Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số giải pháp phát triển văn hóa đọc cho học sinh trường THPT Yên Thành 2 – Nghệ An

SỞ GD & ĐT NGHỆ AN

TRƯỜNG THPT YÊN THÀNH 2

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ĐỀ TÀI : “ MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN VĂN HÓA ĐỌC

CHO HỌC SINH TRƯỜNG THPT YÊN THÀNH 2 – NGHỆ AN”

Lĩnh vực: Giáo dục thường xuyên

Tác giả: Nguyễn Thị Trang

Chức vụ: Phó hiệu trưởng

Đơn vị: Trường THPT Yên Thành 2

Số điện thoại: 0912247785

Yên Thành, tháng 12 năm 2022

MỤC LỤC

NỘI DUNG TRANG

PHẦN I: MỞ ĐẦU 1

1.Lí do chọn đề tài 1

2. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu 3

3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 3

4. Phương pháp nghiên cứu 3

5. Tính mới của đề tài 3

PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 5

1. Cơ sở lí luận 5

1.1.Các căn cứ pháp lí 5

1.2. Khái niệm văn hóa đọc 6

1.3. Tầm quan trọng của văn hóa đọc 6

2. Cơ sở thực tiễn 7

7

2.1.Thực trạng đọc sách trong giới trẻ nói chung và học sinh trường THPT Yên Thành 2 nói riêng.

12

2.2. Các yếu tố thuận lợi cho học sinh đọc sách trong giai đoạn hiện nay.

13

2.3. Một số hạn chế ảnh hưởng đến phát triển văn hóa đọc trong giai đoạn hiện nay.

2.4. Nguyên nhân 13

14

3. Các giải pháp nhằm phát triển văn hóa đọc cho học sinh trường THPT Yên Thành 2 – Nghệ An.

14

3.1. Tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức về văn hóa đọc cho cán bộ, giáo viên, nhân viên, phụ huynh và học sinh nhà trường.

16

3.2. Khảo sát nhu cầu đọc sách của các đối tượng (chú ý học sinh mới tuyển sinh vào trường) để xây dựng, bổ sung nguồn học liệu, sách phù hợp.

17

3.3. Vận động các đơn vị, các cá nhân, tổ chức tặng sách cho thư viện đáp ứng nhu cầu đọc cho giáo viên và học sinh.

3.4. Xây dựng thư viện thân thiện, tạo nhiều tủ sách dùng 18

chung và duy trì nền nếp đọc sách hàng ngày trong Giáo viên, học sinh.

20

3.5. Tổ chức các sân chơi, các hoạt động bổ trợ, các câu lạc bộ những người yêu sách để thúc đẩy văn hóa đọc trong nhà trường.

22

4. Khảo sát về tính cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp

4.1. Mục đích khảo sát 22

4.2. Nội dung và phương pháp khảo sát 22

23

23 4.3. Đối tượng khảo sát 4.4. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và khả thi của các giải pháp đề xuất

26

5. Hiệu quả, lợi ích thu được và một số bài học rút ra trong quá trình áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.

26

27 5.1. Hiệu quả và lợi ích 5.2. Một số bài học rút ra trong quá trình áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.

PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 28

1. Kết luận 28

2. Kiến nghị, đề xuất 28

PHẦN I: MỞ ĐẦU

1.Lí do chọn đề tài

Lúc nhỏ, tôi có nghe hay đọc được đâu đó một câu nói đại ý rằng: “Muốn lập thân, lập nghiệp trước hết phải học, muốn học phải lấy đọc sách làm cái gốc”. Sau này lại đọc được một câu của nhà văn Macxin Gorki: “ Mây đen có thể che được ánh sáng mặt trời, nhưng không gì có thể che được ánh sáng của sách mang lại. Mỗi cuốn sách đều mang tới cho người đọc rất nhiều ý nghĩa của cuộc sống.Không chỉ với người lớn, với trẻ thơ mỗi cuốn sách còn là một thế giới bí ấn, khám phá nó sẽ thấy được vẻ đẹp muôn màu của cuộc sống”.

Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng từng căn dặn: “Bất luận làm việc gì cũng cần phải đọc sách. Người mới học chữ cần đọc để không mù lại, người công an cần đọc để nắm tình hình. Những người làm công việc chuyên môn cần phải đọc để nâng cao trình độ. Người làm quản lý, lãnh đạo cần phải đọc để quản lý, lãnh đạo tốt hơn…”

Từ đó, tôi nhận thức được việc đọc sách rất quan trọng, bởi sách không chỉ cho ta những tri thức tổng hợp; hiểu biết kiến thức về nhiều mặt; đọc sách giúp cho ngôn ngữ của chúng ta phong phú hơn, đọc sách còn bồi đắp cho tâm hồn mình những tình cảm nhân văn cao đẹp; sách thắp sáng ước mơ, lí tưởng cho người đọc, … Như nhà văn Macxin Gorki cũng từng nói: "Mỗi cuốn sách đều là một bậc thang nhỏ mà khi bước lên tôi tách khỏi con thú để lên tới gần con người".

Để khẳng định những giá trị to lớn của sách báo, cũng như nhận thức được tầm quan trọng của văn hóa đọc trong đời sống tinh thần của mỗi con người và cộng đồng xã hội, ngày 24/2/2014, Thủ tướng Chính Phủ đã ký Quyết định số 284/QĐ- TTg lấy ngày 21/4 hàng năm là ngày Sách Việt Nam. Nhằm mục đích khuyến khích và phát triển phong trào đọc sách trong cộng đồng, nâng cao nhận thức của nhân dân về ý nghĩa to lớn và tầm quan trọng của việc đọc sách đối với việc phát triển kiến thức, kỹ năng và phát triển tư duy, giáo dục và rèn luyện nhân cách con người, góp phần xây dựng và phát triển xã hội học tập.

4

Tuy nhiên, thực tế thì số người Việt thường xuyên đọc sách là rất ít. Theo ghi nhận của báo Thanh niên ngày 18.4.2019 cho biết: “Một khảo sát quốc tế năm 2016 cho thấy người Việt Nam đọc sách ít hơn nhiều so với các nước trong khu vực, chỉ có 30% người Việt đọc sách thường xuyên, 44% thỉnh thoảng mới đọc sách và 26% hoàn toàn không đọc sách. Trong khi đó, người Ấn Độ đọc gần 11 giờ/tuần, người Đài Loan đọc 5 giờ/tuần, người Nhật Bản đọc 4 giờ/tuần, người Hàn Quốc đọc 3 giờ/tuần…thì người Việt Nam trung bình đọc chưa đến 1 giờ/tuần. Hiện người Việt thụ hưởng 4,2 cuốn sách mới mỗi năm, nhưng trong đó 2,3 cuốn là sách giáo khoa, đồng nghĩa mỗi người mỗi năm chỉ thực sự thụ hưởng gần 2 cuốn sách mỗi năm”.

Như vậy, Người Việt nói chung và học sinh nói riêng rất ít đọc sách, kể cả sách tham khảo dành cho các môn học. Trong lúc đó, trường học nào cũng trang bị một thư viện với hàng nghìn, thậm chí hàng chục nghìn đầu sách hay, nhưng nhiều lúc cán bộ thư viện không có việc để làm theo nghĩa thực. Vậy tại sao người Việt ít đọc sách? Phải chăng xuất phát từ nền văn minh nông nghiệp, mà người Việt chủ yếu làm theo kinh nghiệm, nên ít người tự mày mò để lĩnh hội tri thức? Hay do người Việt không có điều kiện để mua sách? Hay họ không biết các đơn vị hành chính cấp Huyện, Tỉnh, các nhà trường đều có thư viện và họ có thể được mượn sách về đọc? Dần dà, họ không có cơ hội tiếp xúc với sách (trừ sách giáo khoa) rồi không hình thành được thói quen đọc sách.

Hiện nay, sự phát triển như vũ bảo của các phương tiện truyền thông, các thiết bị nghe - nhìn hiện đại đầy sắc màu, các tiện ích xã hội như báo điện tử, truyền hình đa phương tiện, mạng xã hội Facebook, youtube… đã cuốn chúng ta vào đó đặc biệt là giới trẻ. Nhà nhà wifi, người người smart phone.Các thiết bị điện tử, các trang mạng xã hội…chiếm hết sự chú ý của các em, khiến các em say mê hơn bất cứ cuốn sách nào.Sự say mê đó khiến các em không làm chủ được cảm xúc, dễ nổi nóng, cáu giận, ít quan tâm đến người khác, thậm chí tạo nên tâm lí vô cảm (chai lì cảm xúc)…điều này ảnh hưởng không nhỏ đến sự hình thành và sự phát triển nhân cách cũng như tâm sinh lí của trẻ. Quĩ thời gian eo hẹp cùng với sự xuất hiện của nhiều loại hình giải trí nghe – nhìn đã làm thay đổi thói quen đọc sách trong học sinh. Các em không ham đọc sách, nếu đọc cũng đọc nhanh, đọc lướt. Các em có xu hướng tìm kiếm hình ảnh, tìm kiếm các thông tin theo kiểu giật tít, câu like trên mạng internet qua điện thoại thông minh. Việc đọc sách in, báo giấy ngày càng giảm.Vì thế việc hình thành thói quen đọc sách cho các em là rất quan trọng.

Sách quí như vậy, sách cần như vậy nhưng tại sao học sinh lại không muốn đọc sách? Đây là câu hỏi mà bản thân tôi suy nghĩ, trăn trở từ mấy năm nay. Qua khảo sát sát với rất nhiều học sinh về nguyên nhân tại sao các em không muốn đọc sách? Chúng tôi nhận lại được các thông tin có thể gom lại đó là: các phương tiện nghe – nhìn khác đã lấn át sách; không có người định hướng sách cho các em đọc; các em chưa gặp sách hay; các em chưa có kĩ năng đọc sách; các em chưa hình thành được thói quen đọc sách, gia đình không xây dựng truyền thống đọc sách...

5

Với vai trò một cán bộ cán bộ quản lí trường học, tôi thấy mình cần phải đưa sách đến với các em, phải làm sao để các em đọc sách nhiều hơn: hướng dẫn kĩ năng đọc sách cho các em; định hướng sách hay cho các em; giúp các em hình thành và phát triển câu lạc bộ đọc sách; tổ chức các cuộc thi liên quan đến việc đọc sách; tạo thói quen đọc sách cho các em…Đến nay, sau 2 năm từ khi áp dụng các giải pháp để phát triển văn hóa đọc ở trường Trung học phổ thông (THPT) Yên Thành 2 tôi đã thấy được sự lan tỏa văn hóa đọc trong học sinh, trong cán bộ giáo viên. Vì vậy tôi xin được đúc rút và viết thành sáng kiến “Một số giải pháp phát

triển văn hóa đọc cho học sinh trường THPT Yên Thành 2 – Nghệ An”, như là một sự chia sẻ kinh nghiệm, truyền cảm hứng đến những cán bộ, giáo viên, những nhà quản lí giáo dục có thể áp dụng, triển khai để học sinh nói chung và học sinh trong các trường THPT trên địa bàn Tỉnh Nghệ An nói riêng có thể đọc sách nhiều hơn. Tôi xin cam đoan tất cả những gì tôi viết ở trong bản sáng kiến này là những gì bản thân tôi thấy thực sự cần thiết và những giải pháp tôi đã áp dụng tại đơn vị mình trong 2 năm học vừa qua, có hiệu quả.

2. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu

- Đề tài này nhằm mục đích phát triển và lan tỏa văn hóa đọc đến đối tượng là học sinh THPT nói chung và học sinh trường THPT Yên Thành 2 nói riêng. 3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Việc đọc sách trong trường THPT học sinh trung học phổ thông. - Phạm vi nghiên cứu: Học sinh trường THPT Yên Thành 2 4. Phương pháp nghiên cứu Các phương pháp: Nghiên cứu lí thuyết, điều tra khảo sát, quan sát, phỏng vấn, xử lí số liệu, tổng kết kinh nghiệm… 5. Tính mới của đề tài

Phát triển văn hóa đọc nói chung và phát triển văn hóa đọc trong học sinh THPT nói riêng lâu nay được nhiều nhà nghiên cứu, các nhà quản lí giáo dục quan tâm. Những năm gần đây, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch tổ chức cuộc thi “Đại sứ văn hóa đọc” nhằm mục đích khơi dậy niềm đam mê đọc sách đối với các em học sinh ở mọi lứa tuổi; trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm của việc đọc sách; khuyến khích, thúc đẩy phong trào đọc sách cũng như hình thành thói quen đọc sách; kĩ năng đọc sách cho học sinh, góp phần phát triển văn hóa đọc trong nhà trường. Việc tìm kiếm các giải pháp để nâng cao văn hóa đọc cho học sinh, hình thành kĩ năng đọc cho học sinh cũng đã có một số cán bộ quản lí, giáo viên, cán bộ thư viện ở một số trường học quan tâm (chủ yếu ở bậc tiểu học). Ở bậc THPT các giáo viên thường có suy nghĩ học sinh lớn tuổi rồi, các em tự tìm hiểu, nên ít quan tâm đến vấn đề phát triển văn hóa đọc cho các em.

