Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Đa dạng hoạt động học tập nhằm kiến tạo giờ học hứng thú và phát triển các kĩ năng mềm cho học sinh trong dạy học môn Địa lí lớp 10

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ĐỀ TÀI:

ĐA DẠNG HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP NHẰM KIẾN TẠO GIỜ HỌC HỨNG THÚ VÀ PHÁT TRIỂN CÁC KỸ NĂNG MỀM CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC MÔN ĐỊA LÍ LỚP 10

LĨNH VỰC: ĐỊA LÍ

Năm học: 2022 – 2023

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN

TRƢỜNG THPT QUỲNH LƢU 3 -------  -------

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ĐỀ TÀI:

ĐA DẠNG HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP NHẰM KIẾN TẠO GIỜ HỌC HỨNG THÚ VÀ PHÁT TRIỂN CÁC KỸ NĂNG MỀM CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC MÔN ĐỊA LÍ LỚP 10

LĨNH VỰC: ĐỊA LÍ

Tác giả 1 : Hồ Thị Ngân

Tác giả 2 : Lê Tiến Lƣu -

Tổ bộ môn : KHXH

Môn : Địa lý

Đơn vị : Trƣờng THPT Quỳnh Lƣu 3

Số điện thoại : 0963848676 - 0345302345

Gmail : Hongan1234567@gmail.com

Letienluuql3@gmail.com

Năm học: 2022 – 2023

MỤC LỤC

PHẦN 1. MỞ ĐẦU..................................................................................................1

1.1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................ 1

1.2. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................... 2

1.3. Nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................................... 2

1.4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................... 2

1.5. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................... 3

1.6. Đóng góp mới của đề tài .................................................................................... 3

PHẦN 2. NỘI DUNG .............................................................................................. 4

CHƢƠNG I. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN .............................................. 4

1.1. Cơ sở lí luận ....................................................................................................... 4

1.1.1. Hoạt động dạy học........................................................................................... 4

1.2. Phát triển kỹ năng mềm trong dạy học Địa lý lớp 10 THPT ............................. 4

1.2.1. Khái niệm ........................................................................................................ 4

1.2.2. Ý nghĩa ............................................................................................................ 6

1.3. Đa dạng hoạt động học tập nhằm kiến tạo giờ học hứng thú và phát triển các kỹ năng mềm cho học sinh trong dạy học môn Địa lí lớp 10 ................................... 8

1.3.1. Học sinh nghiên cứu và tìm hiểu bài ở nhà ..................................................... 8

1.3.2. Hoạt động nhóm .............................................................................................. 8

1.3.3. Thuyết trình báo cáo sản phẩm ....................................................................... 9

1.3.4. So sánh,phản biện,đánh giá sản phẩm học tập lẫn nhau ................................. 9

1.3.5. Các hình mẫu ẩn dụ ......................................................................................... 9

1.4. Cơ sở thực tiễn ................................................................................................. 12

1.4.1. Thực trạng học tập của học sinh ................................................................... 12

1.4.2. Thực trạng của giáo viên ............................................................................... 13

1.4.3. Thực trạng về kiểm tra đánh giá ................................................................... 17

CHƢƠNG II. CÁCH THỨC ĐA DẠNG CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP NHẰM KIẾN TẠO GIỜ HỌC HỨNG THÚ VÀ PHÁT TRIỂN CÁC KỸ NĂNG MỀM CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÝ LỚP 10 .......... 18

2.1. Giáo viên linh hoạt từng bước “biến hình” vào vai với các hình mẫu ẩn dụ kiến tạo giờ học hứng thú, phát triển nhiều kỹ năng mềm cho học sinh trong giờ học ........................................................................................................................... 18

2.1.1. Lên kịch bản, thiết kế tài liệu học tập và các phương án triển khai bài giảng: tổ chức những hoạt động nào, sử dụng những phần mềm nào hỗ trợ. .................... 18

2.1.2. Dẫn dắt học sinh vào bài và tạo động lực thúc đẩy học sinh nghiên cứu và thiết kế, thể hiện theo cách riêng của mình ............................................................. 18

2.1.3. Tổ chức, hướng dẫn điều phối học sinh thực hiện các nhiệm vụ học tập. .... 19

2.1.4. Bao quát lớp học, phát hiện những “hạt giống” cần khai thác, phát huy và những “hạt” cần kiên trì vun bồi, đa dạng hóa hệ thống câu hỏi, tăng sự tương tác, kết nối với của học sinh. .......................................................................................... 19

2.1.5.Tập trung vào nội dung trọng tâm của bài học. ............................................. 20

2.1.6. Phát triển chỉ số hạnh phúc cho học sinh, lắng nghe và thấu hiểu trò .......... 20

2.2. Giáo viên khơi gợi, nhận ra và phát huy tối đa thế mạnh của từng học sinh thông qua hoạt động nhóm ...................................................................................... 20

2.3. Giáo án thể nghiệm. ......................................................................................... 21

CHƢƠNG III. THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM ..................................................... 40

3.1. Mục đích thực nghiệm...................................................................................... 40

3.2. Phương pháp thực nghiệm ............................................................................... 41

3.3. Nội dung thực nghiệm ...................................................................................... 41

3.4. Tổ chức thực nghiệm ........................................................................................ 41

3.5. Kết quả thực nghiệm ........................................................................................ 41

3.5.1. Về mức độ hứng thú, hứng thú và không hứng thú của HS ......................... 41

3.5.2. Mức độ tham gia các hoạt động học tập của HS khi GV đưa các hình mẫu vào trong các bài dạy. .............................................................................................. 42

PHẦN 3. KẾT LUẬN ............................................................................................ 47

1. Đánh giá lợi ích thu được .................................................................................... 47

2. Hướng phát triển của đề tài. ................................................................................ 47

3. Một số kiến nghị, đề xuất. ................................................................................... 47

TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 49

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG SÁNG KIẾN

GV : Giáo viên

HS : Học sinh

THPT : Trung học phổ thông

SGK : Sách giáo khoa

SKKN : Sáng kiến kinh nghiệm

PPDH : Phương pháp dạy học

PTDH : Phương tiện dạy học

THPT : Trung học phổ thông

SGK SGV KHKT : Sách giáo khoa : Sách giáo viên : Khoa học kỹ thuật.

PHẦN 1. MỞ ĐẦU

1.1. Lý do chọn đề tài

Theo UNESCO mục đích học tập là: “Học để biết, học để làm, học để chung sống, học để tự khẳng định mình”. Nếu xem nhận định trên là một định nghĩa và đối chiếu định nghĩa này với nên giáo dục của Việt Nam ngày nay thì mục đích học tập của ta mới chỉ là học để biết, học để làm, nghĩa là mới đạt được hai trong bốn mục tiêu của UNESCO. Chính vì vậy, trong quá trong học tập, học sinh luôn gặp áp lực học tập, nhồi nhét kiến thức, xem nặng điểm số… Thế nhưng, thực tế cho thấy rằng, năng lực của con người được đánh giá trên cả 3 khía cạnh: kiến thức, kỹ năng và thái độ. Điều đó khẳng định: học không chỉ để biết mà học còn để làm việc, để chung sống và để tự khẳng định mình. Những năm gần đây, các phương tiện thông tin đại chúng nhắc nhiều đến cụm từ “kỹ năng”, “kỹ năng mềm”…

"Kỹ năng mềm là những kỹ năng con người tích lũy được để làm cho mình dễ dàng được chấp nhận, làm việc thuận lợi và đạt được hiệu quả". Kỹ năng mềm rất cần thiết với con người, đặc biệt đối với học sinh THPT.

Hiện nay, nhiều trường học giáo dục học sinh nghiêng về giáo dục lý thuyết, vì vậy việc rèn luyện cho các em kỹ năng “mềm” càng trở lên quan trọng. Một số trường học có quan tâm đến giáo dục kĩ năng mềm cho học sinh thông qua các hoạt động ngoại khóa. Tuy nhiên, các hoạt động ngoại khóa không thể tổ chức thường xuyên, chiếm phần nhỏ thời gian trong năm học. Vậy làm thế nào để duy trì, rèn luyện thường xuyên các kĩ năng mềm cho học sinh? Làm thế nào để khơi dậy khả năng chủ động học tập, sáng tạo, tính tự lập và khả năng kết nối, tương tác của học sinh; hướng các em trở thành một con người hoàn thiện phát triển toàn diện, dễ dàng chung sống và trở thành công dân toàn cầu? Chúng tôi thiết nghĩ, việc giáo dục và phát triển các kĩ năng mềm cho học sinh cần được chú trọng lồng ghép vào các môn học chính khóa. Và để lồng ghép nội dung giáo dục kỹ năng “mềm” trong các giờ học chính khóa thầy cô giáo cần phải linh hoạt, không ngừng sáng tạo, đam mê trong công việc, nhiệt huyết với mỗi giờ lên lớp, tận tâm với mỗi học trò. Vai trò của thầy, cô không chỉ dừng lại ở việc dạy chữ, mà còn rèn người, là người khơi gợi, phát hiện, nhận ra và phát triển những năng lực sở trường ở từng học sinh. Thầy cô thực sự là người truyền lửa, giúp học sinh phấn đấu cho mục tiêu cao đẹp trong cuộc sống và trở thành người có ích cho xã hội.

Mỗi giáo viên chúng ta càng thấy rõ việc trang bị các kĩ năng mềm cho học sinh thực sự là cần thiết và rất quan trọng. Trong quá trình dạy học của mình, tôi đã không ngừng cố gắng, nỗ lực tìm kiếm các giải pháp, phương pháp để lồng ghép giáo dục kỹ năng mềm trong môn học cho học sinh. Một trong các phương pháp mà tôi nhận thấy rất hiệu quả đó là sử dụng một số hoạt động học tập như GV hướng dẫn HS học và tìm hiểu bài ở nhà,tổ chức hoạt động nhóm,thuyết trình báo cáo sản phẩm,so sánh,đánh giá lẫn nhau và đặc biệt là lồng ghép vào giờ dạy:

người nông dân, diễn viên, họa sĩ, kiến trúc sư trong các giờ học và tổ chức lớp… giúp học sinh phát triển được các kỹ năng mềm cần thiết của thế kỉ XXI. Thông qua đó, thầy cô kiến tạo nên những giờ học thực sự hứng thú, hạnh phúc, giúp cho học sinh biến ÁP LỰC học tập thành ĐỘNG LỰC phấn đấu, hạn chế căng thẳng, mệt mỏi cho học sinh.

Đó là lí do tôi chọn viết đề tài“ Đa dạng hoạt động học tập nhằm kiến tạo giờ học hứng thú và phát triển các kĩ năng mềm cho học sinh trong dạy học môn Địa lí lớp 10”.

1.2. Mục đích nghiên cứu

Nhằm đáp ứng yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông mới hướng tới chủ thể là người học; chuyển nền giáo dục từ chú trọng kiến thức sang nền giáo dục khuyến khich phát triển một cách hài hòa đức. trí, thể, mỹ; chú trọng hoạt động trải nghiệm và thực hành, vận dụng kiến thức đã học vào đời sống thực tiễn.

Nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và góp phần nâng cao việc hình thành phát triển năng lực, phẩm chất cho học sinh THPT thông qua việc đổi mới, sáng tạo, linh hoạt tổ chức các hoạt động học tập trong những giờ học địa lí lớp 10.

Đổi mới phương pháp dạy học, tập trung phát triển các năng lực chuyên biệt của từng bộ môn, đề cao hoạt động chủ động tích cực, sáng tạo của học sinh, hình thành và phát triển cho các em học sinh các phẩm chất chủ yếu, biết xây dựng và phát triển hài hòa các mối quan hệ xã hộị, có nhân cách và đời sống tâm hồn phong phú nhờ đó các em có được cuộc sống có ý nghĩa. Đồng thời cũng giúp các em hình thành nhân cách công dân, nhận thức rõ vai trò, trách nhiệm của mình, sẵn sàng đóng góp sức mình vào công cuộc đổi mới và phát triển của đất nước.

1.3. Nhiệm vụ nghiên cứu

Nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn của đề tài.

Khảo sát sự hứng thú học tập môn Địa lí và mức độ tham gia các hoạt động học tập của học sinh ở một số lớp khối 10 mà giáo viên linh hoạt tổ chức các hoạt động học tập nhằm kiến tạo giờ học hứn thú và lồng ghép phát triển kỹ năng mềm cho học sinh.

Xây dựng một số biện pháp nhằm phát triển kỹ năng mềm cho học sinh

trong học tập Địa lí.

- Thực nghiệm sư phạm, có sản phẩm cụ thể để đánh giá tính khả thi của đề

tài.

1.4. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu

Tiến hành nghiên cứu và thực nghiệm sư phạm đối với HS lớp 10 – THPT

tại trường THPT Quỳnh Lưu 3.

Sự thành công của đề tài sẽ là tài liệu bổ ích, thiết thực cho các em HS và

thầy cô trong học tập và giảng dạy môn Địa lí.

1.5. Phƣơng pháp nghiên cứu

+ Phương pháp nghiên cứu tài liệu.

Tiến hành nghiên cứu tài liệu liên quan đến đề tài như khai thác đầy đủ các kênh thông tin trong SGK, sách GV, đồng thời khai thác thêm thông tin từ các công trình nghiên cứu của các tác giả đi trước, các phương tiện thông tin đại chúng, các tài liệu sách báo, các trang thông tin mạng…

+ Phương pháp điều tra thực tế, khảo sát, thu thập thông tin.

Giáo viên trực tiếp làm phiếu điều tra trên google form đến học sinh khối 10.

+ Phương pháp thực nghiệm, trải nghiệm.

Hướng dẫn học sinh trực tiếp tham gia các hoạt động thực tế.

+ Phương pháp tổng hợp, đánh giá, rút kinh nghiệm.

Xem lại những kết quả đã đạt được để rút ra những bổ ích trong dạy học môn Địa Lí lớp 10. Từ đó đưa ra một số đề xuất,kiến nghị.

