi sổ đầu bài và công tác giao ban chủ nhiệm đầu tuần, chúng tôi nhận thấy học sinh vẫn vi phạm nội quy nhà trường, xử lý mâu thuẫn không văn minh, không có kĩ năng giao tiếp và ứng xử phù hợp, tâm lý đối phó, không có mục tiêu học tập, nói dối, vô lễ với giáo viên, không biết cách xây dựng tình bạn, ngôn ngữ lệch chuẩn... Hơn 50% học sinh có vướng mắc tâm lý cần chia sẻ chia sẻ, tham vấn trực tiếp và gián tiếp mà người gần gũi nhất là giáo viên chủ nhiệm.

Vì sao học sinh THPT gặp vấn đề về tâm lý phổ biến như vậy? Bởi ở độ tuổi cấp THPT, các em chưa phải là người lớn nhưng cũng không còn là trẻ con, có khả năng nhận thức nhưng nhận thức của các em chưa thật sự chín chắn và có thể sẽ sai lệch nếu không được định hướng. Đa số các em còn phụ thuộc vào cha mẹ về cả kinh tế lẫn tinh thần. Tuy nhiệm vụ chính là học tập, nhưng các em thường phải đối mặt với rất nhiều áp lực, từ nhiều phía: gia đình, nhà trường, xã hội. Ở nhà, đó là những yêu cầu, kỳ vọng của cha mẹ, ông bà, là bầu không khí trong gia đình, là mối quan hệ giữa con cái với cha mẹ. Ở trường, là áp lực về học tập, quan hệ với thầy cô, bạn bè. Ngoài xã hội, các em phải đối mặt với những cám dỗ của các trò chơi, các trang thông tin mạng. Và riêng bản thân các em cũng phải lúng túng với những vấn đề mới nảy sinh: những thay đổi về tâm sinh lý, tình yêu tuổi học trò, việc lựa chọn nghề nghiệp trong tương lai. Cá biệt, có những em vấp phải vấn đề nghiêm trọng hơn: lệch lạc về giới tính, bạo hành gia đình, tệ nạn xã hội. Đối diện với những vấn đề phức tạp đó, rất nhiều em sẽ không biết nhìn nhận, giải quyết vấn đề như thế nào cho hợp lý. Trong những trường hợp như thế, học sinh rất cần đến sự chia sẻ, sự thông hiểu từ người thân, gia đình, bạn bè. Thế nhưng trong cuộc sống, người lớn chúng ta thường đòi hỏi các em phải có ý thức trách nhiệm, có thái độ hợp lý, có tính độc lập, nhưng mặt khác lại cũng đòi hỏi các em phải chịu sự sắp đặt của của người lớn. Không muốn bị áp đặt, không muốn bị so sánh, con cái thường che giấu cha mẹ những điều mà các em đang trăn trở, những vướng mắc của bản thân. Càng ngày, vì lý do này hay lý do khác, các em đề phòng cha mẹ, thầy cô, bạn bè. Có thể nói, lứa tuổi 15 - 18 là một trong những giai đoạn khủng hoảng tâm lý và khó khăn trong cuộc đời của mỗi người. Sự giúp đỡ kịp thời và đúng đắn từ phía người lớn là một nhu cầu bức thiết đối với các em đặc biệt là khi các em đã rơi vào sự khủng hoảng tâm lý. Học sinh cần được giãi bày, cần được tâm sự, cần được những lời khuyên đúng đắn từ người lớn, mà gần gũi với các em nhất chính là cha mẹ, thầy cô, đặc biệt là giáo viên chủ nhiệm. Và khi không thể có được điều đó từ gia đình, nhiều em đã xem thầy cô chủ nhiệm như một chỗ dựa tinh thần, là chiếc phao cứu sinh cho các em. Cho các em những lời khuyên, định hướng đúng đắn cho các em con đường phải đi, giúp các em tìm lại niềm tin, niềm vui trong cuộc sống. Đó là những điều mà người thầy cần phải thực hiện được để đáp ứng nhu cầu được tư vấn tâm lý.

Từ thực tế trên, chúng tôi xây dựng kế hoach tổ chức tham vấn, tư vấn tâm lý cho học sinh mắc khuyết điểm, đang gặp khó khăn về tâm lý, gây chán nản buồn bã không muốn học tập.

33

* Tham vấn tâm lý trực tiếp Đối với học sinh THPT, việc bày tỏ tâm tư tình cảm với một ai đó là việc làm không hề đơn giản. Phải là người gần gũi, thật sự quan tâm thì các em mới dám chia sẻ. Và người gần gũi với các em nhất là giáo viên chủ nhiệm.

Giáo viên cần cởi mở để học sinh gần gũi. Giáo viên cần phải tạo điều kiện để học sinh có vấn đề về tâm lý cởi mở trong suy nghĩ, cảm xúc cũng như trong hành động - cởi mở với chính mình trong không gian riêng tư, cởi mở với chính mình khi có sự hiện diện của người khác. Điều này rất quan trọng, bởi vì việc học diễn ra trong một quá trình suy ngẫm về bản thân, về những người xung quanh, và về tình huống thực tại. Ví dụ như trong buổi sinh hoạt cuối tuần, giáo viên muốn giải quyết trường hợp các bạn học sinh tham gia đánh nhau, thì nhất thiết phải có một môi trường cởi mở và an toàn để các em có thể thoải mái chia sẻ những điều khó nói nhất và tin tưởng việc chia sẻ này có thể thay đổi suy nghĩ, cách sống của các em. Hoặc một trường hợp khác gặp vấn đề tâm lý vì gia đình, kinh tế gia đình khó khăn bố mẹ thường xuyên cãi vã, em không muốn về nhà vì thường xuyên phải đối mặt với những tình huống đó. Em rất chán nản, thường xuyên bỏ học, đến lớp không muốn giao tiếp với ai, không biết chia sẻ cùng ai. Em rất muốn tìm một môi trường an toàn để chia sẻ. Và môi trường an toàn đó không ai khác đó là giáo viên chủ nhiệm. Bước 1: Giáo viên chủ nhiệm tiếp cận học sinh để tạo niềm tin cho các em với thái độ yêu thương gần gũi.

Bước 2: Gợi chuyện - Tạo cơ hội để học sinh bày tỏ trực tiếp. Bước 3: Lắng nghe các em chia sẻ, thể hiện thái độ đồng cảm, thấu hiểu, tôn

trọng tạo lòng tin, thừa nhận giải quyết chứ không phán xét.

