Tài liệu bồi dưỡng công chức văn hóa – xã hội xã (khu vực trung du, miền núi và vùng dân tộc) - Quyển 1: Kiến thức chung

nO VAN HOA, THE THAO vA DU LIeH TRlJONG BOI DUONG cAN BO QUAN L Y VAN ROA, THE THAO vA DU LICR ************

TAl LIEU BOI DUONG CONG CHVC . VAN HOA - XA HOI XA

.

,

(Khu VlJC Trung du, Mien nlii, vilng Dan tQc)

QUYEN I: KlEN TRUc CHUNG

Hcl NQi, nam 2012

MUCLUC

•

•

TT

Trang

Quan diSm, duOng 16i cua Dang, Chinh sach cua Nha nu&c v~ phat

Bai 1

triSn van h6a, gia dlnh, thS thao va du lich trong thai d6i mm.

DuOng 16i cua Dang, Chinh sach cua Nha nu&c v~ Dan tQc,

1

39

Bai 2

Tin nguOng va Ton giao.

Bai3

67

MQt s6 vfin d~ v~ quim ly nha nu6c va phat triSn van h6a, gia dinh, thS thao va du lich trong thm kY d6i m6i khu V\lC Trung du, Mi~n nlii,

vUng Dan tQc.

85

Bai 4

Chuc trach, nhi~m V\l, quy~n hlJ.n va tieu chufin nghiep V\l cua cong chuc van 116a - xa hQi xa.

Gi&i thi~u h~ th6ng van ban quy ph~ phap lu~t v~ van h6a,

Bai 5

101

gia dlnh, thS thao va du lich.

Khai quat van h6a khu V\IC Mi~n nlii, Trung du, vung Dan tQc.

139

Bai 6

Bai 7

164

Xay d\IDg dai s6ng van h6a a cO' sa tren dia ban xa khu V\IC Trung du, Mi~n nlii, vung Dan tQc hi~n nay.

Bai 8

196

Phong trao toan dan doan k~t xay d\IDg dai s6ng van h6a tren dia ban xa khu V\IC Trung du, Mi~n nlii, vung Dan tQc

F­.

QUAN DIEM, DUONG LOI CllA DANG, CHINH SACH CllA NHA NUaC VE PIlAT TRIEN VAN HoA, GIA BiND, THE THAO vA DU LJCH TRONG THm KY DOl Mm

TS. NGUYEN VIET CHUC

Th.s. NGUYEN QUANG HUNG

ThOi luqng: 12 tiSt (*)

A. MVC DICH, YEu cAu

1. M1}.c dich:

Cung cAp eho hQe vien nhUng kiSn thile co ban v€ quan di~m, duOng 16i eua

Dang, ehinh saeh eua Nha nuae v€ phat tri~n van hoa, gia dlnh, th~ thao va du lieh trong thOi ky d6i mm khu \'\IC Trung du, Mi€n nui vUng Dan tQc.

2. Yeu du: HQc vien n~m DUllC kiSn thirc co ban vS quan diSm, duimg 16i eua

Dang, ehinh sach cua Nha nuae v€ phat tri~n van hoa, gia dlnh, th~ thao va du lieh trong thOi ky d6i m61, d6ng thOi Ung d\IDg co hi~u qua trong ho~t dQng th\Ie ti€n adia phuang.

B.NQIDUNG:

Phat tri€n van hoa, gia dlnh, th€

thao va du lieh la nhi~m V\l co tinh ehiSn luge

trong S\I nghi~p d6i mm (y Vi~t Nam, duge Dang va Nha nuae quan tam d€ ra duOng

16i, ban hanh chinh sach phil hqp v6i tirng giai do~ phat tri€n kinh tS - xa hQi eua dftt

nuae, nh~m nang eao dOi s6ng v~t chAt va tinh thftn eua nhan dan.

C6ng chile van hoa- xa hQi xa la ngum trge tiSp tham mUll eho cAp uy, ehinh

;

quy€n th\Ie hi~n duOng 16i, ehinh saeh eua Dang va Nha nuae phat tri~n S\I nghi~p van hoa, gia dlnh, th€ thao va du lieh a dia phuang.

Chuyen d€ nay gi6i thi~u mQt each khai quat nhUng quan di~m, duOng 16i co ban

thao va

cua Dang, nhUng ehinh sach eua Nha nuae v€ phat tri€n van hoa, gia dlnh, th€

du lieh d~e bi~t la phat tri€n van hoa, gia dlnh, th€

thao va du lieh khu \'\IC Trung du,

Mi€n nui vilng Dan tQe trong thai ky d6i mai.

1. Quan di~m, duimg 16i ella Dang v~ pbat tri~n van boa, gia dinh, th~ tbao

va du Ijeh trong tbOi ky d6i moo

1.1. Quan tli2m, tluilng 18i cua Bang v~ Van hoa

Til' ngay thanh I~p Dang cho d~n nay, quan diSm cua Dang v€ vai tro, vi tri cua van hoa co ban nhftt quan. C6 thS n6i nJ cuang van hoa nam 1943 la van ki~n d~u tien khfu1g dinh vi tri, vai tro quan trQng cua van hoa trong S\I nghi~p cach m~ng v6i nhUng

then ch6t sau:

v§n d€

- Van hoa la mQt trong ba m~t tr~n: Chinh tri - Kinh t~ - Van hoa.

- Mu6n lam cach m~ng Xa hQi chu nghla (Xl-lCN) nhftt thi~t phai lam cach m~g

vanhoa.

- S\I nghi~p van hoa la cua toan dan, d~t du6i S\I lanh d~o cua Dang.

- Ba nguyen t~c v~ dQng van hoa 6 Vi~t Nam giai do~n d6 la: Dan tQc hoa, Khoa

hQc hoa, D~i chung hoa.

- Tfnh chftt nfu van hoa mm Vi~t Nam: Dan tQC v€ hlnh thuc, tan dan chu v€ nQi dung.

Tuy nhien, thea tUng giai do~n cua cach m~ng Vi~t Nam, quan diSm va duOng 16i

cua Dang v€ van hoa c6 S\I thay d6i uySn chuySn, linh ho~t phil hqp vo; th\Tc t~ khach

quan. C6 thS khai quat thea ba giai do~n nhu sau:

Giai do{ln thtr nhat (tit nam 1945 d~n h~t nam 1954)

Trong di€u ki~n khang chi~n toan dan, toan di~n VO; m\lc tieu IOn la giai ph6ng

dan tQc kh6i ach th6ng tri cua th\Ic dan, phong kien, gianh dQc l~p dan tQc, thl Van hoa

Ia m6t mijt trtjn, van ngh? slla chiin Sl tren mijt trgn dYe

Giai dO{ln thk hai (til' nam 1954 d~n nam 1975)

Ca nu6c ti~p 4Ic cUQc cach m~g giai ph6ng dan tQc VI mi€n Nam v§n chua du<)'c

giai ph6ng kh6i ch~ dQ th\IC dan. Mi~n B~c bu6c vao giai do~ d~u xay d\ll1g chu nghla xa hQi tr6 th3nh h~u phuong IOn cho ti~n tuy€n IOn, mi€n Nam trong cUQc ch6ng My c(ru nu6c. Mu6n lam cUQc cach m~g XHCN 6 mi~n B~c, Dang xac djnh phai lam 3 cUQc cach m~g IOn: 1. Cach rru;zng quan h? san xudt. 2. Cach m(lng khoa h(Jc va kY thutjt. 3.

each m(lng tu tuOng, van hoa.

2

Giai tlo{ln thu ba (til nam 1976 den nay)

Giai do~n nay la giai do~n ca nu6c th6ng ooAt di len xay d\ffig chu nghla xa hQi.

Ch~ng duOng dftu dfty kh6 khan, gian kh6 va trai nghi~m OOUng thir thach c6 tiOO s6ng con d6i v6i chu nghla xa hQi khong chi anu6c ta rna con tren ph~m vi rQng IOn trong cac nu6c XHCN. Cling chiOO ill th\Ic ti€n sau s~c, phong phu va OOUng bai hQc rut ra til th\Ic ti€n kh~c nghi~t Ay, Dang va OOan dan ta tran tra tIm duOng d6i mm rna tru6c tien la d6i mm tu duy duQ'c khOi xuOng ill D~i hQi Dang Iftn thu VI nam 1986. Va

cling chiOO ill d6, Dang khong chi d6i mm tu duy trong kiOO tS rna trong van hoa cling

co S\I d6i mm. Quan di€m IOn quan xuyen toan bQ OO~n thtrc mm cua Dang v€ van hoa

th€ hi~n trong van ki~n D~i hQi Dang Iftn thu VII: "Van hod fa nJn tang tinh thdn eua

XQ hrJi, vita fa m~e tieu, vita fa arJng fl;fe thue aay phdt tridn kinh ti - XQ hrJi". HQi nghi

Iftn thu 10 Ban chAp hanh Trung uang Dang khoa IX kh~ng diOO S\I g~n ket gifra ba

OOi~m V\l: 1. Phdt tridn kinh ti fa trung tam; 2. Xay dlfYlg Dang fa then ch6t; 3. Phdt

tridn van hod fa nJn tang tinh thdn eua xCi hrJi. Cling v&i Nghi quyet n6i tren, Nghi

quyet HQi nghi Iftn thu 10 Ban chAp haOO Trung uang Dang khoa IX; Nghi quyet s6 23

cua BQ ChiOO tri va van ki~n D~i hQi Dang Iftn thu X, XI la C\l th€ h6a quan di€m cua

Dang ta v€ van h6a. d~c bi~t la Nghi quyet HQi nghi Iftn thtr 5 Ban chftp haOO Trung

uang Dang khoa VIII vm 5 quan di€m, 10 OOi~m \'\1, 4 giai phap OOu sau:

1.1.1. Nam quan aidm co tinh ajnh huOng va chi ago toan brJ Sl;f nghi?p xdy dlfYlg

va phdt tridn van hoa.

1. "van hoa la n€n tang tinh thful clla xa hQi, vlra la fi\lC tieu vlra la dQng l\Ic thuc dAy

phat tri€n kiOO te - xa hQi.

2. Nen van hoa rna chUng ta xay d\Il1g la n€n van hoa tien tien, ~ eta ban sAc dan tQc.

.­

3. N€n van hoa Vi~t Nam la n€n van hoa th6ng nhAt rna da ~g trong cQng d6ng cac

dan tQc Vi~t Nam.

4. Xay d\II1g va phat tri€n van hoa la S\I nghi~p clla toan dan do Dang lanh d~o,

trong d6 dQi ngli tri thuc gift vai tro quan trQng.

5. van hoa la mQt m~t tr~; xay d\II1g va phat tri€n van hoa la mQt S\I nghi~p cach

fi~ng lau dai, doi hoi phai c6 y chi cach m~g va S\I kien trI, th~ trQng."

1.1.2. Muai nhi?m v~ xdy dlfYlg va pMt tridn van hod Vi?t Nam thai kj; a6i mai

1. "Xay d\ffig con nguai Vi~t Nam trong giai do~n cach m~ng m61.

2. Xay d\ffig moi truOng van hoa

3. Phat tri~n S\l nghi~p van hQc ngh~ thu~t

4. Bao t6n va phat huy cac di san van hoa

5. Phat tri~n S\l nghi~p giao d\lc - dao t~o va khoa hQc - cong ngh~.

6. Phat tri~n va di doi v61 quan ly t6t h~ th6ng thong tin d~i chung.

7. Bao t6n, phat huy va phat tri~n van hoa cac dan tQc thi~u s6.

8. Chinh sach van hoa d6i v61 ton giao.

10. CLIng c6, hom thi~n th~ che van hoa."

1.1.3. B6n giai philp t6ng thd xay dvng va phdt tridn van hoil Vi~t Nam

9. Ma rQng hqp tac qu6c te v€ van hoa.

phong trao "Toan dan doan ket xay d\ffig dai s6ng van hoa".

2. Xay d\ffig, ban hanh lu~t phap va cac chinh sach van hoa.

3. Tang cuOng ngu6n I\lC va phuong ti~n cho ho~t dQng van hoa.

4. Nang cao hi~u qua lanh d~o cua Dang tren lInh V1JC van hoa".

Nghj quyet HQi nghj IAn thil 5 Ban chAp hanh Trung uang Dang khoa VIII la mQt

van ki~n het suc co y nghIa v€ van hoa, doi hoi cac nganh, cac cAp ill trung uong d~n co sa phai quan tri~t th\lC hi~n. Tuy nhien, rn6i nganh, m6i cAp v~n d\lng sang t~o nhfing nQi dung chu y~u phil hqp v61 diSu ki~n khach quan anganh mlnh, cAp mlnh d~ tri~n khai th\lc hi~n co hi~u qua. V61 can bQ cong chuc van hoa - xa hQi xa cAn quan

tri~t 5 quan di~m va 4 giai phap xay dlJIlg va phat tri~n van hoa, nhung quan tr<)ng

nhAt, thi~t th\lc nhAt phai n~m chAc 10 nhi~m V\l d~ chQn nhi~m V\l nao lam tru6c, lam

nhu th~ nao d~ d~t hi~u qua cao nhAt. Co nhi€u tieu chi d~ chQn, nhung tru6c tien nen

Uti tien th\lC hi~n nhi~m V\l lien quan tf\lc ti~p d~n nhi~m V\l, quy€n h~ va chilc trach

cua cong chilc van hoa - xa hQi xa. Phai can crr vao yeu cAu khach quan va kha nang

th\lC t~ t~i xa d~ chQn va C\l th~ hoa nhi~m V\l cua xa mlnh nh~m xay d\ffig va phat

tri~n van hoa t~i dja phuong.

4

1. "Ma cUQc v~n dQng, giao d\lc chu nghIa yeu nu6c v61 thi dua yeu nu6c va

Vi du: V6i mQt xa khong co gl d~c bi~t khong nen chQn nhi~m V\l thil 9: Ma rQng hf1[J tac qu6c ti vJ van hoa lam nhi~m V\l Uti tien hay nhi~m V\l trQng tam. Tuy nhien, thu cong truySn th6ng, co di san van hoa v~t th8 ho~c phi v~t th8

v6i mQt xa co ngh€

quan trQng dang thu hut nhi€u khach qu6c t~ thl khong nen b6 qua nhi~m V\l C\l th8 ill

bao v~ moi truOng, gift gIn di san den thuftn phong my t\lC, van hoa (eng xu, giao tiep nh~m gop phftn rna rQng hqp tac qu6c te v€ van hoa cua cl1inh mlnh va cua ca nu6c. V6i cac xa a vung trung du, mi€n nui va dan tQc thi8u s6 co Ie OOi~m V\l trQng tam phai la nhi~m V\l thil 7: Bao t6n, phat huy va phdt tridn van hoa cac dan tQc thidu s6.

Nhfrng vi d\l tren chi OO~m miOO ho~ cho yeu cftu sang t~o khi v~n d\lI1g quan di8m

duOng 16i cua Dang trong ho~t dQng cua cong chilc van hoa - xa hQi xa t~i dia phuang.

TiOO thftn co ban cua Nghi quyet TW 5 khoa VIII tiep tl.lc dugc kh~ng diOO trong

Van ki~n D~i hQi d~i bi8u toan qu6c Iftn thil X cua Dang: "Tiip t1:lC phat tridn sau rQng

va nang cao chdt 11l(1ng nJn van hoa Vi?t Nam tien tiin, agm aa ban sac dan tQc, gan

kit chijt che va a6ng bi) han v&i phat tridn kinh ti - XQ hi)i, lam cho van hoa thdm sau

vao mQi ITnh VlfC cua aiJi s6ng XQ hi)i".

Cuang 1100 xay d\ffig dftt nu6c thCri ky qua dQ len Chu nghIa xa hQi da chi ro:

"Xay d\ffig n€n van hoa Vi~t Nam tien tien, d~m da ban sfic dan tQc, nang cao dai s6ng

nhan dan, thlJC hi~n tien bQ va cong b~ng xa hQi'~. Trong dirJh huOng phat tri8n, Dang

ta kh~ng dinh: "Xay dvng nJn van hoa Vi?t Nam tien tiin, agm aa ban sac dan ti)c,

phdt tridn toan di?n, th6ng nhdt trong aa dgng, thdm nhudn sau sac tinh thdn nhan

van, dan chu, tiin bi); lam cho van hoa giin kit ch(lt che va thdm sau vao toan bi) aiJi

s6ng XQ hQi, tra thanh nJn tang tinh thdn vUng chac, sitc mgnh nQi sinh quan trQng

cua phat triin".

Chiin 11l(1C phat tridn van hoa ain nam 2020 ban hanh thea Quyet dinh 581/QD­

TTg ngay 06 thang 05 nam 2009 cua Thu tuOng Chinh phu da tiep tl.lc kh~g diOO, lam

ro quan di8m, m\lc tieu va nhi~m V\l phat tri8n van hoa.

vJ quan aidm xay d\ffig va phat tri8n van hoa, Chi~n lugc tren xac dinh:

,- Van hoa la n€n

tang tiOO thAn cua xa hQi, vila la m\lc tieu, vila la dQng IlJc d8

thuc ddy SlJ phat tri8n kiOO te-xa hQi.

- N€n van hoa chUng ta xay d\ffig la n€n van hoa tien tien, d~ da ban sfic dan tQc.

- N€n van h6a Vi~t Nam la n€n van h6a th6ng nhAt ma da d~ng trong cQng d6ng

cac dan tQc Vi~t Nam.

- Xay d\lllg va phat tri~n van hoa la S\I nghi~p eua toan dan do Dan~ lanh d~o,

trong d6 dQi ngil tri thuc gifra vai tro quan trQng.

- Van h6a la mQt m~t tr~n; xay d\lllg va phat trien van h6a la mQt sv nghi~p cach

m~ng lau dai doi hoi phai c6 y chi cach m~ng va sv kien tri th~n trQng.

vJ m¥c lieu phat trien 'van h6a den nam 2020, chien luge tren da xac dinh:

MQt la, huOng mQi ho~t dQng van h6a vao xay d\lllg con ngum Vi~t Nam phat

trien toan di~n v€ chinh tri, tu tuOng, tri tu~, d

thu phap lu~t, c6 y thuc cQng d6ng, long nhan ai khoan dung, trQng nghia tlnh, 16i s6ng van h6a, quan h~ hai hoa trong gia dlnh, cQng d6ng va xa hQi, lam cho van h6a tra thanh nhan t6 thuc dAy con ngum tv hom thi~n nhan cach, thAm sau vao tom bQ dOi. s6ng va ho~t dQng xa hQi, vao mQi linh V\lC sinh ho~t va quan h~ con ngum trong thOi

ky cong nghi~p h6a, hi~n d~i h6a dAt nu6c va hQi nh~p qu6c te; g~n ket m6i quan h~

gifra van h6a va xay d\lllg moi tnrCmg van h6a vai vAn d€ hlnh thanh nhan cach.

Hai la, tiep t\lC dAy m~nh cong tac bao t6n, ke thila va phat huy cac gia tri t6t d~p

cua van h6a dan tQc, vila phat huy m~nh me tinh da d~ng, ban s~c dQc dao cua van h6a

cac dan tQc anh em, vila kien trl cung c6 va nang cao tinh th6ng nhAt trong da d~ng cua van h6a Vi~t Nam, t~p trung xay d\lllg nhUng gia tri van h6a m6i, di doi vai vi~c ma rQng va chu dQng trong giao lUll qu6c te, tiep nh~n c6 chQn IQc tinh hoa van h6a the

giai, lam phong phil them n€n van h6a dan tQc, b~t kip sv phat trien cua thm d~i.

Ba la, giai ph6ng m~nh me nang Ivc va ti€m nang sang t~o cua mQi ngum, phat

huy cao dQ tinh sang t~o cua tri thuc van ngh~ si; dao ~o tai nang van h6a, ngh~ th~t; t~o co che, chinh sach va co sa v~t chAt de c6 nhi€u san phAm van h6a, ngh~ thu~t chAt luqng cao xUng tftm v6i dan tQC va thm d~i; nghien cUu tom di~n va co h~ th6ng v€ Iy lu~n va thvc ti€n vi~c xay d\lllg va phat trien n~n van h6a Vi~t Nam tien tien, d~ da

ban s~c dan tQc trong di~u ki~n kinh te thj truCmg dinh huOng xa hQi chu nghia, trong

thai ky cong nghi~p h6a, hi~n d~i h6a va hQi nh~p qu6c tee

B6n la, t~o mQi di~u ki~n de nang cao muc huOng th\l va tham gia ho~t dQng,

sang t~o van h6a cua nhan dan; phAn dAu timg bu6c thu h~p S\l chenh I~ch v~ huOng

6

th\l van hoa, ngh~ thu~t gifra thanh thi va nong thon, gifra d6ng b~ng va mi~n nui, vung

d6ng bao dan tQc thieu so, vUng sau, vung xa, bien gi6i, hai dao.

Nilm la, di doi VOl vi~e tang euemg dAu tu eua Nha nuae, dAy m;,mh xli hQi hoa

cac ho~t d<)ng van hoa, huy dQng mQi ngu6n IlJc cho phat trien van hoa, coi ddu tu cho

van hoa la ddu tu cho con nguCri, dAu tu cho phat trien b~n vfrng, g~n ket gifra nhi~m

V\l phat trien kinh te v6i phat trien van hoa, lam cho van hoa tham gia tich ClJC vao

vi~c th\Ic hi~n m\lc tieu "dan giau, nu6c m~nh, xff hQi cong b~ng, dan chu,- van minh"

cua dfrt nu6c.

v~ nhi¢m v¥ trQng tam, Chiin lu(/c phat triin van hoa din nam 2020 xac dinh:

- Xay d\IDg con nguai, 16i s6ng van hoa.

- Xay d\ll1g dCri s6ng van hoa va moi tfUemg van hoa.

- Bao t6n va phat huy di san van hoa dan tQc.

- Bao t6n va phat huy van hoa cac dan tQc thi~u s6.

- Phat trien S\I nghi~p van hQc, ngh~ thu~t.

- Tang cuOng cong tac thong tin d~i chung.

- Tang cuOng, chu d<)ng hqp tac va giao lUll qu6c te v~ van hoa.

V~ djnh huang phdt triin cac chuyen nhanh van hoa, ngh¢ thugt, chien lugc tren

cling dff chi ro cac nQi dung lien quan den cac lInh V\lC:

..~

- f)i~n anh

- My thu~t nhiep anh va trien lam

- Xufit ban, in va phat hanh xufit ban phAm.

- Thu vi~n

- Bao tang, di tich va van hoa phi v~t the

- Van hoa cO' sa.

- Nghien clm khoa hQc v~ van hoa ngh~ thu~t.

- Quy€n tac gia va quy€n lien quan.

Co th~ thfry rftng quan di~rn rnm cua Dang v€ vai tro cua van hoa la "sitc mgnh nQi sinh ella phdt triin ", do lei suc m~ ky di~u "lAy nhan nghia thiing h,ung am, chi nhan thay cuOng b~o", Ifry yeu rna chinh nghla d~ thAng rn~nh rna phi nghla, Ifry van

hoa thAng phan van hoa. Suc rn~nh nQi sinh fry ill rnQi ngu6n l\lc cua dfrt nu6c trong d6

ngu6n l\lc van hoa la vo cling quan trQng, la n€n tang b€n vtlng cho S\I phat tri~n.

Nhiing quan di~m co ban v~ phat tri~n l~i duqc kh~ng dinh l~i trong chien luqc

phat tri~n kinh te - xii hQi giai do~n 2011-2020: "Tang truirng kinh ti phai kit hfJP hoi

hoa vai philt triin xii hQi, thlfc hi?n tiin bQ va cong bang xli hQi, khong ngimg nang

cao chdt IU(1ng cUQc s6ng cua nhan dan". M\lc tieu chien luqc va khau dQt pha trong

d6 c61Inh V\IC van hoa, xii hQi duQ'c kh~ng djnh: "Xay dlfng n~n van hoil Vi?t Nam tien

tiin, agm aa ban sac dan tQc: Gia dinh tim no, tiin bQ, hgnh phuc; con nguili philt tridn toan di?n vJ tri tu?, ago aitc, thi chtit va nang lifC silng tgo, y thuc cong dan,

tuan thu philp lugt."

D6i vm cfrp xii, khi quan tri~t va v~n d\lng quan di~rn, duOng 16i cua Dang v€ van

hoa cftn luu y rnQt s6 di~rn sau:

- Thu OOfrt: v~ d\mg pmi sang ~o, C\l th~, sat v6i tlnh hlnh th\IC te ~ dia phuong.

- Thu hai: Khong duqc ra cac van ban trai v6i quan di~rn cua Dang v€ van hoa;

- Thu ba: Khong duqc quan tri~t hoi hq!, t\l Y"suy rQng, di€n giai" sai l~ch quan di~rn cua Dang, v~n d\lng mQt cach tu)' ti~n ho~c ap d~t khien cUOng, may moc lam h~

che hi~u qua ho~t dl)ng van hoa, th~ chi lam t6n thftt khong 006 den sg nghi~p xay d\lIlg

va phat tri~n van hoa n6i rieng va dOl s6ng xii hQi n6i chung.

- Thu tu: Sg nghi~p van hoa la cua toan dan du&i sgliinh d~o cua Dang. D6 la sg

nghi~p IOn lao, lau dai phai duqc tom dan tl! nguy~n thanl gia. Khong c6 van hoa t6t

d~p rna ooan dan ch6i b6 n6, boi v~y khong vi thanh tich rna ap d~t, d6t chay giai

do~n, khong theo quy lu~t phat tri~n van hoa. Phai quan tri~t quan di€rn IOn: Tftt ca la

cua dan, do dan va vi dan.

Cong chuc van hoa - xii hQi xii co vai tro het suc quan trQng, khong chi la nguoi

tuyen truy€n, giai thich rna con la nguoi trvc tiep cling nhan dan tri~n khai thgc hi~n,

C\l th~ hoa quan di~m, duOng l6i cua Dang v€ van hoa t~i dia phuong. Trong lich sir

8

phat tri€n cach m(;1ng Vi~t Nam, chung ta dii co nhUng bai hQc h€t suc thfun thia v€ vi~c can bQ co sa quan tri~t khong sau sAc quan diem Clla Dang, t\I Y"suy rQng, di€n giai" sai l~ch duOng 16i clla Trung uong d~n t&i nhUng sai l~m khong dang co, gay t6n

thAt IOn v€ van hoa va con nguai. Dang ta ngay til khi thanh l~p khong co van ban nao th€ hi~n quan diem: "Tri, phu, dia, hao, dao t~n g6c, tr6c t~n r€"! Cling khong co van

ban nao the hi~n quan diem xay d\lIlg van hoa m&i phai d~p pha di san van hoa truy€n

th6ng nhu dlnh chua, mi€u m(;1o. Khong nhUng th€, ngay khi giaOO duQ'c chiOO quy€n

sau thaOO cong cua Cach m(;1ng Thang Tam nam 1945 thl thcing 11 nam 1945 H6 Chu

tich dii ky sac l~nh bao v~ c6 tich the hi~n rAt ra, rAt C\l the quan diem cua Dang va

chiOO sach cua Nha nu&c ta tran trQng va gifr gln di san van hoa dan tQc. Tuy OOien, do sai l~m a co sa rna co S\I "tra thu" khong dung v&i duOng 16i d(;1i doan k€t toan dan cua Dang; S\I "d~p pha" di san van hoa trai v&i quan diem Clla Dang v€ van hoa dan tQc. Til bai hQc Ay, chung ta c3ng thAy YnghIa to IOn cua vi~c nghien c(ru, qucin tri~t sau sAc quan diem, duOng 16i cua Dang d€ v~n d\lng sang t(;10 va co hi~u qua trong xay d\lIlg va

phat tri€n van hoa t(;1i co sa, gop ph~n dua Nghi quy€t cua Dang vao cUQc s6ng, cung c6

1.2. Quan tliim, tluUng fai ciia Dang vJ Gia dinh va Cong tac gia dinh

ni€m tin cua OOan dan vao Dang, nang cao dai s6ng v~t chAt va tinh thfut cua OOan dan.

Gia dlnh va cong ta~ gia dlnh luon la rn6i quan tam cua Dang va Nha nu&c ta.

Nhi€u van ki~n cua Dang, chiOO sach cua Nha nu&c v€ gia dlnh dii duQ'c ban haOO

1992, Cuong 1100 xay d\lIlg dAt nu&c trong thai ky qua dQ len CNXH nam 1991 cling

trong OOUng nam qua: Hi€n phap Nu&c CQng hoa Xii hQi Chu nghIa Vi~t Nam nanl

OOu trong cac van ki~n cua Dang v€ chinh sach xii hQi dii ooAn m(;1nh d€n vai tro cua

gia dlnh OOu la t€ bao cua xii hQi va la nhan t6 quan trQng quy€t dinh SlJ phat tri€n b€n

D~c bi~t, ill khi dAt nu&c bu&c vao thai ky d6i m&i, qua m6i kY D(;1i h9i D(;1i bi€u toan qu6c clla Dang, van ki~n d(;1i h9i the hi~n rAt ra quan diem cua Dang v€ gia dlnh.

vUng cua xii hQi Vi~t Nam.

Trong ph(;1m vi cua chuyen d€ nay, cong chilc Van h6a- Xii h9i xii c~n nAm vfing

OOUng quan diem sau:

- Quan diem cua Dang v€ gia dlnh va cong tac gia dlnh qua cac ky D(;1i hQi thai

Nghi quyit D{li h(Ji VI dO- khiing dinh: "Gia dlnh la t€ bao cua xii hQi, co vai tro

ky d6i m&i va hQi nh~p qu6c t€.

r~t quan trQng trong S\l nghi~p xay d\ll1g ch€ dQ mai, n~n kinh t€ mai, con nguai mai".

ea dOl nguOl, la moi tnrOng quan trQng giao d\lc n€p s6ng va hlnh thanh nhan each...".

Nghj quyit Dgi hQi VII: "Gia dinh la t€ bao ella xa hQi, la cai noi than yeu nuoi dUOng

phuc, lam cho gia dlnh th\lc s\lla t€ bao lanh m(;lllh eua xa hQi, la t6 ~m cua m6i nguOl".

Nghj quyit Dgi hQi VIII: "Xay d\ll1g gia dinh no fun, blnh d~g ti€n bQ va h(;lllh

va b6i dUOng cae thanh vien eua mlnh co 16i s6ng van hoa, lam cho gia dlnh th\lc s\lla

t6 ~m cua m6i nguai va la t€ bao lanh m~nh cua XH...".

Nghj quyit Dgi hQi IX: "Neu eao traeh nhi~m cua gia dlnh trong vi~c xay d\ll1g

Vi~t Nam, thich (mg vO'i nhUng doi hoi cua qua trlnh eong nghi~p h6a, hi~n d~i h6a. Xay d\ll1g gia dlnh no fun, blnh d~g, ti€n bQ h(;lllh phuc, th~t S\l la t6 fun cua m6i ngum, la t€

bao lanh m(;lllh cua xa hQi, la moi truOng quan trQng hlnh thanh, nuoi dUOng va giao d\lc

nhan cach con nguai, bao t6n va phat huy van hoa truy~n th6ng t6t d~p, ~o ngu6n nhan

IlJc ph\lc vt;1 S\l nghi~p xay d\ll1g va bao v~ t6 qu6c".

- Chi thi s6 49CT/TW ngay 21/2/2005 eua Ban Bi thu v~ xay d\ll1g gia dinh thai

ky CNH-HDH. Dang ta kh~ng dinh quan di€m, m\lc tieu, nhi~m V\l va cae giai phap v~

gia dlnh va eong tae xay d\ll1g gia dlnh trong su6t thai ky CNH-HDH nhu sau:

Nght quyit Dgi hQi X: "Phat huy nhUng gia tti truy~n th6ng t6t d~p cua gia dlnh

a) Quan di€m:

"Gia ainh la ti bao cua XQ hQi, fa nai duy tri noi gi6ng, fa moi

truimg quan trQng hinh thanh, nuoi duang va gido dl!-c nhdn cach con nguai, bao t6n

va phat huy van h6a truyJn th6ng t6t a?p, ch6ng fgi cac t~ ngn XQ hQi, tgo ngu6n nhdn

y€u cua cong tac gia dlnh eho ea thai ky nhu sau:

b) M\lc tieu: "Ml!-c tieu chu yiu cua cong tac gia ainh trong thai kj; cong nghi~p hod va hi~n agi hoa fa 6n ainh, cung c6 va xay dlfng gia ainh theo tieu chi {t con (m6i

lvc phl!-C Vl!- SV nghi~p xdy dlfng va bao v~ r6 qu6c. D6ng thai xac dinh m\lc tieu ehu

cij:p V{1 ch6ng chi mQt hoij:c hai con), no tim, binh aang, tiin bQ, hgnh phuc, ad m6i gia

c) Nhi~m V\l (6 nhi~m vt;1)

ainh Vi~t Nam thlfC Sl! fa t6 tim cua m6i nguai va lil ti bao lanh mgnh cua xd hQi"

dinh SlJ thanh eong eua S\l nghi~p cong nghi~p hoa, hi~n d~i hoa d~t nuac va xay d\lllg

ehu nghla xa hQi. Coi dfru tu cho gia dlnh la dfru tu cho phat tri€n b~n vfmg. Gia dinh

10

MQt fa: CAn nh~n thuc r6 gia dlnh la mQt trong nhUng nhan t6 quan trQng quy€t

co trach nhi~m v6'i cac thanh vien va v6'i xa hQi; Nha nu6'c va xa hQi c6 trach nhi~m

bao v~ S\l 5n dinh va phat tri€n cua gia dlnh. Xay dlJ11g gia dlnh phai luon g~n v6'i S\l

nghi~p giai ph6ng ph\l nu. can bQ, dang vien co trach nhi~m guong mfiu cham 10 xay

dlJ11g chinh gia dinh minh va v~n dQng nhan dan cung th\lc hi~n.

thuOng xuyen; chu dQng ra soat, danh gia tlnh hlnh gia dlnh t~i dia phuong, xay dlJ11g

va tri€n khai cac k€ ho~ch, d€ an C\l th€ giai quy€t nhfmg kh6 khan, thach thirc v~ gia

dinh va cong tac gia dinh. cfin d~c bi~t quan tam xoa b6 cac hu t\lC, t~p quan l~c h~u

:

trong hon nhan va gia dlnh; kien quy€t dftu tranh ch6ng nhfmg l6i s6ng th\lc d\lng, vi kY, d6i tf\lY; tang cuOng cong tac bao v~ va cham s6c tre em c6 hoan canh d~c bi~t kh6 khan; c6 k€ ho~ch va bi~n phap C\l th€ phong, ch6ng t~ n~ xa hQi va b~o hanh trong

gia dlnh.

Hai la: Tang cuOng lanh d~o, chi d~o cong tac gia dinh, coi day la nhi~m V\l

dlnh cac ki€n thirc, ky nang s6ng, nhu: Ky nang lam cha m~, ky nang (mg xu giua cac

thanh vien v6'i nhau va v6'i cQng d6ng. Giao d\lc va v~n dQng mQi gia dlnh t\l nguy~n,

t\l giac, ticll C\lC th\lc hi~n n€p s6ng van minh, v~n dQng cac gia dinh tich C\lC tham gia

xay dlJ11g va th\lc hi~n huang u6'c, quy u6'c, quy ch€ dan chu cO' sa; phat tri€n cac hinh

thirc t5 hoa giai, cac cau l~c bQ gia dlnh t~i cQng d6ng; giu gin va phat huy van hoa gia

dlnh va truy~n th6ng t6t d~p cua dong hQ; xay dlJ11g tlnh lang nghla x6m, doan k€t

giup dO' lfin nhau, nh~c nha, dQng vien nhau th\lc hi~n t6t chu truong, chinh sach, phap

lu~t cua Dang va Nha nu6'c. Trong giao d\lc, phai k€

thira va phat huy nhfmg gia tri

truy~n th6ng t6t d~p cua gia dinh Vi~t Nam g~n v6'i xay dlJ11g nhung gia tri tien ti€n

cua gia dinh trong xa hQi phat tri€n.

--.

t\lC dAy rn~nh phat tri€n kinh t€ hQ gia dlnh; nhan rQng cac rna hlnh

B6n la: Ti€p

kinh t€ hQ tien ti€n; dam bao k€t qua b~n vfmg cua chuang trlnh xoa d6i giam ngheo va t~o vi~c lam, nhftt la a cac vUng kh6 khan, vUng sau, vung xa, vung d6ng bao dan tQc thi€u s6, quan tam d~c bi~t t6'i cac gia dlnh co cong v&i each rn~ng, gia dinh la n~

nhan cua chi€n tranh.

Ba la: Tang cuOng cong tac giao d\lc dai s6ng gia dlnh. Cung cftp t6'i timg gia

C\lC xay dlJ11g gia dlnh van hoa, lang van hoa, khu ph6 van hoa, C\lnl dan cu van hoa;

xay dlJ11g va nhan rQng cac rna hinh gia dinh di€n hlnh, tieu bi€u, t~o ra phong trao xay

Nam la: Chi d~o cac ban, nganh, doan th€, cQng d6ng va gia dinh tham gia tich

dlJIlg gia dlOO it con, no frm, blnh d~ng, ti€n bQ, h~nh phuc, bi~u duong kjp thai va

OOan r9ng cac mo hlOO gia dlnh vuQ't kho vuon len, gia dlOO lam kiOO t€ gioi, gia dlOO

hi€u hQc, gia dlnh tre h~OO phuc, gia dlnh OOi€u th€ h~ chung s6ng mfru m\lc, cham soc

ngum cao tu6i, bao v~, cham soc va giao d\lc tre em.

Sdu la: cAn SOnl xay dlJIlg va tri~n khai chi€n

lugc va chuang trlnh m\lc tieu v~ cong mc gia dlnh, xay d\ll1g cac d€ an C\l th~ giai quy€t OOUng thach thuc hi~n nay d6i v6i gia dlnh.

Niim quan tJidm ca ban:

- Phat tri~n TDTT la mQt yeu cftu khach quan, la mQt m~t quan trQng cua chiOO

sach xa hQi, mQt bi~n phap tich C\lC d~ gift gIn va nang cao suc khoe nhan dan, ph\lc V\l

OOi~m V\l chinh trj, phat tri~n kiOO t€, xa hQi, an niOO; qU6c phong cua dfrt nu6'c, dap

(mg OOu cftu van hoa, tinh thftn cua OOan dan.

- TDTT phai mang tinh dan tQc, khoa hQc va OOan dan. Phat huy v6n van hoa c6

tru)r€n dan tQc, dam bao tiOO khoa hQc trong t~p luy~n va thi dfru, phu hqp v6'i mQi

nguai thuQc mQi d6i tu

- Phai lfry TDTI quftn chUng lam n€n tang d~ phat tri~n th~ thao thanh tich cao. Lfry

thanh thi€u ruen, nhi d6ng lam d6i tuQl1g chi€n lugc. Lfry truOng hQc lam dja ban chi€n lugc.

- Phai xa hQi hoa va chuyen nghi~p hoa th~ thao, k€t hqp Nha nu6'c v6'i OOan dan cung lam, chuy~n dftn ho~t dQng tac nghi~p cho cac t6 chuc xa h9i cac cO' sa th~ thao ngoai cong l~p, cac don vj S\l nghi~p cua cac ngaOO, dja phuong th\lc hi~n.

- Tang cuOng rna rQng hqp tac qu6c t€ v€ TDTT, ph\lc V\l duOng 16i d6i ngo~i da

--.

phuong, da d~ng cua Dang va Nha nu6'c.

1.3. Qlltln mim, ibrUng fa; eUa Bllng vi Thi df'C thi thao

Trong su6t 45 nam hlOO thanh va phat tri~n, nganh Du ljch luon dugc Dang va

lugc

Nha Nu6'c quan tam a m6i thai ky d€u xac diOO vj tri cua Du lich trong chi€n phat tri~n kiOO t€- xa hQi cua dfrt nu6'c phu hqp v6'i yeu cftu cach m~ng.

Giai aor;zn fir niim 1960 tJin 1975, dfrt nu6'c con t~m thai hj chia c~t, trong hoat!

caOO chi€n

tranh kh6c li~t Du ljch ra dai OO~m dap (mg yeu cftu ph\lc V\l cac doan

khach cua Dang va Nha nu6'c, khach Du ljch van nu6'c ta thea cac Nghj djnh thu. D~

12

1.4. Quan tliim, ibrUng fa; ella Dang vi Du fjeh

th\lc hi~n m\lc tieu nay, HQi d6ng Chinh phu dii ban hanh Nghj dinh s6 26/CP, ngay

09/07/1960, thanh I~p Cong ty Du Ijch Vi~t Nam tnrc thuQc BQ Ngo~i thuong. Quan Iy

nha nuac ve Du Ijch thuQc chuc nang cua BQ Ngo~i thuong vai mQt Phong chuyen

trach 4 nguai; nam 1969 chuc nang nay chuy€n ve Phu Thu tuOng; sau do chuy€n sang

BQ Cong an. Trong dieu ki~n rfrt kho khan cua chi€n tranh va qua nhieu co quan quan Iy, nganh Du Ijch dii n6 I\lc phfrn dfru, vuQ't qua mQi thu thach, tUng buac rna rQng nhieu co So' Du Ijch a Ha NQi, Hai Phong, Quang Ninh, Tam Bao, Hoa Blnh, Thanh Hoa, Ngh~ An... Nganh Du Ijch dii hoan thanh t6t nhi~m V\l chinh trj, ph\lc V\l an toan,

co chfrt Iuqng; mQt Iuqng IOn khach cua Bang va Nha nuac, cac doan chuyen gia cac

nuac Xii hQi chu nghla anh em vao giup Vi~t Nam th\lc hi~n 2 nhi~m V\l Ia xay dlJIlg Xli hQi chu nghla & mien B~c va giai ph6ng Mien Nam th6ng nhftt dftt nu&c; d6ng thai don ti€p ph\lc V\l, dap (mg nhu c~u du Ijch, tham quan nghi mat cua can bQ, bQ dQi va

nhandan.

Sau ngay mien Nam hoan toan giai ph6ng, dfrt nuac th6ng nhfrt, ho~t dQng Du

Ijch d~n trai rQng ra cac mien T6 qu6c. Nganh Du Ijch buac vao xay dlJIlg bQ may t6

d~n sang co ch€

chuc va dQi ngillao dQng, phat tri€n co So' v~t chfrt ky thu~t, chudn bj dieu ki~n chuy€n thj ~truOng djnh huOng xii hQi chu nghla. d giai do~n nay, nganh Du Ijch ho~t dQng trong dieu ki~n dfrt nuac vila phai qua cUQc chi€n tranh giai ph6ng dan

tQc Iau dai, phai ~p trung suc han gfuI v€t thuang chi€n tranh, khoi ph\lc kinh t€ va pha th€

bao vay cfun v~ cua My; d6ng thai I~i phai ti€p 1\lc cUQc chi€n dfru bao v~ bien cuong phia

B~c va Tay Nam.

Giai doqn tir nam 1975 din 1990, hoa vao khf th€ chung cua dfrt nuac dii duQ'c

.'

th6ng nhfrt, nganh Du Ijch dii lam t6t nhi~m V\l ti€p quan, bao toan va phat tri€n cac co So' Du Ijch a cac tinh, thanh ph6 vlra giili phong; I~n IuQ't rna rQng, xay dlJIlg them nhieu co So' mai til Hu€, Ba N~ng, Blnh Bjnh d€n Nha Trang, Lam Bong, thanh ph6

H6 Chi Minh, Vilng Tau, C~n Tho... tUng buac thanh I~p cac doanh nghi~p du Ijch nha nuac tnrc thuQc T6ng C\lC Du Ijch va Uy ban Nhful dan tinh, thanh ph6 va d~c khu. Thang 6 nam 1978, T6ng C\lC Du Ijch Vi~t Nam duQ'c thanh I~p tnrc thuQc HQi d6ng

Chfnh phu, danh dfru mQt buac phat tri€n mai cua nganh Du Ijch .

Trong giai do~n nay, nganh Du Ijch dii phfrn dfru vuQ't qua nhUng kho khan, thu

thach mai, t6 chuc don ti€p va ph\lc V\l khach du Ijch qu6c t€

til cac nuac Xii hQi chu

nghla anh em va cac nuac khac tren th€ giai d€n Vi~t Nam. Du Ijch dii gop ph~n tich

clJC tuyen truy€n gi6'i thi~u v€ dAt nu6'c, con 11guai Vi~t Nam v6'i b~n be th€ gi6'i 'va t6

thlJc gop phfrn giao

chirc cho nhan dan di du lich giao lUll hai mi€n Nam - B~c, thi€t

d\lc tinh thfrn yeu nu6'c, tinh thfrn tlJ hao dan tQc. Thong qua du lich, th€ gi6'i hi€u ra

them quan di€m, nguy~n vQng cua Dang, Nhil nu6'c va nhan dan Vi~t Nam sau chi€n

tranh mu6n la b~n cua tAt ca cac nu6'c trong cQng d6ng th€ gi6'i, phAn dAu VI hoa blnh, dQc l~p va phat tri€n, gop phfrn pha th€ bao vay cAm v~n cua My. V€ m~t kinh t€ - xa them mQt bu6'c, ho~t dQng co k€t qua t6t, d~t n€n

hQi, nganh Du lich da phat tri€n

m6ng cho nganh Du lich bu6'c vilo giai do~n m6'i.

Giai dO(ln tir 1990 din nay, cling v6'i SlJ nghi~p d6i m6'i dAt nu6'c nganh Du lich

da khoi s~c, vuan len doi m6'i quan ly va phat tri€n, d~t duQ'C nhfmg thanh qua ban dfru

quan trQng, 11gay cang tang ca quy mo va chAt IUQl1g, dfrn kh~ng dinh vai tro, vi tri cua

mlnh. Chi thi 46/CT-TV cua Ban Bi thu Trung uang Dang khoa VII thang 10 nam

1994 da kh~ng dinh "Phat triin du Itch la m(Jt huang chiin IUf/c quan tr(Jng trong

duang 16i philt tri~n kinh ti - xii h(Ji nhlim gop phdn thlfc hi~n cong nghi~p hoil hi~n

d(li hoil ddt nuac". Co ch€ chinh sach phat tri€n du lich tUng bu6'c duQ'c hlnh thanh,

th€ ch€ hoa b~ng van ban quy ph~m phat lu~t, t~o moi truOng cho du lich phat tri€n,

nang cao hi~u IlJc quan IY.

Nganh Du lich duQ'c Dang va Nha nu6'c xac dinh la "M6t nganh kinh ti quan

tr(Jng trong chiin IUf/c philt tridn kinh ti - xii h(Ji cua ddt nuac" v6'i m\lc tieu: "Phat

triin m(lnh du Itch, tirng buac dua nuac ta tra thanh trung tam du itch co t6m ca trong

khu Vlfc" Quan di€rn do duQ'c ki€m nghi~m trong thlJc ti€n phat tri€n du lich Vi~t Nam

trong su6t nhi~m ky D~i hQi Dang toan qu6c lfrn thir VIII va dc§n nhi~m ky D~i hQi

Dang tom qu6c lfrn thir IX duQ'c nang len: "Phat tridn nhanh du Itch thqt Slf trif thanh

m(Jt nganh kinh ti mili nh9n". Van ki~n D~i hQi Dang tom qu6c lfrn thir X xac dinh:

Phat triin du Itch, m(Jt nganh kinh ti mili nh(Jn"; phdn dau sau niim 2010, Vi~t Nam

dUf/c xip vao nh6m qu6c gia co nganh du itch philt tridn trong khu VlfC. Phat tridn

nhanh dtch V~ du Itch chat lur;mg... d~ gop ph6n t(lO buac philt tri~n vu(J1 bqc cua khu

VlfC dtch V~.

2. Chinh sach ciia Nbit DU'O'C v~ phat tri~D van boa, gia dirlh, th~ thao va du

ljch trong tbOi ky d6i moo

2.1. Chinh sach cua nhil nuO'c v~ xay dlplg va phat triin van hoa,

14

NQi dung bao quat cua cac chinh sach: "Th6ng nhdt quan Iy va phdt triin Sl!

nghi?p van hod, van h()c, ngh? thugt; quy ajnh cdc bi?n phdp ai bao t6n, phdt triin

nJn van hod tien tiin, agm aa ban siic dan tQc; bao V? va phdt huy gid trj di san van

hod, khuyin khich phdt triin tai nang sdng tgo van hod, ngh? thutJ;t. Ch6ng vi?c truyJn

bd tu tuirng va san phdm van hod aQc hgi, bai tm me tin, hit tlf-C; kh6ng ngung xay

dvng nip s6ng van minh trong xii hQi. "

Chinh sach VI mo v~ van hoa duQ'c ghi trong Bien phap t~i cac di~u sau:

:

Di~u 30. Nha nu&c va xa hQi bao t6n, phat trien van hoa Vi~t Nam: Dan tQC, hi~n d~i, nhan van; ke thira, phat huy nhtlng gia tri cua n~n van hien cac dan tQc Vi~t Nam,

tu tuOng, d~o duc, phong cach H6 Chi Minh; tiep thu tinh hoa van hoa nhan lo~i; phat

huy mQi tai nang sang t~o trong nhan dan.

Nha nu&c th6ng nhAt quan ly S\l nghi~p van hoa. Nghiem cAm truy~n ba tu tuOng

va van hoa phan dQng, d6i tIVY, bai trir me tin, hu t\lc.

Di~u 32. Van hQc, ngh~ thu~t gop phfrn b6i dUOng nhan cach va tam h6n cao d~p

cua nguai Vi~t Nam.

Nha nu&c dfru tu phat trien van hoa, van hQc, ngh~ thu~t; t~o di~u ki~n de nhan

dan duQ'c thuOng thuc nhtlng tac phAm van hQc, ngh~ thu~t co gia tri; bao trQ' de phat

trien cac tai nang sang t~o van hQc, ngh~ thu~t.

Nha nuO'c phat trien cac hlnh thuc da d~ng cua ho~t dQng van hoa, ngh~ thu~t;

khuy€n khich ho~t dQng ngh~ thu~t van hoa, ngh~ thu~t qUfrn chung.

Di~u 34. Nha nu&c va xa hQi bao t6n va phat trien cac di san van hoa dan tQc;

...

cham 10 cong tac bao t6n, bao tang, tu b6, ton t~o, bao v~ va phat huy tac d\lng cua cac

di tich lich sir, cach m~ng, cac di san van hoa, cae cong trinh ngh~ thu~t, cac danh lam,

thfutg canh. Nghiem cAm cac hanh dQng xam ph~m d€n cac di tich lich sir, cach m~ng,

cae cong trlnh ngh~ thu~t, danh lam, thfutg canh".

De giup can bQ cong chuc van hoa - xa hQi xa th\lc thi chinh sach cua Nha nu&c

co hi~u qua tren dia ban, xin dUQ'C.,neu mAy diem.khai quat sau:

m\lC tieu chi€n

- Tinh nhdt qudn gifra chinh sach cua Nha nu&c va quan diem cua Dang the hi~n a luQ'c cua Dang va Nha nu&c ta v~ van hoa la: Xay dvng nJn van hod Vi?t

Nam tien tiin, agm aa ban siic dan tQc; gop phdn nang cao aai s6ng vgt chdt va tinh

thdn cua nhan dan. Tinh nhdt quan dy con th€ hi~n a duOng l6i cua Dang, chinh sach eua Nha nuac v€ van hoa d€u nhArn th\lc hi~n nhi~rn V\l quan trQng cua S\l nghi~p phat

tri€n van hoa dan tQc la: Giir gin va phdt huy gid tri van hoil truyJn th6ng, tiip thu tinh

hoa van hoil nhan IOt;li, kh6ng ngimg philt tridn van hoil Vi?t Nam th6ng nhdt ma iJa

dt;lng trong cQng d6ng cilc dan tQc Vi?t Nam.

- MQi chinh sach cua Nha nuac v€ van hoa d€u duQ'c xay d\lIlg tren cO' sa yeu e§u th\lc tien khach quan 6n dinh chilID tri, phat tri€n kinh t€ - xii hQi trong di€u ki~n nla

thi truOng dinh huOng XHCN;

ella, hQi nh~p, xay d\lIlg Nha nuac phap quy€n, kinh t€

t6 phat tri€n khong d6ng d€u gifra cac vUng, mi€n, y€u

d6ng thai c6 chu y y€u t6 da dan tQc, da van hoa... Bai v~y chinh sach Nhcl nuac v€ van hoa co tinh il8ng bfj, va tfnh phdp Iy cao.

- D6i vai cong chuc van hoa - xii hQi xii cAn d~c bi~t chu Ytinh d6ng bQ va tinh phap 19 eua chinh sach nha nuac v€ van hoa, khong duQ'c vuQ't thfun quy€n trong th\lc thi chinh saeh, tuy ti~n v~ d\lng lam sai l~ch chinh sach cua Nha nuac v€ van hoa. Lam nhu v~y

khong nhUng khong dam bao tinh phap ly cua cac chinh sach v€ van hoa, rna con anh

huOng xdu d€n vi~c th\lc thi cac chinh sach khac cua Nha nuac tren dia ban.

Chinh sach Nha nuac v€ van hoa th€ hi~n trong cac lu~t va cac chuang trlnh m\lc

tieu, ehi€n

luQ'c phat tri€n van hoa.

MQt s6 IUQt va phdp I?nh vJ van hoil: Lu~t Sa htiu tri tu~, Lu~t Di san van hoa,

Lu~t Xudt ban, Lu~t Di~n anh, Phap l~nh Thu vi~n, Phap l~nh Quang cao.

MQt 86 chuang trinh m1:lc tieu va cUQc vQn iJQng "Toan dan iJoan kit xay d1;mg iJ&i s6ng van hod": Chuang trinh m\lc tieu bao t6n va ton t~o di tich danh th~ng;

Chuang trlnh m\lc tieu chdn hung di~n anh; Chuang trlnh m\lc tieu xay d\lIlg dai s6ng van hoa a cO' sa; CUQc v~n dQng "Toan dan doim k€t xay d\lIlg dai s6ng van hoa"; MQt s6 chuang trlnh lien quan: Chuang trinh 135; Chuang trinh xoa d6i giam ngheo;

Chuang trinh xay d\lIlg nong than rnai ...