1.6. Đóng góp mới của đề tài

Đa dạng và linh hoạt trong tổ chức các hoạt động học tập trong từng tiết học, giáo viên không chỉ phân loại đối tượng học sinh theo học lực mà tinh tế hơn, giáo viên còn phân loại học sinh theo các kỹ năng lợi thế. Thông qua các hoạt động học tập, cùng sự tương tác với học sinh, giáo viên sẽ nhận ra những kĩ năng là lợi thế và những kĩ năng còn yếu cần được vun bồi của từng học sinh. Trên cơ sở đó, giáo viên phân nhóm học tập không chỉ dựa trên năng lực học tập mà còn kết hợp về các điểm mạnh yếu về kĩ năng để các em có sự hỗ trợ nhau nhiều nhất, có cơ hội được phát huy sở trường nhiều nhất và dễ dàng lấp phẳng những điểm yếu của bạn bằng thế mạnh của mình thông qua các hoạt động nhóm và tinh thần kết nối, chia sẻ.

Thông qua việc giao nhiệm vụ nghiên cứu và thiết kế bài học theo cách của học sinh giúp học sinh thỏa sức sáng tạo, được thể hiện năng lực vượt trội của mình, chủ động tiếp nhận kiến thức bài học và yêu thích môn học. Mỗi sản phẩm thiết kế bài học của học sinh này là tư liệu tham khảo cho học sinh khác, vì thế nguồn tư liệu học tập của một bài học được đa dạng hóa.

Xây dựng bộ câu hỏi có mức độ cụ thể của về môn học. Dựa trên bảng câu hỏi để phân loại học sinh để không áp đặt 1 kì vọng chung cho tất cả học sinh như nhau. Dựa trên mục tiêu, giáo viên phân nhóm bài tập cần hoàn thành cho đối tượng học sinh phù hợp để học sinh nào cũng hoàn thành nhiệm vụ bài học.

Xây dựng nhóm học tập, đây là hoạt động kích hoạt được động lực học tập và mang lại hiệu quả cao cho học sinh. Học sinh học bài bằng cách dạy cho bạn, người học chủ động tiếp nhận kiến thức, nghiên cứu nội dung bài học để vào vai hướng dẫn và dìu dắt bạn trong nhóm, theo đúng định hướng phát triển phẩm chất và năng lực người học. Mức độ tiếp thu bài của người học có hiệu quả hơn.

PHẦN 2. NỘI DUNG

CHƢƠNG I. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN

1.1. Cơ sở lí luận

1.1.1. Hoạt động dạy học

1.1.1.1. Khái niệm

Hoạt động dạy học “là hệ thống những hành động phối hợp, tương tác giữa giáo viên và học sinh, trong đó, dưới tác động chủ đạo của giáo viên, học sinh tự giác, tích cực, chủ động lĩnh hội hệ thống tri thức khoa học,kỹ năng, kỹ xảo, phát triển năng lực nhận thức, năng lực hành động, hình thành thế giới quan ... Hoạt động dạy học là hoạt động được thực hiện theo một chiến lược, chương trình đã được thiết kế, tác động đến người học nhằm hướng tới mục tiêu hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực,các kỹ năng mềm của người học

1.1.1.2. Ý nghĩa

Ý nghĩa của hoạt động dạy học là phát triển năng lực, các kỹ năng mềm, nâng cao khả năng thực hành, hợp tác, phản biện, sáng tạo, phát huy khả năng làm việc cá nhân, nhóm và tính tự giác của mỗi học sinh.

1.2. Phát triển kỹ năng mềm trong dạy học Địa lý lớp 10 THPT

1.2.1. Khái niệm

Kỹ năng mềm (Soft Skills) là thuật ngữ để chỉ một số những kĩ năng cần thiết phục vụ cuộc sống hàng ngày của con người. Những kĩ năng mềm cần thiết của thế kỉ XXI cần trang bị cho học sinh THPT là: Kĩ năng lắng nghe, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng quản lý thời gian, kỹ năng giải quyết vấn đề, kỹ năng làm việc nhóm, khả năng linh hoạt, thích nghi nhanh với thay đổi, kỹ năng học tập, làm việc dưới áp lực, kỹ năng thể hiện sự tự tin, kỹ năng lắng nghe tích cực, kỹ năng tư duy sáng tạo, kỹ năng ra quyết định, kỹ năng quản lý thời gian…

- Kỹ năng giao tiếp

Giáo dục kỹ năng giao tiếp cho học sinh là thứ thiết yếu mà nhà trường và phụ huynh nên trang bị cho con em mình ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Rất nhiều bạn học sinh có nền tảng kiến thức tốt, nhưng khả năng giao tiếp lại rất kém. Phổ biến nhất là không dám bắt chuyện với người lạ, không hòa đồng với mọi người, không dám bày tỏ tiếng nói, quan điểm của mình, tâm lý run sợ khi giao tiếp trước đám đông,…

Lắng nghe cũng là một phần của kỹ năng giao tiếp, thể hiện bạn là người có thái độ cầu tiến, cầu thị trong học tập cũng như trong công việc. Khi bạn làm sai, chưa hoàn thành tốt công việc, hay mới chỉ bắt tay làm công việc nào đó lần đầu tiên, hãy coi những lời phản ánh, phê bình là chuyện hết sức bình thường và là lẽ dĩ nhiên. Hãy hạ cái tôi bản thân xuống để đón nhận những lời góp ý từ người khác, rút kinh nghiệm cho bản thân mình tốt hơn.

Để có được sự thành công, bạn càng phải có nhiều mối quan hệ xã hội. Thiếu kỹ năng giao tiếp, chắc chắn bạn sẽ trở nên mờ nhạt hơn so với những người khác.

- Kỹ năng quản lý thời gian

Quản lý thời gian cũng là một trong số các kỹ năng mềm cần được giáo dục

cho học sinh.

Người xưa có câu: “Thời gian là vàng bạc”, đừng để thời gian trôi qua một cách lãng phí và vô ích. Quản lý thời gian hiệu quả là việc bạn biết sắp xếp thời gian một cách khoa học theo trọng số quan trọng.

Ví dụ, khi làm bài tập, câu hỏi nào dễ, bạn hãy ưu tiên làm trước và chỉ sử dụng một khoảng thời gian ngắn, các câu hỏi khó sẽ làm sau trong thời gian dài hơn. Hay nhiều môn thi diễn ra liên tục, hãy sắp xếp môn thi nào thi trước, ôn trước. Trong công việc cũng vậy, những công việc quan trọng hãy luôn ưu tiên trước, khi đó năng suất công việc mới đạt hiệu quả tốt nhất.

- Kỹ năng giải quyết vấn đề

Đây là một kỹ năng mềm quan trọng. Khi nhận một việc, nhiệm vụ nào đó, công việc là trách nhiệm và nghĩa vụ bạn phải thực hiện. Mọi quyết định, việc làm của bạn đều ảnh hưởng tới cả một tập thể. Nếu kỹ năng giải quyết vấn đề, tình huống quá kém, bạn sẽ mãi chỉ dậm chân tại chỗ, thậm chí là bị sa thải bởi không có sự tiến bộ, đột phá trong công việc. Do vậy, hãy luôn chuẩn bị sẵn tinh thần, rèn luyện thói quen bình tĩnh, dám đương đầu với thử thách, trau dồi thêm thật nhiều kinh nghiệm để nhanh chóng xử lý các vấn đề phát sinh.

- Kỹ năng làm việc nhóm

Đoàn kết là sức mạnh, một tập thể phát triển, thành công, không thể chỉ đến từ sự đóng góp của một cá nhân. Chính vì thế, chỉ có sự phối hợp nhịp nhàng, ăn khớp với các thành viên khác, bạn mới có thể phát triển được bản thân. Đừng vì cái tôi quá lớn, tưởng mình giỏi giang, muốn độc lập, muốn tự chủ, tách biệt với tập thể. Khi đó, công việc của bạn sẽ càng trở nên trì trệ. Nhìn vào một người không có kỹ năng làm việc nhóm, chắc chắn, không một lãnh đạo nào có thể chấp nhận bạn làm việc trong công ty đó.

- Khả năng linh hoạt, thích nghi nhanh với thay đổi

Xã hội hiện đại, việc thích nghi và làm quen với những cái mới là điều tiên quyết. Chính vì thế, nhiều trường học đã đưa môn học kỹ năng mềm này vào để giảng dạy ngoại khóa cho học sinh, sinh viên của mình.

- Kỹ năng tự tạo động lực

Áp lực thi cử, áp lực học tập là một trong những thử thách mà bất cứ học sinh nào cũng phải đối diện. Bạn sẽ rơi vào một hoàn cảnh bị “chôn vùi” trong một mớ kiến thức hỗn độn khi kì thi sắp đến, gia đình kỳ vọng với một bảng thành tích

cao…Tất cả bạn phải đối diện một mình, không có một ai có thể thay thế bạn. Bạn cần chủ động trong học tập, đề ra mục tiêu ngắn hạn và dài hạn, lên kế hoạch rõ ràng cho việc thực hiện mục tiêu. Trên hết, học sinh cần có niềm tin vào bản thân mang đến đam mê và tạo ra sự khác biệt.

- Kỹ năng lãnh đạo

Là việc dùng năng lực của mình định hướng, tạo ảnh hưởng và thúc đẩy, dẫn dắt mọi người hành động và nhanh chóng đạt được mục tiêu công việc. Học sinh cần được phát huy khả năng tạo tầm nhìn, khả năng chia sẻ, truyền cảm hứng và khả năng gây ảnh hưởng để tạo sự gắn kết, đồng thuận trong tập thể lớp và trong các đội nhóm. Kĩ năng lãnh đạo được phát triển khi học sinh là người đại diện, dẫn đầu, có khả năng đề xướng hướng đi cho mọi người, và quyết định cho các hoạt động nội bộ nhóm, lớp.

- Kỹ năng ra quyết định

Chẳng ai có quyết định đúng đắn ở tất cả mọi lúc. Nhưng nếu bạn có các kỹ năng ra quyết định và biết cách phát triển các kỹ năng đó, bạn có thể làm cho cơ hội thành công trong cuộc sống của bạn tăng lên.

Kỹ năng ra quyết định là một loạt các kết luận và hoạt động của bản thân để đưa ra một quyết định đảm bảo đạt được một kết quả nào đó theo mong muốn của bản thân. Những người thành công thích cảm giác tự tin do biết cách lựa chọn khôn ngoan thích hợp. Cùng với việc rèn luyện, bạn có thể cải thiện khả năng đưa ra những quyết định tốt cho mình trong mọi lĩnh vực của cuộc sống. Những lựa chọn tốt nhất là chìa khoá cho sự thành công của bạn. Với vị thành niên, đưa ra một quyết định chín chắn là rất có lợi và đó là một trong những dấu hiệu bạn đã trở thành người lớn. Cho dù bạn đang học, đang làm việc, kiếm tiền hay đang đi chơi cùng bạn bè thì điều quan trọng là vẫn phải nghĩ về những hậu quả trước khi bạn đưa ra một quyết định.

Là công dân toàn cầu, hãy luôn cho phép bản thân mình phải dung nạp và

hội tụ đầy đủ kỹ năng mềm cần thiết.

1.2.2. Ý nghĩa

Xã hội hiện đại có sự thay đổi toàn diện về nhiều lĩnh vực như: kinh tế, văn hóa và lối sống với tốc độ nhanh đã làm nảy sinh những vấn đề mà trước đây con người chưa gặp, chưa trải nghiệm, chưa phải ứng phó, đương đầu. Hoặc có những vấn đề đã xuất hiện trước đây, nhưng nó chưa phức tạp, khó khăn và đầy thách thức như trong xã hội hiện đại, nên con người dễ hành động theo cảm tính và không tránh khỏi rủi ro, nguy cơ, thách thức trong cuộc sống. Khi đó, kỹ năng sống chính là hành trang giúp con người chuyển những điều đã biết đến để thay đổi hành vi, nhờ đó mà đạt được lối sống lành mạnh, đảm bảo chất lượng cuộc sống, kỹ năng mềm trở thành một phần quan trọng trong nhân cách con người trong xã hội hiện đại.

Kỹ năng mềm góp phần thúc đẩy sự phát triển cá nhân và xã hội, ngăn ngừa các vấn đề xã hội, sức khỏe và bảo vệ quyền con người. Các cá nhân thiếu kỹ năng mềm là một nguyên nhân làm nảy sinh nhiều vấn đề xã hội. Người có kỹ năng mềm sẽ thực hiện những hành vi mang tính xã hội tích cực, góp phần xây dựng các mối quan hệ tốt đẹp và do vậy giảm bớt tệ nạn xã hội làm cho xã hội lành mạnh.

Kỹ năng mềm là những kỹ năng mang tính cá nhân và xã hội cần thiết đối với thanh thiếu niên giúp họ có khả năng học tập tốt hơn, ứng xử một cách tự tin đồng thời là một phương sách để hoàn thiện bản thân mình trước mọi người. Đồng thời, kỹ năng mềm cũng giúp biến kiến thức thành những hành động cụ thể, những thói quen lành mạnh. Những người có kỹ năng mềm là những người biết làm cho mình và những người khác được hạnh phúc. Họ thường thành công hơn trong cuộc sống, luôn yêu đời và làm chủ cuộc sống của họ.

Chúng tôi cho rằng, để hình thành và phát triển tốt các kỹ năng mềm cho học sinh lồng ghép trong từng môn học, giáo viên cần tạo được không khí học tập vui vẻ và hạnh phúc, giúp học sinh cảm thấy hoàn toàn đạt được ý nguyện trong các giờ học. Chính vì vậy, quá trình giáo dục trong nhà trường, quan trọng nhất là làm thế nào để mỗi thầy giáo, cô giáo thấy được niềm hạnh phúc, để chính họ là người truyền cảm hứng, mang đến niềm vui, hạnh phúc cho học sinh. Những yếu tố tâm lý nào để cho giáo viên được hạnh phúc, làm sao để thỏa mãn được những mong muốn, nguyện vọng của người học trong trường học? Đó là những vấn đề trăn trở cần được suy xét và có lẽ đây cũng là một trong những vấn đề đang cần được nghiên cứu. Từ việc nhận thức chính xác về các yếu tố đó giáo viên sẽ biết cách làm cho mình được thực sự năng lượng, nhiệt huyết, không ngừng sáng tạo, đam mê trong công việc, vui với mỗi giờ lên lớp, tận tâm với mỗi học trò. Thông qua đó, học sinh được thầy cô gần gũi, quan tâm, yêu thương, giúp đỡ và được phát triển toàn diện cả về kiến thức và kỹ năng.