Bước 4: Đưa ra hướng giải quyết dễ thực hiện nhất cho các em, giúp các em định hình lại được cảm xúc, hiểu rõ vấn đề và gỡ bỏ hoang mang, khó khăn gặp phải. Như vậy, qua buổi nói chuyện các em cảm thấy tự tin hơn, vui vẻ, hạnh phúc hơn khi đến lớp.

Giáo viên gặp riêng học sinh (Lớp 11C2 - Năm học 2022-2023) có vấn đề về tâm lý cần giải quyết

* Tham vấn tâm lý gián tiếp

Bước 1: Giáo viên chủ nhiệm kết bạn Zalo, Facebook, Messenger.

34

Bước 2: Giáo viên chủ động hỏi thăm, gợi chuyện.

Bước 3: Học sinh bày tỏ, chia sẻ.

Bước 4: Giáo viên lắng nghe, thấu hiểu, đồng cảm, tìm lời chân thành, phân

tích lý giải, động viên các em.

Như vậy, thay vì những lời chì chiết quát mắng trên lớp khi các em mắc lỗi, chúng tôi đã chủ động tham vấn tâm lý, tạo cơ hội để các em bày tỏ những khó khăn khi gặp phải. Từ đó chúng tôi tôi tìm ra cách giải quyết đúng đắn để em không bị trượt dài trên con đường tội lỗi. Các em có niềm tin vào bản thân, vào cuộc sống, thấy yêu bạn bè thầy cô hơn, thấy thú vị hạnh phúc hơn khi đến trường.

Học sinh lớp 12A3 (năm học 2020-2021) gặp vấn đề về tâm lý - GV tư vấn chia sẻ qua Facebook, Messenger

35

3.5. Xây dựng mối quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh bằng

cách thành lập câu lạc bộ: “Điều phụ huynh muốn nói”

Có thể nói rằng, giáo viên và phụ huynh đều có vai trò quan trọng, không thể thay thế trong quá trình giáo dục học sinh. Phụ huynh luôn mong muốn giáo viên sẽ dạy dỗ con em mình ở trường theo một cách tốt nhất, trong khi đó, giáo viên lại mong đợi phụ huynh hỗ trợ họ trong việc giáo dục con cái ở nhà và ở trường. Cả hai đều mong muốn con cái đạt được thành tích cao trong học tập, có phẩm chất đạo đức tốt ở trường cũng như ngoài xã hội. Khi có những mong đợi giống nhau, hai bên sẽ giao tiếp để thúc đẩy mối quan hệ ngày càng tốt đẹp, khiến cả hai đều hiểu rõ hơn về vai trò của mình. Lúc đó, việc giao tiếp hai chiều thường xuyên giữa gia đình và nhà trường trở nên cần thiết. Qua đó, cha mẹ sẽ nắm được những thông tin về việc học tập và các hoạt động ở trường của con cái, đồng thời, giáo viên cũng hiểu hơn về hoàn cảnh gia đình, năng lực, sở thích của trẻ.

Với phụ huynh, việc trao đổi thường xuyên với giáo viên sẽ giúp họ hiểu hơn về chương trình giảng dạy, môi trường học tập cũng như những mục tiêu, sứ mệnh của nhà trường. Họ có thể đưa ra những ý kiến đóng góp mang tính xây dựng đối với nhà trường nhằm hướng tới việc nâng cao chất lượng giáo dục và hỗ trợ con cái trong quá trình học tập. Nhưng quan trọng nhất là phụ huynh sẽ có niềm tin và động lực tham gia cùng với nhà trường trong việc chăm sóc và giáo dục học sinh. Với giáo viên chủ nhiệm, khi trò chuyện với phụ huynh, giáo viên sẽ hiểu hơn về môi trường gia đình, sự kỳ vọng của cha mẹ cũng như nhu cầu giáo dục của học sinh, từ đó áp dụng những phương pháp giảng dạy phù hợp hướng đến từng cá nhân người học. Khi mối quan hệ trở nên tốt đẹp, giáo viên sẽ nhận được cái nhìn tích cực hơn từ phía phụ huynh khi thực hiện các hoạt động chuyên môn, nhờ vậy, tinh thần và động cơ làm việc của họ được cải thiện rõ rệt.

Với học sinh, khi cha mẹ cùng tham gia các hoạt động tại trường, bản thân các em sẽ có thái độ tích cực trong quá trình học tập, nhờ đó, thành tích được nâng cao, các hành vi ứng xử cũng được thực hiện chuẩn mực hơn. Mối quan hệ tốt đẹp giữa cha mẹ học sinh và giáo viên sẽ giúp đứa trẻ cảm thấy tự tin hơn ở trường và do vậy, sẽ thành công hơn. Điều này khiến học sinh cảm thấy rằng chúng có thể tin tưởng vào thầy cô giáo của mình như cách mà cha mẹ chúng vẫn làm. Mối quan hệ đó sẽ khiến các em cảm thấy an toàn khi thấy những người quan trọng trong cuộc đời chúng đang cùng làm việc với nhau.

Chính vì vai trò quan trọng của giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh nên giáo viên chủ nhiệm phải là người chủ động tạo ra bối cảnh giao tiếp phù hợp. Có thể giao tiếp trực tiếp hoặc giao tiếp gián tiếp. Trao đổi mang tính chất một chiều và trao đổi mang tính chất hai chiều.

Với đặc thù của trường miền núi, phụ huynh đại đa số là dân tộc thiểu số, họ ít giao tiếp nên rất ngại trao đổi trực tiếp với giáo viên. Vì vậy, chúng tôi xây dựng câu lạc bộ “điều phụ huynh muốn nói”. Mỗi tháng tổ chức một lần, trực tiếp hoặc

36

qua mạng. Phụ huynh ngại trao đổi trực tiếp thì nhắn tin hoặc viết thư gửi vào hòm thư. Sau đó giáo viên tập hợp lại và trao đổi vào một buổi họp gần nhất. Nếu cần riêng tư thì giáo viên nhắn riêng qua Facebook, Messenger

Giáo viên trao đổi gián tiếp với phụ huynh qua lớp 11C2 qua Messenger Hình ảnh phụ huynh lớp 11C2 (Năm học 2022-2023) trong câu lạc bộ “điều phụ huynh muốn nói”

3.6. Tổ chức tham gia các hoạt động văn nghệ, thể dục thể thao, hoạt động

vui chơi, giải trí

* Động viên khích lệ học sinh tham gia các hoạt động do nhà trường và

đoàn thanh niên tổ chức

* Ý nghĩa của hoạt động Sau mỗi buổi học áp lực, vất vả thì việc tổ chức các hoạt động thi văn nghệ, thể dục thể thao, vui chơi giải trí là một trong những hoạt động được nhiều em học sinh hưởng ứng chờ đợi. Với lợi thế là sôi động, màu sắc, các hoạt động này thường dễ dàng tạo được những hiệu ứng tốt như giúp các em điều chỉnh được cảm xúc hơn, cởi mở hơn và dễ dàng trao đổi thông tin cũng như giao tiếp với nhau. Các em cảm thấy vui vẻ, thoải mái, cảm thấy cuộc sống có ý nghĩa.