Cac qlly dinh cua Hi€n phap va cac van ban phap lu~t, chinh sach:

- DiJu 64 cua Hiin philp nuac CHXHCN Vi?t Nam (narn 1992) kh~ng dinh: "Gia

iJinh Ia ti bao cua xd hQi. Nha nuac bao hQ h6n nhan va gia iJinh". Ben e~nh d6, cac

16

2.2. Chinh sach cua Nhil nuuc vi xay dlplg gia tlinh

quy dinh tnrc ti€p lien quan d€n tUng vftn d€ C\l th€ cua gia dlnh cac quy€n cO' ban cua

cong dan, nhUng thanh vien cua cac gia dinh duQ'c Hi€n phap quy dinh t~i Chuang V

v€ "Cac quy€n cO' ban cua cong dan" (til Di€u 49 d€n Ui€u 82): Quy€n sa hfru hqp

phap va quy€n thila k€ cua ca rman (Di€u 58); quy€n hQc t~p, quy€n duQ'c huOng ch€

dQ bao v~ sue kh6e, quy€n binh d~ng nam nft (cac di€u 59, 60, 62, 63); quy€n sa hfru nha a, quy€n xay d\ffig nha a, bftt kha xam ph~m v€ ch6 a, quy€n tlJ do di l~i va cu tm atrong nuac, quy€n ra nuac ngoai va til nuac ngoai v€ thea quy dinh cua phap lu~t, quy€n t\l do tin nguOng ton giao (cac di€u 58, 62, 68, 70); quy€n bftt kha xam ph~m v€

;

than th€ (Di€u 71); cac quy~n va nghIa Vl) v€ hon nhan gia dlnh (Di€u 64); chinh sach d6i

v61 thuang binh, b~nh binh, gia dlnh li~t sl, nhUng nguOi va gia dlnh c6 cong vai nuac, nguOi gia, nguai tan ~t, tre em m6 coi khong nm nuang tlJa (Di€u 67); chinh sach t~o di€u ki~n cua Nha nuac d6i v6'i nguOi Vi~t Nam djnh cu anuac ngom gift quan h~ g~ bo vai gia dlnh (Di€u 75)... C6 th€ noi vi~c quy dinh nhUng quy€n va nghIa Vl) eua cong dan

quy dinh trong Hi€n phap 1992 ehinh la n€n tang phap ly cO' bim nhftt cho vi~c ban hanh

chinh sach xay d\ffig gia dlnh Vi~t Nam.

quan trrng hinh thanh va gido d¥c nhtin cach, gop phdn vao Sl! nghi?p xtiy dvng va

bao V? t6 qu6c" va cling kh~ng dinh m\lc dich eua phap lu~t v€ hon nhan gia dlnh

nh~m "aJ cao vai tro cua gia ainh trong aai s6ng XQ hf)i, phat huy truyJn th6ng va

nhUng phong t¥c tgp quan t6t a~p cua dan tf)C Vi?t Nam, xoa b6 nhUng phong t¥c tgp qudn 19c hq,u vJ hon nhan va gia ainh.

;

- DiJu 37 Bf) lugt Dan sv v€ "Quy€n duQ'c huOng S\l cham soc gifta cac thanh

D€ C\l th€ hoa cac quy dinh cua Hi€n phap nam 1992, nhi€u van ban lu~t, phap l~nh do Qu6c hQi, Uy ban ThuOng Vl) Qu6c hQi ban hanh cac van ban lu~t, phap l~nh tren tinh thftn kh~ng dinh: "Gia ainh la chiic noi nuoi duOng con nguai, la moi truirng

Sl! cham soc, giup ail nhau phu h9P vai truyJn th6ng ago auc t6t a~p cua gia ainh Vi?t

Nam. Con chau chua thanh nien aUf/c huimg Sif cham soc, nuoi duOng cua cha m~,

ong ba; con chdu co b6n phgn kinh trrng, cham soc va ph¥ng duOng cha m~, ong ba".

- Bf) lUt7t Hinh S1! nuac CHXHCN Vi?t Nam (nam 1999) da danh Chuang XV­

vien trong gia dlnh" quy dinh: "Cac thanh vien trong gia ainh co quyJn aUf/c huimg

d~n Di€u 152), li~t ke C\l th€ cftu thanh tQi ph~m cua cac hanh vi ph~m tQi xam h~i ch~ dQ hon nhan gia dlnh th€ hi~n ra chinh sach xu 19 hlnh S\l cua Nha nu6'c ta d6i v6'i lo~i

Quy dinh cac tQi xam ph~m ch~ dQ hon nhan va gia dinh. V6'i 07 tQi danh (til Di€u 146

tQi ph~m nay la: LAy giao dl)c lam chinh, vi~c xu ly chu y€u mang tinh chAt ran de

b~ng ch€

giao d\lc; truOng hqp c6 tlnh khong chiu sua chua, tai ph~m thl mOi xu ly nghiem kh~c

nguy~n, ti€n bQ (Di€u 146); TQi vi ph~m ch€ dQ hon nhan mQt vq, mQt ch6ng (Di€u

147); TQi t6 chuc tao hon, tQi tao hon (Di€u 148); TQi lo~n luan (Di€u 150); TQi nguqc

tai hlnh S\I. Cac tQi nhu: TQi cUOng ep k€t hon ho~c can tra hon nhan t\I

dai ho~c hanh h~ ong ba, cha m~, vq ch6ng, con, chau, nguai co cong nuoi dUOng

la mlnh (Di€u 151); TQi tu ch6i ho~c tr6n tranh nghla Vl) cAp dUOng (Di€u 152)... d€u

- Lug! Hon nhan gia dinh (nam 2000) quy dinh ra nhfmg nguyen t~c cO' ban cua

nhUng harm vi trvc ti€p xfun h~ d€n cac quan h~ hon nhful gia dlnh duqc phap l~t bao v~.

ch€ dQ hon nhan va gia dlnh, trach nhi~m cua Nha nu6'c va xii hQi va cong dan d6i v6'i

hon nhan gia dlnh va vi~c bao v~ ch€ dQ hon nhan va gia dlnh va nhfmg vAn d€ quan

lien quan d€n hon nhan va gia dlnh. Lu~t bao v~, cham soc va giao trQng khac tf\l'C ti€p

nhi~m cua gia dlnh, Nha nu6'c va xii hQi trong vi~c bao v~, cham soc va giao dl)c tre em.

- Lug! Binh dang giai (nam 2006) quy dinh nguyen t~c blnh d~ng gi6'i trong cac

d\lc tre em nam 2004 dii quy dinh C\l th~ v€ cac quy€n va b6n ph~ cua tre em; trach

nhi~m cua cO' quan, t6 chuc, gia dlnh, ca nhan trong vi~c th\lc hi~n blnh d~ng gi6'i.

lInh V\IC cua dai s6ng xii hQi va gia dlnh, bi~n phap bao dam blnh dfutg gi6'i, trach

Ml)c tieu blnh d~ng gi6'i la xoa b6 phan bi~t d6i xu v€ gi6'i, t~o cO' hQi nhu nhau cho

d~ng gi6'i th\Ic chAt giua nam, nu va thi€t l~p, cung c6 quan h~ hqp tac, h6 trq giua

nam va nu trong phat tri~n kinh t€ - xii hQi va phat tri~n ngu6n nhan l\Ic, ti€n t6'i blnh

- Lug! Phong, ch8ng bt;lo IlfC gia dinh (nam 2007) quy dinh v€ phong ngua b~o l\Ic

nam, nu trong mQi lInh V\IC cua dai s6ng xii hQi va gia dlnh.

gia dlnh, bao v~, h6 trq n~ nhan b~o l\lc gia dlnh; trach nhi~m cua ca nhan, gia dlnh,

cO' quan, t6 chuc trong phong, ch6ng b~o l\Ic gia dlnh va xu ly vi ph~m phap lu~t v€

phong, chf>ng b~o l\Ic gia dlnh.

Phap l~nh Dan sf> ngay 9/1/2003 quy dinh ra tren cO' So' quy dinh cua Hi€n phap

gia dinh it con, no am, binh dang, !iin bQ, hgnh phuc va bJn vUng". D6ng thai, cong

nam 1992: Cong dan co nghla Vl) "th1!c hi?n ki hot;lch hoa gia dinh; xay difng quy mo

dan cling co nghla Vl) "thlfc hi¢n cac bi?Yl philp phil h(1JJ d~ nang cao th~ chAt, tri tu~,

18

tinh thfrn cua ban than va cac thanh vien trong gia dlnh".

- Phdp l?nh vJ nguiJi cao tubi ngay 28/412000 neu r6: "Vi?c cham soc aiJi s6ng

vgt chtlt, tinh thdn va tiip t¥c philt huy vai tro cua nguai cao tu6i la trdch nhi¢m cua

gia dinh, Nha nuac va toan xd h(Ji". Phap l~nh kh~ng dinh: "Nguai cao tu6i dut;1c gia

dinh, Nha nuac va xd h(Ji ph¥ng duOng, chiirll soc va phdt huy vai tro theo quy djnh

cua philp lugt ". D6ng thai, "vi¢c ph¥ng duOng nguai cao tu6i la trdch nhi¢m cJ:tu yiu

cua gia dinh co nguili cao tu6i. Nguai cao tu6i co dan, khong nai nuang tva, khong co ngu6n thu nhgp dut;1c NhiJ nuac va xd h(Ji tr(1 giup". v~ chfnh sach chung d6i v&i nguai cao tu6i, Phap l~nh kh~ng dinh: Nha nu&c co chfnh sach phli hqp v~ cham soc

suc khoe, cai thi~n dai s6ng v~t chftt, tinh thftn, t(;10 di~u ki~n de nguai cao tu6i s6ng

;

kh6e, s6ng VlIi, s6ng co fch; d6ng thm phat huy vai tro clla ngum cao tu6i trong SlJ nghi~

xay d\IDg va bao v~ T6 qu6c.

- Phdp l~nh Nguili tan tgt ngay 30/7/1998 kh~ng dinh vi~c bao v~, cham soc va t(;10 di~u ki~n cho nguai tan t~t hoa nh~p cQng d6ng la hO(;1t d(>ng co y nghla kinh t€, chinh tri, xa hQi va nhan van sau s~c, la truy~n th6ng t6t d~p cua dan tQc ta; d6ng thai

kh~ng dinh trach nhi~m cua gia dlnh, Nha nu&c va xa h(>i d6i v&i nguo'i tan t~t. Phli

hqp v&i Di~u 67 Hi€n phap 1992, Phap l~nh neu ro Nha nuac khuy~n khfch, t(;10 mQi

di~u ki~n thu~n lQ'i cho nguai tan t~t tren cac m~t ca v€ dai s6ng v~t chftt va tinh thftn;

trQ' giup, cham soc suc khoe, ph\lc h6i chuc nang cho hQ, d?c bi~t tre em tan t~t, nguai

tan t~t do h~u qua cua chftt d(>c da canl duQ'c Nha nu&c va xa hQi d~c bi~t quan tam bao

v~, cham soc. Di~u 4 Phap l~nh quy dinh trach nhi~m cua cha m~, cac thanh vien trong

gia dlnh, nguai giam hQ cua nguai tan t~t co nghla Vl) nuoi dUOng, cham soc, giup dO'

nguai tan t~t ph\lc h6i chuc nang, hQc t~p, lao dQng va tham gia sinh hO(;1t xa hQi.

Nguai tan t~t n~ng tuy co nguai than thfch nhung gia y€u, gia dlnh ngheo khong du

kha nang kinh t€ de cham soc thl duQ'C huOng trQ' cftp xa h(>i. Nguai tan t~t n~g khong

;-

co ngu6n thu nh~p va khong nO'i nuong t\la duQ'c nha nu&c va xa h(>i trQ' giup, cham

soc, nuoi dUOng t(;1i nO'i cu tm ho~c t(;1i cac cO' sa xa hQi cua Nha nu&c, cua cac t6 chuc

xa hQi.

- Nghj ajnh s6 87/2000/ND-CP ngay 21/11/2001 cua Chfnh phu da "quy dinh C\l the cac hanh vi vi ph~m hanh chinh, hlnh thuc va muc xu ph~t, thu t\lC va thftm quy~n

xu ph~t vi ph~m hanh chirili trong lInh VlJC hon nhan va gia dlnh". Chuang II cua Nghi

dinh quy dinh C\l the cac hanh vi vi ph(;1m hanh chinh trong lInh VlJC hon nhan gia dlnh,

hlnh thuc va muc ph~t. Cac quy dinh nay co khung muc ph(;1t ti€n nhln chung thftp (trir

cac quy dinh xu ph~t t6 chuc vi ph~m quy dinh v€ nuoi con nuoi co muc ph~t cao nh~t quy dinh d€n 5.000.000d con phdn IOn cac hanh vi vi ph~m d€u quy dinh ph6 bi€n a

muc 50.000d d€n 200.000d).

- Nght dtnh s6 08/2009/ND-CP ngay 04/2/2009 eua Chfnh phu quy dinh chi ti€t va huOng dfrn mQt s6 di€u cua Lu~t Phong, ch6ng b~o l\lc gia dirm v€: Chinh sach cua Nha nuac v€ phong, ch6ng b~o l\lc gia dinh; tu v~n, g6p y, phe blnh trong cQng d6ng dan cu v€ phong ngira b~o l\lc gia dinh; bi~n phap c~m ti€p xuc thea quy€t dinh cua

Chu tich Uy ban nhan dan xa, phuOng, thi tr~n.

- Nghi dinh s6 110/2009/ND-CP ngay 16/12/2009 cua Chinh phu quy dtnh v~ xu phgt vi pht;lm hanh ehfnh trong l'inh we phong, eh6ng bgo IlfC gia dinh, quy dtnh v~ hilnh vi vi phgm hanh ehfnh, hinh thirc, muc xu phgt, bi?n phap khac phlf-c hq,u quil, thdm quy~n va thu tlf-C xu phgt vi phgm hanh ehfnh trong l'inh VlfC phong, eh6ng bgo IlfC gia dinh. Cdc quy djnh nily co khung mue phgt ti~n tit lOO.OOOd tlJi 30.000.000d (cao han nhi~u so viii

mue phgt eua Nght djnh s687/2000/ND-CP).

Nhln chung, tren cO' sa cac Nghi quy€t cua Dang va quy dinh cua Hi€n phap 1992, nhi€u chinh sach v€ gia dlnh da duQ'c ban hanh d€ di€u chinh cac quan h~ gia dlnh trong

xa hQi thea tieu chi xay d\ll1g gia dlrill Vi~t Nam no ~m, blnh dang, ti€n bQ, h~nh phuc va phat tri€n b€n vilng. Cac quy dinh d6 la cO' sa phap Iy d€ cac c~p, cac nganh tri€n khai cac ho~t dQng th\lc hi~n cong tac gia dlnh tren ph(;Ull vi toan qu6c.

Tuy nhien, chua c6 mQt van ban quy ph~m phap lu~t nao quy dinh mQt cach toan

di~n v€ v~n d€ gia dinh rna chu y€u quy dinh d6i v61 nhUng v~n d€

thi€t than ttvc ti€p

lien quan d€n gia dinh nhu: V~n d€ hon nhan va gia dlnh; chinh sach phap lu~t v€ dan

s6, v€

tre em, nguOi cao tu6i, nguOi tan t~t, v€ xoa d6i giam ngheo, v€ kinh t€

trang

tr~i, hQ gia dinh, v€ huang uac, quy uac lang xa, v€ xu ly vi ph~m phap lu~t harlh

chinh, hinh s\llien quan d€n ch€ dQ hon nhan va gia dlnh.

2.3. Chink sack v2 phtit triin S(r nghi?p Thi dfiC thi thao (TDTT)

a) B(J may quan If di~u hanh Slf nghi?p TDTT

a Vi~t Nam, bQ may quan Iy di€u hanh S\l nghi~p TDTT g6m 2 h~ th6ng: Cac ca

quan quan If nhil nulJc va cdc t6 chuc xii h(Ji v~ TDTT.

20

Cac ca quan quan If; nha nuac vJ TDIT bao gbm: Chinh phu, BQ Van h6a, The thao va Du Ijch (BVHTTDL); cac BQ, cO' quan ngang bQ, cO' quan thuQc Chinh phu; Uy ban

nhan dan cac cftp (DiJu 5, Lutj,t TDIT).

;

CO' quan chuyen mon giup BQ VHTTDL quan ly nha nuac v€ TDTT & Trung uong la T6ng C\!C TDTT(theo Nghj ajnh 185/2007); CO' quan chuyen mon giup Uy ban nhan dan cAp tinh qufm If nhil nuO'c v~ TDTT la s~ Van hoa, Th~ thao va Du Ijch (theo Nght atnh 13/2008 cua Chinh Phu); CO' quan chuyen mon giup Uy ban nhan dan cftp huy~n quan ly nha nuac v€ TDTT la phong Van hoa va Thong tin (theo Nght ainh 14/2008 cua Chinh Phu); Giup Uy ban flhan dan cftp xa quan ly nha nuac v€ TDTT la

2 cong chilc ph\! trach van xa (theo Nghi atnh 92/2009 cua Chinh phu.

Cac t6 chilc xa hQi v€ TDTT bao g6m: Uy ban Olympic qu6c gia, cac Lien doan,

Hi~p hQi th~ thao, HQi d6ng TDTT, Cau l~c bQ TDTT &Trung uong, dja phuong va

trong cac nganh.(Lugt TDTT tir DiJu 68 ain 73).

qU6c gia v€

Cftp qu6c gia c6 Uy ban Olympic Vi~t Nam (La thanh vien cua Uy ban Olympic qu6c ti, H6i a6ng Olympic Chau A, Lien aoan th~ thao Dong Nam A) va cac Lien doan tUng mon the thao (Vi d1:l Lien aoan bong aa Vi?t Nam) ho~c Hi~p hQi the

thao qU6c gia v€ nhi€u mon the thao (Vi d'?l Hi?p h6i th~ thao duai nuac Vi?t Nam g6m

la thanh vien

mon bai, lijn, nhay cdu ...); cac Lien doful Hi~p hQi the thao qU6c gia d€u cua Lien doan Hi~p hQi tuang (rng &Dong Nam A, Chau A, Th€ giai.

Cftp ngarm d6 la cac Lien doan, Hi~p hQi duQ'c t6 chilc thea nganh ho~t dQng nhi€u

mon nhung cung mQt d6i tuQllg va co tinh qu6c gia. (Vi d1:l: H6i th~ thao at;li h()c va

chuyen nghi?p Vi?t Nam cua sinh vien at;li h()c; H6i th~ thao nguai khuyit tgt Vi?t Nam

cUa nguai khuyit tgt). Cae HQi the thao nganh & Vi~t Nam d€u la thanh vien cua t6 chilc

d6 &khu V\IC va th€ giai.

d dja phuong, d6 la cac Lien doful, Hi~p hQi the thao cftp tinh. N6 la thanh vien

eua Lien d03n, Hi~p hQi the thao cftp qu6c gia ho~c cftp nganh.

Uy ban Olympic Vi~t Nam la mQt t6 chilc xa hQi v€

the thao d~i di~n cho the thao Vi~t Nam trong phong trao Olympic qU6c t€. Uy ban Olympic Vi~t Nam ho~t dQng u.r th\1'c hi~n nhi~m V\!, quy€n h~n, t6 chilc bQ may, nhan S\1' va chu, t\1' chju trach nhi~m v€

tai chfnh thea quy dinh cua phap lu~t.

Lien doan th~ thao qu6c gia la mQt t6 chuc xa hQi ngh~ nghi~p v~ mQt mon ho~c

mQt s6 mon lien doan th~ thao qu6c gia ho~t dQng tl! chu, tl! chiu trach nhi~m v~ quy~n,

nghla V1;L, t6 chuc bQ may, nhm S\l va tai Cllinh thea quy dinh cua phap lu~t.

Ho~t dQng tac nghi~p v~ TDTT bao g6m: Xay d1Jllg phong trao trong ca~ d6i

tuqng dia ban. Ban hanh Lu~t thi dAu va di~u I~ giai. Tuy~n chQn, hufulluy~n, dao t~o

VDV, HLV, TT. T~p huful cac dQi tuy~n, d\l tuy~n qu6c gia. T6 chuc cac giai th~ thao

trong nuO'c va qu6c t~ t~i Vi~t Nam. Ban hanh va cong nh~n thanh tich va dfuIg cAp

VDV, HLV, TT. "'fv'~n dQng tai trQ', quang cao. Xay d1Jllg, qu8n Iy, khai thac cong trlnh

th~ thao, kinh doanh th~ thao.

Nhiing ho~t dQng nay dang duQ'c chuy€n giao til cac cO' quan qu8n ly nha nuO'c v~

TDTT sang cho cac t6 chuc xa hQi v~ TDTT th\lc hi~n (XQ hQi h6a TDIT).

b) Quan If; nhil nuac vJ TDTT qudn chung

- Muc tieu: T~o ra mQt xii hQi t~p luy~n nh~m nang cao suc khoe, th~ l\lc, tfim v6c

va chAt luqng cUQc s6ng cua toan dan.

- D6i tuong: Nguai t~p va VDV nghi~p du dang sinh s6ng, cong tac va I1QC t~p

tren mQi mi~n cua T6 qu6c.

- Noi dung quan If: Cac chi tieu (NguOi tgp thi thao thuirng xuyen, Gia ainh thi

thao, NguiJi a(lt tieu ehudn RLTT); H~ th6ng thi dAu th~ thao qufin chUng (D(li hQi, giai,

hQi thi ...); Cau l~c bQ th~ thao cO' So' (ede HQi qudn chung...); DQi ngii cQng tac vien th~

thao cO' So'; Cac mon th~ thao dan tQc, tro chai dan gian; CO' So' v~t chAt va tai chinh cua

TDTT; Cac t6 chuc xa hQi v~ TDTT qufin chung, th~ thao dan tQc va th~ thao giai tri.

- Cac giai phap cO' ban:

Tang cuOng s\llanh d~o va quan Iy cac cua cAp uy dang va chinh quy~n d~ th\lc hi~n

nhi~m V1;L dua TDTI v~ cO' So'; Dinh hu6ng cac hlnh thuc va nQi dung ho~t dQng chu y~u

cua cac d6i tuQ1lg qufin chung nhan dan tren cac dia ban; Tich C\lC chu dQng ph6i hqp lien nganh d€ chi d~o phat tri€n phong trao va dAy ml;lnh xa hQi h6a TDTT acO' sa.

- Nhiem vu phat tri€n TDTT qufin chung (theo Quyit ajnh 21981QD-ITg ngay

3.12.2010 eua Thu tuang chinh phil phe duy?t Chiin IUf/c phdt triin TDTT Vi?t nam

ain 2020) g6m 10 nQi dung:

22

M(Jt la, ti€p 1\lc th\Ic hi~n "Cu(Jc vgn tl(Jng toan dan ren luy?n than thi theo guang Bric H6 Vl tlgi" g~n VOl tri€n khai phong trao xay d1J11g gia dlnh van hoa, lang, ban, t6 dan

Hai la, tuyen truy~n ph6 bi€n huOng d§n mQi d6i tllQ11g quful chUng ~p luy~n, tham d\I

ph6, khu dan CU, cO' quan, don vi & cac dja phuong, cac ban, nganh va doan th€.

thao trong cac cau l~c bQ tUng mon ho~c nhi~u mon th€ thao duqc thanh

thi ddu th€ d\lc, th€ l~p, ho~t dl)ng acac cO' quan, don vi, doanh nghi~p, truOng hQc, xa, phuOng va thi Wo.

Ba la, cUng c6 va tang cuOng h~ th6ng thi€t ch€ v~ quan ly cac mo hlnh th€ d\lc, th€ th€ d\lc, th€ thao, mo hlnh di€m v~ phat tri€n thao qudn chung: Cau l~c bQ th€ d\lc, th€

thao quftn chung d6i VOl nhfrng vUng co mirc dl) phat tri€n kinh t€ - xa hQi d~c tnmg.

Ban hanh thi€t ch€ van hoa - th€ thao d6i v6'i tUng c\lm, di€m dan cu g~n k€t v6'i

quy ho~ch sir d\lng dftt, xay d\lIlg do thi - nong thon m6i;

Ban hanh va huOng dftn th\lc hi~n quy ch€ v~ t6 chirc thi dftu, l€ hQi th€ thao,

h~ th6ng tieu chi, chi tieu v~ phat tri€n th€ d\lc, th€ thao qudn chung;

thao dan tQc va th€ thao giai tri; xay d1J11g va ban hanh cong tac phong danh hi~u, th€

Thanh l~p, hu6ng dftn va he; trq ho~t dl)ng d6i v6i cac Hl)i d6ng th€ d\lc, th€ thao,

Cau l~c bl) th€ d\lc, th€ thao acftp xa;

Duy trt va hom thi~n h~ th6ng thi dftu th€ thao cho mQi nguai chu ky hang nam,

hai nam ho~c b6n nam... ;

Ban hanh chinh sach khuy€n khich va he; trq phat tri€n th€ d\lc, th€ thao d6i v6'i cac

d6i tilQ11g xa hl)i d~c bi~t, d6ng bao dan tl)c thi€u s6, nguai cao tu6i, ngum khuy€t t~t.

B6n la, Ti€p 1\lc h6 trq ddu til va ban harm cac chinh sach khuy€n khich huy dl)ng

th€ d\lc, th€ thao quftn chung. Khuy€n khich cac ngu6n l\Ic xa hl)i ddu til cho phat tri€n

Niim la, ban hanh cac quy chuAn v~ quy ho~ch dftt dai cho th€ d\lc, th€ thao; tang

phat tri€n th€ thao giai tri, kinh doanh djch V\l th€ thao gful VOl ho~t dQng van hoa, du lich.

thao trong quftn th€ Trung cuOng ddu tu xay d1J11g cac san chai bai t~p, cong trlnh th€

Sriu la, tang cuOng cong tac dao t~o, b6i dUOng can bl), hu6ng dftn vien th€ d\lc,

tam van hoa - th€ thao cftp xa, c\lm thon - ban, thon, ban.

th€ thao qudn chung; chu trQng t~p huftn, b6i dUOng nghi~p V\l chuyen mon cho cl)ng

tac vien th€ d\lc, th€ thao cftp xa va thon, lang, ban.

Bay la, ddy m~nh cong tac thong tin tuyen truy~n nh~m nang cao nh~n thuc, trach

thao v~ vai

nhi~m cua cac cfrp uy, chinh quy~n ca sa va cac can bQ ngarm th~ d\lc, th€

tro cua ho~t dQng th€ d\lc, th~ thao, d~c bi~t t~i cac vUng sau, vUng xa, vUng d6ng bao

dan tQc thi€u s6.

Tdm la, xay dl)l1g mo hlnh di~m v~ ca sa v~t chfrt va t6 chuc ho~t dQng th~ d\lc,

thao t~i cac thon, ban va xa; uu tien dao t~o ngu6n nhan l\lc cho phat tri~n th~ d\lc,

th€ th~ thao acac vUng sau, vung xa, vung d6ng bao dan tQc thi~u s6.

Chfn la, dua cong tac SUll tAm, th6ng ke phan lo~i cac tro chai v~n dQng dan gian

trong cac l~ hQi truy~n th6ng hang nam cua cac dan tQc thi€u s6 thanh rnQt nQi dung

cua nhi~m V\l SUll tAm, bao t6n va phat huy cac di san van hoa phi v~t th~ cac dan tQc

Vi~t Nam; l\la chQn mQt s6 tro chai v~ dQng dan gian d~ d~ xUfrt dua vao thi dfru

trong h~ th6ng thi giai thao qu6c gia; chu trQng bao t6n va phat tri€n cac mon vo c6

truy~n dan tQc.

Muai la, ban hanh va huOng dfrn th\lc hi~n quy ch€ ho~t dQng cua cac cau l~c bQ

th~ d\lc, th~ thao nguai khuy€t t~t; dao t~o, b6i dUOng dQi ngil hUfrn luy~n vien, huOng

dfrn vien, cQng tac vien th€ d\lc, th€

thao nguai khuy€t t~t. Ban hanh b6 SLIng cac di~u

xay dl)l1g ca sa t~p luy~n, san bili th€

ki~n dap (mg nhu cAu t~p luy~n th~ d\lc, th~ thao cua nguai khuy€t t~t trong quy chudn thao; thi di~m xay dl)l1g amQt s6 tinh, thanh ph6

cac Trung tam hUfrn luy~n th€ thao cho nguai khuy€t t~t.

2.4. Chinh sach phat triin du Ijch

Hi~n nay du lich dllQ'C nhi~u qu6c gia, trong do co Vi~t Nam, coi la mQt nganh

kinh t€ mili nhQn, co dong gop tich C1JC cho phat tri~n kinh t€, t~o ngu6n thu ngo~i t~

cho qu6c gia, t~o ca hQi vi~c lam cho cQng d6ng, t~o suc Ian toa thuc ddy nhi~u nganh

kinh t€ co lien quan cung phat tri~n va la cAu n6i gifra cac qu6c gia, cac dan tQc, gifra

cac vung rni~n trong nuO'c. Ngoai ra phat tri~n du lich con gop phfin tich C\lC vao bao

t6n t\l nhien, bao t6n va phat huy cac gia tri van hoa truy~n th6ng. Chinh VI v~y, Chi€n

lugc phat tri€n kinh t€-xa hQi cua d~t nuO'c d€n nam 2010 va d€n nam 2020 khang dinh:

"... Phdt tridn dll Itch thgt Slf tra thanh m9t nganh kinh ti mi1i nh9n; nang cao chdt lur;mg va hi?u qua hogt a9ng tren ca sa khai thac l(1i thi v~ ai~u ki?n t1l nhien, sinh thdi, truy~n th6ng van hoa, Itch sit, aap Ung nhu cdu du Itch trong nuac va phdt tridn

nhanh du Itch qu6c ti, s6m at;lt trinh a9 phat tridn du Itch cua khu VlfC. Xay dvng va

24

nang cdp ca sa vgi chdt, hinh thanh cac khu du Itch trQng didm, ddy mgnh hf/p tac, lien kit vai cac nuac... ".

B€ dam bao S\l phat tri€n cua du Iich, mQt s6 chfnh sach chu y€u duqc xac dinh

bao g6m:

1) Nha nu6'c co ca ch€, chfOO sach huy dQng mQi ngu6n I\lc, tang dfiu tu phat

tri€n du Iich d€ bao dam du Iich Ia nganh kiOO t€ mlii nhQn cua ddt nu6'c.

2) Nha nu6'c co chfOO sach khuy€n khfch, Uti dffi v€ d~t dai, tai chinh, tin d\lng

-If

d6i v6'i t6 chuc, ca OOan trong nu6'c va t6 chuc, ca OOan nu6'c ngoai dfiu tu vao cac 1100

V\lC bao v~, ton t~o tai nguyen du Iich va moi tnrOng du Iich; Tuyen truy€n, quang ba

du Iich; Bao t~o, phat tri€n ngu6n OOan I\lc du Iich; Nghien c(ru, dfiu tu, xay d\lllg san phAm du Iich m6'i;... va phat tri€n du Iich t~i nai co ti€m nang du Iich a vUng sau, vung xa, vUng co di€u ki~n kiOO t€ - xff hQi kho khan OO~m sir d\lng lao dQng, hang hoa va

dich V\l t~i ch6, gop phfin nang cao dan trf, xoa doi, giam ngheo.

3) Nha nu6'c b6 trf ngan sach cho cong tac quy ho~ch; h6 trq dfiu tu xay d\ffig k€t

cdu h~ tfing do thi du Iich, khu du Iich, di€m du Iich; h6 trq cong tac tuyen truy€n,

quang ba du Iich, bao v~, ton t~o tai nguyen du Iich va nloi tnrOng du Iich, nghien c(ru,

(mg d\lng khoa hQc va cong ngh~, dao t~o, phat tri€n ngu6n OOan I\lc du Ijch.

4) Nha nu6'c t~o di€u ki~n thu~n Iqi cho nguai nu6'c ngoai, nguai Vi~t Nam diOO cu a nu6'c ngoai vao Vi~t Nam du Ijch; cong dan Vi~t Nam, nguai nu6'c ngoai a Vi~t

Nam di du Iich trong nu&c va nu6'c ngoai; bao dam quy€n va Iqi ich hQ]J phap cua

5) Nha nu6'c t~o di€u ki~n thu~n Iqi d€

khach du Ijch.

6) Nha nu6'c khuy€n khfch, t~o di€u ki~n hlnh thanh quy h6 trq phat tri€n du Iich

ill ngu6n dong gop cua cac chu th€ huOng Iqi ill ho~t dQng du Iich, ngu6n dong gop tv

nguy~n cua t6 chuc, ca nhan trong nu6'c va nU

t6 chuc, ca OOan thuQc mQi thanh phfin kinh t€, cac tfing lOp dan cu tham gia ho~t dQng du Iich, rna rQng giao lUll hQ]J tac gifra du Iich Vi~t Nam v6'i du Iich khu V1JC va qu6c t€.

Du Iich Ia nganh kiOO t€ t6ng hQ]J, mang nQi dung van hoa sau sAc, co tlnh lien

ngaOO, lien vung va xff hQi hoa cao. Ban ch~t ~y cua du Iich dff xac dinh duqc vi trf vai

tro cua du Iich trong phat tri€n kinh t€ xff hQi.

a, B6 may va phan cdp quan If; nhil nUGc vJ du Itch

Bo may Quan Iy Nha nu6'c:

Cae ca quan quan If; nhil nUGC vJ Du Itch bao g6m: Chfnh phu, BQ Van hoa, Th€ thao va Du Iich (BVHTTDL); cac BQ, cO' quan ngang bQ, cO' quan thuQc chinh phu; Uy ban nhan dan cac c~p (Lug! Du Itch ... ?j.

CO' quan chuyen mon giup BQ VHTTDL quan 19 OOa nu6'c v€ Du Iich a trung uong ]a T6ng C\lC Du Iich (theo Nght atnh 185/ 2007); CO' quan chuyen mon giup Uy ban OOan dan cAp tinh quan 19 Ilha nu6'c v€ Du Iich Ia Sa Van hoa, Th€ thao va Du Iich (theo Nght atnh 13/2008 cua Chinh Phu); CO' quan chuyen mon giup Uy ban ooan dan c~p huy~n quan 19 OOa nu6'c v€ Du Iich Ia phong Van hoa va Thong tin (theo Nght atnh 14/2008 cua Chinh Phu); giup Uy ban nhan dan c~p xa quan 19 OOa nu6'c v€ Du

Iich Ia 2 cong chilc ph\l trach van xa (theo Nghj ajnh 92/2009 cua Chinh phu.

Phan cdp quan Iy nhil nUGC vJ du lich

Trong h~ th6ng cO' quan hanh chinh aVi~t Nam, vi~c phan c~p quan 19 nha nu6'c

v€ du Iich hi~n nay flhu sau:

B6 Van hoa, Th~ thao va Du Itch:

- Th\lc hi~n 5 OOi~m V\l chung cua BQ trong do co do co 6 nhi~m V\l C\l th€

QLNN v€ 1100 VlJC ngaOO Du Iich:

1) V€

tai nguyen du Iich va quy hO(;1ch du Iich (Hu6ng dfin, t6 chilc hi~n quy

hO(;1ch t6ng th€ phat tri€n nganh, vung du Iich, dia ban du Iich trQng di€m, khu du Iich

qu6c gia sau khi duQ'c Thu tu6ng ChiOO phu phe duy~t; Ban hanh Quy ch€ di€u

tra,

daOO gia, phful IO(;1i tai nguyen du Iich; Chu trl, ph6i hqp v6'i cac BQ, nganh lien quan

va Uy ban OOan dan tiOO, thanh ph6 trvc thuQc Trung uong t6 chilc di€u tra, daOO gia,

phful IO(;1i tai nguyen du Iich; ban hanh cac quy dinh v€ bao v~, ton t(;10, phat tri€n, khai

thac, sir d\lng tai nguyen du Iich va moi truOng du Iich trong khu du Iich, di€m du

Iich). 2) V€ khu du Iich, di€m du Iich, tuy€n du Iich, do thi du Iich (Trinh Thu tu6ng

Chinh phu cong OO~n khu du Iich qu6c gia, di€m du Iich qu6c gia va tuy€n du Iich

qu6c gia; T6 chilc cong b6 cong khai khu du Iich qu6c gia, di€m du Iich qu6c gia,

tuy€n du Iich qu6c gia va do thi du Iich sau khi Thu tu6ng ChiOO phu ban haOO quy€t

tra vi~c phan IO(;1i, cong OO~n khu du Iich, di€m du

dinh cong nh~n; Hu6ng dfin, ki€m

26

Iich va tuy€n du Iich dia phuong; Ph6i hgp vai BQ Xay dlJ11g thAm dinh h6 sa d€ nghi

cong nh~n do thi du Iich cua UBND tinh, thanh ph6 tIVc thuQc Trung uong; Ban hanh

Quy ch€ quan Iy khu du Iich thuQc ranh giai hanh chinh til hai tinh, thanh ph6 tIVc

tI1UQC Trung uang tra len). 3) V€ huOng d§n du Iich. Ban hanh Quy dinh v€ di€u ki~n,

thu t\lC, h6 sa cdp, d6i, cftp Il:li, thu h6i the huOng d§n vien du Iich va gidy chUng nh~n

thur~t minh vien du Iich; qucin Iy th6ng nhAt trong ca nuO'c vi~c cAp the huOng dftn

vien du Iich va cdp gidy chUng nh~n thuy€t minh vien thea quy dinh cua phap lu~t. 4)

V€ kinh doanh du lich (Ban hanh cac van ban huOng dful th\Ic hi~n quy dinh cua phap

Iu~t v€ kinh doanh 1ft hanh, lUll tm du lich, kinh doanh phat tri€n du lich, di€m du lich

va cac dich V\l du Iich khac; Quy dinh tieu chi phful IOl:li, x€p hl:lng cO' So' lUll tm du

Iich; quy€t dinh phan IOl:li, x€p hl:lng cO' So' lUll tm du lich til 3 sao tra len; Ph6i hgp vai

BQ Giao thong v~n tai huOng d§n v€ v~n chuy€n khach du lich. 5) V€ xuc ti€n du lich

va giao lUll van hoa (HuOng d§n, t6 chuc th\Ic hi~n vi~c thanh I~p va hOl:lt dQng cua van phong xuc ti€n du lich va giao lUll van hoa Vi~t Nam anuac ngoai, van phong xuc ti€n du lich qu6c gia cua nuac ngoai tl:li Vi~t N am; Chu tri, ph6i hgp vai cac BQ, nganh

luqc, k€ hOl:lch, chuong trlnh xuc ti€n

lien quan xay dlJ11g va t6 chuc th\Ic hi~n chi€n

du Iich qu6c gia; chu trl, ph6i hgp vai uy ban nhan dan tinh, thanh ph6 tIVc thuQc Trung uang th\Ic hi~n cac hOl:lt dQng xuc ti€n du lich atrong nuac va nuac ngoai; di€u

ph6i cac hOl:lt dQng xuc ti€n du lich lien vUng, lien dia phuang; Xay dlJ11g va huOng

d§n sir d\lng, khai thac, quan Iy cO' So' dft li~u du lich qu6c gia; T6 chuc th\Ic hi~n vi~c

xay dlJ11g cac san phAm tuyen truy€n, quang ba du lich, cac chuang trinh, S\I ki~n, hQi

chq, hQi thao, tri€n

lam va hOl:lt dQng v€ van hoa, th€

thao, du lich cdp qu6c gia, khu

V\IC va qu6c t€). 6) Quy€t dinh phe duy~t va t6 chuc th\Ic hi~n cac d\I an ddu tu thuQc

thAm quy€n trong IInh \'\IC van hoa, gia dinh, th€ d\lc, th€ thao va du Iich.

T6ng c~c Du Itch: La cO' quan du lich qu6c gia, co nhUng nhi~m V\l va quy€n h~ C\l

th€ sau:

1) Trinh BQ truOng Be> VHTTDL d€

trinh Chinh phu, Thu tuOng Chinh phu quy€t

dinh cac d\I an lu~t, d\I thao nghi quy€t cua Qu6c hQi, d\I an phap I~nh, d\I thao nghi

quy€t cua Uy ban ThuOng V\l Qu6c hQi; cac d\I thao nghi quy€t, nghi dinh cua Chinh

phu v€ du lich va cac d\I an, d€ an khac thea phan cong cua BQ truOng BQ VHTTDL;

Chi€n

Iuqc, quy hOl:lch t6ng th€ phat tri€n du lich, chuong trinh m\lC tieu qu6c gia,

chuong trlnh hanh dQng va cac d\I an, cong trinh quan trQng qu6c gia v€ du lich; cac

d\l thao quy€t diOO, chi thi cua Thu tuang Chinh phu v€

IInh V\lC du Iich; Vi~c dam

phan, ky k€t, gia nh~p di€u uoc qu6c t€ v€ du Iich thea quy dinh cua phap Iu~t; quy€t diOO vi~c thaOO I~p Van phong d~i di~n du Iich Vi~t Nam anuoc ngoai, cho phep vi~c d~t Van phong d~i di~n cua co quan du Iich cua nuoc ngoai, cua t6 chuc du Iich qu6c

t€ va khu V\lC t~i Vi~t Nam; H6 so d€ nghi cong nh~n khu du Iich qu6c gia, tuy€n du

Iich qu6c gia, di€m du Iich qu6c gia.

2) Trinh BQ tnrOng BQ VHTTDL quy€t dinh: K€ ho~ch dai h~n, nam nam va

hang nam v€ phat tri€n du Iich; cac d€ an, d\l an v€ du Iich d€ BQ tnrOng quy€t diOO

:

thea thdm quy€n; Cac d\l thao quy€t diOO, chi thi, thong tu v€ du Iich; cae. van ban quy

ph~m phap Iu~t quy diOO tieu chudn, diOO muc kiOO t€ - ky thu~t v€ 1100 V\lC du Iich; Quy dinh tieu chi phan Io~i, x€p h~ng co sa Ill'll tm du Iich; di€u ki~n, h6 so, thu tl)c x€p h~ng, mdu bi€n hi~u h~ng co sa Ill'll tm du Iich; tieu chudn va mdu bi€n hi~u d~t tieu chudn ph\lc V\l khach du Iich cho co sa kiOO doanh dich V\l du Iich trong khu du Iich, di€m du Iich, do thi du Iich; Quy ch€ di€u tra, danh gia, phan Io~i tai nguyen du

Iich; Quy ch€ quan Iy khu du Iich thuQc ranh gioi haOO chinh til hai tiOO, thaOO ph6

tf\lc thuQc Tnlng uang tra len; Cac quy dinh v€ bao v~, ton t~o, phat tri€n, khai thac,

sir d\lng tai nguyen du Iich va moi tnrOng du Iich trong khu du Iich, di€m du Iich; Cac

quy diOO v€ quan Iy, thu t\lC, h6 so cfrp, d6i, cfrp I~i, thu h6i the huang ddn vien du Iich

va gifry chUng nh~n thuy€t minh vien; Cac quy dinh v€

tieu chudn chuc danh trong

ngaOO du Iich; Cac van ban huang ddn th\lc hi~n quy dinh cua phap Iu~t v€: KiOO

doaOO 1ft haOO; Ill'll tm du Iich; quang ba, xuc ti€n du Iich; quy ho~ch phat tri€n du Iich;

kiOO doaOO phat tri€n khu du Iich, di€m du Iich va cac dich V\l du Iich khac.

3) Chi d~o va t6 chuc th\lc hi~n: Huang ddn, ki€m

tra va chiu trach OOi~m th\lc

..

hi~n cac van ban quy ph~m phap Iu~t, chi€n Iuqc, quy ho~ch, chuang trinh, k€ ho~ch, d\l an v€ du Iich da duqc cfrp co thfun quy€n phe duy~t; T6 chuc cac ho~t dQng xuc ti€n du Iich atrong nuoc va anuoc ngoai; di€u ph6i cac ho~t dQng xuc ti€n du Iich lien vUng, lien dia phuang thea phan cfrp cua BQ tnrOng BQ VHTTDL; Xay d\lIlg cac frn

phdnl tuyen truy€n, quang ba du Iich, cac chuOllg trinh, S\l ki~n, hQi nghi, hQi chq, h9i

thao v€ d-u Iich cfrp qu6c gia, khu VlJC va qu6c t€; Cong b6 cong khai khu du Iich qu6c

gia, di€m du Iich qu6c gia, tuy€n du Iich qu6c gia thea quy diOO cua phap Iu~t; Nghien ctru, kllao sat, danh gia, phan Io~i thi tnrOng du Iich a trong nuoc va a nuoc ngoai;

nghien ctru, d€ xUfrt co ch€, chiOO sach phat tri€n san phdm du Iich phil hqp voi thi

28

hi€u khach du Iich; tuyen truy€n, gi6'i thi~u san phfrm du Iich a trong nu6'c va a nu6'c ngoai; Xay dlJIlg va hu6ng dftn su d\lng, khai thac, quan Iy co sa dft Ii~u du Iich qu6c

gia va t5 chuc thong tin du Iich t~i cac cua khfru qu6c t€ va cac khu du Iich; Ki€m tra

vi~c th\lc hi~n cac di€u u6'c qu6c t€ v€ du Iich rna nu6'c Ce>ng hoa xa he>i chu nghIa Vi~t Nam kY k€t ho~c gia nh~p, cac chuang trinh, d\l an qu6c t€ phan cftp cua Be> truOng Be> VHTTDLva quy dinh cua phap Iu~t; Tham gia cac t5 chuc

tai trq v€ du Iich theo

qu6c t€, he>i nghi, he>i thao, he>i chq, S\l ki~n, chuang trinh, k€ ho~ch hqp tac qu6c t€ v€

Iu~t; T5 chuc th\lc hi~n cac d\l an ddu tu v€ du Iich thue>c thfrm quy€n thea phan cong,

.­

du Iich thea phan cong va phan cftp cua Be> truOng Be> \lHTTDL va quy dinh cua phap

bi~t th\l du Iich va can he> du Iich thea quy dinh cua phap Iu~t; Cftp, d5i, thu h6i gifty

phful cftp; Quy€t dinh x€p h~ng co sa lUll tm du Iich til 3 sao tr& len, h~ng cao cftp cho

I~p chi nhanh cua doanh nghi~p du Iich nu6'c ngoai t~i Vi~t Nam thea quy dinh cua

phep kinh doarm 1ft hanh qu6c t€; cftp, gia h~n, d5i, sua d5i, thu h6i gifty phep thanh

phap Iu~t; Quan Iy th6ng nhftt trong ca nu6'c vi~c cftp the hu6ng dftn vien du Iich va

nghi~p tf\lc thue>c T5ng C\lC Du Iich, cae t5 chuc th\lc hi~n dich V\l cong thue>c IInh V\lC

gifty chUng nh~n thuy€t minh vien thea quy dirlh cua phap Iu~t; Quan Iy cac t5 chuc S\l

du Iich thea phan cftp; T5 chuc th\lc hi~n cong tac nghien ctru khoa hQc, Ung d\lng ti€n

be> khoa hQc, cong ngh~ va bao v~ moi truOng trong IInh V\lC du Iich va tai nguyen du

Iich thea phan cftp;...

Uy ban nhan dan tinh, thanh ph6 trifc thuQc trung uang

1) Can cu vao chi€n Iuqc, quy ho~ch, k€ ho~ch phat tri€n du Iich da duqc Chinh phu,

4) Th\lc hi~n cac nhi~nl V\l, quy€n h~n khac do Be> truOng Be> VHTTDL giao.

:;

Thu tu6ng Chinh phu phe duy~t, quy€t dinh vi~c tharm I~p, xay dlJIlg va quan Iy cac khu

du Iich, tuy€n du Iich, di€m du Iich dia phuong; ph6i hqp v6'i T5ng C\lC Du Iich quan Iy

cae khu du Iich, tuy€n du Iich, di~m du Iich qu6c gia; cftp, thu h6i Gifty chUng nh~ khu

du Iich, tuy€n du Iich, di€m du Iich dia phuang.

2) Ban hanh thea thfrm quy€n cac van ban quy ph~m phap Iu~t v€ du Iich t~i dia

phuang. Nhfrng van ban quy ph~m phap Iu~t nh~m C\l th€ hoa cac van ban quy ph~m

phap Iu~t v€ du Iich cua Nha nuac, khong duqc trai v6'i cac quy dinh cua phap Iu~t.

3) Quy€t dinh thanh I~p doanh nghi~p du Iich thea thfrm quy€n.

4) Thfrm dinh ho~c tham gia thfrm dinh cac d\l an dfru tu lien quan d€n du lich t(;1i

diaphuong.

5) Ki€m tra, thanh tra; giai quy€t khi€u n(;1i, t6 cao va xu Iy thea thfrm quy€n cac

vi ph(;1m phap lu~t v€ du lich.

Theo quy dinh cua phap lu~t va di€u ki~n th\lc t€ dia phuong minh, UBND cdp tinh se giao nhUng chilc nang nhi~m V\l nay cho cac sa, ban, nganh, trong d6 Sa

Uy ban nhan dan cae edp thdp han (bao g6m uy ban nhan dan cdp huy~n va uy

VHTTDL dong vai tro tham mUll, di€u ph6i hO':lt dQng quan ly du lic.h cua cac sa, ban, nganh, giup Chu tich UBND cdp tinh QLNN tren dia ban liinh th6.

ban nhan dan cdp xii) th\lc hi~n:

1) Th\lc hi~n quan Iy nha nu&c v€ du lich thea phan cdp cua uy ban nhan dan

tinh, thanh ph6 tn.rc thuQc trung uong, ki€m tra vi~c chAp hanh quy dinh cua phap lu~t

v€ du lich t(;1i dia phuong.

2) Co trach nhi~m th\lc hi~n cac bi~n phap bao dam an toan cho khach du lich,

bao v~ di tich lich su, van h6a va danh lam th~ng canh adia phuong.

Ngoai vi~c phan cAp cho cac cO' quan tn.rc ti€p quan Iy nha nu&c v€ du lich, cac

Be>, cO' quan ngang Be>, cO' quan thue>c Chinh phu trong ph(;1m vi nhi~m V\l, quy€n h(;1n

ki~n thu~n IQ'i cho vi~c phat tri€n du lich. Chinh phu quy dinh C\l th€

cua minh co trach nhi~m ph6i hqp th\lc hi~n vi~c quan Iy nha nu&c v€ du lich, t(;10 di€u

trach nhi~m cua

cac Be>, nganh trong IInh V\lC nay.

3. MQt sa vAn d~ d,t ra v~ nh~n thlle, ti~p e~n va v~n d\lng quan di~m eua

3.1. Mvt sa van 42 4(it ra trong sv nghi?p XQY dlplg va phat min van hoa tren

Ilia oon xa.

3.1.1. V~ nhQn thue

Dang, ehinh sach cua Nha ntr«c trong s\f nghi~p xiy d11Jlg va phat tri~n van hoa, gia dinh, th~ thao va du ljch tren dia ban xa.

30

Nhln chung trong nhUng nam gfrn day, vi~c th\lc thi chinh sach cua Nha nu&c v€ van hoa acO' sa c6 S\l chuy€n bi€n kha ra do trinh de> dan tri ngay cang cao va dQi ngfi can be> xii duQ'c dao t(;10 bai ban hon tru&c. M~t khac, quan di€m cua Dang, chinh sach cua Nha nu&c v€ van hoa ngay cang co y nghla thi€t th\lc d6i v&i S\l nghi~p xay d\ffig

va phat tri€n van hoa nh~m nang cao dai s6ng v~t ch~t va tinh th~n cua nhan dan. Tuy nhien, trong di€u ki~n C\l th€ am<)t s6 dia phuong vdn con m<)t s6 vfut d€ cftn luu y sau:

Quan tri~t quan di€m cua Dang chua sau sAc VI cho r~ng quan di€m cua Dang la

th€ nao thl lam rthu th€.

cai lOn, cai "vI mo", con van hoa a xii la cai "vi mo", thlJc t€ Nh~n thuc phi€n di~n nhu v~y ddn d€n vi~c tri€n khai 'khong "bai ban, thu~n dau lam

do, d~ lam, kh6 bo... nhi€u lInh VlJC bo tr6ng, nhi€u lInh VlJC l~i t~p trung qua muc c~n

thi€t vuqt kha nang va nhu c~u cua van hoa xii, gay h~u qua v€ tai chinh va hi~u Ung· tieu ClJC v€ xii h<)i... Vi~c t6 chuc h<)i lang a nhi€u dia phuong pho truong thea ki€u "lang ta phai hon lang khac" la nhUng vi d\l sinh d<)ng cho v~n d€ nay.

:

V6'i chinh sach cua Nha nu6'c cling con hi~n tuqng "chQn" cai nao c6 lQ'i tru6'c

nhu v~y do chua hi€u

mAt nhu duQ'c Uti diii cai nay hay c6 quy€n lQi cai kia thl tri€n khai tich ClJC. Nh~n thuc tinh d6ng b<) va tinh phap 19 cua cac chinh sach do Nha nu6'c ban hanh. M~t khac, nh~n thuc phi€n di~n se tri€n khai l~ch l~c, kern hi~u qua... h~n

ch€ SlJ quan tam va huOng (mg cua nhan dan d6i v6'i chinh sach cua Nha nu6'c.

3.1.2 v~ tiip cgn

Ngay nay do h~ th6ng chinh tti va b<) may nha nu6'c ~i co sa ngay cang duQ'c cung c6 va hom thi~n. M~t khac, co sa v~t ch~t, trang thi€t bi, d~c bi~t la cac phuong ti~n thong tin d~i chung, phuong ti~n nghe nhin phat tri€n m~nh nen co th€ noi khong co quan di€m

nao cua Dang, chirm sach nao cua Nha nu6'c khong v€ to'i xii. Tuy nhien, do s6 luqng cac

-'

van bim ngay cmg nhi€u, nhi€u van ban duQ'c thay d6i ho~c chinh sua cho phil hQP vo'i tlnh hlnh thlJc t€ cua timg thai kY khong phai khi nao cling d~ ti€p c~n. M~t khac, cong vi~c co tinh SlJ V\l dap (mg nhu c~u cua dai s6ng ngay cmg phong phil cua nhan dan dia

phuong lam cho can b<), cong chuc xii khong con thl gia d€

ti€p c~ d~y du thea dung

;

nghIa cua no d6i vo'i cac van ban ill cac c~p dua xu6ng. D6i vo'i can b<), cong chuc van

hoa - xii h<)i xii con nhu v~y, d6i v6'i nguai dan chAc chAn vi~c ti€p c~ cac van ban cua

Dang, chinh sach cua Nha nu6'c con h~ ch€ hon nhi€u. D€ khAc ph\lc h~ ch€ nay chUng

toi thu neu m<)t s6 bi~n phap l~y ill kinh nghi~m cua m<)t s6 dia phuong d€ cung trao d6i.