Khi giáo viên khéo léo linh hoạt vào vai và đặt học sinh vào vai ở từng nội dung, từng khâu lên lớp sẽ tạo nên sự cộng hưởng trường năng lượng tích cực trong lớp học, tăng cường được sự kết nối thầy – trò, trò – trò. Lớp học sẽ là nơi học sinh vui thích khi đi đến mỗi ngày và cảm thấy đó là thế giới mà mình thuộc về, là nơi mình có thể tin cậy và tìm kiếm sự giúp đỡ từ những người xung quanh cho những vấn đề của cuộc sống.

Ở mỗi hình mẫu: người nông dân, diễn viên, họa sĩ, kiến trúc sư, thợ săn và nhà tư vấn đều có những điểm mạnh và những hạn chế. Thầy cô nắm rõ những điểm mạnh và hạn chế của từng hình mẫu không chỉ để vào vai, biến hình tốt trong các khâu lên lớp, mà còn giúp thầy cô có những giả định khi phân loại học sinh theo hình mẫu, khơi gợi, khai thác, thúc đẩy phát triển những kỹ năng thế mạnh của học sinh đồng thời giúp học sinh dần khắc phục những kỹ năng còn hạn chế.

Khi thầy cô đặt mình vào vị trí là người nông dân gieo trồng những hạt giống, là người kĩ sư thiết kế những phương án triển khai bài học mới, các hình thức kiểm tra đánh giá với nhiều đối tượng học sinh khác nhau, là diễn viên trên

bục giảng, là người họa sĩ vẽ bức tranh, bán ước mơ free 0 đồng cho học trò của mình, là người tư vấn giúp học sinh giải quyết các vấn đề của bài học và cuộc sống, là anh thợ săn truyền động lực mạnh mẽ cho học sinh quyết tâm chinh phục mục tiêu học tập. ..tôi tin chắc thầy cô luôn tràn đầy nhiệt huyết, đam mê và không ngừng sáng tạo ở mỗi giờ lên lớp, học trò sẽ được cộng hưởng nguồn năng lượng từ các thầy cô mà thấy hứng khởi, tích cực và chủ động, sáng tạo trong mỗi giờ học. Mọi xúc cảm riêng biệt, cá tính sáng tạo của thầy và trò phải luôn được tôn trọng, không bị áp đặt một cách máy móc, rập khuôn theo phương cách giáo dục xưa cũ lỗi thời, lạc hậu.

1.3. Đa dạng hoạt động học tập nhằm kiến tạo giờ học hứng thú và phát triển các kỹ năng mềm cho học sinh trong dạy học môn Địa lí lớp 10

1.3.1. Học sinh nghiên cứu và tìm hiểu bài ở nhà

Việc hướng dẫn học sinh học và nghiên cứu bài ở nhà là một công việc rất quan trọng và cần thiết đối với học sinh. Học và nghiên cứu bài ở nhà hỗ trợ thêm cho quá trình dạy và học thêm trên lớp. Nó giúp học sinh mở rộng, đào sâu thêm những kiến thức đã học trên lớp, làm cho vốn hiểu biết của các em được hoàn thiện, rèn luyện cho học sinh những kỹ năng , kỹ xảo, để các em biết vận dụng những tri thức của mình vào những tình huống nảy sinh từ cuộc sống , các em chuẩn bị lĩnh hội tri thức mới bằng cách đọc trước bài trong sách giáo khoa , làm bài tập trả lời những câu hỏi đơn giản theo sự hướng dẫn của giáo viên, tự bồi dưỡng tinh thần trách nhiệm,tính tự giác, tinh thần kỷ luật và có kế hoạch trong học tập.Vì vậy, với hình thức học ở nhà học sinh có thể làm được rất nhiều công việc như: học bài, làm bài tập,đọc sách giáo khoa, các loại sách giáo khoa, các loại sách tham khảo các kiến thức trên mạng, chuẩn bị bài mới.....

1.3.2. Hoạt động nhóm

Trong quá trình dạy học để tổ chức hoạt động nhóm thực sự có hiệu quả, ngay từ đầu năm học giáo viên nên tìm hiểu phân loại học sinh về nhận thức, năng lực, hoàn cảnh, phẩm chất làm tiền đề cho việc chia nhóm.

Trong quá trình chia nhóm, người giáo viên có thể chọn nhiều phương án khác nhau và có thể chọn phương án 6 học sinh trong một nhóm chia thành 3 cặp đôi cho phù hợp với điều kiện của lớp học; sắp xếp các thành viên vào một nhóm, sao cho các thành viên nhóm càng đa dạng càng tốt.

Thông thường nhóm hoạt động có hiệu quả là nhóm gồm các thành viên có năng lực đa dạng: Khả năng nhận thức cao, trung bình và thấp, đa dạng về thành phần xuất thân, điều kiện kinh tế, môi trường sống ... Với nhóm như vậy, mỗi một vấn đề cần giải quyết sẽ chứa đựng sự cân nhắc toàn diện hơn.

Giai đoạn đầu, giáo viên cố gắng để đạt được các yêu cầu sau: Mỗi nhóm đều có 1 nhóm trưởng có năng lực điều hành (sau này sẽ luân phiên thay đổi), có 1 thành viên trong ban học tập. Nếu có thể thì có đủ các thành viên trong các ban,

cân bằng lượng nam nữ trong nhóm; có 3 đôi bạn cùng bàn có thể giúp nhau tiến bộ.

Các thành viên trong nhóm cần có nhiệm vụ, vai trò rõ ràng. Sau mỗi hoạt động nhóm, các thành viên cần thay đổi vai trò cho nhau, tránh tình trạng mỗi thành viên chỉ đóng một vai trò trong thời gian quá lâu. Vai trò của các thành viên trong một nhóm bao gồm:

Nhóm trưởng: Là người nhận nhiệm vụ từ giáo viên, điều hành hoạt động của nhóm, giải thích rõ nhiệm vụ hoạt động của nhóm, tóm tắt, kiểm tra sự hiểu biết vấn đề trao đổi, thống nhất ý kiến của nhóm, xây dựng bầu không khí ấm áp, giải quyết các "mâu thuẫn" trong quá trình hoạt động nhóm.

Với vai trò này, học sinh cần có nhiều năng lực hơn, đặc biệt là năng lực quản lí, giám sát và hướng dẫn bạn. Nhóm trưởng hoạt động trong nhóm như một thầy cô giáo của một lớp học nhỏ

1.3.3. Thuyết trình báo cáo sản phẩm

Báo cáo địa lí là hệ thống các tri thức về một hoặc một số vấn đề địa lí tự nhiên, kinh tế, xã hội do học sinh thu thập, xử lí, phân tích, tổng hợp dưới sự hướng dẫn của giáo viên.

Thông qua viết báo cáo địa lí, học sinh sẽ được rèn luyện kĩ năng địa lí, năng lực khám phá, vận dụng kiến thức, kĩ năng vào thực tiễn cuộc sống, nâng cao khả năng tự học,phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực giao tiếp và hợp tác trong quá trình thực hiện báo cáo địa lí.

Sản phẩm được báo cáo dưới nhiều hình thức, tranh vẽ, sơ đồ tư duy, tranh ảnh, video, powrpoint….

1.3.4. So sánh,phản biện,đánh giá sản phẩm học tập lẫn nhau

Lên kế hoạch trước, đảm bảo học sinh mang theo đầy đủ các sản phẩm học tập, đặt quy tắc cơ bản cho việc tham gia tích cực và trao đổi lịch sự, đưa ra tiêu chí để học sinh có thể đánh giá lẫn nhau, di chuyển, tạo điều kiện và mở rộng cuộc thảo luận,hoạt động kết thúc, củng cố,đánh giá lẫn nhau qua mạng.

1.3.5. Các hình mẫu ẩn dụ

Với 4 hình mẫu ẩn dụ trong giao tiếp đạt hiệu quả, mỗi hình mẫu có thế mạnh vượt trội và hạn chế riêng. Cụ thể là: những kĩ năng có màu xanh là thế mạnh cần khai thác giúp học sinh có cơ hội tỏa sáng, các kĩ năng ở màu vàng là ở mức trung bình cần tiếp tục được thúc đẩy, rèn luyện; các kĩ năng có màu đỏ là còn yếu, thiếu cần được thầy cô, bạn bè hỗ trợ, rèn luyện, hình thành để cải thiện.

Các kĩ năng của hình mẫu nông dân

Các kỹ năng của hình mẫu họa sĩ

Các kỹ năng của hình mẫu kiến trúc sư

Các kỹ năng của hình mẫu diễn viên

(Nguồn: Theo Ken Bay, Singapo)

Nắm được đặc điểm các hình mẫu, giáo viên không chỉ phân loại đối tượng học sinh theo học lực mà tinh tế hơn, giáo viên còn phân loại học sinh theo các kỹ năng lợi thế. Thông qua bài test ngắn cùng sự tương tác với học sinh, giáo viên sẽ đưa ra được hình mẫu giả định của từng học sinh. Trên cơ sở đó, giáo viên phân nhóm học tập không chỉ dựa trên năng lực học tập mà còn kết hợp về hình mẫu giả định để các em có sự hỗ trợ nhau nhiều nhất, có cơ hội được phát huy sở trường nhiều nhất và dễ dàng lấp phẳng những điểm yếu của bạn bằng thế mạnh của mình thông qua các hoạt động nhóm và tinh thần kết nối, chia sẻ.

Chi tiết hơn là: Sau khi thầy cô có những thông tin về học sinh và giả định được hình mẫu mà học sinh thuộc về. Thầy cô kết hợp với học lực và phân nhóm học sinh theo cách kết hợp nhiều hình mẫu trong 1 nhóm để nhóm nào cũng có tổng hợp các thế mạnh.

Thông qua bảng tổng hợp đặc điểm kỹ năng của từng hình mẫu, giáo viên dễ dàng nhận ra những điểm mạnh của học sinh, tạo môi trường cho học sinh được phát huy thế mạnh và sắp xếp bạn đồng hành, tương hỗ giúp học sinh khắc phục dần những hạn chế. Đồng thời, giáo viên có thể cung cấp thông tin về hình mẫu ẩn dụ của học sinh và tư vấn cho học sinh biết được mình có điểm mạnh gì cần tối ưu hóa và điểm yếu nào cần khắc phục để phát triển toàn diện hơn.

1. 4. Cơ sở thực tiễn

1.4.1. Thực trạng học tập của học sinh

Ngày nay, kỹ năng mềm thường xuyên được ứng dụng trong cuộc sống, chúng có ảnh hưởng rất lớn đến kết quả công việc và sự thành công của mỗi người. Theo nghiên cứu chỉ ra rằng, đa số những người thành công, họ chỉ có 25% là kiến thức chuyên môn, còn lại là những kỹ năng mềm mà họ học tập và tích lũy được trong cuộc sống. Do vậy, việc trau dồi, trang bị, giáo dục kỹ năng mềm cho học sinh từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường rất quan trọng và cần thiết. Dạy cho học sinh những kiến thức chuyên môn, sách vở là tốt nhưng chưa đủ, thầy cô cần trang bị cho học sinh những kỹ năng mềm cần thiết của thế kỉ XXI, giúp các em có khả năng thích nghi, ứng phó cao, trở thành công dân toàn cầu và dễ thành công trong cuộc sống.

Độ tuổi THPT là giai đoạn chuẩn bị bước ra cuộc đời nên đây là thời điểm quan trọng để đẩy mạnh giáo dục các em những kỹ năng mềm, làm hành trang vững chắc cho thành công trong tương lai. Vì vậy, giáo dục kỹ năng mềm tại các trường THPT hiện nay đang được chú trọng và tạo điều kiện thực hiện.

Tuy nhiên, việc giáo dục kỹ năng cho học sinh phần lớn đang được triển khai dưới hình thức tổ chức các hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm sáng tạo, câu lạc bộ, các hoạt động văn hóa- nghệ thuật – thể thao, hoạt động xã hội, công ích… mang tích bề nổi. Trong khi việc hình thành và phát triển các kỹ năng đòi hỏi một quá trình dài, thường xuyên và liên tục. Bởi vậy, thầy cô cần quan tâm đến việc

lồng ghép giáo dục kỹ năng mềm cho học sinh ngay trong từng bộ môn, từng tiết học.

Để có kết luận xác đáng, chúng tôi đã tiến hành khảo sát tìm hiểu thực trạng học tập của học sinh về việc các em được học một số tiết học trong chương trình môn Địa Lí lớp 10 THPT Quỳnh Lưu3 trước khi được giáo viên đa dạng hóa các hoạt động học tập và các hình mẫu ẩn dụ đã vận dụng vào qui trình dạy học, kiến tạo giờ học vui vẻ, hứng thú và lồng ghép giáo dục, rèn luyện các kỹ năng mềm vào một số bài học.

PHIẾU KHẢO SÁT SỰ HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN ĐỊA LÍ CỦA HỌC SINH TRƯỚC KHI GIÁO VIÊN ỨNG DỤNG MỘT SỐ HOẠT ĐỘNG NHẰM KIẾN TẠO GIỜ HỌC HỨNG THÚ VÀ PHÁT TRIỂN CÁC KỸ NĂNG MỀM.

A. Thông tin:

Họ tên học sinh (không bắt buộc)……………………………….. Lớp …………

B. Nội dung khảo sát

Sự hứng thú học tập môn địa lí ở các em ở mức độ nào sau đây?

(Đánh dấu X vào mức em chọn)

Tác giả tiến hành khảo sát sự hứng thú học tập môn Địa lí sau khi GV ứng dụng một số hoạt động dạy học nhằm kiến tạo giờ học hứng thú và phát triển kỹ năng mềm.Hình thức được tác giả thực hiện khảo sát trên google form trước khi thực hiện dự án và tổng hợp thành bảng sau đây.

https://forms.gle/yg8SWYtGYkzquJ3G6

Bảng 1.

