I. PH N MẦ
Ở Đ UẦ
1.Lí do chọn đ tàiề
ớ ệ ả Từ khi bư c vào ngh ề S phư ạm, tôi đã coi đó là cái nghi p mà mình ph i
ấ ờ ở ộ ấ ắ theo và g n bó su ốt đ i. Xu t phát b i m t m ục đích y nên tôi coi công
ệ ằ ủ ộ ầ ẽ ố ệ ố vi c h ng ngày c a mình nh mư t ph n l s ng. Tôi mu n công vi c mình
ẽ ự ự ả ồ đã và đang làm s th c s có ích cho c ộng đ ng, cho chính b n thân mình.
ở ệ ủ ể Do vậy nên tôi thường trăn tr tìm m ọi cách đ công vi c c a mình thu
ả ế ợ ế ằ ụ ệ ợ ả ấ đư c k t qu . K t qu y n m ngay trong ch ất lư ng giáo d c toàn di n
ủ ọ c a h c sinh qua m ỗi năm tôi d y.ạ
ệ ủ ẽ ế ằ Tôi nghĩ r ng: N u mình yêu thích công vi c c a mình thì mình s làm
ợ ố ẻ ợ ạ ể đư c t t. Tr cũng v ậy, các em đạt đư c h nh ki m t ốt và văn hoá khá gi i ỏ
ệ ủ ả ậ chính các em cũng ph i yêu thích công vi c c a mình. V y làm th ế nào đ ể
ệ ọ ậ ủ các em yêu thích công vi c h c t p c a mình ? Để đạt được điều đó trư c ớ
ự ế ừ ệ ả ấ ọ tiên các em ph i thích h c. T kinh nghi m th c t ậ tôi nh n th y h ọc sinh
ọ ọ ề ợ ớ ớ ữ thích đi h c là nh ng h c sinh tìm đư c ni m vui khi t ữ i l p, nh ng em đó
ố ớ ế ầ ạ ấ ợ đư c th y yêu, b n m n và vi c h c t ấ ả ệ ọ ập đ i v i các em không m y v t v .
ợ ố ề ả ờ Học sinh đến trư ng ph i có ni m vui, có vui m i h c ớ ọ đư c t t.
ổ ọ ệ ồ ở Trong bu i h c nhi m v ụ năm học đ ng chí Hi ọ ậ ệu trư ng có kêu g i t p
thể
ế ể ỗ ọ ờ giáo viên trong trư ng ờ “làm th nào đ m i ngày h c sinh đ n trế ư ng là
ộ ắ ớ ế ở . Tôi rất tâm đ c v i ý ki n trên. B i ý ki ến đó đã trùng l p ặ m t ngày vui”
ằ ở ộ ầ răn tr bao lâu nay. Th ế là nh mư t m m cây ủ ẵn s với đi uề mình h ng t
ấ ợ ị trong đ t nay g p ư ặ m a nên đ ư c d p phát tri ển. Vào năm h c mọ ới, tôi định
ớ ế ợ ọ hướng trư c cho mình ph ải gây đư c tâm th cho h c sinh trong nh ững ngày
ể ồ ẫ ầ ự ấ đầu năm học đ r i d n d ắtcác em bước vào năm học đ y t tin và ph n
1
ợ ế ư ơ ở khởi. Để có đư c k t qu ả tư ng ch ng ừ nh đ n gi n thả ư ế thôi nh ng cách
ơ ề ợ thức để đi đến cái đích đó thật không đ n gi n ả chút nào. Có đư c ni m vui
ợ ừ ộ ẻ ờ ọ ầ ộ ộ cho tr không ph i t ả ạo ra đư c t m t gi ọ h c, m t ngày h c hay m t tu n
ệ ộ ứ ả ố ọ ộ ở ọ h c mà ph i lôi cu n, gây h ng thú cho h c sinh trên m t bình di n r ng
ọ ử ả ủ mọi n i, mơ i lúc, qua giao ti ếp, qua cách c xư , b o ban c a giáo viên cho
ả ậ ẫ ạ ờ ươ ọ h c sinh. Do v ậy đòi hỏi ngư i giáo viên ph i th t nh n n i, có tình th ng
ự ớ ọ ỉ ươ ự ự ủ th c v i h c trò. Ch có tình th ng yêu th ả c s và lòng c m thông c a cô
ạ ề mới đem l i ni m vui cho h ọc sinh khi đi h c.ọ
ể ọ ạ ấ ế ủ H c sinh ti u h ọc là giai đo n t t y u c a quá trình h ọc . Đó là giai
ạ ầ ạ đo n m ở đ u cho m ột con người đ n vế ới văn hoá .Cũng từ giai đo n này
ầ ầ ợ ư nhân cách c a h c ủ ọ sinh đư c hình thành và d n d n phát tri ển , ví nh trong
ả ầ ộ ệ ử ề ạ xây dựng c bơ n , khi xây m t toà nhà cao t ng hi ện đ i thì vi c x lý n n
ế ứ ủ ề ọ móng là h t s c quan tr ng mà n n móng c a ngôi nhà l ạ ằm dưới đáy nhà i n
ầ ộ ờ và m t ph n sâu trong lòng ấ đ t nên nh ng ờ ữ ngư i bình th ư ng thì không nhìn
ữ ấ ả ợ ớ ỉ thấy đư c mà ch có nh ng nhà chuyên môn m i quan tâm và nhìn th y b n
ầ ấ ọ ọ ch t , t m quan tr ng , giá tr ự ủ ề ị đích th c c a n n móng ạ đó.Giai đo n h c sinh
ở ậ ọ ộ ớ ọ ạ ớ ế ứ ể b c ti u h c nh ất là giai đo n l p m t v i h c sinh là h t s c quan tr ọng .
ủ ề ạ ư Đây chính là giai đo n n n móng c a quá trình phát tri ển năng l c ự t duy và
ệ ủ ọ ể ặ đ c bi t là quá trình phát tri n nhân cách c a h c sinh sau này .