* Về hình thức tổ chức Hoạt động này tổ chức nhân lễ kỷ niệm này nhà giáo Việt Nam 20/11. Ngày thành lập quân đội nhân dân 22/12. Ngày thành lập đoàn 26/3. Ngày quốc tế phụ nữ 8/3…

Cũng có thể là sau mỗi buổi học, thầy cô và trò tự tổ chức vui chơi để giảm căng thẳng. Những hoạt động đó nhằm tạo sân chơi cho các em điều chỉnh được những cảm xúc áp lực trong học tập. Cũng qua hoạt động này, học sinh được hình thành một số kỹ năng như: Kỹ năng giao tiếp và ứng xử, kỹ năng thể hiện sự tự tin trước đám đông...

37

Học sinh lớp 12A3 (Năm học 2020-2021) tham gia giải bóng đá nam và bóng chuyền nữ

Học sinh lớp 12A3 (Năm học 2020-2021) Tham gia hội diễn văn nghệ

Học sinh lớp 11C2 Tham gia hội thi cắm hoa chào mừng ngày 8/3

38

Học sinh 12A3 (Năm học 2020-2021) Hoạt động vui chơi giải trí sau buổi học

Học sinh 11C2 (Năm học 2022-2023) Hoạt động vui chơi giải trí sau buổi học

4. KHẢO SÁT SỰ CẤP THIẾT VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC GIẢI

PHÁP ĐỀ XUẤT

4.1. Mục đích khảo sát Giáo viên tiến hành khảo sát nhằm đánh giá sự cần thiết và tính khả thi của các giải pháp được áp dụng, đem lại kết quả cao trong việc xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Cờ Đỏ.

4.2. Nội dung và phương pháp khảo sát 4.2.1. Nội dung khảo sát Nội dung khảo sát tập trung vào 02 vấn đề chính sau: Nội dung 1: Các giải pháp được đề xuất có thực sự cấp thiết đối với vấn đề

nghiên cứu hiện nay không?

Nội dung 2: Các giải pháp được đề xuất có khả thi đối với vấn đề nghiên cứu

hiện tại không?

4.2.2. Phương pháp khảo sát và thang đánh giá Phương pháp được sử dụng để khảo sát là trao đổi bằng bảng hỏi thông qua

google biểu mẫu; với thang đánh giá 04 mức (tương ứng với điểm số từ 1 đến 4):

Không cấp thiết; Ít cấp thiết; Cấp thiết và Rất cấp thiết. Không khả thi; Ít khả thi; Khả thi và Rất khả thi. Tính điểm trung bình theo phần mềm Excel.

39

4.3. Đối tượng khảo sát Nhằm khẳng định tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất trên, chúng tôi đã tiến hành trao đổi bằng bảng hỏi thông qua google biểu mẫu với 79 đối tượng là những giáo viên làm công tác chủ nhiệm, giáo viên bộ môn và học sinh của lớp chủ nhiệm. Đối tượng khảo sát được chia thành 3 nhóm ở bảng dưới đây:

Tổng hợp các đối tượng khảo sát

Bảng 4. Tổng hợp các đối tượng khảo sát

TT Số lượng

1 27 Đối tượng Giáo viên làm công tác chủ nhiệm năm học 2022-2023 ở trường THPT Cờ Đỏ

2 Giáo viên bộ môn ở lớp 11C2 năm học 2022-2023 3 Học sinh lớp 11C2 năm học 2022-2023 12 40 79

4.4. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đã

đề xuất.

Kết qủa được khảo sát qua đường link https://forms.gle/SiNtp8HBvPCtpPrf7 4.4.1. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết của các giải pháp đã đề xuất qua

khảo sát google biểu mẫu

40

Bảng 5. Đánh giá sự cấp thiết của các giải pháp đề xuất

Các thông số Thang đánh giá các giải pháp

TT Các giải pháp

Mức Ít cấp thiết Cấp thiết Không cấp thiết Rất cấp thiết

1 0 0 8 71 3,89 4

Giải pháp 1: Xây dựng kế hoạch giáo dục cho năm học phù hợp với đối tượng, hoàn cảnh học sinh trong của từng học sinh trường trung học phổ thông Cờ Đỏ.

2 0 0 5 74 3,93 4

Giải pháp 2: Xây dựng môi trường lớp học nhân ái, thân thiện, an toàn ở lớp chủ nhiệm.

3 0 0 7 72 3,91 4

Giải pháp 3: Xây dựng tiết sinh hoạt lớp nhằm giúp các em thấy mình được yêu thương, được tôn trọng, có “quyền được nói”, được khẳng định bản thân

4 0 0 9 70 3,88 4

Giải pháp 4: Chủ động tham vấn tâm lí cho học sinh lớp chủ nhiệm.

0 0 11 68 3,86 4 5

Giải pháp 5: Xây dựng mối quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh bằng cách thành lập câu lạc bộ: “Điều phụ huynh muốn nói” ở lớp chủ nhiệm.

6 0 0 9 70 3,88 4

Giải pháp 6: Tổ chức tham gia các hoạt động văn nghệ, thể dục thể thao, hoạt động vui chơi, giải trí

Từ số liệu thu được ở bảng trên có thể thấy rằng điểm trung bình của các giải pháp chủ yếu trên 3 và dưới 4, tương ứng với mức 4. Như vậy việc xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Cờ Đỏ đã đề xuất là rất cấp thiết.

