Sáng ki n kinh nghi m Năm h c: 2018 - 2019ế
Ph n th nh t: M ĐU
I. Đt v n đ
M t nhà văn pháp đã t ng nói "N u không có m c đích, anh không làmế
đc gì c . ượ Anh cũng không làm đc gì vĩ đi n u m c đích t m th ng". ượ ế ườ
Th t v y, chúng ta s ng và luôn b t đu b ng m t ngày m i, ngày m i
ph i có m c đích, có lý t ng và lí t ng s ng ph i chân chính, thanh cao thì ưở ưở
cu c s ng m i th c s có ý nghĩa.
Th nh ngế ư d i tác đng c a n n kinh t th tr ng, m t b ph nướ ế ườ
thanh thi u niên luôn th hi n rõ hai đc tính quan tr ng là h ng ngo i vàế ướ
năng đng. nên đã xu t hi n nhi u hi n t ng b t th ng, phá cách, l ch ượ ườ
chu n. H có l i s ng l ch l c, s ng thi u lý t ng, thi u trách nhi m v i ế ưở ế
chính b n thân, gia đình và xã h i. H không có đng l c ph n đu và thi u ế
ngu n năng l ng ph n đu, thi u ni m tin b n v ng. Vì v y ph i đ cao vai ượ ế
trò c a giáo d c đi v i gi i tr hi n nay.
Nói đn h c sinh là nói đn l c l ng hùng h u, có s c kh e, có trìnhế ế ượ
đ h c v n, có ti m năng sáng t o, có kh năng ti p thu nh ng ti n b c a xã ế ế
h i. Nh t là trong giai đo n cách m ng khoa h c kĩ thu t hi n nay, trong b i
c nh th gi i có r t nhi u bi n đng ph c t p. Nói đn h c sinh t c là nói ế ế ế
đn th h đang n m trong tay tri th c cùng v i nh ng hi u bi t v ti n b xãế ế ế ế
h i nói chung và s phát tri n đt n c nói riêng. ướ
Tuy mang trên mình m t s m nh to l n nh ng trong th i đi ngày nay - ư
Th i đi đc g i là văn minh thì m t b ph n không nh h c sinh, thanh ượ
thi u niên v n còn bi u hi n tiêu c c nh tr n h c, b ti t, vô l v i giáoế ư ế
viên.Tình tr ng l i h c, không có m c đích h c t p đúng đn. Bi u hi n b ư
h c n a ch ng, b gi tr n ti t ngày càng gia tăng. Đa ph n các em r t l i ế ườ
v n đng, l i suy nghĩ, ít hào h ng khi tham gia các ho t đng ngoài gi lên ườ
l p nh chăm sóc công trình măng non, b o v môi tr ng...Không nh ng th , ư ườ ế
các em còn th v i nh ng v n đ mà c xã h i đang quan tâm, d dàng x ơ
rác b a bãi, v n th n nhiên làm b n môi tr ng c a chính h . ườ
M c khác, v i m c tiêu giáo d c hi n nay là đào t o th h tr phát ế
tri n toàn di n v th ch t l n tinh th n thì th y cô giáo ch a th c s đt ư
đc yêu c u trên. Ph n l n giáo viên khi lên l p ch mãi mê d y ch , c g ngượ
nh i nhét ki n th c cho h c sinh, Không chú tr ng đn vi c giáo d c đo đc ế ế
và nhân cách các em ngày càng gi m sút, thái đ h c t p ngày càng thi u đi ế
tính tích c c.
Đi v i đ tài này sau hai năm h c (năm 2016 - 2017; 2017 - 2018) tôi đã
ti n hành nghiên c u m t s v n đ quan tr ng hi n nay trong cu c s ng vàế
áp d ng nh ng ph ng pháp d y h c hi u qu h n trong môn Đa lí, giúp h c ươ ơ
GV Nguy n Th Thanh Nga - Tr ng THCS L ng Th Vinh ườ ươ ế
1
Sáng ki n kinh nghi m Năm h c: 2018 - 2019ế
sinh nâng cao nh n th c g n li n v i nh ng hành đng và vi c làm tích c c
đi v i h c sinh trong đn v . ơ
II. M c đích nghiên c u
- Tìm hi u m t s v n đ quan tr ng hi n nay trong cu c s ng nh : v n ư
đ gia tăng dân s , b o v môi tr ng, v n đ vi c làm và v n đ t o hôn...có ườ
nh h ng tr c ti p đn h c sinh. Đng th i giáo d c h c sinh tình yêu quê ưở ế ế
h ng đt n c, yêu b n thân, yêu gia đình và có trách nhi m, có ý chí v nươ ướ ươ
lên trong h c t p và rèn luy n.