* D6i v6'i can b<), cong chuc van hoa - xii hQi xii nen ap d\lng phuong phap tiip

cgn h? tht5ng va tiip cgn diim.

Tiip cgn h? tht5ng la ti€p c~n t~t ca cac van ban va sAp x€p no thea h~ th6ng do

mlnh d~t ra d€ thu~n ti~n nh~t khi su d\lng. each ti€p c~n nay giilp can bQ, cong chuc

thu~n ti~n trong sir d\lng van ban, len k€ hO<;1ch cong tac thea quy, thea nam ml)t cach

khoa h9C khong bi dl)ng, ch6ng cheo, sot vi~c.

Co nhi€u cach t<;10 h~ th6ng; Co th€ x€p h~ th6ng thea c6p - vi?c - thili.

cAp: Xa, huy~n, tinh, trung uong. Xa la cAp th~p nhU1lg tr\fc ti€p nhAt nen x€p

tren nh§t de ti~n ti€p c~n, rbi den huy~n, tinh, trung uong.

Viec: Vi d\l vi~c bao t6n ton t<;1o di tich~ vi~c t6 chuc dai s6ng van hoa cO' sa, vi~c

qUaIl ly dich V\l van hoa... X€p

thea h~ th6ng vi?c chi thlJc hi~n duqc khi ti€p c~n ky

van ban, n~m ch~c nl)i dung chu y€u cua van ban. H~ th6ng nay giup can bl), cong

chuc xa tri€n khai cong vi~c co bai ban, khoa hQc, dung huOng, giai quy€t cac vAn d€

nay sinh co can Cll phap ly, khong lung tung, cam tinh, tu)' ti~n.

Thai: M&i, cli. X€p

thea thai gian, van ban m&i x€p

tren vi vi~c ap d\lng phai

thea thea van ban m&i. Tuy nhien, nhi€u van ban m&i khong phu nh~n hoan toan van

ban cli rna chi sira ml)t vai di€m nen van ban cli v~n la g6c. M~t khac dli co thay hoan

toan van ban Cll thi van ban cli v~n c~n gift d€ d6i chi€u, so sanh va giai quy€t nhUng

vAn d€

t6n t<;1i trong dai s6ng cl)ng d6ng.

Ti~p cgn tliim la ti€p c~n co ch9n lQc thea quan di€m t~p trung x€p thea h~ th6ng

truac - sau, mau- thua. vAn d€ nao, vi~c nao c~n giai quy€t tw&c m~t thi cac van ban

v~ v~n d€ do, vi~c do duqc x€p

tren nhAt, d€

tim nhfrt (truac- sau). Vfrn d€ nao, vi~c

nao thuOng xuyen g~p phai trong cong tac hang ngay thi nhUng van ban v€ vfrn d€ do,

vi~c do c~n x€p

tw&c nhUng vfrn d€, nhfrng vi~c khong thuOng xuyen phai giai quy€t

hang ngay (mau - thua).

o

D6i v&i cac t6 chuc, ca nhan hO<;1t d(>ng trong lInh Vl!C van hoa tren dia ban xa nen

chQn phuong phap ti~p cgn chuyen SGU, ti~p cgn nh6m.

lien quan d€n

lInh

- Ti~p cgn chuyen SGU la cach ti€p c~ Ch9n llJa nhUng vftn d€

Vl!C hO<;1t dl)ng cua t6 chuc, ca nhan hO<;1t dl)ng trong lInh Vl!C van hoa. ThuOng thi

ngum ta x€p

thea tieu chi lien quan tTifC ti~p va lien quan gian ti~p. NhUng van ban

lien quan tnrc ti€p x€p van vi tri d€

thfry, d€

tim d€ co th€

thuOng xuyen ti€p c~n,

nghien elm, v~n d\lng hi~u qua.

- Ti~p cgn nh6m la cach ti€p c~ n.r nguy~n cua ml)t nhom cac t6 chuc ho~c ca nhan cung hO<;1t dl)ng trong ml)t lInh Vl!C van hoa C\l th€. each ti€p c~n nay nhfun hgp tac, he> trq

32

nhau trong tIm hi~u, v~n d\!ng cac quan di~m clla Bang, chinh sach clla Nha nu6'c co 191

nhAt trong hO(;1t dQng Clla t6 chuc, ca nhan trong nhom.

Di€u quan trQng b~c nhAt d6i vai cong chuc van hoa - xa hQi xa la phai chu ai)ng

tim mQi cach ti~p c~n t6t nhAt, dfiy dll nhAt cac van ban th~ hi~n quan di~m clla Bang,

chfnh sach clla Nha nu6'c ve van hoa. Khong OOUng th~ con phai huOng dftn, khuy~n

khfch cac t6 chuc, ca nhan ho~t dQng trong lInh VlJC van hoa chu dQng ti~p c~n cac van

ban lien quan d~n ho~t dQng cua h9~ vAn de ti€p c~n bAng phuong phap nao, OOu th~

nao cho hi~u qua ph\! thuQc van dieu ki~n C\l th~ clla tirng dia phuong, tUng t6 chuc va

ca ooan.

3.1.3 V~ vgn d1j-ng

Thu nhAt: Quan di€m, duOng l6i cua Dang v€ van hoa co tiOO nguyen t~c b~t

bUQc mQi t6 chuc Dang, mQi dang vien phai chAp hanh. Tuy nhien, "phai chAp harm"

thanh "vong

khong d6ng nghla v6'i vi~c bi~n quan di~m clla Dang thanh "giao di€u",

kim co" tri~t tieu mQi sang t(;1o. Nguqc l(;1i, n~u bi~t quan tri~t, v~n d\lng t6t no se la suc

m~nh giup can bQ, cong chuc van hoa xa hoan thanh xuAt s~c nhi~m V\l. Chfing h(;1n: Quan aidm eua Dang v€ Sl! nghi?p xay dlfflg va phdt triin van hOG la Sl! nghi?p eua toan dan. N~u bi~t v~n d\lng t6t quan di~m nay, cong chuc van hoa - xa hQi xa se co

llJc lUQllg hung h~u lam cong tac van hoa tlJ nguy~n th\lc hi~n co hi~u qua chinh sach

xa hQi hoa cac ho~t dQng van hoa, chiOO sach gin gifr va phat huy di san van hoa dan

tQc tren dia ban...

Thu hai: Chinh sach cua Nhil nu6'c ve van hoa co tinh d611g bQ va phap ly cao.

_.

Di€u do co nghla la mQi chinh sach clla Nha nu6'c d€u phai nghiem chinh thgc thi mai

co hi~u qua. Tuy nhien, nghiem chinh th\Ic thi khong phai la "ap d\lng may moc, ap

d~t ClJC doan" trong thgc thi chinh sach. Biet v~n d\lng sang t(;10, tuyen truy€n va v~

dQng d~ co S\I d6ng thu~n cua toan dan mQi vi~c se co k~t qua t6t d~p. Hay ghi nh6' cau

"d~ tram lfin khong dan cling chiu, kho v~n lfut dan li~u cling xong" d~ khong ap d~t

khi th\Ic thi chinh sach. Khong Nha nu&c nao co th~ dua ra chinh sach d~ mQi vi~c co the "r~p khuon" lip d\mg cho mQi dia phuong trong tOM qu6c. V~n dVng sang .~~o kh6ng nhUng giup cong chuc van hoa - xa hQi xa lam vi~c co hi~u qua rna con la

ngu6n thong tin phan h6i trung thgc nhAm di€u chinh nhUng bAt c~p cua chinh sach

lam cho mQi chinh sach sat v6'i thgc ti~n, di van dai s6ng cua nhan dan.

Thu ba: Quan tri~t quan di€m cua Dang, v~ d\lng sang t~o chinh sach cua Nha nuac

v€ van hoa tren dia ban xa chi c6 th€

th\lc hi~n t6t khi cac can b~nh quan lieu, cira quy€n,

tham 0, nhung nhi€u bi dAy lui. Ch6ng cac can b~nh tren trong di€u ki~n hi~n nay la

nhi~m Vl;t cua toan Dang toan dan, nhung d6i v6i can bQ, cong chuc van hoa - xa hQi xa 1a

h€t suc quan trQng vi xa 1a dia ban tn;rc ti€p v6i dan, van hoa - xa hQi la 1Inh V\lC nh~y cam

nhu "han thir bi€u" ki€m tra thuOng xuyen suc s6ng eua mQt xa hQi.

':

3.2. Nhimg iliim can luu y il8i vOi cae xa khu vvc trung du, mi2n nui vung dan tvc trong quan tri?t va vpn dflng quan iliim ella Dang, chinh sach clla Nhil nuuc v2 van hoa, gia tanh, thi thtlO va du l;ch.

Nhfrng nam gAn day, Dang va Nha nuac ta c6 nhi€u chinh sach, quan tam dAu tu,

phat tri€n kinh t€ - xa hQi khu V\lC trung du, mi€n nlii vung dan tQc. Nha d6 cac vUng

dan tQc tren dia ban ca nuac co nhi€u thay d6i, dai s6ng d6ng bao cac dan tQc da duQ'c

cai thi~n. Cac dia phuong vUng dan tQc d~t t6c dQ tang truOng cao, co cAu kinh t€

chuy€n dich thea chi€u huOng ti€n bQ, dai s6ng v~t chAt, tinh thAn cua d6ng bao cac

dan tQc duQ'c cai thi~n ro r~t. Hang nam s6 hQ ngheo uac tinh giam 4 - 5%/nam. Khu

V\lC trung du, mi€n nlii vUng dan tQc da hinh thar1h cac vung chuyen canh cay cang

nghi~p, cay an qua t~p trung, vai nhi€u san phAm xuAt khAu ra thi truOng the giai.

Dang chu y, chuong trlnh phat tri€n kinh t€ - xa hQi a cac xa d~c bi~t kh6 khan (DBKK) mi€n nlii, bien giai va vUng sau, vUng xa da gop phAn lam d6i thay bQ m~t

nang than vung dan t<)c thi€u s6 va mi€n nlii. Cong tac cham s6c suc khoe cho d6ng

bao cac dan t<)c duQ'c chli trQng, nguai ngheo duQ'c cAp bao hi€m y t€, kham, chua

b~nh mi€n phi, cac huy~n vUng dan tQc thi€u s6 c6 trung tam y t€, cac xa co tr~m y t€ va can bQ y t€ co sa. Ty l~ tre em duai nam tu6i suy dinh dUOng da giam xu6ng duai 25%. D6ng bao dan tQc thi€u s6 duQ'c sir d\lng mu6i I-6t, tre em duQ'c tiem phong, cac

dich b~nh duQ'c ngan ch~n, dAy lui. Dai s6ng van h6a, tinh thAn cua d6ng bao ngay

cang duQ'c nang cao, 80% s6 hQ duQ'c xern truy€n hlnh, 90% s6 hQ gia dlrlh da duQ'c

nghe dai phat thanh, 100% s6 xa co di€m bUll di~n van h6a xa... Tuy v~y, n6i den khu

V\lC trung du, mi€n nlii vUng dan tQc, khong chi c6 thu~n lQ'i, rna cAn nh~n ro nhfrng

khe khan trong qua trinh phat tri€n kinh t€, xa hQi va hQi nh~p hi~n nay. Truac day,

noi tai trung du, mi€n nlii la nguai ta nghI ngay den cac tinh xa xoi, nlii cao, deo sau,

lam chuOng nghln trung... Ngay nay, nha cac chinh sach dAu tu cua Nha nuac, h~ th6ng duOng giao thong duQ'c rna rQng, cai t~o vi~c di l~i da thu~n lQ'i hone Tuy nhien,

34

cac hi€m hQa thien tai nhu lli quet, slJ.t la, suang mil vfrn thuOng xuyen de dQa, can tra

giao thong. Theo cac nghien c(ru mai day, vung Tay B~c, Tay Nguyen va duyen hai

Nam Trung BQ con la vung dftt dang co nguy co bi sa mlJ.c hoa va nhUng di~n tich dftt

t6t dang bi mftt di, do bi~n thanh cac h6 chua nuac, ph\1c V\l cac nha may thuy di~n.

,

Day la vung ngheo nhftt ca nu&c, nguai ngheo chu y~u la d6ng bao cac dan tQc thi€u

Hi~n nay, khi chung ta da va dang hQi nh~p toan di~n vao nen kinh t~ qu6c t~, v&i

so, vung sau, vung xa.

d~t ra d6i v&i mQt bQ ph~n d6ng bao dan tQc thi€u s6 co trlnh dQ giao d\1c - dao tlJ.o thftp, sinh s6ng a vUng sau, vilng xa, vUng d~c bi~t kho khan, kho ti~p c~n thi truOng va cac dich V\1 xa hQi bi t\1t h~u xa han, kho8ng cach thu nh~p va muc s6ng ngay cmg

nhUng anh huCmg cua tom cftu hoa va phat tri€n kinh t~ thi truOng, nhUng thach thuc

gian cach v&i cac do thi va cac vUng thu~n lqi. Til nhUng bai hQc kinh nghi~m trong

thai gian qua va d€ ti~n trlnh hQi nh~p co hi~u qua han, mQt trong nhUng vftn de quan

trQng la cftn trang bi ki~n thuc, nang cao nang l\lc hQi nh~p kinh t~ qu6c t~ cho can bQ

cac dia phuong noi cllung, cong chuc van hoa - xa hQi noi rieng nhftt la vung sau, vung

xa, gilip hQ hi€u ra v~n hQi, n~m ch~c thai co, hlJ.n ch~ nguy co, dAy nhanh t6c dQ phat

tri€n kinh t~ - xa hQi, xoa doi, giam ngheo cho d6ng bao cac dan tQc.

Tru&c nhUng kho khan trong b6i canh hi~n nay d6i v&i khu V\lC trung du, mien

nlii vung dan tQc, Dang, Nha nu&c ta luon Uti tien va ti~p t\1C tri€n khai cac d\l an phat tri€n kinh t~ - xa hQi, gifun ngheo akhu V\lC nay, nhftt la cac xa d~c bi~t kho khan, bien gi&i, vung sau, vung xa. Ti~p t\1C Uti tien xay d\ffig h~ th6ng hlJ. tftng, tlJ.O dieu ki~n cho

phat tri€n kinh t~ - xa hQi. D6ng thai t~p tnlng tri€n khai cac d\l an giam ngheo, tang

thu nh~p cho d6ng bao cac dan tQc, thu h~p dftn khoang cach thu nh~p gifra cac dan

;; tQc, gifra cac vUng. Th\lc hi~n cac chinh sach khuy~n khich thu hut v6n dftu til nu&c

ngoai (FDI) vao cac vUng Tay B~c, Tay Nguyen, Dong B~c, til do dAy nhanh t6c dQ tang truCmg kinh t~ a nhUng vUng co dieu ki~n thu~n lqi, thu hut lao dQng, tlJ.o cong an vi~c lam cho con em cac dan toc thi€u s6. Han nfra, cftn nghien c(ru hom thi~n cac h~

th6ng chinh sach an sinh xa hQi, tri€n khai cac giai phap, cac chuang trlnh h6 trq

nguai ngheo, vUng ngheo, cac d6i tUQllg d€ bi t6n thuang, nh~m hlJ.n ch~ tac dQng, anh

N6i t6m [(Ii, khu v\lc trung du, mien nui vung dan tQc nu&c ta co nhUng net

huCmg tieu C\lC cua qua trlnh hoi nh~p va toan c~u hoa.

chung, nhung cling co nhUng net d~c thil kha dQc dao ve vUng, mien nhu: Vung Tay

B~c, Tay Nguyen, Dong B~c. Ca cdu 53 dan tQc anh em la dan tQc thi~u s6 v6'i s6 dan

han 12 tri~u nguai, chi€m han 14% t6ng s6 dan cua ca nu6'c. D6ng bao cac dan tQc

thi~u s6 cu trli chu y€u tren dia ban mi€n nlii, bien gi6'i, nai co vi tri chi€n luQ'c v€ phat tri~n kinh t€ - xa hQi, qu6c phong - an mIm. Cac tinh vUng d6ng bao dan tQc sinh s6ng ti€p giap v6'i cac nu6'c lal1g gi€ng v6'i nhi€u cua khfiu quan trQng, thu~ lQ'i cho vi~c giao thuang, phat tri~n cac khu kinh t€ rna. Quan trQng han, d6ng bao cac dan tQc co th6ng lao dQng cfin Cll, cham chi, sang t~o. M~t khac, d6ng bao cac dan tQc

thi~u s6 sinh s6ng trong di€u ki~n khi h~u kh~c nghi~t va dia hlnh hi~m tra, di€u ki~n

truy€n

kinh t€ kho khan da gilip hQ dlic k€t, sang t?O ra nhUng gia tri van hoa h€t suc co gia

tri. Chinh di€u do da gop phfin t~o nen van hoa Vi~t Nam th6ng nhdt rna da d~g.

Cong chuc van hoa - xa hQi xa phai d~c bi~t Ill'll Ycac d~c di~m va nhUng vdn d€ dang d~t ra hi~n nay nhu da neu atren. Dil bdt cu aca So' nao (lang, xa, than, buon...) cfin phai tIm hi~u ky d€ hu611g dfrn t6 chuc, quan ly nhfmg ho~t dQng van hoa dap (mg

nhu cfiu tinh thfin cua nhan dan, gop phfin xay d\IDg van hoa Vi~t N am tien ti~n, d~m

da ban s~c dan tQc. Vi d\l: Trong giai do~n hi~n nay, vi~c v~n d\lng quan di€m cua

Dang, chinh sach cua Nha nu6'c v€ van hoa, gia dlnh, th~ thao va du lich vao tUng

lang, xa, than, buon, soc... thea BQ tieu chi qu6c gia v€ nong thon m6'i bao g6m 19 tieu

chi va duQ'c chia thanh 5 nhom C\l th~: Nhom tieu chi v€ quy ho~ch; v€ h~ tfing kinh t€

- xa hQi; v€ kinh t€ va t6 chuc san xudt; v€ van hoa - xa hQi - moi tnrOng va v€ h~ th6ng

chinh tri. Theo do, BQ tieu chi dua ra chi tieu chung ca nu6'c va cac chi tieu C\l th~ thea

timg vUng: Trung du mi€n nlii phia B~c, D6ng b~ng song H6ng, B~c Trung BQ, Duyen

hai Nam Trung BQ, Tay Nguyen, Dong Nam BQ va D6ng b~ng song Clm Long phil hqp

v6'i d~c di~m, di€u ki~n kinh t~ - xa hQi C\l th~ cua m6i vUng rna nguai can bQ van hoa ­

ki~n cua xa, than, ban, soc...tren dia ban mlnh quan ly co hi~u qua.l.

**************

xa hQi xa cfin phai ap d\lng mQt cach linh ho~t va sang t~o, phil hqp v6'i moi truOng, di€u

Can hoi, bai tap tinh huAng

1. D6ng chi hay neu nhUng quan di~m 1611 cua Dang v€ van hoa, gia dlnh, th~

36

thao va du lich trong thai ky d6i m6'i

2. Nhfrng quan di€m fry duQ'c v~n d\lng nhu th€ nao trong eang tae eua d6ng chi

t~i xiI?

3. Dia phuong d6ng chi dang tri€n khai chuong trlnh m\le tieu ehi€n

luQ'c nao?

Co vuOng m~c gi trong th\lc ti€n ho~t d(>ng?

4. Tinh hinh tri€n khai cac phong trao van hoa, gia dlnh, th€

thao va du Iich t~i

dia phuong co gi thu~n IQ'i, kho·khan? Neu rna hlnh di~ ? (n€u co)

5. Nhfrng chinh sach nao dang thuc dAy phat tri€n van hoa, gia dlnh, th€

thao va

du Iich? Nhfrng chinh sach nao khong phil hqp v&i dia phuong d6ng chi?

Tai lieu tham khao

1. Ban Tu tuOng van hoa Trung uong: Tu tuimg H6 Chiu Minh v~ van hOG. Ha

N(>i 2003;

2. Ban Tu tuOng van hoa Trung uong: Xii hQi hOG hogt aQng van hOG -MQt s6

vdn tl~ Iy Iu(in va th¥c tiin. Ha N(>i 2008

3. PTS. Nguy€n Chi B€n (T6 chuc ban thao): Hoi va tlGp vJ van hOG Vi?t Nam.

Nxb Van hoa Dan tQc. Ha NQi 1998.

4. B(> Van hoa, Th€

thao va Du Iich: Van ban cua Dang va Nha nuac v~ nip

s6ng van hod. Ha N(>i. 2008

5. B(> VHTT - C\lC VHTT co sa: Xay dlfYlg gia ainh van hOG trong S1! nghi?p

tl6i mai. Nxb Chinh tri qu6c gia, Ha N(>i 1997.

6. Khang Thuc Chieu (ehu bien): Cai CGch thd chi van hOG. T~p I,ll. Nxb Chinh

tti qu6c gia, Ha NQi. 1996.

7. TS. Nguy€n Vi€t Chuc (Chu bien). Xay d1!ng tu tuang ago airc I6i s6ng

va aai s6ng van hOG. Vi~n Van hoa & Nxb Van hoa Thong tin, Ha N(>i 2001.

8. Dang CQng san Vi~t Nam: Nghi quyit HQi nghi Ban chdp hanh Trung Trung

uang Idn thir 5, khoG VIII

9. Dang C(>ng san Vi~t Nam: Nghi quyit Dgi hQi agi bidu toan qu6c ldn thit X

10. Dang C(>ng san Vi~t Nam: Nghi quyit Dgi hQi agi bidu toan qu6c Idn thit XI

11. Ph~m Van D6ng. Van hOG va D6i mai tGcphdm va binh lugn. BQ Van h6a

Thong tin.

mai. Nxb Chfnh tri qu6c gia, Ha NQi .2009.

13. Luqt Sa hftu tri tu? Nxb Chfnh tri qu6c gia, Ha NQi. 2005.

14. Lu(lt Di san van hOG va Nghi dinh huOng tidn thi hilnh. Nxb. Chinh tri qu6c gia,

12.. PGS. TS. Ph~nl Duy Duc: Phdt tri~n van hOG Vi?t Nam trong thai kY d6i

15. Lugt Th~ dlj,c, Th~ thao. Nxb Chinh tri qu6c gia, Ha NQi.2006.

16. Lugt Di?n anh. Nxb Chinh tri qu6c gia, Ha NQi.

17. Lugt Du ftch. Nxb Chinh tri qu6c gia, Ha NQi.

Ha NQi. 2002.

18. Phan NgQc: Ban sac Van hOG Vi?t Nam. Nxb Van hQc. 2006

19. Van Quan: vJ CGC giG tri dan t6c. NXB. Van h6a Dan tQc. Ha NQi.1995

20. PGS.TS. Hoang Vinh: M6t s6 vdn dJ fy fugn van hOG thai kY d6i mai. Nxb,

Chinh tri qu6c gia, 1996.

nuac ta. Vi~n Van hoa & Nxb Van h6a Thong tin.Ha NQi. 1999

21. GS. TS Hoang Vinh: Mdy vdn dJ fy fugn va thlfc tiin xay d1!11g van hOG a

22. Vi~n Van hoa: Van hOG va phGt tri~n. Nxb Van h6a Thon tin, Ha NQi.1995.

chijng duimg. Nxb Van h6a Thong tin 1994.

23. H6 81 Vinh - Huynh Khai Vinh ( D6ng chu bien). Van hOG Vi?t Nam m6t

38

24. Trfrn Qu6c VUQllg (Chu bien): Ca sa van hOG Vi?t Nam. Nxb Giao d\lc 2008

DuONG LOI CllA DANG, CHiNH SACH CllA NHA NUOC

VE DAN TQC, TiN NGUONG vA TON GIAO

PGS, TS. LE NGQC TRANG

A. MVC DicH, YEu cAu

1. M1}c dich:

Th

- Cung cAp cho hQc vien nhUng ki~n thirc co ban v€ duOng l6i cua Dang, chinh

sach cua nha nu6'c v€ dan tQc, tin nguOng va ton giao.

- Bi~t v~n d\lng nhftng ki~n thirc co ban v€ quan di€m, duOng l6i cua Dang; chinh

sach, phap lu~t cua nha nu6'c v€ dan tQc, ton giao va tin nguOng vao ho~t dQng quan ly

2. Yen dn: HQc vien nfun duqc nQi dung, ki~n thuc co ban v€ quan diem, duOng

va t6 chuc cac ho~t dQng van hoa, gia dlnh, the thao, du lich trcn dia ban xii.

B.NQIDUNG

Vi~t Nam la qu6c gia da dan tQc, da ton giao. D€

l6i cua Dang; chinh sach, phap lu~t cua Nha nu6'c v€ dan tQc, ton giao va tin nguOng, d6ng thOi v~ d\lng co hi~u qua trong ho~t dQng thlJc ti~n adia phuang.

sa hQc vien cAn duqc trang bi nhUng ki~n thirc co ban v€ lam cong cong tac van hoa aco tlnh hlnh dan tQc, ton giao;

..

v€ quan di€m, duOng l6i cua Dang, chinh sach va phap lu~t cua Nha nu6'c v€ hai lInh

VlJC d~c thli tren. Thong qua nhUng ki~n thuc duqc ti~p c~n, hQc vien cAn bi~t v~n

;

d\lng vao xu ly va giai quy~t nhUng vAn d€ C\l th€ trong quan ly va t6 chirc cac ho~t

Dan tQC va Ton giao la hai vAn d€ co tinh d(Lc trung trong lich su ti~n hoa cua loai nguai, no co quy lu~t hlnh thanh, phat tri€n va v~n dQng rieng song hanh v6'i SlJ ra dai cac qu6c gia, nha nuac va cac th€ ch~ chinh tri. Do v~y cu6i th~ ky xx va dAu th~ ky XXI, cac th~ llJc thil dich lqi d\lng vfin d€ dan t(Jc, ton giao, lqi d\lng vAn d€ nhan

quy~n tac dQng vao cac cQng d6ng dan tQc thi€u s6, cac ton giao nh~m pha ho~i kh6i

d~i doan k~t toan dan tQc, gay bAt 6n dinh chinh tri, pha ho~i S\l nghi~p xay dlJIlg va

(*) - Ly thuy~t: 4 ti~t ; Thao lu~n : 4 ti~t

dQng van hoa t~i dia phuong.

phat tri€n cua nhi€u qu6c gia va nu&c ta... Song du&i goc dQ quan 1y noi chung va

trong 1Inh V\1C van hoa, gia dlnh, th€

thao va du 1ich noi rieng vi~c nh~n thuc dung vi

tri, tinh d~c thu cua vAn d€ dan tQc va ton giao, quan tri~t quan di€nl, duOng 16i cua Dang, chinh sach va phap 1u~t cua Nha nu&c v€ 1Inh VlJC tren co y nghIa tru&c mAt va 1au dai, mang tinh b€n vfrng d6i v&i th\1c hi~n cac fiVC tieu cong tac dan tQc, ton giao

va phat tri€n van hoa, gia dlnh, the thao va du 1ich d€ rae

1. Nhfi'llg vin d@ chung v@ d,c di~m tinh hinh dan tQc, ton giao va tin

ngu01lg 0' nllffC ta

::

1.1. V@ din tqc

nQi dung cua no. Day 1a mQt khai ni~m d~n nay con nhUng y ki€n, quan di~m khac

nhau. Thu~t ngfr dan tQc hi~n nay 0 nu&c ta duQ'c hi€u tren nhi€u blnh di~n va g6c dQ

khac nhau nhu: Dan tQc Vi¢t Nam, dan tQc Kinh, dan tQc H'mong, dan tQc Gia Rai, dan tQc Khmer, dan tQc da s6, dan tQc thidu s6, dan tQc a d6ng bang, dan tQc a mi~n

nui... Theo quan ni~m hi~n nay, dan tQc duQ'c quan ni~m thea hai khia c~nh:

Dan tQc la mQt thu~t ngfr til khi xuAt hi~n d€n nay da co nhi€u y ki€n ban lu~n v€

duQ'c chi d~o boi mQt nha nu&c, thi€t l~p tren mQt 1anh th6 nhAt dinh, ban ddu duQ'c

hlnh thanh do S\1 t~p hQ'P cua nhi€u bQ l~c va lien minh bQ l~c, sau nay cua nhi€u cQng

d6ng mang tinh tQc nguai cua bQ ph~n tQc nguai. Tinh chAt cua dan tQc phv thuQc vao

nhUng phuong thuc san xuAt khac nhau...

MQt la, Dan tQc - Qu6c gia (nation) dan tQc 1a mQt cQng d6ng chinh tri - xa hQi

d6ng nay co th€ 1a bQ ph~n chu th€ hay thi€u s6 cua mQt qu6c gia sinh s6ng 0 nhi€u

dAt nu&c khac nhau duQ'c lien k€t v&i nhau b~ng nhUng d~c di€m ngon ngfr, van hoa, va nhAt 1a ythuc t\1 giac tQc nguai.

Theo s6 1i~u cong b6 nam 1979, nu&c ta g6rn 54 thanh phAn dan tQc anh em,

trong do co mQt dan tQc dong dan nhAt gQi 1a dan tQc da s6 (dan tQc Kinh) chi~m

(85,72%, nam 2009) va 53 dan tQc thi€u s6 (chi~m 14,28%, nam 2009). Ngoai ngum Kinh, trong do co 5 dan tQc co s6 dan tren 1 tri¢u 1£1 Tay, Thai, MuOng, KhO' me va H'mong; 14 dan tQc co s6 dan hang ch¥c Vt;ln (til tren 10 v~n d~n tren 96 v~n) la Mnong, Raglay, Hre, San DIu, XO' Dang, CO' Ho, Chanl, San Chay, Ba na, 13 de, Gia Rai, Dao, Hoa, Nung; 18 dan tQc co dan s6 hang Vt;ln (til tren 1 v~n d€n hon 8,5 v~n) 1a

40

Hai la, Dan tQC d6ng nghIa v&i cQng d6ng mang tinh tQc nguai (ethnie) ... CQng

M~,Ta Oi, Giay, CO' Tu, Bru-Vfin Ki€u, KhO' mu, Th6, Xtieng; 11 dan t(Jc co s6 dan

Phil La, Khang, La Chi, Lao, Chu Ru, Ha Nhl, Xinh Mun, ChO' Ro, Co, Gie Trieng,

hang ngan (til'tren 1 ngan den tren 9,5 ngan) la C6ng, B6 Y, CO' Lao, Mang, Lo Lo,

Tmh hlnh dan s6 va Sl! chen4 l~ch 86 dan gifra cua cac dan tQc tren day dff va

Chill, Ngai, L\l, Pa Then, La Ha, La Hu; 5 dan t(Jc co dan s6 hang tram (til'tren 3 tram den tren 7 tram nguai) la a Du, Brau, RO' Mam, Pu Peo va Si La.

dang d~t ra nhi€u vftn d€ lien quan den chfnh sach phat tri€n kinh t€ - xa hQi, chfnh

hi~n d~i h6a dftt Quac.

sach bao t6n va phat huy ban sAc van h6a trong thai ky hQi nh~p, cong nghi~p h6a,

- 54 thanh phdn dan t(Jc anh em if nuac ta co qua trinh gan bo lau diJi trong S1l

CQng d6ng cac dan tQc Vi~t Nam c6 nhUng d~c di€m cO' ban sau:

nghi?p dlfng nuac va giii nuGc. Xuftt phat til' hoan canh xii hQi, di€u kien ki~n kinh t€ va nhu cfru ch6ng ngo~i Xanl hlnh thanh s6m trong lich sir dan tQc, cac dan tQc anuac ta s6m doan k€t, chung lung dftu c~t t~o d\ffig non song gftm v6c, dftu tranh gift gIn n€n

dQc l~p dan tQc ... D6ng bao vung bien cuang luon la "phen d~u" cua dftt nuac. Til' khi

c6 Dang, truy€n th6ng yeu nuac d6 duQ'C t~p hQ'P phat huy t~o thanh suc m~ trong

thai d~i mai ti€p t\lC lam ve yang truy€n th6ng dom k€t, yeu nuac lau dai cua cac dan

tQc nuac ta.

- Cac dan t(Jc Vi?t Nam s6ng xen k€ nhau. H'mh thai cu tm xen ke la mQt d~c di€m

n6i trQi trong lich sir cling nhu hi~n t~i trong dai s6ng cua cQng d6ng cac dan tQc Vi~t

Nam. Trong b6i canh phat tri€n mai cua dftt nuac, hlnh thai cu tm xen ke ngay cang

~

phat tri€n gifta cac dan tQc thi€u s6 vai thi€u s6, thi€u s6 vO'i da s6. D6 la xu the khach

quan t~o nen moi truOng cho Sl! giao lUll van hmi, hoa hQ'P va hi~u biet lfuI nhau gifra

cac dan tQc nh~m tang cUOng S\l hi€u bi€t Iftn nhau, phat tri€n kinh t€ va doan k€t dan tQc. Tuy nhien n€u khong chu y dung muc den S\l blnh d~g, tuong trQ', den lQi fch dan

tQc ... thl chinh S\l cu tm xen ke tren cfing la nguyen nhan dfuI den mau thufuI dan tQc.

tr~ng khach quan do lich sir d€

l~i. S\l khong d6ng d€u

truac h€t

- Cac dan t(Jc if nuac ta co trinh d(J phat triin kh6ng d6ng dJu. D6 la mQt th\lc la ve dan s6. Dan s6 con la cQng d6ng dan cu v€ van hoa, n6 khong chi la s6 lUQ'llg dan cu rna con la moi

tfUOng d€ cho cac y€u t6 van hoa t6n t~i m~nh me hay bi nguy cO' d6ng hoa t\l nhien.

C6 tQc nguai hang ch\lc tri~u, hang tri~u; c6 tQc nguai hang ch\lc v~n, hang v~n;

nhung cling co t9c nguai hang ngan, hang tram nguai. TrInh d9 phat tri€n kinh t€- xa

h9i cua cac t9c nguai cling r~t khac nhau. Cac t9c nguai co dan s6 dong, moi truOng

cu tm, di€u ki~n t\1' nhien thu~n Iqi (nhu d6ng b~ng ven bi€n, thung lling... ) thl dai s6ng kinh t€ va cac y€u t6 xa h9i phat tri€n hon cac t9c nguai dan s6 it, cu tm a vUng sau, vung xa vung bien gi&i. Day Ia v~n d€ co ban va Ia cau hoi IOn d~t ra cho cong tac dan t9c anu&c ta.

- M6i dan t(Jc anuac ta eo ban sac van hOG rieng tqo nen tinh aa dqng trong tinh th6ng nhdt eua van hOG qu6e gia Vi¢t Nam. S\1' da d~ng v€ ban s~c van hoa cling Ia san phAm eua Iich sir phat tri€n eua cac c9ng d6ng nguai anu&c ta. Ban s~c van hoa cua cac dan t9c anu&c ta bi€u hi~n qua he th6ng cac gia tri van hoa v~t th€ va phi v~t th€ tmc, trang ph\lc, d6 dung sinh ho~t, cong C\l san xu~t, ton giao, tin nguOng, (nhu ki€n

I€ h9i, tam Iy, tlnh cam, phong t\lC t~p quan, van hQc ngh~ thu~t ... ). Trong qua trlnh

phat tri€n cua qu6c gia, cac y€u

t6 van hoa da d~ng do cua cac t9c nguOi cling da t~o

nen tinh th6ng nh~t cua van hoa qu6c gia (nhu v€ ngon ngfr, chfr vi€t, 16i s6ng m&i, y

thuc qu6c gia, Iu~t phap, quan Iy harm chinh... ).

Ngoai ra van hoa 54 dan t9c a nu&c ta trong thai gian qua duqc ti€p c~n thea cac

cach phan Io~i co ban sau:

- Ti€p c~n du&i goc d9 van hoa vung: Van hoa cac dan t9c vUng Tay B~c, Dong

B~c - Vi~t B~c, Mi€n Trung - Tay Nguyen, Duyen hai mi€n Trung, Nam B9...

- Ti€p c~n du&i goc d9 Ngon ngfr: Cac dan t9c dong ngon ngfr Nam A(g6m cac

dan t9c thu9C cac nhom ngon ngfr: Viet- MuOng (4 dan t9C); nhom ngon ngfr Mon­ Kho me (21 dan t9c), Hmong-Dao (3 dan t9c), Thai (hay Tay-Thai: 8 dan toc), Nam A khac (hay Kadai: 4 dan tQc); Dong Hcin-T~ng (g6m cac dan t9c nhom ngon ngfr Han (3

dan t9c), nhom T~g- Mianma (6 dan t9C); dong Nam Dao (hay Malayo-polinesie (5

dan t9c).

- Ti€p c~n du&i goc d9 van hoa V~t th€ va Phi v~t th€; van hoa v~t ch~t - van

hoa tinh thfrn - Van hoa Xa h9i.

- Ti€p c~n du&i goc d9 Nhan hQc van hoa...

Ban ch~t chinh sach dan t9c cua Dang va Nha nu&c d€

ra trong tung giai do~n

cach m~ng Ia nh~t quan: VI S\l phat tri€n toan di~n cua d6ng bao cac dan t9c ... d€ hoa

42

nh~p vao slJ phat tri€n chung cua qu6c gia, rut ng~n khoang cach phat tri€n gifra dan

tQc thi€u s6 va da s6.

1.2. V~ Ton giao, Tin ngu01lg

Nu6'c ta la qu6c gia co nhieu lo~i hlnh tin nguOng, ton giao. Cac dan tQc da s6 va

thi€u s6 deu co nhUng hinh thuc tin nguOng, ton giao rieng cua minh. Ton giao, tin

nguOng cua cac dan tQc vila phan anh nhUng gia trj ban s~c tQc nguai vira phan anh nhUng net chung cua ~rinh d9 phat tri€n xa h9i va cua nen kinh t€ nong nghi~p khu V1JC nhi~t d6'i Dong Nam A.

Hi~n nay con co nhUng quan ni~m chua hoan toan th6ng nhfrt ve Ton giao va Tin

nguOng. Tuy nhien thea quan ni~m duqc da s6 cac nha khoa hQc ch~p thu~n thi quan

ni~m ve Ton giao va Tin nguOng duqc hi€u nhu sau:

- Ton giao: Thu~t ngfr "Ton giao" v6n co ngu6n g6c tir phuong Tay va ban than

no cling co mQt qua trinh bi~n d6i nQi dung va khi khai ni~m nay tra thanh ph6 quat

tren tom th~ gi6'i thi l~i v~p phai ImUng khai ni~m truy~n th6ng khong tuong (mg cua

nhUng cu dan thuQc cac nen van minh khac, vi v~y tren thlJC t~ dfi xu~t hi~n r~t nhieu

quan ni~m, djnh nghla khac rlhau ve ton giao cua nhieu dan tQc va nhi~u tac gia tren

th~ gi6'i.

- "Ton giao" b~t ngu6n tir thu~t ngfr "religion" (Ti~ng Anh) va"religion" l~i xu~t

phat tir thu~t ngfr "legere" (Ti~ng Latinh) co nghla la thu lUQll1 them suc m~nh sieu

nhien. Vao dftu Cong nguyen, sau khi d~o Kito xu~t hi~n, d~ ch~ Roma yeu cftu phai

co mQt ton giao chung va mu6n xoa bo cac ton giao tru6'c do cho nen ldc nay khai

ni~m "religion" chi m6'i la rieng cua d~o Kito. V6'i SlJ banh twOng cua chu nghla tu

ban ra khoi ph~m vi chau Au, v6'i SlJ ti~p xuc v6'i cac ton giao thuQc cac nen van minh

khac Kito giao, bi€u hi~n r~t da d~ng, thu~t ngfr "religion" duqc dUng nh~m chi cac

hlnh thuc ton giao khac nhau tren th~ gi6'i.

Nhu v~y, Ton giao la ni~m tin vao cac llJc luqng sieu nhien, vo hinh, mang tinh

thieng lieng, duqc ch~p nh~n mQt cach tl1Jc giac va tac dQng qua l~i mQt cach hu ao, nh~m ly giai nhUng v~n de tren trftn th~ cling nhu a th~ gi6'i ben kia. Niem tin do duqc bi€u hi~n r~t da d~ng, tuy thuQc VaG nhUng thai ky ljch sir, hoan canh dja ly - van hoa

khac nhau, ph\! thuQc vao nQi dung tUng ton giao, duqc v~n hanh b~ng nhUng nghi l~,

nhUng hanh vi ton giao khac nhau cua tUng cQng d6ng xa hQi ton giao khac nhau. Ton

giao luon gfut vai mQt vi "dftng clm the~~ (dQc thfut), co giao ly rieng, co ca sa v~t chftt

d~ tien hanh cac nghi l€, co quy dinh rieng v€ quy trlnh hanh l€ va co cac tin d6.

Tin nguffng: La h~ th6ng cac ni€m tin cua con nguOi d€ giai thich cac hi~n tuqng

t\l nhien va xa hQi...d~ mang l~i S\l blnh an cho ca nhan va cQng d6ng. Tin nguOng

khong co t6 chilc ch~t che nhu ton giao: Khong co giao ly, khong nhAt thiet phai co ca

sa v~t chAt d~ hanh l~, khong co tin d6, thuOng mang y€u t6 da thftn va mang d~m tinh

cQng d6ng tQc nguai.

Tin nguOng cac dan tQc nuac ta la san phftm cua gia tri, tinh thAn, phan anh ni€m

tin co tinh ban dia cua cu dan nong nghi~p tr6ng trQt va trong b6i cimh van hoa d~c thu cua qu6c gia trong qua trlnh xay d\lIlg va phat tri~n. Ton giao a nuac ta (nhu Ph~t giao, Cong giao, Tin lanh, H6i giao...) la hi~n tuqng du nh~p tir cac ton giao IOn tren

the giai van nhfing thai gian va hom canh khac nhau. Ben c~nh do cling co nhfing ton

giao ban dia nhu D~o Cao dai, Ph~t giao Hoa Hao...

Cac dan tQc anuac ta co nhfing lo~i hlnh tin nguOng ca ban sau:

- Tin nguOng da thAn (hay "v~n v~t hfru linh~~) th~ hi~n trlnh dQ phat tri~n va ni€m

tin sa khai v€ cac hi~n tuqng t\l nhien xa hQi ClIng quanh dai s6ng cua con nguai, gia

dlnh va cQng d6ng. Do la hi~n tuqng thO' cac vi thftn trai, dAt, song su6i, dAt, nuac, co

cay, ben nuac, nuong rfiy, nlii d6i...den cac d6 dung sinh ho~t, cong C\l san xuAt. Tuy nhien am6i dan tQc S\l bi~u hien do anhfing cftp dQ va cuOng dQ khac nhau phong phil

va da d~ng.

- Tin nguOng thO' cling t6 tien: Day la net d~p van hoa biet an "ti€n nhan~~ tren

nhi€u cAp dQ va phuong di~n va quy rno tir qu6c gia, dia phuong, cQng d6ng, dong hQ

va gia dlnh. Do la vi~c thO' cling, l€ hQi lien quan den cac anh hung co cQng l~p nuac,

d\lllg nuac, gift nuac..; cac vi t6 ngh€, cac vi co cong khai khAn lap nen muOng ban,

xom lang; cac vi t6 dUng dftu cac dong hQ, ong ba t6 tien trong gia dlnh...d~ c6 ket, to

long biet on va giao d\lc cac the h~ tuong lai v~ ngu6n cQi va huOng tai S\l phat tri~n

trong tuang lai.

- Tin nguOng nong nghi~p: Phan anh ni€rn tin cua cac dan tQc v€ cac hi~n tuqng

khi h~u, thai tiet, cac di€u ki~n til nhien nhu d~t, nuac, gi6ng cay tr6ng, v~t nuoi, S\l

sinh soi nay na (ph6n th\lc)...d~ cho mila ffiang tuai t6t, bQi thu trong dai s6ng cua cu

dan nong nghi~p...

44

Ngoai tin nguOng, thea u&c tlnh hi~n nay a nu&c ta c6 khoang 80% dan s5 c6 dai s5ng tin nguOng ton giao va c6 khoang hon 20 tri~u tin d6 cua 6 ton giao dang ho~t

- Ph~t giao: C6 gAn 10 tri~u tin d6 (nhUng nguai quy y Tam bao) ahAu h~t cae tinh thanh, t~p trung chu y€u acae tinh nhu Ha NQi, B~c Ninh, Nam Dinh, Hai Phong, Hai Duong, Thira Thien - Hu€, Da Nfulg, Quang Nam, Blnh Dinh, Khanh Hoa, thanh

dQng chi€m 25% dan s5:

ph6 H6 Chi Minh, D6ng Nai, Lam D6ng, S6c Trang, Tra Vinh, Kien Giang, thanh ph6

CAn Tho...

- Cong giao: C6 han 5,5 tri~u tin d6 c6 m~t a hAu kh~p 50 tirm, thanh ph6 trong d6 t~p trung dong acae tinh: Nam Dinh, Ninh Blnh, Thai Blnh, Hai Phong, Ngh~ An, Ha TInh, Da Nfing, Kon Tum, Dilk Lak, Khanh Hoa, Blnh Thu~, D6ng Nai, thanh

ph5 H6 Chi Minh, Ti~n Giang, Vlnh Long, Anh Giang, thanh ph6 CAn Tho...

- Tin lanh: C6 tren du&i 1 tri~u tin d6, t~p trung a cae tinh Da Nfing, Quang Nam,

thanh ph5 H6 Chi Minh, B€n Tre, Long An, Lam D6ng, Dak Lak, Gia Lai, Dak Nong,

Blnh Phu&c...va mQt s6 tinh phia B~c.

- H6i giao: C6 han 60 ngan tin d6, trong d6 t~p trung a cae tinh An Giang, thanh

ph5 H6 Chi Minh, Blnh Thu~n, Ninh Thu~n...

- Cao Dai: C6 han 2,4 tri~u tin d6 c6 m~t chu y€u a cae tinh Nam BQ nhu Tay Ninh, Long An, B€n Tre, thanh ph6 H6 Chi Minh, D6ng Thap, Ti~n Giang, CAn Tho,

Vlnh Long, Kien Giang, Ca Mau, An Giang...

- Ph~t giao Hoa hao: C6 gAn 1,3 tri~u tin d6, t~p trung chu y€u a cae tinh mi~n

Tay Nam BQ nhu An Giang, cAn Tho, H~u Giang, D6ng Thap, Vlnh Long...

Ngoai cae ton giao tren con c6 mQt s6 nh6m ton giao dia phuang ho~c m6i thanh l~p

c6 lien quan d€n Ph~t giao, ho~c m6i du nh~p ill ben ngoai nhu: Tjnh dQ cu sy, Biro San Ky huang, Tfr An Hi€u Nghla, T6 tien Chinh giao, Ba-Ia-mon, Bahai va cae h~ phai Tin lanh.

ton giao. HQ c6 anh huOng quan trQng t&i xa hQi, nen trong cong tac ton giao n6i

Lgc luqng chuc siic ton giao, cae nha tu hanh la nhilng nha hogt atJng ton giao chuyen nghi?p trong cae ton giao a nu&c ta. Day la 19c lU(1ng quan trQng trong m6i quan h? giua giao htJi va nha nuac va la adu m6i trong quan ly nha nuac v~ hogt a(Jng

chung va quan Iy nha nu&c noi chung, vi~c tranh thu cac chuc s~c, nha tu hanh la rAt quan trQng va cAn thi~t.

Cac ton giao a nu&c ta nhu Cong giao, Tin lanh, Ph~t giao, Hoi giao co m6i quan h? qu6c ti r(Jng riii. Day la vAn d~ IOn va quan trQng trong chinh sach ton giao cua Dang va Nha nu&c cling nhu trong cong tac quan Iy v~ ton giao.

S\l da d~ng v~ tin nguOng va ton giao tren da gop phAn lam phong phil n~n van

hoa qu6c gia, d6ng thai CUl1g la th\Ic tr~ng d~t ra nhi~u vAn d~ khong giim don trong

th\lc hi~n cac chu twang chinh sach v~ tin nguOng, ton giao.

D6i v&i vUng dan tQc thi~u s6, day cung la khu V\lC co nhi~u gia tri, phong phi da

d~ng v~ tin nguOng va ton giao:

V~ tin nguOng: Da s6 cac dan tQc thi€u s6 khu V\lC trung du, mi~n nlii, vung dan

tQc d~u co S\l phan anh phong phli v~ cac lo~i hinh tin nguOng dan gian lien quan d~n

"da thAn nguyen thuy" hay "v~n v~t hfru linh"; tin nguOng thO' cling, t6 tien va tin

nguOng nong nghi~p.

- V~ ton giao: Theo thai gian cac ton giao du nh~p vao vung d6ng bao dan tQc

thi€u s6 va hinh thanh cac cQng d6ng ton giao, tuy nhien khong phong phli nhu trong

cQng d6ng nguai Kinh, song co th€ nh~n thAy mQt s6 lo~i cO' ban sau:

M(Jt la, Ph~t giao Nam tong trong cQng d6ng d6ng bao KhO' me Nam BQ. Theo

th6ng ke mAy nam gAn day, co han 1 tri~u d6ng bao KhO' me thea d~o Ph~t, co han 8

ngan nha su, han 430 ngoi chua. Ph~t giao Nam tong g~n bo v&i d6ng bao KhO' me til

th€ ky XIII d~n nay va tra thanh net van hoa, ton giao d~c tnmg.

Hai la, H6i giao trong c9ng d6ng Cham v&i 100 ngan tin d6 v&i cac nhom H6i

giao chinh th6ng (Cham Islam), H6i giao khong chinh th6ng (Cham Bani), hon 30 ngan thea d~o Ba la man (Ba Cham). H6i giao gfut b<) v&i c9ng d6ng Cham til th~ kY XVI d~n nay, gop phAn tac d9ng va hinh thanh tam Iy, d~o duc, 16i s6ng va phong wc t~p quan cua d6ng bao.

Ba la, Cong giao va d~c bi~t la Tin lanh trong cQng d6ng cac dan t9c vUng Tay Nguyen. Hi~n nay Tay Nguyen co tren 300 ngan d6ng bao theo Cong giao (rmu a Kon Tum, Buon Ma ThuQt, Da L~t...) thea Cong giao; va gAn 400 ngan nguai a Gia Lai, D~k L~k, D~k Nang, Lam D6ng, Blnh Phu&c...theo d~o Tin Lanh.

46

B6n la, cac dan toc thi€u s6 cac tinh phia BAc thea Cong giao, Tin lanh. S6 thea D~o Cong giao chu y~u aL~g Son, Thanh H6a, Lai Chau, Ha Giang, Cao Bang, BAc K~ u&c

tinh tren 38 ngan, va thea d~o Tin lanh hon 10 ngan v6i ten gQi Thin HUng. Trong yang 20 nfun tra l~i day tren duOi 100 ngful d6ng bao H'mong thea d~o Tin lanh (chu y~u aLai Chau, Di~n Bien, Ha Giang, Lao Cai, B~c K~, Cao BfuIg, Thanh H6a...)

Tlnh hlnh tren d~t ra cho Dang va Nha nu&c d6ng thai phai giai quy~t hai vftn d€

Cac ton giao anu&c ta ngoai nhUng n<)i dung va d~c di€m tren can la tJ6i tUf/rlg trong am muu l(li d~ng cua cac thi lllc thit tJich. Trong qua trlnh xam luQ'c tw&c day

lQ'i dung vftn d€

ton giao d€ pha ho~i kh6i d~i doan

cac th~ IlJc thlJc dan, d~ qu6c d€u

ket dan t<)c va SlJ nghi~p cach m~ng. Hi~n nay trong chien luQ'c "dien bi~n hoa binh"

ton giao gAn v&i nhan quy€n nhAm khai thac

cac the IlJc thiI dich lQ'i d\lng vftn d€

nhUng sai s6t trong chinh sach ton giao d€ xuyen t~c chinh sach cua Dang va Nha

nu&c; thao tung lQ'i d\lng di€n dan qu6c te, loi keo phfrn tu ClJC doan, ly khai...d€

thong

tin sai l~ch boi rlhQ chinh sach ton giao va co l~p Vi~t Nam tren twOng qu6c tee

2. DuOng 16i cua Dang, chinh sach, phap lu~t cua Nhit nuac v~ dan tQc, tin

ngu011g va ton giao

2.1. V~ dan tQc

Til D~i h<)i I den D~i h<)i Ifrn thu XI, Dang ta xac dinh vftn d€ dan tQc c6 vi tri chien

luQ'c trong SlJ nghi~p cach m~ng. Tuy nhien trong timg giai do~n thi co nhUng chinh

sach, quan di~m C\l th€ d€ giai quy~t vftn d€ chinh sach sat hQ'P. H<)i nghi Ban chftp hanh Trung uong 7 kh6a IX v€ cong tac dan t<)c dii danh gia khai quat thanh n.m chinh sach dan t<)c trong thai kY d6i mOl nhu sau: "Quy€n blnh d~g gifra cac dan t<)c cO' ban dii duQ'c Hiin phap xac dinh va duQ'c th€ hi~n tren mQi lInh V\lC cua dai s6ng xii h<)i. Doan k~t gifra cac dan t<)c ti~p 1\lc duQ'c cung c6. N€n kinh t~ nhi€u thanh phfut a mi€n nlii va cac vUng dan t<)c timg bu&c hlnh thanh va phat tri€n, cO' cftu kinh t~ dang chuy€n dich

thea huOOg san xuftt hang hoa. Vi~c tri€n khai thlJC hi~n nhi€u chinh sach, chuong trinh, dlJ an dfru tu dii lam cho k~t cftu h~ tfrng kinh t~-xii h<)i va dai s6ng nhan dan a rmi€u vUng d6ng bao dan t<)c duQ'c cai thi~n ra r~t. Cong tac xoa d6i, giam ngheo d~t duQ'c

nhUng k~t qua to 100. M~t bAng dan tri duQ'c nang len. M\lc tieu ph6 c~p giao d\lc ti€u

hQC va xoa mu chfr dii duQ'c th\lc hi~n; h~ th6ng twOng ph6 thong dan t<)c n<)i trU duQ'c

100 la dan toc va ton giao.

hlnh thaOO ill trung uong d€n tiOO~ huy~n~ xa. van hoa phat tri€n phong phli hon; dOi s6ng van hoa cua d6ng bao duqc nang cao mQt bu&c; van hoa truy€n th6ng cua cac dan

tQc duqc ton trQng, gift gill va phat huy. Cac lo~i b~OO dich co ban duqc ngan ch~n va

tUng bu&c dAy lui; vi~c kham chfta b~nh cho nguOi ngheo vung sau, vUng xa duqc quan tam hon. H~ th6n.g chiOO tri a cac vUng dan tQc va mi€n nlii bu&cdAu duqc tang cuOng va cung c6. TIOO hinh chfnh tri, tr~t tv' xa hQi co ban 6n dil1h; an niOO, qu6c phong duqc

gift vtlng"Cl).