ọ ớ ơ ộ ờ ấ H c sinh l p m t r ộ ất ngay th , tâm h ồn các em nh mư gi y t t
ủ ủ ẹ ắ ấ ầ ộ tr ng , v ẽ lên đó đ p hay x u ph n l ệ . ầ ớn là tác đ ng c a th y , cô ch nhi m
ệ ệ ổ ứ ề ặ Đ c bi t là nh ng ữ năm gần đây khi các trường có đi u ki n t ch c cho các
ầ ớ ọ ổ ợ ố em h c ngày hai bu i thì ph n l n th ời gian trong ngày các em đư c s ng và
ớ ạ ủ ế ệ ế ầ ớ giao ti p v i th y cô ch nhi m, v i b n bè . N u trong quãng th ời gian đó
ặ ả các cháu không may g p ph i ng ờ ợ ẽ ồ , ngư i công nhân xây ư i ờ “th v t i”
ế ệ ẽ ữ ủ ự d ng thi u trách nhi m thì su ốt đ i“ờ trang nhân cách ” c a các em s gi
ạ ế ằ ậ ợ ầ ủ ọ ộ l i v t h n khó xoá . Nh n th ủ ức đư c t mquan tr ng c a m t giáo viên ch
ặ ệ ủ ệ ộ ả ớ nhiệm đ c bi ớ t là ch nhi m l p m t tôi luôn t ự ủ , trư c tiên mình ph i nh
ươ ọ ử ự ớ ọ ẫ là m t tộ ấm g ng cho h c sinh v ự ề cách ăn nói m u m c ,x s v i h c trò
ư ự ự ươ đúng m c “ ự yêu th ng nghiêm túc” nh ng “ thân thi n ệ ” th c s có lòng
ả ả ớ ờ thông c m v i các em sao cho các em c m nh ẹ ứ ận cô giáo nh ngư ư i m th
ủ ề ặ ể ư hai c a các em , là ch ậ ỗ đ các em tin c y v m t tinh th ần nh ng không quá
ể ỡ ợ ể ọ ữ ả thân thiết đ h c sinh có th b n c t quên kho ng cách gi a giáo viên và
ọ h c sinh.
ấ ừ ữ ọ Xu t phát t nh ng suy nghĩ nh vư ậy tôi đã ch n cho mình ề đ tài v “ ề Công
ủ ệ ớ ” tác ch nhi m l p 1
ế ể ớ 2. Đi m m i trong sáng ki n:
ụ ế Ngoài các m c tiêu mà lâu nay đã được nói đ n trong công tác ch ủ
ệ ạ ự ể ầ ớ nhi m, tôi m nh d ư ạn đ a ra m ộ ố quan đi m m i góp ph n tích c c vào t s
ệ ơ ủ ệ ề ọ vi c giúp h c sinh làm t ốt h n trong quá tr ình ch nhi m mà nhi u sáng
ự ấ kiến khác ch a chư ợ ỉ ra đư c và nhi ế ều giáo viên chưa nh n th y khi tr c ti p ậ
ớ ứ đ ng trên l p:
ể ề ộ ố ầ ẩ + Có hi u bi ết ban đ u v m t s chu n m ạ ứ ực hành vi đ o d c và pháp
ớ ứ ệ ủ ậ ợ ổ ố lu t phù h p v i l a tu i trong các m i quan h c a các em v i b ớ ản thân ,
ờ ờ ự ủ ệ gia đình , nhà trư ng, c ộng đồng ,môi trư ng t nhiên và ý nghĩa c a vi c
ự ệ ẩ th c hi n theo chu n m ực đạo đức đó.
ủ ả ớ + Từng bư c hình thành k ỹ năng nhận xét , đánh giá hành vi c a b n
ẩ ờ ọ ọ thân và những ngư i xung quanh theo chu n m ực đã h c ; k ự ỹ năng l a ch n
ử ự ự ứ ệ ẩ ớ ệ ợ và th c hi n các hành vi ng x phù h p v i chu n m c trong các quan h
3
ụ ể ủ ộ ố ả ế ắ và tình huống đ nơ gi n, c th c a cu c s ng , bi ở ạ t nh c nh b n bè cùng
ự ệ th c hi n .
ớ ươ ọ Từng bư c hình thành thái ộ ự ọ đ t tr ng , t ự tin ; yêu th ng , tôn tr ng con
ờ ồ ớ ngư i ; yêu cái thi ện , cái đúng, cái tốt , không đ ng tình v i cái ác , cái sai,
cái
ứ ể ế ớ ọ x u.Tấ ừng bư c giúp h c sinh khám phá và tìm hi u ki n th c và k ỹ năng cơ
ớ ổ ủ ọ ợ ả b n phù h p v i trình ộ ứ đ , l a tu i c a h c sinh .
ụ ạ ế : 3. Ph m vi áp d ng sáng ki n
ứ ể a. Địa đi m nghiên c u
ể ờ Tại trư ng ti u h c ọ mà tôi đang d yạ .
ợ ớ b. Đối tư ng nghiên c u ọ ứ : G m ồ 32 h c sinh l p 1b
Ầ Ộ II. PH N N I DUNG
ấ ọ ớ ớ ố ững gia đình có H c sinh l p 1 còn r t non n t , các em s ng trong nh
hoàn
ế ố ế ố ứ ậ ả c nh khác nhau, n p s ng khác nhau nên nh n th c và n p s ng cũng khác
nhau.
ư ẻ ớ ấ ụ ể ả ể ấ Đ c biặ ệt t duy tr l p 1 cũng r t c th c m tính . Các em r t ham hi u
ế ế ậ ộ bi t , thích b ớ ắt chư c , hi ếu động ch a biư ự t t p trung lâu s chú ý vào m t
ầ ẻ ấ ỡ ờ ọ ỡ ớ ệ ể cái gì đó . Năm đ u tiên c ủa đ i h c sinh , tr r t b ng v i vi c chuy n
ặ ớ ộ ộ hoạt đ ng ch ủ đ o tạ ừ ch iơ sang ho t h c t ạ ọ ập , đ c bi ệ ấ ễ xúc đ ng v i t r t d
ầ ọ các yêu c u và quy t c c ờ ắ ủa trư ng h c .
ở ậ ủ ọ ệ ệ ầ B i v y công tác ch nhi m có t m quan tr ng trong vi c giáo d c ụ đ o ạ
ứ ủ ọ ứ đ c , hình thành nhân cách , phát tri n t ậ ể ư duy và nh n th c c a h c
sinh.
ứ ư ậ Giáo dục đạo đ c , hình thành nhân cách , phát tri ển t duy và nh ứ n th c
ệ ờ ụ ủ ọ c a h c sinh là m c tiêu và là nhi m v ổ ụ hàng đ u cầ ủa nhà trư ng ph
ứ ả ừ ỏ ớ thông . Giáo d c ụ đạo đ c ph i làm ngay t nh , càng s m càng t ốt , nh ng ư
ữ ả ợ ạ ừ ở ớ ẻ ụ ph i phù h p v i tr .T c ng có câu : “ D y con t thu còn th ơ ”.