6

Tại trường THPT Yên Thành 2 – Nghệ An, từ khi những giải pháp được nêu trong sáng kiến kinh nghiệm này được áp dụng, số học sinh đến thư viện để mượn sách, tìm hiểu sách và đọc sách tăng lên rõ rệt. Những cuốn sách hay được các em trong câu lạc bộ “Đọc và chia sẻ ” và thầy, cô giáo giới thiệu trước toàn trường, số lượt mượn tăng lên rất nhiều. Có thể nói, các giải pháp để phát triển văn hóa đọc cho học sinh THPT trường THPT Yên Thành 2 Nghệ An mà tôi đề cập đến trong đề tài này là hoàn toàn mới (trước đó tại trường tôi chưa cán bộ, giáo viên, nhân viên nào làm); tính hiệu quả, khả thi cao; có thể áp dụng rộng rãi cho các trường THPT trong cả nước.

PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU

1. Cơ sở lí luận 1.1.Các căn cứ pháp lí

7

Nhằm tôn vinh văn hóa đọc, khuyến khích mọi người dân Việt Nam đọc sách.Ngày 21 tháng 11 năm 2019, tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV đã thông qua Luật Thư viện số 46/2019/QH14, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2020, trong đó khoản 1 Điều 30 quy định ngày 21 tháng 4 hằng năm là Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam. Ngày 21/4 là ngày có ý nghĩa rất quan trọng, vì đây là thời điểm ra mắt cuốn sách “Đường Kách mệnh” của Chủ tịch Hồ Chí Minh – tác phẩm đầu tiên bằng tiếng Việt được in bởi những người thợ in Việt Nam.Bên cạnh đó, tháng 4 còn là thời điểm diễn ra Ngày sách và Bản quyền Thế giới (23/4). Việc ban hành Luật

Thư viện có tác động rất lớn đến đời sống xã hội, trong đó nổi bật nhất đó là văn hóa đọc của người dân, góp phần quan trọng trong chấn hưng văn hóa đọc tại Việt Nam đồng thời cụ thể hóa đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước về phát triển văn hóa, con người đáp ứng yêu cầu đổi mới đất nước.

Để xây dựng và phát huy giá trị của văn hóa đọc trong cộng đồng; Hàng năm Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chỉ đạo và yêu cầu Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Sở Thông tin truyền thông các tỉnh, thành chỉ đạo hệ thống thư viện công cộng trên địa bàn tổ chức các hoạt động nhân Ngày Sách Việt Nam 21/4. Căn cứ điều kiện thực tiễn xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động khuyến đọc bằng nhiều hình thức và chủ đề phong phú khác nhau, thu hút được nhiều người tham gia, nhất là xây dựng được mối liên hệ mật thiết giữa các thư viện – nhà xuất bản – cơ quan phát hành – và bạn đọc; đồng thời tổ chức tuyên truyền về giá trị, ý nghĩa, tinh thần của Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam (theo tinh thần Luật Thư viện) nhằm xây dựng phát triển văn hóa đọc của người dân.

Bộ thông tin truyền thông ra kế hoạch số 5270/KH-BTTTT ngày 24/12/2021 về việc tổ chức Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam năm 2022 trên toàn quốc; Công văn Số 1139 /BGDĐT-GDTX ngày 28/3/2022 V/v tổ chức Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam năm 2022. Công văn số 1738 /UBND-VX ngày 17/03/2023 của UBND tỉnh Nghệ An về việc triển khai Ngày sách và văn hóa đọc Việt Nam năm 2023. Trên cơ sở đó, Sở GD & ĐT Nghệ An ra công văn số 558/SGD-ĐT-VP ngày 21 /3/2023 về việc triển khai Ngày sách và Văn hóa đọc Việt Nam năm 2023. Ngày 10/4/2023, GD & ĐT Nghệ An ra công văn số 745/SGD-ĐT-VP về việc tổ chức Cuộc thi Đại sứ Văn hóa đọc tỉnh Nghệ An lần thứ 5, năm 2023. Mục đích chung các văn bản trên là nhằm nâng cao nhận thức về văn hóa đọc, khơi dậy lòng ham mê đọc sách, hình thành thói quen đọc, ý thức tự học, học tập thường xuyên, suốt đời, của người dân, đặc biệt là học sinh; phát huy vai trò, trách nhiệm của các cơ sở giáo dục và đào tạo đối với việc xây dựng và phát triển văn hóa đọc, góp phần xây dựng xã hội học tập.

1.2. Khái niệm văn hóa đọc Cho đến thời điểm hiện tại, vẫn chưa có một định nghĩa hay khái niệm hoàn chỉnh và thống nhất được đưa vào trong các bộ từ điển. Trong nền kinh tế tri thức sự phát triển mạnh mẽ của khoa học và công nghệ, việc đọc không chỉ giữ ở phương thức đọc truyền thống (sách in), mà còn chuyển sang phương thức đọc hiện đại (đọc trên các phương tiện nghe nhìn, thiết bị điện tử máy tính, sách điện tử).

8

Hiện nay, vấn đề văn hóa đọc đang được xã hội quan tâm, đã có nhiều nhà nghiên cứu, nhiều học giả đưa ra khái niệm về thuật ngữ văn hóa đọc. Tuy nhiên, Tại Hội thảo “Văn hóa đọc, thực trạng và giải pháp” tổ chức tại thành phố Hồ Chí Minh (2010), khái niệm “văn hóa đọc” được lý giải theo cả nghĩa rộng và nghĩa hẹp như sau:

Ở nghĩa rộng, đó là ứng xử đọc, giá trị đọc và chuẩn mực đọc của mỗi cá nhân,

của cộng đồng xã hội và của các nhà quản lý và cơ quan quản lý nhà nước.

Ở nghĩa hẹp, đó là ứng xử, giá trị và chuẩn mực đọc của mỗi cá nhân. Ứng xử, giá trị và chuẩn mực này cũng gồm ba thành phần: thói quen đọc, sở thích đọc và kỹ năng đọc.

1.3. Tầm quan trọng của văn hóa đọc - Phát triển văn hóa đọc là yếu tố quan trọng thúc đẩy quá trình học tập, nghiên cứu, khám phá tri thức của học sinh. Đó cũng là hành trình giúp học sinh tự khám phá chính mình, hướng đến những giá trị cao đẹp trong cuộc sống, góp phần vào quá trình hình thành nhân cách, bồi đắp tâm hồn, bồi dưỡng và thắp sáng ước mơ, lý tưởng cho người học.Văn hóa đọc chính là cốt lõi của đổi mới giáo dục, đặt nền móng cho sự phát triển xã hội. Văn hóa đọc, suy cho cùng là nền tảng quan trọng hình thành giá trị nhân văn, sáng tạo của một quốc gia.

- Không phải ngẫu nhiên mà người dân ở các Quốc gia có nền kinh tế phát triển như Mỹ, Nhật, Anh, Pháp, Đức, Ấn Độ, Israel… người ta đọc trung bình hàng chục cuốn sách/năm. Vì từ lâu họ biết rằng sách là kho báu vô tận, đúc kết những tinh hoa, tri thức của nhân loại qua các thế hệ; giúp người đọc có được kiến thức, sự hiểu biết về mọi phương diện của đời sống, có thêm kinh nghiệm sống, kinh nghiệm lao động sản xuất, học tập và trau dồi tư tưởng, tình cảm, thẩm mỹ và tư duy.

- Vì sự phát triển của cá nhân và xã hội, đọc sách đã trở thành nhu cầu không thể thiếu đối với con người. Đọc sách giống như việc ta ăn cơm uống nước hàng ngày, có khi trong cuộc đời ta được ăn rất nhiều món ăn ngon, bổ dưỡng mà ta không thể nhớ ta đã ăn những gì, nhưng những chất bổ dưỡng từ thức ăn sẽ ngấm dần vào máu thịt, nuôi sống cơ thể ta, giúp chúng ta tồn tại và phát triển. Đọc sách cũng vậy, có khi ta đọc, nghe rất nhiều cuốn sách, chúng ta cũng không thể hết được từng câu chữ trong đó, nhưng nó cứ ngấm dần và lắng đọng ở trong tư tưởng, tình cảm, tầm nhìn và chiều sâu tâm hồn của chúng ta. Đọc một cuốn sách hay giúp chúng ta trưởng thành hơn trong trong mỗi việc làm và hành động; tự tin hơn trong giao tiếp ứng xử; sống nhân văn hơn; gần hơn với Chân – Thiện – Mỹ…

9

- Ở thời đại nào thì con người cũng lấy việc học và đọc sách là một trong những mục đích để hoàn thiện nhân cách con người, để tiến bộ trong cuộc sống cá nhân và đóng góp vào sự phát triển chung của xã hội. Vì vậy, ngoài việc học, đọc những cuốn sách giáo khoa trong chương trình phổ thông thì cũng cần đọc thêm các cuốn sách về lịch sử, các cuốn sách về danh nhân, sách văn học, sách địa lí, sách dạy kĩ năng sống, sách khoa học…Nói về việc đọc sách thì Bác Hồ là một nhân chứng quan trọng: trong buổi nói chuyện tại Hội nghị chuyên đề sinh viên quốc tế họp tại Việt Nam ngày 01/9/1961 Hồ Chủ tịch đã tâm sự như sau: “ Về văn hóa tôi chỉ học hết tiểu học. Về hiểu biết phổ thông: 17 tuổi tôi mới nhìn thấy ngon đèn điện lần đầu tiên, 20 tuổi tôi mới nghe radio lần đầu”. Vậy mà Người có một trí tuệ phi

thường, một sự hiểu biết đáng khâm phục, hiếm có chính khách nào có được. Bởi với Bác là “ngày nào cũng phải học…Không học thì không theo kịp, công việc nó sẽ gạt mình lại phía sau.” ( trích bài nói chuyện với các Đảng viên hoạt động lâu năm vào ngày 19/12/1961).“Học ở trường, học trong sách vở, học lẫn nhau và học dân” ( Trích trong Hồ Chí Minh, Phát huy tinh thần cầu học cầu tiến bộ - NXB Sự thật, 1690, Tr 14) 2. Cơ sở thực tiễn

2.1.Thực trạng đọc sách trong giới trẻ nói chung và học sinh trường THPT Yên

Thành 2 nói riêng.

Trong thời đại công nghệ 4.0, các thiết bị công nghệ hiện đại ngày càng phát triển, phương tiện nghe nhìn hiện đại xuất hiện làm cho con người dần thay đổi phương thức tiếp cận thông tin từ sách, báo truyền thống sang phương tiện nghe – nhìn hiện đại. Điều này khiến văn hóa đọc dần trở nên kém hấp dẫn hơn, đặc biệt giới trẻ ngày càng ít đọc sách, ngại đọc sách. Giới trẻ nói chung và học sinh THPT nói riêng chỉ thích cầm điện thoại thông minh trên tay lướt mạng vào Facebook, titok, chơi gema và tìm kiếm những video ngắn để giải trí. Khi được hỏi vì sao bạn không thích đọc sách? Một bộ phận không nhỏ trả lời rằng: không có thời gian vì việc học ở trường nhiều, cảm thấy không thích sách bởi vì xem phim, xem các video trên mạng hay hơn, lôi cuốn hơn.