- Rèn luy n kĩ năng x lý tình hu ng, kĩ năng giao ti p, kĩ năng tr i ế
nghi m thông qua ti t h c Đa lí. ế
Ph n th hai: GI I QUY T V N Đ
I. C s lí lu n c a v n đơ
M t nhà văn, m t anh hùng th i v qu c Xô Vi t vĩ đi đã vi t: “Cái quí ế ế
nh t c a con ng i là cu c s ng. Đi ng i ch s ng có m t l n, ph i s ng ườ ườ
sao cho kh i xót xa ân h n vì nh ng năm tháng s ng hoài s ng phí”. Đ nâng
cao t m quan tr ng c a m t con ng i ta th ng nhìn vào cách s ng, suy nghĩ ườ ườ
và hành đng c a h . Ng i s ng có lý t ng s ng, có suy nghĩ và hành đngườ ưở
tích c c s d n đng cho h v t qua m i chông gai và can đm ch p nh n ườ ượ
m i ngh ch c nh đ hoàn thi n b n thân.
Ngày 14 tháng 2 năm 2016 B tr ng B GD&ĐT ban hành k ho ch ưở ế
tri n khai quy t đnh s 1501/QĐ-TTG phê duy t đ án “Tăng c ng giáo d c ế ườ
lý t ng cách m ng, đo đc, l i s ng cho thanh niên, thi u niên và nhi đngưở ế
giai đo n 2015 2020” c a Ngành giáo d c. Vì v y giáo d c không đn thu n ơ
là truy n th tri th c, mà còn ph i giáo d c đo đc, l i s ng đ nâng cao
nh n th c và hành đng đúng đn cho h c sinh trong th i đi ngày nay.
Ngày 17 tháng 9 năm 2018 Phòng GD và ĐT Krông Ana ban hành kế
ho ch s 109/BC-PGDĐT trong đó có n i dung đi m i giáo d c giáo d c ph
thông; đy m nh giáo d c h ng nghi p và đnh h ng phân lu ng trong giáo ướ ướ
d c ph thông : Tăng c ng giáo d c t t ng, đo đc, l i s ng, k năngườ ư ưở
s ng, văn hóa ng x trong nhà tr ng; chú tr ng giáo d c b n s c văn hóa ườ
dân t c; xây d ng môi tr ng giáo d c an toàn, lành m nh, thân thi n, phòng ườ
ch ng b o l c h c đng hi u qu ; Tri n khai th c hi n Quy t đnh s ườ ế
522/QĐ-TTg ngày 14/5/2018 c a Th t ng Chính ph v Đ án giáo d c ướ
h ng nghi p và đnh h ng phân lu ng h c sinh trong giáo d c ph thông.ướ ư
II. Th c tr ng v n đ
Xin m n l i c a m t tác gi khuy t danhượ ế “M c đích chính là d y cho
tr bi t nhi u, mà cái chính là d y cho tr bi t hành đng”. ế ế Chính vì v y
GV Nguy n Th Thanh Nga - Tr ng THCS L ng Th Vinh ườ ươ ế
2
Sáng ki n kinh nghi m Năm h c: 2018 - 2019ế
nh ng ng i làm công tác giáo d c luôn hi u rõ nhi m v c a b n thân là ư
ph i giáo d c cho h c sinh phát tri n toàn di n c v nh n th c l n tinh th n.
Tr ng THCS L ng Th Vinh n m trên đa bàn thôn Qu nh Tân 2ườ ươ ế
thu c th tr n Buôn Tr p huy n Krông Ana, t nh Đăk Lăk. Tr ng có đi u ườ
ki n c s v t ch t, c s h t ng t ng đi hoàn thi n. Nhà tr ng là m t ơ ơ ươ ườ
kh i đoàn k t, đi ngũ giáo viên có chuyên môn v ng vàng, th ng xuyên ế ườ
đc t p hu n chuyên môn, tích c c đi m i ph ng pháp. Đc bi t trongượ ươ
nh ng năm tr l i đây nhà tr ng đang ti p c n d y h c theo mô hình tr ng ườ ế ườ
h c m i, là mô hình d y h c chú tr ng đn vi c giáo d c h c sinh phát tri n ế
toàn di n h n. ơ
Hình nh ho t đng c a h c sinh t i tr ng THCS L ng Th ườ ươ ế
Vinh
Nhà tr ng có ch t l ng đu vào khá t t nên có đi u ki n thu hútườ ượ
ngu n h c sinh khá gi i t các tr ng ti u h c trên đa bàn huy n nên kh ườ
năng ti p thu ki n th c khá t t, nhi u em nhanh nh y trong các ho t đngế ế
phong trào c a nhà tr ng. ườ
D i s qu n lý ch đo ch t ch c a ban lãnh đo nhà tr ng, s ph iướ ườ
k t h p ch t ch gi a các t ch c đoàn th trong nhà tr ng và s n l c c aế ườ
giáo viên và h c sinh, ch t l ng giáo d c c a nhà tr ng đc nâng lên rõ r t ượ ườ ượ
qua các năm.