41

4.4.2. Kết quả khảo sát về tính khả thi của các giải pháp đã đề xuất qua

khảo sát google biểu mẫu

Bảng 6: Đánh giá tính khả thi của các giải pháp đề xuất

Các thông số Thang đánh giá các giải pháp

TT Các giải pháp

Mức Ít cấp thiết Cấp thiết Không cấp thiết Rất cấp thiết

0 0 13 66 3,83 4 1

Giải pháp 1: Xây dựng kế hoạch giáo dục cho năm học phù hợp với đối tượng, hoàn cảnh học sinh trong của từng học sinh trường trung học phổ thông Cờ

42

Các thông số Thang đánh giá các giải pháp

TT Các giải pháp

Mức Ít cấp thiết Cấp thiết Không cấp thiết Rất cấp thiết

2 0 0 11 68 3,86 4

3 0 0 12 67 3,84 4

4 0 0 10 69 3,87 4

5 0 0 12 67 3,84 4

6 0 0 9 70 3,88 4

Từ số liệu thu được ở bảng trên, có thể thấy rằng việc đề xuất và áp dụng các

Đỏ. Giải pháp 2: Xây dựng môi trường lớp học nhân ái, thân thiện, an toàn ở lớp chủ nhiệm. Giải pháp 3: Xây dựng tiết sinh hoạt lớp nhằm giúp các em thấy mình được yêu thương, được tôn trọng, có “quyền được nói”, được khẳng định bản thân Giải pháp 4: Chủ động tham vấn tâm lí cho học sinh lớp chủ nhiệm. Giải pháp 5: Xây dựng mối quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh bằng cách thành lập câu lạc bộ: “Điều phụ huynh muốn nói” ở lớp chủ nhiệm. Giải pháp 6: Tổ chức tham gia các hoạt động văn nghệ, thể dục thể thao, hoạt động vui chơi, giải trí

giải pháp xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Cờ Đỏ là rất khả thi.

5. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC

Sau khi xây dựng lớp học hạnh phúc tại lớp chủ nhiệm, khóa A3 năm học

2018-2021, khóa C2 chúng tôi thu được kết quả như sau:

5.1. Kết quả các mặt giáo dục ý thức đạo đức và kỹ năng

Qua kết quả điều tra về các hoạt động của 78 học sinh tại lớp A3 và lớp C2 - trường THPT Cờ Đỏ, kết quả cho thấy, khi tổ chức các hoạt động nhằm xây dựng lớp học hạnh phúc:

- Học sinh có ý thức hơn trong mọi hoạt động của trường, lớp.

- Học sinh tích cực hơn, năng động hơn, mạnh dạn hơn, tự tin hơn, hòa đồng

43

hơn, dám bày tỏ tâm tư tình cảm với mọi người.

- Học sinh đã xác định được mục tiêu ý nghĩa của việc học tập. Có trách nhiệm với bản thân, xác định được tương lai cho mình (Nhiều em đã đậu đại học, vào được các trường mà bản thân yêu thích).

- Học sinh thấy vui vẻ, hạnh phúc hơn khi đến trường. Thấy yêu thầy cô, bè

bạn, yêu trường, yêu lớp hơn…

* Lớp A3 khoá 2018 - 2021

Bảng 7. Kết quả hạnh kiểm và học lực trước và sau tác động

Trước tác động Sau tác động

Năm học 2019-2020 Năm học 2020-2021

Sĩ số Tốt Khá TB Yếu Sĩ số Tốt Khá TB Yếu

SL 16 19 3 28 10 0 0 0 Hạnh kiểm 38 38 0 0 Tỉ lệ% 42,11 50 7, 89 73,68 26,32 0

Giỏi Khá TB Yếu Giỏi Khá TB Yếu

38 SL 15 23 0 38 6 29 3 0 0 Học lực

Tỉ lệ% 39,47 60,53 0 15,79 76,32 7, 89 0 0

* Lớp C2 khóa 2021-2024

Bảng 8. Kết quả hạnh kiểm và học lực trước và sau tác động

Trước tác động

Sau tác động Học kỳ 1 - Năm học 2022-2023 Năm học 2021-2022

Sĩ số Tốt Khá TB Yếu Tốt Khá TB Yếu Sĩ số

0 SL 11 23 6 19 19 2 Hạnh kiểm 0

Tỉ lệ% 27,5 57,5 15,0 47,5 47,5 5,0 0

40 Giỏi Khá TB Yếu 40 Giỏi Khá TB Yếu

SL 8 29 3 17 23 0 0 0 Học lực

Tỉ lệ% 20,0 72,5 7,5 42,5 57, 5 0 0 0

44

5.2. Kết quả điều tra về tâm lý (Mức độ hạnh phúc của học sinh khi tham

gia các hoạt động)

Bảng 9. Mức độ hạnh phúc của học sinh khi tham gia các hoạt động

Lớp A3 khoá 2018-2021

Trước tác động Sau tác động

Năm học 2019-2020 Năm học 2020-2021 Mức độ

Số lượng Tỉ lệ % Số lượng Tỉ lệ %

Chưa bao giờ hạnh phúc 1 HS 2,64 0 HS 0

Hiếm khi hạnh phúc 8 HS 21,05 0 HS 0

Thỉnh thoảng hạnh phúc 26 HS 68,42 19 HS 50,0

Thường xuyên hạnh phúc 3 HS 7,89 19 HS 50,0

Lớp C2 khóa 2021-2024

Trước tác động Năm học 2021-2022 Sau tác động Học kỳ 1 - Năm học 2022-2023 Mức độ

Số lượng Tỉ lệ % Số lượng Tỉ lệ %

Chưa bao giờ hạnh phúc 1 HS 2,5 0 HS 0

Hiếm khi hạnh phúc 11 HS 27,5 0 HS 0

Thỉnh thoảng hạnh phúc 27 HS 67,5 24 HS 60,0

Thường xuyên hạnh phúc 1 HS 2,5 16 HS 40,0

Kết quả học sinh thường xuyên hạnh phúc tăng cao hơn rất nhiều và không có học sinh chưa bao giờ hạnh phúc. Điều đó cho thấy việc xây dựng lớp học hạnh phúc đã bước đầu thành công.

45

PHẦN III. KẾT LUẬN

1. Quá trình nghiên cứu

Nhằm đáp ứng mục tiêu của việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thông là hướng tới trường học hạnh phúc, lớp học hạnh phúc, chúng tôi đã tìm hiểu, nghiên cứu tìm ra các giải pháp tối ưu trong quá trình tổ chức dạy học để giúp các em học sinh phát triển một cách toàn diện. Khi tiến hành nghiên cứu, chúng tôi đã tìm hiểu rõ đặc thù của học sinh trường THPT Cờ Đỏ để có hướng giáo dục phù hợp.

