Ti sao chúng tôi mun bn giàu - Tác gi: Donald J. Trump – Robert T. Kiyosaki
CÓ S KHÁC NHAU
GIA NGƯỜI TIT KIM
VÀ NGƯỜI ĐẦU TƯ
Quan đim ca Robert
Nhiu người đầu tư vào qu h tương. Khi tôi nói đến vic không làm người tiết kim, nhiu
người tr li, “Nhưng tôi đang đầu tư. Tôi có nhiu qu h tương. Tôi có 401 (k). Tôi còn có
chng khoán và c phiếu. Đó không phi là đầu tư sao?”
Tôi lùi li mt bước và gii thích thêm, “Phi, tiết kim là mt hình thc đầu tư. Vì thế khi bn
mua qu h tương, chng khoán, hay trái phiếu là bn đang đầu tư nhưng nó là t quan đim
ca người tiết kim và giá tr ca người tiết kim hơn.”
Hãy nghe lý lun ca người đầu tư th động. Mt ln na, các nhà kế hoch tài chính s khuyên
bn:
Làm vic chăm ch
Tiết kim tin
Thoát n
Đầu tư dài hn (ch yếu là qu h tương)
Đa dng hóa
Nói theo ngôn t ca các nhà kế hoch tài chính thì thường như thế này, “Làm vic chăm ch đi.
Đảm bo là công ty bn làm có chương trình 401 (k). Đảm bo ti đa s đóng góp ca bn. Vì đó
là tin không b thuế mà. Nếu bn có nhà thì lo mà tr n cho nhanh. Nếu n th tín dng thì tr
luôn đi. Ngoài ra, nên có danh sách đầu tư cân đối các qu phát trin, qu k thut, mt qu cho
tài sn nước ngoài và khi bn ln tui ri thì chuyn vào qu trái phiếu để có thu nhp đều đặn.
Dĩ nhiên là phi đa dng hóa, đa dng hóa, đa dng hóa. Không nên cho tt c trng vào cùng
mt st.”
Dù không chính xác nhưng tôi chc chn li rao hàng trong lp v li khuyên tài chính này nghe
rt quen thuc vi bn.
Donald Trump và tôi không nói tt c nên thay đổi và đừng làm nhng điu này na. Đó là li
khuyên đúng đắn cho mt nhóm người nht định - nhng người mang lý lun ca mt người tiết
kim hay là nhng nhà đầu tư th động.
www.nxbtre.com.vn 1
Ti sao chúng tôi mun bn giàu - Tác gi: Donald J. Trump – Robert T. Kiyosaki
Quay li vi s khác nhau gia người tiết kim và người đầu tư, có mt t phân bit hđó là
đòn by. Định nghĩa ca đòn by là kh năng làm nhiu hơn bng ít sc hơn.
Hu hết nhng người tiết kim không s dng đòn by tài chính. Và bn không nên s dng đòn
by tr khi đã có kiến thc hay đã được đào to tài chính để áp dng. Nhưng xin để tôi gii thích
thêm. Chúng ta hãy xem li khuyên chun t quan đim mt người tiết kim và sau đó là t mt
người đầu tư, hay là người t nhóm L và T so vi người t nhóm C và Đ.
Làm vic chăm ch
Chúng ta hãy bt đầu t li khuyên “làm vic chăm ch.”
Phn đông khi nghĩ đến my ch “làm vic chăm ch,” người ta ch nghĩchính mình làm vic
ct lc. Có rt ít yếu t đòn by trong vic làm lng chăm ch ca bn. Khi Donald và tôi nghĩ đến
làm vic chăm ch, dù c hai chúng tôi đều thc s vt v, chúng tôi thường nghĩ đến c nhng
người khác làm vic chăm ch để giúp chúng tôi tr nên giàu có. Đó là đòn by. Đôi khi cái đó
được gi là thi gian ca người khác. Như đã tho lun, người nhóm C được gim thuế nhiu
hơn nhóm L và T vì nhóm C to ra vic làm. Nói cách khác, chính ph chúng ta mun chúng ta
to ra công ăn vic làm... ch không phi là đi tìm vic. Kinh tế chúng ta hn s sp đổ nếu ai
cũng bt đầu tìm vic. Để kinh tế phát trin, chúng ta cn nhng người to ra công vic.