GV Nguy n Th Thanh Nga - Tr ng THCS L ng Th Vinh ườ ươ ế
3
Sáng ki n kinh nghi m Năm h c: 2018 - 2019ế
Tuy nhiên, trong th i đi phát tri n, s bùng n v công ngh thông tin
thì nhân cách và l i s ng m t s h c sinh b xu ng c p tr m tr ng. M t b
ph n h c sinh s ng h h ng v i nh ng gì di n ra xung quanh, thi u trách ế
nhi m v i chính b n thân, gia đình và xã h i. Các em có nhi u th i gian cho
h c t p, gi i trí, nh ng không ít b n dùng th i gian vào nh ng vi c vô b . ư
Ph i chăng khi đã đc đáp ng quá đy đ v v t ch t l n tinh th n thì các ượ
em d n tr nên ích k h n, khó b o h n, ch bi t nghĩ cho riêng mình. ơ ơ ế
Các em th n nhiên x rác b a bãi, vô t làm b n môi tr ng xung quanh, ư ườ
v n còn đâu đó hình nh v t rác, gi y lo i, bao bì, v k o cao su xung quanh
tr ng, hành lang, trong ngăn bàn, gây nh h ng đn c nh quan khuôn viênườ ưở ế
tr ng h c và làm ô nhi m b u không khí h c t p và gi ng d y. Trong khi ườ
m t s qu c gia phát tri n trên th gi i có h n môn h c riêng v môi tr ng ế ườ
đ nâng cao ý th c t b o v môi tr ng c a chính h c sinh c a h , thì ườ
n c ta ch đc l ng ghép trong các môn h c và ti t h c ngo i khóa. Songướ ượ ế
nhìn chung, v n còn mang n ng tính hình th c.
Th h h c sinh hi n t i là công dân t ng lai, vế ươ i nh n th c công tác
dân s v a là v n đ xã h i, v a r t thi t th c v i đi s ng c a m i gia đình ế
và chính b n thân các em sau này. Liên quan đn v n đ dân s , hi n nay n n ế
t o hôn đang di n ra khá ph bi n. Nhi u h c sinh l i h c, chán h c, ngh ế ườ
h c s m, th m chí có nh ng h c sinh đang đi h c cũng ph i d ng m i hi v ng
và c m đ b c vào cu c s ng gia đình tr . ướ ơ ướ
Đnh h ng ngh nghi p không t t cũng làm nh h ng l n đn vi c ướ ưở ế
ti p thu ki n th c trong quá trình h c t p c a các em h c sinh. V n đ th tế ế
nghi p, thi u vi c làm c a đi ngũ sinh viên khi ra tr ng đã tác đng tiêu c c ế ườ
đn suy nghĩ c a các b c cha m và h c sinh hi n nay. Các em không còn th yế
hào h ng v i vi c h c văn hóa, thi u đi c m thi vào các tr ng đi h c, ế ướ ơ ườ
chuyên nghi p, Theo s li u th ng kê hàng năm cho th y m t th c tr ng đáng
báo đng t i các tr ng h c là t l h c sinh b h c ngày càng tăng, đc bi t là ườ
h c sinh l p cu i c p.