Mức độ

Tên Trƣờng Lớp Hứng thú Rất hứng thú Không hứng thú

10D3 10,8% 37 80,4% 5 4 8,8%

Trường THPT Quỳnh Lưu 3 10D5 17,4% 33 71,5% 8 5 10,9%

10D6 19,6% 33 71,7% 9 4 8,6%

1.4.2. Thực trạng của giáo viên

Trong những năm gần đây, đội ngũ giáo viên chúng ta luôn song hành 2 nhiệm vụ vừa giảng dạy, vừa học tập, bồi dưỡng nhằm nâng cao chuyên môn và đổi mới phương pháp dạy học, dần chuyển đổi từ dạy học tiếp cận nội dung sang dạy học tiếp cận năng lực. Chúng ta cũng nhận thấy rõ người giáo viên thời đại 4.0 hiện tại phải đóng vai trò là người định hướng, người tạo động lực, người gieo mầm cho những khát vọng tuổi trẻ. Cùng với phong trào chung của ngành, chúng

tôi cũng không ngừng tự học và bồi dưỡng để đáp ứng ngày càng tốt hơn những yêu cầu của giáo dục theo hướng phát triển năng lực và phẩm chất người học. Những kiến thức học được từ những chuyên viên,các đồng nghiệp chúng tôi đã và đang tích cực vận dụng ở một số lớp học khối 10. Kết quả cho thấy: học sinh được kích hoạt động lực học tập tốt hơn, xác định được mục tiêu, biết lên kế hoạch rõ ràng cho việc chinh phục mục tiêu học tập. Các giờ học, học sinh hứng thú học tập và tự giác hoàn thành tốt nhiệm vụ học tập của mình.

So sánh qui trình vận hành lớp học khi chưa vận dạng hình mẫu với sau khi vận dụng linh hoạt các hình mẫu và lồng ghép phát triển các kĩ năng mềm tôi thấy rõ được một số điểm khác nhau cơ bản thể hiện hạn chế của cách làm cũ và tính hiệu quả, hiệu ứng tích cực của cách làm mới.

Thứ nhất, về diễn biến tiết học

Trƣớc thực nghiệm vận dụng hình mẫu, dạy học theo định hƣớng trang bị kiến thức. Khi vận dụng các hình mẫu, dạy học theo định hƣớng phát triển phẩm chất và năng lực, lồng ghép phát triển kỹ năng.

- Giáo viên kiểm tra bài cũ -> giải thích mục tiêu bài học mới -> hướng dẫn học sinh cách giải quyết vấn đề -> giảng giải, thuyết trình cho học sinh ghi chép-> giao bài tập -> Chữa bài tập.

- Học sinh nghiên cứu, thiết kế bài học theo cách của riêng mình -> Chuẩn bị nội dung trinhg bày trước lớp-> giáo viên điều khiển các hoạt động hợp tác-> học sinh báo cáo, thuyết trình, phản biện -> giáo viên chốt kiến thức –>giáo viên đưa ngữ cảnh, tình huống thực tiễn cho học sinh vận dụng kiến thức giải quyết vấn đề thực tiễn -> học sinh tự đánh giá hoặc tham gia đánh giá sản phẩm học tập- > giáo viên gửi feedback, nhận phản hồi từ học sinh ngay sau tiết học.

Thứ hai, về mục tiêu dạy học

- Chú trọng hình thành kiến thức, kỹ năng, thái độ; mục tiêu dạy học được mô tả không chi tiết và khó có thể quan sát, đánh giá được.

- Chú trọng hình thành phẩm chất và năng lực thông qua việc hình thành kiến thức, kỹ năng; mục tiêu dạy học được mô tả chi tiết và có thể quan sát, đánh giá được.

- Lấy mục tiêu học để thi, học để hiểu làm trọng. - Học để sống, học để biết làm, học

sinh được phát triển toàn diện, tự tin trở thành công dân toàn cầu.

- Lồng ghép giáo dục kĩ năng mềm cho học sinh thông qua các hoạt động dạy học của bộ môn.

Thứ ba, về nội dung dạy học

- Nội dung dựa vào SGK, chú trọng hệ thống kiến thức lý thuyết theo các đề mục, - Nội dung chương trình không quá chi tiết, có tính mở nên tạo điều kiện để người dạy dễ cập nhật tri thức mới.

- Việc quy định cứng nhắc những nội dung chi tiết trong chương trình dễ bị thiếu tính cập nhật. - Chú trọng các kỹ năng thực hành, vận dụng lý thuyết vào thực tiễn, giải quyết tình huống.

Thứ tư, về hình thức, phương pháp, kĩ thuật dạy học (PPDH)

- Người dạy là người truyền thụ tri thức, học sinh tiếp thu những tri thức được quy định sẵn.

- Người dạy chủ yếu là người tổ chức, hỗ trợ trò chiếm lĩnh tri thức; chú trọng phát triển khả năng giải quyết vấn đề của trò.

- Người học có phần “thụ động”, ít phản biện.

- Coi trọng các tổ chức hoạt động, trò chủ động tham gia các hoạt động nghiên cứu, thiết kế bài học sáng tạo. - Giáo án thường được thiết kế theo trình tự đường thẳng, chung cho cả lớp,

- Giáo án được thiết kế phân nhánh, có sự phân hóa theo trình độ và năng lực.

- Người học khó có điều kiện tìm tòi bởi kiến thức đã được có sẵn trong sách, nghe thầy cô giảng và tập trung ghi chép. - Khuyến khích học sinh tự quyết định lựa chọn cách giải quyết vấn đề.

- Giáo viên sư dụng nhiều PPDH truyền thống (thuyết trình, hướng dẫn thực hành, trực quan…) - Khuyến khích học sinh thể hiện ý tưởng của mình trong giờ học. Học sinh được làm chuyên gia, khám phá,

phát triển nhiều kĩ năng: giao tiếp, tự tạo động lực, giải quyết vấn đề, hợp tác, ứng dụng CNTT…, là người “thầy” dạy lại cho bạn theo mô hình nhóm Đệ nhị thân.

- Giáo viên sử dụng nhiều phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực (chuyên gia, giải quyết vấn đề, kiến tạo, trải nghiệm, khám phá, dự án…) kết hợp PP truyền thống

Thứ năm, về môi trường học tập

Thường sắp xếp cố định (theo các dãy bàn), người dạy ở vị trí trung tâm.

Có tính linh hoạt, người học ở vị trí là người nghiên cứu, thiết kế bài học, được thỏa sức sáng tạo, tương tác nhiều hơn, được phát huy nhiều nhất các kỹ năng sở trường và được hỗ trợ hình thành và phát triển các kỹ năng còn yếu, thiếu.

Thứ sáu, về đánh giá

- Tiêu chí đánh giá dựa vào kết quả “đầu ra”, quan tâm tới sự tiến bộ của người học, chú trọng khả năng vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn.

- Tiêu chí đánh giá chủ yếu được xây dựng dựa trên kiến thức, kỹ năng, thái độ gắn với nội dung đã học, chưa quan tâm đầy đủ tới khả năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn.

- Người học được tự đánh giá và tham gia vào đánh giá lẫn nhau.

- Người dạy thường được toàn quyền trong đánh giá.

- Các hình thức đánh giá quen thuộc: Kiểm tra miệng, vấn đáp; kiểm tra tự luận, trắc nghiệm.

- Các hình thức đánh giá đa dạng: Bài kiểm tra ngữ cảnh, tình huống cuộc sống; dự án, sản phẩm học tập của cá nhân, của nhóm… các hình thức truyền thống.

Thứ bảy, về sản phẩm giáo dục

- Tri thức người học có được chủ yếu là ghi nhớ - Tri thức người học có được là khả năng áp dụng vào thực tiễn.

- Do kiến thức có sẵn nên người học phụ thuộc vào sách giáo khoa. - Phát huy sự tìm tòi nên người học không phụ thuộc vào sách giáo khoa.

- Ít chú ý đến khả năng ứng dụng nên sản phẩm GD là những con người ít năng động, sáng tạo.

- Phát huy khả năng ứng dụng nên sản phẩm GD là những con người năng động, tự tin, là công dân toàn cầu và dễ thành công trong tương lai.

Còn qua điều tra phỏng vấn 5 giáo viên dạy môn Địa lí ở trường THPT Quỳnh Lưu 3 về thực trạng vận dụng đa dạng hoạt động dạy học nhằm kiến tạo giờ học hứng thú và phát triển các kỹ năng mềm cho học sinh trong dạy học môn Địa Lí lớp 10 đặc biệt là việc sử dụng các hình mẫu vào bài học củ thể.

Bảng 2: Kết quả khảo sát ý kiến của GV sau giảng dạy.

Kết quả

Trƣờng Năm học

Không tiếp tục sử dụng Dễ thực hiện và có hiệu quả Khó thực hiện và không hiệu quả Tiếp tục thực hiện và nhân rộng cho các khối Tiếp tục sử dụng và có cải tiến

2022- 2023 4/5 1/5 5/5 0/5 5/5 THPT Quỳnh Lưu 3

Tỉ lệ 80% 20% 100% 0,0% 100%

(Nguồn: Số liệu được xử lý từ phiếu khảo sát của tác giả)

1.4.3. Thực trạng về kiểm tra đánh giá

Trong những năm gần đây, song song với việc đổi mới phương pháp dạy học là vấn đề đổi mới kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển phẩm chất năng lực. Tuy nhiên, việc đánh giá của GV còn nặng theo chuẩn kiến thức, kĩ năng thông qua các bài kiểm tra thường xuyên, định kì và đánh giá từ một kênh là giáo viên đánh giá học sinh. Giáo viên chưa chú trọng đến đánh giá quá trình học tập và sản phẩm học tập của học sinh từ nhiều kênh khác nhau. Như vậy, việc vận dụng đa dạng hoạt động học tập nhằm kiến tạo giờ học hứng thú và phát triển các kỹ

năng mềm cho học sinh trong dạy học môn Địa lí lớp 10 sẽ tạo cơ hội cho GV đánh giá học sinh theo định hướng phát triển năng lực ở nhiều phương diện khác nhau với nhiều hình thức đánh giá đa dạng: Bài kiểm tra ngữ cảnh, tình huống cuộc sống; dự án, sản phẩm học tập của cá nhân, của nhóm,các tranh vẽ theo sở thích,đi thực tế quay video…

CHƢƠNG II. CÁCH THỨC ĐA DẠNG CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP NHẰM KIẾN TẠO GIỜ HỌC HỨNG THÚ VÀ PHÁT TRIỂN CÁC KỸ NĂNG MỀM CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÝ LỚP 10.

2.1. Giáo viên linh hoạt từng bƣớc “biến hình” vào vai với các hình mẫu ẩn dụ kiến tạo giờ học hứng thú, phát triển nhiều kỹ năng mềm cho học sinh trong giờ học.

2.1.1. Lên kịch bản, thiết kế tài liệu học tập và các phương án triển khai bài giảng: tổ chức những hoạt động nào, sử dụng những phần mềm nào hỗ trợ.

2.1.2. Dẫn dắt học sinh vào bài và tạo động lực thúc đẩy học sinh nghiên cứu và thiết kế, thể hiện theo cách riêng của mình

Với hình mẫu này, giáo viên có thể truyền cảm hứng cho các em tham gia các cuộc thi ở qui mô lớp hoặc liên lớp trong khối mà thầy cô dạy để tạo nên sự cộng hưởng tích cực trong học tập môn học. Thực tế, mỗi kì tôi cho các em tham gia 1 cuộc thi nhỏ như: cuộc thi thiết kế vở ghi điện tử sáng tạo được tổng kết vào cuối năm học.

Thông qua phong trào tự nghiên cứu và thiết kế bài học sáng tạo, các em học sinh vừa phát triển kĩ năng ứng dụng công nghệ thông tin vừa gìn giữ được sách giáo khoa sạch đẹp. Cũng nhờ đó mà cô trò chúng tôi lan tỏa được những sản phẩm học tập đẹp, sáng tạo và truyền động lực, cảm hứng cho nhiều học sinh tham gia dự án “Dành tặng cho các em khóa sau”.

2.1.3. Tổ chức, hướng dẫn điều phối học sinh thực hiện các nhiệm vụ học tập.

2.1.4. Bao quát lớp học, phát hiện những “hạt giống” cần khai thác, phát huy và những “hạt” cần kiên trì vun bồi, đa dạng hóa hệ thống câu hỏi, tăng sự tương tác, kết nối với của học sinh.

2.1.5.Tập trung vào nội dung trọng tâm của bài học.

2.1.6. Phát triển chỉ số hạnh phúc cho học sinh, lắng nghe và thấu hiểu trò

Thông qua việc nhận xét về ý thức tinh thần học tập của học sinh, không tiết kiệm lời khen, khích lệ học sinh. (Chú ý khen học sinh giỏi để kích hoạt tinh thần chinh phục mục tiêu cao hơn, học sinh còn yếu khen về biểu hiện tiến bộ để củng cố niềm tin cho học sinh)

Khi thầy cô tạo được sự kết nối với trò, tạo được sự tin yêu với trò, hãy xây dựng bộ câu hỏi có mục tiêu của cụ thể của học sinh về môn học. Dựa trên bảng câu hỏi có mục tiêu, phân loại học sinh để không áp đặt 1 kì vọng chung cho tất cả học sinh như nhau. Dựa trên mục tiêu, giáo viên phân nhóm bài tập cần hoàn thành cho đối tượng học sinh phù hợp để học sinh nào cũng hoàn thành nhiệm vụ bài học.