D~i hQi d~i bi€u toan qu6c IAn thu XI (thang 1, nam 2011) cua Dang ti€p tvc kh~ng

diOO duOng 16i, quan di€m v€ vftn d€ dan tQc, cong tac dan tQc: "Doan k€t cac dan tQc c6

vi tri chi€n luqc trong S\l nghi~p cach m~g cua nu&c ta. Cac dan tQc trong d~i gia dlnh

Vi~t Nam blnh dfuIg, doan k€t,

thuong yeu, ton trQng va gilip OOau cung ti€n bQ, th\lc

hi~n thAng lqi S\l nghi~p cong nghi~p h6a, hi~n d~i h6a, xay d\ll1g va bao v~ t6 qu6c VI

dan giau, nu&c m~1h, dan chu, cong b~ng, van miOO. Nghien ctru xay d\ll1g cac co ch€,

chfnh sach, t~o chuy€n bi€n ro r~t trong phat tri€n kiOO t€, van h6a, xa hQi vUng dan tQc

tra, giam sat, daOO gia k€t qua th\lC hi~n cac chu truong, thi€u s6. Tang cuOng ki€m chfnh sach dan tQc cua Dang va nha nu&c a cac cftp. Ch6ng ky thi dan tQc nghiem tri OOUng am mUll, haOO dQng chia re, pha ho~i kh6i doan k€t dan tQC,,(2).

Dang va Nha nu&c ta trong qua trlOO ho~ch diOO chiOO sach dan tQc da can cu

tren mQt h~ th6ng cac quan di€m tu tuOng co ban v€ vftn d€ dan tQc va yeu cAu cua

chfnh sach dan tQc v&i cac nQi dung sau day:

- Giai quy€t vftn d€ dan tQc a nu&c ta la giai ph6ng con nguai thoat kh6i ngheo nan, l~c h~u; thvc hi~n dan giau nu&c m~OO xa hQi cong b~ng dan chu van minh; th\lc

hi~n dan chu, t\l do cho cac dan tQc; phat huy truy€n

th6ng dom k€t xay d\ll1g cUQc

s6ng ftm no h~OO phlic.

- Th\lc hi~n chinh sach dan tQc la nghien ctru, thftm nhuAn va v~ d\lng chu nghla

Mac-Lenin va til tilOng H6 Chi Minh vao hom canh C\l th€, OOi~m V\l cua cach m~ng

Vi~t Nam trong tUng thai ky sao cho phu hqp OOu: NAm th\lc trfJIlg tlnh hlnh dan tQc

tUng vUng, tUng dia phuong; nAm tam til nguy~n vQng cua d6ng bao cac dan tQc; hi€u

(1) _ Dang CQng san Vi~t Nam: Van ki~n H9i nght ldn thit bay Ban chdp hanh Trung uang, khod IX. Nxb Chfnh trj qu6c gia, Ha NQi-2003, tr 30-31. (2) _ Dang CQng san Vi~t Nam: Van ki~n Dqi h9i aqi bidu toan qu6c ldn thu XI, Nxb Chfnh trj qu6c gia, Ha N9i 2011,tr.244-245

48

bi€t v€ phong t\lC t~p quan, di€u ki~n moi tnrOng t\l nhien, xa hQi cua d6ng bao cae dan

tQc sinh s6ng; d€ xUfrt, th\lc hi~n, kiSm tra, di€u chinh, b6 sung chinh sach dan tQc; t6

ehuc bQ may lam eong tae dan tQc til Trung uong d€n dia phuong sao cho hi~u qua.

- Th\lc hi~n chinh sach dan tQc la qufu tri~t va th\lc hi~n cac Nghi quy€t cua

Dang, Hi€n phap cua Nha nu6'c, cac chuang trlnh eua Chinh phu"VI S\l phat tri€n cua

d6ng bao cae dan tQc.

- Chinh saeh dan tQc a nuac ta hi~n nay chu y€u

la ban hAnh va th\lc hi~n chinh 'sach phcit tri~n kinh t€, chinh sach xli hQi k€t h

trong mQt quy trlnh: Nfim Th1!e trgng d€

thfry duqc -> Nhu cdu, va til do rut ra duqc ->

Ban ehdt, yeu cdu eua vfrn d€, d€ ho~ch dinh -> NQi dung ehinh saeh dan tQc va vai

tro chi ph6i cua chinh sach dan tQc, d6ng thai cling thfry duqc -> Tfnh phue tgp, lau

dai ... eua chinh sach dan tQc.

Cae nguyen tfic co ban duqc quful tri~t va xuyen su6t t~o nen tinh 6n dinh va gop

phfrn lam nen thanh tlJU VI d~i cua nhan dan ta trong S\l nghi~p dfru tranh ch6ng ngo~i

xam gianh l~i hoa blnh, th6ng nhfrt dfrt nu6'c va dang tUng buac thu duqc nhtlng thanh

qua quan trQng tren con duOng d6i m6'i, cong nghi~p hoa, hi~n d~i hoa.

- Binh tl6ng gifra cae dan tQe: Blnh d~ng gifra cac dan tQc la mQt thai dQ khach quan, thai dQ chinh tri dung dfin cua giai cfrp cfrm quy€n a mQt qu6c gia da dan tQc, trong vi~c th\lc hi~n quy€n va nghIa V\l d6i vai cac dan tQc. Day la lu~n di€m quan

trQng v€ dan tQc cua hQc thuy€t Mac-Lenin duqc Dang ta quan tri~t va v~n d\lng trong

vi~e giai quy€t vfrn d€ dan tQc. Blnh d~ng v€ dan tQc la th\lc hi~n quy€n ngang nhau

eua mQi dan tQc khong phan bi~t da s6 hay thi€u s6; da trfing hay da vang, da den; trlnh

dQ phat tri€n cao hay thfrp. Blnh dfug v€ dan tQc la th\lc hi~n quy€n ngang nhau cua

mQi thanh phfrn dan tQc v€ cac lInh V\lC, cac m~t cua dai s6ng xa hQi (t\l quy€t, chinh

tri, kinh t€, xa hQi, van hoa...) thong qua cac hlnh thuc phap If.

- [Joan kit cae dan tQe: La th\lC hi~n S\l dom k€t gifra nhtlng nguai lao dQng

thuQc cac thanh phfrn tQc nguai khac nhau trong S\l nghi~p xa,y dlJIlg va bao v~ t6

qu6c, VI S\l phat tri€n cua con nguai va eua cac tQc nguai. Doan k€t la nguyen tfic quan trQng trong vi~c ho~ch dinh va th\lC hi~n chinh sach dan tQc anuac ta. Dan tQc ta trong l\lc ngo~i Xanl

lich sir v6n co truy€n th6ng yeu nuac, doan k€t dfru tranh ch6ng cac th€

bao v~ nen dQc l~p dan tQc va trong lao dQng xay d1Jl1g ddt nuac. Doan k€t duai S\l

lanh d~o cua Dang va Nha nuac ta la phat huy truyen th6ng yeu nuac cua dan tQc

nuac ta coi trQng nhu mQt "tai san" vo gia cua qu6c gia va duQ'c v~n d\lng mQt cach

trong thai d~i mai. Doan k€t cac dan tQc la nguyen t~c ngay tiI dftu duQ'c Dang va Nha

t~o nen suc m~nh v~t chdt rdt to IOn danh th~ng cac th€

sang t~o d€ t~p hqp l\lc IUQllg, nhan tai v~t l\lc cua cQng d6ng cac dan tQc Vi~t Nam;

l\lc ngo~i xam hung m~nh cua

thai d~i va dang ti€n hanh eong eUQc d6i mai, cong nghi~p hoa hi~n d~i hoa vai nhfrng

thanh eong quan trQng buac dftu.

Chu tich H6 Chi Minh luon nh~c nh& d6ng bao, ehi€n sl, can bQ, dang vien phai

neu cab tinh thftn doan k€t mQi nO'i mQi luc trong qua trlnh th\lc hi~n cac nhi~m VI)

ehinh tri: "Doan k€t, doan k€t, d~i doan k€t; Tharlh cong, thanh cong, d~i thanh

cong"... Doan k€t vai vi tri, vai tro lich sir va hi~n t~i cua n6 la nguyen t~c quan trQng

trong qua trlnh ho~ch dinh va th\lc hi~n chinh sach dan tQc. C6 th€ n6i dieu d6 cling

hi~n nay cling nhu ve sau.

- Tuang tr(1 giup aiJ IJn nhau gifra cac dan t(Jc: Nguyen t~c nay ra dai trong dieu ki~n cac thanh phftn tQc nguai &nuac ta vila nhieu, vila phat tri€n rdt khong d6ng deu

ehinh la y€u t6 t~o nen tinh d~c thu eua chinh sach dan tQc & nuac ta thai gian qua,

tren nhieu blnh di~n, v&i nhieu nguyen nhan ehu quan va khaeh quan khae nhau. TiI

­ nhUng ly do lich sir, cac thanh tQc nguai &nuac ta c6 nhUng trlnh dQ phat tri€n kinh t€

nghi~p ddu tranh gianh dQc l~p dan tQc d€ xay d1Jl1g, phat tri€n ddt nuac khong chi hao

xa hQi kllaC nhau, cu trti sinh s6ng c6 nO'i thu~n IQ'i, c6 110'i l~i rdt nhieu kh6 khan ... S\l

nguai, t6n cua rna con la nguyen nhan thuOng xuyen va quan trQng keo ch~m nhip dQ

phat tri€n cua qu6c gia va eua cac tQc nguai... Cae nguyen nhan lich sir, kinh t€-xa

hQi...la dieu ki~n t~o nen truyen th6ng tuang trQ' nhau gilta cac dan tQc trong ti€n trlnh

2.2. V~ ton giao, tin ngu011g

lich sir d1Jl1g nuac va gilt nuac.

Th\lc ti~n tinh hlnh eho thdy da s6 tin d6 cac ton giao la nguai lao dQng, chu y€u

la nong dan; hQ v6n la nhUng nguai cftn Cll lao dQng va co long yeu nuac. Trong cac

giai dO~Il lich sir hQ da gop phftn lam nen nhUng thanh eong eua S\l nghi~p yeu nuac,

50

ddu tranh giai ph6ng dan tQc. Trong thai ky d6i mai trlnh dQ dan tri cua cac nh6m tin

d6 ton giao ngay cang duqc nang cao, song day la khu vvc quan tam cua Dang va Nha

nuac trong cac chinh sach phat tri€n kinh t€-van hoa, xii hQi.

V~n d~ d~t ra la cong tac ton giao, tin nguOng vila phai phat huy long yeu nuac,

phat huy nQi l\lc trong lao dQng xay d\ffig d~t nuac thea phuong cham "t6t doi d~p

d~o"; vila phai giai quy€t nhu cAu sinh ho~t tin nguOng ton giao cua cac tin d6, vila

nang cao dai s6ng kinp t€- xii hQi, vila khAc ph\lc nhUng tbn t~i do lich Slr d€ l~i trong

mot bQ ph~n tin d6 ton giao.

Quan di€m, chinh sach v€

tin nguOng, ton giao cua Dang va Nha nuac ta t~p

trung van cac v~n d€ cO' ban sau:

M(Jt la, tin nguOng ton giao la nhu cftu tinh thAn cua mot bQ ph~n nhan dan dang va se t6n t~i cung dan tQc trong qua trlnh xay d\l1lg chu nghla xii hQi anuac ta. D6ng bao cac ton giao, tin nguOng la bQ ph~ cua kh6i dom k€t toan dan tQc.

Hai la~ Nha nuac th\lc hi~n nh~t quan chinh sach d~i doan k€t dan toc, khong

phan bi~t d6i xu vi 19 do tin nguOng ton giao. Cac ton giao d€u blnh dfing tfUac phat

lu~t va ho~t dQng trong khuon kh6 phap lu~t.

Ba la, nQi dung c6t 16i cua cong tac ton giao la cong tac v~n dQng qu§n chung; la

dQng vien d6ng bao neu cao tirili thAn yeu nuac, y thue bao v~ dQc l~p dan tQc, bao

dam lqi ich v~t ch~t va tinh thfrn cho d6ng bao ton giao.

Bbn la, cong tac ton giao la trach nhi~m cua ea h~ th6ng chinh tri.

Niim la, v~n d€

thea d~o va truy€n d~o: MQi tin d6 d€u co quy€n tv do hanh d~o t~i gia dinh va cO' sa tho t\l hqp phap thea quy dinh cua phap lu~t. Vi~e truy€n d~o cling nhu mQi ho~t dQng ton giao d€u phai tuan thu Hi€n phap va phap lu~t; khong

duqc ep buoc nguoi dan thea d~o...

Chinh sach C\l th€ d6i vai ton giao duqc th€ hi~n trong Phtip l?nh tin nguOng ton

gitio (2004). Phap l~nh th~ hi~n tinh thAn d6i mm cua Dang va Hi€n phap v€

tin

nguOng va ton giao, ton tr<)ng va dam bao quy€n t\l do tin nguOng, ton giao cua nhan

dan. Chinh sach tin nguOng ton giao t~p trung van cac v~n d€ cO' ban:

- Quy dinh nhUng ho~t dQng tin nguOng eua nguai co tin nguOng va ho~t dQng

ton giao cua tin d6, nha tu hanh va chuc s~c ton giao.

- V€ t6 chuc ton giao va ho~t dong cua t6 ehuc ton giao.

- Chinh sach v€ quan h~ qu6c t~ cua t6 chuc ton giao, tin d6, chuc sAc nha tu hanh.

Cac chfnh sach v~ tin nguOng ton giao da quy dinh ho~t dQng quan Iy nha nuac

lien quan d~n I€ hQi; vi~c thanh I~p va ho~t dQng cua cac t6 chuc ton giao; vi~c phong

chuc, phong phArn, b6 nhi~rn, bAu cli, SllY cli, cach chuc, bai nhi~rn chuc sAc, thuyen

chuy€n nai ho~t dQng cua chuc sAc ton giao; quy dinh thArn quy~n C\l th€ cua Thu

tuOng Chinh phu, Ban Ton giao Chinh phu (nay Ia BQ NQi V\l), Uy ban nhan dan va

Ban Ton giao cftp tinh, Uy ban nhan dan cftp huy~n lien quan d~n quan Iy t6 chuc, ho~t

dQng tin nguOng, ton giao trong ph~rn vi ca nuac.

3. V,n d\lDg quan di~m, dtrimg lai cua Dang, chiRh sach, phap IUft cua Nha

nU'o-c v~ dan tQc, ton giao, tin ngU'Ong trong quan If va bU'Ong din, tA chuc bo,t

dQng van boa, gia dinh, th~ thao va du lich.

3.1. V~ linh v'!c dan tQc

Van hoa, gia dinh, th€ d\lc th€

thao va du Iich vUng dan tQc thi€u s6 Ia d6i tuqng

quan Iy, ho~t dQng cua nganh, cua cac dia phuang, cac So' Van hoa Th€

thao va Du

Iich...tren dia ban ca nuac. Tuy nhien trong rn6i thai di€rn ho~t dQng, nQi dung tren co

nhUng yeu cAu C\l th€ nh~rn dap (mg sg phat tri€n cua dftt nuac, cac dia phuang va

d6ng bao cac dan tQc trong b6i carth cong nghi~p hoa, hi~n d~i hoa dftt nuac. Day cling

Ia nQi dung quan trQng khong chi trong cong tac dan tQc rna ca trong ho~t dQng quan Iy

van hoa trong tlnh hinh rnai hi~n nay.

3.1.1.Cac nhi?m VII chinh stich cO' ban vJ cong ttic van hoa, gia dinh, thi thao

va du ijch trong giai dO{ln hi?n nay iJ' vung dan tVc.

Ngay 14 thang 01 narn 2011, Thu tuOng Chinh phu da ky ban hanh Nghi dinh s6

.:

OS/2011/ND-CP v~ Cong tac dan tQc. Day Ia Nghi dinh quan trQng dAu tien quy dinh C\l th€ cac vftn d~ v~ cong tac dan tQc, co y nghia quan trQng va rna ra nhUng ti~n d~, di~u ki~n C\l th€ han d6i vai cong tac dan tQc anuac ta trong giai do~ rnai. Nghi dinh ban hanh trong b6i canh D~i hQi tom qu6c IAn thu XI cua Dang, ti~p t1)c kh~ng dinh

nhUng quan di€rn rna D~i hQi da chi ra: "Cac dan tQc trong d~i gia dlnh Vi~t Narn blnh

dAng, doan k~t, ton trQng, giup dO' nhau cling ti~n bQ, thgc hi~n thAng Iqi sg nghi~p xay

d\lllg va bao v~ T6 qu6c."

52

"Vling dan tQc thi€u s6" Ia khai ni~m Iau nay chua dinh ra bai tinh phuc t~p va cu

tru dan xen gifta dan tQc Kinh (da s6) va cac dan tQc thi€u s6 anh em tren cac don vi

hanh chfnh, cac vling Tay B~c, Dong B~c, Tay Nguyen, TruOng Son, Dong Nam BQ,

dinh~"S6 GS/2011/ND-CP cua Thu tuOOg Chinh phu tren day, I~n d~u chinh thuc dua ra

Tay Nam BQ, duyen hai mi€n Trung... Trong Di€u 4 "Giai thich til ngft" cua Nghi

quan ni~m "Vling dan tQc thi€u s6", d6 Ia: La dia ban c6 dong cac dan tQc thi€u s6 cling sirih s6ng 6n dinh thanh cQng d6ng tren Ianh th6 nu6'c CQng hoa xa hQi chu nghia Vi~t Nam" ... Till mQt s6 tinh thu~n tuy d6ng bAng nhu Hai Duong, Nam Dinh, Thai

Binh, B€n Tre ... con ph~n 100 cac tinh con I~i k€ ca Thli do Ha NQi d€u c6 cac thanh

ho~t d{>ng quan Iy di€u hanh cling nhu th\Ic hi~n cac chinh sach bao t6n, phat tri€n.

a) V~ chinh stich bao tan va phdt tridn van hoa vung dan t9c thidu s6

phdn dan tQc da s6 va thi€u s6 chung s6ng. Ho~t dQng quan Iy van h6a, gia dinh, th€ thao va du Iich do v~y cling d~t ra cho cac co quan chuc nang atrung uang va cac dia phuong, nhftt Ia cac So', cac phong chuyen mon nhUng vftn d€ khong don gian trong

c~p d€n 5 vftn d€ co ban va cling chinh Ia nhUng dinh huOOg co ban d€ cong tac quan Iy

NQi dung "Chinh sach bao t6n va phat tri€n van h6a" vUng dan tQc thi€u s6 da d€

va ho~t dQng van h6a tren dia ban huOOg t6'i, d6ng thai Ia can cu co ban trong xay d\IIlg

k€ ho~ch, nQi dung ho~t dQng van h6a vUng dan tQc thi€u s6 trong nhUng nam tm:

- M9t la, "He> trQ' vi~c suu t~m, nghien clm, bao v~, bao t6n va phat huy nhUng

gia tri van h6a truy€n th6ng t6t d~p cua cac dan tQc ... ". Suu t~m, nghien clm, bao v~,

;a..­

vi~c Iau nay da va dang duQ'c th\Ic hi~n, tuy nhien d~t trong quan di€m cua Nghi dinh

bao t6n va phat huy nhUng gia tri van h6a truy€n th6ng t6t d~p cua cac dan tQc Ia cong

Ia di€u ki~n d€ nhUng nguai ho~t dQng van h6a va trong Iinh VlJC cong tac dan tQc ph6i hQ'P trong tham muu, tu vftn chinh sach C\l th€ acftp Trung uong va dia phuong bi€n thanh hi~n th\Ic sinh dQng trong dai s6ng cua d6ng bao cac dan tQc va cac dia phuang.

- Hai la, "He> trQ' vi~c gift gin va phat tri€n chft vi€t cua cac dan tQc c6 chft vi€t.

Cac dan tQc thi€u s6 c6 trach nhi~m gin gift van h6a truy€n th6ng t6t d~p, ti€ng n6i chft

la mQt gia tri van hoa quan tn;mg cua cac vi€t cua dan tQc minh phil hQ'P v6'i quy dinh cua phap Iu~t". Th\Ic t€ khong phai dan tQc thi~u s6 na~dlng co chii' vi€t. Chii' vi€t

dan tQc, song trong th\Ic t€ d€ chft vi€t cua cac dan tQc (Thai, H'mong, Cham, Kho

me ... ) t6n t~i va phat huy vai tro trong dai s6ng cQng d6ng, dia phuong... Ia mQt th\Ic

t€ "nghi~t nga" trong mf>i quan h~ v&i ti€ng ph6 thong (ti€ng Vi~t), ti€ng AOO...trong

sf>.

giao ti€p,

lam vi~c va phat tri€n cua cac cong dan va th€ h~ tre cac dan tQc thi€u

Day la vAn d~ d~t ra khong gian don trong cong tac dan tQc rna con df>i v&i cac OOa

ho~t dQng, quan ly van h6a n6i chllng va van h6a dan tQc thi€u sf> n6i rieng.

huy cac gia trj van h6a truy~n thf>ng; h6 trQ' vi~c d~u tu, gift gIn bao t6n cac di tich Ijch

sir, van hoa da duQ'c Nha nu&c x€p h~ng". Trong OOUng na'm qua, mQt sf> Chuong trlOO

m\lc tieu qUf>c gia v~ van h6a da duQ'c th\lc hien dap OOu c~u va chi€n

luQ'c phat tri€n

cua cac vUng, dja ban va lIrlh ¥\lC. Day la vAn d~ it nhi~u chung ta da co kiOO nghi~m,

tuy OOien d€ hi~u qua hon, tinh b~n vfrng va phat huy tac d\lng cao hon thl S\l cQng tac

tlm ra ti€ng n6i

gifra cO' quan cong tac dan tQc va cO' quan van h6a... la rAt c~n thi€t d€ chung, cach th\lc hi~n at~m cao hon va hi~u qua b~n vUng hone

- Ba la, "Xay d\ffig th\lC hi~n chuong trlOO m\lc tieu'~quf>c gia d€ bao t6n va phat

sf> duQ'c uu dai, huOng th\l van h6a; h6 trQ' xay d\ffig, khai thac sir d\lng c6 hi~u qua h~ thf>ng thiet ch€ van h6a cO' sa avung d6ng bao dan tQc thi€u sf>". Day la vAn d~ rna OOi~u OOa nghien ctru, nhi~u d~i bi€u qUf>c hQi d~t

ra: Sau 25 narn d6i rn&i ai la nguai duQ'c huOng th\l thaOO qua van h6a rnQt cach tuong

x(mg, nong thon hay do thj, d6ng b~ng hay rni~n nui ... ? Th\lc t€ cho thAy, d~u tu cho

thi€t ch€ van h6a la c~n thi€t, song d€ phat huy tac d\lng cua n6 rnQt cach hi~u qua,

dich th\lc con la vi~c kh6 khan hone Day la nQi dung vila phan anh OOu c~u th\lc tr~ng vira d~t ra vAn d~ khong 006 df>i v&i chiOO sach van h6a va chinh sach dan tQc a vUng dan tQc thi€u sf> nu&c ta n6i chung va cac dia phuong hi~n nay.

- B6n la, "D6ng bao dan tQc thi€u

thao dan ·tQc theo tUng khu ¥\lC ho~c dan tQc, diOO ky t6 chuc ngay hQi van h6a - th€ tUng dan tQc avUng d6ng bao dan tQc thi€u sf>". Day cling la vAn vAn d~ c6 tiOO thai S\l hi~n nay aOOi~u vUng d6ng bao dan tQc thi€u sf>. "L~ hQi" va "Ngay hQi van hoa- th€ thao dan tQc" la OOUng ho~t dQng vila th6a man nhu c~u dai s6ng tam liOO, tiOO th~n

cua cac cQng d6ng dan tQc C\l the va cua cac dja phuong vira c6 tac dQng xa hQi rn~h me v~ giao d\lc, v~ giao luu van h6a gifra cac dan tQc adja phuong va qUf>c gia... Tuy OOien vi~c nang cao chAt lUQ'Ilg eua cac ho~t dQng tren, til th\lc ti~n OOUng narn qua

cho thAy cAn OOi~u han nfra S\l dAu tu, ban tay cua nhUng nguai quan ly van h6a va

quan ly v~ cong tac dan tQc.

- Niim la, "Bao t6n, phat huy cac l€ hQi truy~n th6~g tf>t d~p cua d6ng bao cac

Ngay 27 thang 07 nam 2011, Thu tu6ng Chinh phu da ky Quy€t dinh s6

1270/QU-TTg Phe duy~t U€ an: "Bao t6n, phat tri~n van hoa cac dan tQc thi~u s6 Vi~t

Nam d€n nam 2020". U€ an da xac dinh M\lc tieu t6ng quat, M\lC tieu C\l th~ cling nhu

d€ ra cac Nhi~m V\l trQng tam:

. * Muc tieu t6ng quat:

- Huy dQng suc m(;1nh cua toan xa hQi nh~m phat tri~n van hoa dan tQc, gop phftn

d~ van hoa th\lc S\l la n€n

tang tinh thftn cua xa hQi, vila la m\lc tieu vila la dQng l\lc

phat tri~n kinh t€ - xa hQi, dam bao an ninh qu6c phong, bao dam toan v~n chu quy€n

lanh th6 qu6c gia.

- Bao t6n, phat llUy ban s~c van hoa truy€n

th6ng cua cac dan tQc thi~u s6 phil

hqp v6'i tlnh hinh th\lc t€, d~c bi~t chu trQng dia ban cac dan tQc co nguy cO' bi bi€n

d(;1ng van hoa cao (cac dan tQc rfrt it nguai khong co di€u ki~n t\l bao v~ van hoa cua

minh; bao t6n va phat tri~n van hoa cac dan tQc thi~u s6 t(;1i khu V\lC bien gi6'i, hai dao,

khu V\lC tai dinh cu cua cac thuy di~n). Phat huy vai tro cua cac chu th~ van hoa trong

phat tri~n van hoa truyen th6ng cua cac dan tQc.

- Ton vinh cac gia tri van hoa truy€n th6ng t6t d~p cua cac dan tQc thi~u s6; khich

l~ sang t(;10 cac gia tri van hoa m6'i. Gop phftn giam dftn S\l chenh l~ch v€ muc s6ng va

huOng th\l van hoa gifra cac vung, cac dan tQc, g~n k€t gifra phat tri~11 kinh t€ v6'i bao

t6n va phat tri~n van hoa cac dan tQc.

- Tang cuOng dftu tu cua Nha nu6'c, dAy m(;1nh xa hQi hoa cac hO(;1t dQng van hoa,

huy dQftg mQi ngu6n l\lc cho bao t6n va phat tri~n van hoa cac dan tQc thi~u s6 Vi~t

Nam, g~n k€t gifra nhi~m V\l phat tri~n kinh t€ v6'i phat tri~n van hoa, d~c bi~t t(;1i cac

dia ban trQng di~m: Vung d6ng bao dan tQc, vung sau, vung xa, vung d~c bi~t kho

khan, bien gi6'i, hai dao.

* Muc tieu cu thi:

- Giai dot;lll 1 (2011 - 2015):

+ Co ban d~a cac dan t<)c thi€u s6 rfrt it nguai (co s6 dan du6'i 5.000 nguai) ra kh6i tlnh tr(;1ng cftn bao v~ khAn cfrp v€ van hoa va bu6'c dftu phat huy cae di san van

hoa tieu bi~u cua cac dan tQc.

+ 50 - 60% s6 lang, ban, buon, phum, soc, thon... co nha van hoa t\l chu chuang

+ Dinh hlnh va tri€n khai xay d\fIlg dai s6ng van hoa t~i cac khu tai dinh cu cua

trinh ho~t dQng do chu th€ van hoa t\l th\lc hi~n.

+ 40 - 50% can bQ lam cong tac van hoa & vung dan tQc thi€u s6 la nguai cua dan

d6ng bao cac dan tQc thi€u s6.

tQc mlnh (ho~c cua dan tQc anh em co thai gian sinh s6ng lau tren dia ban, hi€u bi€t

sau v€ phong t\lC t~p quan, van hoa truy€n th6ng cua dan tQc ban dia) da duQ'c b6i

dUOng, dao t~o v€ chuyen mon cua nganh.

+ M6i huy~n vUng dan tQc thi€u s6 duQ'c h6 trQ' phat tri€n

it nhftt 01 ngh€ truy€n

th6ng, dan ca, dan vii ho~c ho~t dQng du lich d~c trung gop phftn xoa doi giam ngheo,

+ 100% cac dan tQc duQ'c t6ng ki€m ke cac tai san van hoa cua dan tQc minh;

phat tri€n kinh t€ - xa hQi.

hoan thanh bQ chi s6 phat tri€n van hoa dan tQc d€n nam 2020.

+ Co ban dua cac dan tQc thi€u s6 rftt it nguai (co s6 dan du&i 10.000 nguai) ra

- Giai do~n 2 (2016 - 2020):

+ 70 - 85% s6 lang, ban, phum, soc, thon... co nha van hoa t\l chu chuang trinh

ho~t dQng do chu th€ van hoa t\l th\lc hi~n.

+ 60 - 80% can bQ lam cong tac van hoa & vung dan tQc thi€u s6 la nguai cua dan

kh6i tlnh tr~ng cftn bao v~ khAn cftp v€ van hoa.

tQc minh ho~c cua dan tQc anh em s6ng tren dia ban da qua b6i dUOng, dao t~o v€

chuyen mon cua nganh.

+ M6i huy~n vUng dan tQc thi€u s6 duQ'c h6 trQ' phat tri€n

it nhftt 02 ngh€ truy€n

+ Cac gia tri van hoa d~c trung cua cac dan tQc duQ'c bao t6n va phat huy.

+ Co ban hom thanh vi~c bao t6n khAn cftp va bu&c dftu phat huy cac di san van

th6ng, dan ca dan vfi ho~c ho~t dQng du lich d~c tnmg gop phftn phat tri€n kinh t€ - xa hQi.

* 7 Nhi~m V\l trQng tanl cua D€ an:

56

hoa tieu bi€u cua cac dan tQc co s6 dan du&i 10.000 nguai.

- Bao t6n khAn c~p van h6a cac dan tQc thi~u s6 r~t it nguai (c6 s6 dan du&i

10.000 nguai) cac dan tQc thi~u s6 t~i cac khu VlJC tai dinh cu dlJ an thuy di~n lien

thong, k~t n6i toan di~n v&i cac chuang trInh, dlJ an c6 lien quan.

- Xay dlJ11g dai s6ng van h6a va moi twOng van h6a vung d6ng bao dan tQc thi~u

s6. G~n k~t ch~t che nhfrng ho~t dQng xay dlJ11g dai s6ng van h6a v&i nhi~m V\l phat

tri~n kinh t~ - xa hQi phil hqp v&i tUng khu V\lC, tUng vilng, tUng dan tQc, ton giao.

- Chu th~ van h6a, cQng d6ng k~ thira va thlJc hanh van h6a c6 mQt vai tra to IOn

va la nhan t6 quy~t dinh trong vi~c bao t6n va phat huy di san van h6a truy€n

th6ng

cua cac dan tQc thi~u s6.

- Coi trQng va t6 chilc thlJc hi~n cac chuang trlnh v€ bao t6n, phat huy nhfrng gia

tri truy€n th6ng t6t d~p va xay dlJ11g, phat tri€n nhfrng gia tri m&i v€ van h6a, van hQc,

ngh~ thu~t, d~c bi~t la h6 trQ' SlJ phat tri€n ngon nglt, chlt vi~t cua cac dan tQc thi€u s6.

- Uu tien dfru tu cho vi~c gilt gIn va phat huy cac lo~i hlnh ngh~ thu~t bi€u di€n

th6ng cac dan tQc thi€u s6; suu tfrm, ph\lc h6i va phat tri€n mQt s6 lo~i hlnh

truy€n

ngh~ thu~t truy€n th6ng c6 nguy cO' th~t truy€n.

- DAy m~nh cac ho~t dQng bao t6n va phat huy ban s~c van h6a cac dan tQc thi€u

thu cong truy€n

s6 k~t hqp v&i cac chuang trlnh phat tri~n kinh t~, phat tri€n ngh€

th6ng, du lich cQng d6ng k~t hqp v&i x6a d6i giam ngheo.

- Phat tri€n va hi~n d~i h6a m~ng lu&i thong tin d~i chung, nang cao ch~t luqng

cac san phAm van h6a, thong tin phil hqp. DAy m~nh va phat huy hi~u qua cong C\l

phat thanh, truy€n hlnh phil hqp vung d6ng bao dan tQc thi~u s6.

- Xay dlJ11g d6ng bQ va nang cao ch~t luqng, hi~u qua ho~t dQng cua cac thi~t ch~

van h6a cQng d6ng, thlJc SlJ phat huy vai tra cua cQng d6ng trong t6 chilc cac ho~t

dQng cQng d6ng phat huy hi~u qua thlJC SlJ cua cac thi~t ch~ van hoa.

- Tang cuOng cac ho~t dQng giao lUll van h6a c~p dia phuong, vUng, mi€n va toan qu6c.

- Xay dlJ11g cac chinh sach khuy~n khich ho~t dQng nghien c(ru, suu tfrm, bao

quan, truy€n d~y va gi&i thi~u di san van h6a phi v~t th€ cua cQng d6ng cac dan tQc

thi€u s6 Vi~t Nam.

- Roan thi~n h~ th6ng th€ ch~ va thi~t ch~ van h6a.

- Ban hanh bQ chi s6 v€ phat tri€n van hoa cae dan tQc thi€u s6 Vi~t Nam.

b, vJ chinh sach phiLt triJn thJ dlj,c, thJ thao vung dan t6c thiJu s6

Day la chinh sach quan trQng trong h~ th6ng cac chinh sach cua cong tac dan tQc anuac ta hi~n nay va trong giai do~n tai. Nghi dinh tren v€ cong tac dan tQc d6ng thai lInh V\fC nay khong chi trong cling da chi ra nhUng dinh huOng nQi dung chinh sach v€

lInh V\1C cong tac dan tQc rna con cho nganh Van hoa, Th€

thao va Du lich trong ca

nuac, d~c bi~t nhUng dia phuong co d6ng bao cac dan tQc thi€u s6 sinh s6ng.

Theo nQi dung chinh sach phat tri€n th€ d\lc, th€

thao vUng dan tQc thi€u s6 hi~n

nay va trong thai gian tai cAn huOng tai 2 nQi dung:

thao truy€n

th6ng cua cac

- M6t la, "Bao t6n va phat tri€n cac mon th€ d\lc, th€

dan tQc". Day la nQi dung duQ'c ti€p

t\lC kh~ng dinh trong thai gian tai va cling la dip

d€ cac nha ho~ch dinh chinh sach, quan ly nha nuac, dAu tu ra soat danh gia l~i ti€m

nang cac mon th€ d\lc th€

thao truy€n

th6ng cac dan tQc trong thai gian qua da lam

duQ'c nhUng gl v€ phuong di~n "bao t6n" va "phat tri€n"; nhUng gl chua tuong x(mg

vai ti€m namg v6n co d€ co chinh sach phil hQ'P va phuong thuc quan ly, dfru tu hfru

hi~u hon vai nhUng di san vo gia v€ -IInh V\1C nay cua ong cha d~ l~i.

- Hai la, "DAu tu xay d\ffig va h6 trQ' cac ho~t dQng th€ d\lc, th€

thao, xay d\ffig thao avUng dan tQc thi€u san v~n dQng, nha thi d~u, trung tam luy~n t~p th€ d\lc, th€ s6". Co th€ noi day la ho~t dQng dfru tu cO' sa h~ tfrng, cO' sa v~t ch~t cho ho~t dQng th€ thao nh~m t~o moi truOng d€ d6ng bao cac dan tQc ngay cang ti€p c~n va d\lc th€

huOng th\l rilii€u hon nhUng thanh qua th€ d\lc th~ thao, van hoa qu6c gia va qu6c t€;

la

moi twOng d€ bao t6n va phat huy cac gia tri th~ d\lc, th€

thao truy€n

th6ng cua cac

dan tQc, t~o nen khong khi hi~u bi€t l~n nhau va doan k€t cac dan tQc.

c, vJ chinh sach phiLt triJn du Itch vung dan t6c thiJu s6

Du lich vUng dan tQc thi€u s6 trong thai gian qua la mQt ho~t dQng quan trQng

trong vi~c mang l~i nhUng thanh tt.ru quan trQng v€ kinh t€ va quang ba ve d~p d~t nuac, con nguai Vi~t Nam. Vung dan tQc va mi€n nlii nuac ta ti€m frn nhi€u gia tri v€

du lich sinh thai t\1 nhien, sinh thai nhan van, ngu6n "tai nguyen" quan trQng cua du

lich nuac nha trong nhUng nam twac m~t va lau dai. Day la nganh kinh t€ quan trQng

58

da va dang duQ'c cac dia phuong ngay cang y thuc trong vi~c t6 chuc khai thac gop phftn th\lc hi~n cac m\lc tieu kiOO t€- xa hQi, van hoa.

"ChiOO sach phat tri€n du lich vUng dan tQc thi€u s6" la chinh sach quan trQng, la

net mai trong h~ th6ng cac chiOO sach dan tQc. Thai gian qua, chinh sach nay tuy khong hoan toan t\l phat, nhung d~t vftn d€ a tdm chinh sach dan tQc, trong cong tac dan tQc thl chua tUng duQ'c d€ c~p: Trong OOung nQi dung chinh sach dan tQc lftn nay,

Nghi diOO s6 OS/2011/ND-CP da ·chiOO thuc coi day la mQt dftu m6i chiOO sach khong

th€ thieu.

V€ nQi dung nay da duQ'c Nghi diOO chi ra: "T~p trung h6 trQ' xay d\ffig cO' sa hlJ­

tdng ph\lC V\l du lich g~n vai bao v~ moi truOng, sinh thai; h6 trQ' quang ba, da dlJ-ng

th~ng caOO, phat tri€n du lich". Tren blnh di~n chiOO sach dan tQc, cong tac dan tQc,

hoa cac IOlJ-i hIrth, cac san phfrm du lich, khai thac hQ]) ly cac tiem nang, daOO lam,

nQi dung nay cftn co S\l ph6i hQ]) va chi dlJ-O cua cO' quan trung uong, chinh quyen cac

cfrp, d~c bi~t la ngaOO Du Iich trong tu vAn ve chuyen mon, xac dinh th€ mlJ-nh, ti€m

nang va lQ trlOO phat tri€n ...phu hQ]) vai tiem nang, di€u ki~n cua cac dia phuong vUng

dan tQc thi€u s6...

Cac chinh sach van hoa, th€ d\lc th€ thao va du Iich vung dan tQc thi€u s6 qua

Nghi dinh s6 OS/2011/ND-CP ngay 14 thang 01 nanl 2011 cua Thu tuOng ChiOO phu

mQt Idn nua da dinh ra OOUng vAn de nQi dung cho hOlJ-t dQng nQi dung cua cac vfrn de

tren. Day la Nghi dinh v€ cong tac dan tQc OOung d6ng thai cling chi ra nhi~m V\l mai

cho cac BQ, ban nganh lien quan trong do co BQ Van hoa, Th€ thao va Du Iich. Tren

blnh di~n quan ly cac nQi dung chinh sach tren Ia OOUng vAn d€ thi€t y€u cftn duQ'c cO'

quan Trung uong; ngaOO Van hoa, Th~ thao va Du Iich; chiOO quy€n cac cAp va nguai

dan quan tri~t, lam can cu phap Iy v~n d\lng sang tlJ-O vao di€u ki~n C\l th€ cua tUng dan

tQc, timg dia phuong, timg 1100 V\lC. Day cling la OOUng vfrn d€, nQi dung quan trQng

trong cong tac dao tlJ-O va b6i dUOng nhUng nguai lam cong tac van hoa, quan ly van

3.1.2. V(ln dllng quan tliim, tluUng lai cua Dang, chinh .stich, phtip luf)t cua

Nhii nuuc vi dan tpc trong quan If va t6 chuc hot}t tlpng van hoa 0' Cd sO'

hoa, gia dlnh, th€ thao va du Iich hi~n nay.

Day la nQi dung quan trQng d6i vai cong tac van hoa, gia dlnh, th€ thao va du Iich

khu V\lC trung du, mi~n nlii va vung dan tQc. Cong tac van hoa, gia dlOO, th€ thao va du

1ich khu VVC trung du, mi€n nlii va vung datI tQC 1a rnQt nQi dung gop phAn th\lc hi~n

cac m\lc tieu, nQi dung trong giai quy~t cac vdn d€ dan tQc, cong tac dan tQc, chiOO

sach dan tQc cua Dang va Nha nu&c tren dia ban. Til cac vdn d€ co tiOO 19 1u~n, quan

- M6t la, tUng bu&c nang cao nh~n thuc cua ban than v€ van hoa, t~p quan cua

di€m, duOng 16i v€ dan tQc tren day, vi~c v~n d\lng vao cang tac quan 19 va t6 chuc ho~t dQng van hoa acO' sa, can bQ cong chuc van hoa xii cAn chli trQng cac nQi dllng sau:

cae dan tQc tren dja ban xii; coi cac dan tQc 1£1 d6i tUQl1g tac dQng cua ho~t dQng quan

1y va t6 chuc cac ho~t dQng van hoa co nhfrng net chung va co OOfrng net d~c thu.

- Hai la, thuOng xuyen coi trQng cac y~u t6 doan k~t, blOO d~ng, ton trQng,

thuang yeu, tuang trQ' trong cac ho~t dQng quan 19 va t6 chuc cac ho~t dQng van hoa,

gia dlnh, th~ thao va du 1jch. Cac nQi dung tren vila 1a m\lc tieu, vila 1£1 phuong cham,

- Ba la, m6i dan tQc, dia phuang d€u co ban s~c van hoa, t~p quan, n~p s6ng

nguyen t~c trong qua trlOO quan 19 va t6 chuc cac ho~t dQng du 1ich tren dia ban xii.

rieng, do v~y trong qua trlOO quan 19 va t6 chuc cac hOl;lt dong van hoa, gia dlOO, th~

thao va du 1ich phai vila k~t hap cac gia trj truy€n th6ng v&i yeu cAu m&i trong xay dlJIlg dai s6ng van hoa a cO' sa. Co nhu v~y m&i t~o duQ'c S\l d6ng thu~n cao va phat tri~n b€n vfrng.

- B6n la, bi~t v~n d\lng (l~p k~ ho~ch va tham mUll, tu vdn) mQt cach sang t~o,

phu hQ'P cac chu truang chinh sach dan tQc vao th\lc ti~n quan 19 va t6 chuc ho~t dQng

van hoa, gia dlOO, th~ thao va du 1jch vao th\lc ti~n tlOO hlrth tren dja ban xa.

- Nam la, xay dlJIlg m~ng 1u&i cQng tac vien, nguai co uy tin, gia lang truOng

ban...1£1 nguai cac dan tQc tren dja ban xa d~ n~m tlnh hlnh va th\lc hi~n cac nQi dung

quan 19 va t6 chuc ho~t dQng van hoa, gia dum, th~ thao va du 1jch trcn dia ban xa.

- Sdu la, can cu vao tlOO hlnh th\lc ti~n cua dja phuang tham mUll vai chinh

huy~n d~ ton vinh van hoa cac dan tQc tren dja ban, dQng vien tiOO thAn doan k~t, lao

tren quy rna xa, quy rna lien xa ho~c cdp quy€n, cdp uy t6 chuc ngay van hoa co th€

- Bay la, tham mUll tu vdn cho chiOO quy€n, cftp uy quan tri~t cac nguyen t~c,

dQng san xudt va tang cuOng quan h~ gifra cac dan tQc trcn dja ban huy~n va xa.

quan di€m, duOng 16i v€ dan tQc d6i v6'i cac thi~t ch~ van hoa tren dja ban xa d€ co

60

tAm nhln va y thuc chinh trj dap (mg cac rn\lc tieu van hoa, kinh t~-xa hQi trcn dja ban

xa. MQi ho~t dQng cua cac thi€t ch€ van hoa khong chi la thea chuc nang, djch V\l...ma cfin y thuc v€ m\lc tieu chfnh trj cao ca cua vfin d€ d6i v&i d6ng bao cac dan tQc tren

dja ban.

3.2. V@ linh vl}'c tin ngU'Ong, ton giao

3.1.1. Cae nhifm VIl chinh stich ell ban v~ tin nguiTng, ton gitio tTong giai dO{ln

hifn nay

D~i hQi D~i bi€u

toan qu6c lfin thu XI (thang 1, nam 2011) cua Dang ti€p

t\lC

kh~ng djnh duOng 16i, quan di€rn chinh sach v€

tin nguOng ton giao: "Ti€p

t\lC hoan

thi~n chinh sach, phap lu~t v€

tin nguOng, ton giao phil hqp v&i quan di€m cua Dang.

Phat huy nhUng gia trj van hoa, d~o duc t6t d~p cua cac ton giao; dQng vien cac t6

chuc ton giao, chuc sAc, tin d6 s6ng t6t dai, d~p d~o, tham gia dong gop tich C\lC cho

cong cUQc xay d\lIlg va bao v~ t6 qu6c. Quan tam t~o di€u ki~n cho cac chuc sAc ton

giao sinh ho~t thea hi€n chuong, di€u I~ cua cac t6 chuc ton giao da duqc Nha nu&c

cong nh~n, dllng quy djnh cua phap lu~t. D6ng thai chu dQl1g phong ngila, kien quy€t

dfiu tranh v&i nhUng hanh vi Iqi d\lng ton giao, tin nguOng, ton giao d€ me ho~c, chia

).

re, pha ho~i kh6i d~i doan k€t dan tQc,,(3

Do la quan di€m, djnh huOng dung dAn phil hqp v&i tlnh hlnh th\lc ti€n dfit nu&c

hi~n nay, d6ng thai cling la can cu quan trQng d€ nganh Van hoa, Th€ thao va Du Ijch v~n d\lng trong th\lc hi~n cac nhi~m V\l chinh trj, chuyen mon acac cfip mQt cach sang t~o, phil hqp lien quan den nQi dung va cac vfin d€ tin nguOng, ton giao trong dai s6ng van hoa, kinh t€- xa hQi tren ph~m vi qu6c gia va a cac dja phuong. Til djnh huOng do, chung ta thfiy n6i len cac nhi~m V\l cO' ban sau:

G, Hoan thi?n chinh stich, phtip lu~t v~ tin nguiYng, ton gitio

Day la nhi~m V\l cua cac cO' quan chuc nang cfip trung uong, vi mo giup cho

Dang va Nha nu&c trong vi~c danh gia th\lc trl;lIlg, phat hi~n vfin d€ va d€ ra nhUng nQi

dung, bi~n phap hoan thi~n phap lu~t, chinh sach v€

tin nguOng, ton giao trong b6i

canh tlnh hlnh trong nu&c va qu6c t~ lien quan den dai s6ng tin nguOng, ton giao cua

d6ng bao cac dan tQc trong nu&c.

(3) _ Dang c9ng san Vi~t Nam: Van ki?n Dqi h(Ji aqi bidu toan qu6c Ian thit XI, Nxb Chfnh tri qu6c gia, Ha N9i 2011, tr 245

b, Phat huy nhfmg gia trj van hoa, ago aue t6t a?p eua cae ton giao

D6ng bao cac ton giao &nu&c ta co truy€n th6ng yeu nu&c, d6ng haOO cling dan

tQc trong dfru traOO ch6ng ngo~i xam bao v~ va xay d\fIlg dfrt nu&c. Day la nQi dung

quan trQng co y ngma trong SlJ nghi~p xay d\fIlg va bao v~ t6 qu6c, doan k€t cac dan

tQc, giao gi&i hi~n nay. H~ th6ng chinh tri n6i chung va ngaOO Van hoa noi rieng co

OOi~m V\l quan trQng trong vi~c d€

ra cac nQi dung cong tac va bi~n phap phat huy

OOUng gia tri van h6a, d~o duc t6t d~p va quy bau d6 cua cac tin d6, chuc sAc ton giao

trong cong xay d\fIlg va phat trien flfrt nu&c hi~n nay.

e, D(Jng vien cac t6 ehue ton giao, ehue s6e, tin ad s6ng t6t aiJi, a?p ago, tham

gia aong gop tieh e1;te eho eong eu(Jc xay d1;fflg va bao V? 16 qu6e

Day la nQi dung ti€p

tl)c va co y nghla lau dai trong cQng d6ng dan cu, cQng d6ng

vUng d6ng bao co d~o, la OOi~m V\l cua cac cO' quan chuc nal1g, chinh quy€n cac cfrp,

trong do nganh Van h6a co vi tri va y nghla d~c thiI lien quan d€n xay d\fIlg dai s6ng

van hoa m&i n6i chung va dai s6ng van h6a cO' sa noi rieng.

- T~o di€u ki~n cho cac chuc sAc ton giao sinh ho~t thea hi€n chuang, di€u I~ cua

cac t6 chuc ton giao dii duQ'c Nhei nu&c cong nh~n, dung quy dinh cua phap lu~t.

Can cu vao thfrm quy€n cua Thu tuOng Chinh phu, Ban Ton giao ChiOO phu (nay

thuQc BQ NQi v\l), Uy ban nhan dan va Ban ton giao cfrp tiOO, Uy ban OOan dan cfrp

huy~n lien quan d€n quan Iy t6 chuc, ho~t dQng tin nguOng, ton giao duQ'c quy diOO

trong Phap I~nh tin nguOng, ton giao; can cu vao tiOO hlnh C\l th€

ti€n haOO t~o di€u

ki~n cho cac chuc sAc ton giao ho~t thea hi€n chuang, di€u I~ cua cac t6 chuc ton giao

dii duQ'c Nha nu&c cong OO~n, dung quy diOO cua phap Iu~t. Day la d6i tUQllg co vai

tro va tac dQng rfrt quan trQng tm cac tin d6, cQng d6ng ton giao. Do v~y cdn SlJ quan

tam d~c bi~t m&i dap (mg yeu cftu tlnh hlrm, OOi~m V\l va fi\lC tieu d€ rae

- Phong ngira, kien quy€t dAu tranh v&i OOUng haOO vi IQ'i d\lng ton giao, tin

nguOng, ton giao d€ me ho~c, chia re, pha ho~i kh6i d~i doan k€t dan tQc.

Tin nguOng, ton giao Iuon luon lei d6i tUQllg rna cac th€ IlJc thiI dich IQ'i d\lng d€ chia re, pha ho~i kh6i d~i doan k€t, gay mfrt 6n diOO chinh tri, pha ho~i SlJ nghi~p cach

fi~ng cua toan Dang, toan dan ta.

62

Vi~c phong ngira OOUng haOO vi IQ'i d\lng ton giao, tin nguOng, ton giao d~ me

ho~c, chia re, pha ho~i kh6i d~i doan k€t dan tQc la rftt quan trQng d6i v6'i co quan chuc nang, va lit OOi~m V\l d6i v6'i vi~c xay d\ffig dai s6ng van hoa akhu dan cu. TlOO hlnh th\Ic ti€n cho thfty OOi~u bai hQc quan trQng d6i v6'i vi~c tuyen truy~n, giao d\lc, v~n

dQng nguai dan trong phong ngira harm vi IQ'i d\lng ton giao, tin nguOng, ton giao d~

me ho~c, chia re, pha ho~i kh6i d~i doan k€t dan tQc la nhi~m V\l c~n thi€t, va thuOng

xuyen d~t rae

Vi~c dftu tranh kien quy€t v6'i OOUng haOO vi IQ'i d\lng ton giao, tin nguOng, ton

giao d~ me ho~c, chia re, pha ho~i kh6i d~i doan k€t dan tQc la th~ hi~n thai dQ chiOO

tri, quan di~m tru6'c sau OOu mQt d6i v6'i cac th€

l\Ic thu dich, phan cach m~ng OOAm

bao v~ thaOO qua cach m~ng va 6n diOO chiOO tri d~ phat tri~n dftt nu6'c. Day la OOi~m

V\l chung cua h~ th6ng chinh tri, song me>i ngaOO, me>i cftp phai xac diOO nhi~m V\l ho~t

dQng cua nllOO gop ph~n vao th\Ic hi~n co hi~u qua quan di~m cua Dang, chiOO sach phap lu~t cua Nha nu6'c v~ IInh V\IC tin nguOng, ton giao hi~n nay anu6'c ta.

3.2.2. V(ln dllng quan diim, dU'Ung 18i cua Dang, chinh stich, phtip IU(lt cua

Nha nU'uc v~ dii" tpc trong quan Ij va ta chuc hOl}t tlpng tin ngU'iJng, ton gitio 0' clip

cO'sO'

cac ho~t dQng van hoa, gia dlnh, th€

Th\Ic ti€n tlnh hlnh tin nguOng, ton giao tren dia ban xa acac dia phuong rftt phong phu va da d~ng. Vi~c oo~ thuc va giai quy€t cac vftn d~ tren trong quan Iy va t6 chuc thao va du lich aco sa la vftn d~ khong gian dan, thuc vao th\Ic ti€n mQt cach sang t~o va dung quy diOO cua

doi hoi S\I v~n d\lng ki€n

phap lu~t, vita dam bao S\I ton trQng d6i v6'i d6ng bao cac dan tQc, cac tin d6 chuc sitc

ton giao, phat huy tfnh dan chu va dap (mg OOu c~u nang cao dOi. s6ng va muc huOng th\l van hoa a dia phuong... D~ th\Ic hi~n OOi~m V\l quan trQng va co tiOO d~c thli tren, cong chuc van hoa xa cftn quAIl tri~t va th\IC hi~n cac nQi dung co ban sau:

- M(Jt la, n~m b~t tlnh hlOO, OOu c~u sinh ho~t tin nguOng, ton giao cua d6ng bao

cac dan tQc tren dia ban xa trong chu ky mQt nam (ill thang 1 d€n thang 12) d~ I~p k€

ho~ch tham mUll, tu vftn cho cftp uy, chiOO quy~n co k€ ho~ch, nQi dung quan Iy va he>

trQ't6 chuc cac ho~t dQng lien quan d€n tin nguOng, ton giao cua d6ng bao.