ở ẽ ả ớ ơ ắ ứ Giáo dục đạo đ c ph i làm s m, b i l ổ : Tu i th trong tr ễ ấ ng d h p
th cáiụ
ợ ả ụ ế ế mới , để đư c c m hoá , thuy t ph c . Nh ớ ững điều răn dạy ban đầu đ n v i
ẻ ờ ẻ ế ậ ấ tr bao gi cũng in d u ấ ấn sâu đ m nh t . Trong tâm trí tr n u không có
ụ ớ ẻ ế ộ giáo d c s m , tr cũng ti p thu m t cái gì ự ế ủ đó ngoài d ki n c a chúng ta .
ệ ấ ộ ề Nh ngữ cái đó nếu là đi u sai trái , vi c giáo d c l ụ ại khó khăn g p b i . Kinh
ả nghi m cệ ủa ông cha x a đư ã đúc k t :ế “ Bé không vin , c gãy cành ! ”
ớ ố ữ ọ ớ ả H c sinh l p 1 cũng không ph i là quá bé , v i v n ngôn ng , kinh
ế ẻ ẫ ớ ứ nghi m ệ đạo đ c và ki n th ức đã thu đư c ợ ở gia đình, nhà tr , các l p m u
ẩ ứ ế ể ế giáo , các em có th ti p thu các chu n m ực đạo đ c và ki n th ức ban đ u ầ ở
ở ữ ẩ ạ d ng hành vi c th ụ ể không khó khăn , từ đó làm n y n nh ng tình c ảm ,
ứ ầ ủ ế thói quen đạo đ c và nh ững tư duy ban đ u c a các em . Và n u chúng ta
ụ ở ứ ề ầ không quan tâm giáo d c ổ l a tu i này thì đó là đi u sai l m c ủa chúng ta
ầ ả ậ ị và chúng ta là người đ u tiên ph i gánh ch u h u qu ả đó .
Ủ Ệ Ự Ủ Ạ Ệ I . TH C TR NG C A CÔNG TÁC CH NHI M HI N NAY .
5
ố ớ 1 . Ð i v i giáo viên
ể ể ạ Ch a tư ìm hiểu và khám phá được đi m mể ạnh và đi m y u ế , đi m còn h n
chế
ể ế ủ ừ c a t ng h ọc sinh . Đ c biặ ệt là ch a tư ìm đư c giợ ải pháp đ phát huy h t kh ả
ư ợ ả ắ ạ năng sáng t o và phát tri ển t duy cho tr ẻ , ch a tư ìm đư c gi i pháp kh c
ứ ủ ụ ề ể ậ ph c nh ng ẻ ứ ữ nhược đi m v ý th c và nh n th c c a tr .
ố ớ ọ 2 . Ð i v i h c sinh
ữ ọ ữ ọ ớ ọ ế ớ Kh nả ăng giao ti p gi a h c sinh v i giáo viên , gi a h c sinh v i h c
sinh
ộ ố ọ ề ế ạ ỉ ỏ ạ ạ còn nhi u h n ch , ch có m t s h c sinh khá gi i m nh d n tham gia còn
h cọ
ạ sinh nhút nhát thì thu mình ng i tham gia .
ạ ạ ự ử ệ ố Học sinh ch a mư nh d n t tin trong vi c phân tích , x lý tình hu ng
...Do
ủ ả ề ả khả năng đánh giá hành vi c a b n thân và xung quanh còn thiên v c m tính
.
ữ ể ấ Xu t phát t ừ khó khăn trên mà tôi đã có nh ng gi ỡ ải pháp sau đ tháo g
khó
khăn đó làm cho công tác ch nhiủ ệm đư c dợ ễ dàng h n .ơ
Ả II. CÁC GI I PHÁP
ụ ự ẻ 2.1 . Xây d ng , hình thành và giáo d c nhân cách cho tr .
ư ế ụ ự ệ Nh chúng ta đ ã bi t ngoài v c xây d ng , hình thành và giáo d c nhân
ẻ ả ở ớ ủ ấ ả cách cho tr thông qua các bài gi ng trên l p c a t t c các b ộ môn đư c ợ
ụ ệ ả ờ gi ng d y ự ạ trong nhà trư ng thì vi c xây d ng , hình thành và giáo d c nhân
ẻ ế ứ ầ ậ ộ cách cho tr thông qua các gi ơ ờ ch i , gi hoờ ạt đ ng t p th ể ... là h t s c c n
ế ề ổ ớ thi ậ t và b ích . Vì v y v i khuôn kh c ổ ủa đ tài này tôi ch ỉ đ cề ập đ n vế ấn
ự ẻ ề đ là: ụ Xây d ng , hình thành và giáo d c nhân cách cho tr thông qua
ậ ể gi chờ ơi, gi ộ ờ ạ đ ng t p th ho t
ự ụ ẻ ờ a) Xây d ng , hình thành và giáo d c nhân cách cho tr thông qua gi
chơi.
ữ ệ ẳ ỏ ờ Sau nh ng gi ờ ọc căng th ng và m t m i thì gi h ơ ờ ch i là gi các em
đư cợ
ữ ẩ ơ vui ch i tho ải mái , ch i nhơ ng gì mà em thích . Chính vì v ậy mà đã n y sinh
ả ế ứ ủ ệ ờ bao nhiêu vấn đề làm cho ngư i làm công tác ch nhi m ph i h t s c quan
ữ ả ự ự ở ộ tâm , tìm ra nh ng gi i pháp phù h ợp đ giể ờ ch i thơ c s tr thành m t gi ờ
ơ ạ ổ ch i lành m nh và b ích. Qua ni ều năm làm công tác ch nhiủ ệm tôi đã xây
ế ớ ậ ự d ng cho mình k ho ch ẫ ạ để hư ng d n các em có gi ờ ch i thơ ả t tho i mái ,
ư ạ ổ lành m nh v ích c th ụ ể nh sau :
ế ợ ụ ủ ờ Ngay từ đầu năm tôi đã k t h p v ới nhà trư ng và ban ph huynh c a
l pớ
ộ ố ậ ụ ẩ ầ ị ế ụ ụ ư ơ chu n b cho các em m t s v t d ng c n thi t ph c v cho gi ờ ch i nh :
C uầ
ộ ế ả ầ ẽ ả ấ ấ lông, dây nh y , qu c u , gi y v , bút màu , ph n màu , b x p hình , que
ữ ệ tính ,sách , báo , truy n , nh ng viên s i tr ỏ ắng để ch i trơ ò ô ăn quan ....