Trong khi lứa tuổi học sinh THPT nằm trong độ tuổi từ 15 – 18 tuổi, đây là giai đoạn đã trưởng thành về cơ thể, nhưng chưa đạt sự trưởng thành về mặt xã hội. Lứa tuổi này là giai đoạn quan trọng và có ý nghĩa trong tiến trình phát triển của con người. Ở lứa tuổi này đối tượng tiếp xúc chủ yếu là cha mẹ; ông bà; thầy cô; bạn bè cùng trang lứa. Sự giao tiếp chủ yếu ở gia đình và trong nhà trường, các em ít tiếp xúc ngoài xã hội, nên ngoài gia đình thì thầy cô là một trong những yếu tố quyết định sự hình thành và phát triển tâm lí của các em, đặc biệt là sự phát triển trí tuệ và nhân cách. Đây là lứa tuổi có nhiều biến động về tâm, sinh lí, cần có những tri thức, kĩ năng cơ bản trong giao tiếp, ứng xử cuộc sống cần có định hướng phát triển nhân cách, tình cảm, trí tuệ… Để sự phát triển hoàn thiện hơn thầy, cô cần sự định hướng cho các em, cách học, cách đọc…

Sachkinhdoanh.com.vn; Sachvanhoc.vn;

10

Có thể nói văn hóa đọc đang được toàn xã hội quan tâm. Nhận thức được tầm quan trọng của văn hóa đọc và nhằm lan tỏa văn hóa đọc đến mọi người, nhiều cá nhân, tổ chức… thông qua các nền tảng mạng xã hội, nhiều tổ chức đã thành lập các trang giới thiệu sách hay ( Sachhaynendoc.net; Reader.comvn; SachHay24H.com; Tramdoc.vn; Bookhunterclub.com; Reviewsach.net… Không chỉ vậy, một số người họ nhận thức việc tặng sách cho học sinh cho học sinh, đặc biệt là học sinh ở vùng nông thôn là rất quan trọng, góp phần khai mở tri thức, nâng cao trình độ dân trí,… ví dụ như Chương trình “ Tủ sách nhân ái” và “ “Ngôi nhà trí tuệ” do anh nhóm Nguyễn

Anh Tuấn; Anh Phan Đăng Chương; Anh Nguyễn Hoài ( quê Nghệ An và Hà Tĩnh sống ở Thành phố Hồ Chí Minh sáng lập và điều hành. Đến nay Công ty TNHH Tủ sách nhân ái đã mua sách tặng cho các nhà trường đặc biệt là các trường tiểu học trên nhiều địa phương trong cả nước, trong đó gần 100% trường tiểu học ở huyện Yên Thành được tổ chức này tặng sách. Hay như Chương trình “Sách hóa nông thôn” của anh Nguyễn Quang Thạch ( quê Hà Tĩnh) thực hiện trong hơn 20 năm qua và anh đã nhận được giải Vua Sejong về xóa mù chữ của UNESCO năm 2016 – một giải thưởng tôn vinh những người khai trí…

Sách có ý nghĩa như vậy, văn hóa đọc đã được các cấp, ngành quan tâm quan tâm. Thế nhưng nhìn chung tỉ lệ người người Việt đọc sách so với nhiều nước trong khu vực và trên thế giới còn rất thấp,...“trung bình người Việt Nam đọc 4 cuốn/người/năm, trong đó có 2,8 cuốn là sách giáo khoa và 1,2 cuốn là các loại sách khác. Theo thống kê hàng năm dựa trên báo cáo của các thư viện gửi về Bộ Giáo dục và Đào tạo, người Việt đọc trung bình 0,8 cuốn sách/người/năm (tức là chưa được 1 cuốn sách. Tỉ lệ sách bình quân đầu người tại các thư viện công cộng là 0,38 cuốn. Đây là một con số rất khiêm tốn, phản ánh chính xác văn hóa đọc còn yếu kém của người Việt”.. (nguồn Báo VOV.VN ngày 15/4/2019) .

Trường THPT Yên Thành 2, hiện có 88 cán bộ giáo viên, nhân viên và 1350 học sinh. Học sinh nhà trường nhìn chung có điểm đầu vào thấp, điểm tuyển sinh lớp 10 trong những năm gần đây trung bình chỉ ở mức 13-15 điểm/3 môn ( Toán – Văn – Tiếng Anh), thậm chí các em chỉ đạt 7-8đ/3 môn đã trúng tuyển. Ý thức học tập và rèn luyện của nhiều em học sinh chưa cao. Trong lúc đó, trường đóng trên một vùng đất bán sơn địa, gần 100% dân số làm nông nghiệp, thu nhập thấp, đời sống còn nhiều khó khăn, nhận thức của đại đa số phụ huynh về đầu tư cho giáo dục chưa đầy đủ. Lâu nay phần lớn phụ huynh chỉ biết mua sách giáo khoa cho con học, chưa có điều kiện cũng như chưa có thói quen mua sách tham khảo hay các cuốn sách dạy kĩ năng sống, sách văn học, lịch sử cho con đọc thêm. Rất ít phụ huynh định hướng sách đọc cho con, dạy con đọc sách từ bé, vì thế kĩ năng đọc sách của các em hạn chế, chưa hình thành được thói quen đọc sách. Thế nhưng, trong vài ba năm trở lại đây nhờ vào một số giải pháp của nhà trường đưa ra, nên phong trào đọc sách của của các em học sinh cũng như giáo viên được nâng lên đáng kể, tỉ lệ giáo viên và học sinh vào thư viện mượn sách tăng lên (riêng năm học 2021-2022 do ảnh hưởng dịch CoVid – 19 nhà trường tổ chức học trực tuyến 1 thời gian ngắn, số học sinh cũng như giáo viên đến đọc và mượn sách ở thư viện giảm). ( Có thể thấy rõ trong các bảng số liệu thống kê dưới đây)

Bảng 1: Thống kê số học sinh đến thư viện mượn và đọc sách báo trong 2 năm học từ 2019 – 2020 đến năm học 2022 – 2023. (số liệu do nhân viên thư viện cung cấp)

11

Năm học Tổng số học Số lượt học sinh đến thư viện mượn,

sinh đọc sách báo ( lượt)

1359 1378 1368 1352 2450 2632 1251 2700

2019 - 2020 2020 - 2021 2021 - 2022 2022 -2023 *

(*Riêng năm học 2022 -2023 chỉ tính từ đầu năm học đến 31/3/2023)

Bảng 2: Thống kê số giáo viên đến thư viện mượn và đọc sách báo trong 2 năm học từ 2019 – 2020 đến năm học 2022 – 2023 (số liệu do nhân viên thư viện cung cấp)

Năm học

Tổng số, CB, GV, NV Tỉ lệ GV mượn sách (%) Sách khác

Số lượt Giáo viên đến thư viện mượn sách. (lượt) Sách giáo khoa, sách tham khảo môn học

92 430 100% 30%

91 465 100% 34%

90 150 100% 25%

89 520 100% 40%

2019 – 2020 2020 – 2021 2021 – 2022 2022-2023 *

(* Riêng năm học 2022 -2023 chỉ tính từ đầu năm học đến 31/3/2023)

Qua kết quả khảo sát thực trạng đọc sách tại trường chúng tôi thu được một

số kết quả như sau ( trích lược một số câu hỏi trong phần khảo sát):

( Quá trình khảo sát ngẫu nhiên, không chọn mẫu, chỉ gửi đường link vào

nhóm GVCN nhờ GVCN chuyển đến các lớp)

Nội dung câu hỏi Tiêu chí Tỉ lệ

Số lượng trả lời

1. Bạn có thường xuyên đọc sách không?

12

2. Mỗi ngày bạn dành bao nhiêu thời gian để đọc Thường xuyên Thỉnh thoảng Không bao giờ Dưới 30 phút Từ 30 phút đến 60 phút 201 67 9 113 144 72,6% 24,2% 3,2% 40,8% 52%

sách (trừ sách GK)? 3. Vì sao bạn đọc sách ?

Trên 60 phút Đam mê Tìm kiếm tri thức mới Giải trí 20 18 151 108 7,2% 6,5% 54,5% 39%

Như vậy việc đọc sách đã được các em quan tâm, thường xuyên đọc (72,6%) và phần lớn các em dành từ 30 – 60 phút để đọc sách trong một ngày (52%), tuy nhiên vẫn còn một số ít không bao giờ đọc sách (3,2%); số có đọc với thời gian trên 1 tiếng đồng hồ không nhiều (7,2%). Điều này cũng phù hợp, bởi chúng ta thấy các em trong lứa tuổi học sinh THPT tìm kiếm đến sách chủ yếu vì mục đích tìm kiếm tri thức mới hỗ trợ cho việc học tập, chứ số đam mê đọc sách thực sự rất ít (6,5%).

Nội dung câu hỏi Tiêu chí Tỉ lệ

Số lượng trả lời

4. Bạn thường chọn đọc sách thể loại nào? 61 83 22% 30%

5. Bạn tìm kiếm thông tin cuốn sách bạn đọc thông qua:

133 17 81 133 135 48% 6,1% 29,2% 64,4% 48,7%

6. Bạn thích hoạt động tuyên truyền, giới thiệu sách nào sau đây?

86 37 31% 13,4%

Sách Văn học Sách cung cấp kiến thức nhân loại Sách dạy kĩ năng sống Giáo viên Bạn bè, người thân Qua internet Tuyên truyền, giới thiệu sách trước giờ chào cờ đầu tuần Xem triễn lãm sách Thi kể chuyện theo sách Thi vẽ tranh theo sách Rất hiệu quả Hiệu quả Không hiệu quả 19 98 147 32 6,9% 35,4% 53.1% 11,5% 7. Bạn thấy câu lạc bộ “Đọc và chia sẻ” của trường THPT Yên Thành 2 hoạt động như thế nào?

13

Qua các mẫu câu hỏi và kết quả trả lời như trên chúng ta có thể thấy rằng ở lứa tuổi học sinh THPT các em vẫn rất cần các cuốn sách dạy kĩ năng sống (48%); sách cung cấp kiến thức nhân loại (30%). Thế nhưng

những cuốn sách mà các em đọc, thì phần lớn các em tự tìm hiểu nó qua internet. Điều này cho thấy các em ở lứa tuổi này, đã biết chủ động tìm kiếm sách và mạng internet là một người bạn của các em. Tuy nhiên, qua đó cũng thấy rằng vai trò của giáo viên, của người thân trong việc định hướng sách cho các em đọc là chưa nhiều. Trong các hoạt động tuyên truyền, giới thiệu sách thì phần lớn (48%) các em được hỏi thích hoạt động tuyên truyền, giới thiệu sách trước giờ chào cờ đầu tuần. Với câu hỏi : Bạn thấy câu lạc bộ “Đọc và chia sẻ” của trường THPT Yên Thành 2 hoạt động như thế nào? Có đến 88,5% học sinh được khảo sát trả lời hiệu quả và rất hiệu quả.

Tóm lại, học sinh THPT có nhu cầu đọc sách, hiểu ý nghĩa, tầm quan trọng của việc đọc sách, biết tìm kiếm thông tin cuốn sách để đọc. Tuy nhiên, việc đọc chưa thật thường xuyên, chưa nhiều và có rất ít bạn đọc vì đam mê, các em đang đọc vì nhu cầu tìm kiếm thông tin, tri thức mới phục vụ mục đích học tập trong các dịp chuẩn bị các kì thi học sinh giỏi. Các em rất thích giáo viên, hoặc bạn bè của mình giới thiệu trong những buổi chào cờ những cuốn sách hay đáng đọc và cần đọc. Các em cũng đánh giá cao về hoạt động thư viện cũng như hoạt động của câu lạc bộ “ Đọc và chia sẻ “ của trường.

Kết quả khảo sát cụ thể có ở địa chỉ sau:

(https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfteyjUb8uIZFXFD1j6YhBJ6aBsEIm jR8VqIsC5tLSCCrjRwg/viewform?usp=pp_url )

Cũng qua trao đổi với nhân viên thư viện và quan sát của cá nhân, chúng tôi nhận thấy ở một số thời điểm số học sinh vào thư viện tăng lên đột biến đặc biệt như chuẩn bị các kì thi: học kì, thi học sinh giỏi, hay là vào sau thời điểm các em được nghe thầy cô hoặc các em trong câu lạc bộ “Đọc và chia sẻ” của trường giới những cuốn thiệu sách hay, trước thời điểm nhà trường phát động và tổ chức các cuộc thi liên quan đến sách, các thời điểm đó số lượt học sinh vào thư viện tìm kiếm sách tăng lên nhiều, kết quả này cũng khá phù hợp với kết quả khảo sát.

2.2. Các yếu tố thuận lợi cho học sinh đọc sách trong giai đoạn hiện nay. Theo số liệu thống kê, hiện nay cả nước xuất bản khoảng gần 400 tên báo, tạp chí, 25.000 tên sách. Hệ thống thư viện công cộng đã phát triển từ tỉnh tới huyện và đang vươn tới nhiều xã trên toàn quốc, khắp từ Bắc tới Nam, bao gồm 64 thư viện tỉnh, 587 thư viện huyện và khoảng 10.000 thư viện và tủ sách cơ sở ở xã. Trong loại thư viện phục vụ công chúng rộng rãi còn phải kể tới 10.000 tủ sách pháp luật xã và cũng khoảng trên 10.000 điểm bưu điện văn hoá xã.

14

Ở Yên Thành, ngoài thư viện trong các nhà trường, còn có 1 thư viện Huyện, khoảng trên 20 điểm bưu điện văn hóa xã và 2 ngôi nhà trí tuệ ở các xã Hoa Thành, Bắc Thành với hàng trăm, hàng nghìn đầu sách, rất thuận lợi cho học sinh mượn đọc.

Bên cạnh sách in, với sự bùng nổ thông tin và các thiết bị công nghệ hiện đại, sách nói cũng phát triển với nhiều ứng dụng trên điện thoại, máy tính. Chúng ta chỉ cần vào mạng và cài đặt các trang như YouTube; Spotify; Fonos; Voiz FM; TuneFM; Audiobook.xyz… thì có thể nghe sách nói miễn phí với những giọng đọc rất truyền cảm. Với những người không biết bắt đầu đọc từ đâu, đọc cuốn sách nào thì có thể vào các trang web giới thiệu sách hay (web review) như Reader.com.vn; Sachhaynendoc.net; SachHay24H.com; Sachvanhoc.vn;….Việc xem giới thiệu sách trước khi đọc, các em sẽ không phải mất thời gian tìm sách, hơn nữa có thể giúp người đọc biết trước được nội dung cuốn sách, tác giả cuốn sách, ý nghĩa, thông điệp của cuốn sách mà tác giả muốn gửi gắm đến bạn đọc.

