V N D NG PH NG PHÁP D Y H C LIÊN MÔN Đ ƯƠ
GI NG D Y V VĂN HÓA C ĐI
L CH S L P 6
I. PH N M ĐU
Môn l ch s là b môn có vai trò quan tr ng, qua đó h c sinh có th hi u bi t ế
v l ch s dân t c và th gi i, t đó hoàn thi n và phát tri n nhân cách con ng i. ế ườ
Tuy nhiên, th c tr ng c a vi c d y và h c l ch s trong nhà tr ng ph ườ
thông hi n còn nh ng t n t i là n i dung c a nhi u bài gi ng l ch s r t khô khan
v i nhi u s ki n l ch s n ng v chi n tranh cách m ng, ít đ c p v l ch s văn ế
hóa, ngh thu t, ch a xen k v i văn h c, khoa h c…nên ch a t o đc s h ng ư ư ượ
thú h c s đi v i h c sinh. H c sinh còn hi u m t cách r i r c, không n m đc ượ
m i quan h h u c gi a các tri th c thu c lĩnh v c đi s ng xã h i, v ki n th c ơ ế
liên môn.
M t thu n l i c a vi c d y h c hi n nay là s ti n b c a khoa h c k ế
thu t nhân lo i, đc bi t là công ngh thông tin giúp m r ng t m nhìn c a con
ng i v tri th c; chính sách u tiên phát tri n giáo d c c a nhà n c ta, đu tườ ư ướ ư
c s v t ch t ph c v cho gi ng d y. ơ
Yêu c u hi u bi t l ch s , nhu c u cu c s ng hi n t i và t ng lai đt cho ế ươ
giáo viên l ch s nhi m v : Làm th nào nâng cao ch t l ng d y và h c l ch s , ế ượ
kích thích s h ng thú h c s cho h c sinh. Đ hoàn thành nhi m v này đòi h i
giáo viên d y s không ch có ki n th c v ng vàng v b môn l ch s mà còn ph i ế
có nh ng hi u bi t v ng ch c v các b môn Đa lý, Văn h c, ngh thu t, khoa ế
h c…đ v n d ng vào bài gi ng l ch s làm phong phú và h p d n thêm bài
gi ng.
T th c tr ng c a v n đ trên, tôi m nh d n đa ra m t s ph ng pháp ư ươ
"V n d ng ph ng pháp d y h c liên môn đ gi ng d y v văn hóa c đi L ch ươ
s l p 6 " đ nh m trao đi v i đng nghi p v vi c v n d ng ph ng pháp trên ươ
đ gi i quy t m t v n đ l ch s c th . Qua ph ng pháp này, giáo viên có th ế ươ
áp d ng cho các v n đ l ch s khác trong ch ng trình l ch s ph thông. ươ
I.1. M c đích c a ph ng pháp: ươ
S u t m, t p h p t li u liên quan đn đ tài văn hóa c đi ph ng Đông vàư ư ế ươ
ph ng Tây, qua đó th y đc s v n d ng nh ng n i dung c a các môn h c liênươ ượ
quan đ nh m tăng thêm hi u qu gi ng d y v đ tài này. Vi c đ c p đn ế
nh ng n i dung ki n th c, khái ni m chung ho c giao thoa gi a các môn h c giúp ế
các b môn b sung ki n th c cho nhau, làm sáng t h n nh ng ki n th c h c sinh ế ơ ế
đc h c trong m i b môn.ượ
I.2. Đi t ng và ph m vi nghiên c u: ượ
2.1. Đi t ng nghiên c u: ượ
Đ th c hi n ph ng pháp này, tôi ch n 3 l p kh i 6 làm thí đi m ươ
(6A,6B,6C).
- S l ng h c sinh: 89 ượ
- Đc đi m c a h c sinh: H c sinh có đc đi m chung đu là các em theo h c
các môn h c t nhiên. Vi c ch n h c sinh s có nh ng u và nh c đi m nh t ư ượ
đnh.