ơ ự ọ ể ụ ụ ế Đ n gi ờ ch i tôi cho các em t ch n các v t d ậ ụng đ ph c v trò ch i ơ
mà
ớ ơ ế em thích . V i trò ch i mà các em ch a biư t cách c ơ h i tôi đ ớ ã hư ng d ẫn và
ch iơ cùng các em.
Ví dụ:
7
ớ ơ ầ ầ ả ữ V i nh ng trò ch i đá b óng , đá c u , c u lông hay nh y dây h ầu như
ế ư ơ ớ ơ các em đã bi t nên các em có th t ể ự ch i . Nh ng v i các trò ch ư i nh x p ế
ử ụ ẽ ấ ấ ẫ ớ hình ,s d ng que tính , bút màu , ph n màu , gi y v ….tôi s ẽ hư ng d n
ở ở ể ợ và có th g i m ý t ư ng cho các em .
ớ ộ ơ ộ ế V i b xêp hình : có th ể ch i cá nhân, hay m t nhóm t ế ừ 2 đ n 3 em : x p
ậ thành hình bông hoa , các con v t , ngôi nhà ….
ể ẽ ữ ấ ấ ớ ẽ V i bút màu , ph n màu và gi y v : các em có th v nh ng tranh mình
yêu
ấ ặ ớ ớ ả thích trên gi y ho c trên b ng l p….Giáo viên có th ể định hư ng cho các em
ư ờ ẽ v theo ch ủ điểm hàng tháng nh tháng về ngôi trư ng thân yêu . tháng 10
ẽ ề ề ệ ẽ ề ủ đ an toàn giao thông , thang 11 v v ngày nhà giáo Vi v v ch t Nam ,
ẽ ề Tháng 12 v v chú b ộ đ i …ộ
ể ỏ ế ớ ọ V i que tính: Các em có th th a thích x p các hình ế đã h c , x p hình ngôi
ề ầ nhà nhi u t ng …
ữ ẫ ớ ớ V i nh ng viên s i tr ỏ ắng tôi đã hư ng d n các em ch i trơ ò ô ăn quan , x pế
ợ các hình do em tưởng tư ng ….
ả ơ ợ ồ Thông qua các trò ch i nh v ư ậy các em đư c th tâm h n mình vào các trò
ư ơ ứ ch i , các em say s a h ỏ ứ ng thú , th a s c sáng t ầ ọa , th giư ãn đ u óc sau các
gi ờ ọ h c
ọ ỏ ề Qua đó các em được giao l u , hư c h i và bi ết thêm bao đi u m i l ớ ạ ừ .T
ứ ủ ể ầ ộ đó th c và nhân cách c a các em d n hình thành và phát tri n theo m t chi ều
ố ớ hư ng t t .
ự ẻ ụ b) Xây d ng , hình thành và giáo d c nhân cách cho tr thông qua gi ờ
ho tạ
ể ậ ộ đ ng t p th .
ậ ộ ể ầ Ngoài các gi hoờ ể ạ ạt đ ng t p th d y theo các ch ủ ừ ủ đi m c a t ng tu n
,t ngừ
ầ ả ờ ộ ệ ể tháng , thì hàng tu n tôi dành m t kho ng th i gian nh ất định đ trò chuy n
ể ợ ớ v i các em để dư c nghe chính các em nói , chính các em k cho tôi nghe
ự ế ủ ể ệ ặ ọ ế những tâm tư nguy n v ng c a mình (có th nói tr c ti p ho c vi t ra
ữ ầ ữ nh ng nh ng tâm s ể ự đó.) đ tể ừ đó tôi hi u và g n gũi các em h n .ơ
ạ ạ ớ ố ợ ằ Trong l p có các b n trai và b n gái tôi mu n các em hi ểu đư c r ng
c nầ
ữ ữ ệ ả ả ạ ớ ố ph i có tình c m và nh ng m i quan h chung gi a các b n trong l p . Tôi
ệ ế ộ ị quy t ế đ nh ti n hành cu c nói chuy n bí m ật để hướng các em theo con
ạ ệ ệ ề ậ đường đó .Vì sao l i nói chuy n bí m t ? Tôi có suy nghĩ v chuy n này .
ứ ấ +Th nh t :
ầ ả ữ ạ Các em gái không c n ph i bi ết tôi đã khuyên các b n trai nh ng gì .
ể ả ế ế N u không có th x y ra nh ững đối đáp nh thư này : “ Cô giáo sai c ậu đ a ư
ự ạ áo khoác cho các b n gái à ? Nào hãy ư đ a nhanh nhanh lên !” Và s quan tâm
ẹ ủ ụ ệ ạ ộ ẽ ế tốt đ p c a các b n trai s bi n thành m t nhi m v phi ền hà .Khi đó s ân ự
ẩ ứ ế ầ c n b m t v ẹ ị ấ ẻ đ p th m m ế ỹ và c sơ ở đạo đ c .N u các em gái không bi t
ấ ỳ ộ ự ạ ủ ủ ạ nôi dung sinh ho t c a chúng tôi thì b t k m t s quan tâm nào c a các b n
ế ậ ả ợ ớ trai cũng sẽ đư c ti p nh n v i tình c m bi ết n .ơ
ứ +Th hai :
ể ẳ ớ Khi cánh cửa đóng kín tôi có th nói v i các em trai th ng th ắn h nơ ,gi i ả
ể ế ẩ thích cho các em hi u th nào là ph m cách m ột người đàn ông . Tính ch t bíấ
ậ ủ ệ ắ ả ổ ộ m t c a bu i nói chuy n này b t bu c các em trai ph i nhìn vào mình khác
ệ ờ ở ở đi :ngư i ta nói chuy n m ột cách nghiêm túc , tin tư ng các em , nghĩ a là
9
các em đã khôn l n !ớ
ứ +Th ba :
ữ ẻ ủ ệ ế Tr thích nh ng bí m ật nào đó c a mình , Vi c ti ếp xúc nh thư kích
ậ ủ thích các em hoạt động . “Đây là bí m t c a chúng mình ” có nghĩ a là “Cái đó
ậ ọ ộ ấ ủ ẹ ấ r t quan tr ng ” Ngoài ra tính bí m t – m t trong nh ững nét đ o nh t c a trò
ẻ ẻ ữ ậ ề ệ ậ ch i trơ em .Tr gi bí m t v chuy n gì ? Các em bí m t cái mà có l ẽ ả c
ề ả ế ở ỗ ề th giế ới đ u rõ .Và v ấn đ không ph i bí m ật nh thư nào , mà là ch có
ậ ạ ầ ố ớ ớ ạ bí m t .Còn tôi l ể ệ ự i mu n các em th hi n s ân c n nam gi i v i b n gái .