2. Ý nghĩa đề tài

- Đề tài được nghiên cứu đã xây dựng được mô hình lớp học hạnh phúc ở một

trường học miền núi.

- Tạo được sự phấn khởi vui tươi cho các em khi đến trường, giúp các em tích cực tham gia vào các hoạt động học tập, kích thích được sự hứng thú của học sinh, qua đó góp phần làm thay đổi, phát triển toàn diện học sinh.

- Đối với giáo viên, phát huy được sự chủ động sáng tạo trong phương pháp

giáo dục đạo đức học sinh.

3. Phạm vi ứng dụng của đề tài

Đề tài nghiên cứu có thể triển khai cho mọi đối tượng học sinh. Có thể vận dụng cho tất cả các trường học từ miền núi nông thôn, từ các thị trấn, thị xã đến các thành phố lớn.

4. Hướng phát triển của đề tài

- Ngoài những giải pháp mà đề tài đã áp dụng để phát triển toàn diện học sinh trong quá trình giáo dục, giáo viên có thể áp dụng những giải pháp khác để phát triển toàn diện hơn.

- Trên cơ sở những giải pháp mà đề tài đã đưa ra, giáo viên có thể khai thác sâu hơn, tổ chức ở quy mô lớn hơn cho nhiều đối tượng học sinh trong quá trình giáo dục.

5. Đề xuất, kiến nghị

5.1. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo

- Sở Giáo dục và Đào tạo nên thường xuyên tập huấn bồi dưỡng nâng cao nhận thức về công tác giáo dục học sinh, kỹ năng xây dựng lớp học hạnh phúc đối với giáo viên

- Tăng cường công tác tuyên truyền giáo dục, bồi dưỡng nhận thức về vai trò, nhiệm vụ, vị trí của việc xây dựng lớp học hạnh phúc cho giáo viên và học sinh ngay từ khi bước vào năm học mới.

- Tổ chức nghiên cứu, học tập các công văn, chỉ thị, hướng dẫn của ngành về

46

lớp học hạnh phúc. Tạo điều kiện cho giáo viên chủ nhiệm tham gia các lớp bồi dưỡng, các chuyên đề về công tác chủ nhiệm trong thời đại mới.

5.2. Đối với nhà trường

- Phải xây dựng kế hoạch cụ thể cho từng thời gian, thời điểm hoạt động.

- Để thực hiện tốt việc xây dựng lớp học hạnh phúc, người quản lý phải xác định được mục tiêu của công tác quản lý trên cơ sở bám sát mục tiêu xây dựng trường học hạnh phúc, lớp học hạnh phúc phù hợp với điều kiện cụ thể của nhà trường.

- Xác định các phương thức chủ yếu và các điều kiện cơ bản nhằm thực hiện

có hiệu quả công tác xây dựng lớp học hạnh phúc.

- Phân công cụ thể cho các thành viên phụ trách để chọn các giải pháp cụ thể

cho hoạt động. Tổ chức thực hiện kế hoạch đề ra.

- Phân chia các hoạt động của tuần, tháng, năm phù hợp với điều kiện

nhà trường.

- Giám sát chặt chẽ để điều hành việc tổ chức thực hiện.

- Xây dựng chuẩn mực đánh giá chung cho việc thực hiện các chủ điểm đặc biệt là các ngày cao điểm theo tháng, và các chuẩn mực đánh giá riêng cho từng hoạt động. Đánh giá điều chỉnh các hoạt động.

- Xây dựng các điều kiện về cơ sở vật chất cho hoạt động.

- Nhà trường nên có những tài liệu tham khảo hoặc hướng dẫn các tài liệu tham khảo để các em có thể tìm nghiên cứu trước khi tiến hành hoạt động.Tận dụng tất cả cơ sở vật chất sẵn có của nhà trường, khai thác tiềm năng cơ sở vật chất sẵn có của xã hội để tổ chức tốt hoạt động cho học sinh.

- Làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục, đẩy mạnh công tác tham mưu với các cấp chính quyền và địa phương đầu tư thêm về cơ sở vật chất trang thiết bị trường học. Đặc biệt chú ý đối với trường miền núi là một trường đặc thù, để ngoài giờ học trên lớp các em có điều kiện vui chơi, giải trí, sinh hoạt.

5.3. Đối với giáo viên

- Nắm vững cấu trúc, nguyên tắc, quy trình tổ chức, xây dựng lớp học hạnh

phúc.

- Thường xuyên đổi mới và đa dạng hóa các hình thức tổ chức dạy học nhằm tạo sự hứng thú, say mê vui vẻ, thoải mái, hạnh phúc khi đến trường. Giúp học sinh phát triển một cách toàn diện.

- Giáo viên luôn phải là người “Gieo niềm hạnh phúc cho học sinh”…

47

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Chia sẻ của GS Peck Cho tại Hội thảo “Thay đổi vì một môi trường hạnh phúc”,

trang điện tử VTV7.

2. Chia sẻ của ThS Trần Thị Hải Yến, Khoa Giáo dục, Học viện Quản lý giáo dục

trang điện tử, http://giaoducthoidai.com của tác giả Lê Đăng.

3. Kế hoạch liên tịch số 08/KHLT-SGDDT-CĐN ngày 2/9/2020 về “Nâng cao năng lực ứng xử sư phạm, đạo đức nhà giáo, người lao động đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới”.

4. Đặng Quốc Bảo, Phát triển giáo dục trong bối cảnh hiện nay: Nhận thức và thu

hoạch, sưu tầm và liên tưởng, NXB Thông tin, 2020.

5. Đặng Quốc Bảo, Phạm Minh Giản, “Dòng chảy giáo dục Việt, từ truyền thống

đến hiện đại”.

6. Kỷ luật tích cực trong lớp học, NXB Phụ nữ Việt Nam, 2018.

7. Kỷ luật tích cực không phải là sự trừng phạt mà là tôn trọng trẻ, NXB Phụ nữ

Việt Nam 2021.

8. Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh THPT, NXB Giáo dục, 2016.

9. Góp phần xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực, NXB Giáo dục Việt

Nam.