Ở trường THPT Yên Thành 2, từ lâu chúng tôi đã chú trọng đến công tác đọc sách và quan tâm đầu tư xây dựng thư viện, năm 2011 thư viện nhà trường đã được công nhận thư viện chuẩn Quốc gia. Hiện nay số đầu sách trong thư viện ( trừ sách giáo khoa) có đến hàng chục nghìn đầu sách, báo các loại, với nhiều thể loại khác nhau. Hàng năm ngoài việc bổ sung sách giáo khoa, sách tham khảo từ nguồn chi thường xuyên, nhà trường còn vận động các em là cựu học sinh nhà trường, các nhà hảo tâm tặng hàng trăm đầu sách cho thư viện nhà trường.

2.3. Một số hạn chế ảnh hưởng đến phát triển văn hóa đọc trong giai đoạn hiện

nay.

- Bên cạnh những thuận lợi do thời đại công nghệ số mang lại thì cũng có những mặt hạn chế đó là: sự bùng nổ thông tin, các trang giải trí đa dạng như YouTube; Facebook; Titok; phim ảnh,...có sức hút kì diệu đối với giới trẻ. Ngày nay hầu như bạn trẻ nào cũng được tiếp cận điện thoại thông minh, sở hữu riêng một chiếc điện thoại thông minh ( đặc biệt là từ sau khi dịch Covid – 19 việc triển khai học trực tuyến tạo cơ hội cho nhiều em sở hữu thiết bị này ngay từ khi là học sinh tiểu học). Do thiếu sự quản lí, kiểm soát của phụ huynh đối với các em, nhiều em lâm vào tình trạng nghiện Game, chơi và xem các trò chơi, các video ngắn … trên không gian mạng. Vì vậy, giới trẻ nói chung và học sinh THPT nói riêng không mặn mà gì với sách.

- Thời đại công nghệ số nên việc xuất bản, in và phát hành sách trở nên thuận lợi hơn, nguồn sách phong phú, đa dạng hơn, song việc quản lí nhà nước chưa chặt chẽ ở một số cửa hàng sách cho thuê sách truyện nhỏ lẻ, sách in lậu, sách không rõ nguồn gốc xuất xứ, sách có nội dung xấu, tiêu cực… làm ảnh hưởng đến tính giáo dục, không phù hợp với thuần phong mĩ tục Việt Nam.

- Nguồn sách phong phú song giá thành mỗi cuốn sách vẫn còn cao, những người có thu nhập thấp ít khi bỏ tiền ra mua sách. Công tác tuyên truyền, hướng dẫn đọc sách chưa được thường xuyên, liên tục và có định hướng.

- Ngoài thời gian học ở trường, các em còn tham gia các lớp học thêm ngoài

15

giờ, không có thời gian nhàn rỗi để đọc sách.

2.4. Nguyên nhân

- Công tác xây dựng giáo dục kỹ năng, thói quen đọc có hệ thống từ bậc tiểu

học lên đến bậc đại học còn hạn chế.

- Công tác tuyên truyền chưa thường xuyên; hệ thống thư viện ở cấp huyện,

xã chưa được quan tâm đúng mức, mô hình thư viện chưa hấp dẫn.

- Thời gian học ở trường đã nhiều, học sinh còn đi học thêm ở ngoài nên thời gian nhà rỗi rất ít, trong khi các phương tiện nghe nhìn hiện đại phát triển, mạng Intrernet, Facbook, zalo, titok… lấn lướt, làm cho thói quen đọc của mọi người.

- Gia đình người Việt nhìn chung không có truyền thống đọc sách, hơn nữa đời sống kinh tế còn nhiều khó khăn, không có tiền mua thêm các loại sách (ngoài sách giáo khoa), vì vậy các em không được định hướng sách đọc sách từ trong gia đình. 3. Các giải pháp nhằm phát triển văn hóa đọc cho học sinh trường THPT Yên Thành 2 – Nghệ An. 3.1. Tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức về văn hóa đọc cho cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh nhà trường.

Muốn hành động đúng phải có nhận thức đúng.Đọc sách là cần thiết và có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao kiến thức, kĩ năng, hình thành nhân cách mỗi người và góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường. Tuy nhiên, để xây dựng và phát triển thói quen, kĩ năng và phong trào đọc sách trong học sinh toàn trường, đòi hỏi sự nỗ lực của tất cả hệ thống chính trị trong toàn trường từ Chi bộ Đảng, tổ chức Công Đoàn, Đoàn Thanh niên và Hội cha mẹ học sinh.

16

Trường THPT Yên Thành 2 năm học 2022-2023 có 88 cán bộ, giáo viên nhân viên trong đó số Đảng viên là 48 đồng chí, số lớp 34 lớp với 1350 học sinh. Địa bàn tuyển sinh của trường không thuận lợi ( chỉ có 5 xã tuyển sinh trọng điểm, nhưng các trường thuộc địa bàn tuyển sinh có học sinh tốt nghiệp lớp 9 hàng năm ít), làm cho chất lượng tuyển sinh đầu vào thấp. Tuy nhiên với sự tận tâm của tập thể lãnh đạo cùng toàn thể cán bộ giáo viên, cùng sự cố gắng nổ lực của học sinh nên chất lượng đầu ra của trường hiện đứng ở tốp khá của Tỉnh (năm học 2021 -2022 trường xếp thứ 28 trong toàn Tỉnh về kết quả điểm thi tốt nghiệp THPT, nhiều môn học có điểm trung bình thi được xếp trong tốp 10 như môn Địa lí, Môn Hóa học, Môn Văn học). Sở dĩ có được kết quả đó một phần là do sự nổ lực của học sinh, sự tích cực, nhiệt tình và tâm huyết của giáo viên. Mặt khác, đó là sự trăn trở của Ban lãnh đạo đã xây dựng nhiều nhiều giải pháp quản lí tích cực như: động viên; khuyến khích; kích cầu, kể cả tạo áp lực cho cả giáo viên và học sinh trong quá trình dạy học. Song song với việc học trên lớp, trong sách giáo khoa, giáo viên cũng yêu cầu học sinh đọc thêm các tài liệu tham khảo để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và kết quả thi tốt nghiệp nói riêng.

Giải pháp tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức về văn hóa đọc cho cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh nhà trường là một giải pháp mà chúng tôi cho là quan trọng hàng đầu. Để thực hiện giải pháp này, trong các buổi sinh hoạt Chi bộ, các buổi họp Hội đồng sư phạm, sinh hoạt chuyên môn,..chúng tôi lồng ghép, đan xen nội dung đề cao văn hóa đọc trong nhà trường. Treo một số câu khẩu hiệu về vai trò của đọc sách để mọi người luôn nhìn thấy được mình cần đọc sách mỗi ngày. Mỗi giáo viên ngoài đọc sách giáo khoa, sách tham khảo, nếu không muốn bị tụt hậu, lạc hậu với thời đại, phải tự mình đọc và tìm hiểu thêm sách báo để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ (như sách lịch sử, địa lí, văn học, các tài liệu sách báo về kinh tế - văn hóa - xã hội đương đại). Tự bồi dưỡng là nhiệm vụ nghề nghiệp thường xuyên của mỗi nhà giáo, đọc sách, báo, các tài liệu khác… là một phần của tự bồi dưỡng. Chúng tôi đề cao vai trò tự học, chủ động tìm kiếm thông tin, tri thức qua sách vở của học sinh cũng như tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn của giáo viên. Từ đó, giáo viên thấy được vai trò của sách đối với bản thân, sẽ có định hướng đúng cho học sinh, giúp học sinh tìm kiếm tri thức từ những cuốn sách hay.

Trong nhà trường, giáo viên là người đóng vai trò dẫn dắt và định hướng vì thế vai trò truyền thông, định hướng sách cho học sinh đọc trước hết là các giáo viên, đầu tiên phải kể đến là giáo viên chủ nhiệm, giáo viên các bộ môn xã hội như Văn, Lịch sử, Địa lí; Giáo dục công dân…Tuy nhiên, để định hướng được thì chính bản thân giáo viên phải là người biết đọc, ham đọc và phải đọc trước, biết trước nội dung cuốn sách và thông điệp cuốn sách mà tác giả muốn gửi đến bạn đọc để định hướng cho học sinh đọc, như vậy sẽ có ý nghĩa giáo dục hơn. Vì vậy, chúng tôi giao trách nhiệm, đồng thời động viên các giáo viên môn Ngữ văn, yêu cầu họ phải xác định mình là sứ giả, là cầu nối, là người truyền lửa cho các em học sinh, thổi bùng lên trong các em ngọn lửa tình yêu đối với sách, say mê đọc, say mê khám phá thế giới vô cùng vô tận bên ngoài và thế giới tâm hồn con người thông qua những trang sách quý.

17

Giao cho 1 phó hiệu trưởng phụ trách mảng thư viện, thường xuyên phối hợp với nhân viên thư viện tham mưu, đề xuất các giải pháp để thư viện nhà trường hoạt động một cách có hiệu quả nhất, không để sách “chết” trong kho… Thông qua các nhóm mạng xã hội như Zalo, Facebook; qua các giờ chào cờ đầu tuần, tổ chức cho nhân viên thư viện, cán bộ, giáo viên giới thiệu cho học sinh những cuốn sách hay, cần thiết cho các em lứa tuổi THPT. Trong những năm học qua cán bộ, giáo viên, nhân viên thư viện cùng các em trong câu lạc bộ “ Đọc và chia sẻ” đã giới thiệu cho học sinh toàn trường hàng chục đầu sách hay, phù hợp lứa tuổi, có thể kể như: “Hạt giống tâm hồn”( nhiều tác giả); “Đắc Nhân Tâm” của Dale Carnegie; “Dám nghĩ lớn” của David J Schwartz; “Quẳng gánh lo đi và vui sống” của Dale Carnegie; “Tôi tài giỏi bạn cũng thế” của Adam khoo; “Nhà giả Kim” của Paulo Coelho; “Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu” Rosie Nguyễn; “Khi bạn đang mơ thì người khác

đang nổ lực” Vĩ Nhân; “Trí tuệ do Thái” của Eran Katz; “The one thing”( Điều ý nghĩa nhất trong từng khoảnh khắc cuộc đời) của Jay Papasan, Gary Kellr; “Học khôn ngoan không gian nan” của Kevin Paul; “Không gia đình” của Hector Malot; “Khéo ăn nói sẽ có được thiên hạ” của Trác Nhã; “Trên đường băng” – Tony buổi sáng; “Cà phê cùng Tony” – Tony buổi sáng…Tất cả những cuốn sách trên đều là những cuốn sách hay mà bản thân tôi cũng từng đọc và cùng các em câu lạc bộ “ Đọc và chia sẻ” của trường giới thiệu cho các em. Mỗi cuốn sách có những thông điệp riêng nhưng chung qui lại đều những giá trị nhất định mà ở lứa tuổi học sinh THPT, trước ngưỡng cửa của cuộc đời cần đọc.

Về phía giáo viên, thông qua các tổ chuyên môn, tổ Công đoàn, Ban nữ công đã hình thành một số nhóm giáo viên thường xuyên trao đổi những cuốn sách hay từ tủ sách gia đình, tủ sách dung chung của nhà trường, những tài liệu quí được trao đổi và đọc trong những giờ giải lao.

Có thể nói rằng, việc tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức về văn hóa đọc cho cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh nhà trường đã góp phần lan tỏa, phát triển văn hóa đọc đến mọi người. 3.2. Khảo sát nhu cầu đọc sách của các đối tượng (chú ý học sinh mới tuyển sinh vào trường) để xây dựng, bổ sung nguồn học liệu, sách phù hợp.

Việc khảo sát nhu cầu hứng thú và sở thích đọc sách cho học sinh nhằm mục đích xây dựng vốn tài liệu và tổ chức phục vụ học sinh trong nhà trường; để xây dựng thư viện thân thiện và định hướng loại sách theo nhu cầu, tâm lí lứa tuổi học sinh. Ngay từ đầu năm học chúng tôi đã giao cho nhân viên thư viện tổ chức khảo sát và nắm bắt nhu cầu đọc của học sinh, từ đó thư viện lập kế hoạch đề xuất nhà trường mua sách bổ sung để đáp ứng kịp thời nhu cầu của học sinh. Ngoài ra, nhân viên thư viện thông qua qua nhu cầu tìm sách của học sinh khi vào thư viện, tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng cũng như tâm lí của các em học sinh để có định hướng phù hợp.