Tiết kim tin
Dù tôi đã nói đến tiết kim trong chương trước nhưng vn còn mt s đim khác đáng đề cp.
Vn đề ca tiết kim tin là h thng kinh tế hin ti cn phát trin người n ch không phi
người tiết kim.
Xin được gii thích bng biu đồ dưới đây, nm trong b Dy Con Làm Giàu.
Hãy dành ít phút để nghiên cu biu đồ này. Tiết kim ca bn là n ca ngân hàng dù nhng
khon tiết kim đó đối vi bn là tài sn. Ngược li, n ca bn là tài sn ca ngân hàng nhưng
li là khon vay ca bn.
Để h thng kinh tế hin ti không ngng phát trin, cn có nhng người vay thông minh...
nhng người vay tin và làm giàu lên ch không phi nhng người vay tin ri nghèo hơn. Mt
ln na, lut 90/10 ca tin li có hiu lc - 10% người vay tin trên thế gii dùng n để làm giàu
- 90% dùng n để nghèo đi.
Donald Trump và tôi dùng n để giàu hơn. Ngân hàng yêu chúng tôi. Ngân hàng mun chúng tôi
mượn càng nhiu càng tt vì nhng người vay tin làm h giàu lên. Cái này được gi là tin ca
người khác (other people's money - OPM). Donald và tôi khuyên bn hc thêm v tài chính vì
www.nxbtre.com.vn 2
Ti sao chúng tôi mun bn giàu - Tác gi: Donald J. Trump – Robert T. Kiyosaki
chúng tôi mun bn khôn ngoan hơn trong vic s dng n. Nếu chúng ta có thêm người vay
tin thì kinh tế ca đất nước s phát trin. Nếu có thêm người tiết kim thì kinh tế s thu hp li.
Nếu bn hiu được n có th tt và hc k càng cách s dng n làm đòn by, bn s đạt được
li thế so vi s đông nhng người tiết kim.
Thoát n
Phn đông người tiết kim nghĩ n là xu và thanh toán dt đim thế chp nhà là khôn ngoan. Và
vi nhiu người thì n là xu và thoát n là khôn ngoan. Nhưng nếu bn sn sàng đầu tư chút thi gian
vào kiến thc tài chính thì bn có th phát trin nhanh hơn bng cách s dng n làm đòn by. Nhưng
mt ln na, tôi khuyến cáo bn là, đầu tiên hãy đầu tư vào kiến thc tài chính trước khi đầu tư vi n.
Có n tt và n xu. Mc đính ca vic gii giang v tài chính là nhn biết khi nào thì s dng n
và khi nào không.
Donald và tôi yêu địa c vì các ngân hàng thích cho chúng tôi vay tin để mua nhng d án tt -
nhng d án được qun lý tt. Dĩ nhiên có c địa c tt và xu.
Nhng người tiết kim đầu tư vào qu h tương gp khó khăn trong vic s dng đòn by đơn
gin vì đa s ngân hàng không cho vay tin để đổ vào qu h tương. Ti sao? Rõ ràng ngân hàng
nghĩ qu h tương quá ri ro và cho rng địa c là đầu tư an toàn hơn.
Cũng như người cha nghèo thua thit tin bc vào đầu nhng năm 1970 vì ông là mt người tiết
kim, hàng triu người ngày nay cũng đang b thua thit vì lý do tương t.
Trong môi trường kinh tế này, người tiết kim tht bi và người đi vay là người chiến thng. Bn
nên luôn cn thn khi s dng n cho bt lý do gì.
Đầu tư dài hn
Đầu tư dài hn” mang nhiu ý nghĩa.