10. Báo cáo tổng kết năm học 2020-2021, 2021-2022 của trường THPT Cờ Đỏ.

11. Kế hoạch năm học năm học 2022- 2023 của trường THPT Cờ Đỏ.

PHỤ LỤC

Phụ lục 1: PHIẾU KHẢO SÁT SỐ 1 PHIẾU KHẢO SÁT VỀ THỰC TRẠNG XÂY DỰNG LỚP HỌC HẠNH PHÚC Ở TRƯỜNG THPT CỜ ĐỎ

(Dành cho giáo viên)

Họ và tên giáo viên:.......................................................................................

Trường:..........................................................................................................

Để giúp cho việc tìm hiểu, nghiên cứu thực trạng về xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Cờ Đỏ quý thầy (cô) cho biết một số thông tin sau (đánh dấu X vào ý kiến đồng ý)

1. Thầy (cô) có cảm thấy hạnh phúc khi đến trường không?

a. Chưa bao giờ hạnh phúc 

b. Hiếm khi hạnh phúc 

c. Thỉnh thoảng hạnh phúc 

d. Thường xuyên hạnh phúc 

2. Theo thầy (cô), việc xây dựng “lớp học hạnh phúc” là việc làm:

 a. Rất cần thiết

 b. Cần thiết

 c. Không cần thiết

3. Thầy (cô) đã tiếp xúc với cụm từ “ lớp học hạnh phúc” bao giờ chưa?

 a. Rất lâu rồi

 b. Chưa bao giờ

 c. Mới gần đây

4. Theo thầy (cô), cơ hội để phát triển toàn diện rèn luyện cho học sinh thông

qua lớp học hạnh phúc là:

 a. Rất nhiều

 b. Nhiều

 c. Không có cơ hội

5. Thầy (cô) đã tiến hành xây dựng lớp học hạnh phúc phát triển toàn diện

cho học sinh ở mức độ:

 a. Rất thường xuyên

b. Thường xuyên 

c. Thỉnh thoảng 

d. Chưa bao giờ 

6. Những thuận lợi để xây dựng lớp học hạnh phúc cho học sinh là:

 a. Giáo viên có hiểu biết, nhiệt tình, tâm huyết

 b. Học sinh có cảm hứng, đam mê

c. Sự quan tâm, phối hợp giữa nhà trường và các tổ chức xã hội khác 

 d. Tất cả các ý kiến trên

7. Theo thầy (cô) khó khăn thường gặp hiện nay khi tiến hành xây dựng lớp

học hạnh phúc cho học sinh là:

 a. Thiếu các hướng dẫn cụ thể

b. Thiếu thời gian, Thiếu CSVT, kinh phí và phương tiện dạy học 

 c. Thiếu các địa chỉ để tổ chức tham quan, khảo sát, học tập

 d. Thiếu sự quan tâm, phối hợp của các lực lượng xã hội khác

8. Để tổ chức xây dựng lớp học hạnh phúc hiệu quả, theo quý thầy (cô) chúng

ta cần quan tâm đến những vấn đề:

 a. Sự tâm huyết của giáo viên

 b. Kinh phí tổ chức

 c. Cơ sở vật chất lớp học

 d. Tất cả các vấn đề trên

9. Theo thầy (cô) việc xây dựng lớp học hạnh phúc có quan trọng và cần thiết

không?

 a. Không quan trọng và cần thiết

 b. Quan trọng và cần thiết

 c. Rất quan trọng và cần thiết

.........................Hết...........................

Chân thành cảm ơn quý thầy cô đã tham gia cuộc khảo sát

Phụ lục 2: PHIẾU KHẢO SÁT SỐ 2 PHIẾU KHẢO SÁT VỀ THỰC TRẠNG XÂY DỰNG LỚP HỌC HẠNH PHÚC Ở TRƯỜNG THPT CỜ ĐỎ

(Dành cho học sinh)

Họ và tên học sinh.......................................................................................

Trường:..........................................................................................................

Để giúp cho việc tìm hiểu, nghiên cứu thực trạng về xây dựng lớp học hạnh phúc ở trường THPT Cờ Đỏ em hãy cho biết một số thông tin sau (đánh dấu X vào ý kiến đồng ý)

1. Em có cảm thấy hạnh phúc khi đến trường không?

a. Chưa bao giờ hạnh phúc 

b. Hiếm khi hạnh phúc 

c. Thỉnh thoảng hạnh phúc 

d. Thường xuyên hạnh phúc 

2. Theo em, việc xây dựng “lớp học hạnh phúc” là việc làm:

a. Rất cần thiết 

b. Cần thiết 

c. Không cần thiết 

3. Em đã tiếp xúc với cụm từ “lớp học hạnh phúc” bao giờ chưa?

a. Rất lâu rồi 

b. Chưa bao giờ 

c. Mới gần đây 

4. Theo em, cơ hội để phát triển toàn diện rèn luyện cho học sinh thông qua

lớp học hạnh phúc là:

a. Rất nhiều 

b. Nhiều 

c. Không có cơ hội 

5. Theo em, những thuận lợi để xây dựng lớp học hạnh phúc cho học sinh là:

 a. Giáo viên có hiểu biết, nhiệt tình, tâm huyết

 b. Học sinh có cảm hứng, đam mê

c. Sự quan tâm, phối hợp giữa nhà trường và các tổ chức xã hội khác 

d. Tất cả các ý kiến trên 

6. Theo em khó khăn thường gặp hiện nay khi tiến hành xây dựng lớp học

hạnh phúc cho học sinh là:

a. Thiếu các hướng dẫn cụ thể 

b. Thiếu thời gian, Thiếu CSVT, kinh phí và phương tiện dạy học 

c. Thiếu các địa chỉ để tổ chức tham quan, khảo sát, học tập 

d. Thiếu sự quan tâm, phối hợp của các lực lượng xã hội khác 

7. Để tổ chức xây dựng lớp học hạnh phúc hiệu quả, theo em chúng ta cần

quan tâm đến những vấn đề:

a. Sự tâm huyết của giáo viên 

b. Kinh phí tổ chức 

c. Cơ sở vật chất lớp học 

d. Tất cả các vấn đề trên 

8. Theo em, việc xây dựng lớp học hạnh phúc có quan trọng và cần thiết

không?

a. Không quan trọng và cần thiết 

b. Quan trọng và cần thiết 

c. Rất quan trọng và cần thiết 

.........................Hết...........................