- Hai la, tham mUll, tu vftn va ph6i hqp v6'i cac co quan chuc nang nghien clm,

danh gia, phan lo~i nhUng gia tri tin nguOn.g tich C\IC va tin nguOng mang tiOO hu t\lC

ho~t d<)ng du Ijch... d€

d€ ti€n hanh ch9n IlJa nhUng gia trj tin nguOng phil hqp v&i dOi s6ng nl&i aco sa, v6'i

ton vinh, phat huy.

- Ba la, tuyen truy€n nang cao nh~n thfrc v€

tin nguOng, ton giao; tuyen truy€n

cac van ban phap lu~t lien quan den ho~t d<)ng tin nguOng, ton giao trong dOi s6ng dan

Cu; phfrn bi~t duqc flhu cftu dai song tam linh chinh dang \'m cac ho~t d<)ng lqi d\lng

tin nguOng, ton giao hanh ngh€ me tin dj doan, pha ho~i kh6i doan k€t dan t<)c, gay

- B6n la, trong qua trlnh quan ly va t6 chfrc cac ho~t d<)ng l€ h<)i va cae ho~t d<)ng

mftt 6n djnh chinh tri tren dja ban.

khac lien quan den tin nguOng ton giao cua cac dan t<)c, cAn th~n trQng khach quan,

ton trQng quy€n tlJ do tin nguOng, tranh nhUng hanh d<)ng quart tri~t tinh thfin doan k€t,

tho b~o, quy ch\lp cai gQi la "me tin dj doan" gay rnfrt dow k€t, mfrt 6n djnh tr~t tlJ an toan xa hQi adja phuong.

- Niim la, xay dlJ11g rn~ng lu6'i c<)ng tac vien la nguai cae dan t<)c, t~p hufut dao t~o

hQ d€ tuyen truy€n nang cao nh~n thfrc v€ tin nguOng, ton giao; nang cao nh~n thfrc v€

Phap l~nh tin nguOng ton giao d€ tranh vi ph~m cac di€u khong duqc phap lu~t cho phep

trong sinh ho~t tin nguOng, ton giao va d€ n~m tlnh hlnh trong c<)ng d6ng cac dan t<)c.

- Bily la, thong qua cac l€ h<)i lien quan den tin nguOng, ton giao d€

- Sdu la, phat huy vai tro cua gia lang, twOng ban, twOng dong h9 trong sinh ho~t tin nguOng, ton giao a thon ban cac dan t<)c nh~m gop phftn d~c llJc vao phat huy nhUng gia trj van h6a t6t d~p va bai trir hu t\lC trong sinh ho~t tin nguOng, ton giao a djaphuong.

ton vinh van h6a cac dan t<)c, tang cuOng SlJ hi€u bi€t va do8.n k€t dan t<)c xay dlJ11g dOl s6ng van hoa aco sa.

4. KETLU~N

Tom l~i, vi~c nh~n thuc va v~ d\lng cac ki€n thfrc v€ quan di€m, duOng 16i co

ban cua Dang va Nha nu6'c' v€ dan t<)c va ton giao la n<)i dung quan trQng khong th€

thi€u d6i v6'i cong chuc van hoa xa. Day la hai n<)i dung c6 tinh d~c thil trong dai s6ng

cua d6ng bao dan t<)c (da s6 va thi€u s6), no c6 tinh nh~y cam lien quan den quan h~

dan tQc, quan h~ xa h<)i gifra cac c<)ng d6ng xa h<)i, c<)ng d6ng ton giao. Trang nhUng

nam gftn day Dang va Nha nu6'c da co nhi€u chinh sach d6i mai d6i v6'i S\l phat tri€n

64

toan di~n cua d6ng bao cac dan t<)c thi€u s6, vung d~c bi~t kh6 khan, vilng sau, vilng

xa; chiOO sach t~o di€u ki~n d~ dap (mg nhu cfru tin nguOng, ton giao cua d6ng bao

thuQc cac lo~i hlnh tin nguOng, ton giao trong nu6'c. Tlnh hlnh do da t~o ra S\l phfrn

khai cho cac d6i tUQ11g chiOO sach trong xay dlJIlg dai s6ng kinh t~-xa hQi va xay dlJIlg dai s6ng van hoa a cO' sa gop phfrn vao S\l phat tri~n kiOO t~- xa hQi va nang cao dai s6ng van hoa tiOO thfrn cua d6ng bao cac dan tQc acac cac dia phuong.

Tuy OOien Dan tQc va Ton giao la hai vfrn d~ co nhUng d~c trung rieng v€

ly lu~n va th\lC ti€n quan IY. Day la hai van d€ mang tiOO toan cfru, gAn v6'i S\l phat tri~n cua OOan lo~i va d~c di~m lich sir cua tUng qu6c gia. Do v~y day cling la hai vfrn d€ rna cac

th~ l\lc thil dich luon lqi d\lng d€ gay mfrt 6n diOO chiOO tri, kIm ham S\l phat tri~n cua

dfrt nu6'c va cac dia phuong.

Do v~y cong chirc van hoa xii trong qua trlnh ho~t dQng quan ly va t6 chirc cac

ho~t dQng lien quan d~n nQi dung dan tQc va ton giao cfrn th~n trQng, quan tri~t va v~n

d\lng cac nguyen tAc cO' ban v€ dan tQc va ton giao cua Dang va Nha nu6'c vao th\lc

ti€n dia phuong. Co nhu v~y, cong tac van hoa, gia dlnh, th~ thao va du lich lien quan d~n l1Qi dung dan tQc va ton giao a dia phuong m6'i dap (mg yeu cfru, m\lc tieu OOi~m V\l d€ rae

**************

Call hoi thao luan

1. Dan tQc- qu6c gia va Dan tQc-tQC nguai la gl?

~

2. D~ v~n d\lng l(i~n thirc v€ Dan tQc trong cong tac cua cong chirc van hoa xa

cfrn th\lc hi~n nhUng nQi dung gl?

3. Tin nguOng, ton giao la gi? (theo Phap l~nh tin nguOng, ton giao)?

4. D~ v~n d\lng ki~n thirc v€ Tin nguOng, ton giao trong cong tac cua cong chirc

van hoa xa cfrn th\lc hi~n OOUng nQi dung gi?

Tai lieu tham khio chinh

- Dang CQng san Vi~t Nam: Van ki?n H(Ji nght ldn thu bay Ban Chdp hanh Trung

uang, khoa IX. Nxb ChiOO tri qu6c gia, Ha NQi-2003, tr 30-31.

- Dang C<)ng san Vi~t Nam: Van ki?n D(li h(Ji a(li bidu toan qu6e ldn thit XI, Nxb

Chinh trj qu6e gia, Ha N<)i 2011,tr.244-245

- Nghi ainh s6 OS/2011/ND-CP ngay 14 thang 01 nam 2011 eua Chinh phu v~

Cong tae dan t(Je.

- Phap l~nh Tin nguOng, ton giao s6 21/20()4IPL-UBTVQH XI ngay 18 thang

06 nam 2004 eua Uy ban ThuOng V\l Qu6e h<)i kh6a XI.

66

MOT s6 vAN DE vE QuAN LY NHA. NUOC VA PIlAT TRIEN vAN HOA,

GIA DiNH, THE THAO VA DU LJCH TRONG THm ICY DOl MOl KHU VT!C TRUNG DU, MIEN NiJI viJNG DAN TOC

TS. NGUYEN VIET CHUC

Th.s. NGUYEN QUANG HUNG

(*)

Thai IUQllg: 12 ti€t

A. MVC BICH, vEu cAu

1. M\lc dtch:

- Cung cAp cho hQc vien nhfmg ki€n

thirc co ban v~ quan Iy nha nu6'c va phat

tri€n van hoa, gia dinh, th~ thao va du Iich trong thai ky d6i m6'i.

- Bi€t v~n d\lng ki€n

dinh, th€

thilc cO' ban v~ quan ly nha nu&c va phat tri€n van hoa, gia thao va du Iich trong thai ky d6i m&i van hO(J.t d<)ng quan Iy va t6 chilc adia

phuong minh.

thilc co ban v€ quan Iy nha nu6'c va phat

2. Yeu dn: HQc vien n~m duqc ki€n

tri~n van hoa, gia dinh, the thao va du Iich trong thai ky d6i m6'i, d6ng thm (mg d\lng co hi~u qua trong hO(J.t d<)ng th\lc ti€n adia phuang.

B.NOIDUNG

1. Quan Iy nha narrc v~ van boa, gia dluh, th~ thao va du Ijch

1.1. Qulin If nha nlrUC vi van hoa

1.1.1. Quan If; xa hQi, quan If; nha nuac

Quan Iy xa hQi Ia gi?

"Quan If; xa hQi la Slf tac aQng lien t¥c, co t6 chilc, co chu aich cua chu thi quan

If xa hQi len xa hQi va cac khach thi co lien quan, nh6m duy tri va phat triin xa hQi

theo cac agc trung va cac m¥c tieu ma cac chu thi quan If; agt ra phil hfJP vai xu thi

phat triin khach quan cua Itch su". (Giao trinh quan Iy xa hQi - NXB. KH&KT. Ha

N<)i.2006).

(*) - Ly thuy~t : 8 ti~t; Thao lu~n: 4 ti~t

Mu6n "tac dQng lien t\lC, co t6 chuc, co chu dich", nguai lam quan Iy phai thvc

hi~n 5 khau quan trQng Ia: L~p k€ ho~ch, t6 chuc, chi d~o tri~n khai k€ ho~ch, di~u

chinh k€ ho~ch cho phil hqp v&i thvc ti~n, ki~m tra, ki~m soat, danh gia vi~c thvc hi~n

k€ ho~ch.

Tu djnh nghla v~ quan Iy noi chung, chung ta thfty ho~t dQng quan Iy dU

hi~n trong 5 thanh t6 sau:

- Chu th~ quan Iy

- Khach th~ quan Iy

- M\lc dich quan ly

- Cong C\l quan Iy

- Cach thuc quan Iy

Can cu vao cac thanh t6 cO' ban cftu thanh ho~t dQng qu8n Iy, chUng ta co th~ dua ra

dinh nghla quan Iy Nha nu&c d6i vOl xa hQi: "Quan ly Nha nuac tl6i vai XQ h(Ji la SlI tac

tl(Jng lien tl:lC, co t6 chuc, co chit tlich cUa Nha nuac bang h? th6ng lu1jt poop va b(J may

cUa minh nhiim tli~u chinh cac hogt tl(Jng cUa mr;Ji ca quan, t6 chuc, ca nhan trong XQ h(Ji, hanh vi cUa c6ng dan, vai m¥c tlich duy tri va phdt tri~n XQ h(Ji, bao toan va cung c6 quy~n

lllc Nha nuac".

Thanh t6 quan trQng nhftt trong quan Iy do Ia Chit th~ quan Iy, thanh t6 nay quy€t

djnh m\lc dich quan Iy, cach thuc quan Iy va Iva chQn cong C\l quan IY. B&i v~y, quan

Iy Nha nu&c co nhUng d~c di~m sau:

- Quan Iy Nha nu&c mang tinh quy~n Ivc d~c bi~t, tinh t6 chuc rftt cao.

- Quan Iy Nha nu&c co m\lc tieu chi€n

IU

m\lc tieu.

- Quan Iy Nha nu&c co tinh chu dQng, sang t~o va Iinh ho~t trong vi~c di~u hanh,

ph6i hqp, huy dQng mQi I\lc Iuqng, phat huy suc m~nh t6ng hqp nh~m phat tri~n kinh

t€ - xa hQi, 6n djnh chinh trj, dam bao an ninh, qu6c phong, nang cao dai s6ng v~t chftt

tinh th~n cua nhan dan.

- Quan Iy Nha nu&c phai dam bao tich lien t\lC, tinh t6 chuc, tinh th6ng nhftt.

Mu6n v~y bQ may Nha nu&c phai 6n djnh, th6ng nhftt tu trung uang d€n dja phuong;

68

h~ th6ng phap Iu~t phai d6ng bQ va ngay cang hoan thi~n phil hqp vai yeu c§u th\lc t€

khach quan.

1.1.2. Van hoa, quan ff; Nha nuac vJ van hoa

D€ hi€u quan Iy nha nuac ve van hoa, d6i vai can bQ cAp xa, truac tien phai th6ng nhAt cach ti€p c~n cac khai ni~m cong C\l: Van hoa Ia gl? Quan Iy nha nuac ve

a) Van hoa fa gi ?

Co nhieu dinh nghia khac nhau v€ van hoa. Chuyen d€ nay d€ c~p va phan tich dinh

van hoa Ia gl? Til do tIm hi€u sau: Quan Iy nha nuac ve van hoa nhu th€ nao?

ngrua van hoa cua UNESCO va cua Danh nhan van hoa th€ gim H6 Chi Minh.

Nhan phat dQng th~p ky phat tri€n van hoa, trong bai phat bi€u cua minh, ong

a(Jng cac hogt a(Jng sang tgo trong qua khit va trong hi¢n tgi. Qua cac thi IcY hogt

a(Jng sang tgo 6y aa hinh thanh nen m(Jt h¢ th6ng gia trj, cac truyJn th6ng va cdc thi

hiiu - nhUng yiu t6 xac ainh cac agc tinh rieng cua m6i dan t(Jc". Dinh nghla nay

T6ng giam d6c UNESCO F.May-O da dua ra dinh nghla: "Van hoa fa t6ng thi s6ng

nhAn m(:lnh vao hO(:lt dQng sang t(:lO cua cac cQng d6ng nguai g~n Ii€n vai ti€n trlnh

phat tri€n co tinh Iich sir cua m6i cQng d6ng trai qua mQt thai gian dai t(:lO nen nhUng

gia tri co tinh nhan van ph6 quat, d6ng thai co tinh d~c thil cua m6i cQng d6ng, ban s~c

rieng cua tUng dan tQc. Dinh nghla con cho ta thAy khong phai hO(:lt dQng nao cua con

nguai cling t(:lO nen gia tri van hoa, chi co "cac hO(:lt dQng sang t(:lO trong qua khu va trong hi~n t(:li", trai qua thai gian dai hang th€ ky m&i t(:lO ra duQ'c cac gia tri, cac truy€n th6ng va cac thi hi~u... cai rna nguai ta co th€ coi Ia van hoa cua rn6i tQc nguai.

Dinh nghla nay con mu6n nhAn m(:lnh tirlh rieng cua m6i n€n van hoa, c6 vfi cho vi~c

gift gin tinh da d(:lng cua van hoa th€ gi&i, khuy€n cao nguy cO' suy thoai cua cac n€n

van hoa d€ bi t6n thuong trong Ian song toan c§u hoa, h~ I\lY cua cach thuc phat tri~n

kinh t€ khong ton trQng y€u t6 van hoa VI con nguai.

Tuy nhien, n€u chi can cu vao dinh nghla co tinh khai quat nay, trong hO(:lt dQng

quan Iy nha nu&c v€ van hoa, chung ta d€ bi hi€u rnQt cach sai I(:lc: Quiin Iy van hoa Ia

thu~t. Th\lc t€ quan Iy van hoa khong phai nhu v~y, quan Iy van hoa cAp xa I(:li cang

quan Iy cac hO(:lt dQng sang t(:lO va thu h~p han nfta Ia quan Iy sang tac van hQc ngh~

khong phai chi co th€. D€ co th€ nhln nh~n van hoa mQt cach d§y du, thi€t th\lc han,

chung toi CLIng cAp them mQt dinh nghla cua H6 Chi Minh vai tu cach Ia mQt nha van

hoa, mQt Danh nhan van hoa th€ gi6i. Ti€p thu tinh hoa van hoa nhan lo~i, trai nghi~ln

bfuIg ho~t dQng th\lc ti~n cua mInh, Nguai vi€t: "Vile sinh t6n ci1ng nhu m1:lC dich cua

curc s6ng, loai nguiJi mai sang tt;lO va phdt minh ra ngon ngii, chii viit, dt;lo dirc, phap lUQt, khoa hQc, ton giao, van hQc, ngh? thugt; Nhfmg cong C1j, sinh hot;lt hang ngay vJ mgc, an, a va cac phuong thirc sir d1j,ng. Toan br nhfmg sang tt;lO va phdt minh dy tirc la van h6a ". Dinh nghia cua nha van h6a ki~t xu~t H6 Chi Minh giup chung ta b6 sung

d~y du hon cach hi€u van hoa v6i nghia khai quat va ca v6i nghia C\l th€ cua tUng 1inh

V\lC ho~t dQng va cac y€u

t5 khac gAn 1i~n v&i dai s5ng thuOng nh~t cua con nguai.

Suy cho cling, mQi ho~t dQng cua con nguai tru&c h€t d~u "vIle sinh t6n cling nhu

ffi\lC dich cua cUQc s5ng", nhfmg ho~t dQng s5ng do trai qua th\lc ti~n va thai gian

duqc l~p di, l~p l~i thanh nhfmg th6i quen, t~p quan, chAt 1Qc thanh nhfmg chuAn m\lc,

nhfmg gia tri v~t ch~t va tinh th~n dugc tich 1liy, lUll truy~n til dai nay qua dai khac

thanh kho tang quy gia mang ban sAc rieng cua m6i cQng d6ng, gop l~i rna thanh di san

van hoa cua toan nhan lo~i.

Van hoa 1a khai ni~m da nghia. Tuy nhien til goc dQ ti€p c~n v~ quan 1y van hoa,

co th€ d~ dang nh~n th~y hai y€u t5 quan trQng khi d~ c~p t&i khai ni~m van hoa, do 1a:

Ho~t dQng van hoa va gia tri van h6a. Trong quan 1y van hoa, cach ti€p c~n nay giup ta

phan lo~i cac v~n d~ c~n quan 1y d~ dang hon, co tinh h~ th5ng hon, va duong nhien

ho~t dQng quan 1y se C\l th€ hon, hi~u qua hone

- Hot;lt drng van h6a

X6t thea nghia rQng thl ffiQi ho~t dQng "vIle sinh t6n va m\lc dich cUQc s5ng" d~u

co th€ coi 1a ho~t dQng van h6a. C~y 1ua, tr6ng khoai hay san bAn, hai 1uQl11 d€u VIle

sinh t6n cua cac cQng d6ng ngu(Yi va VI th€ no 1A ho~t dQng van hoa. Tuy nhien, xa hQi

loai ngu(Yi ngay cang phat tri€n, cac ho~t dQng cua con nguai ngay cang da d~g vai

m\lc dich r~t khac nhau, th~m chi trai nguqc nhau gifra cac thanh vien trong cQng d6ng

va gifra cac cQng d6ng. N€u coi mQi ho~t dQng s5ng cua con ngum d~u 1a van hoa d~

d~n d€n S\l d6ng nh~t nhfmg ho~t dQng thu~n tuy ph\lc V\l S\l t6n t~i cua con ngum vai

tu cach 1a mQt sinh th€ s5ng nhu cac sinh v~t khac v6i cac ho~t dQng mang tinh d~c

thli chi ella con nguai mai c6, th~m chi se khong phan bi~t duqc nhfmg ho~t. dQng co

tinh rman van va nhfmg ho~t dQng phan nhan van cua con nguai. Cling v&i S\l phat

tri€n xa hQi, khoa hQc xa hQi noi chung va khoa hQc nghien c(ru v~ van hoa noi rieng

cling phat tri€n va doi hoi S\l phan chia co tinh d~c thil hon cho cac ho~t dQng cua con

70

nguO'i. ChiOO vi v~y, cac ho~t dQng mang tinh sang t~o, dap (mg nhu cfru khol1g chi la

v~t chfrt rna con la tiOO thfrn cua con nguO'i mai duQ'c coi la OOUng ho~t dQng van hoa.

NhUng hO(;lt dQng nhu v~y cling khac OOau trong cac cQng d6ng nguO'i khac OOau va

trong hoan canh ljch sir khac OOau. Di€u do cho phep chung ta hi€u r~ng khong phai

tfrt ca cac ho~t dQng s6ng cua con nguO'i d€u la ho~t dQng van hoa.

- Gid trj van hoq

Tnrac tien cfrn phan bi~t gia va gia trj. V~t nao do co th€ detn trao d6i, mua, ban

d€u co mQt gia. Ngay cac san phfrm van hoa OOu phim, anh, traOO, tUQllg, sach, bang,

ilia OO~c ... d€u co th€ dem trao d6i, mua ban. BO'i th€ chung co gia duQ'c quy d6i b~ng'

ti€n t~, vang b~c ho~c cac v~t ngang gia khac. Do la gia cua chung chu khong phai la

gia trj cua chung. Co gia cao phfrn nao phan aOO gia trj cua chung nhung khong phai la

tom bQ gia trj cua chung. E. Cang (1724-1804 ) cho r~ng: V

co th€ djnh gia thea cach quy d6i b~ng ti€n t~, vang b~c hay cac v~t ngang gia khac. Vi

nhu tlnh b(;Ul, tiOO yeu, long yeu nuac, cac di san van hoa co gia trj cua cac cQng d6ng,

thay th€ b~ng bfrt ky v~t ngang gia nao khac, bO'i no

qu6c gia, dan tQc ...no khong th€

la OOUng gia trj xa hQi duQ'c mQt cQng d6ng, mQt qu6c gia, mQt dan tQc thira OO~n, ton

thO' va khat khao vuon tai. No di€u chinh hanh vi cua m6i thanh vien va cua ca cQng

d6ng xa hQi fry. No la OOUng gia trj xa hQi. Gia trj van hoa chi la bQ ph~n trong h~ gia

trong tai li~u nay giai h~n trong ph~m vi: Gia

trj xa hQi. Gia trj van hoa d€ c~p C\l th€

trj di san van hoa v~t th€ va phi v~t th€. Quan ly gia trj van hoa & day duQ'c hi€u

la

;

quan ly cac di san van hoa v~t th€ va di san van hoa phi v~t th€.

Tren th\lc t€, S\l t6n t~i khach quan cua di san van hoa trong dO'i s6ng xa hQi kho

co th€ chi ra mQt di san van hoa nao thufin tuy chi la v~t th€ hay phi v~t th€. Vi OOu di

san van hoa Van Mi€u - Qu6c tit giam (Ra NQi) duQ'c Nh(\ nuac x€p h~ng OOu 1(\ mQt

di san van hoa v~t th€. Tuy nhien, y nghla v~t th€ cua cac bia ti€n sy khong OOi€u, no

chi OOu 1(\ cac ch(mg tich khAng djOO Vi~t Nam co mQt n€n giao d\lc va khoa cir lau

dO'i. Chinh y nghla ngoai v~t chfrt fry 1(\ can cu d€ UNESCO cong OO~n no la di san van

hoa, ky uc nhan lo~i. V€ phuong di~n v~t chfrt, vai di€u ki~n ky thu~t va tai chinh hi~n

nay nguO'i ta co th€ cho tr~m, kh~c cac bia da d~p hon nhi€u, OOung co d~p d€n dau

cling khong thay duQ'c cac bia ti€n si dang duQ'c gift gin trong Van Mi€u - Qu6c tir

giam. NguQ'c l~i "khong gian van hoa c6ng chieng Tay Nguyen" duQ'c UNESCO cong

nh~n la di san van hoa th€ giai, no khong phai la di san van hoa v~t the, nhung n€u thi€u v~ng lIDUng cai c6ng, chieng nguyen ban mang y nghla v~t ch~t thl cai y nghla cao sieu khac cling kho rna t6n t~i. Nhu v~y, S\l phan chia van hoa v~t the va phi v~t th€

chi mang y nghla tuong d6i, di san van hoa v~t the va di san van hoa phi v~t the cling co y nghla tuong tlJ. Boo v~y, ngum lam qruin ly cftn nam nhUng d~c dienl cua di san van hoa v~t th€, di san van hoa phi v~t the d€ phan lo~i chung trong h~ th6ng cac di san giup cho vi~c

quan ly duQ'c tht$l ti~n va hi~u qua.

Lugt Di san van hoa duQ'c Qu6c hQi nuac CQng hoa xii hQi chu nghla Vi~t Nam

thong qua ngay 29 thang 1 nam 2001 va co hi~u llJc thi hanh til ngay 1 thang 1 nam

2002 dii quy dinh: "Di san van hoa Vi?t Nam la tai san quy gia cua cQng tl6ng cac dan

tQc Vi?t Nam va la bQ phgn cua di san van hoa nhan 10t;li, co vai tro to 11m trong Slf

nghi?p giu nuac va dvng nuac cua nhan dan ta ". T~i Di€u 1. khai ni~m di san van hoa

duQ'c quy dinh C\l the nhu sau: "Di san van hoa quy tljnh tt;li lugt nay bao g6m di san

van hoa phi vgt thi va di san van hoa vgt thi, la san pht1m tinh thdn, vgt chat co gia trj ljch sit, van hoa, khoa hQc, tlu(1c luu truyJn tit thi h? nay qua thi h? khac anuac CQng hoa xii hQi chu nghza Vi?t Nam ".

Til khai ni~m nhu dil neu, can bQ Van hoa- Xii hQi xii cdn bi€t v€ mQt s6 khai

ni~m ni~m quan d€n di san nhu sau :

- Di san van hoa phi v~t the: "Di san van hoa phi vgt thi la san pht1m tinh thdn

co gid trj Ijch sit, van hoa, khoa hQc, tlu(1c luu giu bang tri nha, chu viit, tlu(1c luu

truyJn bdng truyJn mi?ng, truyJn nghJ, trinh diin va cdc hinh thirc luu giu khac, bao

g6m tiing noi, chu viit, tac phdm van hQc, ngh? thugt, khoa hQc, ngu van truyJn mi?ng, diin xulmg dan gian, 16i s6ng, nip s6ng, Ii hQi, bi quyit vJ nghJ thu c6ng truyJn th6ng, tri thirc vJ y, dU(1c hQc c6 truyJn, vJ van hoa dm thlfC, vJ trang ph¥c truyJn th6ng dan tQc va nhitng tri thirc dan gian khac ". (Khoan 1 Di€u 4 Lu~t Di san

van hoa.)

- Di san van hoa v~t the: "Di san van hoa vgt thi la san phdm vgt chdt co gia trj

ljch sit, van hoa, khoa hQc, bao g6m di tfch Ijch sit - van hoa, danh lam thiing canh, di vgt, c6 vgt, bao vgt qu6c gia. " (Khoan 2 DiJu 4).

72

- Di tfch lich sir - van hoa: "Di t{ch ljch su - van hoa III c6ng trinh xay dzpzg, dja diim va cdc di vq,{, cd vgt, bao vgt qu6c gia thuf)C c6ng trinh, dja diim do co gia trj

ljch sir, van hoa, khoa hQc. " (Khoan 3 Bi€u 4).

- Danh lam th~ng canh: "Dan.h lam thang canh la canh quan thien nhien ho¢c dja

diim co S1l kit h9]J giua canh quan thien nhien vai c6ng trinh kiin truc co gia trj Ijch

su, thdm my, khoa hQc. " (Khoan 4. Di€u 4.).

- Di v~t: "Di vgt la hi?n vgt dU(1c luu truyJn Igi, co gia trt Ijch su, van hoa,c khoa

hQc "( Khoan 5 Di€u 4).

- C6 v~t: "C6 vgt la hi?n vgt dU(1c luu truyJn Igi, co gia trj tieu biiu vJ lich su,

van hoa, khoa hQc, co tit mf)t tram nam tu6i tra len "(Khoan 6 Bi€u 4).

- Bao v~t qu6c gia: "Bao vgt qu6c gia la hi?n vgt dU(1c luu truyJn Igi, co gia trj d¢c bi?t

quj hiim, tieu biiu coo ddt nuac vJ Ijch su, van hoa, khoa hQc. " (Khoan 7 Di€u 4).

b) Quan If nhll nuac vJ van hoa

Quan ly Nha nuO'c v€ van hoa la gl?

"Quan If nhii nuac vJ van hoa la S1l tac df)ng lien t'!:iC, co t6 chilc, co chu dich

cua Nhll nuac bang h? th6ng phap lugt va bf) may cua minh, nham phat triin van hoa,

diJu chinh hogt df)ng cua mQi cO' quan, t6 chilc, ca nhan trong Irnh VlfC van hoa va lien quan, vai m'!:iC dich giu gin va phdt huy nhiing gia trt van hoa truyJn th6ng Vi?t Nam, tiip thu tinh hoa van hoa nhan logi, xay dzpzg nJn van hoa Vi?t Nam tien tiin dgm da

ban sac dan tf)C, gop pht1n nang cao diJi s6ng vgt chdt va tinh thdn cua nhan dan ".

lam ra them nQi ham quan ly nha nuO'c v€ van

hoa, chi ra cac thanh t6 cftu thanh hOl;lt dQng quan ly nha nuO'c v€ van hoa.

Thu nhdt: Chu th€ quan ly nha nuO'c v€ van hoa la Nha nuO'c. Nha nuO'c Vi~t Nam

duqc t6 chuc th6ng nhftt tir trung uong d€n cac dja phuong, quy€n quan ly duQ'c phan

cAp: cAp trung uong, cftp tinh (tinh va cac thanh ph6 tIVc thuQc trung uong), cftp

huy~n (huy~n thuQc tinh, qu~ thuQc thanh ph6), cftp xii (xii thuQc huy~n, phuOng thuQc qu~n). Quan ly nha nuO'c v€ van hoa a cAp nao thl cO' quan nhea nuO'c cAp Ay la chu th€ quan IY. Quan ly nha nuO'c v€ van hoa a cftp xii thl UBND xa la chu th€ quan ly nha nuO'c. Cong chuc Van hoa - Xii hQi xii duQ'c giao nhi~m V\l quan ly nha nuO'c v€

Til dinh nghi'a tren chung ta co th€

van hoa giup UBND xa co th€ duQ'c coi la chu th€ quan Iy nha nuac v€ van hoa tren

dia ban xa.

Thir hai: Khach th€ quan Iy nha nuac v€ van hoa la: Van hoa va cac co quan, t6

chilc, ca nhan ho~t dQng trong IInh V\lC van hoa ho~c co lien quan d€n IInh V\IC van

hoa. Van hoa vai tu cach la khach th€ quan Iy duQ'c hi€u thea nghIa C\l th~ la: Cae ho~t

dQng van hoa (trong do co cac dich V\l van hoa, ho~t dQng sang t~o ... ) va cac gia tri

van hoa (C\l th€

la cac di san van hoa v~t th€ va phi v~t th€). M~t khac, thea S\I phan

cong trong h~ th6ng cac co quan nha nuac cac cftp, khong phai toan bQ ho~t dQng van

thea nghIa rQng d€u do nganh van hoa quan IY. Van hoa giao d\lc, khoa hQc

hoa hi€u

cong ngh~ ... do co quan giao d\lc, khoa hQc cong ngh~ quan IY.

Thir ba: M\lc dich quan Iy nha nuac v€ van hoa la: Gift gin va phat huy nhfi'ng gia

tri van hoa truy€n

th6ng Vi~t Nam, ti~p thu tinh hoa van hoa nhan lo~i, xay d\lllg n€n

van hoa Vi~t Nam tien ti€n, d~m da ban sAc dan tQc, gop phftn nang cao dai s6ng v~t

chfrt va tinh thftn cua nhan dan. Tuy flhien, trong ho~t dQng quan Iy nha nuac v€ van hoa atUng cftp, tUng dia phuang, tUng ho~t dQng C\l th€ thl m\lC dich quan Iy nha nuac v€ van hoa phai duQ'c xac dinh C\l th€ sat vai yeu cftu nhi~m V\l va hoan canh C\l th€. Vi d\l quan Iy nha nuac chuang trlnh m\lc tieu xay d\lllg dai s6ng van hoa aco sa thl cftp trung uang m\lC dich la gl? Cftp tinh, cftp qu~n huy~n, cftp xa phuOng la gl? Phai duQ'c

xac dinh mQt cach C\l th€. Co nhu v~y ho~t dQng qufm Iy mai hi~u qua.

Thir tu: Co sa phap Iy cua quan Iy nha nuac v€ van hoa la Hi€n phap, Lu~t va cac

van ban quy ph~m phap lu~t kllac. Nhu v~y quan Iy nha nuac noi chung va quan Iy

nha nuac v€ van hoa noi rieng co cong c\lla h~ th6ng lu~t va cac van ban co tinh phap

quy. Quan Iy b~g phap lu~t chil khong phai b~ng y chi cua nha quan Iy!

Thir nam: Cach thilc quan Iy la "s\!, tac dQng lien t\lC, co t6 chilc, co chu dich"

chil khong phai la vi~c lam co tinh thOi Vl), cling khong phai la s\!' th\l dQng cua nha

quan Iy, cang khong phai la ho~t dQng dan Ie, tuy ti~n cua nha quan IY.

U6i v6l nguai lam cong mc quan Iy nha nuac v€ van hoa luon tg d~t cau hoi va tra

lai cau hoi: Ai la nguCri quan Iy? Quan Iy ai va quan Iy cai gl? Quan Iy VI cai gl? Trong

tay mlnh dang co cong C\l nao d€ quan Iy? Ngoai 4 cau hoi co ban tren, nguCri qufm Iy co

kinh nghi~m con bi€t d~t mQt s6 cau hoi co tinh nghi~p Vl) khac: MInh da nAm chAc cac

cong C\l do chua? (Iu~t va cac van ban quy ph~m phap lu~t)? Ho~t dQng quan Iy dang

74

di€n ra trong di~u ki~n, hom canh nao? Trach nhi~m va quy~n h~ quan 1y nha nu6'c cua cfip mlnh d€n dau? .. Nguai lam cong tac quful 1y nha nu6'c v~ van hoa dli a cfip nao th\lc thi nhi~m V\l quan cling cful tra 1ai cac cau hoi tren mc)t cach thufrn th\lc m6'i co th€

1.2. Quan Ij nhil nU'uc vi gia dinh

1.~2.1.Gia dinh la d6i tur;ng quan If; cua nha nuac

1y co hi~u qua.

Nha nu6'c quan 1y gia dlnh g~n 1i~n v6'i quan 1y cong dan t~i nO'i cu trUe Day fa

cach quan 1y ch~t che nhfit til khi nha nu6'c ra dai. G~n k€t gia dlnh va nO'i cu tru co

cac quy dinh cua nha nu6'c v~ nhi~u m~t nhu: Quan 1y hc) tich, hc) khAu thuOng tn!, t~m tni, t~m v~ng, dang kY khai sinh, khai tu, dang kY k€t hon, 1y hon, dang ky kinh doanh,

san xufit, tieu th\l san phAm....

Quan If; nha nuac vJ gia dinh la quan If; nhfrng van dJ ca ban thu(Jc n(Ji dung va quan h¢ gia dinh nh&m djnh hu{mg, diJu tidt Sl! phdt tri~n gia dinh theo mQt m1/-C tieu

nhdt djnh, nh&m phdt huy vai tro eua gia dinh d6i vai cQng d6ng xii hQi va qu6c gia;

day la qua trinh tidn hanh cdc hogt dQng phdp If;, cdc hogt dQng cung cap bi¢n phdp

va djch V1/- cua nha nuac nh&m thl!c hi¢n cac m1/-C tieu va nQi dung tren.

Khai ni~m quan 1y nha nu6'c v~ gia dlnh co th€ hi€u rmu sau:

Khai ni~m tren cho thfiy, quan 1y nha nu6'c v~ gia dlnh cling mang nhUng d~c

di€m chung cua quan 1y nha nu6'c va xa hc)i:

Bc) Van hoa, Th€

- Chu th€ quan 1y nha nu6'c v~ gia dlnh 1a Nha nu6'c, C\l th€ acfip Trung uong 1a thao va Du 1ich, a dia phuong 1a Uy ban nhan dan cac cfip ( Sa VHTTDL, Phong VHTT huy~n, Ban VHTT cfip xa 1a cO' quan, t6 chirc, tham mUll cho

UBND cling cfip th\lc hi~n nhi~m V\l quan 1y nha nu6'c v~ gia dlnh cua cfip mlrili).

ho~t dc)ng trong 1Inh V\lC gia dlnh ho~c co lien quan d€n 1Inh V\lC gia dlnh.

- Khach th€ quan 1y v~ gia dlnh 1a hc) gia dlnh va c~ac cO' quan, t6 chirc, ca nhan

nhi~m V\l cua h~ th6ng t6 ehire bc) may cua nganh VHTTDL cO' eh€ quan 1y th6ng nhfit

- Phuong thirc quan 1y nha nu6'c v~ gia dlnh 1a S\l ph6i k€t hqp th\lc hi~n cae

v~y, eong tac quan 1y nha nu&c v~ gia dlnh phai duQ'c d~t trong cO' eh€ ph6i hqp gifra cO' quan chu trl v6'i cac cO' quan co lien quan am6i efip. CO' quan VHTTDL am6i efip

v6'i nhi~m V\l cua cac cO' quan, t6 ehirc duQ'c nha nu6'e giao v~ cong tac gia dlnh. Nhu

gift vai tro chu trl va di€u ph6i cac co quan c6 lien quan. Vi d\l: D€ thu th~p thong tin s6 li~u co ban v€ gia dlnh va phong, ch6ng b~o l\lc gia dlnh a xii dinh ky thea quy, 6

thang va 1 nam, can bQ Van hoa - Xii hQi xii phai can cil vao huOng ddn cua Phong

Van hoa va Thong tin huy~n d€ xay dlJIlg k€ ho~ch, d\l tm kinh phi, d\l thao phan cong

cac truOng thon, ph6i hqp v6'i HQi ph\l nit, HQi Nong dan, HQi C\lU Chi€n binh, Cong

1.2.2. Nhi?m v¥ quiln lY nhQ nuac v~ gia tllnh

an, Tu phap xii...

- Tham mUll cho Dang uy, HQi d6ng nhan dan, Uy ban nhan dan cac cdp v€ nQi

dung cac nghi quy€t, k€ ho~ch, chuang trlnh cong tac hang nam v€ phong, ch6ng b~o

l\lc gia dlnh; xay dlJIlg gia dlnh no dm, blnh d~ng, ti€n bQ va h~ phuc; phan cong can

bQ, dang vien ph\l trach cac dia ban dan cu, cac gia dlnh chinh sach, gia dlnh kh6

khan.Tham muu xay dlJIlg va t6 chilc th\lc hi~n huang u6'c, quy u6'c, quy ch€ dan chu co sa nhAm xay dlJIlg gia dlnh van hoa.

- T6 chilc tuyen truy€n giao d\lc lu~t phap v€ gia dlnh.

- T6 chilc cac lOp t~p hUdn trang bi ki€n thilc, ky nang v€ gia dlnh, giao d\lc dai

s6ng gia dlnh, phong ch6ng b~o l\lc gia dlnh; cac bu6i noi chuy~n chuyen d€ v€ lu~t

phap d6i v6'i gia dlrm.

- Ph6i hqp va t6 chilc cac dqt tuyen truy€n giao d\lc phap lu~t v€ gia dlnh l6ng

ghep vao cac ho~t dQng.

- T6 chilc giao d\lc dai s6ng gia dlnh: Xay dlJIlg, t6 chilc va quan ly cac mo hlnh

can thi~p b~o l\lc gia dlnh; tri€n khai nQi dung giao d\lc gia dlnh thong qua mo hlnh

Cau l~c bQ Gia dlnh phat tri€n b€n vfmg, cac lo~i hlnh cau l~c bQ cua cac t6 chilc chinh

tri xii hQi: Ph\l nft Nong dan, Thanh nien..., t6 tu vfuI;

- Cong tac xay dlJIlg gia dlnh van hoa: T6 chilc v~ dQng cac gia dlnh dang ki,

phfuI ddu d~t danh hi~u gia dlnh van hoa; Chu trl tham muu xet chQn cac gia dlnh d~t

tieu chufuI gia dlnh van hoa, gia dlnh van hoa tieu bi€u, lang van hoa, khu ph6 van hoa...

- Ph6i hqp v6'i M~t tr~n T6 qu6c, HQi ljen hi~p ph\l nft, Doan thanh men, HQi

Nong dan, HQi nguai cao tu6i, HQi c\lu chi€n binh t6 chilc thi~t th\lc cac ho~t dQng nhan

Ngay gia dlnh Vi~t Nam 28/6 hang nam, bi€u duang cac gia dlnh tieu bi€u trong xii.

76

- Ki€m tra danh gia, phan lo~i cac k€t qua ho~t dQng, phong trao.

1.3. Quan If nhil nuuc v~ Thi dfiC thi thao (TDTT)

CO' quan quan Iy nha nu&c v€ TDTT cac cAp co trach nhi~nl quan Iy toan di~n

cong tac TDTT tren dia ban~ quan Iy cac dan vi S\l nghi~p (Trung tam aao tgo hUdn

luy~n Vgn a(Jng vien th~ thao; Trung tam hogt a(Jng th~ thao; Truang nang khiiu th~ thaD, Cau 19c b(J th~ thao; cO' sa djch v¥ hogt a(Jng th~ thao) va quan Iy cac t6 chilc xii hQi v€ TDTT cung cAp (Lien aoan, Hi~p h(Ji cau Igc b(J th~ thao).

Co 8 nQi dung quan Iy nha nu&c v€ TDTT (quy ajnh tgi Di~u 6, Lugt TDTl):

- Xay d\lllg, ban harm va t6 chilc th\lc hi~n chi€n

luQ'c, quy ho~ch, k€ ho~ch, chinh

sach phat tri€n va cac van ban quy ph~ phap lu~t v€ TDTT.

- T6 chilc, chi d~o cong tac dao ~o, b6i dUOng ngu6n nhan l\lc cho TDTT.

- Ki€rn tra, danh gia phat tri€n TDTT quftn chung va ho~t dQng thi dftu th€ thao.

- T6 chilc, chi d~o ho~t dQng nghien c(ru, (mg d\lng khoa hQC va cong ngh~ trong

linh V\lC TDTT.

- Huy dQng, quan Iy, su d\lng cac ngu6n l\lc phat tri€n S\l nghi~p TDTT.

- T6 chilc, chi d~o cong mc thi dua, khen thuOng trong ho~t dQng TDTT.

thao.

- T6 chile, chi d~o th\lc hi~n hQ'P mc qu6c t€ v€ th€

- Thanh tra, ki€rn tra, giai quy€t khi€u n~i, t6 cao va xu Iy vi ph~ phap lu~t v€ TDIT.

D€

th\lc thi cac cong vi~c noi tren, cac cO' quan hanh chinh nha nu&c v€ TDTT a

Trung uang va dia phuang ban hanh cac van ban quy pll~rn phap lu~t quy dinh chilc

nang, nhi~rn V\l, quy€n h~n va cO' cAu t6 chilc cua tUng cO' quan, dan vi; dao t~o, tuy€n d\lng, b6 nhi~rn dQi ngfi can bQ cong chilc; su d\lng quy€n l\lc cua cO' quan hanh chinh th\lc thi cong V\l trong linh V1JC TDTT thea 3 nha nu&c; tai san va tai chinh cong d€

chilc nang cO' ban cua quan Iy nha nu&c.

1.4. Quan If nhil nuuc v~ du Ijch

NQi dung quan Iy nha nu&c v€ du lich (vi€t t~t la QLNN) duQ'c quy dinh t~i Di€u

10, Lugt Du Ijch bao g6rn:

1) Xay d\lllg va t6 chilc th\lc hi~n chi€n

luQ'c, quy ho~ch, k€ ho~ch va chinh sach

phat tri€n du lich.

2) Xay d\fIlg, ban hanh va t6 chilc thlJc hi~n van ban quy ph~m phap lu~t, tieu

chuAn djnh milc kinh t~ - ky thu~t trong ho~t dQng du Ijch.

3) Tuyen truy€n, ph6 bi~n, giao d\lc phap lu~t va thong tin v€ du Ijch.

4) T6 chilc, quan Iy ho~t dQng dao t~o, b6i dUOng ngu6n nhan IlJc; nghien c(ru,

(mg d\lng khoa hQC va cong ngh~.

5) T6 chilc di€u tra, danh gia tai nguyen du Ijch d€ xay d\fIlg quy ho~ch phat tri€n

du Ijch, xac djnh khu du Ijch, di€m du Ijch, tuy~n du Ijch, do thj du Ijch.

6) T6 chilc thlJc hi~n hqp tac qu6c t~ v€ du Ijch; ho~t dQng xuc ti~n du Ijch a

trong nu&c va nu&c ngoai.

7) Quy djnh t6 chilc bQ may quan Iy nha nu&c v€ du Ijch, SlJ ph6i hqp cua cac cO'

quan nha nu&c trong vi~c quan Iy nha nu&c v€ du Ijch.

8) Cftp, thu h6i gifty phep, gifty chUng nh~n v€ ho~t dQng du Ijch.

9) Ki€m tra, thanh tra, giai quy~t khi~u n~i, t6 cao va xu Iy vi phl;lffi phap lu~t v€ du Ijch.

QLNN la mQt bQ ph~n cua quan Iy nha nu&c v€ kinh t~, rlhung do d~c thu cua

ho~t dQng du Ijch, nen ho~t dQng QLNN co nhiing d~c trung rieng v€ th€ ch~ quan Iy,

v€ t6 chilc bQ may, v€ quan Iy nhan IlJc va cO' ch~ di€u hanh.

vJ thi chi quan Iy:

- Coi ho~t dQng cua khach du Ijch la d6i tUQllg QLNN.

- C~n h~ th6ng van ban phap lu~t v€ du Ijch d6ng bQ, nhftt quan, tranh dung bi~n

phap hanh chfnh.

- Khong d€ vi~c "san xuftt" cac san phAm du Ijch di€n ra mQt cach tl! phat, ch~y

thea Iqi nhu~n kil1h t~ anh huOng d~n tai nguyen cho phat tri€n b€n viing.

vJ t6 chuc b(J may quan Iy:

- BQ may QLNN, trong ho~t dQng cua mlnh da th€ hi~n tinh lien nganh ra r~t.

- MQt trong chilc nang cua bQ may QLNN la chilc nang quan Iy kinh t~ d6i ngo~i.

vJ nhan lifC:

- Nhiing nguai dUng d~u mQt doanh nghi~p du Ijch thlJc hi~n ca hai chilc nang

quan Iy nha nu&c va quan Iy kinh doanh.

78

- Cong chuc lam chuc nang QLNN, doanh nghi~p ngoai hi€u bi€t v€ phap 1u~t va

nghi~p V\l cftn am hi€u phong t\lC t~p quan cua m6i dia phuong, tUng vUng va qu6c t€;

co trinh dQ van hoa cao trong (mg xu giao ti€p

-' Vi~c qulin Iy nhful Igc ngoai qulin Iy nhu thong I~ nhu cac nganh kinh t~ khac,

con phai di€u hanh thea chuang trlnh

2. M9t sa vin d@ d,t ra trong quan Iy Dba nrie v@ van hoa trong thOi kY dai moo 2.1. Mvt sa van d~ chung trm ph{lm vi toan quae

Quan 1y nha nuO'c v€ van hoa trong di€u ki~n phat tri€n kinh t€

thi truCmg 1a mQt

trong nhUng 1Inh VlJC co rAt nhi€u vAn d€ d~t rae Vi~c xac dinh vAn d€ nao 1a trQng tam

trong quan 1y nha nuO'c v€ van hoa hi~n nay co y nghIa quan trQng, lam cO' sa cho vi~c

dua ra cac giai phap hfru hi~u nang cao hi~u qua quan 1Y. Cftn quan tam v€ mQt s6 vAn

d€ sau trong quan 1y nha nuO'c v€ van hoa hi~n nay.

2.1.1. Vdn dJ nhq,n thuc

Trong th\lc ti€n ho~t dQng nhi€u nam qua, d~c bi~t trong thai ky d6i mO'i, mQt

vAn d€

IOn d~t ra 1a: Phat tri€n van hoa chua d6ng bQ vO'i phat tri€n kinh t€ d~n d€n

nhi€u h~ l\lY v€ phat tri€n xa hQi, d6ng thai lam cho phat tri€n kinh t€ kh6ng b€n vfing.

Nguyen rman chinh cua vAn d€ do 1a: Nh~n thuc chua dfty du v€ van hoa trong ho~t

dQng th\lc ti€n, d~c bi~t trong ho~t dQng quan 1y nha nuO'c v€ van hoa.

- D6i mai kinh ti di truac m(Jt buac. Do 1a S\l sang t~o trong hoan canh C\l th€ a nuO'c ta chi co th€ d~t hi~u qua vO'i di€u ki~n phai nh~n thuc dung 1a: Kinh ti di truac

rn(Jt buac di tiip t~c d6i mai van hod - xii h(Ji d6ng b(J cung vai phdt triin kinh tie "Di

truO'c mQt buO'c" kh6ng co nghIa 1a d6i mO'i kinh t€ xong mO'i d6i m6i van hoa, "hy

sinh van hoa" d€ phat tri€n kinh t€. Tren th\lc t€, nhi€u nO'i, nhi~u 1uc y€u

t6 van hoa

da bi coi nh~ vi phat tri€n kinh t€. Nhln t6ng th€, d6i mO'i van hoa chua thea kip d6i

mO'i kinh t€.

- Vai tro quan If; nhil nuac v~ van hOG chua dUf/c nhq,n thirc dung dan. Trong xii

hQi co nguai cho rAng van hoa 1a nhu cftu cua con nguai, no phat sinh phat tri€n thea

nhu cftu t\l nhien, hay d€ no phat tri€n

thea quy 1u~t v6n co cua no. NhUng nguai co

quan ni~m nhu v~y kh6ng nhi€u, nhung quan ni~m Ay l~i 1a cai cO' d€

t6n t~i nhUng

I~ch I~c trong nhin nh~n quan Iy nha nuac v€ van hoa: Quan Iy hay khong quan Iy thi

van hoa cling cu phat tri€n thea duOng di cua no.

- D6i mai nhQn thue v~ quiin Iy nhil nuae bitt eQP so vai phiLt tridn van hoiL. Cac

ho~t dQng van hoa ngay cang da d~ng, cac dich V\l van hoa cfing phat tri€n kha m~nh,

mQt m~t dap (mg nhu cftu cua dai s6ng xii hQi, m~t khac cfing gay nhi€u h~ I\lY vai

OOUng danh gia khac nhau, th~m chi trai nguQ'c nhau, gay tam tr~ng bftt an trong du

them vao do con t6n ~i cach

lu~n xii hQi. Quan Iy nha nuac khong thea kip S\l phat tri€n,

hi€u sai "quan Iy d€n dau, phat tri€n d€n do~~ dfuI d€n nh~ thuc I~ch I~c, quy quan Iy nha nuac vao mQt vi~c cho va khong cho (de ra t~ xin - cho vOi bao h~ I\lY di kern), dfuI d€n cach quan Iy h~ ch€ S\l phat tri€n "khong quan Iy duQ'c thi cftm"!

N6i t6m I~i vAn d~ nh~n thirc cho dung quan Iy rma nuac v€ van hoa la gi? M\lc

dich, y nghla va cach thirc quan Iy ra sao? Vftn dang d~t ra cho chung ta nhi€u cau hoi

cftn nghien ctru, trao d6i, thao lu~n lam sang to.

2.2. D(ic lliim khu v~c trung du, mi€n nui vung dan tpc

Khu V\lC trung du, mi€n nui, vung cao, m6i lang, xii, buon, s6c... m6i dan tQc cu

tm tuong d6i t~p trung. Song nhin chung cac dan tQc s6ng xen ke nhau, khong co liinh

th6 rieng bi~t nhu mQt s6 nuac tren th€ giai. Dja ban cu tru cua nguai Kinh chu y€u &

d6ng b~ng, ven bi€n va trung du; con cac dan tQc it nguai cu tm chu y€u & cac vung

trung du, mi€n nui va vung cao, mQt s6 dan tQc nhu Kha mer, Hoa, mQt s6 it vung Cham s6ng &d6ng b~ng. Cac dan tQc thi€u s6 co S\l t~p trung amQt s6 vUng, nhung khong cu tm thanh nhUng khu V1JC rieng bi~t rna xen ke vai cac dan tQc khac trong

ph~m vi cua tinh, huy~n, xii va cac ban muOng. Cach day chua lau (khoang b6n, nam

ch\lc nam), Tay Nguyen n6i chung, Dic LAc noi rieng, hftu h€t cu dan vftn la nguai t~i

ch6, m6i dan tQc d€u co khu V1JC cu tm rieng, ranh giai gifra cac tQc nguOi, gifra cac

t\lC gia

ty I~ kha IOn. Cling v6'i nguOi

ban lang con ra rang thi nay tiOO hlnh dii khac xa va xu huOng nay con ti€p tang. Hi~n nay dan tQc KiOO cu tm a DAc LAc chi€m Kinh, cac dan tQc it nguai mi~n BAc gftn day cfing di chuy€n vao khu V\lC nay (k€ ca di chuy€n thea k€ ho~ch va khong k€ ho~ch) vai s6 luqng kha IOn. Hi~n nay, ami€n nui hftu nhu khong co tinh, huy~n nao chi co mQt dan tQc cu trUe Nhi€u tinh co t6'i tren 20

dan tQc cu tm nhu Lai Chau, Lao Cai, Yen Bai, Ha Giang, Tuyen Quang, Lam D6ng...

80

Phfrn IOn cac huy~n co tir 5 dan t<)c tra len cu trUe Nhi€u xa, ban, buon co tai 3-4 dan

t<)c cung sinh s6ng.

Tlnh tr~ng cu tru phan tan, xen ke gifra cac dan t<)c a nuac ta, m<)t m~t co di€u tang cuOng hi€u bi€t nhau, hoa hQ'P va xfch l~i gfrn nhau; m~t khac cfrn d€

ki~n d€

phong truOng hQ'P do chua th~t hi€u nhau, khac nhau v€ phong t\lC t~p quan nen xUfrt

hi~n mau thufrn, tranh chdp v~ lQ'i fch, nhfrt la lQ'i fch kinh t€, dfrn d€n va ch~m gifra

nhfrng nguai thu<)c cac dan t<)c cung s6ng tren m<)t dja ban. Ngay nay, tlnh tr~ng cu tru

xen ke cua cac dan t<)c chu y€u dftn tai S\l giao lUll kinh t€ - van hoa gifra cac dan t<)c

cling nhu S\l he> trQ', gilip (to Ifrn nhau. Do s6ng gfrn nhau, vi~c k€t hon gifra thanh nien

nam nfr thu<)c cac dan t<)c khac nhau ngay cang ph6 bi€n, cang co them di€u ki~n doan

k€t va hoa hQ'P gifra cac dan t<)c anh em.