ố ủ ự ụ ệ ậ V y là s mong mu n c a chúng tôi trùng nhau : tôi cho các em nhi m v bí
ậ ố ắ m t còn các em c g ng hoàn thành .
ợ ẻ ấ a/ Tr r t thích ể ệ đư c th hi n mình.
ậ ớ ờ Trong l p tôi có m t s h ộ ố ọc sinh thư ng thích mình là nhân v t trung
tâm,
ể ợ muốn đư c làm m ạ ẫu đ các b n chú ý tán th ề ưởng và đ cao mình.
ủ ờ ị Nắm được đặc điểm tâm lý đó tôi thư ng tranh th cho các em có d p
thể
ệ ờ ọ ộ ọ hi n mình. Trong gi h c toán S n ơ là m t h c sinh thông minh nhanh nh ẹn
ớ ỗ thư ng ờ ạ làm toán xong trư c các b n,m i khi làm bài xong em thư ng ờ
ả ạ ạ ớ ớ ư ngoảnh đi ngo nh l i khoe v i các b n “ t xong nh ất’’ nh ng bài em làm
ể ấ ữ ả r t ấ ẩu. Đ ch n ch ỉnh đi u ề đó,tôi cho em lên b ng ch a bài kèm theo m ột
ế ề ở đi u ki n “ ” ệ N u trình bày ẹ đúng và đ p cô s th ẽ ư ng cho tràng pháo tay
ợ ạ ụ Vì em rất thích đư c b n khen và thán ph c mình, tr ộ ư c lớ ời đ ng viên và
ầ ủ ừ ừ ả ẩ yêu c u c a cô nên em đã làm bài trên b ng v a nhanh v a trình bày bài c n
ở ề ỗ ồ ớ ủ ậ ạ ộ th n. Em tr v ch ng i v i m t tràng pháo tay giòn giã c a các b n. Em
ặ ớ ệ ắ ở ợ ờ ả vui l m nét m t h n h , hãnh di n vì đư c các b ề ạn đ cao là ngư i gi i
toán nhanh nh t .ấ
ậ ư Em Nguyên cũng v y, em có gi ọng đọc l u loát, khá rõ ràng nên tôi cho em
ẫ ọ ầ ờ ọ đ c bài m u cho các b n, ệ ạ đ c truy n cho các b ạn nghe đ u gi ấ em r t vui
ợ ờ ọ ủ ạ ặ khi đư c các b n t ng cho danh hi ệu “ Ngư i có gi ọng đ c c a phát thanh
ớ ấ viên ‘’.Cũng từ đó tôi th y các em trong l p có s ầ ự thi đua ng m , em nào
ề cũng mu n ố được lên đ cọ nh bư n ạ .Đa s h c ố ọ sinh đ u xung phong tham gia
ể ệ ợ ị ộ ế ọ ớ ở b i các em mu ốn đư c d p th hi n mình, n i dung ti t h c v i các em
ự ề ả ẻ ấ ấ ả mang tính t nhiên ,m ọi thành viên đ u c m th y vui v tho i mái và r t tích
ớ ậ ể ớ ậ ề ợ ự c c hoà nh p v i t p th l p, h ể ệ ọc sinh đư c th hi n nhi u qua các ti ế ọ t h c
ở ạ tr lên b o d n t ạ ự tin h n trơ ước đám đông.
ủ ế ắ ẻ b .Tính hi u th ng c a tr
ắ ự ế ứ ế ẻ ắ Hầu nh bư t cấ ứ đ a tr nào cũng có tính hi u th ng. Tôi g n s hi u
ự ự ế ớ th nắ g đó theo hư ng tích c c, xây d ng tính hi u th ắng đó trở thành hư ng ớ
ươ ọ ậ ủ ỗ ọ ọ ộ ớ phấn đấu v n lên trong h c t p c a m i h c sinh.Trong l p tôi ch n m t
ứ ế ọ ớ ố ặ s c p h c sinh ngang s c nhau khuy n khích các em thi đua v i nhau trong
ợ ả ắ ờ ớ kho ng th i gian ng n , v i th i ờ gian đó em nào vư t lên thì s ợ ẽ đư c khen
ậ ộ ạ và tìm m t b n có s c h ứ ọc khá h n đơ ể ghép đôi. Làm nh vư y các em luôn
ả ố ắ ph i c g ng
Ví dụ :
ọ ạ ế ả ả ọ ọ Đầu năm tôi x p cháu H i Ng c c nh cháu B o Ng c là hai h c sinh có
ế ạ ọ ự h c l c khá ngang nhau , tôi ghép các em thành đôi b n cùng ti n và thi xem
ơ ọ ậ ự ọ ủ ai có nhi u c g ề ố ắng h n trong h c t p . Sau hai tháng l c h c c a em H
ớ ợ ạ ọ ớ Ng c ọ vư t lên so v i em B Ng c ọ , đến lúc đó tôi l i ghép em H Ng c v i em
11
ự ọ ơ ấ Tùng có l c h c gi ỏi h n. Lúc y Tùng l ọ ố ại là cái đích đ em H Ng c c ể
ế ắ ạ ố ắ g ng vì mu n chi n th ng b n .
ế ả ạ ế ữ ậ ạ ấ ộ Hay Hi u và H i Long là đôi b n vi t ch ch m , x u , tôi gia h n m t
ứ ạ ợ ặ tháng em nào có ý th c rèn ch vi ữ ết đẹp h n bơ n thì b ạn đó sẽ đư c t ng
ữ ế ắ ấ ờ ố danh hiệu “ngưòi chi n th ng ” . Su t th i gian y gi a hai em có s ch ự ạy
ầ ố ắ ờ đua ng m vì em nào cũng mu n mình là ng ế ư i chi n th ng .