V u đi m: Các em đu là l p kh i 6A nên kh năng t duy, phân tích, đánh ư ư
giá v n đ t ng đi t t. M t khác, các em cũng có ý th c h c t p, có ni m đam ươ
mê tìm tòi, khám phá.
V nh c đi m: H c sinh l p 6B ch a có hi u bi t sâu v các v n đ l ch ượ ư ế
s , m t s em còn ch a chú tr ng môn h c mà t p trung nhi u vào các môn khoa ư
h c t nhiên.
Chính vì v y, khi ch n đi t ng h c sinh trên, tôi mong mu n v i nh ng đi ươ
m i c a mình trong ph ng pháp s d ng ki n th c liên môn s làm tăng h ng thú ươ ế
cho các em trong vi c h c t p l ch s , giúp các em tìm tòi và khám phá, không còn e
ng i v i các môn xã h i nh L ch s . ư
2.2. Ph m vi nghiên c u:
- M t th i gian: T tháng 7 năm 2016 đn tháng 3 năm 2017 ế
- M t không gian: Ph m vi tr ng THCS – n i b n thân đang gi ng d y. ườ ơ
2.3. Ngu n t li u và ph ng pháp nghiên c u: ư ươ
2.1. Ngu n t li u: ư
- T Internet.
- Sách báo tham kh o.
II. M T S PH NG PHÁP NGHIÊN C U: ƯƠ
1. Ph ng pháp thông tin - tái hi n l ch s :ươ
GV trình bày tài li u m i, nh c l i nh ng ki n th c đã h c có liên quan đn ế ế
vi c ti p thu ki n th c m i. GV ch y u trình bày các s ki n chính xác, đc ế ế ế ượ
quy đnh trong ch ng trình nh m giúp h c sinh ghi nh thông qua các ho t đng ươ
v quá trình tâm lí trong nh n th c và trong m t s tr ng h p có th trình bày ườ
nh ng tài li u m i. Vi c thông tin tái hi n l ch s đc th c hi n b ng trình bày ượ
mi ng v i h th ng d y h c t ng ng: T ng thu t, miêu t … và s d ng đ ươ ườ
dùng tr c quan.
Ví d , giáo viên cho h c sinh quan sát hình nh ch t ng hình c a ng i Ai ượ ườ
C p, sau đó nh c l i ki n th c v ch vi t c a các qu c gia c đi ph ng Đông. ế ế ươ
Sau đó, ti p t c cho các em quan sát hình nh ch c a ng i phenixi và c a Rôế ườ
Ma, t đó trình bày v nh ng thành t u ch vi t c a các qu c gia c đi ph ng ế ươ
Tây.
2. Ph ng pháp nh n th c l ch s :ươ
Giáo viên trình bày s ki n, hi n t ng trong hình th c t ng quát, trong nh ng ượ
m i liên h b n ch t c a nó, giúp h c sinh t bi t đn hi u sâu s c các s ki n và ế ế
quá trình l ch s . Ph ng pháp nh n th c l ch s đc ti n hành thông qua d y ươ ượ ế
h c nêu v n đ, nêu câu h i có tính ch t bài t p nh n th c.
Ví d : Sau khi t ng thu t và cho các em quan sát các tác ph m ngh thu t ư
ki n trúc và điêu kh c c a các qu c gia c đi ph ng Tây - Hi L p và Rô Ma,ế ươ
giáo viên đt ra câu h i: Các em có nh n xét gì v đc đi m ngh thu t c a các
qu c gia c đi ph ng Tây? ươ
3. Ph ng pháp tìm tòi nghiên c u:ươ
Ph ng pháp tìm tòi nghiên c u đc ti n hành thông qua các hình th c tươ ượ ế
th p đn cao c a nh ng công vi c h c t p nh s d ng sách giáo khoa và tài li u ế ư
tham kh o đ tr l i các câu h i, hoàn thành bài t p, b c đu t p d t nghiên ướ ượ
c u m t v n đ l ch s .
