1
Phần I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lí do chọn đề tài
Di sản là tài nguyên tri thức phong phú và vô tận để học tập suốt đời. Di sản
ngày càng chứng minh vai trò vô cùng quan trọng trong phát triển, là nguồn lực dồi
dào cho tăng trưởng kinh tế và là điểm tựa vững chắc cho đời sống tinh thần, là
môi trường nuôi dưỡng và làm giàu bản sắc văn hóa, đa dạng văn hóa, là tài sản có
giá trị giáo dục truyền thống, giáo dục nhân cách cho thế hệ trẻ. Trong tất cả các
bậc học, việc giáo dục di sản trong nhà trường đã tác động lớn đến học sinh, trong
đó, đặc biệt là về tư tưởng, tình cảm. Thông qua đó học sinh sẽ nhận thức giá trị
của những di sản xung quanh, từ đó có thái độ, hành vi đúng đắn, có ý thức gìn giữ,
bảo tồn và phát huy những giá trị của di sản. Hiện nay, ở các trường phổ thông,
việc đưa di sản vào dạy học cũng đã được chú ý đến, nhưng hiệu quả chưa cao, số
lượng các trường học tổ chức được các buổi học trải nghiệm tại nơi có di sản
không nhiều. Công tác giáo dục di sản muốn hiệu quả hơn cần có sự chung tay từ
nhiều phía và cần có những thay đổi trong việc tiếp cận về giáo dục di sản cho học
sinh. Sử dụng di sản để dạy học lịch sử không chỉ giúp học sinh có được những
biểu tượng cụ thể, sinh động về lịch sử dân tộc. Hiểu rõ các di sản này, học sinh sẽ
hiểu hơn tiến trình lịch sử đang học, càng thêm yêu quê hương, đất nước. Điều đó
sẽ góp phần đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh
và hướng tới dạy học gắn liền với thực tiễn.
Hướng dẫn số 73/HD-BGDĐT-BVHTTDL ngày 16/01/2013 của liên Bộ
Giáo dục và Đào tạo, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc Sử dụng di sản văn
hóa trong dạy học ở trường phổ thông, trung tâm giáo dục thường xuyên đã quy
định cụ thể về việc lồng ghép nội dung dạy học di sản văn hóa vào các môn học,
hoạt động giáo dục trong chương trình giáo dục phổ thông (nội khóa hoặc ngoại
khóa), bao gồm những nội dung: 1) Xây dựng kế hoạch và tổ chức dạy học các nội
dung liên quan đến di sản và hướng dẫn học sinh tự tìm hiểu, khai thác các nội
dung khác của di sản văn hóa thông qua tư liệu, hiện vật; 2) Lựa chọn hình thức tổ
chức dạy học phù hợp: dạy học trên lớp hoặc tổ chức các hoạt động ngoại khóa tại
nhà trường; dạy học tại nơi có di sản văn hóa; tổ chức tham quan - trải nghiệm di
sản văn hóa; dạy học thông qua các phương tiện truyền thông, đa phương tiện…
Hiện nay, Việt Nam có 27 di sản được UNESCO vinh danh với nhiều loại hình
phong phú, đa dạng, hấp dẫn, thu hút đông đảo khách du lịch tham quan trong và
ngoài nước. Tuy nhiên, sự hiểu biết của học sinh về các di sản còn nhiều hạn chế,
điều đó thật đáng lo ngại, bởi các em là những chủ nhân tương lai của đất nước.
Xuất phát từ những lý do trên, tôi quyết định chọn đề tài: “Khai thác các di
sản Việt Nam được UNESCO công nhận vào giảng dạy lịch sử lớp 10 nhằm
phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh”.