Phfrn IOn cac dan tQc thi€u s6 anuac ta cu tru avUng trung du, mi€n nlii va vung to IOn

cao, chi€m 3/4 di~n tfch ca nuac. Day la khu V\lC co ti~m nang phat tri€n kinh t€

rna truac h€t

la ti€m

l\lc v€

tai nguyen rimg va dfrt rimg. Khong nhfmg th€,

trung du,

mi€n nlii con co vai tro d~c bi~t quan trQng v€ moi truOng sinh thai d6i vai ca nuac

nhu di€u hoa khf h~u, di€u ti€t ngu6n nuac, bao v~ lOp dfrt mau trong mila mua hl.

Vj trf chi€n

luQ'c quan trQng cua khu V\lC trung du, mi€n nlii da duQ'c th\lc t€ Ijch

l\lc thil djch ben ngoai d€u sir d\lng dja ban

sir kh~ng djnh. Tir xua d€n nay, cac th€

mi€n nlii d€ xam luQ'c, xam nh~p, pha ho~i S\l nghi~p d\lIlg nuac va gifr nuac cua nhan

dan ta. Rimg nlii da timg la can Cll dja cach m~ng trong khang chi€n ch6ng Phap,

Nh~t, My. Trong giai do~n hi~n nay, mi€n nlii - bien giai la thanh luy vfmg ch~c cua

T6 qu6c, la dja ban chi€n

luQ'c v€ qu6c phong, an ninh trong vi~c bao v~ vfmg ch~c

chu quy~n qu6c gia, ch6ng am mUll xam nh~p, gay b~o lo~, l~t d6, bao v~ S\l nghi~p

;

hoa blnh, xay d\lIlg chu nghla xa hQi.

d vUng bien giai, mQt s6 dan tQc co quan h~ d6ng tQc vai dan tQc cua cac nuac lang gi~ng, nen khach quan co nhu cfru tham than, rna rQng giao lUll kinh t€, van hoa gifra cac dan tQc a hai ben bien giai. Bai v~y, chfnh sach dan tQc cua Dang va Nha nuac ta khong chi VI lQ'i fch cac dan tQc ft nguai rna con VI lQ'i fch cua ca nuac, khong

-xa hQi, rna ca v€ chfnh trj, .

chi la d6i nQi nla con la d6i ngo~i, khong chi v~ kinh t€

qu6c phong, an ninh qu6c gia.

Do nhUng nguyen nhan lich SU, xa hQi va hoan canh t\l nhien nen cac dan tQc a Vi~t Nam co trlnh dQ phat tri€n kinh t~ - xa hQi khong d@u nhau. Cac dan tQc s6ng a - xa hQi cao han cac dan tQc it nguai s6ng a vung thftp co trlnh dQ phat tri€n kinh t€ vung sau, vung xa, vung cao. C6 nhUng dan tQc it nguai co dai s6ng kinh t~ - xa hQi

con thftp kern. Nhi@u dan tQc cu tm tren dia ban co di@u ki~n t\l nhien h~t suc kho

khan, kh~c nghi~t. Di@u ki~n canh tac nuong rfty khong 6n dinh nen dai s6ng cua d6ng

Tom l{li: Khu V\lC trung du, mi~n nlii vung dan tQc la khu V\lC dia - van hoa, dia­

bao thuOng bftp benh. CUQc s6ng du canh, du cu thuOng dftn t&i doi ngheo, b~nh t~t.

kinh t~, dia - chinh tri ... co d~c di€m rieng, khac v&i khu V\lC d6ng b~ng, ven bien, hai dao. Trong qua trlnh sinh s6ng t~i cac khu V\lC dia Iy khac nhau til B~c vao Nam, til cac khu V\lC reo cao, reo gifra, cao nguyen hay thung lung, chan nlii, d6ng b~ng, ven

bi€n, chau th6 ... d6ng bao cac dan tQc da sang t~o ra nhi@u gia tri van hoa vat th€, phi v~t th€ d~c s~c mang d~m dftu ftn g~n v&i cac di~u ki~n t\l nhien, vung dia IY. Do la nhUng gia tri van hoa do cac cQng d6ng dan tQc sang t~o trong qua trlnh sinh t6n va

Vi~tNam.

phat tri€n giau ban s~c rieng, t~o nen tinh da d~ng trong tinh th6ng nhftt cua van hoa

Cung v&i n~n van hoa cua cQng d6ng cac dan tQc Vi~t Nam, m6i dan tQc d@u co

t\l hao dan tQc. Ban s~c van hoa dan tQc la tftt ca nhUng gia tri v~t chAt va tinh thAn, bao g6m ti~ng noi, chfr viet, van hQc, ngh~ thu~t, ki~n truc, y ph\lc, tam Iy, tlnh cam, phong t\lC, t~p quan, tin nguOng... duqc sang t~o trong qua trlnh phat tri€n

mQt n@n van hoa mang ban s~c rieng til lau dai, phan arm truy@n th6ng, lich su va ni~m

lau dai cua

lich su. S\l phat tri€n r\lc ra ban s~c van hoa rn6i dan tQc c311g lam phong phil n@n van

hoa cua cQng d6ng cac dan tQc Vi~t Nam. Th6ng nhftt trong da d~ng la net rieng, dQc

Vi~t Nam trong thai ky mai phai huOOg vao vi~c cung c6 va tang cuOng S\l th6ng nhftt,

dao cua n~n van hoa cac dan tQc Vi~t Nam. S\l nghi~p xay d\lllg va phat tri€n van hoa

nhan len suc m~nh tinh thAn chung cua to311 dan tQc. D6ng thai phai khai thac va phat

tri€n mQi s~c thai va gia tri van hoa cua cac dan tQc, dap (mg nhu cAu van hoa tinh thAn

ngay c311g cao va nhu cAu phat tri€n timg dan tQc.

thao vAn d@ d~t ra trong quan Iy va t6 chuc cac ho~t d9ng van hoa, gia dlnh, th€

va du lich tren dia b311 xa khu V\lC trung du, mi@n nlii vung dan tQc d6i v&i cong chuc

82

trang bi va nang cao ki€n van hoa - xa hQi xii la rftt 100, phuc t~p va kho khan doi hoi nguai can bQ khong chi co thuc, ky nang quan Iy rna dbi hoi phai co tlnh yeu que

huong, hi€u bi~t sau s~c v€ que huong ban quan, phong t1)c t~p t~p quan, ban s~c dan

tQc va nhUng xu th~ bi~n d6i cua th~ gi6'i, dAt nu&c, dja phuong d~c bi~t la tren dja ban

xa trong phl;lm vi quan ly d€ kjp thai di€u chinh nhUng vAn d€ d~t ra trong cong tac

(mg v&i nhu cftu ngay cang eao eua nhan dan tren dja ban xa.

************

A

.... ~ . . .L.t

I

C A

au Awl tM0MD:

thao va du Ijch cho phil hqp va ngay cang phat tri€n dap quan ly van hoa, gia dlnh, th€

I.Quan ly la gl? Quan ly nha nu&c v€ van hoa la gl?

2. VI sao n6i: Nha nu&c v&i vai tro chu th€ quan ly quy~t djnh d~c di€m cua quan

Iy nha nu&c v€ van hoa gia dlnh, th€ thao va du Ijch?

3. NhUng vAn d€ d~t ra trong quan ly nha nu&c v€ van hoa, gia dlnh hi~n nay a

dja phuong d6ng chi? Bai hQC kinh nghi~m giai quy~t nhUng vAn d€ d6.

4. Kh6 khan nhAt df>i v6'i vi~c th\lc thi nhi~m V\l cua cong chirc Van h6a - Xa hQi

Tai lieu tham khao

xa la gl? D€ xuAt ki~n nghj?

2003;

1. Ban Tu tuOng van hoa Trung uong: Tu tuimg H6 Chiu Minh vJ van hoa. Ha NQi

dJ Iy lugn va thlfc tiin. Ha NQi 2008

2. Ban Tu tuOng van hoa Trung uong: Xii h(Ji hoa hogt d(Jng van hoa -M(Jt s8 vdn

3. PTS. Nguy€n Chi B€n (T6 chirc ban thao). Hoi va dap vJ van hoa Vi?t Nam.

Nxb Van h6a Dan tQc. Ha NQi 1998.

van hoa. Ha NQi. 2008

4. BQ Van hoa, Th€ thao va Du Ijch: Van ban cua Dang va Nha nuac vJ nip s8ng

mai. Nxb-Chinh trj qUf>c gia, Ha NQi 1997.

5. BQ VHTT - C\lC VHTT cO' sa: Xay dlfflg gia dinh van hoa trong Slf nghi?p d6i

6. Khang Thirc Chieu (chu bien): Cai cach thd chi van hoa. T~p I,ll. Nxb Chinh

trj qUf>c gia, Ha NQi. 1996.

7. TS. Nguy€n Vi~t Chuc (Chu bien). Xay dVng tu tuimg dt;lo duc 16i s6ng va dai

s6ng van hoa. Vi~n Van hoa & Nxb Van hoa Thollg tin, Ha NQi 2001.

8. Dang CQng san Vi~t Nam: Nghi quyit HQi nghi Ban chdp hanh Trung Trung

uang ldn thu 5, khoa VIII.

9. Dang CQng san Vi~t Nam: Nghi quyit Dt;li hQi dt;li biiu toan qu6c ldn thu X

10. Dang CQng san Vi~t Nam: Nghj quyit Dt;li hQi dt;li biiu toan qu6c ldn thu XI

11. Ph~m Van D6ng. Van hoa va D6i mai tac phdm va binh luqn. BQ \Tan

hoa Thong tin.

12.. PGS. TS. Ph~m Duy Duc: Phdt triin van hoa Vi?t Nam trong thai kY d6i

mai. Nxb Chinh tri qu6c gia, Ha NQi .2009.

13. LU9t SiJ hUu tri tU? Nxb Chinh tri qu6c gia, Ha NQi. 2005.

14. Lu4t Di san van hod va Nghi dinh huOng dJn thi hanh. Nxb. Chinh tri qu6c gia,

Ha NQi. 2002.

15. LU9t Thi d1:lc, Thi thao. Nxb Chinh tri qu6c gia, Ha NQi.2006.

16. LU9t Di?n anh. Nxb Chinh tri qu6c gia, Ha NQi.

17. LU9t Du lich. Nxb Chinh tri qu6c gia, Ha NQi.

18. Phan NgQc: Ban sac Van hod Vi?t Nam. Nxb Van hQc. 2006

19. Van Quan: V~ cac gia tri dan tQc. NXB. Van hoa Dan tQc. Ha NQi.1995

20. PGS.TS. Hoang Vinh: MQt s6 vdn d~ lj IU9n van hoa thai kY d6i mai. Nxb,

Chinh tri qu6c gia, 1996.

21. GS. TS Hoang Vinh: Mdy vdn d~ ly IU9n va thvc tiin xay dvng van hoa a

nuac tao Vi~n Van hoa & Nxb Van hoa Thong tin.Ha NQi. 1999

22. Vi~n Van hoa: Van hoa va phat triin. Nxb van hoa Thon tin, Ha NQi.1995.

23. H6 SI Vinh - Huynh Khai Vinh ( D6ng chu bien). Van hoa Vi?t Nam mQt

chi;ing duirng. Nxb Van hoa Thong tin 1994.

24. Tr~n Qu6c Vuqng (Chu bien): CO' So' van hoa Vi?t Nam. Nxb Giao dvc 2008

84

CHUC TRAcH NHI~M VV, QUYEN H~N VA TIED CHUAN NGHI~P

Vl) CVA CONG CHUC VAN HOA - XA HOI XA

TS..NSUT. NGUYEN VAN KHANH

Th.s. HOANG THJ BINH

Thai luqng: 8 ti€t(*)

A. Ml)C DicB, riu cAu

1. Ml}.c dich:

- Cung cdp cho hQc vien nhUng ki€n thuc co ban v€ chuc trach, nhi~m V\l, quy€n

h~n va tieu chuAn nghi~p V\l cua cong chuc van h6a-xa h<)i xa.

- Nang cao ki€n

thuc quan ly va ky nang nghi~p Vl) chuyen mon cua cong chuc

van h6a-xa h<)i xa.

2. Yeo cAn: HQc vien n~m viing chuc trach, nhi~m Vl), quy€n hl;lIl va tieu chuAn

nghi~p Vl) cua cong chuc van h6a-xa h<)i xa, d6ng thm (mg d\lng c6 hi~u qua trong ho~t d<)ng th\lc ti€n adia phuang.

B.NOIDUNG

1. Khai ni~m

1.1. Khai ni~m v~ can hi), cong chfrc

Di€u 4, Lugt Can br), C6ng chuc s6 22/2008/QHI2 ngay 13 thang 11 nfun 2008 cua

Qu6c H<)i nuac C<)ng Hoa Xa h<)i Chu nghla Vi~t Nam quy dinh:

1. can b<) la cong dan Vi~t Nam, duqc bfru cli, phe chufut, b6 nhi~m gift chuc Vl), chuc danh thea nhi~m kY trong co quan cua Dang C<)ng san Vi~t N am, Nha nuac, t6 chuc chfnh tIi - xa h<)i atrung uong, atinh, thanh ph6 ttvc thu<)c tnmg uang (sau day gQi chung la cdp tinh), ahuy~n, qu~, thi xa, thanh ph6 thu<)c tinh (sau day gQi chung la cdp huy~n),

trong bien ch€ va huOng luang ill ngan sach nha nuac.

2. Cong chuc la cong dan Vi~t Nam, duqc tuyen d\lng, b6 nhi~m vao ng~ch, chuc

V\l, chuc danh trong co quan cua Dang C<)ng san Vi~t Nam, Nha nuac, t6 chuc chinh tri

(*) - Ly thuy~t: 4 ti~t; Thao lu~n: 4 ti~t

- xa hQi atrung uong, c~p tinh~ c~p huy~n; trong co quan, dan vi thuQc Quan dQi nhan dan rna khong phai la SI quan, quan nhan chuyen nghi~p, cong nhan qu6c phong; trong

co quan, dan vi thuQc Cong an nhan dan rna khong phai la SI quan, h~ SI quan chuyen

nghi~p va trong bQ may lanh d~o, quan ly cua dan vi S\l nghi~p cong l~p cua Dang CQng

san Vi~t Nam, Nha nuac, t6 chuc chinh tri - xa hQi (sau day gQi chung la dan vi S\l

nghi~p cong l~p), trong bien ch€ va huOng luang til ngan sach nha nuac; d6i v6'i cong

chuc trong bQ may lanh d~o, quan ly cua dan vi S\l nghi~p cong l~p thlluong duqc bao

dam til quy luong cua dan vi S\l nghi~p cang l~p thea quy dinh cua phap lu~t.

3. can bQ xa, phuOng, thi tr~n (sau day gQi chung la c~p xa) la cong dan Vi~t Nam, duqc bAu ClI gift chuc V\l thea nhi~m ky trong ThuOng trgc HQi d6ng nhan dan, Uy ban

nhan dan, Bi thu, Ph6 Bi thu Dang uy, nguOi dUng dAu t6 chuc chinh tri - xa hQi; cong

chuc c~p xa la cong dan Vi~t Nam duqc tuy€n d\lng gift mQt chuc danh chuyen mon,

nghi~p V\l thuQc Uy ban nhan dan c~p xa, trong bien ch€ va huOng luang til ngan sach

nha nuac.

1.2. Chuc Vl}., chuc daub can bQ, cong chuc c§p xa.

1.2.1. Can bp, cong chuc cap m quy dinh t{li khoiin 3, Di~u 4 cua Lu~t can bp cong chft'c bao gam can bp cap m va cong chuc cap m. Can bp cap m co cae chft'c VII sau day:

a) Bi thu, Ph6 Bi thu Dang uy;

b) Chu tich, Ph6 Chu tich HQi d6ng nhan dan;

c) Chu tich, Ph6 Chu tich lTy ban nhan dan;

d) Chu tich Uy ban M~t tr~n T6 qu6c Vi~t Narn;

d) Bi thu Doan Thanh nien CQng san H6 Chi Minh;

e) Chu tich HQi Lien hi~p Ph\l nft Vi~t Nam;

g) Chu tich HQi Nang dan Vi~t Nam (ap d\lIlg d6i v6'i xa, phuOng, thi trful c6 ho~t

dQng nong, lam, ngu, diem nghi~p va co t6 chuc HQi Nang dan Vi~t Nanl);

h) Chu tich HQi C\lU chi€n binh Vi~t Nam.

1.2.2. Cong chft'c cap m co cae chuc danh sau day:

a) TruOng Cong an;

86

b) Chi huy truOng Quan S\l;

c) Van phong - th6ng ke;

d) Dia chinh - xay d\ll1g - do thi va moi truOng (d&i v&i phuOng, thi trfut) ho~c dia

chinh - nong nghi~p - xay d\ll1g va moi truOng (d6i'v&i xa);

d) Tai chinh - k~ toan;

e) Tu phap - h<) tich;

g) Van hoa - xa h<)i.

Cong chuc c~p xa do c~p huy~n quan IY.

1.3. Nghia V\l, quy@n Clla can bQ, cong chuc cdp xii

1.3.1. Nghw v~ cUa can b(J, cong chuc d6i vOi Dang, Nha nuac va noon dan

1. Trung thanh v&i Dang C<)ng san Vi~t Nam, Nha nu&c C<)ng hoa xa h<)i chu

nghla Vi~t Nam; bao v~ danh d\l T6 qu6c va IQ'i ich qu6c gia.

2. Ton trQng nhan dan, t~n tl)Y phl)c Vl) nhan dan.

3. Lien h~ ch~t che v&i nhan dan, lAng nghe y kifu va chju S\l giarn sat Clla rmful dan.

4. Ch~p hanh nghiem chinh duOng 16i, chu truong, chinh sach cua Dang va phap

lu~t cua Nha nu&c.

1.3.2. Nghia VII cua can bp, cong chuc trong thi hanh cong VII

1. Th\lc hi~n dung, ddy du va chiu trach nhi~m v€ k~t qua th\lc hi~n nhi~m Vl),

quy€n h~n duQ'c giao.

2. C6 Ythuc t6 chuc ky lu~t; nghiem chinh ch~p hanh n<)i quy, quy ch~ cua co quan, t6 chuc, don vi; bao cao nguai co thdm quy€n khi phat hi~n hanh vi vi ph~m phap

lu~t trong co quan, t6 chuc, don vi; bao v~ bi m~t nha nu&c.

3. Chu d<)ng va ph6i hQ'P ch~t che trong thi hanh cong Vl); gift gin doan k~t trong

co quan, t6 chuc, don vi.

4. Bao v~, quan Iy va sir dl)ng hi~u qua, ti~t ki~m tai san nha nu&c duQ'c giao.

5. Ch~p hanh quy~t dinh cua c~p tren. Khi co can cu cho r~ng quy~t dinh do la

trai phap lu~t thl phai kip thai bao cao b~ng van ban v&i nguai ra quy~t dinh; truOng

hQ'P nguai ra quy~t dinh vfrn quy~t dinh vi~c thi hanh thl phai co van ban va nguai thi

hanh phai ch~p hanh nhung khong chiu trach nhi~m v€ h~u qua cua vi~c thi hanh,

d5ng thai bao cao c~p tren trvc ti€p cua nguai ra quy€t dil1h. Nguai ra quy€t dinh phai

chiu trach nhi~m tru6'c phap lu~t v€ quy€t dinh cua mlnh.

6. Cac nghla V\l khac thea quy dinh cua phap lu~t.

2. Chuc trach, nhi~m VI}, quy~n h,n va tieu chuin nghi~p VI} ena cong ehuc

Van hoa - Xa hQi xa

Di€u 14, Chuong II, trong Quy dinh Tieu chuftn, nhi~m Vl) d6i v6'i can bQ, cong chilc xa, phuOng, thi tr~n (Ban hanh kern theo Quyit dinh s6 04/2004/QD-BNV ngay

16 thang 01 niim 2004 eua B6 tru(rng B6 N6i v~) da neu ra:

2.1. Chuc trach, nhi~m VI}, quy~n h,n

- Giup Uy ban nhan dan c~p xa trong vi~c thong tin tuyen truy€n giao d\lc v€

duOng 16i, chinh sach cua Dang va phap lu~t cua Nha nu6'c, tlnh hlnh kinh t€ - chinh tri a dia phuong va d~u tranh ch6ng am mUll tuyen truy€n pha ho~i cua dich; bao cao tlnh hlnh moi truOng van hoa a dia phuong len thong tin v€ du lu~n qudn chung v€ Chu tich Uy ban nhan dan c~p xa.

thao,

- Giup Uy ban nhan dan c~p xa trong vi~c t6 chilc cac ho~t dQng th€ d\lc, th€ van hoa van ngh~ qudn chlIng, cac cau l~c bQ, l€ hQi truy€n th6ng, bao v~ cac di tich lich sir van hoa, danh lanl th~ng canh a dia phuong, di€m vui chai giai tri va xay d\lIlg n€p s6ng van minh, gia dlnh van hoa, ngan ch~ vi~c truy€n ba tu tuOng phful dQng, d5i trux du6'i hlnh thilc van hoa, ngh~ thu~t va cac t~ n~n xa hQi khac adia phuong.

- Giup Uy ban nhan dan c~p xa trong vi~c t6 chilc v~n dQng d€ xa hQi hoa cac ngu6n Ivc nh~m xay dVng, phat tri€n SlJ nghi~p van hoa, van ngh~, th€ d\lc th€ thao, bao v~ cac di tich lich sir, danh lam th~ng canh, cac di€m vui chai giai tri a

dia phuang.

- HuOng dftn, ki€m

tra d6i v&i t6 chilc va cong dan ch~p hanh phap lu~t trong

ho~t dQng van hoa thong tin, th€ d\lc th€ thao.

- L~p chuang trinh, k€ ho~ch cong tac van hoa, van ngh~, thong tin tuyen truy€n, th€ d\lc th€ thao, cong mc lao dQng, thuong binh va xa hQi trlnh Uy ban rman dan c~p xa va t6 chilc thlJc hi~n chuong trinh, k€ ho~ch duqc phe duy~t.

88

tren dja ban; n~m s6 - Th6ng ke dan s6, lao dQng, tlnh hlnh vi~c 13m, nganh ngh€

luqng va tlnh hlnh cac d6i tuqng chinh sach lao dQng - thuong binh va xa hQi.

- HuOng dftn va nh~n h6 sa cua nguai xin hQc ngh€, tim vi~c lam, nguai duQ'c

huOng chinh sach Uti dai, chinh sach xa hQi trinh Uy ban nhan dan xa giai quy~t thea

thAm quy€n.

- Theo d6i va don d6c vi~c thlJc hi~n chi tra trQ' cftp cho nguai huOng chinh sach

lao dQng, thuang binh va xa hQi...

- Ph6i hQ'P vOi cac doan th€ trong vi~c cham soc, giup dO' cac d6i tuqng chinh sach;

quan ly cac nghla trang li~t sI, cong trlnh ghi c6ng li~t sI va bao trQ' xa hQi, vi~c nuoi dUOng, cham soc cac d6i tuqng xa hQi acQng d6ng.

- Theo d6i thlJc hi~n chuang trlnh xoa doi giam ngheo.

- Giup Uy ban nhan dan cftp xa thlJc hi~n sa k~t, t611g k~t bao cao cong tac van

Luu y: Cac cftp uy Dang va cac cftp Chinh quy€n dia phuong can cu van chi tieu bien ch~ cftp xa lo~i I , lo~i II, lo~i III duQ'c quy dirlh t~i Nghj djnh 92 cua chinh phu

hoa, van ngh~, thong tin tuyen truy~n, th~ d\lc th~ thao, cong tac lao dQng - thuang binh va xa hQi axa, phuOng, thi trftn.

x(mg v6'i hoan canh va di€u ki~n cua tUng dia phuang. N~u cac xa lo~i I va lo~i II chi

rna s~p x~p b6 tri tuy€n d\lng cong chuc van hoa - xa hQi xa sao cho phu hQ'P va tuang

tuy€n d\lng 02 cong chuc van hoa-xa tieu bien ch~ duQ'c quy djnh nhi€u han thi co th€

hQi xa. Va can cu van trinh dQ nang llJc cua tUng nguai rna phan c6ng phan nhi~m

phftn vi~c nao thuQc thuQc lInh VlJC van hoa, phftn vi~c nao thuQc lInh VlJC xa hQi mQt

cach ranh m~ch, r6 rang, tranh SlJ ch6ng cheo, t~o di€u ki~n cho hai can b9 cong chuc

co cung chuc danh van hoa- xa hQi xa ho~t dQng co hi~u qua.

2. 2. Tieu chuin

- DQ tu6i: Khong qua 35 tu6i khi tuy€n d\lng IAn dftu.

- HQc vftn: T6t nghi~p trung hQc ph6 thong d6i v6'i khu VlJC d6ng bAng va do thj,

- Ly lu~n chinh trj: Sau khi duQ'c tuy€n d\lng phai duQ'c b6i dUOng ly lu~n chinh

t6t nghi~p trung hQc cO' sa tra len d6i v6'i khu VlJC mi€n nlii.

trj tuong duang trinh dQ sa cftp tra len.

- Chuyen man nghi~p V\l: a khu V\lC d6ng b~ng phai d~t trung cAp v€ van hoa ngh~ thu~t (chuyen nganh) ho~c trung cAp quan ly Van hoa - Thong tin ho~c trung cAp

nghi~p V\l Lao dQng - Thuang binh va xa hQi tra len. V6'i cong chuc dang cong tac a

khu V\lC mi€n nlii hi~n l1ay, t6i thi€u duQ'c b6i dUOng ki€n

thuc chuyen man v€ mQt

trong cac nganh chuyen man tren; n€u m6'i duQ'c tuy€n d\lng ldn ddu phai c6 trlnh dQ

trung cAp tra len v€ mQt trong cac nganh chuyen man neu tren. Sau khi duQ'c tuy€n

d\lng phai qua b6i dUOng quan ly hanh chinh Nha nu6'c va nganh chuyen man con

lien quan t6'i nhi~m V\l duQ'c giao. Sir d\lng thanh th~o cac trang thi€t bi phil hqp thi€u v6'i nganh chuyen man akhu V\lC d6ng b~ng va do thi phai sir d\lng duQ'c ky thu~t tin hQc trong cong tac.

2.3. Ch@ dQ chinh sach Clla Nhit nutrc d6i vOi cong chuc van hoa-xii hQi xii.

Can cu thea Nghi dinh s6 92/2009/ND-CP ngay 22 thfulg 10 nfun 2009 v€ chuc danh, s6 lUQllg, mQt s6 ch€ dQ, chinh sach d6i vOl can bQ, cong chuc axa, phuOng, thi tr§n va nhUng nguOi ho~t dQng khong chuyen trach acAp xa.

- chi tlv ti~n [uung, ph,! cap

Cong chuc cAp xa n6i chung va cong chuc van h6a-xa hQi xa n6i rieng n€u

t6t

nghi~p trlnh dQ dao t~o tir sa cAp tra len phil hqp v6'i chuyen man cua chuc danh dam

nhi~m, th\lc hi~n x€p

luang nhu cong chuc hanh chinh quy dinh t~i bang luang s6 2

(Bang luang chuyen mon, nghi~p V\l d6i v6'i can bQ, cong chuc trong cac ca quan nha

nu6'c), bang luang s6 4 (Bang luang nhan vien thira hanh, ph\lc V\l trong cac ca quan

nha nu6'c va cac dan vi S\l nghi~p cua Nha nu6'c) ban hanh kern thea Nghi dinh s6

204/2004/ND-CP ngay 14 thang 12 nam 2004 cua Chfnh phu v/v ch€ dQ ti€n luang d6i

v6'i can bQ, cong chuc, vien chuc va l\lC lUQllg vii trang), n€u chua t6t nghi~p dao t~o

chuyen man, nghi~p V\l thea quy dinh thl duQ'c huOng luang b~ng 1,18 so v6'i mirc

luang t6i thi€u chung;

- chi tip bao hiim xa hpi va bao hiim y ti

can bQ cAp xa quy dinh t~i di€m a, di€m b khoan 1 Di€u 5 Nghi dinh nay; cong chuc cdp xa quy dinh t~i di€m a, di€m b va di€m c khoan 2 Di€u 5 Nghi dinh nay va

can bQ, cong chuc cAp xa quy dinh t~i khoan 3 Di€u 5 Nghi dinh nay trong thai gian

dam nhi~m chuc V\l, chuc danh thuQc d6i tUQllg tham gia bao hi€m xa hQi, bao hi€m y

t€ b~t bUQc thea quy dinh cua phap lu~t.

90

TruOng hqp can bQ, cong chuc c~p xii khi nghi vi~c dii h€t tu6i lao dQng, c6 til du

15 nam d€n du6'i 20 nam d6ng bao hi€m xii hQi bAt bUQc, chua nh~n trq c~p bao hi€m xii hQi mQt lAn, c6 nhu cAu tham gia bao hi€m xii hQi tt.r nguy~n thl duqc d6ng ti€p thea quy dinh ~i Nghi djnh s6 190/2007/ND-CP ngay 28 thang 12 nam 2007 cua Chinh phu

t

•

d€n khi du 20 nam d6ng bao hi€m xii hQi thl duqc huOng luang hUll hang thang.

Can bQ, cong chuc c~p xii' duqc dao ~o, b6i dUOng ki€n thuc phu hqp tieu chufut chuc

danh hi~n dang dam nhi~ va thea quy ho~ch can bQ, cong chuc.

HInh thuc dao t~o, b6i dUOng cong chuc bao g6m:

a) B6i dUOng theo tieu chuftn ng~ch cong chuc;

b) Dao t~o, b6i dUOng thea cac chuc danh lanh d~o, quan lY.

NQi dung, chuang trInh, thai gian dao t~o, b6i dUOng cong chuc do Chinh phu

quy dinh.

Can bQ, cong chuc c~p xii khi duqc cir di dao t~o, b6i dUOng, duqc huOng ch€ dQ

nhu sau:

a) Duqc cftp tai li~u hQc t~p;

b) Duqc h6 trQ' mQt phAn tien an trong thai gian di hQc t~p trung;

c) Duqc h6 trq chi phi di l~i til cO' quan d€n nO'i hQc t~p.

3. D~c di~m tinh Illnh dQi ngfi. can bQ cong cbtfc van boa-xii hQi xii hi~n nay

Theo Quy€t dinh s6 04/2004/QD-BNV ngay 16 thang 01 nam 2004 cua BQ

truOng BQ NQi V\l quy dinh v~ vi~c ban hanh quy dinh tieu chuftn C\l th€ d6i v6'i can

bQ, cong chuc xii, phuOng, thi trftn thl can bQ cong chuc-van h6a xii h(>i xii co 11

nhi~m V\l trQng tam. Tuy rmien trong thlJc t€, can b(> cong chuc-van h6a, xii hQi xii

phai thlJc hi~n nhi~u hon con s6 11 nhi~m V\l. Qua qua trlnh khao sat th\lc t€ t~i mQt s6

dia phuong tren ca nuac, c6 th€ li~t ke nhUng nhi~m V\l cua can be> cong chuc van h6a­

xii he>i xii nhu sau:

- Tham mUll giup UBND trong vi~c t6 chuc cac ho~t d(>ng TDTT, van hoa, van ngh~

quAn chung, xay d\ffig cac cau l~c be>, l€ he>i truy~n th6ng, bao v~ cac di tich lich sir van hoa, danh lam thAng canh axii, di€m vui chai giai tri va xay d\ffig n€p s6ng van minh, gia

- Chi tlp 000 t{lO, b6i duiJng

dlnh van h6a, ki€m

tra cac dich V\l van h6a, t6 chilc phong trao toan dan dang ky xay

d\ffig dOl s6ng van h6a, ph\l trach dill truy~n !lanh, ngan ch~ vi~c truy~n ba ttl ttlOng

phan dQng, d6i tf\1y du&i hlnh thilc van h6a, ngh~ thu~t va cac t~ n~n xa hQi khac tren dia

banxa.

- Giup .UBND xa trong vi~c t6 chilc v~ d9ng d€ xa hQi h6a cac ngu6n I\lc nh~m xay

d\mg, phat tri€n S\l nghi~p van h6a, van ngh~, th€ d\lc, th€ thao ...

- HuOng dftn, ki€m tra d6i v&i cac t6 chuc va cong dan chfrp hanh phap I~t trong cac

ho~t d9ng van h6a thong tin, th€ d\lc, th€ thao

...

- L~p chuang trinh, k€ ho~ch cong tac van h6a, van ngh~, thong tin tuyen truy~n, th€

d\lc th€ thao va t6 chilc th\lc hi~n chuong trlnh k€ ho~ch da duQ'c phe duy~t.

DQi ngli can bQ cong chilc van h6a - xa h9i xa vung D6ng b~ng c6 nhfmg d~c

di€m sau:

- V~ trinh dt): Hdu h€t can bQ cong chilc van h6a-xa h9i xa d~u duQ'c dao t~o ill

nhi~u nganh khac nhau trong khi d6 doi hoi Io~i can bQ nay c§n c6 chuyen mon dao t~o

thao,

da d~ng do d6 g~p kh6 khful trong quan 19 va t6 chilc cac ho~t dQng van h6a, th€

gia dlnh va du Iich, khong c6 kha nang bao quat nhi~m V\l duQ'c phan cong ph\l trach.

- v~ ky nang: Khong co ho~c rfrt h~n ch€ ky nang sang t~o va v~n d\lng nhfrng di~u ki~n hi~n c6, khai thac cac ngu6n I\lc xa h9i va d6i m&i phuang phap

d€

trong cong tac tham muu

th\lc hi~n nhi~m V\l c6 hi~u qua han, con h~n ch€

cling nhu hi~u qua t6 chilc tri€n khai cac ho~t dQng cua phong trao van h6a, Th€

d\lc th€ thao, du Iich va gia dlnh.

- v~ dao t(lO, b6i duiYng: Hang nam tuy v§n duQ'c duy trl Ch€ dQ b6i dUOng nghi~p V\l do nganh cfrp tren t6 chilc song vftn chua dap (rng duQ'c yeu cdu d~t ra, vftn mang

tinh khai quat thien v~ b6i dUOng ki€n thilc rna chua dua ra duQ'c cae ky nang trang bi

cho can b9 van h6a-xa hQi xa, th\lc t€ Ia dQi ngii can bQ cong chilc xa khong duQ'c dao

t~o da nganh d€ dap (rng nhfmg yeu cdu cua cong vi~c hi~n nay, trong khi d6 can bQ

van h6a-xa hQi xa phai ph\l trach nhi~u cong vi~c nen rfrt kh6 c6 th€ hom thanh nhi~m

V\l duQ'c giao.

92

4.Vai tro, vi tri va tAm quan trQng cna dQi ngfi can bQ cong chuc van hoa-xa

hQixa

4.1. Vai tro

Sau khi nghien cUu 11 OOi~m Vl;l, cling nhu tieu chuAn chuc daOO can b9 cong chuc

Van h6a-Xa h9i xa phfrn van h6a da duQ'c BQ NQi Vl;l ban hanh kern thea Quy~t dinh s6

04/2004/QD-BNV ngay 16 thang 01 nam 2004 cua BQ truOng BQ NQi Vl;l; Qua khao sat

th\lc t~ tren 43 tiOO thaOO d~i di~n cho cac vUng mi~n trQng di€m cua ca nu6'c, ta OO~n

thfty nguai can bQ cong chuc Van hoa-Xa hQi xa co vai tro rftt quan trQng d6i v6'i dai s6ng van hoa - xa hQi a cO' sa. HQ chang khac nao OOu sqi chi do xuyen su6t co suc m~ truy~n tai duOng 16i, quan di€m cua Dang, chiOO sach phap lu~t cua Nha nu6'c t6'i

quftn chung nhan dan tren tAt ca cac 1100 V\lC dai s6ng xa hQi, trong do co: van hoa, the

thao, gia dlnh va du lich d~t hi~u qua cao nhAt. D6ng thai, hQ cling chinh la nhip cftu n6i

li~n nhUng tlnh cam, tam tu, sang ki~n, ki~n nghi, d~ xuAt cua nhan dan d~n v6'i cac cAp

uy Dang va cac cAp ChiOO quy~n dia phuong, de cac cAp uy Dang va cac cAp Chinh

quy~n dia phuong phan aOO kip thai v6'i Trung uong Dang, Nha nu6'c nghien cUu di~u

chinh, b6 sung quan diem duOng 16i, chinh sach phap lu~t, sao cho phil hQ'P v6'i hoIDl

caOO th\lc t~ cua dAt nu6'c va nguy~n vQng chinh dang cua nhan dan trong thai ky hQi

nh~p va phat trien.

4.2. Vi tri va tAm quan trQng

Nghien cUu chuc trach, nhi~m V\l, quy~n h~n, tieu chufrn nghi~p V\l va vai tro

cua cong chuc van hoa, xa hQi xa, chung ta OO~n thAy nguai can bQ cong chuc van

hoa-xa hQi xa co vi vi va tfrm quan trQng rAt to IOn d6i cong tac quan ly cac ho~t dQng van hoa- xa hQi acO' sa. HQ la nhUng nguai lam vi~c vira co tiOO thfrn trach OOi~m cao, vila c6 kha nang thuc dfry cac ho~t dQng van h6a, the thao, gia dlnh, du lich, phong

trao toIDl dan xay d\lIlg dai s6ng van hoa, phong ch6ng b~o l\lc gia dlnh... tren dia ban

xa ngay cang co chAt lUQl1g va hi~u qua. N6i b~t la nhUng c6ng vi~c trQng tam sau day:

- Thong tin tuyen truy~n giao d\lc v€ duOng 16i, chinh sach cua Dang va phap lu~t cua Nha nu6'c, tlnh hlnh kiOO t~ - chinh tri a dia phuong va dfru traOO ch6ng am muu tuyen truy~n pha ho~i cua dich; Nh~n di~n va phan bi~t cac 10~i hlnh ton giao, tin

nguOng, me tin di doan.

- Xay d\ffig quy ho~ch, k€ ho~ch hang nam va k€ ho~ch 5 nam trong vfin d~ phat

trien cac ho~t dQng the d\lC, the thao, van hoa van ngh~ quAn chUng, cac cau I~c bQ, I~ hQi

truy~n th6ng, bao v~ cac di tfch lich su van hoa, danh lam thAng canh va xay d\ffig n€p s6ng van. minh, gia dlnh van hoa adia phuong.

- T6 chuc v~n dQng de xa hQi hoa cac ngu6n l\Ic nh~m xay d\lI1g, phat trien S\I

nghi~p van hoa, van ngh~, the d\lC th~ thao, bao v~ cac di tfch lich su, danh lam thAng canh, cae diem vui chO'i giai trf adia phuong.

- Ph6i hQP v6i cac doan the trong vi~c cham soc, giup dO' cac d6i tuqng chfnh

sach; quan Iy cac nghIa trang li~t sI, cong trlnh ghi cong li~t sI va bao trq xa hQi, vi~c nuoi dUOng, cham soc cac d6i tuqng xa hQi acQng d6ng.

- Xay d\lI1g nQi dung kich ban chuang trlnh HQi nghj va kjch ban t6 chuc cac S\l

ki~n van hoa, the thao va du Ijch.

- Ph6i hQP v6i Ban Van hoa xa, Ban chi d~o phong trao toan dan doan k€t xay

d\lI1g dai s6ng van hoa.

- Ph6 bi€n,

tuyen truy~n, v~n dQng, quan Iy va huOOg dful qudn chllng nhan dan

trong vi~c t6 chuc vi~c cu6i, vi~c tang, I~ hQi, xay d\lI1g dai s6ng van hoa tren dja ban xa.

- Quan Iy va t6 chuc cac ho~t dQng trong Nha van hoa, Khu van hoa the thao,

Trung tam Van hoa, Khu vui chO'i giai trf acO' sa.

- Quan Iy va t6 chuc cac ho~t dQng thong tin, c6 dQng, tuyen truy~n, trang trf

khanh ti€t ph\lc V\l d~i hQi, hQi nghj tren dia ban xa.

- Quan Iy va khai thac cac gia trj di san van hoa ph\lc V\l ho~t dQng du Ijch tren

dja ban xa.

- Tuyen truy~n, v~ dQng va giatn sat vi~c th\lc hi~n Lu~t Blnh dfulg gi6i, Lu~t Hon

nhan va Gia dlnh, Lu~t phong ch6ng B~o l\Ic gia dlnh tren dia ban xa.

- Quan Iy va t6 chuc cac phong trao the d\lC th~ thao, van hoa van ngh~

qudn chung.

V6i vi trf va tdm quan trQng to 100 eua dQi ngfi can be> cong chuc van hoa xa hQi xa nhu da neu atren nhung tren th\Ic t€ ch€ dQ ti~n luang, bao hi~m xa hQi d6i v6i dQi ngfi can bQ cong chuc cfrp xa n6i chung, can bQ cong chuc van hoa- xa hQi xa n6i rieng

94

hi~n con OOi€u bAt c~p (trung blrill huOng b~c luang khai di€m la 1,18 (tm OOfrng cong

chuc dii t6t nghi~p d~i hQc). V&i muc luong khai di€m

la 1,18 thl cong chuc van hoa­

xii hQi xii rAt kho co th€ 6n dinh dai s6ng trong thai ky n€n kiOO t€ nu&c nha c6 OOi€u

bi€n dQng nhu hi~n nay. D€ giai quy€t vAn d€

thu nh~p thfrp cua cong chuc van hoa-xii

hQi xii, d6ng thai nang cao hon nfta chAt luqng cac ho~t dQng van hoa, th€

thao va du

lich, xay dlJIlg dai s6ng van hoa m&i, xoa b6 b~o l\Ic gia dlnh... Nha nu&c c~n phai co

mQt cO' ch€ chinh sach diii ngQ thoa dang d6i v&i dQi ngli can bQ cong chuc van hoa-xii

hQi xii; D6ng thai cac cAp uy Dang va cac cAp ChiOO quy€n dia phuong cling phai

quan tam d€n dai s6ng cua can bQ cong chuc van hoa-xii hQi xii t~i dia phuong mlnh

dang quan ly, t~o di€u ki~n cho hQ yen tam cong tac va phat tri€n.

5. Nhu cAn hQc t,p nang cao trinh dQ quan ly va ky nang nghi~p vI}. chuyen

mon coa dQi ngii CaD bQ cong chifc van hoa - xi hQi xi

5.1. Tam quan tr(Jng clla vi?c h(Jc t~p niing cao !rinh tip qulin Ij va ky nang

nghifp VII chuyen mon ella ilpi ngu can bp cong chitc van hoa- XQ hpi xa

Nhu dii trlnh bay a tren nguai can bQ cong chuc van hoa-xii hQi xii c6 vai tro, vi trf va t~m quan trQng rAt to IOn d6i v&i cong tac quan ly va phat tri€n cac ho~t dQng van hoa- xii hQi acO' sa.

D~c di€m h~n ch€ n6i b~t cua dQi ngli can bQ cong chuc van hoa-xii hQi xii a cac vUng nong thon la trlnh dQ nang l\Ic con OOi€u kh~p khi€ng, bAt c~p, lung tung va bi

dQng. H~u h€t dQi ngli nay d€u duQ'c IOn len va truOng thaOO tir cac phong trao van

hoa, van ngh~, th€ d\lc th€

thao qu~n chung, chua duQ'c dao t~o nghi~p V\l chuyen mon

cling OOu ly lu~n ChiOO tri - Hanh chiOO chuyen sau, da ph~n la trlnh dQ trung cAp, rAt hi€m trlnh dQ d~i hQc, d~c bi~t a OOUng vUng trung du, mi€n nlii, dan tQc cho d€n thai di€m nay vftn con khong ft can bQ cong chuc van hoa-xii hQi xii chua d~t t&i trlnh dQ

tnlng cAp trong khi do hQ cling mQt llic phai kiem nhi~m OOi€u cong vi~c khac OOau, l~i

thuOng xuyen thay d6i, rAt it can bQ duQ'c cong tac lau dai VI phfut IOn ph\! thuQc vao cO'

cAu OOan S\I cua cAp uy, HQi D6ng Nhan Dan va Uy ban nhan dan cAp xii thea timg

OOi~m kY. Thong thuOng nhfrng can bQ cong chuc Van hoa-Xii hQi xii c6 phAm chAt,

nang l\Ic, chuyen mon va kiOO nghi~m cong tac t6t se duQ'c cAp uy, HQi D6ng Nhful Dan

va Uy ban rmful dan cAp xii OOi~m ky m&i ti€n cu, ho~c d€ b~t, b6 rlhi~m gift chuc V\l

Ph6 Chu tich ph\! trach van xii, nguQ'c l~i co th€ se phai nghi cong tac ho~c chuy€n d6i

b6 tri cong vi~c khac, thay vao d6 la nhan SlJ Inai. Nhan SlJ m&i nay rdt it nguai c6 ngh€

nghi~p tuong d6ng v&i cac ho~t dQng van h6a, th~ thao gia dlnh va du Ijch, cling c6 th~ dang cong tac a linh VlJC khac chuy~n sang ho~c m&i duqc tuy~n d\lng va tlnh tr~ng d6 l(Lp di l(Lp l~i thea timg nhi~m k)r, nen trong thlJc t€ trlnh dQ va nang IlJc cong tac cua dQi ngli can bQ cong chuc van hoa-xa hQi xa a cac vung nong thon hi~n nay dang a trong

tlnh tr~ng dang quan ng~i.

Do d6, han ai h€t hQ rdt quan tam d€n vi~c ren luy~n phftm chdt d~o duc cach m~ng, va mong mu6n duqc hQc t~p nang cao ki~n thuc quan ly nha nu&c va ky nang nghi~p V\l chuyen mon, d~ du suc, du IlJC hom thanh xudt s~c mQi nhi~m Vl) duqc

giao; d6ng thai tlJ than hQ luon c6 y thuc trau d6i ban linh chinh trj, khong hoang

mang, dao dQng tru&c nhUng lu~ di~u xuyen t~c cua cac th€ IlJc thu djch; va nhu v~y

hQ rdt c~n duqc cac cdp uy Dang va cac cdp Chinh quy€n dja phuong thuOng xuyen, lien t\lC rna cac lOp dao t~o, b6i dUOng d~ giup hQ khong chi c6 kha nang t6 chuc, quan ly rna con bi€t phat huy th€ m~nh cac ho~t dQng van h6a, th~ thao, gia dlnh va du Ijch

cua tUng dja phuong, g6p ph~n nang cao dai s6ng tinh th~n va v~t chdt cho nhan dan,

giup cho nhan dan bi€t g~n d\lc khai trong, bi€t

duc truy€n

tran trQng gift gIn nhUng gia trj d~o th6ng cao qui cua gia dlnh, dong tQc, n6i rQng ra la cua xu sa que huong dung v&i c6t cach, tam h6n va tinh th~n yeu nu&c n6ng nan cua ca dan tQc da duqc hun

duc qua hang ngan nam Ijch sir dlJIlg nu&c va gift nu&c, lam cho dai s6ng van hoa, th€

thao, gia dlnh va du Ijch cua m6i dja phuong them phong phu, sinh dQng, hdp dfrn va

ngay cang phat tri~n tra nen nhu c~u thi€t y€u d6i v&i hQ hon bao gia h€t.

V~y lam th€ nao d~ ngum can bQ cong chuc van hoa-xa hQi xa co kha nang quan

ly, v~ dQng tuyen truy€n va huOOg dftn cQng d6ng dan cu dang sinh s6ng tren cac vUng

nong thon rQng 100 cua t6 qu6c, th\lc hi~n th~ng lqi SlJ nghi~p cong nghi~p h6a, hi~n d~i

hoa nong nghi~p, nong thon, ti€n d€n m\lc tieu "Dan giau, nu&c ml:lnh, xa hQi cong b~g,

dan chu va van minh"? MQt trong nhUng giai phap tieh ClJC hilu hi~u nhdt c6 th~ tra lai duqc cau hoi neu tren la phai kjp thai rna cae lOp dao t~o, b6i dUOng nang cao ki€n thuc quan ly, nghi~p Vl) chuyen mon, ky nang tac nghi~p cae ho~t dQng van h6a, th~ thao, gia

dlnh va du lich cho dQi ngfi can bQ cong chuc nay. NQi dung, chuang trlnh dao t~o, b6i

dUOng can bQ cong chuc van h6a-xa hQi xa c~n t~p trung vao nhUng nQi dung chu y€u va

thi€t thlJc rna chinh dQi ngfi can bQ cong chuc Vall hoa- xa hQi xa c6 nhu c~u nhu sau:

96

5.2. Nhu enu v~ npi dung dilo t(lO, b6i dUiJng cua tlpi ngu can bp cong chu-c van

hoa-xQ hpi xa

a) V€ ki€n thuc, If Iuan chung

- DuOng I6i, quan di€rn cua Dang va chiOO sach cua Nha nu&c v€ phat tri€n van

hoa, th€ d\lc th€

thao, gia dlnh va du lich noi chung, Wl1g d6ng b~ng, trung du mi€n

nui noi rieng.

- H~ th6ng Lu~t va cac van ban quy ph~ phap Iu~t v€-IIOO VlJC: Van hoa, th€ d\lc

thao, gia dlnh va du lich, h~ th6ng van ban quy ph~m phap Iu~t v€

thuc v€ n€n hanh chinh OOa

can bQ, cong chuc xa, ki€n

thanh l~p HQi, th€ huOng ddn ho~t dQng cac cau l~c bQ cO' sa; Lu~t va h~ th6ng van ban quan Iy phap Iu~t -v€ thuc v€ van hoa cong sa, ki€n

nu&c, phap Iu~t, ky nang ho~t dQng cong V\l va trach nhi~m d~o duc cong chuc, (mg d\lng

cong ngh~ tin hQc, ky nang so~n thao van ban quan Iy OOa nu&c.

- C\l th€ hoa duOng l6i, quan di€m cua Dang, phap Iu~t cua Nha nu&c tren cac 1100

VlJC van hoa, th€ thao va du lich va phong trao toan dan doan k€t xay d\ffig dOi s6ng van hoa acO' sa.

- D~c trung van hoa wng, mi€n khu VlJC d6ng bfuIg va vUng trung du, mi€n nui.

- Nh~n di~n va phfin bi~t cac Io~i hlnh ton giao, tin nguOng, me tin di doan.

- H~ th6ng van ban quy ph~m phap Iu~t v€ xu ph~t vi ph~m haOO chiOO thuQc

thao, gia

thAm quy€n cua Chu tich UBND xa tren cac lInh V\lC: Van hoa, th€ d\lc th€

dlnh va du lich.

- Chuc trach, OOi~m Vl), quy€n h~ cua cong chuc van hoa, xa hQi xa.

- Vai tro cua Ban chi d~o xa, phuOng, tnrOng thon, ~p, truOng tQc, chuc s~c ton

giao, cac t6 chuc dom th€ trong xay dlJIlg dm s6ng van hoa cO' sa.

b) V€ ky nang nghiep vu chuyen mon

cfuI phai dap (mg dfty du cit ca OOfmg OOi~m V\l cua ngum cong chuc van hoa-xa hQi

xa ph\l trach. Phai duqc C\l th€ hoa tren tirng cong vi~c, don gian, de hi€u, de lam, de 00&.

Tai li~u cfuI ngfuI gQn, xuc tich, t~p trung ky nang tac nghi~p OOfmg mang cong vi~c quan

trQng. Ben c~ chuc nang nhi~m V\l cua cong chuc van hoa-xa hQi xa cfuI gfuI Ii€n v6i

nhi~m V\l trong xay dlJIlg nong thon mm:

- Ky nang nilm bilt tlnh hlnh, tham mUll tu vdn v€ cac ho~t dQng van hoa, th€

thao,

- Ky nang xay d\lIlg chuang trlnh kich ban HQi nghi, chuang trlnh kich ban cac

gia dlnh va du lich tren dia ban xa.

S\l ki~n van h6a, th€ thao va du lich tren dia ban xa.

- Phuong phap ph6 bi€n, tuyen truy€n, v~n dQng quftn chung nhan dan xay d\lIlg dai

s6ng van hoa adia phuong.

- Phuong phap qu8n ly va t6 chuc vi~c cum, vi~c tang, 1€ hQi tren dia ban xii.

- Ky nang qu8n ly va t6 chilc cac ho~t dQng thong tin, c6 dQng, tuyen truy€n,

trf khanh ti€t ph\lc V\l d~i hQi, hQi nghi tren dia ban xa.

- Ky nang tuyen truy€n, v~ dQng va giIDn sat vi~c th\lc hi~n Lu~t blnh d~ng gim,

trang

- Ky nang quan lyva t6 chilc phong trao Th€ d\lc th€ thao quftn chUng.

- Ky nang quan ly va t6 chilc phong trao van hoa VIDl ngh~ quftn chung.

- Ky nang so~n thao van ban, vi€t bao cao.

- Ky nang th6ng ke, phan tich, danh gia, t6ng hqp s61i~u cac ho~t dQng van hoa, gia

L\lat Hon nllan va Gia dlnh, Lu~t phong ch6ng b~o l\lc gia dlnh tren dia ban xii.

- Ky nang (mg d\lng cong ngh~ thong tin.

dlnh th€ thao va du lich tren dia ban xa.

- Cac ky nang, phuong phap quan ly, di€u hanh tren cac ho~t dQng va lInh V\lC ph\l trach C\l th€ nhu: Ky nang tham mUll, xay dlJIlg van ban, chuong trlnh, k€ ho~ch trong cac thao, du lich va gia dlnh; nghi~p V\l cong tac trong cac S\l ki~n, 1€ ho~t dQng van h6a, th€

hQi, hQi thi va t6 chilc cac giai th€ thao; ki€n thilc quan ly mQi truOng van h6a; qu8n ly

nha nu6c v€ van h6a, th€ thao, gia dlnh va du lich, quan ly di san van h6a, van h6a ton

giao, qrnin ly du ljch va ky nang t6 chuc cac ho~t dQng van h6a thong tin mi~n nlii; cong

mc thong tin co sa, qu8n ly dich V\l van h6a, ho~t dQng van hoa cong cQng...

- Trang bi ky nang va phuong phap xay d\lIlg di€rn van h6a t~i cac cQng d6ng dan

cu, thon, buon, ban, lang, ftp ...