Qua khảo sát học sinh lớp 10 thấy rằng 1/3 số học sinh tham gia khảo sát có thẻ thư viện, còn lại các em chưa làm thẻ thư viện. Trung bình mỗi ngày các em dành 30 – 60 phút để đọc sách, rất ít em dành thời gian đọc sách trên một giờ đồng hồ. Có đến 46,6% các em thích đọc tiểu thuyết (trinh thám, tình cảm, kinh điển) 25% số học sinh đọc loại sách dạy kĩ năng sống; tỉ lệ học sinh đọc sách về nhân vật lịch sử, sách về Bác hồ rất ít. Hơn 90% số học sinh tham gia khảo sát trả lời rằng các em đọc sách là do tự thích và qua bạn bè giới thiệu. Số học sinh đọc sách do được bố mẹ khuyên hay thầy cô giáo yêu cầu đọc chiếm tỉ lệ rất nhỏ chưa đầy 10%.

18

Khi trả lời câu hỏi “Kể tên một số cuốn sách mà em đã đọc và muốn giới thiệu cho bạn bè cùng đọc” thì chúng tôi nhận được một số tên sách hay mà chúng tôi cũng đã từng giới thiệu cho các em trong thời gian qua, ví dụ như: “Cà phê cùng Tony” -Tony buổi sáng; “Trên đường băng” -Tony buổi sáng; “Hạt giống tâm hồn”(

Hugo;

nhiều tác giả); “Quà tặng cuộc sống” – Nhiều tác giả; “Đắc nhân tâm” - Dale Carnegie; “Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu” - Rosie Nguyễn; “Không gia đình” – Hector Malot; “Cây cam ngọt của tôi” – Jose Mauro De Vasconcelos; “Nhà giả kim” - Paulo Coelho; “Cánh đồng bất tận” – Nguyễn Ngọc Tư; “Những người khốn … khổ”Victor (https://docs.google.com/forms/d/1ZFJ6E29JFrVa5EpzbytfCFsk3IvQELfKGrZS6B5 nFhA/edit) địa chỉ link khảo sát.

Qua theo dõi nhu cầu mượn sách tại thư viện chúng tôi nhận thấy học sinh khối 12 thường vào mượn sách tham khảo các môn học, để phục vụ thi học sinh giỏi, thi tốt nghiệp. Học sinh khối 10, 11 tỉ lệ mượn sách tham khảo ít hơn, các em thường hỏi mượn sách truyện, tiểu thuyết và một số cuốn dạy kĩ năng sống được thầy cô giới thiệu.

Nắm bắt được nhu cầu, tâm lí, sở thích đọc sách của giáo viên cũng như của học sinh, chúng tôi đã xây dựng được nguồn học liệu cũng như sách phù hợp, để giáo viên và học sinh nhà trường sử dụng hiệu quả. Đồng thời coi đây là một kênh tham khảo và làm cơ sở để khi vận động các nhà tài trợ sách.Thông thường các cá nhân họ tặng sách chủ yếu là những cuốn sách mà chính họ là tác giả.Nhưng với những tập thể, khi chúng tôi vận động họ tặng sách họ thường trao đổi với nhà trường cần mua thể loại sách nào?nhu cầu đọc của học sinh ra sao? Họ sẽ mua tặng để đáp ứng tốt nhu cầu cần đọc của học sinh và giáo viên.Riêng chương trình tặng sách từ “Tủ sách nhân ái” thì họ có bộ phận chuyên môn phân loại và chọn lọc sách phù hợp cho từng lứa tuổi, từng đối tượng đọc khác nhau.Tuy nhiên nhà trường vẫn có thể đặt ra một số yêu cầu, để họ chọn sách cho đối tượng học sinh của mình một cách tốt nhất.

Tóm lại, việc khảo sát nhu cầu đọc sách của học sinh là cần thiết để nhà trường nắm bắt được nhu cầu, tâm lí đọc sách của các em, biết được các mặt tích cực để từ đó xây dựng nguồn sách phong phú, phù hợp với học sinh. Đồng thời qua khảo sát cũng thấy được những điểm hạn chế, những mặt tồn tại mà nhà trường cần phải điều chỉnh, có định hướng tốt hơn cho các em. 3.3. Vận động các đơn vị, các cá nhân, tổ chức tặng sách chothư viện đáp ứng nhu cầu đọc cho giáo viên và học sinh.

19

Dựa trên kết quả khảo sát nhu cầu đọc sách của học sách, cán bộ thư viện lên kế hoạch đề xuất phương án xây dựng, bổ sungnguồn sách. Mỗi năm trung bình nhà trường mua thêm hàng trăm sách đầu sách với trị giá hàng chục triệu đồng, tuy nhiên nguồn ngân sách chi thường xuyên hạn hẹp vì vậy nhà trường chủ yếu mua sách giáo khoa, sách giáo viên và một số sách tham khảo môn học. Để đáp ứng nhu cầu đọc sách cho giáo viên và học sinh, nhà trường thường xuyên vận động các đơn vị, các cá nhân, tổ chức tặng sách chothư viện.

Trong nhiều năm qua, trường THPT Yên Thành 2 luôn nhận được sự quan tâm của các cấp, ngành, đặc biệt là sự quan tâm theo dõi từ các anh, chị là cựu học sinh nhà trường qua các thế hệ. Hàng năm, thư viện trường nhận được hàng trăm cuốn sách từ các các cá nhân, tổ chức. Cụ thể: năm học 2019-2020 nhà trường nhận được hơn 100 đầu sách (chủ yếu sách tham khảo các môn học dành cho học sinh, mua theo nhu cầu học sinh) trị giá 12 triệu đồng do một cựu học sinh đang làm việc và sinh sống tại Nhật Bản quyên góp và tài trợ. Năm học 2020-2021 một số cựu học sinh, một số bạn bè của giáo viên đã tặng nhà trường gần 200 cuốn sách. Năm học 2021-2022 qua kết nối của học sinh và lãnh đạo nhà trường, chương trình “Tủ sách nhân ái” tặng riêng cho câu lạc bộ “Đọc và chia sẻ sách” của trường 200 đầu sách các loại (chủ yếu sách dạy kĩ năng sống). Năm học 2022-2023 trường được tặng 50 cuốn sách dạy kĩ năng sống từ một em cựu học sinh. Bên cạnh đó, hàng năm PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ (cựu học sinh của trường) nguyên Ủy viên Ban Chấp hành TW Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XII, nguyên Phó Ban Tuyên giáo TW; nguyên Tổng Giám đốc đài tiếng nói Việt Nam; hiện là Chủ tịch Hội đồng lí luận, phê bình Văn học Nghệ thuật Trung ương cũng gửi tặng nhà trường hàng chục đầu sách văn học và các tạp chí hay.

Ngoài ra, để tăng số lượng sách và tăng số tủ sách dung chung, năm học 2022- 2023 trong kế hoạch hưởng ứng Ngày sách Việt Nam 21/4 có 2 nội dung hoạt động chính là: Tổ chức cho các lớp ở khối 10 và 11 thi “kể chuyện theo sách” và tổ chức quyên góp sách từ giáo viên và học sinh, một mặt giúp cho những em học sinh nghèo không có điều kiện mua có thể mượn sách giáo khoa, sách tham khảo. Mặt khác, góp phần làm tăng số lượng sách, báo ở tủ sách dùng chung của nhà trường để các em có nhu cầu đọc có thể vào tủ sách để đọc.

Trong điều kiện nguồn chi thường xuyên từ ngân sách hạn chế, không thể đáp ứng được nhu cầu mua thêm nhiều loại sách (ngoài sách giáo khoa, sách giáo viên), thì giải pháp vận động các đơn vị, các cá nhân, tổ chức tặng sách cho thư viện để đáp ứng nhu cầu đọc cho giáo viên và học sinh là một giải pháp mà nhiều đơn vị có thể áp dụng. Ở các trường THPT có một lợi thế hơn ở các trường trung học cơ sở và các trường Tiểu học đó là các em học sinh cũ thường quay trở lại thăm trường, tổ chức các cuộc gặp mặt theo niên khóa. Lúc này các nhà trường có thể tranh thủ vận động nguồn lực từ những cựu học sinh thành đạt dành một số phần quà là sách cho thư viện nhà trường. 3.4. Xây dựng thư viện thân thiện, tạo nhiều tủ sách dùng chung và duy trì nền nếp đọc sách hàng ngày trong Giáo viên, học sinh.

20

Thư viện thân thiện là nơi học sinh được khuyến khích và hỗ trợ cho việc đọc một cách tích cực trong một môi trường thân thiện và an toàn. Một thư viện thu hút người đọc không chỉnhiều đầu sách hay mà còn phải sạch – đẹp – thân thiện.

Việc xây dựng thư viện thân thiện, tủ sách dung chung và duy trì nền nếp đọc sách hàng ngày trong Giáo viên, học sinh là một giải pháp quan trọng, một mặt tạo thuận lợi cho đọc sách, mặt khác duy trì, ổn định và phát triển phong trào đọc sách trong nhà trường, góp phần lan tỏa văn hóa đọc đến nhiều người. Để thực hiện được giải pháp này chúng ta cần các điều kiện sau:

Thư viện đặt ở vị trí phù hợp: Lựa chọn vị trí đặt thư viện cũng là một yếu tố để góp phần tăng số lượng bạn đọc đến thư viện. Trong nhà trường thư viện là để phục vụ cho mục đích đọc sách của giáo viên và học sinh. Vì thế cần chọn vị trí thuận lợi cho việc di chuyển cho cả giáo viên và học sinh, nên ưu tiên cho học sinh, vì thời gian ra chơi giữa các tiết học ngắn, học sinh không có thời gian di chuyển xa. Vì vậy thư viện cần phải đặt ở gần các khu phòng học. Trước đây, thư viện trường THPT Yên Thành đặt trên tầng 2 của khu nhà hiệu bộ, thuận lợi cho cán bộ giáo viên, nhưng không thuận lợi cho học sinh. Mỗi lần ra chơi, học sinh muốn mượn, trả sách phải di chuyển từ lớp học đến thư viện khá xa nên các em ngại đến thư viện. Thế nhưng, từ năm học 2021-2022 thư viện nhà trường đã chuyển xuống khối nhà học của học sinh, đóng tại tầng 1, không gian đọc thoáng hơn, gần gũi với học sinh hơn, số học sinh đến với thư viện cao hơn hẳn. ( Số liệu minh chứng ở phần thực trạng).

Bố trí, sắp xếp trong thư viện phải ngăn nắp, sạch, đẹp, thân thiện. Từ việc sắp xếp chỗ ngồi trong phòng đọc cần phải thông thoáng, đến không gian xung quanh yên tĩnh, mát mẻ. Sắp xếp sách trong kho, sách trong tủ sách dung chung cũng phải ngăn nắp; khoa học; đẹp mắt; phòng đọc phải vệ sinh sạch sẽ, thông thoáng. Xếp sách theo môn loại (phân loại nhóm sách) ở tủ sách dung chung giúp người đọc dễ tìm kiếm sách theo nhu cầu. Sách trong kho xếp theo đăng kí cá biệt (số thứ tự) để thủ thư nhà trường dễ tra cứu.

Về tủ sách dùng chung: Hiện nhà trường có 6 tủ sách dùng chung (Tủ sách giáo khoa; Tủ sách tham khảo các môn học; Tủ sách Pháp Luật; Tủ sách về Bác Hồ; Tủ sách Văn học: Tủ sách nhân ái). Sách ở các tủ sách này giáo viên và học sinh có thể đến tự lấy đọc, hoặc mượn về nhà trong thời gian 1 tuần (trừ sách Giáo viên và sách Giáo khoa). Để tăng số lượng trong tủ sách dung chung, nhà trường phát động trong đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh nhà trường tặng lại những quyển sách cũ, sách đã đọc để các em không có điều kiện mua sách được mượn đọc.

21

Xây dựng thời gian biểu đọc sách ở trường cho học sinh hợp lí: Buổi sáng đầu buổi chúng tôi dành 10 phút cho các em ổn định lớp, sinh hoạt Đoàn thanh niên và đọc sách. Trong buổi học thời 5 tiết, chúng tôi bố trí thời gian nghỉ giữa giờ sau tiết 2 là 10 – 15 phút ( mùa xuân, hè vào học sớm hơn và dành thời gian nghỉ giữa giờ nhiều hơn mùa đông) để các em có thể vào thư viện đọc, mượn và trả sách. Buổi chiều học 3 tiết (học thêm) dành 15 phút nghỉ sau tiết 2 để các em có thời gian dài hơn cho việc thư giãn, vào thư viện đọc, mượn và trả sách.