2.2. Giáo viên khơi gợi, nhận ra và phát huy tối đa thế mạnh của từng học sinh thông qua hoạt động nhóm

Hoạt động nhóm diễn ra một chiều để mỗi học sinh vừa hoàn thành nhiệm vụ của người học vừa được trải nghiệm với vai trò người hướng dẫn cho bạn học ở vị trí kế tiếp mình. Cụ thể là: Theo sơ đồ minh họa dưới đây, học sinh ở cả 3 vị trí đều hoàn thành nhiệm vụ chung, nộp sản phẩm trong nhóm nhỏ, học sinh ở vị trí số 1 kiểm tra và hướng dẫn bài cho vị trí số 2, học sinh ở vị trí số 2 tổng hợp kết quả sau thảo luận và trao đổi, hướng dẫn cho học sinh ở vị trí số 3, cuối cùng học sinh ở vị trí số 3 trao đổi và thống nhất kết quả làm việc của nhóm với học sinh vị trí số 1.

Thông qua việc nhận nhiệm vụ nghiên cứu bài học, triển khai nhiệm vụ trong nhóm nhỏ, đốc thúc, hướng dẫn nhau hoàn thành nhiệm vụ đúng hạn, trao đổi, chữa bài cho nhau, thi đua giữa các nhóm, học sinh sẽ được phát huy các kĩ năng cần thiết của các bạn trẻ trong thế kỉ 21.

Hoạt động học tập nhóm theo sơ đồ nhóm nhỏ.

Đây là phương pháp học tập kích hoạt được động lực học tập và mang lại hiệu quả cao cho học sinh. Học sinh học bài bằng cách dạy cho bạn, người học chủ động tiếp nhận kiến thức, nghiên cứu nội dung bài học để vào vai người hướng dẫn và dìu dắt bạn trong nhóm, theo đúng định hướng của chương trình giáo dục phổ thông 2018: dạy học theo hướng phát triển phẩm chất và năng lực người học. Mức độ tiếp thu bài của người học có hiệu quả cao hơn.

2.3. Giáo án thể nghiệm.

Sách GK Cánh Diều.

Tiết PPCT: 82+83+84+85. BÀI 21: ĐỊA LÍ CÁC NGÀNH NÔNG

NGHIỆP, LÂM NGHIỆP, THUỶ SẢN (Thời gian thực hiện: 04 tiết)

GV vào vai kiến trúc sư, dựa trên thực tế lớp học (sĩ số, năng lực học tập, sự phân hóa về năng lực của học sinh…), cơ sở vật chất của phòng học, các yêu cầu cần đạt của bài học… thiết kế giáo án và lên phương án dạy bài 21 như sau:

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức: Sau bài học này, HS sẽ:

- Trình bày đƣợc vai trò, đặc điểm của các ngành trong nông nghiệp, lâm nghiệp thuỷ sản.

- Trình bày và giải thích đƣợc sự phân bố một số cây trồng, vật nuôi chính trên thế giới.

- Vận dụng đƣợc các kiến thức đã học vào việc giải thích thực tế sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản ở địa phương.

- Đọc đƣợc bản đồ; xử lí, phân tích được số liệu thống kê và vẽ được biểu đồ về nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản.

2. Năng lực

a. Năng lực chung

- Năng lực tự chủ và tự học thông qua việc chủ động tìm tòi thông tin, ghi chép những nội dung cơ bản liên quan đến nội dung bài học.

- Năng lực giao tiếp và hợp tác thông qua việc trao đổi, trình bày ý tưởng, phản hồi, lắng nghe tích cực trong quá trình hoàn thành nhiệm vụ học tập.

- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo thông qua việc đưa ra các giải pháp phát triển ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản cho địa phương - Kỹ năng tự học: thông qua sử dụng các tư liệu trên Internet. - Kỹ năng cộng tác: làm việc nhóm, tôn trọng lẫn nhau, chia sẻ trách nhiệm và công việc. - Sáng tạo và đổi mới: khả năng sáng tạo trong thiết kế và báo cáo sản phẩm. - Tư duy độc lập và giải quyết vấn đề: khả năng tổng hợp kiến thức từ nhiều môn học khác nhau và giải quyết được các vấn đề mang tính thực tế. b. Năng lực địa lí

- Năng lực nhận thức khoa học địa lí thông qua việc trình bày vai trò, đặc điểm của các ngành trong nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản; trình bày và giải thích sự phân bố một số cây trồng, vật nuôi chính trên thế giới.

- Năng lực tìm hiểu địa lí thông qua việc đọc bản đồ; xử lí, phân tích số liệu thống kê và vẽ biểu đồ về nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản.

- Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học thông qua việc giải thích thực tế sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản ở địa phương.

3. Phẩm chất

- Chăm chỉ và có trách nhiệm trong học tập.

- Giáo dục phẩm chất biết tôn trọng những thành quả của con người trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản đặc biệt ở địa phương.

- Đưa ra những giải pháp để phát triển một lĩnh vực nông nghiệp của địa phương.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

1. Đối với giáo viên

- SGK, SGV, SBT Địa lí, KHBD.

- Bản đồ phân bố một số cây lương thực chính và sản lượng lương thực bình quân đầu người trên thế giới.

- Bản đồ phân bố một số cây công nghiệp chính trên thế giới.

- Bản đồ phân bố một số vật nuôi chính trên thế giới.

- Bản đồ sản lượng thuỷ sản của một số nước trên thế giới.

- Tranh ảnh về các sản phẩm nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản.

- Phiếu đánh giá sản phẩm và đánh giá quá trình làm việc của học sinh.

2. Đối với học sinh

- SGK, SBT Địa lí 10.

- Tranh ảnh, Sản phẩm học tập nhóm chuẩn bị trước ở nhà,tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học và dụng cụ học tập (nếu cần) theo yêu cầu của GV,đi thực tế tìm hiểu kiến thức ở địa phương và hoàn thành qua sản phẩm video.

- Trao đổi thống nhất ý tưởng trong nhóm và phân công nhiệm vụ qua các giờ giải lao trên lớp học hoặc ở nhà hoặc lập inbox nhóm.

- Hoàn thành sản phẩm theo nhóm hay các sản phẩm cá nhân.

III. CÁC PHƢƠNG PHÁP, KĨ THUẬT DẠY HỌC

- Phương pháp: GV vào vai một số hình mẫu, thảo luận nhóm, cặp đôi, làm việc cá nhân, sử dụng phương tiện trực quan, nêu vấn đề, tổng hợp kiến thức từ phương tiện thông tin đại chúng, động não, thuyết trình, báo cáo,hướng dẫn học sinh quay và làm video về tiềm năng,thế mạnh nghành nuôi trồng thủy hải sản ở địa phương.

- Kĩ thuật: làm việc với tư liệu, đồ dùng trực quan theo cặp đôi, nhóm nhỏ 3 bạn, vẽ sơ đồ tư duy kết hợp các hình ảnh sáng tạo, gần gũi với địa phương.

IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV vào vai người họa sĩ kết hợp với vai diễn viên dẫn dắt học sinh vào bài,

tạo động lực thức đẩy học sinh lĩnh hội bài học và thể hiện nội dung bài học theo

cách riêng của mình.

Loài người đang chứng kiến sự phát triển như vũ bão của KHKT, khiến chúng ta đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác nhưng có một ngành kinh tế lâu đời và không nghành nào thay thế được, đó là ngành nào ? Trong bối cảnh toàn cầu đang đối mặt với biến đổi khí hậu, mất cân bằng sinh thái thì phát triển ngành nào để chữa lành những tổn thương đó ? Khi đời sống con người nâng cao, nhu cầu về các sản phẩm giàu đạm và dinh dưỡng tăng, ngành nào sẽ đáp ứng tốt nhu cầu đó ?

Chúng ta sẽ có câu trả lời trong bài 21.

Và để cô có cơ hội khám phá tài năng sáng tạo của mỗi thành viên trong lớp học, cô đã trao cơ hội để các em được nghiên cứu bài học, được thể hiện, thiết kế bài học theo cách mà em thích nhất : có thể là bức tranh, là sơ đồ, là bài thơ, là bài nhạc…(chiếu các sản phầm thiết kế bài học của hs ….). Sau bài học hôm nay, các em sẽ có khung kiến thức cơ bản kết hợp với tiêu chí về sáng tạo và thẩm mỹ để đánh giá và cho điểm sản phẩm nghiên cứu, thiết kế bài học của bạn. (GV cho hs chấm chéo sản phẩm học tập – Hs được tham gia đánh giá)

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế học tập cho HS, giúp HS ý thức được nhiệm vụ học tập, hứng thú học bài mới.

b. Nội dung: Phần mở đầu SGK

c. Sản phẩm học tập: Ý kiến phản hồi của HS.

d. Tổ chức thực hiện:

Bƣớc 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV giới thiệu và đặt câu hỏi: Mỗi cây trồng, vật nuôi có đặc điểm sinh thái khác nhau tạo nên sự phân bố khác nhau. Vậy vai trò, đặc điểm và sự phân bố của cây trồng, vật nuôi chính trên thế giới như thế nào?

Bƣớc 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS hãy viết một đoạn ca dao,tục ngữ ,sơ đồ hóa hay bài hát... vẽ trang trí theo sở thích các loại cây trồng vật nuôi ở địa phương theo khả năng sáng tạo riêng của từng bạn.

- Gv vào vai người nông dân quan sát bao quát toàn lớp học và có những gợi ý kịp thời giúp học sinh hoàn thành được nhiệm vụ.

Bƣớc 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV thu lại các sản phẩm của HS, sau đó bốc thăm HS trình bày.

- GV mời đại diện HS khác nhận xét, bổ sung.

Bƣớc 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV vào vai kiến trúc sư khách quan đánh giá tình hình thực tế hoàn thành nhiệm vụ học tập của học sinh, nhìn ra học sinh nào đang gặp khó khăn gì trong việc hoàn thành nhiệm vụ.

- GV vào vai người nông dân phân tích toàn diện kết quả hoàn thành nhiệm vụ của hs, phát hiện và tuyên dương sản phẩm học tập tiêu biểu

- Gv vào vai người họa sĩ truyền động lực, khích lệ nhiều hs trong lớp không ngừng sáng tạo để lan tỏa được nhiều sản phẩm học tập ấn tượng và sáng tạo…

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.

- GV dẫn dắt HS vào bài học:

Vậy vai trò, đặc điểm và sự phân bố của cây trồng, vật nuôi chính trên thế giới như thế nào? Chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay: Bài 21: Địa lí các ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản.

Hình ảnh: Minh họa hoạt động khởi động

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu ngành nông nghiệp

a. Mục tiêu: Trình bày được vai trò, đặc điểm của ngành trồng trọt, chăn nuôi; trình bày và giải thích được sự phân bố một số cây trồng và vật nuôi chính; đọc được bản đồ về nông nghiệp.

b. Nội dung: GV tổ chức cho HS làm việc nhóm gồm 6 đến 8 học sinh các em chuẩn bị bài ở nhà trước, đọc thông tin trong SGK,tìm hiểu thêm về kiến thức nghành nông nghiệp trên Internet để trình bày về vai trò và đặc điểm của ngành trồng trọt, sự phân bố các loại cây trồng và vật nuôi chính.

c. Sản phẩm học tập: Trình bày được vai trò, đặc điểm của ngành trồng trọt; sự phân bố một số cây trồng chính. Các nhóm chuẩn bị sản phẩm bằng hình thức Powerpoint hoặc sơ đồ tư duy hay phiếu học tập...

- Liên hệ được sự phát triển của ngành nông nghiệp ở địa phương (xã Quỳnh Nghĩa - huyện quỳnh Lưu)

d. Tổ chức hoạt động:

* Tìm hiểu cây lƣơng thực và cây công nghiệp

Bƣớc 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV tổ chức cho HS làm việc nhóm 6 đến 8 em và có sự chuẩn bị trước ở nhà qua việc đọc thông tin trong SGK để trình bày về vai trò và đặc điểm của ngành trồng trọt, nơi phân bố các loại cây trồng trên thế giới.

- GV tổ chức cho HS làm việc nhóm, đọc thông tin trong SGK và quan sát hình 21.1, 21.2 để hoàn thành bảng.

Đối tƣợng Phân bố Giải thích

Lúa gạo

Cây lƣơng thực Lúa mì

Ngô

Cao su

Cà phê Cây công nghiệp Chè

Củ cải đƣờng

- Bƣớc 2: Học sinh thảo luận nhóm hoàn thành phiếu học tập, báo cáo.

- Bƣớc 3: GV chuẩn kiến thức

Đối tƣợng Phân bố Giải thích

Lúa gạo Vùng nhiệt đới Ưa khí hậu nóng ẩm. Đất phù sa

Ưa khí hậu ấm khô Lúa mì Vùng ôn đới, cận nhiệt Đất đai màu mỡ Cây lƣơng thực

Ngô Nhiệt đới, cận nhiệt, ôn Ưa khí hậu nóng, đất ẩm nhiều

đới nóng. mùn

Cao su Nhiệt đới Ưa nhiệt, ẩm, không chịu được gió bão.

Cà phê Nhiệt đới Ưa nhiệt ẩm, đất tơi xốp.

Chè Miền cận nhiệt Ưa nhiệt độ ôn hòa Cây công nghiệp

Miền ôn đới và cận nhiệt Phù hợp đất đen, đất phù sa. Củ cải đƣờng

Hình ảnh một số cây lương thực trên thế giới.

Hình ảnh: Một số cây công nghiệp trên thế giới

Hình ảnh: Phân bố cây lương thực trên thế giới Hình ảnh: Phân bố cây công nghiệp trên thế giới

Hình ảnh: HS trình bày đặc

điểm, phân bố một số cây lương thực Hình ảnh:HS đi tìm hiểu thực tế về cây lương thực chủ đạo của địa phương.

Hình ảnh: Sản phẩm vẽ sơ đồ tư duy về đặc điểm và phân bố các cây công nghiệp trên thế giới

* Tìm hiểu ngành chăn nuôi

- Bƣớc 1: GV tổ chức cho HS làm việc nhóm, đọc thông tin trong SGK để trình bày vai trò và đặc điểm của ngành chăn nuôi.

- GV tổ chức cho HS làm việc theo nhóm, đọc thông tin trong SGK và quan sát hình 21.4 cùng những hiểu biết của mình để hoàn thành bảng.