- Trang bi ki€n thirc v€ cong tac thanh tra, ki€m tra cac ho~t dQng va dich V\l van

thirc tin hQc van phong va ngo~i ngfr; ky nang v~n

98

h6a tren dia ban xa; trang bi ki€n hanh cac thi€t bi ky thu~t tang am, anh sang.

- Quy trlOO t6 chilc mQt ho~t dQng van hoa, th€

chilc mQt cUQc lien hoan ho~c hQi di€n van ngh~, di€u l~ chia bang, sAp x€p

thao va du lich acO' sa; th€ l~ t6 lich thi

d~u mQt giai th€ thao t~i cO' sa.

- Qui diOO ho~t dQng va phuong phap t6 chilc daOO gia k€t qua phong trao: Gia

dlOO van hoa, thon, huon, ban, lang van hoa.

5.3. V~ hinh thft'c ta chft'c ttao, b8i du:iJng. - B6i dUOng thea hlnh thilc t~p trung lien t\lC 2 thang, trong do co hQc t~p nghien

ctru tren lOp va co phfrn hQc t~p th\lc t€.

- Ho~c B6i dUOng thea hlrJh thilc tir 05 d€n 10 ngay cho tUng liOO V\lC: Van hoa,

th€ thao, gia dlOO va du lich Cco th€ c~p chUng chi cho tUng liOO V\lc).

*****************

Can hoi thao luan

1. Phfin tich chilc trach, nhi~m V\l, quy€n h~n va tieu chuAn nghi~p V\l cua cong

chilc van hoa, xii hQi xii thea Quy€t diOO s6 04/QD-BNV, ngay 16 thang 01 nam 2004

cua BQ NQi V\l)?

2. Phful tich vai trc>, chilc trach, OOi~m V\l cua cong chilc van hoa xii hQi xii trong

tlnh hlnh hi~n nay Cap d\lng C\l th€ d6i v6i dia phuong dang cong tac).

3. M6i quan h~ gifra cong chilc van hoa xii hQi xii v&i Ban Van hoa xii va Ban chi

d~o toan dan doan k€t xay d\ffig dai s6ng van hoa xii?

4. Tru&c th\lc tr~ng v€

trlOO dQ, ky nang cua dQi ngl1 cong chilc van hoa xii hQi xii hi~n nay b~n co OOfrng ki€n nghi va d€ xu~t gl d€ dQi ngl1 can bQ cong chuc van hoa xii

hQi xii ngay c8.ng phat tri€n va th\lC hi~n co hi~u qua cac cong vi~c duQ'c giao?

Tai lieu tham khao

1. LUQt Can bt}, C6ng chile s6 22/2008/QHI2 ngay 13 thang 11 nam 2008 cua

Qu6c HQi nu&c CQng Hoa Xii hQi Chu nghia Vi~t Nam.

2. Nghi ainh s6 9212009/ND-CP cua Chinh phu ngay 22 thang 10 nfun 2009 v€ chilc danh, s6 lUQllg, mQt s6 ch€ dQ, chiOO sach d6i v6i can bQ, cong chilc axa, phuOng, thi trful va OOfing ngum ho~t dQng khong chuyen trach ac~p xii.

3. Quyit ainh s6 04IQD-BNV cUn Bt} Nt}i v~, ngay 16 thang 01 nfun 2004.

4. N(Ji dung chuang trinh khung, chuang trinh mon hQc 02 B(J tai li?u dung B6i duang can b(J cong chuc van hoa xii h(Ji xii - TruOng B6i dUOng can be> quan ly van hoa, th~ thao va du ljch (2011).

100

GIro THI~U H~ THONG VAN BAN QUY P~M PHAp LU~T

VE VAN HoA, GIA aINH, THE THAO vA. DU LJCH

TS. HOANG MINH THAI

Th.s. PH~M NHlf QUYN"H

Thai luqng: 8 ti€t(*)

A. MlJC »iCH, YEu cAu

1. M\lc dicb:

- Cung c~p cho hQc vien nhUng ki€n thuc co ban v€ gi&i thi~u h~ th6ng van ban

quy ph~m phap lu~t v€ van hoa, gia dlnh, th€ thao va du ljch.

- Bi€t v~n d\lng ki€n thuc co ban v€ gi&i thi~u h~ th6ng van ban quy ph~m phap

lu~t v€ van hoa, gia dinh, th€ thao va du ljch.

thuc co ban v€ gi&i thi~u h~ th6ng van ban

2. Yeo dn: HQC vien n~m duQ'c ki€n

thao va du ljch, d6ng thai Ung d\lng co

quy ph~m phap lu~t v€ van hoa, gia dlnh, th€ hi~u qua trong ho~t dQng th\lc ti€n adja phuong.

B.NQIDUNG

Trong khuon kh6 chuong trinh dao t~o, b6i dUOng cho can bQ, cong chuc van

h6a-xa hQi xa, chuyen d€ nay gi&i thi~u v€ mQt s6 van ban quy ph~m phap lu~t quan

trQng va mQt s6 quy djnh phap lu~t cAn thi€t d6i v&i cong chuc Van hoa-Xa hQi xa

trong tUng IIrlh V\lC thuQc thAm quy€n quan ly nha nu&c cua BQ Van hoa, Th€ thao va

::

Du ljch.

1. VS Yin boa

1.1. MQt sa quy dinb cin bi@t vS di san van boa

a) Lugt Di san van hoa nfun 2001, sira d6i, b6 sung nam 2009

Di san van hoa bao g6m di san van hoa phi v~t th€ va di san van hoa v~t th€,

la

san phAm tinh thAn, v~t ch~t co gia trj ljch sir, van hoa, khoa hQc, duQ'c lUll truy€n ill th€

h~ nay qua th€ h~ khac anu&c CHXHCNVN (DiJu 1)

(*) - Ly thuy€t: 4 ti€t; ThAo lu~n : 4 ti~t

Di san van hoa phi v~t th€

la san phfun tinh thftn gan vOl cQng d6ng ho~c ca nhan, v~t

th€ va khong gian van hoa lien quan, co gia trj ljch sir, van hoa, khoa hQc, th€ hi~n ban s~c

eua cQng d6ng, khong ngUng duQ'c ffii ~o va duQ'c lUll truy€n 1ir th€ h~ nay sang th€ h~

khae bfu1g truy€n mi~ng, truy€n ngh€, trlnh di€n va cae hlrill thirc khac (Khoan 1 [)i~u 4).

Di san van hoa phi v~t th€ bao g6m: i) ti€ng noi, chfr vi€t;

ii) ngfr van dan gian;

iii) ngh~ thu~t trlnh di€n dan gian; iv) t~p quan xa hQi va tin nguOng; v) l€ hQi truy€n

th6ng; vi) ngh€ thu cong truy€n th6ng; vii) tri thirc dan gian.

la san phAm v~t chAt co gia trj ljch sir, van hoa, khoa hQc,

Di san van hoa v~t th€

bao g6m di tich ljch sir-van hoa, danh lam th~ng canh, di v~t, c6 v~t, bao v~t qu6c gia

(Khoan 2 [)i~u 4).

MQi di san van hoa a trong long dAt thuQc dAt li€n, hai dao, a vUng nQi thuy,

I\lC dja cua nu6'c CHXHCNVN d€u

thuQc

lanh hai, vung d~c quy€n kinh t€ va th€m sa hfru nha nu6'c ([)i~u 6).

Di san van hoa phat hi~n duQ'C rna khong xac djnh duQ'c chu sa hfru, thu duQ'c trong

qua trlnh tham do, khai qu~t khao c6 d€u thuQc sa hfru nha nu6'c (Di~u 7).

MQi di san van hoa tren lanh th6 Vi~t Nam, co xuAt xU atrong nu6'c ho~c tlr nu6'c ngoai, thuQc cac hlnh thirc sa hfru, d€u duQ'c bao v~ va phat huy gia tri. Di san van hoa clla Vi~t Nam anu6'c ngoro duQ'c bao hQ thea ~p qrnln qu6c t€ va thea quy djnh .

Cdc hanh vi bi nghiem cdm:

- Chi€m do~t, lam sai l~ch di tich ljch Sir-Vall hoa; darlh lam th~ng canh;

- Huy ho~i ho~c gay nguy cO' huy ho~i di san van hoa;

- Dao b6'i trai phep dja di€m khao c6; xay dl!Ilg trai phep, IAn chi€m dAt dai

thuQc di tich ljch sir-van hoa, danh lam th~ng canh;

- Mua ban, trao d6i va v~ chuy€n 1nii phep di v~t, c6 v~t, bao v~t qu& gia thuQc di tich ijch sir-van hoa, danh lam thang eanh va di v~t, c6 v~t, bao v~t qu& gia co ngu6n g& bAt hQP

phap; dua 1nii phep di v~t, c6 v~t, bao v~t qu& gia ra nu6'c ngoro;

- LQ'i d\lng vi~c bao v~ va phat huy gia trj di san van hoa d€

tf\lC IQ'i, ho~t dQng

me tin dj doan va th\lc hi~n nhfrng hanh vi khae trai phap lu~t ([)i~u 13)

Quy~n va nghzG v¥ t6 chuc, ca nhdn:

102

- sa hfru hqp phap di san van hoa;

- Tham quan, nghien clm di san van hoa;

- Ton trQng, bao v~ va phat huy gia tri di san van hoa;

- Thong bao kip thai dia di€m phat hi~n di v~t, e6 v~t, bao v~t qu6e gia, di tieh

lieh sir-van hoa, danh lam th~ng eanh; giao n9P di v~t, e6 v~t, bao v~t qu6e gia do

mlnh tIm duqe eho co quan nha nu6'e co thfun quy€n noi g~n nhfit;

;

- Ngan eh~ ho~e d€ nghi co quan nha nu6'e co thfun quy€n ngan eh~, xU ly kip thai

rmUng harm vi pha ho~i, ehi€m do~t, sir dl)Ilg trai phep di san van hoa (Di~u 14)

Quy~n va nghia ~ cUa t6 chitc, ca nMn la chil sa hfru di san van hOa

- Th\le hi~n cae quy dinh t~i Di€u 14 eua Lu~t DSVH;

- Th\le hi~n cae bi~n phap bao v~ va phat huy gia tri di san van hoa; thong bao

kip thai eho co quan nha nu6'e co thftm quy€n

trong truCmg hqp di san van hoa co

nguy co bi lam sai l~eh gia tri, bi huy ho~i, bi mfit:

- Giri suu t~p di san van hoa phi v~t th€, di v~t, e6 v~t, bao v~t qu6e gia vao bao

tang nha nu6'e ho~e co quan nha nu6'e co thftm quy€n trong truCmg hqp khong du di€u

ki~n va kha nang bao v~ va phat huy gia tri;

- T~o di€u ki~n thu~n lqi eho t6 ehire, ea nhan tham quan, du lieh, nghien clm di

san van hoa;

- Th\le hi~n cae quy€n va nghIa V\l khae thea quy djnh eua phap l~t (Di~u 15)

V~ di tich Itch su-van hoa, danh lam thang canh (gQi chung IiI di tich) aUf/c xip

ht;lng nhu sau:

- Di tich cdp tinh la di tich co gia tri tieu bi€u eua dia phuang, bao g6m: i) eong

trlnh xay d\ll1g, dia di€m ghi dfiu S\l ki~n, m6e lieh sir quan trQng eua dia phuang

ho~e g~n v6'i nhan v~t co anh huOng tieh e\le d€n S\l phat tri€n eua dia phuang trong

cac thai ky lieh sir; ii) eong trlnh ki€n

true, ngh~ thu~t, qu~n th€ ki€n

true, t6ng th€

ki€n

true do thi va dia di€m eu tru co gia trj trong ph~m vi dia phuang; iii) dia di€m

khao e6 co gia tri trong ph~m vi dia phuang; iv) eanh quan thien rlhien ho~e dia di€m

co S\l k€t hqp gifra eanh quan thien nhien v6'i eong trlnh ki€n

true, ngh~ thu~t co gia

tri trong ph~m vi dia phuang.

trinh xay dlJIlg, dja di€m ghi d~u SlJ ki~n, rn6c Ijch sir quan trQng cua dan tQc ho~c

gAn v&i anh hung dan tQc, danh nhan, nha hOl;lt dQng chinh trj, van hoa, ngh~ thu~t,

khoa hQc n6i ti€ng co anh huOng quan trQng d6i v&i ti€n trinh Ijch sir cua dan tQc; ii)

cong trinh ki€n

truc, ngh~ thu~t, qudn th€ ki€n

truc, t6ng th€ ki€n

truc do thj va dja

trong cac giai do~n phat tri€n ki€n

truc, ngh~ thu~t di€m cu tru co gia trj tieu bi€u Vi~t Nam; iii) dja di€m khao c6 co gia tri n6i b~t danh d~u cac giai do~n phat tri€n cua van hoa khao c6; iv) cimh quan thien nhien d~p ho~c dja di€m co S\J k€t hqp gifra cimh

quan thien nhien vai cong trinh ki€n trUc, ngh~ thu~t ho~c khu VlJC thien nhien co gia

trj khoa hQc ve dja ch~t, dja m~o, dja ly, da d~g sinh hQc, h~ sinh thai d~c thu.

- Di t{ch qu6c gia la di tich co gia trj tieu bi€u eua qu6c gia, bao g6m: i) cong

bao g6m: i) cong trinh xay dlJIlg, dja di€m gAn v&i SlJ ki~n danh d~u bu&c chuy€n

bi€n d~c bi~t quan trQng cua Ijch sir dan tQc ho~c gAn v&i anh hung dan tQc, danh

nhan tieu bi€u co anh huOng to IOn d6i v&i ti€n trinh Ijch sir cua dan tQc; ii) cong trinh

ki€n truc, ngh~ thu~t, qudn th€ ki€n

truc, t6ng th€ ki€n truc do thj va dja di€m cu tm

co gia trj d~c bi~t danh d~u cac giai do~n phat tri€n ki€n

truc, ngh~ thu~t Vi~t N anl;

iii) dja di€m khao c6 co gia trj n6i b~t danh d~u cac giai do~n phat tri€n van hoa khao

c6 quan trQng cua Vi~t Nam va th€ gi&i; iv) canh quan thien nhien n6i ti€ng ho~c dja

di€m co SlJ k€t hqp gifra canh quan thien nhien v&i cong trinh ki€n truc, ngh~ thu~t co

gia trj d~c bi~t cua qU6c gia ho~c khu VlJC thien nhien co gia trj ve dja ch~t, dja m~o,

dja Iy, da d~ng sinh hQC va h~ sinh thai d~c thu n6i ti€ng cua Vi~t Nam va th€ gi&i.

(Di~U 29).

Cac khu vlJc bao v~ di tich bao g6m: i) khu VlJC bao v~ I Ia vung co cac y€u t6

g6c c~u thanh di tich; ii) khu VlJC bao v~ IlIa vUng bao quanh ho~c ti€p giap khu V\lC

bao v~ I. Cac khu V\lC bao v~ I va II phai duqc cac cO' quan nha nu&c co thdm quyen

xac dinh tren ban d6 dja chinh, trong bien ban khoanh vUng bao v~ cua h6 So' di tich

va phai duqc cAm m6c giai tren thlJC dja. Khu VlJC bao v~ I phai duqc bao v~ nguyen

tr~ng ve m~t bfuIg va khong gian. TruOng hqp d~c bi~t co yeu cdu xay dlJIlg cong

trinh tn;rc ti€p ph\lc V\l vi~c bao v~ va phat huy gia trj di tich, vi~c xay dlJIlg phai duqc

SlJ d6ng y b~ng van ban cua nguai co thdm quyen x€p h~ng di tich do. Vi~c xay dlJIlg cong trinh bao v~ va phat huy gia tri di tich akhu VlJC bao v~ II d6i v&i di tich c~p tinh phai duqc SlJ d6ng y bAng van ban cua Chu tich Uy ban nhan dan c~p tinh, d6i

104

- Di t{ch qu6c gia a¢c bi~t la di tich co gia trj d~c bi~t tieu bi€u cua qu6c gia,

v6'i di ttch qu6c gia va di tich qu6c gia d~c bi~t phai duQ'c slJ d6ng y b~ng van ban cua Be> truOng Be> Van h6a, The thao va Du Iich. Vi~c xay d\ffig cong trlnh khong duQ'c lam anh huOng den y€u t6 g6c c~u thanh di tich, canh quan thien nhien va moi tmOng sinh thai

Trach nhi?m cua t6 chuc, ca nhan Ia' chit sa hfru hoq,c GU(fc giao quan Iy, sir

d'?lng di tich.

cua di ttch. (DiJu 32)

nhi~m bao v~ di tich d6; trong truOng hqp phat hi~n di ttch bi l~n chi€m, huy ho~i

ho~c c6 nguy cO' bi huy ho~i, phai kip thai c6 bi~n phap ngan ch~n va thong bao cho

T6 chilc, ca nhan Ia chu So' hfru ho~c duQ'c giao quan Iy, su d\lng di ttch c6 trach

cO' quan chu quan c~p tren ttvc ti€p, Uy ban nhan dan dia phuang ho~c cO' quan nha

nu6'c thAm quy€n v€ van h6a, th€ thao va du Iich nO'i gdn nh~t. Uy ban nhan dan dia

nh~n duQ'c thong bao v€ di ttch bi huy ho~i ho~c c6 nguy cO' bi huy ho~i phai kip thai

phuang ho~c cO' quan nha nuac c6 thAm quy€n v€ van h6a, the thao va du Iich khi

ap d\lng cac bi~n phap ngan ch~n, bao v~ va bao cao ngay vai cO' quan c~p tren tflJc

Vi?c bao quan, tu b8, ph¥c h6i di tich phai bao Gam yeu ctlu sau Gay:

ti€p (DiJu 33).

i) Gift gin t6i da cac y€u t6 g6c c~u thanh di tich;

ii) L~p quy ho~ch, dlJ an trinh cO' quan nhA nuac c6 thAm quy€n phe duy~t, trir

truOng hqp sua chua nh6 khong anh huOng den y€u t6 g6c cfru thAnh di ttch. U6i v6'i di tich c~p tinh, phai duQ'c slJ d6ng y b~ng van ban cua cO' quan c6 thAm quy€n v€ van hoa, the thao va du Iich c~p tinh; d6i v6'i di ttch qu6c gia va di tich qu6c gia d~c bi~t phai duQ'c SlJ d6ng y b~ng van ban cua Be> truOng Be> Van h6a, The thao va Du Iich;

iii) Cong b6 cong khai quy ho~ch, dlJ an dil duQ'c phe duy~t t~i dia phuong nO'i

co di tich. T6 chilc, ca nhan chu trl I~p quy ho~ch, dlJ an ho~c chu tr! t6 chuc thi

nh~n du di€u ki~n hanh ngh€ d6i v6'i t6 chilc va chUng chi hanh ngh€ d6i v6'i ca nhan.

(DiJu 34)

cong, giarn sat thi cong dlJ an bao quan, tu b6 va ph\lC h6i di ttch phai c6 gifry chUng

v~t, c6 v~t, bao v~t qu6c gia ho~c phat hi~n duQ'c di tich, di v~t, c6 v~t, bao v~t qu6c

Trong qua trinh cai t~o, xay d\ffig cong trlnh rna thfry co kha nang c6 di ttch, di

gia thl chu dlJ an phai t~m ngimg thi cong va thong bao kip thai cho cO' quan nhA

nu6c co thAm quy€n v€ van hoa, th€

thao va du Iich. Khi nh~n duQ'c thong bao, cO'

quan nha nu6c co thAm quy€n v€ van hoa, th€

thao va du Iich phai co bi~n phap xu Iy

kip thai d€ bao dam ti€n dQ xay d\fI1g. TruOng hqp xet thAy cAn dlnh chi xay d\fI1g

cong trlnh t~i dia di€m do d€ bao v~ di tich thl cO' quan nha nu6c co tllAm quy€n v€

van hoa, th€

thao va du Iich phai bao cao len cO' quan cAp tren co thAm quy€n quy€t

dinh. (DiJu 37)

MQi di v~t, c6 v~t thu duQ'c trong qua trlnh tham do, khai qu~t khao c6 ho~c do

t6 ch(rc, ca I1han phat hi~n, giao nQP phai duQ'c t~m nh~p vao bao tang cAp tinh nai

phat hi~n. T6 ch(rc, ca nhan phat hi~n, giao nQP di v~t, c6 v~t duQ'c b6i ho3n chi phi

phat hi~n, bao quan va duQ'c thuOng mQt khoan ti€n

thea quy dinh cua Chinh phu

(DiJu 41)

Di san van hoa co trong nha truy€n th6ng, nha lUll ni~m phai duQ'c bao v~ va phat

huy gia tri thea quy dinh cua Lu~t DSVH. (DiJu 52)

NQi dung qUaIlly nha nuO'c v€ di san van hoa bao g6m:

i) Xay d\l1lg va chi d~o th\lc hi~n chi€n

luQ'c, quy ho~ch, k€ ho~ch, chinh sach

phat tri€n S\l nghi~p bao v~ va phat huy gia tri di san Vall hoa;

ii) Ban harm va t6 ch(rc th\lc hi~n cac van ban quy phlPTI pllap I~t v€ di san van hoa;

iii) T6 ch(rc, chi d~o cac ho~t dQng bao v~ va phat huy gia tri di san van hoa;

tuyen truy€n, ph6 bi€n, giao d\lc phap Iu~t v€ di san Vall hoa;

iv) T6 ch(rc, quan Iy ho~t dQng nghien clru khoa hQc; dao t~o, b6i dUOng dQi ngii

can bQ chuyen mon v€ di san van hoa;

v) Huy dQng, quan Iy, sir d\lng cac ngu6n l\lc d€ bao v~ va phat huy gia tri di san

van hoa;

vi) T6 ch(rc, chi ~o khen thuOng trong vi~c bao v~ va phat huy gia t:ri di san van hoa;

vii) T6 ch(rc va quim Iy hQP mc qu6c t€ v€ bao v~ va phat huy gia t:ri di san van hoa;

viii) Thanh tra, ki€m tra vi~c chAp hanh phap Iu~t, giai quy€t khi€u n~i, t6 cao va

xu Iy vi ph~m phap lu~t v€ di san van hoa (DiJu 54)

b) Nghi ainh s6 98/2010/ND-CP

106

Nhfmg hanh vi lam sai l?ch di tich la: i) lam thay d6i y€u

t6 g6c cAu thanh di

tich nhu dua them, di dai, thay d6i hi~n v~t trong di tich ho~c tu b6, ph\lc h6i khong

dung v&i y€u t6 g6c cAu thanh di tich va cac hanh vi khac khi chua duQ'c phep cua ca

quan nha nu&c co thAm quy€n v€ van hoa, th€ thao va du Ijch, tuyen truy€n, gi&i thi~u

sai l~ch v€ nQi dung va gia trj cua di tich; ii) lam thay d6i moi truOng canh quan cua

di tich nhu ch~t cay, pha da, dao b&i, xay d\ffig trai phep va cac hanh vi khac gay anh

- Nhfmg hanh vi gay nguy ca huy hogi hoi;ic lam giam gia tri di san van hoa phi

vgt thi la: i) ph6 bi€n va th\lC hanh sai l~ch nQi dung di san van hoa phi v~t th€;

huOng xAu d€n di tich. (Khoan 1 Di~u 4.1)

ii)

tuy ti~n dua nhUng y€u t6 m&i khong phu hqp lam giam gia trj di san van hoa phi v~t

v~t th€ d€

th€; iii) lQ'i d\lng vi~c tuyen truy€n, ph6 bi€n, trinh di€n, truy€n d~y di san van hoa phi

tr\lc lQ'i va th\lc hi~n cac hanh vi khac trai phap lu~t. (Khoan 2 Di~u 4)

NhUng truOng hqp duQ'c coi la dao b&i trai phep dja di€m· khao c6: i) t\l Ydao b&i, tim ki€m di v~t, c6 v~t, bao v~t qu6c gia trong khu V\lC bao v~ di tich va dja di€m

tf\lC vat cac di v~t, c6 v~t, bao v~t

1.2. MQt sa quy djnb v~ bo,t dQng van boa va kinh doanh djch vI}. van hoa

cong cQng

a) Quy chi hogt a(Jng van hoa va kinh doanh dich v¥ van hoa cong c(Jng ban hanh

kem theo Nghi ainh s6 l03/2009/ND-CP

Ho~t dQng van hoa va kinh doanh djch V\l van hoa cong cQng bao g6m: LUll hanh,

thuQc quy ho~ch khao c6 nhu di chi cu tm, mQ tang, cong xuOng ch€ mc cong C\l, thanh liiy va cac dja di€m khao c6 khac; ii) WYt1m ki€m, qu6c gia con ch1m dfun du&i nu&c. (Khoan 3 Di~u 4)

thai trang; kinh doanh bang, rna ca nh~c, san khAu; Bi€u di€n ngh~ thu~t, trInh di€n

Tri€n lam van hoa, ngh~ thu~t; T6 chuc l€ hQi; Vi€t, d~t bi€n hi~u; Ho~t dQng vii

truOng, karaoke, tro chai di~n til; Cac ho~t dQng van hoa, djch V\l van hoa va cac hinh

thuc vui chai giai tri khac: thu am (phong thu nh~c va lai); ghi hirlh (quay camera); ve

nh~c; cac tro chai dan gian; bi€u di~n ngh~ thu~t qu~n,chung,va cac hinh thue vui chai

truy€n th~n, ve tranh, sao chep tranh; lam tUQllg; san xuAt hang rna; d~y khieu vii, d~y

giai tri co nQi dung van hoa. (Diim a khoan 1 Di~u 2)

Nai t6 chuc ho~t dQng van hoa va kinh doanh djch V\l van hoa cong cQng bao

g6m: Nha hat, nha van hoa, nha tri€n lam, trung tam van hoa, cau l~c bQ, ca So' lUll tm

du lich, nhil khach, nha nghi, nha hang an u6ng, giai khat, cira hang, cira hi~u, san v~n

d<)ng, nha thi dftu th€ thao, quang truOng, phuong ti~n v~n tai hanh khach cong C<)Ilg va

cac phuong ti~n, dia di€m khac co t6 chuc cac ho~t d<)ng van hoa va kinh doanh dich

V\l van hoa. (Didm b khoan 1 DiJu 2)

Nghiem cam cac hog! tJ(Jng sau aa}':

- Cac ho~t d<)ng van hoa va kinh doanh dich V\l van hoa co n<)i dung: i) Kich d<)ng

nhan dan ch6ng l~i Nha nuac CHXHCNVN; pha ho~i kh6i doan k€t tom dan; ii) kich

d<)ng b~o l\lc, tuyen truy€n chi€n tranh xam lugc, gay h~n thli gifra cac dan t<)c va nhan

dan cac nuac; truy€n ba tu tuCmg, van hoa phan d<)ng, l6i s6ng dam 0 d6i tf\lY, cac

hanh vi t<)i ac, t~ n~ xii h<)i, me tin di doan, trai vai thu~n phong my t\lC, gay h~i cho

suc khoe va huy ho~i moi truOng sinh thai; iii) ti€t 1<) bi m~t cua Dang, Nha nuac, bi

m~t quan S\l, an ninh, kinh t€, d6i ngo~i, bi m~t dai tu cua ca nhan va bi m~t khac do

phap lu~t quy dinh; iv) xuyen t~c lich sir, phu nh~n thanh t\lU cach m~ng, xuc ph~m VI

nhan, xuc ph~m dan t<)c, vu kh6ng, xuc ph~m danh d\l, uy tin cua t6 chuc, danh d\l va

nhan phAm cua ca nhan;

- LUll hanh, ph6 bi€n va kinh doanh cac san phAm van hoa; san xuftt, nh~p khAu

trai phep cac san phAm van hoa dii co quy€t dinh dlnh chi lUll hanh, cftm lUll hanh, thu

h6i, tich thu, tieu huy; kinh doanh dich V\l van hoa rna khong co gifty chUng nh~n dang

ky kinh doanh ho~c gifty phep kinh doanh thea quy dinh;

- T6 chuc cac ho~t d<)ng van hoa va kinh doanh van hoa vi ph~m cac quy dinh v€

n€p s6ng van minh, an ninh, tr~t t\l va phong, ch6ng chay n6. (DiJu 3)

ii) them,

Nhan ban bang, rna rna khong dugc S\l d6ng y cua chu sa hfru ban quy€n;

bat hlnh anh ho~c am thanh lam thay d6i n<)i dung bang, rna da dugc phep lUll hanh;

iii) nhan ban bang, rna bi cftm lUll hanh ho~c da co quy€t dinh thu h6i, tich thu, tieu

huy. (Khoan 3 DiJu 6)

vJ kinh doanh dtch v¥ karaoke: Ho~t d<)ng kinh doanh karaoke, phai tuful thea

cac quy dinh sau day:

- Dam bao anl1 sang trong phong tren 10 Lux urang duang b6n den sQi d6t 40W cho

20m2;

108

- Dam bao am thanh vang ra ngoai phong karaoke khong vuqt qua quy dinh cua

NhA nuac v~ tieu chuAn muc 6n t6i da cho phep;

- Chi duQ'c sir d\lng bAi hat da duQ'c phep ph6 bi€n; bang, ilia da dan rman ki€m

soat thea quy dinh;

- Khong duQ'c ban WQU ho~c d€ cho khach u6ng WQU trong phong;

- Dam bao cac di~u ki~n v~ an ninh, tr~t u.r quy dinh t~i Nghi dirm s6

72/2009/ND-CP ngay 03/9/2009 cua Chinh phu;

- M6i phong karaoke chi duQ'c sir d\lng mQt nhan vien ph\lc V\l til 18 tu6i tra len;

n€u nhan vien ph\lc V\l lA nguai 13m thue thl phai co hQ'P d6ng lao dQng vA duQ'c quan

ly thea quy dinh cua phap lu~t v~ hQ'P d6ng lao dQng;

- Khong duQ'c ho~t dQng sau 12 gia dem d€n 8 gia sang (d6i vai phong karaoke trong cac CO'. sa lUll tm du lich duQ'c x€p h~ng til 4 sao tra len ho~c h~ng cao cAp thl duQ'c ho~t dQng sau 12 gia dem nhung khong qua 2 gia sang);

- Cac di€m karaoke ho~t dQng avimg dan cu khong ~p trung khong phai th\lc hi~n quy

djnh v~ fun thanh rmung phai th\lc hi~n cit ca cac quy djnh con I~i. (DiJu 32)

t~i phong karaoke. (DiJu 34)

vJ kinh doanh djch v¥ tro chai ai?n tir: T6 chuc, ca nhan kinh doarlh tro chO'i di~n

Nghiem cAnl cac hanh vi khieu dam va mua ban dam, mua, ban, sir d\lng rna tuy

tir (bao g6m tro chO'i tr\lc tuy€n - online games va tro chO'i sir d\lng cac may khong k€t

n6i vai m~ng Internet; khong bao g6m tro chO'i di~n til co thuOng danh cho nguai nuac

ngoai) phai th\1c hi~n cac quy dinh sau:

- Cira hang tro chai di~n tir phai cach cac twOng ti€u hQc, trung hQc cO' sa, trung

hQc ph6 thong til 200m tra len; bao dam tr~t t\1, an toan giao thong;

- Trang thi€t bi dam bao chAt IUQl1g am thanh, hlnh anh; hlnh thuc trang thi€t bi

phil hQ]J thAm my Vi~t N am;

- NQi dung tro choi di~n tli phai lanh m~, khong vi ph~ cac quy djnh cfun;

- Khong duQ'c ho~t dQng sau 10 gia dem d€n 8 gia sang;

- Nghiem cfun t6 chuc kinh doanh trO choi di~ tlr cO tinh chM danh b~c (DiJu 35)

b) Quy ajnh chi tiit thi hanh rn9t s6 quy ajnh tgi Quy chi hogt tJ9ng van hoa va

kinh doanh djch v¥ van hoa cong c9ng (tgi Thong tu s6 04/2009/TT-BVHITDL).

Cae ho~t dQng van hoa va kinh doanh dich V\l van hoa co nQi dllng kfch dQng b~o

Ivc, truy~n ba cac hanh vi tQi ac la nhUng ho~t dQng trong do co hlnh ilnh, ngon ngu,

am thanh, hanh dQng rnieu til cilnh danh d~p, tra t~n, gi~t nguai da man, tan b~o va

nhUng hanh vi khae xue ph~rn d~n nhan phAm con nguai, trai v&i truy~n th6ng yeu hoa

blnh va nhan ai eua dan tQc Vi~t Narn, khong nh~rn t6 cao tQi ac, khong nh~rn d~ cao

ehinh nghia, bao g6rn: i) rno til cilnh d~u rai, mau chily, cAt, ch~t bQ ph~n co th€ con

nguai; ii) rno til cilnh dam chern, d~rn da, danh d~p tan b~o; iii) rno til cilnh rung rQll,

kinh di, qu~n qu~i, dau dOn cua con nguai; iv) rno til canh th6a man, khoai tra eua ke

gay tQi ac; v) rno til cac hanh dQng tQi £Ie khac. (Khoan 1 Di~u 3)

Cae ho~t dQng van hoa va dich V\l van hoa co nQi dung th€ hi~n 16i s6ng dam 0

d6i tf\lY la nhUng ho~t dQng co hlnh ilnh, ngon ngu, am thanh, hanh dQng kheu ggi,

kieh thieh dam 0, tf\lY l~c, vo luan, lo~n luan trai v&i truy~n th6ng d~o duc va thu~n

phong my t\lC cua dan tQc Vi~t Narn, bao g6rn: i) rno til bQ ph~n sinh d\lc, hanh dQng

tlnh d\lc giua nguai v&i nguai, giua nguai v&i suc v~t, hanh dQng thu dam du&i rnQi

hlnh thuc; ii) rno til kh6a than, ho~c khong kh6a than nhung kfch thfch tlnh d\lc; iii) rno

Ho~t dQng van hoa va dich V\l van hoa co nQi dung me tin di doan la nhUng ho~t

til nhu c~u tlnh d\lc. (Khoan 2 Di~u 3)

dQng co nQi dung lam me ho~c nguai khac, trai v&i tv nhien, gay tac dQng xfru ve nh~n

thuc, bao g6rn: Cung kh~n tru ta rna, chua b~nh b~ng phil phep, len d6ng phan truy~n,

1.3. Mqt sA quy djnh v~ quang cao

a) Chfnh stich cua Nhil nuac tJ6i vai hogt a9ng quang cao

xern b6i, xin xarn, xoc the, truyen ba sfrrn tr~ng, phu ehu, e~u 19i cho rnlnh gay h~i cho nguai khac b~ng cach y€rn bila, d6t db rna anoi cong c9ng va cae hlnh thuc me tinh di doan khac.(Khoan 4 Di~u 3)

Nha nu&c bilo v~ quy~n, 19i fch hqp phap cua nguai quilng cao, nguai kinh doanh

110

dich V\l quilng cao, nguai phat hanh quilng cao va nguai tieu dung;

Nha nu6'c t~o di€u ki~n d€ nguai kinh doanh dicll Vl) quang cao, nguai phat hanh

quang cao phat tri€n da d~ng cac lo~i hlnh quang cao, nang cao chAt lUQllg quang cao,

gop phftn phat tri€n kinh t€-xa hQi;

Nha nu6'c klluy€n khich nguai Vi~t Nam dinh cu anu6'c ngoai, t6 chilc, ca nhan nu6'c ngoai hqp tac, dftu tu phat tri€n dich V\l quang cao aVi~t Nam. (Di~u 2 Phap l?nh Quangcdo)

b) Cdc hanh vi bi nghiem hoqf cdm

Quang cao lam ti€t

lQ bi m~t nha nu6'c, phuong h~i d€n dQc l~p, chu quy€n qu6c

th6ng lich su,

gia, qu6c phong, an ninh va an toan xa hQi; Quang cao trai v6'i truy€n

van h6a, d~o dilc, thuftn phong my t\lC cua dan tQc Vi~t Nam; SU d\lIlg Qu6c k.y, Dang

k.y, Qu6c huy, Qu6c ca ho~c giai di~u Qu& ca, hlnh anh lanh t\l, hlnh anh d6ng tifut Vi~t Nam, mill anh bi€n bao giao thong d€ quang cao; Quang cao gian d6i; Quang cao lam arm huOng xAu d€n my quan do thi, canh quan, moi tmOng va tr~t tlJ an toan giao thong;

lQ'i ich hqp

LQ'i d\lng quang cao d€ xuc ph~m danh dlJ, uy tin ho~c xam ph~m quy€n,

phap cua t6 chilc, ca nhan; Quang cao san phAm, hang hoa chua duQ'c phep lUll thong,

dich Vl) chua duQ'c phep thlJc hi~n t~i thai di€m quang cao; Quang cao hang hoa, dich

V\l rna phap lu~t cAm kinh doanh ho~c cAm quang cao. (Di~u 5 Phap l?nh Quang CaD)

Quang cao c6 tinh chAt ky thi dan tQc, phan bi~t chung tQc, xam ph~m tlJ do tin

nguOng, ton giao; Quang cao c6 tinh chAt kich thich b~o IlJc, kinh di; dung til ngu

khong lanh m~nh; Dung hinh anh nguai lanh d~o cua Dang va Nha nu6'c Vi~t Nam;

Quang cao kll0ng dung chAt lUQl1g hang hoa, dich Vl); khong dung dia chi co sa san

xuAt, kinh doanh, dich V\l; Ep bUQc quang cao du6'i mQi hlnh thilc; Quang cao h~n ch€

tftm nhin cua nguai tham gia giao thong; lam anh huOng d€n SlJ trang nghiem t~i noi

lam vi~c cua cac co quan nha nu6'c; dung am thanh gay ti€ng 6n vuQt qua dQ 6n cho

phep thea tieu chuAn Vi~t Nam; Quang cao n6i xAu, so sarIh ho~c gay nhftm lful v6'i co sa

san xuAt, kinh doanh, hang hoa, dich Vl) cua ngum khac; dUng danh nghIa, hlnh anh cua t6

chilc, ca nhan khac d€ quang cao rna khong duQ'c SlJ chAp thu~ cua t6 chilc, ca nhan d6;

Quang cao thu6c chua b~nh cho ngum ban thea dan clla thfty thu6c; thu& chua duQ'c cAp dang kY ho~c h€t h(J1l dang kY, da lo~i ra kh6i danh m\lc thu6c cho phep su d\lIlg; thu6c da duQ'c dang kY nhung bi dlnh chi luu hanh; cac thi€t bi d\lIlg C\l y t€ chua duQ'c phep su d\lIlg,

dich V\l y t€ chua dugc phep th\lc hi~n 4ti Vi~t Nam; Quang cao hang hoa, djch V\l khac rna

phap lu~t cfim quang cao. (Di~u 3 Nghj tljnh s624/2003/ND-CP)

c) D6i vai djch v¥ quang CaD

Nguai quang cao co cac quy€n sau day:

Quang cao v€ ho~t dQng kinh doanh, hang hoa, dich V\l cua mlnh; L\la ch9n nguai

kinh doanh dich V\l quang cao, nguai phat hanh quang cao, phuong ti~n va hlnh thirc quang cao; Dang kY bao hQ quy€n sa hfru tri tu~ d6i v6'i san phAm quang cao cua mlnh. (Di~u 23.1 Phap l?nh Quang CaD)

Nguai quang cao co cac nghia V\l sau day:

Quang cao phil h9P v6'i nQi dung clla gifiy chUng nh~ dang kY kirill doanh; - Dam bao nQi dung quang cao phai trung th\lC, chinh xac; Th\lc hi~n cac nghia V\l dii ky k€t trong

hQP d6ng; Th\lc hi~n cac nghia V\l khac thea quy dinh cua phap lu~t. (Di~u 23.2 Phap

l?nh Quang CaD)

Nguai kinh doanh dich V\l quang cao co cac quy€n sau day:

L\la ch9n hlnh thirc, linh V\lC kinh doanh dich V\l quang cao; Yeu cfiu nguai quang cao cung cfip thong tin trung th\lc, chinh xac v€ nQi dung quang cao; Dang kY bao hQ quy€n sa hfru tri tu~ d6i v6'i san phfun quang cao cua mlnh; HQP tac v6'i t6 chirc, ca nhan trong ho~t dQng quang cao; Tham gia Hi~p hQi quang cao trong nu6'c va nu6'c ngoai;

Cae quyen khac thea quy djnh clla phap l~t. (Di~u 24.1 Poop l?nh Quang CaD)

Nguai kinh doanh dich V\l quang cao co cac nghia V\l sau day:

Th\lc hi~n dung cac quy dinh cua gifiy chUng nh~n dang kY kinh doanh; Th\lc hi~n dung cac quy dinh cua phap lu~t v~ qu8.ng cao; Th\lc hi~n cac nghia V\l dii ky k€t trong

hQP d6ng dich V\l quang cao; B6i thuOng thi~t h~i do mlnh gay ra; Th\lC hi~n cac nghia

V\l khac thea quy dinh cua phap lu~t. (Di~u 24.2 Phap l?nh Quang CaD)

Nguai cho thue phuong ti~n quang cao co cac quy€n sau day:

L\la ch9n nguai quiing cao, nguai kinh doanh dich V\l quang cao; Thu phi til vi~c

khac

cho thue phuong ti~n d€ quang cao thea th6a thu~ trong hQP d6ng; Cae quy€n

trong vi~c cho thue phuong ti~n quang cao thea quy dinh cua phap lu~t (DiJu 26.1 Phap

l?nh Quang CaD)

112

Nguai cho thue phuong ti~n d€ quang cao co cac nghIa V\l sau day:

Th\lc hi~n dung cac nghIa V\l trong hqp d6ng cho thue phuong ti~ d€ qrning cao da kY k€t; B6i thuOng thi~t h~i do mlnh gay ra; Th\lc hi~n cac nghIa V\l khac trong vi~c cho thue

phuong ti~n d€ qrning cao thea quy diM cua phap lu~t. (DiJu 26.2 Phap l?nh Quang cao)

Nguai quang cao, riguai kinh doanh djch V\l quang cao, nguai phat hanh quang

cao, nguai cho thue phuong ti~n quang cao co nghIa V\l nQP thu€, phi, l~ phi thea quy

djnh cua phap lu~t. (DiJu 27 Phap l?nh Quang cao)

1.4. Mqt sA quy (fjab v~ Thv vi~n

a) Chfnh sdch cua nha nuac vJ thu vi?n

Nha nuac dfru tu ngan sach d€ phat tri€n thu vi~n, v6n tai li~u thu vi~n; rna rQng S\l lien thong giita cac thu vi~n trong nuac va hqp tac, trao d6i tai li~u vai thu vi~n l1uac ngoai; khuy€n khich t6 chuc, ca nhan trong nuac, nguai Vi~t Nam dinh cu a nuac ngoai, t6 chuc, ca nhan nuac ngoai tham gia phat tri€n cac lo~i hlnh thu vi~n,

th\lc hi~n xii hQi hoa ho~t dQng thu vi~n; dao t~o, b6i dUOng va xay d\ffig dQi ngfi

nhfrng nguai lam cong mc thu vi~n dap (mg nhu cfru phat tri€n cac lo~i hlnh thu vi~n. (DiJu

4 Poop l?nh Thuvi?n)

Nguai dan tQc thi€u s6 duQ'c t~o di€u ki~n sir d\lng tili li~u thu vi~n b~ng ngon ngit

cua dan tQc mlnh. (DiJu 6.3 Phap l?nh Thu vi?n)

Nguai khi€m thj duQ'c t~o di€u ki~n sir d\lng tai li~u thu vi~n b~ng chit n6i ho~c

cac v~t mang tin d~c bi~t. (DiJu 6.4 Phap l?nh Thu vi?n)

Tre em duQ'c t~o di€u ki~n sir d\lng tai li~u thu vi~n phu hqp vai lua tu6i. (DiJu

6.5 Phdp l?nh Thuvi?n)

b) Cdc hanh vi bi nghiem cdm

Tang trfr trai phep tai li~u co nQi dung: i) ch6ng l~i Nha nuac CHXHCNVN; pha

ho~i kh6i d~i doan k€t

tranh xfun luQ'c, gay h~

toan dan; ii) tuyen truy€n b~o l\lc, chi€n

thu giita cac dan tQc va nhan dan cac nuac; truy€n ba tu tuOng, van hoa phfun phim dQng,

16i s6ng dfun 0, d6i tf\lY, cae hanh vi tQi ac, t~ n~n xii hQi, me tin dj doan; pha ho~i thufrn

phong my tl)c cua dan tQc; iii) xuyen ~c ljch sir, phu nh~ thm-ill tlJu cach m~g, xuc ph~m

VI nhan, anh hUng dan tQc, vu kh6ng, xuc ph~m uy tin cua t6 chuc, danh d\l va nhan phdm

cua cong dan;

Ti~t 19 bi m~t nha nuac, bi m~t dai tu cua cong dan; Danh trao, huy ho~i tai li~u

cua thu vi~n; Lqi d\lng ho~t d9ng nghi~p V\l thu vi~n d~ truy~n ba trai phep nhfmg n9i

dung neu tren. (DiJu 5 Phap l~nh Thu vi~n)

c) D6i viii hOt;lt a(Jng cua thu vi?n clip xii va thu vi?n tu nhan

Thu vi?n cdp xii co quy~n va nhi~m V\l C\l th~ sau: i) t6 chuc ph\lc V\l sach, bao

cho nhan dan t~i co sa; ii) xay d\lIlg phong trao dQc va lam thea sach, bao; hlnh thanh th6i quen dQc sach, bao trong nhan dan dia phuong. (Di~u 6.3 Nghj ajnh s6

72/2002/ND-CP)

Thu vi?n tu nhan la co sa cung Ung dich V\l ngoai cong l~p trong lInh V\lC thu vi~n, do m9t nguai ho~c m9t nh6m nguai thanh l~p, ddu til xay d\lIlg co sa v~t chfrt, t1J bao dam kinh phi ho~t d9ng va ho~t dQng thea quy dinh cua phap lu~t. (DiJu 2 Nghj ainh s6 02/2009/ND-CP). Thu vi~n til nhful duqc thanh l~p khi c6 du cac di€u ki~n sau day:

- Co v6n tai li~u ban ddu v~ mQt hay nhi~u mon lo~i 1ri thuc khoa hQc v6i s6 lUQ1lg it

OOfrt la 500 ban sach va 1 ten fin phfun dinh k)', duqc xu ly thea quy tAc nghi~p V\l thu vi~n;

- C6 di~n tich dap Ung yeu cdu v€ bao quan v6n tai li~u va ph\lc V\l cong chung

v&i s6 lUQllg ch6 ng6i dQc it nhfrt 10 ch6, khong anh huOng t&i tr~t t\l, an toan giao

thong; dam bao v~ sinh moi truOng va canh quan van h6a;

- C6 du phuong ti~n phong chay, chua chay va cac trang thi~t bi chuyen dUng ban

ddu OOu gia, tu d€

tai li~u; ban, gh~ cho nguai dQc; h9P m\lc l\lc ho~c ban danh m\lc v6n

ffii li~u thu vi~n d~ ph\lc V\l tra c(ru; my di~u ki~n C\l th~ cua thu vi~n c6 th~ c6 cac trang

thiet bi hi~n d~i khac OOu may tiOO, cac thi~t bi vi€n thong;

- Nguai dUng ten thanh l~p va lam vi~c trong thu vi~n: i) nguOi dUng ten thanh

l~p thu vi~n phai c6 qu6c tich Vi~t Nam, du 18 tu6i tra len; co ddy du nang l\lc phap ly

va nang l\lc hanh vi; am hi€u v~ sach bao va lInh V\lC thu vi~n; ii) nguai lam vi~c trong

thu vi~n: phai t6t nghi~p trung hQc ph6 thong tra len va duqc b6i dUOng ki~n thuc v~

nghi~p V\l thu vi~n (d6i v&i thu vi~n co v6n sach ban ddu tir 500 ban d~n 1.000 ban);

phai t6t nghi~p trung cfrp thu vi~n ho~c tuong duong; n~u t6t nghi~p trung cfrp nganh

khac thi phai duqc b6i dUOng ki~n thuc nghi~p V\l tuang duong trinh d9 trung cfrp thu

vi~n (d6i v&i thu vi~n c6 v6n sach ban ddu til 1.000 ban d~n du&i 20.000 ban); phai t6t

nghi~p d~i hQc chuyen nganh thu vi~n-th6ng tin; n~u t6t nghi~p d~i hQc chuyen ngaOO

114

khac thl phai duQ'c b6i dUOng ki€n

thirc nghi~p V\l thu vi~n tuong duong trlnh dQ d~i

hQc thu vi~n-thong tin (d6i v&i thu vi~n c6 v6n sach ban d~u til 20.000 ban tra len).

(DiJu 5 Nghi ajnh s6 02/2009/ND-CP)

1.5. MQf sa quy djnh v@ dOi sang van boa CO' sir

a) Danh hi?u "Gia ainh Van hoa" "thon, lang, tip, ban, t6 dan ph6 van hoa",

"Lang van hoa "

Danh hi~u "Gia dlnh van h6a" a xa, phuOng, th·i tr~n duQ'c xet t~ng cho hQ gia dlnh d~t cac tieu chu~n sau: i) guong mfru ch~p hanh chu truong, chinh sach cua Dang,

phap lu~t cua Nha nu&c; tich ClJC tham gia cac phong trao thi dua cua dia phuong nai

cu tm; ii) gia dlnh hoa thu~n, h~nh phuc, ti€n bQ; tuong trQ' giup dO' mQi nguai trong

cQng d6ng; iii) t6 chirc lao dQng, san xu~t, kinh doanh, cong tac, hQc t~p d~t nang su~t,

ch~t IUQllg va hi~u qua. (DiJu 29 Lugt Thi aua, Khen thuimg)

Tieu chu~n danh hi~u "Gia dlnh van h6a" thlJc hi~n thea quy dinh t~i Di~u 29

Lu~t Thi dua, Khen thuOng v&i nhfmg nQi dung C\l th€ nhu sau:

- Guong mfru ch~p hanh chu truong, chinh sach cua Dang, phap lu~t cua Nha

nu&c; tich ClJC tham gia cac phong trao thi dua cua dia phuong: i) thlJc hi~n d~y du

nghla V\l cong dan, khong vi ph~m phap lu~t Nha nu&c va quy uac, huong u&c cQng

d6ng; ii) gift gin an ninh chinh tri, tr~t tlJ an toan xa hQi; v~ sinh moi truOng; n€p s6ng

van h6a nai cong cQng; iii) khong sir d\lng van h6a ph~m thuQc lo~i c~m lUll hanh;

khong m~c cac t~ n~n xa hQi; khong vi ph~m cac quy dinh v€

thlJc hi~n n€p s6ng van

minh trong vi~c cu&i, vi~c tang va 1€ hQi; iv) tham gia thlJc hi~n d~y du cac phong trao thi dua, cac sinh ho~t, hQi hQP acQng d6ng va bao v~ di tich lich sir-van h6a, canh quan cua dia phuang.

- Gia dlnh hoa thu~n, h~nh phuc, ti€n bQ; tuang trQ' giup dO' mQi nguai trong cQng

d6ng: i) VQ' ch6ng blnh d~ng, thuang yeu giup dO' nhau, c6 trach nhi~m nuoi ill:ty con cai; con chau hi€u thao v&i b6 m~, ong ba; ii) tre em trong dQ tu6i di hQc deu dugc d€n truOng, d~t chu~n ph6 c~p giao d\lc ti€u hQc tra len; iii) rn6i c~p VQ' ch6ng c6 mQt ho~c hai con, khong sinh con thir ba; iv) gift gin v~ sinh phong b~nh, an a s~ch se, c6 iiha t~m, h6 xi hqp v~ sinh va sir d\lng nu&c s~ch. Cac thanh vien trong gia dlnh co n€p

s6ng lanh m~nh, thuOng xuyen luy~n t~p th€ d\lc th€ thao; v) doan k€t x6m gi€ng, tham

gia cac ho~t dQng: hoa giai, tuong trQ' giup dO' nhau trong lao dQng, san xuftt, khi kho khan, ho~n n~n, xoa doi giam ngheo, d~n on dap nghla, nhan d~o til thi~n acQng d6ng.

- T6 chilc lao dQng, san xuftt, kinh doanh, cong tac, hQc t~p d~t nang su~t, chfrt

IUQTIg va hi~u qua: i) kinh t€ gia dinh 6n dinh, tieu dung h@ ly, ti€t ki~m, co k€ ho~ch

phat tri~n kinh t€ gia dInh, nang cao dai s6ng v~t chftt, tinh thAn cho cac thanh vien; ii)

cac thanh vien trong gia dinh d~u hoan thanh nhi~m V\l san xuftt, kinh doanh, cong tac,

hQc t~p. (Di~u 4 Quy chi cong nh(ln danh hi?u "Gia airth van hoa", "Lang van h6a", "T6 dan ph6 van hoa" ban hanh kern theo Quyit ajnh s6 62/2006/QD-BVllTI)

(Di~u 80 Lu(lt Thi aua, Khen thuimg)

Chu tich UBND cftp xa quy€t dinh t~ng gifty khen, danh hi~u "Gia dinh van hoa".