Chân thành cảm ơn các em đã tham gia cuộc khảo sát

Phụ lục 3: PHIẾU KHẢO SÁT SỐ 3 SỰ CẤP THIẾT VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC GIẢI PHÁP ĐỀ RA NHẰM XÂY DỰNG LỚP HỌC HẠNH PHÚC Ở TRƯỜNG THPT CỜ ĐỎ

(dành cho giáo viên chủ nhiệm)

Họ và tên giáo viên:

Chủ nhiệm lớp:

Trường:

Nội dung khảo sát. I. Sự cấp thiết của các giải pháp đã đề xuất

Câu 1: Thầy (cô) hãy đánh giá tính cấp thiết của việc xây dựng kế hoạch giáo dục cho năm học phù hợp với đối tượng, hoàn cảnh của từng học sinh trường trung học phổ thông Cờ Đỏ khi làm công tác chủ nhiệm.

 Không cấp thiết  Ít cấp thiết  Cấp thiết  Rất cấp thiết

Câu 2: Thầy (cô) hãy đánh giá tính cấp thiết của việc xây dựng môi trường

lớp học nhân ái, thân thiện, an toàn ở lớp chủ nhiệm.

 Không cấp thiết  Ít cấp thiết  Cấp thiết  Rất cấp thiết

Câu 3: Thầy (cô) hãy đánh giá tính cấp thiết của việc xây dựng tiết sinh hoạt lớp nhằm giúp các em thấy mình được yêu thương, được tôn trọng, có “quyền được nói”, được khẳng định bản thân

 Không cấp thiết  Ít cấp thiết  Cấp thiết  Rất cấp thiết

Câu 4: Thầy (cô) hãy đánh giá tính cấp thiết của việc chủ động tham vấn tâm

lí cho học sinh lớp chủ nhiệm.

 Không cấp thiết  Ít cấp thiết  Cấp thiết  Rất cấp thiết

Câu 5: Thầy (cô) hãy đánh giá tính cấp thiết của việc xây dựng mối quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh bằng cách thành lập câu lạc bộ: “Điều phụ huynh muốn nói” ở lớp chủ nhiệm.

 Không cấp thiết  Ít cấp thiết  Cấp thiết  Rất cấp thiết

Câu 6: Thầy (cô) hãy đánh giá tính cấp thiết của việc tổ chức tham gia các

hoạt động văn nghệ, thể dục thể thao, hoạt động vui chơi, giải trí ở lớp chủ nhiệm.

 Không cấp thiết  Ít cấp thiết  Cấp thiết  Rất cấp thiết

II. Tính khả thi của các giải pháp đề xuất Câu 1: Thầy (cô) hãy đánh giá tính khả thi của việc xây dựng kế hoạch giáo dục cho năm học phù hợp với đối tượng, hoàn cảnh của từng học sinh trường trung học phổ thông Cờ Đỏ khi làm công tác chủ nhiệm.

 Không khả thi  Ít khả thi  Khả thi  Rất khả thi

Câu 2: Thầy (cô) hãy đánh giá tính khả thi của việc xây dựng môi trường lớp

học nhân ái, thân thiện, an toàn ở lớp chủ nhiệm.

 Không khả thi  Ít khả thi  Khả thi  Rất khả thi

Câu 3: Thầy (cô) hãy đánh giá tính khả thi của việc xây dựng tiết sinh hoạt lớp nhằm giúp các em thấy mình được yêu thương, được tôn trọng, có “quyền được nói”, được khẳng định bản thân

 Không khả thi  Ít khả thi  Khả thi  Rất khả thi

Câu 4: Thầy (cô) hãy đánh giá tính khả thi của việc chủ động tham vấn tâm

lí cho học sinh lớp chủ nhiệm.

 Không khả thi  Ít khả thi  Khả thi  Rất khả thi

Câu 5: Thầy (cô) hãy đánh giá tính khả thi của việc xây dựng mối quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh bằng cách thành lập câu lạc bộ: “Điều phụ huynh muốn nói” ở lớp chủ nhiệm.

 Không khả thi  Ít khả thi  Khả thi  Rất khả thi

Câu 6: Thầy (cô) hãy đánh giá tính khả thi của việc tổ chức tham gia các hoạt

động văn nghệ, thể dục thể thao, hoạt động vui chơi, giải trí ở lớp chủ nhiệm.

 Không khả thi  Ít khả thi  Khả thi  Rất khả thi

.........................Hết...........................

Chân thành cảm ơn quý thầy cô đã tham gia cuộc khảo sát

Phụ lục 4: PHIẾU KHẢO SÁT SỐ 4 SỰ CẤP THIẾT VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC GIẢI PHÁP ĐỀ RA NHẰM XÂY DỰNG LỚP HỌC HẠNH PHÚC Ở TRƯỜNG THPT CỜ ĐỎ (dành cho giáo viên bộ môn)

Họ và tên giáo viên:

Trường:

Nội dung khảo sát.

I. Sự cấp thiết của các giải pháp đã đề xuất

Câu 1: Thầy (cô) hãy đánh giá tính cấp thiết của việc xây dựng kế hoạch giáo dục cho năm học phù hợp với đối tượng, hoàn cảnh học sinh trong của từng học sinh trường trung học phổ thông Cờ Đỏ khi làm công tác chủ nhiệm.

 Không cấp thiết  Ít cấp thiết  Cấp thiết  Rất cấp thiết

Câu 2: Thầy (cô) hãy đánh giá tính cấp thiết của việc xây dựng môi trường

lớp học nhân ái, thân thiện, an toàn ở lớp chủ nhiệm.

 Không cấp thiết  Ít cấp thiết  Cấp thiết  Rất cấp thiết

Câu 3: Thầy (cô) hãy đánh giá tính cấp thiết của việc xây dựng tiết sinh hoạt lớp nhằm giúp các em thấy mình được yêu thương, được tôn trọng, có “quyền được nói”, được khẳng định bản thân.

 Không cấp thiết  Ít cấp thiết  Cấp thiết  Rất cấp thiết

Câu 4: Thầy (cô) hãy đánh giá tính cấp thiết của việc chủ động tham vấn

tâm lí cho học sinh lớp chủ nhiệm.

 Không cấp thiết  Ít cấp thiết  Cấp thiết  Rất cấp thiết

Câu 5: Thầy (cô) hãy đánh giá tính cấp thiết của việc xây dựng mối quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh bằng cách thành lập câu lạc bộ: “Điều phụ huynh muốn nói” ở lớp chủ nhiệm.