Vật nuôi Phân bố Giải thích

Trâu

Bò

Lợn

Dê

Cừu

Gia cầm (Gà, vịt...)

- GV tổ chức cho HS làm việc cá nhân, đọc thông tin trong SGK để tìm hiểu về vai trò và đặc điểm của dịch vụ nông nghiệp.

- GV có thể yêu cầu HS lấy ví dụ để làm rõ thông qua câu hỏi: Tại sao dịch vụ nông nghiệp thường gắn chặt chẽ với hoạt động sản xuất nông nghiệp?

Bƣớc 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nhớ lại những kiến thức đã học, kết hợp đọc thông tin SGK, suy nghĩ, trả lời câu hỏi của GV.

Bƣớc 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Đại diện một số HS trả lời, nhận xét; GV chuẩn kiến thức và nhấn mạnh đến vai trò quan trọng của ngành trồng trọt.

- HS ở các nhóm khác nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bƣớc 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

GV đánh giá, nhận xét câu trả lời của HS và chuẩn kiến thức, chuyển sang nội dung tiếp theo.

* Sản phẩm: Ngành chăn nuôi

- Vai trò:

+ Cung cấp thực phẩm giàu dinh dưỡng cho con người.

+ Cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp chế biến

+ Tạo ra mặt hàng xuất khẩu có giá trị

- Đặc điểm:

+ Đối tượng cảu ngành chăn nuôi là các vật nuôi, tuân theo các qui luật sinh học.

+ Phụ thuộc vào nguồn thức ăn

+ Có nhiều thay đổi về hình thức chăn nuôi

+ Áp dụng tiến bộ KHKT vào sản xuất.

- Phân bố

Vật nuôi Phân bố Giải thích

Trâu Có khí hậu nóng ẩm

Vùng nhiệt đới của các nước như Trung Quốc, Ấn Độ, Pa-ki- xtan, In-đô-nê-xi-a,... Nhu cầu về sức kéo trong nông nghiệp

Bò

Nuôi nhiều ở Ấn Độ, Hoa Kỳ, Pa-ki-xtan, Trung Quốc Có nguồn thức ăn phong phú,thị trường tiêu thụ rộng...

Lợn

Nuôi nhiều ở Trung Quốc, Hoa Kỳ, Tây Ban Nha, Việt Nam,... Có nguồn thức ăn phong phú, thị trường tiêu thụ rộng, hình thức

chăn nuôi tiên tiến,..

Dê Điều kiện tự nhiên phù hợp

Nuôi nhiều ở vùng khô hạn của các nước như: Ấn Độ, Trung Quốc, Xu-đăng

Cừu Điều kiện tự nhiên phù hợp.

Vật nuôi ở vùng cận nhiệt của các nước như: Trung Quốc, Ô- xtrây-li-a, Ấn Độ,...

Gia cầm: Gà, Vịt... Do có thị trường tiêu thụ rộng, hiệu quả kinh tế cao,...

Phân bố rộng rãi ở nhiều nước do có thị trường tiêu thụ rộng, hiệu quả kinh tế cao,...

Hình ảnh: Hoạt động nhóm của HS

Hình ảnh: HS trình bày nội dung phân bố các vật nuôi chính trên thế giới

Sản phẩm: Sơ đồ tư duy về sự phân bố các vật nuôi chính trên thế giới.

* Sản phẩm ngành dịch vụ nông nghiệp:

- Vai trò:

+ Cung ứng giống, máy móc, phân bón và các sản phẩm hỗ trợ quá trình sản xuất nông nghiệp.

+ Thúc đẩy nông nghiệp phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa.

+ Tăng năng suất, chất lượng cây trồng

- Đặc điểm: Gồm hoạt động dịch vụ trồng trọt, dịch vụ chăn nuôi, dịch vụ sau thu hoạch.

- Phân bố: Thường gắn với hoạt động sản xuất nông nghiệp.

Hình ảnh nuôi tôm ở xóm Đồng Văn - Xã Quỳnh Bảng gắn liền với sự hỗ trợ của máy móc

Hình ảnh: Trồng Nho trong nhà kính ở Xóm Văn Đông – Xã Quỳnh Bảng.

Hoạt động 2: Tìm hiểu lâm nghiệp

a. Mục tiêu: Trình bày được vai trò, đặc điểm của ngành lâm nghiệp.

b. Nội dung: GV tổ chức cho HS làm việc cá nhân, đọc thông tin trong SGK và những hiểu biết của mình để trình bày vai trò và đặc điểm của ngành lâm nghiệp, lấy ví dụ minh hoạ.

c. Sản phẩm học tập: vai trò, đặc điểm của ngành lâm nghiệp

d. Tổ chức hoạt động:

Bƣớc 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV tổ chức cho HS làm việc cá nhân, đọc thông tin trong SGK và những hiểu biết của mình để trình bày vai trò và đặc điểm của ngành lâm nghiệp, lấy ví dụ minh hoạ,vẽ ra giấy A4 những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả rừng phòng hộ ở địa phương.

Bƣớc 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK, kết hợp với những kiến thức đã biết, thảo luận và khái quát kết quả thảo luận.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bƣớc 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Đại diện một số HS trình bày trước lớp.

- GV mời HS khác nhận xét, đóng góp ý kiến.

Bƣớc 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét sản phẩm thảo luận của các HS, chuẩn kiến thức, chuyển sang nội dung tiếp theo.

* Sản phẩm học tập

- Vai trò:

+ Lâm nghiệp cung cấp gỗ, nguyên liệu cho các ngành công nghiệp; cung cấp thực phẩm, các dược liệu quý.

+ Lâm nghiệp tạo việc làm, thu nhập cho người dân.

+ Trong lâm nghiệp, trồng và bảo vệ rừng góp phần điều hoà nguồn nước, khí hậu, chống xói mòn, bảo vệ đất, giữ cân bằng sinh thái.

- Đặc điểm: Đối tượng của ngành lâm nghiệp là các cây trồng, có chu kì sinh trưởng dài, chậm và thường phân bố trên không gian rộng lớn.

- Hoạt động lâm nghiệp bao gồm trồng rừng, chăm sóc rừng và ươm giống cây lâm nghiệp; khai thác gỗ, lâm sản ngoài gỗ và dịch vụ lâm nghiệp. Trồng rừng có ý nghĩa quan trọng không chỉ để tái tạo nguồn tài nguyên rừng mà còn góp phần bảo vệ môi trường bền vững.

Chụp lại sản phẩm học tập: giải pháp phát triển lâm nghiệp của HS

Sản phẩm: Trồng rừng chính là bảo vệ môi trƣờng sống

Hoạt động 3: Tìm hiểu ngành thuỷ sản

a. Mục tiêu: Trình bày được vai trò, đặc điểm của ngành thuỷ sản; đọc được bản đồ về thuỷ sản, liên hệ thực tế ở địa phương xã Quỳnh Minh và các xã Bãi Ngang khác.

b. Nội dung: GV tổ chức cho HS làm việc cặp nhóm nhỏ 3 bạn, đọc thông tin trong SGK và quan sát hình 21.5 để trả lời các câu hỏi và các em có thể hoàn thiện sản phẩm học tập qua video và vẽ tranh theo ý muốn.

c. Sản phẩm học tập: vai trò, đặc điểm của ngành thuỷ sản

d. Tổ chức hoạt động:

Bƣớc 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập: GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp: Đọc thông tin và quan sát hình 21.5, hãy

+ Trình bày vai trò và đặc điểm ngành thuỷ sản.

+ Kể tên những nước có sản lượng thuỷ sản từ 5 triệu tấn đến dưới 10 triệu tấn, từ 10 triệu tấn đến dưới 50 triệu tấn và từ 50 triệu tấn trở lên. Nhận xét và giải thích sự phân bố đó.

Bƣớc 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS thảo luận theo nhóm nhỏ những câu hỏi GV đặt ra và phác họa ý tưởng giải quyết vấn đề của nhóm lên một tờ giấy. GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bƣớc 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Đại diện một số HS trình bày đáp án:

+ Về vai trò, đặc điểm của ngành thuỷ sản có nhiều điểm tương tự với ngành chăn nuôi, nhưng cũng có những điểm riêng biệt. HS so sánh hai ngành để rút ra đặc điểm.

+ Những nước có sản lượng thuỷ sản cao có thể được lập thành bảng sau: Sản lượng thuỷ sản của một số nước trên thế giới giai đoạn 2015 – 2019

Sản lƣợng Quốc gia

Từ 5 đến dưới 10 triệu tấn Pêru, Hoa Kì, Liên Bang Nga, Việt Nam

Từ 10 đến dưới 50 triệu tấn Indonesia, Ấn Độ

Từ 50 triệu tấn trở lên Trung Quốc

+ Nhận xét và giải thích: Sản lượng thuỷ sản nhiều nhất ở châu Á, thứ hai là châu Mỹ, thứ ba là châu Âu do nhiều nước có vùng biển rộng lớn và nhiều sông, hồ lớn.

- GV mời đại diện một số HS nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có) để tìm ra phương án tối ưu.

Bƣớc 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.

- GV có thể mở rộng: Ngành nuôi trồng thuỷ sản trên thế giới ngày càng phát triển mạnh do nhu cầu sử dụng và nhu cầu làm nguyên liệu cho các nhà máy chế biến tăng cao. Đánh bắt thuỷ sản không đáp ứng đủ nhu cầu và không ổn định, trong khi độ, sản phẩm nuôi trồng đáp ứng được nhu cầu của người tiêu dùng và mang lại lợi nhuận cao, nguồn thức ăn ngày càng đảm bảo và tốt hơn...

* Sản phẩm học tập

- Vai trò:

+ Thuỷ sản cung cấp thực phẩm giàu chất đạm cho con người, nguyên liệu cho công nghiệp chế biến thực phẩm, dược phẩm, mĩ nghệ và là mặt hàng xuất khẩu có giá trị.

+ Phát triển thuỷ sản nhằm tận dụng những lợi thế về tự nhiên, giải quyết việc làm cho người dân vùng ven biển,...

- Đặc điểm:

+ Đối tượng sản xuất của thuỷ sản là các sinh vật sống trong môi trường nước, chịu ảnh hưởng trực tiếp của điều kiện tự nhiên và có tính quy luật.

+ Ngành thuỷ sản ngày càng áp dụng khoa học công nghệ trong sản xuất mang lại hiệu quả kinh tế cao.

+ Thuỷ sản bao gồm các loài nước ngọt, nước lợ và nước mặn; phổ biến nhất là cá, tôm, cua và một số loài có giá trị như trai ngọc, đồi mồi, rong, tảo biển,...

- Phân bố:

+ Các nước có sản lượng thuỷ sản khai thác nhiều trên thế giới là Trung Quốc, Pê- ru, In-đô-nê-xi-a, Hoa Kỳ,...

+ Các nước nuôi trồng nhiều thuỷ sản trên thế giới nhờ có lợi thế về mặt nước như: Trung Quốc, Ấn Độ, In-đô-nê-xi-a, Việt Nam,...

Hình ảnh: HS Báo cáo sản phẩm học tập tại lớp

Hình ảnh: Chụp lại sản phẩm các giải pháp phát triển ngành thủy hải sản địa phương, các xã bãi ngang

Hình ảnh: Trải nghiệm tham quan thực tế của GV và HS

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

- GV vào vai người thợ săn tổng hợp nhanh kiến thức toàn bài bằng sơ đồ tư duy.

- Gv vào vai người diễn viên, nhấn mạnh trọng tâm bài học, liên hệ thực tiễn..

- Gv vào vai kiến trúc sư thiết kế các bài tập vận dụng dưới hình thức đa dạng : trắc nghiệm, điền đúng/ sai, nối- ghép, hướng dẫn vẽ biểu đồ và nhận xét.

- Gv vào vai nhà tư vấn, lắng nghe phản hồi từ HS sau tiết học : « thời lượng tiết học đã hết, em học sinh nào có nội dung còn chưa rõ hoặc cần cô giải đáp thêm hãy gửi tin nhắn để cô phản hồi nhé ! »

a. Mục tiêu: củng cố kiến thức đã học về ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản

b. Nội dung: Bài tập phần luyện tập SGK

c. Sản phẩm học tập: Đáp án phần luyện tập SGK

d. Tổ chức hoạt động:

Bƣớc 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV cho HS làm việc cá nhân, yêu cầu HS:.

1. Cho bảng số liệu sau:

Bảng 21. Số dân và sản lượng lương thực thế giới giai đoạn 2000 – 2019

a) Hãy vẽ biểu đồ kết hợp (đường và cột) thể hiện số dân và sản lượng lương thực của thế giới giai đoạn 2000 – 2019.

b) Tính bình quân lương thực đầu người của thế giới (đơn vị: kg/người) trong giai đoạn trên và nhận xét.

Bƣớc 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghiên cứu và thực hiện nhiệm vụ.

- GV theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bƣớc 3: Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ

- Cá nhân lên vẽ biểu đồ lên bảng, và trình bày sản phẩm của mình.

Bình quân lương thực đầu người (kg/người) = sản lượng lương thực : số dân

Năm 2000 2005 2010 2015 2019

Kg/người 335,3 323,1 356 345,7 384,3

- Nhận xét: Nhìn chung, bình quân lương thực đầu người thế giới đều tăng.

- Các bạn dưới lớp lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Hình ảnh: HS hoàn thành bài tập củng cố

Bƣớc 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét sản phẩm của HS, chuẩn kiến thức.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

a. Mục tiêu: Giúp HS vận dụng kiến thức đã học vào liên hệ thức tế.

b. Nội dung: bài tập vận dụng

c. Sản phẩm học tập: Các hóm học sinh sẽ đi thăm quan thực tế về nghành nuôi trồng thủy hải sản ở địa phương SAU ĐÓ SẼ GỬI VIDEO BÀNG ĐƯỜNG LIK HOẶC VIẾT RA GIẤY A4 những giải pháp phát triển hiệu quả hơn các nghành trồng trọt hoặc lâm nghiệp,thủy hải sản ở địa phương(ở xã em đang sinh sống)

d. Tổ chức hoạt động:

Bƣớc 1: GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS

- GV giao nhiệm vụ (bài tập về nhà cho HS): Hãy vận dụng kiến thức đã học để giải thích sự phân bố của một cây trồng hoặc vật nuôi chính ở địa phương em.