ộ ộ ậ ờ Tôi thư ng xuyên v ữ ận đ ng nh ng cu c ch ạy đua nho nhỏ nh vư y và
quả
ọ ậ ữ nhiên lớp tôi có phong thi đua h c t p sôi n ơ ổi h n. Nh ng cu ộc thi đua nh ư
ạ ấ ố ậ v y tôi cho là r t lành m nh , nó giúp các em luôn có cái m c m i ớ cao h n ơ
ươ cần v n t i .ớ
ữ ế ẵ ệ ả ỗ Nh ng em s n có tính hi u th ợ ế ắng thường thu đư c k t qu rõ r t sau m i
cu c ộ đua.
ọ ộ c .H c sinh c ợ ần đư c khích l ệ đ ng viên
ộ ủ ữ ế ậ ấ ờ ọ Tôi thư ng nhìn nh n và quan sát h c sinh nhìn th y nh ng ti n b c a
ấ ỏ ị ộ ọ h c sinh dù là r t nh tôi cũng k p th ời đ ng viên khen ng ợi trư c l p ớ ớ đ cácể
ế ụ ấ ở em ph n kh i và ti p t c ph ấn đ u .ấ
ữ ấ ọ ế ừ Bên cạnh đó tôi còn quan tâm đ n t ng h c sinh nh t là nh ng em có
hoàn
ặ ệ ữ ậ ấ c nhả đ c bi t và nh ng em ch m ti ả ến nh ư Kiên, B o, Bin, Tu n.…
ẻ ớ ụ ọ 2.2: Chia s v i ph huynh h c sinh
ụ ợ ỗ ọ H c sinh r ổ ất thích đư c khen và ph huynh luôn mong : Sau m i bu i
ờ ợ ể ố đón con ở trư ng v l ề ại đư c con mình khoe có nh ững đi m t ữ t , nh ng
ở ớ ỉ ầ ế ể ố ẹ ệ chuy n vui l p . Ch c n có th thôi cũ ng đủ đ b m thêm vui và v ơi đi
ự ọ ấ ả ỉ ầ ộ bao s nh c nh n c a c m ế ằ ủ ả ột ngày lao đ ng v t v . Cũng ch c n có th
ấ ọ ơ mà bữa c m gia đ ấ ả ình h c sinh hôm y c m th y ngon mi ơ ệng h n và h ạnh
ư ơ ờ ọ phúc h n . Nh ng th ự ế c t ả không ph i bao gi các cháu cũng h c bài và làm
ể ể ề ẵ ợ ọ bài chuyên cần đ cô giáo s n lòng khen ng i. Nhi u khi ki m tra bài , h c
ẫ ắ ắ ộ sinh vì m t lý do nào ấ đ y không n m bài tôi v n nghiêm kh c khi ển trách
ẫ ở nh ng vư ồ n ôn t n m
ố ắ ầ ọ ọ ờ l i cho h c sinh. Nh c cho h c sinh l n ki ồ ểm tra sau đ ng th i thông
ự ấ ọ ọ báo cho h c sinh bi ết điều đó. Cách làm này đã làm mất đi s th t v ng
ở ể ố ắ ở ầ trong lòng các em và m ra cho các em hy v ọng đ c g ng l n sau .
ữ ộ ộ ậ ở ấ Nh ng em này luôn có t tư ư ng: l p công chu c t i “ r t hào h ứng xung
phong đư cợ
ể ế ọ ụ ế ọ ki m tra vào ti t h c ti p . Ph huynh h c sinh bi ề ố ết được điều đó đ u c
ọ ộ ả ọ ậ ề ế gắng đ ng viên con h c và h ắ ọ không băn khoăn , lo l ng v k t qu h c t p
ủ c a con mình .
ế ớ ẻ 2.3. Niềm vui đ n v i tr
ế ầ a) Thân thi t tình th y trò
ơ ế ổ ọ ầ ọ ế Tạo đự c tâm th cho h c sinh trong bu i h c là vô cùng c n thi t .
ờ ở ầ Hi u ể điều đó nên tiết đ u tiên tôi không bao gi ạ ấ ứ qu trách, trách ph t b t c
ộ ọ ụ ặ ồ m t h c sinh nào . Dù hô m đó học sinh đi muộn hay quên đ ng ph c ho c
ế ế ặ ẩ ở ị ờ ắ ầ quên sách , v , thi u ph n chu n b ...N u n ng l i m ng m s ỏ ẽ đem l i ạ
ả ồ ỗ ự ế ặ cho học sinh đó n i bu n , c m giác có t ộ ẽ đè n ng , phá tan s ti p thu i s
ổ ọ ấ ả ủ ọ c a h c sinh trong c bu i h c hôm y .
ồ ự ứ ố ế ố ờ ả ị ứ Chính cô giáo cũng b c ch , bu n b c , t c t i trong su t gi gi ng
ể ớ ủ c a mình . Đ tránh tình tr ạng trên,sáng sáng khi bư c chân vào l ớp ttôi
13
ộ ờ ặ ỉ ờ thư ng nghĩ ra m t câu chào, m ột câu đùa hóm h nh ho c sau l ộ i chào là m t
ử ỉ ử ạ ầ vài c ch ân c n : Khi thì s a l i tóc cho em này , lúc l ại cài áo cho em kia...
ể ả ợ ộ ọ ọ vv...Đ sao cho h c sinh c m nh n ậ đư c m t ngày h c m i b ế ứ ớ ắt đ u h t s c ầ
ẹ ế ấ ố ọ ọ nh nhàng và ấm áp. Đ n cu i ngày h c hôm y , tôi cho các em bình ch n
ế ấ ọ ộ ắ ai h c ngoan và ai ti n b nh t trong ngày. Lúc ở đó là lúc mà tôi nh c nh
ể ắ ả ồ ọ khuyết đi m mà các em h c sinh h i sáng m c ph i.
ế ỗ ớ ớ ắ ặ ả N u l i em đó m c ph i mà n ng , em s t ẽ ự đứng trư c l p tìm xem
ở ỗ ồ ứ ớ ậ ẽ ử ể ớ ữ ớ mình sai ch nào r i h a v i t p th l p, v i cô giáo s s a nh ng sai l ầm
đó.
ả ọ ờ ẹ C ngày h c sinh ở trư ng, cô giáo trong th ời gian đó thay vai trò ngư i mờ
ở ủ nhà c a các em.