Xã h i càng phát tri n, công ngh m i ra đi thì nh ng v n đ m i
ngày càng n y sinh. Gi i tr nói chung và h c sinh nói riêng chính là đi t ng ượ
ch u s tác đng m nh m c a bi n đi xã h i. D i tác đng c a Internet các ế ướ
em ngày càng l i đc, kh năng t duy đc l p ngày càng h n ch , thíchườ ư ế
ch y theo nh ng giá tr o và càng ngày càng s ng "vô c m" h n. Cho nên đ ơ
chu n b hành trang b c vào đi các b n không ch mang theo v n ki n th c ướ ế
mà ph i có đo đc t t, hay nói cách khác đi là "tr c khi thành tài ph i thành ướ
nhân". Ti p xúc v i nh ng n n văn hóa đa d ng nên nhi u h c sinh s ng trongế
th gi i o, vô c m tr c truy n th ng văn hóa dân t c, tình yêu quê h ng,ế ướ ươ
yêu gia đình…. Chính vì th giáo d c tình yêu quê h ng đt n c cho th hế ươ ướ ế
tr luôn là vi c làm c n thi t c a gia đình, nhà tr ng và toàn xã h i. ế ườ
GV Nguy n Th Thanh Nga - Tr ng THCS L ng Th Vinh ườ ươ ế
4
Sáng ki n kinh nghi m Năm h c: 2018 - 2019ế
Đng tr c nh ng v n đ đc đ c p trên b n tôi nh n th y r ng: ướ ượ
các th y cô giáo hi n nay đã th c hi n đi m i ph ng pháp nh ng ch a tri t ươ ư ư
đ. Ch y u chú tr ng vào truy n đt ki n th c cho các em theo sách giáo ế ế
khoa và chu n ki n th c kĩ năng, ch y đua v i thành tích b ng nh ng đi m s , ế
gi i th ng, kì thi mà chúng ta ch a chú tr ng nhi u đn vi c giáo d c nhân ưở ư ế
cách, nh n th c đ nâng cao lý t ng s ng tích c c giúp h c sinh phát tri n ưở
toàn di n h n. ơ
Đi v i h c Đa lý, là m t b môn trong h th ng các môn văn hóa
tr ng ph thông nh m cung c p cho h c sinh m t s ki n th c c b n vườ ế ơ
trái đt, môi tr ng s ng c a con ng i, v thiên nhiên, các ho t đng c a con ườ ư
ng i trên ph m vi khu v c, qu c gia, th gi i…Vì v y h th ng ki n th cườ ế ế
r t r ng và đa d ng. Cho nên vi c tích h p, l ng ghép giáo d c đo đc, l i
s ng cho các em không d dàng, không thu n l i nh các môn khoa h c xã h i ư
khác. Chính vì v y giáo viên ch a th c s đu t vào so n gi ng theo h ng ư ư ướ
rèn luy n, giáo d c kĩ năng và lý t ng, l i s ng tích c c cho các em, ch a đáp ư ư
ng yêu c u giáo d c hi n nay.
Do đó yêu c u đt ra đi v i giáo viên hi n nay là ph i bi t t tìm tòi, ế
nghiên c u ch ng trình, tìm hi u n i dung và đi m i ph ng pháp d y h c ươ ươ
phù h p đ làm th nào đó giúp h c sinh nâng cao nh n th c và bi t hành đng ế ế
đúng đn đ gi i quy t m t s v n đ tiêu c c trong xã h i hi n nay trong các ế
ti t d y trong các môn h c nói chung và môn Đa lí nói riêng.ế
III. Các gi i pháp đã ti n hành đ gi i quy t v n đ ế ế
1. Gi i pháp 1. Đnh h ng n i dung, hình th c th c hi n đ nâng ướ
cao hi u qu giáo d c trong ch ng trình môn Đa lí ươ
L n đu tiên th c hi n vi c l ng ghép n i dung đ giáo d c h c sinh
tình yêu quê h ng đt n c, ý th c b o v môi tr ng, thái đ h c t p đúngươ ướ ườ
đn và phòng ch ng, bài tr m t s hũ t c l c h u còn t n t i c a đa ph ng. ươ
Tôi đ xu t m t s đnh h ng trong môn đa lí kh i 6,7,8,9 c th nh sau: ướ ư
Tên bài L
p
M c tiêu giáo d c Hình th c
th c hi n
-Bài 22: Vi t Nam
Đt n c, con ng i ướ ườ 8Giáo d c h c sinh tình yêu
quê h ng đt n cươ ướ
Tình yêu quê h ng g n bóươ
v i tình yêu gia đình, làng xóm.
Xu t phát t tình yêu đó giáo
d c h c sinh luôn đóng góp
m t ph n công s c c a mình
đ xây d ng quê h ng đt ươ
- S d ng phim
t li uư
- Gi i thi u
nhân v t nh
tu i đi n hình
v tinh th n
yêu n c đướ
giáo d c h c
- Bài 33: Đc đi m
chung c a t nhiên
Vi t Nam
8
- Bài 1: C ng đng
các dân t c Vi t
9
GV Nguy n Th Thanh Nga - Tr ng THCS L ng Th Vinh ườ ươ ế
5