III. PH N K T LU N.
Th c tr ng c a vi c d y và h c l ch s trong nhà tr ng ph thông hi n còn ườ
nh ng t n t i là n i dung c a nhi u bài gi ng l ch s r t khô khan, nhi u s ki n
nên ch a t o đc h ng thú h c l ch s đi v i h c sinh. D y h c theo ch đư ượ
tích h p là m t trong nh ng nguyên t c quan tr ng trong d y h c nói chung và d y
h c l ch s nói riêng, đây đc coi là m t quan ni m d y h c hi n đi, nh m phát ượ
huy tính tích c c c a h c sinh, đng th i nâng cao ch t l ng giáo d c. D y h c ượ
tích h p làm cho ng i h c s nh n th c đc s phát tri n xã h i m t cách liên ườ ượ
t c, th ng nh t, th y đc m i liên h h u c gi a các lĩnh v c c a đi s ng xã ượ ơ
h i, kh c ph c đc tính t n m n r i r c trong ki n th c. ượ ế
Thông qua ph ng pháp này, h c sinh s đc c ng c thêm hi u bi t c aươ ượ ế
mình v các lĩnh v c khác bên c nh s h c.
Vi c s d ng ki n th c liên môn s giúp h c sinh hi u đc sâu s c nh t các ế ượ
v n đ l ch s . Nh khi tìm hi u v v trí đa lí c a các qu c gia c đi ph ng ư ươ
Tây, các em có th hi u đc vi c g n bi n đã m ra m t chân tr i m i cho các ư
qu c gia này: S giao l u đc m r ng, ti p thu đc văn minh c đi ph ng ư ượ ế ượ ươ
Đông thông qua giao l u buôn bán…ư
Ho c v i vi c tìm hi u c th các công trình ki n trúc tiêu bi u: Đn Pác tê ế
nông, đu tr ng Rô Ma…h c sinh s th y đc s hoàn mĩ, s tinh t trong văn ườ ượ ế
hóa Hi L p hay nét đ s , hoành tráng mang đc tr ng ki n trúc Rô Ma… ư ế
V i vi c d y h c theo ch đ tích h p trên cũng có giá tr th c ti n trong đi
s ng xã h i nh t đnh. Ví d nh khi h c v cách tính l ch c a các qu c gia c đi ư
ph ng Tây, h c sinh s liên h đc t i cách tính l ch ngày nay c a chúng ta vươ ượ
c b n d a trên cách tính c a ph ng Tây c đi, ch có s thay đi nh cho phùơ ươ
h p v i đi s ng sinh ho t s n xu t ngày nay.
M t khác, vi c áp d ng ki n th c liên môn s làm tăng h ng thú h c t p môn ế
l ch s cho các em h c sinh. Trong nh ng năm g n đây, m t th c tr ng không th
ph nh n là h c sinh đang quay l ng l i v i l ch s . B i ki n th c L ch s khô ư ế
khan, l i truy n th c a giáo viên không h p d n s làm các em t không yêu thích
t i vi c h c mang tính ch ng đi, không hi u qu . Vi c th c hi n đ tài s giúp
h c sinh có h ng thú h n v i vi c tìm hi u và say mê h n v i môn h c này. ơ ơ
GV: Nguy n Th Qu nh Hoa
N I DUNG
1. Vài nét t ng quan v d y h c liên môn
1.1 C s lý lu n và th c ti n v d y h c liên môn:ơ
1.1.1. C s lý lu n: ơ
D y h c liên môn là m t trong nh ng nguyên t c quan tr ng trong d y h c
nói chung và d y h c l ch s nói riêng tr ng ph thông. D y h c liên môn th c ườ
ch t là s v n d ng nh ng n i dung và ph ng pháp các lĩnh v c, các môn h c có ươ