Về phía giáo viên chúng tôi luôn khuyến khích và tạo mọi điều kiện tốt nhất để giáo viên có thể đọc sách tại trường, mượn sách về nhà: Trong những giờ không lên lớp các phòng tổ chuyên môn được mở cửa, phòng chờ các khu nhà được mở để giáo viên có thể vào đọc sách cho yên tĩnh. Vai trò của Công đoàn, đặc biệt là nữ công trong vấn đề chia sẻ và lan toả văn hóa đọc rất quan trọng. Hiện tại ở trường đã hình thành được một nhóm giáo viên nữ thường xuyên chia sẻ những cuốn sách hay từ thư viện của gia đình, chia sẻ cho nhau đọc, cho con đọc, cho học sinh đọc. Mỗi một giáo viên đọc một cuốn sách hay sẽ chia sẻ cho nhiều người cùng đọc. Cứ như vậy sẽ tạo nên môi trường đọc sách lành mạnh, an toàn, lan tỏa nhiều điều tốt đẹp đến với cộng đồng. 3.5. Tổ chức các sân chơi, các hoạt động bổ trợ, các câu lạc bộ những người yêu sách để thúc đẩy văn hóa đọc trong nhà trường.

Đây là một giải pháp thực tiễn, hiệu quả, kích thích sự tò mò, ham học hỏi, ham tìm hiểu và khơi gợi niềm đam mê đọc sách cho học sinh. Giúp các em trở thành người đọc độc lập, tăng vốn hiểu biết, phát triển tư duy, khả năng sáng tạo, bồi dưỡng đạo đức, nhân cách, tâm hồn, hình thành lối sống lành mạnh, biết yêu thương chia sẻ. Một số hoạt động như: tổ chức các cuộc thi kể chuyện theo sách, “rung chuông vàng” chủ đề về sách; giới thiệu sách trong các giờ chào cờ đầu tuần, giới thiệu sách qua các trang thông tin của nhà trường, zalo; Facebook…; xây dựng câu lạc bộ những người yêu sách, ham đọc sách để truyền cảm hứng và lan tỏa văn hóa đọc đến mọi người.

Để thực hiện giải pháp này cần có sự chỉ đạo của cấp ủy Đảng, sự vào cuộc của Ban giám hiệu, sự phối kết hợp của các tổ chức trong nhà trường; Công đoàn, Hội cha mẹ học sinh, đội ngũ giáo viên chủ nhiệm, đặc biệt là tổ chức Đoàn thanh niên cùng với thư viện nhà trường:

22

Chi ủy, Chi bộ chỉ đạo nhà trường, các tổ chuyên môn, các tổ chức Đoàn thể trong trường trong quá trình xây dựng kế hoạch hoạt động, tham mưu cho hiệu trưởng tổ chức sân chơi bổ ích cho học sinh theo chủ đề, chủ điểm trong đó có chú trọng công tác đọc sách. Hàng năm, nhà trường đều có các hoạt động tổ chức tốt ngày “Sách và Văn hóa đọc Việt Nam” và phát động cuộc thi “ Đại sứ Văn hóa đọc”. Trong hai năm học 2020 - 2021; 2021 - 2022; nhà trường đã tổ chức được 02 đợt kể chuyện theo sách; 02 đợt giới thiệu sách; 01 cuộc thi “ Rung chuông vàng” với chủ đề về sách; 01 buổi trưng bày và giới thiệu sách; ra mắt được một câu lạc bộ “Đọc và chia sẻ sách”... Năm nào trường cũng có học sinh tham gia cuộc thi “Đại sứ Văn hóa đọc” do UBND Tỉnh Nghệ An tổ chức. Năm học 2022-2023 đã tổ chức được 01 cuộc thi giới thiệu sách trên mạng internet do Câu lạc bộ “Đọc và chia sẻ” cùng nhà trường phối hợp tổ chức. Cuộc thi được tổ chức thông qua mạng xã hội Facebook.Kế hoạch và thể lệ cuộc thi được phổ biến trên trang Facebook của trường và trong giờ chào cờ đầu tuần. Các em học sinh tham gia cuộc thi sẽ giới

thiệu một cuốn sách đã đọc mà thấy tâm đắc nhất, cuốn sách làm thay đổi nhận thức bản thân…giới thiệu cho mọi người bằng việc quay, dựng video, clip ngắn (thời lượng từ 3-7 phút). Những video này sẽ được gửi đến cho Ban tổ chức cuộc thi. Ban tổ chức kiểm duyệt nội dung và cho đăng tải lên trang Facebook của nhà trường. Căn cứ vào lượt bình chọn và lượt like trên Facebook của trường, chúng tôi xếp giải cho các em tham gia.Kết thúc cuộc thi có 01 giải Nhất; 02 giải Nhì; 02 giải Ba. (Xem kế hoạch tổ chức ở phần phụ lục).

Ngoài ra, trong một số giờ chào cờ, cán bộ giáo viên, nhân viên thư viện và các thành viên của Câu lạc bộ “Đọc và chia sẻ” giới thiệu đến các em học sinh toàn trường hàng chục cuốn sách hay. Đặc biệt để hưởng ứng ngày “Sách và Văn hóa đọc Việt Nam” và Cuộc thi “Đại sứ Văn hóa đọc” năm 2023, nhà trường đã xây dựng kế hoạch tổ chức cuộc thi “ Kể chuyện theo sách” cho đối tượng học sinh khối 10, khối 11. Cuộc thi đã thu hút được hơn 800 em học sinh và nhiều cán bộ, giáo viên tham gia. Qua cuộc thi chúng tôi đánh giá rất cao sự hiểu biết cũng như sự truyền tải nội dung từ những cuốn sách các em đã đọc, nhiều câu chuyện được các em kể lại một cách chân thực, sâu sắc và xúc động. Mỗi đợt giới thiệu sách, kể chuyện theo sách thường kéo dài trong khoảng thời gian 4 tuần lễ. Nhà trường giao một phó hiệu trưởng phụ trách, phối hợp với nhân viên thư viện tham mưu xây dựng các kế hoạch liên quan đến công tác sách và văn hóa đọc trong trường. (Xem kế hoạch tổ chức ở phần phụ lục).

Việc thành lập được một Câu lạc bộ “Đọc và chia sẻ” là một thành công lớn trong việc góp phần lan tỏa tình yêu sách, báo đến với cộng đồng. Câu lạc bộ được hình thành từ đầu năm học 2021-2022 bắt đầu từ một nhóm học sinh khoảng 10 em có niềm đam mê đọc sách của trường. Đến nay Câu lạc bộ này đã phát triển lên con số 40 thành viên và không chỉ dừng lại ở phạm vi học sinh trường THPT Yên Thành 2 nữa mà có sự tham gia của học sinh các trường THPT Phan Đăng Lưu; THPT Phan Thúc Trực; THPT Yên Thành 3 và một số em là sinh viên Đại học (năm trước là HS lớp 12 của trường). Bản thân tôi là người được các em mời vào nhóm và có tham gia sinh hoạt một số buổi sinh hoạt online qua zoom với các thành viên trong câu lạc bộ, ở thời điểm dịch CoVid – 19 bùng phát cao điểm trên địa bàn Tỉnh Nghệ An ( đầu năm học 2021-2022). Các em dành một buổi tối thứ 7 để sinh hoạt.Buổi sinh hoạt là chia sẻ những việc tốt đã làm trong tuần, chia sẻ những cảm xúc, chia sẻ điều tâm đắc, điều hay từ những cuốn sách đọc, những việc tốt đã làm trong tuần. Tôi thực sự bị thu hút bởi nhóm này, vì thế tôi đã liên lạc với một số bạn bè cũng là những người yêu sách, hiểu giá trị của sách thông qua “Tủ sách Nhân ái” tặng cho Câu lạc bộ hàng trăm cuốn sách hay. ( xem một số hình ảnh hoạt động của nhóm ở phần phụ lục)

23

Có thể thấy rằng, việc tổ chức các sân chơi, các hoạt động bổ trợ, Câu lạc bộ đọc sách, không chỉ để thúc đẩy văn hóa đọc trong nhà trường mà còn tạo cơ hội gắn kết

những con người yêu sách, tạo nên giá trị nhân văn cao đẹp. Hơn nữa qua tổ chức các sân chơi này giúp các em hình thành được nhiều kĩ năng, tạo điều kiện để các em bộc lộ khả năng của bản thân, giúp các em tự tin định hướng nghề nghiệp trong tương lai. Nên đây là một giải pháp khả thi mà bất kì một đơn vị nào cũng thực hiện được, nếu trong đội ngũ cán bộ, giáo viên có người tâm huyết mong muốn lan tỏa Văn hóa đọc đến cộng đồng. 4. Khảo sát về tính cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất

4.1. Mục đích khảo sát

- Đánh giá tính cấp thiết của các giải pháp phát triển văn hóa đọc cho học sinh

trường THPT Yên Thành 2 – Nghệ An.

- Đánh giá tính khả thi của các giải pháp phát triển văn hóa đọc cho học sinh

trường THPT Yên Thành 2 – Nghệ An.

4.2. Nội dung và phương pháp khảo sát

4.2.1. Nội dung khảo sát

-Các giải pháp được đề xuất có thực sự cấp thiết đối với vấn đề nghiên cứu hiện

nay không?

- Các giải pháp được đề xuất có khả thi đối với vấn đề nghiên cứu hiện tại

không?

4.2.2. Phương pháp khảo sát và thang đánh giá

Phương pháp được sử dụng để khảo sát là trao đổi bằng bảng hỏi trên Google

form; với thang đánh giá 04 mức (tương ứng với điểm số từ 1 đến 4):

- Không cấp thiết (1 điểm); Ít cấp thiết (2 điểm); Cấp thiết (3 điểm) và Rất cấp

thiết (4 điểm).

- Không khả thi (1 điểm); Ít khả thi (2 điểm); Khả thi (3 điểm) và Rất khả thi (4

điểm).

https://docs.google.com/forms/d/1xFmjixTUVzSp2M4MNhMABBmykVa9J-

LAMKJVt_jlgjk/edit#responses( Địa chỉ khảo sát)

(Số chọn rất cấp thiết X 4 + số chọn cấp thiết X 3 + số chọn ít cấp thiết X 2 + số chọn không cấp thiết X 1 )

Công thức tính

Điểm trung bình = Tổng số người tham gia khảo sát (Mức 1: Từ 1,0 điểm đến dưới 1,5 điểm Mức 2: Từ 1,5 điểm đến dưới 2,5 điểm Mức 3: Từ 2,5 điểm đến dưới 3,5 điểm

24

Mức 4: Từ 3,0 điểm đến dưới 4,0 điểm

4.3. Đối tượng khảo sát

Bảng 3: Thống kê số lượng đối tượng khảo sát

TT Cán bộ quản lí Số lượng ( người) 12

Ghi chú CBQL 4 trường THPT trên địa bàn huyện Yên Thành

48 01

Giáo viên Nhân viên thư viện Tổng 61

4.4. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và khả thi của các giải pháp đề xuất

4.4.1. Đánh giá về sự cấp thiết của các giải pháp đề xuất

Bảng 4: Kết quả tổng hợp các ý kiến đánh giá về sự cấp thiết của các giải pháp

Mức

Giải pháp

Số lượt khảo sát Điểm trung bình

Cấp thiết(3đ )

Rất cấp thiết (4đ) Ít cấp thiết (2đ)

Khô ng cấp thiết (1đ) 0 0 3,72 4

17 (27,9% ) 44 (72,1% )

0 0 3,65 4

21 (34,4% ) 40 (65,6% )

25

1.Tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức về văn hóa đọc cho cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh nhà trường. 2.Khảo sát nhu cầu đọc sách của các đối tượng (chú ý học sinh mới tuyển sinh vào trường) để xây dựng, bổ sung nguồn học liệu, sách phù hợp 3.Vận động các 0 0 20 41 3,67 4

(32,8% ) (67,2% )

0 0 3,67 4

20 (32,8% ) 41 (67,2% )

0 0 3,72 4

17 (27,9% ) 44 (72,1% )

đơn vị, các cá nhân, tổ chức tặng sách cho thư viện đáp ứng nhu cầu đọc cho giáo viên và học sinh 4.Xây dựng thư viện thân thiện, tạo nhiều tủ sách dùng chung và duy trì nền nếp đọc sách hàng ngày trong Giáo viên, học sinh 5.Tổ chức các sân chơi, các hoạt động bổ trợ, các câu lạc bộ những người yêu sách để thúc đẩy văn hóa trong nhà đọc trường

Qua khảo sát sự cấp thiết của các giải pháp đề xuất chúng tôi rút ra một

số kết luận như sau:

- 100% người được hỏi đều đánh giá các giải pháp đề xuất trong đề tài đều có sự

cấp thiết và rất cấp thiết.

- Mức độ chênh lệch giữa các giải pháp không nhiều: - Trong các giải pháp thì giải pháp “tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức về văn hóa đọc cho cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh nhà trường” được đánh giá cao nhất 3,72 điểm. Giải pháp “Khảo sát nhu cầu đọc sách của các đối tượng (chú ý học sinh mới tuyển sinh vào trường) để xây dựng, bổ sung nguồn học liệu, sách phù hợp” được đánh giá ở mức thấp nhất là 3,65 điểm. Các giải pháp còn lại cũng được đánh giá cao về tính cấp thiết của nó. Vì vậy có thể nói các giải pháp đề xuất trong sáng kiến là hoàn toàn phù hợp và cấp thiết.