ỗ ố ữ ế ọ ụ M i khi có cháu kêu s t, m ệt hay đau b ng gi a ti t h c tôi không làm
ơ ầ ử ầ ỏ ng mà ân c n h i han bình tĩnh x lý , lúc thì xoa cho em này chút d u
ớ khi thì rót cho em khác cốc nư c có em m ệt quá không đỡ tôi đ a ư em xu ng ố
ỹ ề ặ phòng y s ho c thông báo cho gia đình em đến đón v nhà.
ơ ơ b) Học mà ch i – ch i mà h cọ
ờ ơ ớ Học sinh đến trư ng thì ph ải vui ch i. Gi ơ ờ ra ch i tôi h ẫ ư ng d n cho các
ợ em trò ch i tơ p thậ ể, mư n cho các em dây ,c ầu ,bóng vv.. đ hể ọc sinh được
ẻ ế ch iơ h t mình , ậ được cười đùa th t vui v . Trong gi ể ờ ọc đ các em ti h ếp
ơ ờ ổ ứ ề thu bài đư c dợ ễ h n,tôi c ũng thư ng t ch c các trò ch i, tơ ạo đi u ki ện để
ả ọ ợ đông đ o h c sinh đư c tham gia tham gia :
Ví d :ụ
ơ ủ ờ ậ ch i hái hoa dân ch trong gi ôn t p môn toán
ơ ờ ọ ơ ch i ai nhanh h n trong gi toán và “ Gi ọng đ c vàng’’ trong gi ờ ập t
đ c..ọ
ế ớ ạ ơ ữ Nh ng ki n th ức cơ b n hả ọc sinh đư c hợ ọc dư i d ng trò ch i, các em
ấ ứ ế ế ồ ấ ờ th y h ng thú và ti p thu ki n th ức nhanh h n đơ ậ ng th i tôi nh n th y thông
ủ ợ ộ ộ ơ ơ qua các trò ch i tính cách c a các em đư c b c l rõ ràng h n.Qua đó tôi
ụ ể ề ủ ừ ậ ụ ệ ợ nh n xét c th v tính cách c a t ng em ể đ có bi n pháp giáo d c phù h p.
ộ c) Khen thưởng đ ng viên
ứ ầ ố ế ạ ớ ấ ớ ọ Th sáu cu i tu n có ti t sinh ho t l p, h c trò l p tôi r t thích và háo
h cứ
ợ ự ữ ầ ế ợ chờ đón . Các em đư c t do bình b u nhau. Nh ng em đư c cô khen vì ti n
ỷ ậ ọ ậ ữ ế ế ặ ỉ ộ ừ b t ng m t: h c t p, k lu t hay ch là có ch vi t ti n b ộ h n tuơ ần trước
ữ ữ ậ ợ ặ ậ đều đư c nh n nh ng tràng pháo tay. Vào nh ng ngày l ễ ế t t ho c sinh nh t
ữ ợ ờ ọ ủ ừ c a t ng em, h c sinh cũng nh ận đư c nh ng l i chúc nh ng ư nó đã th c sự ự
ế mang đ n cho các cháu ni ềm vui khi đến trư ng:ờ
Ví d 1:ụ
Tết Nguyên đán tôi g i lử ời chúc đến gia đình các em và chúc các em
ờ ặ ắ ọ ữ nh ng l i chúc: Em g p may m n, h c gi ỏi, chăm ngoan.
Ví d 2ụ :
ứ ề ớ ể ủ Ngày 8 tháng 3 đ các cháu gái có ý th c v gi i tính c a mình, tôi
ẫ ạ ặ ớ ộ hư ng d n các em trai làm m t món quà t ng cho các b n gái cùng bàn .
ẽ ắ ề ặ ả ớ ặ ộ ẹ ngoài ra tôi còn cho c l p v , c t m t bông hoa v t ng bà t ng m .
ữ ầ ớ ữ ợ ị Nh ng món quà tuy nh ỏ nh ng đư ã thu đư c nh ng giá tr tinh th n l n
ươ ặ ủ ề ớ ở b i tôi đ c thọ ấy trên g ng m t c a các em sáng lên ni m hân hoan v i
ờ ồ ủ nh ng nữ ẻ ụ cư i h n nhiên c a con tr ,
ẻ ừ ữ ệ ế Mang niềm vui đ n cho con tr t nh ng vi c làm bình th ường nh vư yậ
15
ế ả ấ ọ ươ nh ng cư ũng khi n cho h c sinh c m th y tình th ng yêu và s ự quan tâm
ế ả ụ ừ ự ả ủ ẫ ậ ớ săn sóc c a cô v i các cháu. T s c m nh n này khi n c ph huynh l n
ề ả ấ ở ỗ ộ học sinh đ u c m th ấy tin tư ng các cháu th y m i bu ờ ổi đến trư ng là m t
ụ ờ ngày vui . Khi ph huynh g i g ử ắm các cháu cho nhà trư ng ,cho cô mà
ữ ạ hoàn toàn yên tâm v ng d .
