UỶ BAN NHÂN DÂN HUYỆN ĐAN PHƯỢNG
TRƯỜNG THCS PHƯƠNG ĐÌNH
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
GIÁO DỤC HỌC SINH Ý THỨC SỬ DỤNG ĐIỆN AN TOÀN
THÔNG QUA BÀI HỌC “AN TOÀN ĐIỆN”
Môn: Công nghệ 8
Cấp học: Trung học cơ sở
Tên Tác giả: Nguyễn Hữu Hào
Đơn vị công tác: Trường THCS Phương Đình
Xã Phương Đình - huyện Đan Phượng
Chức vụ: Giáo viên
NĂM HỌC: 2019 - 2020
“Tổ chức học tập trải nghiệm sáng tạo trong môn Địa lí lớp 6 ở trường THCS”
1/14
A. MỞ ĐẦU
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Học từ trải nghiệm thực tế, trải nghiệm sáng tạo là xu hướng, phương pháp
học mới đã thu hút rất nhiều sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu. Học tập trải
nghiệm là một quá trình xã hội bao gồm hoạt động dạy và hoạt động học. Hai
hoạt động này được liên hệ bằng vốn hiểu biết và kinh nghiệm cụ thể của người
học, trên cơ sở đó, giáo viên hệ thống hóa những tri thức, kĩ năng, kĩ xảo, đáp
ứng mục tiêu dạy học.
Phương pháp học tập trải nghiệm là cách thức thể hiện thông qua thực tế, lấy
HS làm trung tâm, góp phần hoàn thiện bản thân để trở thành những công dân có
ích cho đất nước. Đây là phương pháp rất phù hợp với nội dung chương trình
môn Địa lí – vốn luôn gần gũi với cuộc sống. Do đó, nếu kết hợp với học tập trải
nghiệm trong môn Địa lí, HS có thể phát triển những hiểu biết sâu sắc của cá
nhân đối với những lĩnh vực nghề nghiệp khác nhau, từ đó nâng cao hiệu quả
giáo dục hướng nghiệp cho HS.
Một trong những giải pháp góp phần nâng cao chất lượng dạy học theo Dự
thảo chương trình mới sau năm 2015 là tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo
trong dạy học Địa lí. Hoạt động học tập trải nghiệm sáng tạo là hình thức học
tập gắn học tập với thực tiễn, gắn giáo dục trong nhà trường với giáo dục ngoài
xã hội, “phá vỡ” không gian lớp học, đồng thời có sự tham gia của nhiều nguồn
lực xã hội vào quá trình giáo dục. Đây là một hình thức tổ chức dạy học tạo điều
kiện cho học sinh có những trải nghiệm khám phá mới mẻ, qua đó góp phần
hình thành năng lực, kĩ năng làm việc nhóm, kĩ năng sưu tầm, phát triển năng
lực người học.
Xuất phát từ những lí do trên đồng thời ý thức được trách nhiệm của bản
thân trong việc nỗ lực tìm hiểu, học tập những định hướng mới trong giáo dục
nhằm nâng cao kiến thức, chuyên môn nghiệp vụ cho bản thân, góp phần nâng
cao hiệu quả trong công tác giảng dạy trong nhà trường, tôi lựa chọn đề tài “Tổ
chức học tập trải nghiệm sáng tạo trong môn Địa lí lớp 6 ở trường THCS”
II. MỤC ĐÍCH, PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1. Mục đích nghiên cứu:
-Góp phần vào việc nâng cao, mở rộng kiến thức cũng như rèn luyện các kĩ năng
học tập, mà còn có tác dụng kích thích, tạo sự hứng thú trong học tập, tạo sự tự
tin, mạnh dạn, làm cho việc học tập nhà trường gắn với thực tế cuộc sống.
“Tổ chức học tập trải nghiệm sáng tạo trong môn Địa lí lớp 6 ở trường THCS”
2/14
- Hoạt động trải nghiệm sáng tạo góp phần đổi mới phương pháp dạy học
theo hướng phát huy năng lực của người học sinh.
- Nâng cao, mở rộng kiến thức cũng như rèn luyện các kĩ năng học tập, mà còn
có tác dụng kích thích, tạo sự hứng thú trong học tập, tạo sự tự tin, mạnh dạn,
làm cho việc học tập nhà trường gắn với thực tế cuộc sống.
2. Phạm vi nghiên cứu:
Phạm vi nghiên cứu đi sâu nghiên cứu các hình thức và biện pháp tổ chức các
hoạt động học tập trải nghiệm sáng tạo cho học sinh.
Giới hạn nội dung nghiên cứu: tập trung nghiên cứu về nội dung hoạt động
trải nghiệm sáng tạo trong dạy học môn Địa lí lớp 6 ở trườngTHCS.
“Tổ chức học tập trải nghiệm sáng tạo trong môn Địa lí lớp 6 ở trường THCS”
3/14
B. NỘI DUNG
1.Thực trạng của vấn đề
1.1 Thuận lợi
- Dạy học theo hướng trải nghiệm sáng tạo được ngành giáo dục quan tâm chỉ
đạo thực hiện từ khâu dạy học đến khâu kiểm tra đánh giá.