1. Hãy nhìn li khuyên này như mt câu rao hàng, “C giao hết tin ca anh cho tôi trong nhiu
năm và tôi s tính phí lâu dài.” Tôi gi nó là rao hàng vì “đầu tư dài hn” ging như các hãng
hàng không cho bn chương trình khách hàng thân thiết. H mun bn làm mt khách hàng phi
tr tin và trung thành trn đời.
2. Nó cũng có nghĩa h có th tính phí bn lâu dài. Ging như th bn tr tin cho người môi gii
địa c hoa hng trong vic bán nhà cho bn và ri li tr tiếp hoa hng cư trú chng nào bn còn
trong nhà mình.
3. Qu h tương có th không hot động tt như các đầu tư khác do các khon phí tr để qun lý
qu. Dù tôi không ngi tr phí nhưng tôi không thích tr phí cho hot động kém hiu qu.
Nhiu người đầu tư vào qu h tương dài hn. Tuy nhiên, qu h tương li không mang đến đòn
by nào. Như tôi có nói trước, ngân hàng s không cho tôi mượn hàng triu đôla để cho vào qu
www.nxbtre.com.vn 3
Ti sao chúng tôi mun bn giàu - Tác gi: Donald J. Trump – Robert T. Kiyosaki
h tương đơn gin vì chúng quá ri ro. Ngoài ra còn thiếu s kim soát (ch đề này s được đề
cp phn sau).
Mt trong nhng khác bit gia qu h tương và qu chng ri ro cho nhng nhà đầu tư được
công nhn là đòn by. Qu chng ri ro thường s dng tin vay. Ti sao h s dng tin vay? Vì
vi tin vay, bn có th tăng li tc t đầu tư (return on investment - ROI) nếu bn là mt nhà
đầu tư thông minh. Nói cách khác bn càng s dng tin ca mình nhiu bao nhiêu thì li tc
càng thp by nhiêu.
Qu h tương phi tùy ch và tùy thi đim. Thnh thong tôi đầu tư vào đó. Nhưng vi tôi, qu
h tương ging thc ăn nhanh vy; thnh thong thì không sao, nhưng bn đâu có mun to thành
thói quen ăn thc ăn nhanh.
Đa dng hóa, đa dng hóa, đa dng hóa
Warren Buffett, được cho là người đầu tư giàu nht thế gii, đã nói v vic đa dng hóa như thế
này, “Đa dng hóa nhm chng li s ngu dt. Nó chng có ý nghĩa gì nếu bn biết rõ mình đang làm
gì.”
Như vy câu hi là bn đang chng li s ngu dt ca ai? Ca chính bn hay ca người tư vn tài
chính?
Có nhiu tng nghĩa trong tđa dng hóa.” Thường thì nó mang nghĩa không dn tt c trng ca
bn vào mt st, nhưng đó là điu mà Warren Buffett làm. Tôi tng nghe ông nói, “Hãy cho tt c
trng vào mt r và canh cái r cho cn thn.”
Phn mình, tôi không đa dng hóa, ít nht là cái cách mà các nhà kế hoch tài chính vn gii thiu.
Tôi không mua đủ loi tài sn. Tôi thích tp trung hơn. Thc tế, tôi giàu là nh tp trung ch không
phi đa dng hóa.
Trong tiếng Anh, t “tp trung” là “focus” và có người xem đó là t viết tt ca:
F = Follow (theo đui)
O = One (mt)
C = Course (mc tiêu)
U = Until (cho đến khi)
S = Successful (thành công)
Tôi thy đây là mt định nghĩa hay v “tp trung”: theo đui mt mc tiêu cho đến khi thành công.