ả 3. K t quế
ữ ệ ằ ở ự ể ậ B ng nh ng vi c làm c th ụ ể đã nêu ấ trên tôi nh n th y có s chuy n
ố ệ ệ ế ố bi n rõ r t qua các s li u th ng kê sau :
ễ ạ ớ ờ Học sinh chăm ngoan ,l phép và r ất yêu trư ng l p b n bè
ọ ỡ ạ H c sinh bi ết quan tâm , giúp đ b n bè
ọ H c sinh r ọ ậ ất thích đ n lế ớp , hăng say thi đua h c t p
ề ợ Các phong trào h c t p c a l ọ ậ ủ ớp qua các năm học đ u có ch ất lư ng khá cao
ờ ổ ứ ớ ả Các phong trào thi đua do đội ,và nhà trư ng t ch c l p tôi ề đ u có gi i
ủ ớ ệ ớ ợ Và l p do tôi ch nhi ệm luôn đạt đư c danh hi u l p tiên ti n c ế ấp trư ngờ
Ậ
Ế
C. K T LU N
ạ ụ 1.Ý nghĩa, ph m vi áp d ng c a s ủ áng ki n:ế
a. Ý nghĩa
ộ ố ệ ủ ủ ệ Trên đây tôi đã trình bày m t s vi c làm trong công tác ch nhi m c a
ề ể ọ ữ ờ mình đ giúp h c sinh có nhi u ni ềm vui khi đến trư ng . Nh ng vi ệc đó
ể ễ ặ ả ờ thành hình khó đ t tên , càng không th di n ra trong kho ng th i gian nh ất
ự ệ ớ ọ ế ợ ị đ nh . Tôi th c hi n nó lúc có th ể đư c , khi ti p xúc v i h c sinh” tr ẻ đ n ế
ờ ề ệ ộ ủ ế ề ộ “là m t khái ni m r ộng do tác đ ng c a nhi u y u trư ng trong ni m vui
ờ ủ tố :: Con người , môi trư ng , hoàn c ư ảnh...vv...nh ng theo ch quan tôi nghĩ
ấ ủ ề ầ ỏ ọ mình góp ph n nh trong ni m vui y c a các em . H c sinh c a l ủ ớp tôi đi
ữ ấ ả ạ ả ở ứ ọ ớ h c v i tâm tr ng r t tho i mái và h ng kh i. Không có nh ng em ph i co
ụ ầ ớ ớ ị kéo , ph ng ph u níu tay cha m ẹ trư c buớ ổi đi làm . Th y cô bư c vào l p
ẻ ợ các em không có v s hãi ,
ạ ắ ổ ụ r t rè .Trái l ề i nhi u em đón tôi v i nớ ụ cười t i tươ n trên môi chào bu i
ế ế ế ỏ ờ sáng vì bi t th nào cô cũng gây ti ếng cư i nho nh cho mình . Giao ti p
ậ ầ ữ ậ ấ ợ ọ gi a cô và trò hoà h p thân ái , h c sinh nh n th y cô giáo mình th t g n gũ i
ư ờ ỡ ợ ớ nh ng không bao gi b n c t v i cô .
ơ ử ớ Quan sát các cháu trong giờ ch i tôi c ũng thấy các cháu c xư v i nhau
ử ậ ế ấ ạ ợ ụ hoà nhã, hiện tư ng nói t c ,ch i b y h n ch r t nhi ều và dường nh ư
ữ ờ ỗ ụ ằ không còn .Các em bớt đi nh ng l i nói thô l , c c c n gay g ắt .Đôi lúc gây
ỗ ớ ạ ậ ờ ế ộ l i v i b n , các em thư ng xuyên nh n ra và t ự ả gi i quy t m t cách nhanh
ề ậ ớ ầ chóng không làm phi n lòng cô như những ngày đ u nh n l p .
ủ ế ạ ụ b. Ph m vi áp d ng c a sáng ki n
ụ ợ ể ờ Sáng kiến này đư c áp d ng t ạ trư ng Ti u h c . ụ ọ Đối tư ng áp d ng ợ i
ớ ặ ệ ớ ọ là các l p kh ối 1, đ c bi t là h c sinh l p 1B.
ế ậ ụ ạ ệ ớ ế N u bi t v n d ng linh ho t thì ủ “Công tác ch nhi m l p 1 ” có thể
ấ ớ ở ể ờ ọ ụ áp d ng t t các l p kh ụ ối 1 trong các trư ng ti u h c và có th áp d ng ể
ố ớ ọ ủ ậ ể ớ ọ m t phộ ần đ i v i h c sinh l p trên c a b c ti u h c.
17
ế 2. Ki n ngh ề ấ ị, đ xu t:
ủ ệ ợ ọ Để nâng cao h n nơ a chữ ất lư ng công tác ch nhi m cho h c sinh, tôi
ộ ố ế ị có m t s ki n ngh sau:
ệ ầ ả ọ C n có thêm tài li u tham kh o cho giáo viên h c h i ỏ đ bể ổ sung
ươ ệ ph ng ủ pháp ch nhi m.
ữ ề ổ ổ ứ T ch c nhi ều h n nơ ạ a các bu i sinh ho t chuyên môn v ho ạt đ ngộ
ờ ể ọ ỏ ệ ệ ngoài gi lên l p ớ đ h c h i kinh nghi m c ồ ủa các đ ng nghi p.
ớ ệ ề ươ ủ ệ Gi i thi u v các t ấm g ng sáng trong công tác ch ủ nhi m c a
ngành cho giáo viên bi t ế
ợ ổ ứ ệ Nếu đư c thì t ch c cho các giáo viên có kinh nghi m giáo viên ch ủ
ỏ ự ế ệ ể ộ ố ạ ệ nhi m gi i nói chuy n tr c ti p v ới giáo viên đ truy ền đ t m t s kinh
ủ ả ệ nghi m hay c a b n thân
ặ ữ ố ỗ Và điều đ c bi ệt h n nơ a tôi mu n m i giáo viên hãy là ng ư i mờ ẹ
ứ ầ ươ ư ộ th hai g n gũ i yêu th ng các em nh chính con trong m t nhà
ệ ộ ỏ ợ Trên đây là m t vài kinh nghi m nh mà b ản thân tôi đúc rút đư c qua
ủ ệ ự ạ quá trình làm ch nhi m. Tuy nhiên do th ắ ời gian và năng l c có h n ch c
ế ữ ẳ ẽ h n s có nh ng thi u sót.
ế ủ ạ ự ấ ệ ồ R t mong s góp ý ki n c a b n bè đ ng nghi p, ban giám hi ệu nhà
ấ ờ ể ệ ợ ủ trư ng và c a các c p qu ế ản lý đ sáng ki n kinh nghi m c ủa tôi đư c hoàn
ệ ế ả ạ ơ thiện h n và có hi ả u qu thi t th ơ ực h n tron g công tác gi ng d y.
Ụ Ụ M C L C
Trang ộ N i dung
Trang bìa
1 Ầ ầ Ph n I : PH N M Ở Đ UẦ
1 ế ọ 1. Lý do ch n sáng ki n
3 ớ ủ ế ể 2. Đi m m i c a sáng ki n
3 ạ 3. Ph m vi áp d ng ụ
4 Ầ Ộ ầ Ph n II : PH N N I DUNG
5 ự ạ ủ ệ 1 ủ .Th c tr ng c a công tác ch ệ nhi m hi n
nay
19
5 ả 2. Các gi i pháp
14 3. K t quế ả đạt đư cợ
14 Ậ Ế ầ Ầ Ph n III : PH N K T LU N
ạ ụ 1.Ý nghĩa, ph m vi áp d ng c a s ủ áng ki n:ế 14
ế ề ấ ị, đ xu t: 2. Ki n ngh 16