Mức

4.4.2. Đánh giá về tính khả thi của các giải pháp đề xuất Bảng 5: Kết quả tổng hợp các ý kiến đánh giá về tính khả thi của các giải pháp Giải pháp

Số lượt khảo sát

26

Điểm trung bình Khôn Ít Khả Rất

thi (3đ) khả thi (4đ)

g khả thi (1đ) 0 khả thi (2đ) 0 3,75 4

15 (24,6% ) 46 (75,4% )

0 0 3,6 4

24 (39,3% ) 37 (60,7% )

0 0 3,6 4

24 (39,3% ) 37 (60,7% )

0 0 3,59 4

25 (40,9% ) 36 (59,1% )

0 0 3,72 4

17 (27,9% ) 44 (72,1% )

1.Tăng cường truyền nâng cao thông, nhận thức về văn hóa đọc cho cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh nhà trường. 2.Khảo sát nhu cầu đọc sách của các đối tượng (chú ý học sinh mới tuyển sinh vào trường) để xây dựng, bổ sung nguồn học liệu, sách phù hợp 3.Vận động các đơn vị, các cá nhân, tổ chức tặng sách cho thư viện đáp ứng nhu cầu đọc cho giáo viên và học sinh 4.Xây dựng thư viện thân thiện, tạo nhiều tủ sách dùng chung và duy trì nền nếp đọc sách hàng ngày trong Giáo viên, học sinh 5.Tổ chức các sân chơi, các hoạt động bổ trợ, các câu lạc bộ những người yêu sách để thúc đẩy văn hóa đọc trong nhà trường

27

Quan khảo sát 100% người được hỏi đều đánh giá các giải pháp đề xuất trong đề tài đều khả thi và rất khả thi. Trong 5 giải pháp thì giải pháp

“tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức về văn hóa đọc cho cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh nhà trường” được đánh giá cao nhất (3,75 điểm). Giải pháp “Tổ chức các sân chơi, các hoạt động bổ trợ, các câu lạc bộ những người yêu sách để thúc đẩy văn hóa đọc trong nhà trường” được 72,1% số người được hỏi đánh giá rất khả thi. Giải pháp được đánh giá thấp nhất là “Xây dựng thư viện thân thiện, tạo nhiều tủ sách dùng chung và duy trì nền nếp đọc sách hàng ngày trong Giáo viên, học sinh” – Giải pháp này có 40,9% người được hỏi trả lời cấp thiết và 51,1% là rất cấp thiết.

Như vậy, có thể khẳng định rằng các giải pháp đưa ra trong đề tài đều phù hợp

có tính cấp thiết và khả thi cao, có thể áp dụng rộng rãi ở các trường THPT . 5. Hiệu quả, lợi ích thu được và một số bài học rút ra trong quá trình áp dụng sáng kiến kinh nghiệm. 5.1. Hiệu quả và lợi ích

- Trước khi áp dụng sáng kiến số lượt học sinh đọc sách, mượn sách ở thư viện chưa nhiều, học sinh còn ngại khi đến thư viện. Hàng năm nhà trường vẫn phải bỏ ra một khoản ngân sách khá lớn để mua thêm sách, báo và các tài liệu phục vụ dạy và học.

- Hiệu quả sau khi áp dụng sáng kiến: + Hiệu quả về mặt xã hội: Số học sinh đọc sách tăng lên nhiều, chia sẻ được nhiều cuốn sách hay để mọi người cùng đọc, xây dựng được câu lạc bộ “Đọc và chia sẻ” trong học sinh, góp phần lan tỏa văn hóa đọc đến cộng đồng xã hội.

+ Hiệu quả về kinh tế: Nhà trường không phải chi nhiều ngân sách để đầu tư sách cho thư viện, học sinh không phải mất tiền mua sách mà vẫn có thể đọc những cuốn sách hay, có giá trị.

+ Hiệu quả về mặt chuyên môn: Thông qua đọc sách, kiến thức của các em được nâng lên, các em hiểu biết thêm các tri thức mới, ngoài sách giáo khoa, giúp các em có thể trả lời những câu hỏi vận dụng cao, các câu hỏi trong các bộ đề thi đánh giá năng lực; đánh giá tư duy... Phát triển rất nhiều kĩ năng trong đó có kĩ năng đọc – hiểu văn bản, kĩ năng sử dụng ngôn ngữ, kĩ năng giao tiếp, kĩ năng làm chủ cảm xúc,… 5.2. Một số bài học rút ra trong quá trình áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.

Trong quá trình áp dụng các giải pháp phát triển văn hóa đọc cho học sinh

trường THPT Yên Thành 2, tôi rút ra được một số kinh nghiệm sau:

28

Thứ nhất, để phát triển văn hóa đọc trong học sinh và lan tỏa ra cộng đồng cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong nhà trường. Chi ủy, Chi bộ, Ban lãnh đạo trường, trưởng các tổ chức đoàn thể phải là người tiên phong, nhận thức được tầm quan trọng của văn hóa đọc trong học sinh.

Thứ hai, Ban chuyên môn nhà trường thực hiện đổi mới kiểm tra, đánh giá theo định hướng phát triển năng lực của người học. Tăng cường đưa vào đề kiểm tra các câu hỏi mở, nội dung gắn với các vấn đề thời sự của quê hương, đất nước, quốc tế, chính trị, xã hội…Giáo viên khích lệ học sinh đọc sách báo mở rộng, thực hiện các dự án học tập, hoạt động, trao đổi với nhóm theo kế hoạch, có mục tiêu, giải pháp cụ thể, báo cáo kết quả bằng các hình thức như quay clip, bài viết, bài trình chiếu, thuyết trình… Hình thức kiểm tra đánh giá này giúp học sinh rèn luyện thói quen đọc, nghiên cứu, kỹ năng làm việc nhóm. Các tổ chuyên môn, đặc biệt là tổ Văn trong các giờ dạy cần yêu cầu học sinh đọc nhiều và đọc thường xuyên hơn.

Thứ ba, nhân viên thư viện phải năng động, chủ động giới thiệu sách cho bạn đọc, tham mưu để lãnh đạo trường xây dựng kế hoạch, tìm các giải pháp nâng cao chất lượng đọc sách trong nhà trường. Tăng cường các hoạt động giới thiệu sách hay trong các tiết chào cờ, qua các trang Zalo, Facebook của nhà trường để mọi người được biết.

Thứ tư, Ban lãnh đạo trường, giáo viên, nhân viên nhà trường cần giữ mối quan hệ tốt với phụ huynh, các tổ chức xã hội, các cá nhân có ảnh hưởng tốt đến mọi người để tranh thủ sự hỗ trợ của họ. Khi nhận được nguồn tài trợ dù ít, dù nhiều về tinh thần, vật chất…nhà trường phải biết ghi nhận, cảm ơn các cá nhân, tổ chức đơn vị đã hỗ trợ cho trường.

PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

Kết luận

1. Sách được xem là kho tri thức của nhân loại, là món ăn tinh thần không thể thiếu được của con người của con người. Sách được xem là người thầy thứ hai, là người bạn tốt nhất cho mỗi chúng ta.Đọc sách là cách tự học, tự bồi dưỡng kiến thức một cách hiệu quả nhất.Đọc sách không những mang lại cho chúng ta kiến thức nhân loại, sự hiểu biết phong phú, sách dạy cho chúng ta nhiều kĩ năng mềm mà bất cứ ai cũng cần trong cuộc sống.Qua thực tiễn cuộc sống, cũng như qua nhiều tài liệu sách, báo chúng ta thấy ở các nước tiên tiến, người dân rất coi trọng sách, họ đọc sách rất nhiều. Trong lúc đó, người Việt nhìn chung chưa có thói quen đọc sách, ít đọc sách. Kể cả trong nhà trường, một số ít cán bộ giáo viên, và một bộ phận học sinh vẫn chưa nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của đọc sách.

29

Với vai trò là một cán bộ quản lí, phụ trách công tác chuyên môn, tôi nhận thấy mình phải có trách nhiệm với học sinh, với cộng đồng về việc nâng cao nhận thức về đọc sách, lan tỏa văn hóa đọc đến mọi người. Vì thế, từ lâu trong tôi vẫn đau đáu,

trăn trở làm sao giáo viên mà đặc biệt là học sinh phải yêu sách, phải tìm đến sách đọc nhiều hơn. Trong ba năm học gần đây, tôi đã tập trung nghiên cứu một số giải pháp pháp phát triển văn hóa đọc cho học sinh trường THPT Yên Thành 2. Với mong muốn góp phần nâng cao nhận thức về vai trò của sách và phát triển phong trào đọc sách trong học sinh, tiến tới lan tỏa văn hóa đọc trong cộng đồng. Trong quá trình thực hiện đề tài, tôi đã làm những cuộc khảo sát bằng hỏi trực tiếp, bằng phiếu hỏi để đánh giá thực trạng về tình hình đọc sách của học sinh nhà trường một cánh khách quan, nghiêm túc. Sau ba năm áp dụng giải pháp, với những kết quả thu được, có thể khẳng định: Những giải pháp mà tôi đã áp dụng tại trường THPT Yên Thành 2 trong thời gian quan có hiệu quả về mặt xã hội; kinh tế và hiệu quả về chuyên môn; tính khả thi cao mà đơn vị nào cũng có thể áp dụng. 2.

-

Kiến nghị, đề xuất Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An:

+ Quan tâm hơn nữa công tác thư viện và đọc sách trong các nhà trường, hàng năm phối hợp với thư viện Tỉnh tập huấn chuyên môn cho cán bộ thư viện các nhà trường.

+ Tiếp tục quan tâm chỉ đạo các đơn vị tổ chức các hoạt động quảng bá về văn hóa đọc, các cuộc thi, các diễn đàn về sách…để thu hút và nâng cao ý thức, tình yêu sách đến với các em học sinh.

- Đối với các trường THPT: + Tạo điều kiện, phân công giáo viên hỗ trợ để học sinh thành lập một câu lạc

bộ “Những người yêu sách” trong các nhà trường.

+ Hàng tháng yêu cầu cán bộ thư viện báo cáo số lượt mượn, trả sách đọc của thư viện, đánh giá tình hình đọc sách của giáo viên và học sinh để kịp thời động viên, khuyến khích, nhắc nhở, thúc đẩy phong trào đọc sách thường xuyên.

+ Chỉ đạo các tổ chuyên môn, đặc biệt là tổ Văn thường xuyên tuyên truyền về

vai trò của sách, báo trong hoạt động giảng dạy hàng ngày.

+ Quan tâm đầu tư trang thiết bị cho thư viện: bổ sung đầu sách hay; tạo phòng đọc đẹp, có không gian xanh để quá trình đọc sách thư giãn hơn, để người đọc có nhiều cảm hứng và sự yên tĩnh để thẩm thấu giá trị mà sách mang lại.

+ Cán bộ thư viện nhà trường thường xuyên cập nhật sách hay lên các trang

30

website, fanpage; facebook; zalo để mọi người có thể chia sẻ và đọc.

PHỤ LỤC 1

SỞ GD&ĐT NGHỆ AN TRƯỜNG THPT YÊN THÀNH 2

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

Số: ……/KH- THPT.YT2

Yên Thành, ngày 01 tháng 4 năm 2023

KẾ HOẠCH TỔ CHỨC CUỘC THI “KỂ CHUYỆN THEO SÁCH” HƯỞNG ỨNG NGÀY SÁCH VÀ VĂN HÓA ĐỌC VIỆT NAM NĂM 2023

Thực hiện theo công văn số 1738 /UBND-VX ngày 17/03/2023 của UBND tỉnh Nghệ An về việc triển khai Ngày sách và văn hóa đọc Việt Nam năm 2023. Thực hiện kế hoạch năm học 2022-2023 của trường THPT Yên Thành 2; thực hiện kế hoạch hoạt động thư viện năm học 2022-2023. Thư viện trường THPT Yên Thành 2 lập kế hoạch tổ chức “Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam” năm học 2022-2023 như sau: 1. Mục đích. -Hưởng ứng ngày sách Việt Nam, ngày sách và bản quyền thế giới, tôn vinh giá trị của sách và văn hóa đọc. - Xây dựng và phát triển phong trào đọc sách, khuyến khích các em học sinh khám phá niềm đam mê đọc sách, hướng tới xây dựng một xã hội học tập. - Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh: Kĩ năng tư duy, tìm tòi, sáng tạo,… - Khuyến khích phụ huynh cùng tham gia xây dựng tủ sách phụ huynh với phương châm “Góp một quyển sách để con mình được đọc nhiều quyển sách” - Việc tổ chức “Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam” năm 2023 tạo sân chơi lành mạnh nhằm thu hút đông đảo giáo viên và học sinh, phụ huynh học sinh tham gia; qua đó tuyên truyền, giáo dục về việc đọc sách cũng như trân trọng, giữ gìn và bảo vệ sách, khơi dậy niềm ham mê đọc sách của mỗi người trong thời đại công nghệ thông tin hiện nay. 2. Yêu cầu - Tổ chức“Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam” năm với hình thức, nội dung thiết thực, hiệu quả, an toàn. 3.Thời gian, địa điểm thực hiện. - Tập trung tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày sách và văn hóa đọc Việt Nam năm 2023 từ ngày 01/4/2023 đến 15/5/2023. - Thời gian tổ chức cuộc thi “Kể chuyện theo sách” chiều ngày 17/4/2023. - Địa điểm: Tại trường THPT Yên Thành 2 4. Đối tượng tham gia, hình thức thể lệ cuộc thi và cơ cấu giải thưởng.