- GV lưu ý HS trình bày ngắn ngọn, khoa học.

Bƣớc 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nhận nhiệm vụ (ghi chép nhiệm vụ và hoàn thành nhiệm vụ ở nhà).

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bƣớc 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

HS báo cáo kết quả tìm hiểu vào tiết học sau hoặc gửi sản phẩm bằng đường lik hoạc vẽ, viết ra giấy A4.

Bƣớc 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, kết thúc tiết học.

CHƢƠNG III. THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM

3.1. Mục đích thực nghiệm

Thực nghiệm sư phạm là một quá trình rất cần thiết khi chúng ta tiến hành nghiên cứu khoa học, làm SKKN. Vì thực nghiệm sẽ cho biết được tính ứng dụng, tính khả thi của đề tài SKKN.

Đối với đề tài SKKN này, quá trình thực nghiệm được tiến hành nhằm kiểm nghiệm tính hiệu quả của việc vận dụng đa dạng hoạt động học tập nhằm kiến tạo giờ học hứng thú và phát triển các kỹ năng mềm cho học sinh trong dạy học môn Địa lí lớp 10 sẽ tạo cơ hội cho GV đánh giá học sinh theo dịnh hướng phát triển năng lực,giúp các em phát triển các kỹ năng mềm trong quá trình học môn Địa lý lớp 10.Từ đó chứng minh được tính khả thi của đề tài SKKN và khả năng áp dụng vào thực tế một cách có hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng dạy học bộ môn Địa lí ở nhà trường phổ thông.

Để đạt được mục đích đề ra là tính hiệu quả và khả thi của đề tài thì nhiệm vụ không chỉ là tổ chức dạy mà cần thiết phải tiến hành so sánh các lớp trước khi vận dụng và sau khi vận dụng các hoạt động học tập nhằm kiến tạo giờ học hứng

thú và phát triển các kỹ năng mềm cho học sinh. Có như vậy mới thấy rõ được hiệu quả của dạy học đa dạng các hoạt động học tập nhằm kiến tạo giờ học hứng thú và phát triển các kỹ năng mềm cho học sinh trong dạy học môn Địa lí lớp 10.

3.2. Phƣơng pháp thực nghiệm

- Lớp trước thực nghiệm: Trước khi tổ chức hoạt động dạy học đa dạng hoạt động học tập nhằm kiến tạo giờ học hứng thú và phát triển các kỹ năng mềm cho học sinh.

- Lớp sau thực nghiệm: Sau khi tổ chức hoạt động dạy học đa dạng hoạt động học tập nhằm kiến tạo giờ học hứng thú và phát triển các kỹ năng mềm cho học sinh trong dạy học môn Địa lí lớp 10.

3.3. Nội dung thực nghiệm

Nội dung thực nghiệm : Đa dạng hoạt động học tập nhằm kiến tạo giờ học hứng thú và phát triển các kỹ năng mềm cho học sinh trong dạy học môn Địa lí lớp 10 ứng dụng vào bài

BÀI 21: ĐỊA LÍ CÁC NGÀNH NÔNG NGHIỆP, LÂM NGHIỆP, THUỶ SẢN

Địa li lớp 10 Sách Cánh Diều, để nâng cao hiệu quả trong dạy học và phát

triển các kỹ năng mềm, phẩm chất năng lực cho học sinh.

3.4. Tổ chức thực nghiệm

Với phương châm khảo sát khách quan đối tượng dạy học, chúng tôi đã tiến hành thực nghiệm trong năm học 2022 – 2023, (vì nội dung SKKN được áp dụng vào dạy học ở tiết PPCT 82,83,84,85 của học kì II) tại trường: Trường THPT Quỳnh Lưu 3.

HS các lớp thực nghiệm đều đảm bảo những yêu cầu :

+ Sĩ số, trình độ học sinh tương đương.

+ Không gian và điều kiện học tập tương đồng.

3.5. Kết quả thực nghiệm

3.5.1. Về mức độ hứng thú, hứng thú và không hứng thú của HS

PHIẾU KHẢO SÁT SỰ HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN ĐỊA LÍ CỦA HỌC SINH SAU KHI GIÁO VIÊN ỨNG DỤNG MỘT SỐ HOẠT ĐỘNG NHẰM KIẾN TẠO GIỜ HỌC HỨNG THÚ VÀ PHÁT TRIỂN CÁC KỸ NĂNG MỀM.

A. Thông tin:

Họ tên học sinh (không bắt buộc)……………………………….. Lớp …………

B. Nội dung khảo sát

Sự hứng thú học tập môn địa lí ở các em ở mức độ nào sau đây?

(Đánh dấu X vào mức em chọn)

Tác giả tiến hành khảo sát sự hứng thú học tập môn Địa lí sau khi GV ứng dụng một số hoạt động dạy học nhằm kiến tạo giờ học hứng thú và phát triển các kỹ năng mềm. Hình thức được tác giả thực hiện khảo sát trên google form vào cuối dự án và tổng hợp thành bảng sau đây.

Bảng 3:

Mức độ

Tên Trƣờng Lớp Hứng thú Rất hứng thú Không hứng thú

0 10D3 29 63% 17 36,9%

0 Trường THPT Quỳnh Lưu 3 10D5 24 52,1% 22 47,8%

0 10D6 20 43,4% 26 56,5%

3.5.2. Mức độ tham gia các hoạt động học tập của HS khi GV đưa các hình mẫu vào trong các bài dạy.

PHIẾU KHẢO SÁT MỨC ĐỘ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP CỦA HỌC SINH Ở CÁC LỚP GIÁO VIÊN ĐÃ TRIỂN KHAI CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP THÔNG QUA VIỆC KHAI THÁC THẾ MẠNH CỦA CÁC HÌNH MẪU, LỒNG GHÉP PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG MỀM CHO HỌC SINH

A. Thông tin:

Họ tên học sinh (không bắt buộc)……………………………….. Lớp …………

B. Nội dung khảo sát

Trong quá trình học tập môn địa lí hiện nay, em thực hiện các hoạt động sau

đây ở mức độ nào? (Đánh dấu X vào 1 mức mà em chọn cho mỗi hoạt động)

Hoạt động học tập Thỉnh thoảng Thƣờng xuyên Không bao giờ Rất thƣờng xuyên

Chủ động tìm hiểu/ chuẩn bị bài học trước khi đến lớp

Tạo cho mình hứng thú học tập riêng với môn học

Tự tin trao đổi và trình bày các ý tưởng của mình trước đám đông

Tích cực tham gia thảo luận

Hướng dẫn bạn trong nhóm hoàn thành bài

Tham gia nhóm học với bạn bè

Chủ động hăng hái phát biểu xây dựng bài

Giúp đỡ, trao đổi chia sẻ với các bạn khi tham gia các hoạt động tập thể.

Sử dụng các phần mềm thiết kế bài học thiết kế bài học sáng tạo

KẾT QUẢ KHẢO SÁT: https://forms.gle/oxN7oiMohCNU5aTm9

Lớp 10D3

Hoạt động học tập Không bao giờ Thỉnh thoảng Thƣờng xuyên Rất thƣờng xuyên

35,7% 45,2% 19,1% Chủ động tìm hiểu/ chuẩn bị bài học trước khi đến lớp

33,3% 42,9% 23,8% Tạo cho mình hứng thú học tập riêng với môn học

14,3% 35,7% 31% 19,0% Tự tin trao đổi và trình bày các ý tưởng của mình trước đám đông

Tích cực tham gia thảo luận 7.1% 23,8% 42,9% 26,2%

Tham gia nhóm học với bạn bè 26,2% 47,6% 26,2%

31% 42,9 26,1% Hướng dẫn bạn trong nhóm hoàn thành bài

4,8% 35,7% 35,7% 23,8% Chủ động hăng hái phát biểu xây dựng bài

14,3% 42,9% 33,3% 9,5% Nêu ý kiến ngay với giáo viên khi chưa hiểu cặn kẽ bài giảng

31% 50% 19,0% Giúp đỡ, trao đổi chia sẻ với các bạn khi tham gia các hoạt động tập thể.

31% 42,9% 26,1% Sử dụng các phần mềm hỗ trợ thiết kế bài học thiết kế bài học sáng tạo

19,0% 54,8% 26,2%

Được tự đánh giá và tham gia đánh giá sản phẩm học tập của mình và của bạn

Lớp 10D5

Hoạt động học tập Không bao giờ Thỉnh thoảng Thƣờng xuyên Rất thƣờng xuyên

7.5% 25% 42,5% 25% Chủ động tìm hiểu/ chuẩn bị bài học trước khi đến lớp

2,5% 27.5% 40% 30% Tạo cho mình hứng thú học tập riêng với môn học

12,5% 42,5% 55% 7.5% Tự tin trao đổi và trình bày các ý tưởng của mình trước đám đông

Tích cực tham gia thảo luận 5% 25% 45% 25%

Tham gia nhóm học với bạn bè 27,5% 47,5% 25%

35% 40% 25% Hướng dẫn bạn trong nhóm hoàn thành bài

45% 32,5% 22,5% Chủ động hăng hái phát biểu xây dựng bài

15% 40% 32,5% 12,5% Nêu ý kiến ngay với giáo viên khi chưa hiểu cặn kẽ bài giảng

32,5% 47,5% 22,5% Giúp đỡ, trao đổi chia sẻ với các bạn khi tham gia các hoạt động tập thể.

20% 40% 40% Sử dụng các phần mềm hỗ trợ thiết kế bài học thiết kế bài học sáng tạo

15% 60% 25%

Được tự đánh giá và tham gia đánh giá sản phẩm học tập của mình và của bạn

Lớp 10D6

Hoạt động học tập Không bao giờ Thỉnh thoảng Thƣờng xuyên Rất thƣờng xuyên

30,7% 45,2% 24,1% Chủ động tìm hiểu/ chuẩn bị bài học trước khi đến lớp

30,3% 45,9% 23,8% Tạo cho mình hứng thú học tập riêng với môn học

12,3% 37,7% 30% 20,0% Tự tin trao đổi và trình bày các ý tưởng của mình trước đám đông

Tích cực tham gia thảo luận 5.1% 25,8% 40,9% 28,2%

Tham gia nhóm học với bạn bè 26% 47,5% 26,2%

31% 40,9 28,1% Hướng dẫn bạn trong nhóm hoàn thành bài

3,8% 36,7% 30,7% 28,8% Chủ động hăng hái phát biểu xây dựng bài

10,3% 46,9% 33,3% 9,5% Nêu ý kiến ngay với giáo viên khi chưa hiểu cặn kẽ bài giảng

29% 52% 19,0% Giúp đỡ, trao đổi chia sẻ với các bạn khi tham gia các hoạt động tập thể.

25% 42,9% 32,1% Sử dụng các phần mềm hỗ trợ thiết kế bài học thiết kế bài học sáng tạo

15,0% 54,8% 30,2%

Được tự đánh giá và tham gia đánh giá sản phẩm học tập của mình và của bạn

Khi Vận dụng Đa dạng hoạt động dạy học học tập nhằm kiến tạo giờ học hứng thú và phát triển các kỹ năng mềm cho HS trong dạy học môn Địa lí lớp 10. (Địa lí 10 – THPT, tôi đã tiến hành kiểm tra kết quả học tập của học sinh bằng điểm số thu được kết quả như sau:

Bảng: Kết quả thực nghiệm các lớp khối 10-Ban Xã hội, Trường THPT

Quỳnh Lưu 3.

Giỏi Khá Yếu Kém Trung bình Lớp Sĩ số Giải pháp SL SL SL SL SL Tỷ lệ % Tỷ lệ % Tỷ lệ % Tỷ lệ % Tỷ lệ %

10D6 46 TN 28 62,22 12 26,67 5 11,11 0 0,0 0 0,0

10D2 45 ĐC 18 40,00 17 37,78 10 22,23 5 11,11 0 0,0

10D3 46 TN 25 54,34 15 32,6 6 13 0 0,0 0,0 0

10C1 45 ĐC 15 33,33 19 42,22 5 11,11 6 13,3 0,0 0

10D5 46 TN 26 56,52 15 32,6 5 10,86 0 0,0 0,0 0

10D1 47 ĐC 17 36,47 19 40,42 8 17 3 6,38 0,0 0

Bảng 4. Kết quả khảo sát ý kiến của GV sau giảng dạy.

Kết quả

Trƣờng Năm học

Dễ thực hiện và có hiệu quả Khô ng tiếp tục sử dụng Khó thực hiện và không hiệu quả Tiếp tục thực hiện và nhân rộng cho các khối/môn học khác Tiếp tục sử dụng và có cải tiến

THPT Quỳnh Lưu 3 2021- 2022 16/19 3/19 19/19 0/19 8/19

Tỉ lệ 84,2% 15,8% 100% 0,0% 42,1%

Như vậy, dựa trên các kết quả thực nghiệm sư phạm tiến hành ở các lớp về mặt định lượng cho thấy chất lượng học tập của học sinh lớp thực nghiệm được nâng cao học sinh lớp đối chứng, điều đó thể hiện ở các điểm sau :

+ Tỷ lệ học sinh yếu kém của lớp thực nghiệm thấp hơn so với lớp đối

chứng.

+ Tỷ lệ học sinh đạt trung đến khá, giỏi của lớp thực hơn nghiệm là cao hơn

so với lớp đối chứng.

Từ kết quả trên có thể khẳng định rằng, việc vận dụng Đa dạng hoạt động dạy học học tập nhằm kiến tạo giờ học hứng thú và phát triển các kỹ năng mềm cho HS trong dạy học môn Địa lí lớp 10(Địa lí 10 – THPT) mang lại hiệu quả dạy học cao hơn nhiều so với việc không vận dụng

PHẦN 3. KẾT LUẬN

1. Đánh giá lợi ích thu đƣợc

Đề tài góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn Địa lí lớp 10- THPT. Thông qua các hình mẫu trong dạy học sẽ giúp học sinh nắm chắc các kiến thức cơ bản của môn Địa lí và biết vận dụng các kiến thức đã học vào thực tiễn.