Đó là điu tôi đã làm. Nhiu năm trước, tôi đầu tư vào địa c cho đến khi thành công. Bây gi, tôi
vn đầu tư vào địa c. Khi mun hc v trái phiếu, tôi đầu tư vào đó cho đến khi thành công. Tôi
quyết định không thích trái phiếu na và vì thế không đầu tư thêm. Tôi đã đưa hai công ty t khi
nghip lên sàn giao dch chng khoán thành công. Tôi kiếm được hàng triu đôla và thành công nhưng
quyết định không mun đi qua nhng công vic đó na. Bây gi tôi vn thích địa c hơn.
www.nxbtre.com.vn 4
Ti sao chúng tôi mun bn giàu - Tác gi: Donald J. Trump – Robert T. Kiyosaki
Theo tôi, đa dng hóa là tình thế phòng v nên tôi thy rt ít đòn by tn công trong đa dng hóa.
Vi nhiu người, đa dng hóa là mt chiến lược tt ch vì nó bo v người đầu tư trước chính h
trước nhng nhà đầu tư bt lc hay không có tâm.
Li khuyên kế hoch tài chính trước nay rng làm vic chăm ch, thoát n, đầu tư dài hn và đa
dng hóa phù hp cho mt người đầu tư bình thường - người đầu tư th động hàng tháng tr ít tin cho
người khác để qun lý. Nó là li khuyên tt cho nhng ai giàu nhưng không ham thích vic hc để tr
thành người đầu tư. Nhiu ngôi sao đin nh, nhng người làm chuyên môn giàu có, các vn động
viên chuyên nghip và nhng đứa tr giàu nh tha kế nm trong nhóm này. Bí quyết là làm sao tìm
được nhà tư vn tài chính tt.
Nhưng bn nên biết rng có rt ít đòn by nếu đi theo con đường này - và đòn by là bí quyết để
giàu cc độ.
Đòn by là chìa khóa
T lúc còn sng trong hang động, con người đã tìm nhng đòn by. Hai dng đòn by đầu tiên là
la và mũi giáo. La và mũi giáo đã cho con người li thế trong môi trường khc nghit. Khi đứa tr
đã có th hc, cha m s dy cho chúng t nhóm la và dùng giáo mác để phòng thân và săn thú kiếm
tht. Sau đó, ngn giáo dn thu nh li và cung tên được phát trin, mt hình thc đòn by cao hơn.
Tôi lp li mt trong nhng định nghĩa ca đòn by là kh năng làm nhiu hơn bng ít sc hơn. Cung
tên là mt ví d v kh năng làm nhiu hơn bng ít sc hơn... so vi giáo mác.
Thi gian trôi qua, con người tiếp tc dùng trí tu để phát trin nhiu đòn by khác. Hc cách cưỡi
nga là mt dng đòn by đầy giá tr. Nga không ch dùng để vn chuyn hay cày ba mà còn là lc
lượng dũng mãnh trong chiến trn.
Khi thuc súng được phát trin, người có đại bác xâm lược người không có. Nhng người bn địa
như các th dân người M, Hawaii, người Maori New Zeeland, th dân châu Úc và nhiu nn văn
hóa khác đã b xâm lược bi thuc súng.
Xe hơi và máy bay thay cho nga ch mi mt trăm năm nay. Mt ln na, c hai dng đòn by này
đều được s dng cho c mc đích hòa bình và chiến tranh. Ngày nay, nhng nước kim soát ngun
du có li thế so vi s đông còn li ca thế gii.
Phát thanh, truyn hình, đin thoi, chiếc máy tính tôi đang s dng và Internet đều là nhng hình
thc đòn by. Mi phát kiến mi li thêm s giàu có và sc mnh cho nhng ai tiếp cn được và được
đào to để s dng nhng công c đòn by đó.
Nếu bn mun tr nên giàu có và không là nn nhân ca nhng thay đổi toàn cu, điu quan trng
là bn phát trin đòn by ln nht: trí tu ca bn. Nếu bn mun giàu và gi được tài sn, trí tu ca
bn - kiến thc tài chính ca bn - sđòn by tt nht.
Donald và tôi đều có li thế là có nhng người cha giàu gii thiu chúng tôi vi thế gii ca tin.
Nhưng tt c nhng gì người cha giàu có th làm ch là bước gii thiu. Chúng tôi vn phi n lc
www.nxbtre.com.vn 5