- Các diễn đàn giáo dục chia sẻ rất nhiều kinh nghiệm về dạy học trải nghiệm
sáng tạo.
- Học sinh rất hứng thú khi được học tập theo hướng trải nghiệm sáng tạo
1.2 Khó khăn
- Quỹ thời gian dạy – học phải đảm bảo thời lượng, kiến thức, kĩ năng theo quy
định.
- Chính quyền địa phương, cha mẹ HS nhận thức chưa đầy đủ về chủ trương đổi
mới căn bản toàn diện về giáo dục và đào tạo của Đảng.
- Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ các hoạt động còn thiếu và chưa đồng bộ,
nguồn kinh phí hạn hẹp nên gặp nhiều khó khăn trong tổ chức học tập trải nhiệm
sáng tạo, trong tiếp cận cái mới.
- Đa số HS chưa quen với việc nghiên cứu theo hình thức mới như: dự án, viết
báo cáo khảo sát điều tra... Một số học sinh còn bỡ ngỡ, bị xao nhãng, không tập
trung khi tham gia các hoạt động thực tiễn.
1.3 Kết quả của HS khi chưa đổi mới hình thức và phương pháp tổ chức
dạy trải nghiệm sáng tạo :
Về kiến thức: HS chủ yếu tiếp thu kiến thức theo hình thức đọc chép và ghi
nhớ kiến thức bằng việc học thuộc lòng thụ động. Chính vì vậy, HS cảm thấy
nhàm chán khi học tập Địa lí.
Về kĩ năng: Hầu hết các em còn chưa hiểu rõ về các kĩ năng Địa lí như:
quan sát, mô tả, phân tích, nhận xét và trình bày các đối tượng Địa lí, lập những
sơ đồ đơn giản, việc thưc hiện còn lúng túng và không đúng cách. Từ thực tế đó,
lượng kiến thức các em nhận được rất ít, các kĩ năng chỉ ở mức độ biết. Các kĩ
năng sống: kỹ năng giao tiếp, kỹ năng hợp tác, tự nhận thức, làm chủ bản thân,
phản hồi, lắng nghe tích cực, trình bày 1 phút…còn rất nhiều hạn chế.
Về thái độ tình cảm: Đa phần học sinh cho rằng đây là môn học thuộc lòng
nên các em cảm thấy nhàm chán trong các giờ học. Chính vì vậy, các giờ học
chưa đạt được hiệu quả cao.
Từ thực trạng đó thì việc đổi mới phương pháp dạy học Địa lí là vô cùng cần
thiết để phù hợp với yêu cầu của sự phát triển kinh tế xã hội và việc đào tạo
nhân lực trong giai đoạn mới, trong xu thế hội nhập quốc tế. Việc tiếp tục thực
hiện đổi mới một cách mạnh mẽ, có hiệu quả các phương pháp dạy học Địa lí là
“Tổ chức học tập trải nghiệm sáng tạo trong môn Địa lí lớp 6 ở trường THCS”
4/14
một trong những vấn đề quan trọng nhất cần phải được quan tâm và tìm cách
giải quyết.
2. Các biện pháp để giải quyết vấn đề
2.1. Xác định nội dung tổ chức học tập trải nghiệm sáng tạo
Không phải nội dung nào trong chương trình Địa lí lớp 6 – THCS cũng
thích hợp với việc tổ chức học tập trải nghiệm. Nội dung kiến thức phù hợp với
học tập trải nghiệm thường là những nội dung gắn với thực tiễn của HS, dễ dàng
cho GV xây dựng những tình huống thực tiễn hoặc những tình huống mô phỏng
gần giống với thực tiễn cho phép HS trải nghiệm trong các tình huống đó để tự
rút ra kiến thức mới.
Một số nội dung có thể tổ chức bằng phương pháp học tập trải nghiệm
sáng tạo ở chương trình Địa lí 6 như sau:
Bài Nội dung tổ chức học tập
trải nghiệm sáng tạo
Tình huống GV xây dựng để tổ chức cho
HS trải ghiệm sáng tạo
1 1. Vị trí của Trái Đất trong
hệ Mặ Trời;
2. Hình dạng và kích
thước của Trái Đất.
- Tổ chức trò chơi "Tôi là ai" để HS xác
định được vị trí các hành tinh trong hệ Mặt
Trời.
- HS lắp mô hình hệ mặt trời
3 2. Đo tính khoảng cách
thực địa dựa vào tỉ lệ
thước hoặc tỉ lệ số trên bản
đồ.
Cho HS sử dụng bản đồ du lịch tỉnh/ thành
phố để xác định khoảng cách trong một tình
huống cụ thể.
4
1. Phương hư
ớ
ng trên b
ả
n
đồ.
Cho HS s
d
ụ
ng b
ả
n đ
ồ
du l
ị
ch t
ỉ
nh/ thành
phố để xác định hướng đi trong một tình
huống cụ thể
8
9
2. Hiện tượng các mùa;
GV sử dụng các phương tiện học tập trực
quan, yêu cầu HS:
- Em hãy lí giải về cách mặc trang phục của
mình trong một năm hoặc lí giải về cây rau
bắp cải, su hào... ở địa phương chỉ có thể
trồng được vào mùa đông.