Kích thích hứng thú, phát huy các năng lực, kỹ năng mềm, tính tích cực, tự giác, tư duy sáng tạo và khả năng hợp tác cao trong học tập cũng như trong cuộc sống của học sinh. Đây cũng là cách để các em làm quen dần và thích ứng với những bậc học cao hơn sau này.

Đa dạng hóa các hoạt động dạy học luôn đảm bảo tính chính xác, khoa học, phù hợp với đặc trưng bộ môn và nội dung, phương pháp bài dạy, thể hiện nổi bật được trọng tâm bài học, khơi gợi được tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. Tạo động lực học tập với mục tiêu cụ thể và kế hoạch học tập rõ ràng.

Tăng cường kĩ năng cập nhật thông tin, tận dụng nguồn tài nguyên thông tin

phong phú phụ vụ cho việc học tập các môn và tăng cường liên hệ thực tế.

Chủ động nghiên cứu bài học và sáng tạo trong cách thể hiện, thiết kế bài

học mới.

Nâng cao tính tự giác trong các hoạt động nhóm, có tinh thần hợp tác và chia sẻ cao, giúp bạn trong nhóm cùng tiến hoặc cầu thị học hỏi những bạn có thế mạnh mà mình còn yếu, thiếu.

Nhận thức rõ những điểm mạnh và yếu về các kĩ năng của mình, mạnh dạn thực hiện các nhiệm vụ phát huy được những kĩ năng là thế mạnh của mình, chủ động, cầu thị sự hỗ trợ từ bạn bè và thầy cô để khắc phục những kĩ năng còn yếu, thiếu.

2. Hƣớng phát triển của đề tài.

Đề tài tuy mới chỉ triển khai trong phạm vi trường chúng tôi Quỳnh Lưu 3 nhưng có thể cung cấp một mô hình dạy học mới nhằm phát triển kỹ năng mềm cho học sinh, bên cạnh đó đề tài có thể ứng dụng vào chương trình Địa lí lớp11, lớp 12. Vì từ trước đến nay phần lớn giáo viên mới sử dụng nhiều hoạt động dạy học tích cực nhưng riêng các hình mẫu trong bộ môn thì rất ít. Nên nhóm tác giả hi vọng với đề tài này việc vận dụng các hình mẫu trong dạy học vào một bài học sẽ được nhân rộng hơn để các tiết học sẽ trở nên hấp dẫn hơn, năng lực phẩm chất,các kỹ năng mềm HS phát triển tốt hơn và hiệu quả dạy học sẽ cao hơn.

3. Một số kiến nghị, đề xuất.

Về phía nhà trường:

+ Khuyến khích giáo viên tham gia các Cộng đồng giáo viên để nhận chia sẻ và chia sẻ những phương pháp dạy học tích cực tăng tính chủ động và sáng tạo cho học sinh. Mỗi thầy cô giáo là một người truyền cảm hứng cho học sinh chinh phục

nguồn tri thức và hình thành, phát triển các kĩ năng mềm cần thiết cảu thế kỉ XXI, giúp các em trở thành những công dân toàn cầu.

+ Tăng cường các thiết bị dạy học hiện đại, có phòng máy cho học sinh được tra cứu thông tin, tìm nguồn tài nguyên cho bài học và chủ động thiết kế bài học bằng phần mềm.

Về phía các thầy cô giáo:

+ Các thầy cô giáo cần tích cực kết nối với học sinh, hiểu học sinh nhiều hơn, truyền cảm hứng cho học sinh tốt hơn, sáng tạo nhiều hơn trong thiết kế những giờ học thực sự nhiều năng lượng, tương tác sôi nổi, lồng ghép giữa hình thành kiến thức bài học mới với phát triển các kĩ năng mềm cần thiết cho học sinh.

+ Các thầy cô dựa vào vào yêu cầu cần đạt của chương trình (theo định hướng tiếp cận năng lực) đối với từng bài học, môn học để đa dạng hóa hình thức kiểm tra, đánh giá học sinh, cho học sinh tự đánh giá và thanh gia đánh giá lẫn nhau nhiều hơn.

+ Giáo viên tích cực dạy học theo nhóm, xác định mục tiêu dạy học cho từng nhóm học sinh và để học sinh hướng dẫn cho nhau thay vì giáo viên phải hướng dẫn cho tất cả.

+ Giáo viên hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài tốt và tăng thời gian tự học cho học sinh để trên lớp giáo viên có nhiều thời gian dành cho việc tổ chức, điều hành, nhận xét các hoạt động, sản phẩm của học sinh. Đánh giá năng lực của học sinh chủ yếu thông qua đánh giá quá trình học tập của học sinh (quá trình thực hiện nhiệm vụ học tập, sản phẩm học tập, báo cáo, thảo luận…).

+ Mặt khác, giáo viên phải có sức thu hút đối với học trò, có năng lực truyền lửa. Nhiều khi các em quý thầy quý cô mà yêu luôn môn học mà thầy cô đó dạy. Thầy cô cần trở thành một người truyền cảm hứng, một người truyền lửa cho học sinh.

Với đề tài này, tôi đề cập chi tiết một vài kỹ thuật dạy học mà tôi đã vận dụng có hiệu quả trong việc truyền cảm hứng, động lực học tập cho học sinh, kiến tạo những giờ học tương tác sôi nổi, tích cực bằng cách vào vai ở nhiều hình mẫu. Thông qua đó, tôi cũng chú trọng lồng ghép phát triển một số các kỹ năng mềm cần thiết của thế kỉ XXI đối với học sinh THPT trong các tiết học. Tôi hi vọng, sáng kiến kinh nghiệm này có giá trị chia sẻ và được nhiều thầy cô đón nhận.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Sách giáo khoa Địa lí 10-Sách Cánh Diều – Nhà Xuất Bản Đại Học Sư Phạm.21.

2. Vụ GDTH – Tài liệu tập huấn dạy học và kiểm tra đánh giá theo định hướng PTNL – Hà Nội, 2014…..

3. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2018),Công văn về đổi mới chương trình giáo dục2018.

4. Nguyễn Minh Tuệ - Lê Thông, 2018, Dạy học phát triển năng lực, Nxb Đại học Sư phạm

5. Tìm kiếm thông tin trang Google 6. Đặng Văn Đức – Nguyễn Thu Hằng (1999), Kỹ thuật dạy học địa lí ở trường Trung học, Nxb Giáo dục.

7. Nguyễn Dược – Nguyễn Trọng Phúc (2008), Lí luận dạy học địa lí, Nxb Đại học Sư phạm, Hà Nội.

8. Đặng Văn Đức – Nguyễn Thu Hằng (2007), Phương pháp dạy học địa lí theo hướng tích cực, Nxb Đại học Sư phạm.

9. Lê Thông – Nguyễn Đức Vũ – Bùi Thị Nhiệm – Lê Mỹ Dung (2019), Hướng dẫn dạy học môn Địa lí THPT theo chương trình giáo dục phổ thông mới.

10. Sách giáo viên Địa Lý 10 – Sách Cánh Diều – Nhà xuất bản Đại học Sư phạm

SẢN PHẨM TIÊU BIỂU, SÁNG TẠO TÔI ĐÃ LƢU LẠI TRONG QUÁ TRÌNH VẬN DỤNG ĐỀ TÀI VÀO DẠY HỌC CỦA HS KHỐI 10- TRƢỜNG THPT QUỲNH LƢU 3 (Sách Địa Lý 10 - Cánh Diều).

Hình ảnh: Sản phẩm bài 12 – Các nhân tố hình thành đất

Hình ảnh: Giáo viên hướng dẫn hoạt động nhóm bài 16

Hình ảnh: Học sinh tổng hợp kiến thức bài 16

Hình ảnh: Sơ đồ tư duy mục “Các nhân tố tác động đến đô thị hóa” bài 17

Hình ảnh: Học sinh vào vai họa sĩ

Hình ảnh: Giải pháp phát triển ngành Nông - Lâm - Thủy sản địa phương

Hình ảnh: Giải pháp phát triển ngành Nông - Lâm - Thủy hải sản địa phương

Hình ảnh: Sản phẩm về cây công nghiệp Việt Nam kết hợp trò chơi nhân phẩm

Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Đa dạng hoạt động học tập nhằm kiến tạo giờ học hứng thú và phát triển các kĩ năng mềm cho học sinh trong dạy học môn Địa lí lớp 10

ĐỀ TÀI:

ĐA DẠNG HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP NHẰM KIẾN TẠO GIỜ HỌC HỨNG THÚ VÀ PHÁT TRIỂN CÁC KỸ NĂNG MỀM CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC MÔN ĐỊA LÍ LỚP 10

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ĐỀ TÀI:

ĐA DẠNG HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP NHẰM KIẾN TẠO GIỜ HỌC HỨNG THÚ VÀ PHÁT TRIỂN CÁC KỸ NĂNG MỀM CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC MÔN ĐỊA LÍ LỚP 10

Hình ảnh: Hoạt động nhóm của HS

Có thể bạn quan tâm

Sáng kiến kinh nghiệm: Giải pháp nâng cao hiệu quả tra cứu thủ tục hành chính tại bộ phận một cửa thông qua Cổng thông tin điện tử và mã QR

Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Sử dụng bản đồ tồ duy trong dạy học Tiếng Việt ở trường THPT

Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số giải pháp để nâng cao chất lượng SHDC cho học sinh trường THPT Yên Thành 3

Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số biện pháp góp phần phát triển năng lực định hướng nghề nghiệp cho học sinh ở trường THPT Yên Thành 3

Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Ứng dụng AI và phương pháp dạy học dự án trong dạy học nội dung giáo dục địa phương Nghệ An lớp 12 góp phần phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh

Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Phát triển năng lực tự học cho học sinh thông qua dạy học môn Vật lí 10 trong thời đại công nghệ số và bối cảnh mới

Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Hướng dẫn học sinh lớp 9 giải một số dạng bài tập khối hình trụ ôn thi vào lớp 10

Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Phát huy tính sáng tạo của học sinh trong thiết kế sản phẩm về cảnh quan thiên nhiên môn Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp

Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số biện pháp tăng cường hiệu quả bồi dưỡng học sinh giỏi môn tiếng Anh lớp 7

Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao kỹ thuật nhảy cao kiểu Nằm nghiêng môn Giáo dục thể chất 9

Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Giáo dục nếp sống thanh lịch, văn minh cho trẻ 5-6 tuổi trong trường mầm non

Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp phát huy tính tự lập cho trẻ 5-6 tuổi trong trường mầm non

Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp nâng cao tổ chức hoạt động khám phá khoa học theo hướng trải nghiệm cho trẻ 4-5 tuổi ở trường mầm non

Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp nâng cao giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5 - 6 tuổi theo hướng xây dựng lớp học hạnh phúc

Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số giải pháp giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản thân cho trẻ 3- 4 tuổi tại trường Mầm non

Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Đổi mới xây dựng thực đơn và nâng cao kỹ thuật chế biến món ăn cho trẻ tại trường mầm non Khánh Thượng B

Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số giải pháp ứng dụng phương pháp Steam trong các hoạt động giáo dục cho trẻ 4 - 5 tuổi tại trường mầm non

Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp nâng cao chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm, phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ trong trường Mầm non

Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp ứng dụng hoạt động Steam cho trẻ mẫu giáo lớn 5 - 6 tuổi đạt cao hiệu trong trường mầm non

Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số giải pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng tuổi

Tài liêu mới

Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số bài tập bổ trợ nhằm nâng cao kỹ thuật nhảy cao kiểu Nằm nghiêng môn Giáo dục thể chất 9

Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số biện pháp tăng cường hiệu quả bồi dưỡng học sinh giỏi môn tiếng Anh lớp 7

Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Phát huy tính sáng tạo của học sinh trong thiết kế sản phẩm về cảnh quan thiên nhiên môn Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp

Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Phát triển năng lực tự học cho học sinh thông qua dạy học môn Vật lí 10 trong thời đại công nghệ số và bối cảnh mới

Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Ứng dụng AI và phương pháp dạy học dự án trong dạy học nội dung giáo dục địa phương Nghệ An lớp 12 góp phần phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh

Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số biện pháp góp phần phát triển năng lực định hướng nghề nghiệp cho học sinh ở trường THPT Yên Thành 3

Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số giải pháp để nâng cao chất lượng SHDC cho học sinh trường THPT Yên Thành 3

Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Ứng dụng một số trò chơi, thí nghiệm tạo hứng thú trong hoạt động khám phá khoa học của trẻ mẫu giáo bé 3 - 4 tuổi

Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số giải pháp giáo dục ứng dụng phương pháp STEAM trong tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4 – 5 tuổi

Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giúp trẻ 24-36 tháng tuổi D3 sớm thích nghi với chế độ sinh hoạt ở trường Mầm non Đại Lai

Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giúp trẻ 4 - 5 tuổi mạnh dạn, tự tin trong các hoạt động ở trường mầm non

Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên ứng dụng phương pháp giáo dục tiên tiến Montessori lĩnh vực thực hành cuộc sống vào các hoạt động giáo dục trẻ tại trường mầm non Hòa Thạch

Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi nhận biết và phòng tránh nguy cơ không an toàn

Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số giải pháp chuẩn bị tâm thế cho trẻ 5 – 6 tuổi ở trường mầm non vào lớp 1

Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp tạo hứng thú cho trẻ 5 - 6 tuổi tham gia hoạt động khám phá khoa học

AI tóm tắt

Giới thiệu tài liệu

Đối tượng sử dụng

Từ khoá chính

Nội dung tóm tắt

Giới thiệu

Về chúng tôi

Việc làm

Quảng cáo

Liên hệ

Chính sách

Thoả thuận sử dụng

Chính sách bảo mật

Chính sách hoàn tiền

DMCA

Hỗ trợ

Hướng dẫn sử dụng

Đăng ký tài khoản VIP

093 303 0098

support@tailieu.vn

Phương thức thanh toán

Theo dõi chúng tôi

Facebook

Youtube

TikTok