 Không cấp thiết  Ít cấp thiết  Cấp thiết  Rất cấp thiết

Câu 6: Thầy (cô) hãy đánh giá tính cấp thiết của việc tổ chức tham gia các

hoạt động văn nghệ, thể dục thể thao, hoạt động vui chơi, giải trí ở lớp chủ nhiệm.

 Không cấp thiết  Ít cấp thiết  Cấp thiết  Rất cấp thiết

II. Tính khả thi của các giải pháp đề xuất

Câu 1: Thầy (cô) hãy đánh giá tính khả thi của việc xây dựng kế hoạch giáo dục cho năm học phù hợp với đối tượng, hoàn cảnh học sinh trong của từng học sinh trường trung học phổ thông Cờ Đỏ khi làm công tác chủ nhiệm.

 Không khả thi  Ít khả thi  Khả thi  Rất khả thi

Câu 2: Thầy (cô) hãy đánh giá tính khả thi của việc xây dựng môi trường lớp

học nhân ái, thân thiện, an toàn ở lớp chủ nhiệm.

 Không khả thi  Ít khả thi  Khả thi  Rất khả thi

Câu 3: Thầy (cô) hãy đánh giá tính khả thi của việc xây dựng tiết sinh hoạt lớp nhằm giúp các em thấy mình được yêu thương, được tôn trọng, có “quyền được nói”, được khẳng định bản thân

 Không khả thi  Ít khả thi  Khả thi  Rất khả thi

Câu 4: Thầy (cô) hãy đánh giá tính khả thi của việc chủ động tham vấn tâm

lí cho học sinh lớp chủ nhiệm.

 Không khả thi  Ít khả thi  Khả thi  Rất khả thi

Câu 5: Thầy (cô) hãy đánh giá tính khả thi của việc xây dựng mối quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh bằng cách thành lập câu lạc bộ: “Điều phụ huynh muốn nói” ở lớp chủ nhiệm.

 Không khả thi  Ít khả thi  Khả thi  Rất khả thi

Câu 6: Thầy (cô) hãy đánh giá tính khả thi của việc tổ chức tham gia các hoạt

động văn nghệ, thể dục thể thao, hoạt động vui chơi, giải trí ở lớp chủ nhiệm.

 Khả thi  Rất khả thi

 Không khả thi  Ít khả thi

.........................Hết...........................

Chân thành cảm ơn quý thầy cô đã tham gia cuộc khảo sát

Phụ lục 5: PHIẾU KHẢO SÁT SỐ 5 SỰ CẤP THIẾT VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC GIẢI PHÁP ĐỀ RA NHẰM XÂY DỰNG LỚP HỌC HẠNH PHÚC Ở TRƯỜNG THPT CỜ ĐỎ (dành cho học sinh)

Họ và tên học sinh: Lớp: Trường: Nội dung khảo sát. I. Sự cấp thiết của các giải pháp đã đề xuất Câu 1: Em hãy đánh giá tính cấp thiết của việc xây dựng kế hoạch giáo dục cho năm học phù hợp với đối tượng, hoàn cảnh học sinh trong của từng học sinh trường trung học phổ thông Cờ Đỏ khi làm công tác chủ nhiệm.

 Không cấp thiết  Ít cấp thiết  Cấp thiết  Rất cấp thiết Câu 2: Em hãy đánh giá tính cấp thiết của việc xây dựng môi trường lớp học

nhân ái, thân thiện, an toàn ở lớp chủ nhiệm.

 Không cấp thiết  Ít cấp thiết  Cấp thiết  Rất cấp thiết

Câu 3: Em hãy đánh giá tính cấp thiết của việc xây dựng tiết sinh hoạt lớp nhằm giúp các em thấy mình được yêu thương, được tôn trọng, có “quyền được nói”, được khẳng định bản thân

 Không cấp thiết  Ít cấp thiết  Cấp thiết  Rất cấp thiết

Câu 4: Em hãy đánh giá tính cấp thiết của việc chủ động tham vấn tâm lí cho

học sinh lớp chủ nhiệm.

 Không cấp thiết  Ít cấp thiết  Cấp thiết  Rất cấp thiết

Câu 5: Em hãy đánh giá tính cấp thiết của việc xây dựng mối quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh bằng cách thành lập câu lạc bộ: “Điều phụ huynh muốn nói” ở lớp chủ nhiệm.

 Không cấp thiết  Ít cấp thiết  Cấp thiết  Rất cấp thiết

Câu 6: Em hãy đánh giá tính cấp thiết của việc tổ chức tham gia các hoạt

động văn nghệ, thể dục thể thao, hoạt động vui chơi, giải trí ở lớp chủ nhiệm.

II. Tính khả thi của các giải pháp đề xuất Câu 1: Em hãy đánh giá tính khả thi của việc xây dựng kế hoạch giáo dục cho năm học phù hợp với đối tượng, hoàn cảnh học sinh trong của từng học sinh trường trung học phổ thông Cờ Đỏ khi làm công tác chủ nhiệm.

 Không cấp thiết  Ít cấp thiết  Cấp thiết  Rất cấp thiết

Câu 2: Em hãy đánh giá tính khả thi của việc xây dựng môi trường lớp học

nhân ái, thân thiện, an toàn ở lớp chủ nhiệm.

 Không cấp thiết  Ít cấp thiết  Cấp thiết  Rất cấp thiết

Câu 3: Em hãy đánh giá tính khả thi của việc xây dựng tiết sinh hoạt lớp nhằm giúp các em thấy mình được yêu thương, được tôn trọng, có “quyền được nói”, được khẳng định bản thân.

 Không cấp thiết  Ít cấp thiết  Cấp thiết  Rất cấp thiết

Câu 4: Em hãy đánh giá tính khả thi của việc chủ động tham vấn tâm lí cho

học sinh lớp chủ nhiệm.

 Không cấp thiết  Ít cấp thiết  Cấp thiết  Rất cấp thiết

Câu 5: Em hãy đánh giá tính khả thi của việc xây dựng mối quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh bằng cách thành lập câu lạc bộ: “Điều phụ huynh muốn nói” ở lớp chủ nhiệm.

 Không cấp thiết  Ít cấp thiết  Cấp thiết  Rất cấp thiết

Câu 6: Em hãy đánh giá tính khả thi của việc tổ chức tham gia các hoạt động

văn nghệ, thể dục thể thao, hoạt động vui chơi, giải trí ở lớp chủ nhiệm.

.........................Hết...........................

Chân thành cảm ơn các em đã tham gia cuộc khảo sát