4.1. Đối tượng tham gia. Học sinh khối 10 và khối 11của trường(22 lớp). 4.2. Hình thức, thể lệ cuộc thi. - Mỗi lớp chọn ra 1 học sinh hoặc một đội nhóm học sinh cùng tham gia giới thiệu (kể) một câu chuyện theo sách. - Kể những câu chuyện đã được đọc trong sách tại thư viện của trường hoặc đã được đọc qua sách, báo, tạp chí, mạng internet… - Câu chuyện có nội dung phù hợp với lứa tuổi, có tác dụng giáo dục cao. ( kể về quê hương; đất nước, con người Việt Nam; về tình cảm gia đình; tình cảm thầy trò; về Bác Hồ kính yêu; về thời đại Hùng Vương; về quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng; về các nhân vật lịch sử Việt Nam, các anh hùng đã có công dựng nước, giữ nước…) - Trang phục dự thi phù hợp với lứa tuổi hoặc nhân vật trong truyện kể. - Mỗi tiết mục dự thi không quá 7 phút(kể cả phần phụ họa). Quá thời gian sẽ bị trừ điểm. 4.3. Cơ cấu giải thưởng. - Ban tổ chức sẽ chọn và trao giải cho các lớp có tiết mục giới thiệu câu chuyện hay, có ý nghĩa, lan tỏa được văn hóa đọc đến mọi người. - Cơ cấu: 01 Giải Nhất mỗi giải thưởng 250.000 đồng 02 Giải Nhì mỗi giải thưởng 200.000 đồng

03 Giải Ba mỗi giải thưởng 150.000 đồng. 04 Giải KK mỗi giải 100.000 đồng. 5. Kinh phí:

Nguồn kinh phí chi cho hoạt động “ Ngày sách và văn hóa đọc Việt Nam”

được lấy từ ngân sách chi thường xuyên của trường. 6. Tổ chức thực hiện. - Chi ủy, Ban giám hiệu xây dựng kế hoạch, tổ chức, chỉ đạogiáo viên, học sinh thực hiện có hiệu quả các hoạt động “Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam” phù hợp với tình hình thực tiễn của đơn vị. - Công đoàn, Đoàn Thanh niên phát động cán bộ giáo viên, nhân viên và học sinh nhà trường tham gia phong trào quyên góp sách ủng hộ tủ sách dung chung tại thư viện nhà trường. Phối kết hợp với thư viện hướng dẫn học sinh các kĩ năng tìm hiểu, khai thác và sử dụng thông tin trên mạng internet, tư vấn định hướng sách cho học sinh. - Nhân viên thư viện hướng dẫn các em chọn sách đúng nội dung khi có yêu cầu. Đồng thời phối hợp với Đoàn thanh niên đăng tải các thông tin, hình ảnh hưởng ứng “Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam” năm 2023 trên các trang website; zalo; facebook của trường để lan tỏa văn hóa đọc đến cộng đồng. - Giáo viên chủ nhiệm phối hợp với đại diện Hội cha mẹ học sinh động viên, khuyến

khích học sinh tham gia cuộc thi “ Kể chuyện theo sách” theo kế hoạch đề ra. *Thành lập BTC Ngày hội sách bao gồm: 1. Ban tổ chức :

- Ông: Nguyễn Trọng Giáp - Hiệu trưởng - Trưởng ban\ - Bà: Nguyễn Thị Trang - Phó hiệu trưởng - P. trưởng ban - Ông: Hoàng Danh Hùng - Bí thư đoàn trường - Ban viên - Ông: Nguyễn Đăng Tiến - Chủ tịch Công Đoàn - Ban viên - Bà: Phạm Thị Hà - Nhân viên thư viện – Ban viên

2. Ban giám khảo cuộc thi kể chuyện theo sách gồm:

- Bà: Nguyễn Thị Trang - Phó hiệu trưởng - Trưởng ban - Ông: Hoàng Danh Hùng - Bí thư đoàn trường - Ban viên - Ông: Đặng Minh Hải - Tổ trưởng tổ Văn - Ban viên - Bà : Nguyễn Trang Nhung - Giáo viên - Ban viên - Bà: Phạm Thị Hà - Nhân viên thư viện - Thư kí

3. Ban quản lý nề nếp:

- Thầy: Nguyễn Văn Cường - P. bí thư đoàn trường - Thầy: Đào Ngọc Nam - Ủy viên BCH đoàn trường Trên đây là kế hoạch tổ chức “Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam”năm 2023 của trường THPT Yên Thành 2, yêu cầu các cá, nhân, các bộ phận liên quan thực hiện, trong quá trình thực hiện có vướng mắc cần trao đổi, gặp đ/c Trang ( Phó HT) để được giải đáp.

KT. HIỆU TRƯỞNG PHÓ HIỆU TRƯỞNG

Nơi nhận: - Sở GD & ĐT (để báo cáo); - BGH; - Gửi qua nhóm Zalo trường. - Lưu: VP.

Nguyễn Thị Trang

PHỤ LỤC 2

PHIẾU KHẢO SÁT NHU CẦU VÀ THÓI QUEN ĐỌC SÁCH CỦA HỌC SINH KHỐI 10

Các em vui lòng trả lờinhững câu hỏi sau một cách trung thực, thẳng thắn những suy nghĩ, sở thích, thói quen và cả những mong muốn của mình về việc đọc sách, tạo điều kiện thuận lợi cho nhà trường mua sách phục vụ nhu cầu đọc của học sinh.

Câu 1.Em đã làm thẻ thư viện ở trường chưa ?

Đã làm Chưa làm

Câu 2.Mỗi ngày em dành bao nhiêu thời gian đọc sách( trừ sách giáo khoa)?

Dưới 30 phút Hơn 1 giờ 30-60 phút

Câu 3.Em thường đọc những loại sách nào sau đây

Sách văn học Sách viết về nhân vật lịch sử

Sách về Bác Hồ Sách tham khảo các môn học Sách khoa học

Sách dạy kĩ năng sống Tiểu thuyết (trinh thám, tình cảm, kinh điển…)

Câu 4.Vì sao em đọc những loại sách trên?

Tự em thích Bạn bè giới thiệu

Các thầy cô giáo yêu cầu Bố mẹ khuyên

Câu 5.Em thường đọc sách từ nguồn nào?

Tự mua Mượn thư viện trường Mượn bạn bè

Câu 6. Kể tên một số cuốn sách mà em đã đọc và muốn giới thiệu cho bạn bè cùng đọc

………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………

Câu 7.Trong những cuốn sách đã đọc em thích cuốn nào nhất?Vì sao?

………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………

Xin cảm ơn GVCN và các em đã tham gia khảo sát

PHỤ LỤC 3

1.

PHIẾU KHẢO SÁT KHẢO SÁT THỰC TRẠNG ĐỌC SÁCH CỦA HỌC SINH TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY Các em vui lòng trả lời những câu hỏi sau một cách trung thực, thẳng thắn những suy nghĩ của mình cho những câu hỏi sau:

Bạn có thường xuyên đọc sách không?

Thường xuyên

Thỉnh thoảng

2. Mỗi ngày em thường dành bao nhiêu thời gian để đọc sách? (Trừ sách giáo khoa và sách tham khảo phục vụ cho môn học)

Không bao giờ

Dưới 30 phút

Từ 30 phút đến 1 tiếng

Trên 1 tiếng

3. nên đọc thêm các loại sách khác không?

Theo em ngoài sách giáo khoa, sách tham khảo phục vụ cho môn học ra thì có

Có

4.

Không cần thiết

Vì sao bạn đọc sách?

Đam mê

Tìm kiếm tri thức mới

5.

Giải trí

Bạn thường đọc sách thể loại nào?

Tác phẩm văn học

Sách cung cấp kiến thức nhân loại

6.

Sách dạy các kỹ năng

Bạn đọc sách từ nguồn nào?

Tự mua

Mượn thư viện

7.

Mượn bạn bè

Bạn tìm hiểu thông tin các cuốn sách bạn đọc qua:

Giáo viên

Bạn bè, người thân

Internet

8. Đa dạng/ Còn hạn chế ở một số lĩnh vực: SGK, tác phẩm văn học,...) ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… 9.

Bạn thấy nguồn sách, báo, tài liệu ở thư viện nhà trường như thế nào? (VD:

Bạn đến thư viện nhà trường với mục đích gì?

Đọc sách tại chỗ

Mượn sách về nhà

10. Thủ tục mượn sách ở thư viện nhà trường như thế nào?

Học bài

Dễ dàng

Phức tạp

11. Bạn thích hoạt động tuyên truyền, giới thiệu sách nào sau đây?

Không biết

Tuyên truyền, giới thiệu sách trước giờ chào cờ

Xem triển lãm sách

Thi kể chuyện

Thi vẽ theo sách

12. Bạn thấy CLB Đọc và chia sẻ sách của trường THPT Yên Thành 2 hoạt động như thế nào?

Rất hiệu quả

Hiệu quả

Không hiệu quả

Trân trọng cảm ơn các em đã hợp tác!

PHỤ LỤC 4

PHỤ LỤC 5. MỘT SỐ HÌNH ẢNH MINH HỌA

1. Một số hình ảnh về hoạt động tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên, nhân viên về sách và văn hóa đọc trong nhà trường

Hoạt động : " Trưng bày và giới thiệu sách năm học 2020 – 2021 ".

Học sinh lớp 10A2 (năm học 2021 – 2022) đang giới thiệu những cuốn sách hay cho thầy cô và bạn bè.

Một số câu khẩu hiệu trong cuộc thi “Rung chuông vàng”chủ đề về sách.

Tuyên truyền ngày Sách Việt Nam, phát động các cuộc thi “ Kể chuyện theo sách” và cuộc thi “ Đại sứ Văn hóa đọc năm học 2022 -2023”

2. Một số hình ảnh các cá nhân, tổ chức tặng sách cho thư viện nhà trường và cho Câu lạc bộ “ Đọc và chia sẻ”.

em cựu học

Lãnh đạo nhà trường tiếp nhận sách từ các sinh ( năm học 2020 -2021)

PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ (cựu học sinh của trường) nguyên Ủy viên Ban Chấp hành TW Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XII, nguyên Phó Ban Tuyên giáo TW; nguyên Tổng Giám đốc đài tiếng nói Việt Nam; Chủ tịch Hội đồng lí luận, phê bình Văn học Nghệ thuật Trung ương tặng sách cho nhà trường ( năm 2021)

Tiếp nhận sách từ các anh chị trong nhóm “ Gieo hạt” ở Hà Nội gửi tặng năm 2022.

Tiếp nhận sách từ "Tủ sách nhân ái" năm 2022.

3. Một số hình ảnh về tủ sách dùng chung trong thư viện nhà trường.

4. Một số hình ảnh về các hoạt động tổ chức sân chơi, các hoạt động bổ trợ, hoạt động của câu lạc bộ “Đọc và chia sẻ” trong 3 năm học qua ( năm học 2020 – 2021; 2021 -2022; 2022 -2023).

“Rung chuông vàng” chủ đề ngày Sách Việt Nam năm học 2021-2022

Một cảnh trong cuộc thi "Kể chuyện theo sách" năm học 2020 -2021

Phần mục minh họa cho cuốn sách " Nhật kí Đặng Thùy Trâm" trong

cuộc thi “ Kể chuyện theo sách” năm học 2022 -2023.

Phần minh họa câu chuyện “Võ Thị Sáu con người và huyền thoại” trong cuộc thi “Kể chuyện theo sách” năm học 2922 – 2023.

Lãnh đạo nhà trường tặng quà nhân dịp tròn 1 năm Câu lạc bộ “Đọc và chia sẻ” hoạt động.

Lãnh đạo nhà trường trao phần thưởng cho các tập thể đạt giải trong cuộc thi “Trưng bày và giới thiệu sách”

Một buổi sinh hoạt thường kì qua zoom của câu lạc bộ “ Đọc và chia sẻ”

Kế hoạch, phương hướng hoạt động của câu lạc bộ “Đọc và chia sẻ”.

Em Thái Thị Lan Hương lớp 12A5 năm học 2021 – 2022 đang giới thiệu cho các bạn và cô chú trong nhóm “Gieo hạt” cuốn sách “Khéo ăn nói sẽ có được thiên hạ”.