Danh hi~u thon, lang, ftp, ban, t6 dan ph6 van hoa duQ'c xet t~ng cho thon, lang,

ftp, ban, t6 dan ph6 va tuong duong d~t cac tieu chuftn sau: i) dai s6ng kinh t€ 6n dinh

va tUng buac phat tri~n; ii) dai s6ng van hoa tinh thAn lanh m~nh, phong phu; iii) moi

truOng canh quan s~ch d~p; iv) chftp hanh t6t chu truong, chinh sach cua Dang, phap

lu~t cua Nha nuac; v) co tinh thAn doan k€t,

d6ng.(Di~u 30 Lu(lt Thi aua, Khen thuimg)

tuong trQ', giup dO' lfin rmau trong cQng

Tieu chuftn cong nh~n danh hi~u "Lang van 11oa" d6i vai vUng d6ng bfing (c~n do

thi) th\Ic hi~n thea quy dinh t~i Di~u 30 Lu(lt Thi aua, Khen thuang, v&i nhfrng nQi

dung C\l th~ nhu sau:

- Dai s6ng kinh t€ 6n dinh va tUng buac phat tri~n: i) co til 85% hQ tra len co dai

s6ng kinh t€ 6n dinh; nhi~u hQ san xuftt, kinh doanh gi6i; duai 5% hQ ngheo, khong co

hQ doi; ii) co til 80% hQ tra len co nha xay mai bfing ho~c l@ ngoi, xoa nha tranh tre

v~t li~u c(mg; iv) tren 90% s6 hQ duQ'c sir d\lng di~n.

dQt nat; iii) tren 85% duOng lang, ngo xom duQ'c d6 be-tong, lat g~ch ho~c lam bfing

- Dai s6ng van hoa tinh thAn lanh m~nh, phong phu: i) co cac thi€t ch€ van hoa­

hi~n t6t n€p s6ng van minh trong vi~c cu&i, vi~c tang, l€ hQi va sinh ho~t cQng d6ng;

thong tin, th~ d\lc th~ thao, giao d\lc, y t€ phu h@, ho~t dQng thuOng xuyen; ii) th\Ic

iii) khong co nguai m~c t~ n~n xa hQi, tang trft va sir d\lng van hoa phftm thuQc lo~i

cfun lUll hanh; iv) co til 75% tra len s6 hQ duQ'c cong nh~n danh hi~u "Gia dlnh van

116

truOng, hoa"; khu dan cu ho~c tren 70% 86 khu dan cu duQ'c cong nh~11 danh hi~u "Khu dan cu tien ti€n" 3 nam lien t\lC tra len; v) 100% tre em trong dQ tu6i di hQc duQ'c d€n

d~t chuAn ph6 c~p giaa d\lc ti€u hQc tra len; khong co nguai mu chu; vi) khong co djch

b~rm; khong d€ xay ra ngQ dQc th\lc phAm dong nguai; giam hang nam 1,5% ty l~ suy dinh dUOng a tre em du&i 5 tu6i; tren 90% tre em du&i 1 tu6i duQ'c tiem chung d~y du

thea quy djrlh, ph\l nu c6 thai duQ'c kham thai djnh kY.

- Moi twOng canh quan s~ch d~p: i) duOng lang, ngo xom phong quang, s~ch se;

rac thai phai duQ'c thu gom xu ly; ii) co tir 85% hQ tra len duQ'c su d\lng nu&c s~ch, c6

nha t~m, h6 xi hQ'P v~ sinh; iii) ton t~o, baa v~, phat huy cac di tich Ijch su-van h6a, canh quan thien nhien adja phuong.

hi~n t6t cong tac tuyen truy€n, ph6 bi€n phap lu~t cho nhan dan; ii) th\lc hi~n t6t duOng

- Ch~p hanh t6t chu truong, chinh sach cua Dang, phap lu~t cua Nha nu&c: i) th\lc

16i cua Dang, chinh sach, phap lu~t cua Nha nu&c; xay d\ffig va th\lC hi~n t6t quy u&c,

huang u&c cQng d6ng; iii) dam bao an ninh chinh trj, tr~t t\l an toan xii hQi; th\lc hi~n t6t Quy ch€ dan chu a co sa; khong c6 khi€u ki~n t~p th€ vuqt c~p keo dai; iv) chi bQ Dang va cac t6 chuc doan th€ duQ'c x€p lo~i kha tra len; v) cham 10 cac d6i tuQl1g chinh sach, dam baa co muc s6ng trung blnh tra len acQng d6ng; vi) khong co trQng an hlnh S\l.

- Co tinh th~n doan k€t, tuang trQ', gilip dO' lfrn nhau trong cQng d6ng: i) ho~t dQng

hoa giai co hi~u qua; nhfmg mau thufrn, b~t hoa duQ'c giai quy€t t~i cQng d6ng; ii) c6

thi~n. (fJiJu 6 Quy chi c6ng nhgn danh hi¢u "Gia dinh van h6a ", "Lang van h6a ", "T6 dan ph6 van h6a" ban hanh kern theo Quyit dtnh s6 6212006IQfJ-BVHIT)

phong trao giup nhau lam kinh t€, x6a d6i giam ngheo, d€n all dap nghTa, nhan d~o tir

-...

Tieu chuAn cong nh~n danh hi~u "Lang van hoa" d6i v&i vung mi€n nlii (vUng

d6ng bao dan tQc thi€u s6; vUng sau, vung xa, vung bien gi&i, hai dao): Di€u 30 Lu~t

Thi dua, Khen thuOng quy djnh nhu sau:

- Boo s6ng kinh t€ 6n djnh va timg bu&c phat tri€n:

i) dii djnh canh, djnh cu; co til 60% s6 hQ tra len c6 doo s6ng kinh t€ 6n djnh, gifun tY l~ hQ nghoo tir 3% tra len hang nam, kh6ng co hQ d6i; ii) co ill 60% s6 hQ tra len co nha aduQ'C xay d\ffig ho~c 13m b€n vfing, gifun tY l~ nha t~ til 50/0 tra len hang nam; iii) c6 ill 50% tra len s6 hQ duQ'c su d\lng di~n; iv) duOng lang, ngo xom duQ'c tu b6, nang c~p hang name

hoa-van ngh~-th€ d\lc th€

- Bai s6ng van h6a tinh th~n lanh m~nh, phong phli: i) c6 t\l di€m sinh ho~t van thao, vui choi giai tri acQng d6ng; duy trt cac sinh ho~t van th6ng cua dan tQc; ii) th\lc hi~n t6t n€p s6ng van minh trong vi~c thao truy€n hoa-th€

cuai, vi~c tang, l€ hQi va sinh ho~t cQng d6ng phu hqp vai thufrn phong my t\lC cua dan

tQc; iii) khong co t~ n~n xa hQi phat sinh; khong tr6ng, buon ban va sir d\lng thu6c

phi~n; khong tang trfr va sir d\lng van hoa phAm thuQc lo~i cftm lUll hanh; iv) co tir 60%

s6 hQ tra len duqc cong nh~n danh hi~n "Gia dlnh van hoa"; khu dan cu ho~c tren 70%

s6 khu dan cu duqc cong nh~n danh hi~u "Khu dan cu tien ti€n"

lien t1;1c 2 nam tra len;

v) co tir 70% tra len s6 tre em trong dQ tu6i di hQc duqc d€n truOng, khong co nguai tai

mu chit; vi) khong co dich b~nh; khong d€ xay ra ngQ dQc th\lc phAm dong nguai; th\lc hi~n chuong trlnh tiem chung rna rQng cho tre em duai 1 tu6i; ph\l nit co thai duqc kham dinh kY.

- Moi truOng, canh quan s~ch d~p: i) duOng lang, ng6 xom, noi sinh ho~t cQng d6ng

s~ch se; bao v~ ngu6n nuac s~ch; ii) co ill 60% s6 hQ tra len duqc sir d\lng nuac hqp v~ sinh, co nha tAm, h6 xi hqp v~ sinh, dua chu6ng tr~i chan nuoi cach xa nha a; iii) bao v~

cac di tich lich sir-van hoa, canh quan thien nhien cua dia phuong.

- Chftp hanh t6t chu truong, ehfnh saeh cua Dang, phap lu~t cua Nha nuac: i)

thuOng xuyen tuyen tuy€n, ph6 bi€n phap lu~t cho nhan dan; ii) th\lc hi~n t6t duOng 16i

eua Dang, chfnh sach, phap lu~t cua Nha nuac; xay d\IIlg va th\lC hi~n t6t quy uac,

huong uac cQng d6ng; iii) dam bao an ninh chfnh tri, tr~t t\l an toan xa hQi; th\lc hi~n t6t Quy ch€ dan chu a cO' sa; khong co khi€u ki~n t~p th~ vuQi cftp; iv) chi bQ Dang va cac t6 chuc doan th€ duqc x€p lo~i kha tra len; v) cham 10 cac d6i tuqng chfnh sach, dam bao co muc s6ng trung blnh tra len a cQng d6ng; vi) khong co trQng an hlnh S\l. (Di~u 7 Quy chi c6ng nhgn danh hi?u "Gia dinh van hoa ", "Lang van hoa ", "T6 dan ph6 van hoa" ban hanh kern theo Quyit ajnh s6 6212006IQD-BVHTI)

Tieu chuAn cong nh~n danh hi~u "T6 dan ph6 van hoa" Di€u 30 Lu~t Thi dua,

Khen thuOng quy dinh nhu sau:

- Co dOl s6ng kinh t€ 6n dinh va timg buac phat tri&t: i) co til 90% s6 hQ 1ra len co dOl s6ng kirill t€ 6n dinh; nhi€u hQ giau, duOi 5% hQ ngheo, khong co hQ doi; ii) co til 89% s6 hQ tra len co nha aduqc xay b€n vfing, xoa nha tranh tre dQt nat.

- Co dai s6ng van hoa tinh thfrn lanh. m~r1h, phong phu: i) co cac thi€t ch€ van hoa,

giao d\lc, y t€; co di~m sinh ho~t van hoa vui chO'i giai trf; co ho~t dQng van hoa, th~

thao thuOng xuyen; ii) th\lc hi~n t6t n€p s6ng van minh trong vi~c cuai, vi~c tang, l€

hQi; khong co t~ n~n xa hQi; khong tang trfr va su d\lng van hoa phAm cftm lUll hanh;

118

iii) co tit 80% s6 hO tra len duQ'c cong nh~n danh hi~u "Gia dlnh van h6a"; khu dan cu

ho~c tren 70% s6 khu dan cu duQ'c cong nh~n danh hi~u "Khu dan cu tien ti€n"

lien t\lC

3 nam tra len; iv) khong co dich b~nh; khong ~€ xay ra ngo doc th\lc phfrm dong nguai; giam hang nam 1,5% tY l~ suy dinh dUOng atre em du6'i 5 tu6i; tren 90% tre em du6'i 1

tu6i duQ'c tiem chung ddy du thea quy dinh, ph\l nil c6 thai duQ'c kham thai dinh kY.

- C6 moi truOng, canh quan s~ch d~p: i) duOng gi~o thong duQ'c trai nh\la ho~c be­

tong; co h~ th6ng den chi€u sang; duOng ph6, noi sinh ho~t cong cong s~ch dt;p; th\lc

;­

hi~n t6t phap lu~t v€ tr~t tl!, an toan giao thong do thi; ii) co 100% s6 hO duQ'c sir d\lng

nu6'c s~ch, v~ si~h moi twOng duQ'c dam bao; iii) ton t~o, bao v~ cac di tich lich sir-van hoa, danh lam th~ng canh adia phuang.

- Th\lc hi~n duOng 16i cua Dang, chinh sach, phap lu~t cua Nha nuac: i) th\lc hi~n

t6t duOng 16i, chu twang cua Dang, chinh sach, phap lu~t cua Nha nuac; ii) dam bao

an ninh chinh tri, tr~t t\l an tom xa hoi; thgc hi~n t6t n€p s6ng van minh do thi va Quy ch€ dan chu aco sa; iii) chi bQ Dang va cae t6 chuc doan th€ duQ'c x€p lo~i kha tra len; iv) 100% tre em dang dO tu6i di hQc d€u duQ'c d€n twOng; d~t chufrn ph6 c~p giao d\lc

trung hQc co So' tra len; v) c6 phong trao d€n an dap nghla va ho~t dong tit thi~n c6

hi~u qua. (DiJu 8 Quy chi cong nhgn danh hi?u "Gia dinh van h6a ", "Lang van h6a ",

"T6 dan ph6 van h6a" ban hanh kern theo Quyit dinh s6 6212006IQD-BVHIT)

b) M(Jt s6 quy dinh d6i vai Trung tam Van h6a-Thi thao xii

Tnlng tam Van hoa-Th€

thao xa co chuc nang tuyen truy€n, ph6 bi€n duOng 16i,

chu twang cua Dang, chinh sach, phap lu~t cua Nha nu6'c; t6 chuc cac ho~t dong van

~

hoa, th€

thao, vui choi giai tri; bao t6n, phat huy cac hlnh thuc sinh ho~t van h6a, th€

thao ddn toc; b6i dUOng nang khi€u ngh~ thu~t, th€ d\lc th€

thao; nang cao dan tri va

muc huOng th\l van hoa, th€

thao cho nhan dan; thu hut va t~o di€u ki~n thu~n IQ'i cho

cae tdng lOp rman dan tham gia mQi ho~t dong van h6a, th€ thao; ph\lc V\l cac nhi~m V\l

kinh t€-xa hQi cua dia phuong. (DiJu 2.1 Thong tu s6 1212010ITT-BVHITDL).

Trung tam Van h6a-Thi thao xii co nhi?m V1f-:

- Xay d\IDg cac chuong trlnh k~ ho~ch ho~t dong hang thang, quy, nam trlnh UBND xa phe

duy~t; t6 chuc th\lc hi~ cac chuong trlnh, k€ ho~ch sau khi duQ'c phe duy~t;

- B€ xuAt, tham mUll cho UBND xa tang cuOng lanh d~o, chi d~o xay dlJIlg Trung

tam Van hoa-Th€

thao xa; th\Ic hi~n chu truOng xa hQi hoa cac lInh V\IC van hoa-th€

thao trong ph~m vi xa;

l~c bQ van hoa, th€ d\lc th€

- Ph6i hqp v&i cac nganh, doan th€ axa d€ t6 chfrc cac ho~t dQng van hoa-th€ thao tren dia ban.; huOng d~n, giup dcr v€ chuyen mon nghi~p V\l cho cac nha van hoa, cau thao acac khu dan cu axa; xay dlJIlg, quan ly dQi ngfi can be> chuyen mon, cQng tac vien; quan ly tai san, tai chinh duQ'c giao thea ch€ dQ hi~n

hanh; th\Ic hi~n ch€ de> bao cao, th6ng ke; sa k~t, t6ng k€t,

rut kinh nghi~m th\Ic ti€n,

d€ nghi cAp co thAm quy€n khen thuOng cac ca nhan, t~p th€ co thanh tich xuAt s~c;

- T6 chfrc cac ho~t dQng van lloa, th€ thao, vui chO'i giai tri cho tre em;

- Tham gia cac ho~t d<)ng van hoa, th€ d\lc th€

thao do cAp huy~n t6 chfrc. (DiJu

2.2 Thong tu s6 1212010ITT-BVH1TDL)

Trung tam Van h6a-Thi thao xii co quy~n hf;ln:

- Ki€n nghi v61 UBND xa va cO' quan qUaIl ly van hoa cAp tren v€ rmfrng vAn d€ co

lien quan d€n t6 chfrc va ho~t dQng cua Trung tam Van hoa-Th€ thao xa;

- BuQ'c ngan sach nha nu6'c d~u tu kinh phi xay dlJIlg cO' sa v~t chAt, trang thi€t bi;

trQ' cAp can be>, cQng tac vien va ho~t dQng thea chfrc nang, nhi~m V\l duQ'c giao;

- BuQ'c cli can bQ tham gia cac 16'p t~p huAn nghi~p V\l, cac cUQc lien hQa, he>i thi,

he>i di€n do cO' quan chuyen nganh cAp tren t6 chuc;

- BuQ'c mai nhfrng nguai co chuyen mon, nghi~p V\l trong cac lInh VlJC van hoa­

th€

thao d€ chi dlJo, huOng d~n ho~c dan d\Ing cac chuang trinh ho~t de>Ilg cua Trung

tam Van hoa-Th€ thao xa thea quy dinh cua phap lu~t;

- BuQ'c lien k€t v6'i cac t6 chfrc, ca nhan d€ ho~t de>ng dich V\l van hoa, th€ d\lc th€

thao, vui chO'i giai tri tren dia ban xa thea quy dinh cua phap lu~t. (DiJu 2.3 Thong tu

s61212010ITT-BVH1TDL)

Trung tam Van hoa-Th€

thao xa, do UBND cAp huy~n thanh l~p tren cO' sa hqp

thao,

nhfit cac cO' sa hi~n co nhu: nha van hoa, san v~n dQIlg, nha t~p luy~n th€ d\lc th€

cau IlJc be> van h6a, cau l~c be> th€ d\lc th€ thao ho~c dai truy€n thanh, trung tam hQc t~p

ce>ng d6ng &xa. (Di~u 3.1 Thong tus61212010ITT-BVH1TDL).

120

Trung tam Van h6a-Th~ thao xii chiu SlJ liinh d~o cua UBND xii, SlJ chi d~o huOng

12/20101TT-BVHITDL)

dfrn tflJc ti€p v€ nghi~p Vl) cua Trung tam Van h6a-Th€ thao cfrP huy~n va chiu SlJ quan ly nha nuO'c cua Phong Van h6a va Thong tin cfrp huy~n. (tJiJu 3.2 Thong tu s6

Chu nhi~m Trung tam Van h6a-Th€ thao xa la cong chilc xii ph\l trach v€ van h6a­

xii hQi, chiu trach nhi~m tru&c Chu tich UBND xii v€ toan bQ ho~t dQng cua Trung tam.

ho~c th€ d\lc th€

Chu nhi~m" phai co bAng t6t nghi~p Trung cfrp v€ chuyen mon.nganh van h6a-xa hQi

thao tra len. Pho Chu nhi~m do Chu tich UBND xii b6 nhi~m thea d€

nghj cua Chu nhi~m Trung tam. Can bQ chuyen mon, nghi~p Vl) khong chuyen trach la

nhilng nguai dii qua dao t~o, t~p hufrn v€: van ngh~ qUfrn chung; huOng dfrn vien th€

d\lc th€

Thong tus61212010ITT-BVHITDL).

thao; bien t~p vien tuyen truy€n; ke ve; thu vi~n, bao tang; ky thu~t vien (am thanh); phuong phap vien, cong tac cau l~c bQ, cong tac dQ. thanh, anh sang, truy€n CQng tac vien la truOng cac nganh, doan th€ adia phuong va nhilng nguai tlJ nguy~n, nhi~t tlnh, co kha nang tham gia t6 chilc cac ho~t dQng van h6a, th€ thao. (tJiJu 3.3

Trung tam Van h6a-Th€ thao xii la don vi SlJ nghi~p, duQ'c ngan sach dia phuong

(tinh, huy~n, xii) dfru tu 100% kinh phi xay dlJIlg, mua s~m trang thi€t bi va dam bao

kinh phi ho~t dQng thuOng xuyen thea chilc nang, nhi~m Vl) duQ'c giao. Cong chilc xii

v€ van h6a-xii hQi la Chu nhi~m Trung tam, cac can bQ cfrp xii kiem nhi~m nhi~m Vl)

cua Trung tam, can bQ khong chuyen trach ho~t dQng t~i Trung tam duQ'c huOng ch€

dQ, chinh sach va ph\l cfrp thea quy dinh t~i Nghi dinh s6 92/2009/ND-CP ngay

::­

22/10/2009 cua Chinh phu va Thong tu lien tich s6 03/2010/TTLT-BNV-BTC­

BLDTB&XH ngay 27/5/2010 cua BQ NQi Vl), BQ Tai chinh va BQ Lao dQl1g -Thuong

binh va Xii hQi. Trung tam Van h6a-Th€ thao xii chu dQng t~o ngu6n thu til cac ho~t

dQng dich Vl) van h6a-th€ thao, hQi phi sinh ho~t cac cau l~c bQ, nh6m sa thich. Trung

tam thlJc hi~n chinh sach khuy€n khich xii hQi h6a va t~o di€u ki~n d€ cac ca nhan, t6

chilc, doanh nghi~p dfru tu xay d\ffig cO' sa ho~t dQng van h6a-th€ thao, vui chO'i giai tri

tren dia ban xii. (tJiJu 4.3 Thong tus61212010ITT-BVHITDL).

Trung tam Van h6a-Th€ thao xii thlJc hi~n cac ho~t dQng sau: i) ho~t dQng tuyen

ho~t dQng cau l~c bQ; v) ho~t dQng xay d\ffig n€p s6ng van hoa; vi) ho~t dQng tri€n khai

thao; iv) truy€n c6 dQng; ii) ho~t dQng van ngh~ qUfrn chung; iii) ho~t dQng th€ d\lc th€

thlJc hi~n phong trao "Toan dan doan k€t xay dlJIlg dai s6ng van hoa"; vii) cac ho~t dQng van hoa-th~ thao khac. (Di~u 5 Thong tu s6 12/2010/TT­

2. V~ gia dlnh

2.1. MQt sa quy djnh v~ th,!c hi~n Blnh ding giOi trong gia dlnh

Blnh d~ng gi&i trong gia dlnh: i) v

SlJ va cac quan h~ khac lien quan d€n hon OOan va gia dlnh; ii) vq, ch6ng co quy€n, nghla

V\l ngang OOall trong sa hilu tai san chung, blnh dang trong sir d\lng ngu6n thu OO~p

chung cua vq ch6ng va quy€t diOO cac ngu6n llJc trong gia dlnh; iii) vq, ch6ng blnh dang

v6i OOau trong vi~c ban b~c, quy€t diOO llJa chQn va sir d\lng bi~n phap k€ ho~ch hoa gia

dlnh phil hgp; sir d\lng thai gian nghi cham soc con 6m thea quy djnh cua phap lu~t; iv)

con trai, con gai duqc gia dlnh cham soc, giao d\lc va t~o di€u ki~n OOu OOau d~ hQc t~p,

lao dQng, vui cheri, giai tri va phat tri~n; v) cac thanh vien nam, nit trong gia diOO co

trach OOi~m chia se cong vi~c gia dlnh. (Di~u 18 Lugt Binh dang gi&i)

2.2. MQt sa quy djnh cAn bi~t phong, chang b,o l,!c gia dlnh

Th€ nao la b~o llJc gia diOO: B~o llJc gia diOO la hanh vi c6 y cua thaOO vien gia

dlnh gay t6n h~i ho~c co kha nang gay t6n hai v€ th~ chftt, tiOO thfrn, kinh t€ d6i v6i

thaOO vien khac trong gia dinh. (Khoan 2 Di~u 1 Lugt Phong, ch6ng bgo IlfC gia

dinh(PCBLGD)

a) Cae hanh vi bgo IlfC gia dinh

HaOO h~, nguqc dai, danh d~p ho~c hanh vi c6 y khac xam h~i d€n suc khoe, tiOO

m~ng; Lang m~ ho~c haOO vi c6 y khac xuc ph~m daOO dlJ, OOan phftm; Co l~p, xua

du6i ho~c gay ap l\lc thuOng xuyen v€

tam ly gay h~u qua nghiem trQng; Ngan can vi~c

thlJc hi~n quy€n, nghla V\l trong quan h~ gia dlnh giita ong, ba va chau; gifra cha, m~ va

con; giita vq va ch6ng; giita anh, chi, em v6i OOau; CuOng ep quan h~ tlnh d\lc; CuOng

ep tao hon; cUOng ep k€t hon, ly hon ho~c can tra hon nhful tlJ nguy~n, ti€n bQ; Chi€m

do~t, huy ho~i, d~p pha ho~c co hanh vi khac c6 y 18m hu hong tai san rieng cua thanh

vien khac trong gia diOO ho~c tai san chung cua cac thanh vien gia dlnh; CuOng ep

thanh vien gia diOO lao dOng qlui suc, dong gop tai chiOO qua kha nang cua hQ; ki~nl

soat thu OO~p cua thanh vien gia dlnh nhAm t~o ra tlnh tr~ng ph\l thuQc v€ tai chinh; Co haOO vi trai phap lu~t bUQc thanh vien gia diOO ra khoi ch6 a. (Di~u 2.1 Lugt PCBLGD)

122

Cac hanh vi b~o llJc gia dlnh quy dinh neu tren cling dugc ap d\lng d6i v&i thanh vien gia dlnh cua vg, ch6ng dii ly hon ho~c nam, nft khong dang kY k€t hon rna chllng s6ng v&i nhau nhu vg ch6ng. (Di~u 2.2 Lu~t PCBLGD)

Nguai co hanh vi b~o llJc gia dlnh phai co nghla V\l: Ton trQng SlJ can thi~p hQ'P

phap cua c9ng d6ng; ch~m dirt ngay hanh vi b~o 19c; Ch~p hanh quy€t dinh cua cO'

quan, t6 chilc co thfrm quy€n; Kip thai dua n~n nhan di c~p cUu, di€u tri; cham soc n~n

nhan b~o llJc gia dlnh, trir truOng hQ'P n~n nhan til ch6i; B6i thuOng thi~t h~i cho n~n

nhan b~o llJc gia dlnh khi co yeu cftu va thea quy dinh cua phap lu~t. (Di~u 4 Lu~t

PCBLGD)

N~n nhan b~o llJc gia dlnh co cac quy€n sau day: Yeu cftu cO' quan, t6 chuc,

nguai co thfrm quy€n bao v~ suc khoe, tinh m~ng, nhan phfrm, quy€n va 19i ich hQ'P

phap khac cua mlnh; Yeu cftu cO' quan, nguai co thfrm quy€n ap d\lng bi~n phap ngan

ch~n, bao v~, c~m ti€p xuc thea quy dinh cua Lu~t Phong, ch6ng b~o llJc gia dlnh;

Bugc cung c~p dich V\l y t€,

tu v~n tam ly, phap lu~t; Bugc b6 tri nO'i t~m lanh, dugc

gift bi m~t v€ nO'i t~m larlh va thong tin khac thea quy dinh cua Lu~t Phong, ch5ng b~o

llJc gia dlnh; Cac quy€n khac thea quy dinh cua phap lu~t. (Di~u 5.1 Lu~t PCBLGD)

N~n nhan b~o llJc gia dlnh co nghla V\l cung c~p thong tin lien quan d€n b~o llJc

gia dlnh cho cO' quan, t6 chuc, nguai co thfrm quy€n khi co yeu cftu. (Di~u 5. 2 Lu~t

PCBLGD)

b) Nhfmg hanh vi bi nghiem cdm

Cac hanh vi b~o llJc gia dlnh quy dinh t~i Di€u 2 cua Lu~t PCBLGD

CuOng buc, kich dQng, xui gi\lc, giup suc nguOi khac thlJc hi~n hanh vi b~o llJc

gia dlnh; SU d\lng, truy€n ba thong tin, hlnh anh, am thanh nh~m kich dQng b~o llJc gia

dlnh; Tra thu, de dQa tra thil nguai giup dO' n~n nhan b~o llJc gia dlnh, nguai phat hi~n,

bao tin, ngan ch~n hanh vi b~o llJc gia dlnh; Can tra vi~c phat hi~n, khai bao va xu ly

hanh vi b~o llJc gia dlnh; Lqi d\lng ho~t dQng phong, ch6ng b~o l\lc gia dlnh de tI1lC lqi

ho~c thlJc hi~n ho~t dQng trai phap lu~t; Dung tUng, bao che, khong xu ly, xu ly khong

dung quy dinh cua phap lu~t d6i v61 hanh vi b~o'llJc gia dlnh. (Di~u 8 Lu~t PCBLGD)

c) Nguyen tilc hoa giai mau thudn, tranh chdp giua cac thanh vien gia dinh

Kip thai~ chu d9ng, kien trl; Phli hqp v6i chu truong~ duOng l6i cua Dang, chinh

sach, phap lu~t cua Nha nu6c, d~o duc xa h9i va phong t\lC, t~p quan t6t d~p cua dan

t9c Vi~t Nam; Ton trQng S\l t\l nguy~n ti~n hanh hoa giai cua cac hen; Khach quan,

lQ'i

cong minh, coly, co tlnh; Gifr hi m~t thong tin dai tu cua cac hen; Ton trQng qu,y€n,

fch hqp phap cua nguai khac; khong xam ph~m lQ'i ich cua Nha nu6c, lQ'i ich cong

c9ng; Khong hoa giai mau thu~n, tranh chftp gifra cac thanh vien gia dlnh quy dinh t~i

Di€u 14 va Di€u 15 cua Lu~t Phong, ch6ng h~o l\lc gia dlnh trong nhUng truOng hqp: i)

V\l vi~c thu9c tQi ph~m hlnh S\l, trir truOng hqp nguai hi h~i yeu cfru khong xu ly theo

quy dinh cua phap lu~t hlnh S\l; ii) V\l vi~c thu9C hanh vi vi ph~m phap lu~t hi xu ly

hanh chinh. (Di~u 12 Lug! PCBLGD)

d) Tu vdn v~ gia dinh aca sa

UBND cftp xa xac dinh va l~p danh sach d6i tUQ'llg d€

th\lc hi~n ho~t d9ng tu vful v€ gia dlnh a cO' sa; Can cu vao k~ ho~ch phong, ch6ng h~o l\lc gia dlnh cua dia phuang va danh sach d6i tUQTIg, UBND cftp xa chu trl, ph6i hqp v6i Uy han M~t tr~n

T6 qu6c Vi~t Nam va cac t6 chuc thanh vien cua M~t tr~n cling cftp, c9ng d6ng dan cu t6 chuc th\lc hi~n tu vftn v€ gia dlnh a cO' sa;

Vi~c tu vftn v€ gia dlnh acO' sa duQ'c th\lc hi~n thong qua cac hlnh thuc: i) tu vftn ttvc ti~p; ii) tu vftn thong qua cac phuang ti~n thong tin d~i chung; iii) tu vftn thong qua

cac lo~i hlnh khac.

Cong chuc lam cong tac tu phap ph6i hqp v&i cong chuc lam cong tac van h6a-xa

h9i cftp xa cung cftp, ph6 hi~n tai li~u, thong tin, ki~n thuc v€ phong, ch6ng h~o l\lc gia

dlnh cho nguai chuAn hi k~t hon tru6c khi duQ'c cftp Gifty chUng nh~n k~t hon; cung cftp n9i dung tu vful v€ gia dlnh a cO' So' cho cO' quan thong tin d~i chung. Cong chuc lam cong tac van h6a-xa h9i, cong chuc lam cong tac tu phap, can h9 cua Uy han M~t

tr~n T6 qu6c Vi~t Nam, H9i Lien hi~p Ph\l nfr Vi~t Naill, Dom Thanh nien C9ng san

H6 Chi Minh, H9i Nong dan Vi~t Nam, H9i C\lU chi~n hinh, H9i Ngum cao tu6i cftp xa, t6 vien cua T6 hoa giai acO' So', nhan vien y t~ acftp xa dfi duQ'c t~p huful v€ tu vful 1£1 nguai th\lc hi~n tu vftn tf\lc ti~p v€ gia dlnh a cO' sa. (Di~u 6 Nght dtnh s6 08/2009/ND-CP)

Cac bi~n phap ngan ch~n, hao v~ duQ'c ap d\lng kip thai d€ hao v~ n~n rthan h~o

l\lc gia dlnh bao g6m: BU9C chftm dirt ngay hanh vi b~o l\lc gia dlnh; Cftp c(ru n~n flhan

124

b~o l\lc gia dlOO; Cac bi~n phap ngan ch~n thea quy djOO cua phap lu~t v€ xir ly vi ph~

hanh chinh ho~c phap lu~t v€

t6 tl)ng hlnh S\l d6i v6i nguOi co hanh vi b~o l\lc gia dlnh;

Cfrm nguai co haOO vi b~o l\lc gia dlnh d€n g~n n~n OOan (trong khoang cach 30 m; tm

truOng hqp co S\l ngan cach OOu tuOng, hang rao ho~c v~t ngan cach khac, bao dam du

an to~n cho n~n OOan); sir d\lng di~n tho~i, fax, thu di~n tir ho~c cac phuong ti~n thong

tin khac d€ co hanh vi b~o l\lc v6'i n~n nhan (gQi chung la bi~n phap cfrm ti€p xuc). (fJi~u 19 Lu~t PCBLGfJ; fJi~u 8 Nghj ajnh s6 08/2009/NfJ-CP)

Chu tjch UBND cfrP xii noi xay ra b~o l\lc gia dlnh quy€t djnh ap d\lng bi~n phap

cfrm ti€p xuc trong thai h~n khong qua 3 ngay khi co du cac di€u ki~n sau day: i) co

don yeu c~u cua n~n nhan b~o l\lc gia dlOO, nguai giam hQ ho~c nguai d~i di~n hqp

phap ho~c co quan, t6 chirc co thfrm quy€n; truOng hqp co quan, t6 chirc co thfrm quy€n

co dan yeu c§u thi phai co S\l d6ng y cua n~n nhan b~o l\lc gia diOO; ii) da co hanh vi b~o l\lc gia dlnh gay t6n h~i ho~c de dQa gay t6n h~i d€n sirc kh6e ho~c de dQa tirth

m~ng cua n~n nhan b~o l\lc gia diOO (co gifry xac r1h~n cua co sa kham b~nh, chua b~nh

v€ vi~c kham va di€u

trj thuong tich do hanh vi b~o l\lc gia diOO gay ra; ho~c co dfru

v€t thuang tich tren co th€ n~n nhan co th€ nh~n thfry ra bAng m~t thuOng ho~c co dfru

hi~u ra rang v€ hoang lo~n tinh th§n cua n~n nhan b~o l\lc gia diOO; ho~c co chUng cir

chUng minh co S\l de dQa gay tbn h~i d€n sirc khoe ho~c tiOO m~ng cua n~n OOan b~o

l\lc gia diOO); iii) nguai co haOO vi b~o l\lc gia dlnh va n~n OOan b~o l\lc gia dlnh co noi akhac OOau trong thai gian cfrm ti€p xuc (OOa cua nguai than, b~n be, dja chi tin c~y ho~c noi a khac rna n~n OOan b~o l\lc gia dlnh t\l nguy~n chuy€n d€n a). (fJi~u 20.1 Lugt PCBLGD; fJi~u 9 Nghj ajnh s6 08/2009/NfJ-CP)

Ch~m OOfrt 12 gia, k€

tir khi OO~n duQ'c dan yeu c§u, Chu tjch UBND cfrP xa xern

xet, quy€t djOO ap d\lng bi~n phap cfrm ti€p xuc; truOng hqp khong ra quy€t djnh thi

phai thong bao bAng van ban va neu ra ly do cho nguai yeu c§u bi€t. Quy€t djOO cfrm ti€p xuc co hi~u l\lc ngay sau khi kY va duQ'c giri cho nguai co hanh vi b~o l\lc gia dlnh, n~n OOan b~o l\lc gia dlnh, nguai dUng d§u cQng d6ng dan cu noi cu tm cua n~n

OOftn b~o l\lc gia diOO.· Chu tjch UBND cfrp xa da ra quy€t djOO cfrm ti€p xuc huy b6

quy€t djOO do klli co dan yeu c§u cua n~n nhan b~o l\lc gia dlnh ho~c khi OO~n thfry bi~n phap nay kh6ng con c§n thi€t. (fJi~u 20.3 va 20.3 Lu~t PCBLGfJ)

Trong truOng hqp gia diOO co vi~c tang 1€, cu6'i hoi ho~c cac truOng hqp d~c bi~t

khac rna nguai co haOO vi b~o l\lc gia dlnh va n~n nhan b~o l\lc gia diOO phai ti€p xuc

vai nhau thl nguai co hanh vi b~o IlJc gia dinh phai bao cao vai nguai dUng dftu cQng

d6ng dan cu noi cu tru cua n~n nhan b~o IlJc gia dinh. Nguai co hanh vi b~o IlJc gia

dinh vi ph~m quy€t dinh c~nl ti€p xuc co th€ bi t~ gift hanh chfnh, xu ph~t vi ph~m

hanh chinh (khi co dan d€ nghi cua n~n nhan b~o IlJc gia dlnh ho~c nguai vi ph~m

3. V~ Th~ d\lc Th~ thao 3.1. Mqt sa quy djBh v@ chinh sach phat tri~B th~ d¥c, tW tltao

a) Chfnh sach chung

quy€t dinh c~m ti€p xuc da bi co quan, t6 chuc, ca nhan co thAm quy€n nh~c nha nhung vftn c6 tlnh vi ph~m). (Di~u 20.4 va 20.5 Lugt PCBLGD; Di~u 12 Nghi ajnh s6 08/2009/ND-CP)

Phat tri€n SlJ nghi~p th€ d\lc, th€ thao nhAm nang cao suc kh6e, th€ l\fc, tftm voc

nguai Vi~t Nam, gop phftn cai thi~n dai s6ng van hoa, tinh thftn cho nhan dan, tang

cuOng hqp tac, giao luu qu6c t€ v€ th€ thao, nang cao SlJ hi€u bi€t gifta cac qu6c gia,

nuac, danh quy d~t va co chinh sach phat huy ngu6n IlJc d€ xay d\ffig co sa v~t ch~t,

dan tQc ph\lc V\l SlJ nghi~p xay d\ffig va bao v~ T6 qu6c; Tang dftn dftu tu ngan sach nha

dao t~o, b6i dUOng nhan IlJc, phat hi~n va b6i dUOng nang khi€u th€ thao d€ dao t~o

thanh nhUng tai nang th€ thao, nghien c(ru, (mg d\lng khoa hQC va c6ng ngh~ nhAm

nang cao ch~t IUQ'Ilg ho~t dQng th€ d\lC, the thao, phat trien mQt s6 mon the thao trlnh

dQ th€ giai;

Khuy€n khich t6 chirc, ca nhan tham gia phat trien SlJ nghi~p the d\lC, the thao,

thanh l~p co sa dich V\l ho~t dQng the thao dap (mg nhu cftu t~p luy~n, vui choi, giai tri

vi~c huCmg Uti dai v€ thu€,

cua nhan dan, bao dam de cac co sa the tao cong l~p va tu nhan duQ'c blnh d~ng trong

tin d\lng, d~t dai thea quy dinh cua phap lu~t;

thi thao)

b) Phat triin thi dlj,c, thi thao qudn chung

uu tien dftu tu phat trien th€ d\lc, the thao avUng co di€u ki~n kinh t€-xa h{>i d~c bi~t kho khan, bao t6n va phat tri€n cac mon the thao dan tQc. (Di~u 4, Lu(lt Thi dlj,c

Nha nuac co chinh sach dftu tu va khuy€n khich t6 chfrc, ca nhan tllam gia phat

126

trien the d\lc, the thao quftn chung, t~o co hQi cho mQi nguai khong phan bi~t lira tu6i,

gi6'i tinh, suc khoe, tlnh tr~ng khuy~t t~t duQ'c th\Ic hi~n quy€n ho~t dQng th€ d\lc, th€

thao d€ nang cao suc khoe, vui choi, giai tri;

thao cang cQng, bao

UBND cac cftp co trach nhi~m xay dlJIlg cac cang trlnh th€

darn nhan l\Ic v€ chuyen mon, nghi~p V\l th€ d\lc, th€

thao; xay d\Ing m~ng lu6'i cQng

tac vien th€

..d\lC, th€

thao co sa dap (mg yeu cftu ho~t dQng th€ d\lc, th€

thao cua cQng

d6ng dan cu;

M~t tr~n T6 qu6c Vi~t Nam va cac t6 chuc thanh vien cua M~t tr~ co trach

nhi~m v~n dQng hQi vien tham gia ho~t dQng th€ d\lc, th€ thao nh~m ren luy~n than th€,

nang cao suc khoe; ph6i hqp v6'i co quan quan ly nha nu6'c v€ th€ d\lc, th€ thao t6 chuc

bi€u di€n va thi dftu th€ thao quftn chung;

Co quan quan ly nha nu6'c v€

th€ d\lc, th~ thao cac cftp ph6i hqp v6'i t6 chuc xa

hQi-ngh€ nghi~p v€

th€

thao v~n dQng mQi nguai tham gia phat tri€n phong trao th€

d\lc, th€ thao, ph6 bi~n ki~n thuc, hu6ng d~n t~p luy~n th€ d\lc, th€ thao phu hqp v6'i sa

thich, lua tu6i, gi6'i tinh, ngh€ nghi~p; b6i dUOng chuyen mon, nghi~p V\l cho cQng tac

vien th€ d\lC, th€ thao co sa;

Co quan nha nu6'c, t6 chuc, doanh nghi~p co trach nhi~m t~o di€u ki~n d€ cang

chuc, vien chuc, nguai lao dQng trong dan vi mlnh duQ'c tham gia ho~t dQng th€ d\lc,

th€ thao. (Di~u 11 Lugt Thi d1:lc thi thao)

c)Thi d1:lc, thi thao cho nguiJi khuyit tgt

thao

Nha nu6'c t~o di€u ki~n cho nguai khuy~t t~t tham gia ho~t dQng th€ d\lc, th€

nh~m nang cao suc khoe, hoa nh~p cQng d6ng; bao darn co sa v~t chftt va ch~ dQ, chinh

:­

sach cho v~n dQng vien th€

thao khuy~t t~t t~p luy~n va thi dftu cac giai th€

thao qu6c

, , gia, quac te;

Nha nu6'c khuy~n khich t6 chuc, ca nhan h6 trQ' nguai khuy~t t~t tham gia ho~t

dQng th€ d\lc, th€ thao;

Co quan quan ly nha nu6'c v€

th€ d\lc, th€

thao cac cftp ph6i hqp v6'i t6 chuc xa

hQi-ngh€ nghi~p v€

th€

thao, co quan, t6 chuc co lien quan t~o di€u ki~n, hu&,1g d~n

nguai khuy~t t~t tham gia cac ho~t dQng th€ d\lc, th€ thao;

Cong trlnh th€

thao phai duQ'c thi~t k~ phu hqp d€ nguai khuy~t t~t tham gia ho~t

dQng th€ d\lc, th€ thao. (Di~u 14, Lugt Thi d1:lc thi thao)

d) Thd d1j-c, thd thao cho nguai cao tuJi

Nha nu6'c t~o di€u ki~n va khuy€n khich t6 chirc, ca rman cham 10 vi~c t~p luy~n,

bi€u di€n va thi dfiu th€ thao cho nguai cao tu6i;

~1~t tr~n T6 qu6c Vi~t Nam, HQi Nguai cao tu6i co trach nhi~m tuyen truy€n, v~n

dQng nguai cao tu6i tham gia ho~t dQng the d\lC, th€ thao.

CQng tac vien th€ d\lc, th€ thao la nguai co trlnh dQ chuyen mon th€ d\lc, th€ thao.

CQng tac vien th€ d\lc, th€

thao duQ'c tra thli lao khi thgc hi~n nhi~m V\l v~n dQng, t6

chirc, huOng dfrn mQi nguai t~p luy~n th€ d\lc, bi€u di€n-thi dfiu th€

ho~t dQng phat tri€n phong trao th€ d\lc, th€

thao va tham gia thao a co sa. (DiJu 5, Nghi ainh s6

112/2007/ND-CP)

d) D6i vai ca sa thd thao ngoai cong lq,p

Co sa th€ thao ngoai cong l~p duQ'c:

Dang ky tham gia cac giai thi dfiu qU6c gia, qu6c t€, duQ'c t6 chirc cac giai thi dfiu

th€

thao khi duQ'c co quan th€ d\lc th€

thao cling cfip d6ng y; Dang cai t6 chirc cac giai

th€ thao cua dia phuong, giai th€ thao qU6c gia, qu6c t€

t6 chirc t~i Vi~t Nam blnh d~ng

nhu cac co sa th€

thao cong l~p; Dang ky t6 chirc t~p hufin cac dQi tuy€n

th€

thao cua

cac dia phuong, nganh, qu6c gia; Ky hqp d6ng dao t~o v~n dQng vien th€

thao thanh

tich cao thea Chuang trlnh phat tri€n

th€

thao thanh tfch cao qu6c gia va tUng dia

phuang; Chuy€n nhuQl1g v~n dQng vien thea quy dinh v€ chuy€n nhUQl1g v~n dQng

vien do Lien doan, Hi~p hQi th€

thao qU6c gia ban harm; HQ'P d6ng lien k€t v6'i co sa

th€ thao cong l~p d€ sir d\lng, khai thac cac cong trlnh th€ thao cong cQng; Nh~n khoan,

thue cong trlnh th€

thao cua Nha nu6'c d€ cung Ung dich V\l th€ d\lc, th€

thao. (M1j-c II.

Thong tu s6 01/2007/TT-UBTDTF)

e) Tieu chudn c9ng tac vien thd d¥c, thd thao

La hufin luy~n vien, huOng dfrn vien th€

thao ho~c v~n dQng vien co d~ng cfip ill

cfip II tra len; C6 b~ng cfip v€ chuyen nganh th€ d\lc th€

thao ill b~c trung cfip tra len;

C6 gifiy chUng nh~n chuyen mon do Lien doan th€

thao qu6c gia, Lien doan th€

thao

qU6c t€

tuang Ung c~p; Co gifiy chUng nh~n duQ'c dao t~o chuyen mon do Sa Van hoa,

Th€ thao va Du lich tinh, thanh ph6 tf1Jc thuQc Trung uang cfip (d6i v6'i cac dia phuang avUng cao, vling sau, vling xa, hai dao n€u chua co nguai du tieu chuAn nay thl nhUng

128

nguai cong tac van hoa-xa hQi, doan thaOO nien, OOfmg h~t OOan phong trao th€ d\lc th€ thao ... duQ'c xet lam cQng tac vien.) (Ml:lc I1 Thong tu s6 OS/2007/TT-UBTDTF)

CQng tac vien th€ d\lc, th€

thao duQ'c Phong Van hoa-Thong tin cAp huy~n cAp the

cQng tac vien. (M~c 1.2 Thong tu s6 OS/2007/TT-UBTDTF)

Thu t\lC cAp the cQng tac vien: UBND cAp xa t6ng hQ'P, giri h6 sa d€n Phong Van

h6a-Thong tin cAp huy~n d€ nghi cAp the. H6 sa g6m: i) giAy d€ nghi cAp the cQng tac

vien cua UBND cAp xa; ii) ban sao van ban, chUng chi, giAy xac OO~n v€

trlnh dQ

chuyen mon; iii) giAy chUng nh~n du suc khoe cua ca sa y t€ da khoa cAp huy~n tra

ly lich co xac nh~n cua UBND xa, phuOng, thi trAn nai cu tro ho~c ca

len; iv) sa y€u quan cong tac; v) 02 anh 3x4. (M~c 1.3 Thong tu s6 OS/2007/TT-UBTDTF)

3.2.Mqt sa quy djnh v~ nhihlg hanh vi bi nghrem cAm troD'g hOft dqng th~

dl}c, th~ thao

LQ'i d\lng ho~t dQng th€ d\lc, th€

thao xfun ph~ lQ'i ich cua Nha nuac, quy€n va lQ'i

fch hQ'P phap cua t6 chuc, ca OOfu1; gay thi~t h~i d€n suc khoe, tiOO m~g con ngum, trai

vai d~o duc, thufin phong my t1.Ic va ban s~c van hoa dan tQc;

Sir d\lng chAt kich thich, phuong phap bi cAm trong t~p luy~n va thi dAu th€

thao

(sir d\lng chAt kich thich thuQc danh nl\lC bi cAnl trong qua trlnh ~p luy~n va thi dAu th€

thao; sir d\IDg OOfmg bai t~p, mon th€ thao ho~c cac phuong phap t~p luy~n va thi dAu gay

thi~t h~i d€n suc khoe, tinh mlJ11g con nguCri, trai v61 d~o duc, thufin phong my t1.Ic cua dan tQc ho~c anh huOng an niOO, tr~t u.r an toan xa hQi).

Gian l~n trong ho~t dQng th~ thao (gian l~n ten, tu6i, giai tiOO trong thi dAu th€

~

thao; trvc ti€p

lam sai l~ch k€t qua thi dAu th€

thao; gian l~n v€

thanh tfch va tuy€n

chQn nguai vao dQi tuy€n th€ thao, cac twOng nang khi€u th€ thao);

B~o l\lc trong ho~t dQng th€

thao (c6 y gay chAn thuang, chai tho b~o gay anh

thao; de dQa, xuc

huOng xAu d€n suc khoe cua nguai khac trong t~p luy~n, thi dAu th€

ph~m cac t6 chuc, ca nhan khi tham gia ho~t dQng th€ thao);

Can tra ho~t dQng th€ d\lc, th€ thao hQ'P phap cua t6 chuc, ca nhan (khong t6 chuc

cac ho~t dQng th€ d\lc, th€

thao cho cac t6 chuc, ca nhan lien quan trong ph~m vi chuc

nang va nhi~m V\l cua mlnh; khong bao dam cac di€u ki~n v€ ca sa v~t chAt, trang thi€t

thao trong ph~m vi OOi~m V\l cua mlnh; l~m d\lng quy€n

bi t~p luy~n va thi dAu th€

ho~c dung anh huOng cua mlnh d€ ngan can cac t6 chilc, ca nhan tham gia ho~t dQng

th€ d\lc, th€ thao);

Thd dll-c thi thao; DiJu 3 Nghj tJjnh s6 112/2007/ND-CP)

4. V@ du Ijch 4.1. MQt sa quy djnh v@ chinh sach phat tri~n du Ijch Nha nu&c c6 co ch€, chfnh sach huy dQng mQi ngu6n I\lc, tang d~u tu phat tri€n

Lqi d\lng chuc V\l, quy€n h~n lam sai I~ch k€t qua thi ddu th€ thao. (DiJu 10, Lugt

du Iich d€ bao dam du Iich Ia nganh kinh t€ mtli nhQn cua ddt nu&c.

Nha nu&c c6 chfnh sach khuy€n khfch, uu dai v€ ddt dai, tai ehirlh, tin d\lng d6i

v&i t6 chilc, ca nhan trong nu&c va t6 chilc, ca nhan nu&c ngoai d~u tu vao cac IInh V\lC

sau day: i) bao v~, ton t~o tai nguyen du Iich va moi truOng du Iich; ii) tuyen truy€n,

quang ba du Iich; iii) dao t~o, phat tri€n ngu6n nhan I\lc du Iich; iv) nghien e(ru, d~u tu,

h~ t~ng du Iich, co sa v~t chdt-ky thu~t du Iich, nh~p khfru phuong ti~n cao cftp ph\lc V\l

xay dlJIlg san phfrm du Iich m&i; v) hi~n d~i h6a ho~t dQng du Iich; vi) xay d\l1lg k€t cdu

eho vi~c v~n chuy€n khach du Iich, trang thi€t bi chuyen dung hi~n d~i cho co sa luu

tm du Iich h~ng cao va khu du Iich qu6c gia; vii) phat tri€n du Iich t~i noi c6 ti€m nang du Iich avung sau, vUng xa, vUng c6 di€u ki~n kinh t€- xa hQi kh6 khan nh~m sir d\lng lao dQng, hang hoa va dich V\l t~i ch6, g6p ph~n nang cao dan trf, x6a d6i, giam ngheo.

Nha nu&c b6 trf ngan sach cho cong mc quy ho~ch; h6 trq d~u til xay d\l1lg k€t cdu h~

tfutg do thi du Iich, khu du Iich, di€m du Iich; h6 trq eong me tuyen truy€n, quang ba du

Iich, bao v~, ton t~o ffii nguyen du Iich va moi truOng du Iich, nghien e(ru, (mg d\lng khoa

hQc va eong ngh~, dao t~o, phat tri€n ngu6n nhan I\lc du Iich.

Nha nu&c t~o di€u ki~n thu~ Iqi cho nguOi nu&c ngoai, nguOi Vi~t Nam dinh cu a nu&c ngoai vao Vi~t Nam du Iich; cong dan Vi~t Nam, nguOi nu&c ngoai aVi~t Nam di du Iich trong nu&c va nu&c ngoai; bao dam quy€n va Iqi fch hgp phap cua khach du Iich.

Nha nu&c t~o di€u ki~n thu~n Iqi d€

130

t6 chilc, ca nhan thuQc mQi thanh ph~n kinh t€, cac t~ng Igp dan cu tham gia ho~t dQng du Iich, rna rQng giao lUll hgp tac gifra du Iich Vi~t Nam v&i du Iich khu V1JC va qu6c t€.

Nha nu6'c khuy€n khich, ~o di€u ki~ hlnh thanh quy he; trg phat tribl du Ijch ill ngu6n dong gop Clla cac chu th~ huOng lQi ill ho~t dQng du ijch, ngu6n dong gop t1J nguy~n cua t6

chuc, ca nhan trong nu6'c va nu6'c ngoai. (DiJu 6,Lugt Du Itch)

4.2. 811 tham gia cua cQng dAng dan cO' trong phat tri@n du lich

CQng d6ng dan cu co quy€n

tham gia va huCmg 19i fch hQ'P phap tir ho~t dQng du

Ijch; co trach nhi~m bao v~ tai nguyen du Ijch, ban sAc van hoa dja phuong; gift gIn an

;

ninh, tr~t t\l, an tom xa hQi, v~ sinh inoi tmOng d~ t~o S\l hfrp dfrn du Ijch; C<)og d6ng

dan cu dugc ~o di€u ki~ d~ dftu tu phat tri~n du Ijch, khoi ph\lC va pMt huy cac lo~i h1nh van

hoa, ngh~ th~t dan gian, nganh, ngh€ thu cong truy€n th6ng; san xuftt hang hoa clla dja phuong

ph\lc V\l khach du Ijch, gop phfin nang cao dOl s6ng v~t chfrt va tinh thfin Clla nguOl dan dja

phuong. (DiJu 7Lu4t Du Itch)

4.3. Bao v~ moi truimg du lich

Moi tnrOng tlJ nhien., moi tnrOng xa hQi nhful van cfin dugc bao v~., ton ~o va phat tri~n

nhk bao dam moi tnrOng du Ijch xanh, s~ch, d~p, an ninh, an toilll, lanh m~ va van minh.

BQ, co quan ngang bQ trong ph~m vi nhi~m V\l, quy€n h~n cua mlnh ban hanh cac

quy djnh nh~m bao v~, ton t~o va phat tri~n moi tmOng du Ijch.

UBND cac cfrp co bi~n phap d~ bao v~, ton t~o va phat tri~n moi tmOng du Ijch

phil hQ'P v6'i th\lc t€ cua dja phuong.

T6 chuc, ca nhan kinh doanh du Ijch co trach nhi~m thu gom, xu ly cac lo~i chfrt thai phat sinh trong qua trlnh ho~t dQng kinh doanh; khAc ph\lc tac dQng tieu C\lC do

::

ho~t dQng cua mlnh gay ra d6i v6'i moi tmOng; co bi~n phap phong, ch6ng t~ n~n xa

hQi trong co So' kinh doanh cua mlnh.

Khach du Ijch, cQng d6ng dan cu dja phuong va cac t6 chuc, ca nhan khac co

trach nhi~nl bao v~ va gin gift canh quan, moi tmOng, ban sAc van hoa, thudn phong my t\lC cua dan tQc; co thai dQ (mg xu van minh, Ijch S\l nh~m nang cao hlnh imh dfrt nu6'c, con nguai va du lich Vi~t Nam. (DiJu 9, Lugt Du Itch)

4.4. MQt sA quy dinh v~ cae hanh vi bi nghiem eim

lQi fch qu6c gia, qu6c phong, an ninh, tr~t tlJ, an toan xa

Lam phuang h~i d€n chu quy€n,

hQi, truy€n th6ng van hoa, d~o duc, thufin phong my Wc cua dan tQc;

Xay d\ffig cong trlnh du lich khong thea quy ho~ch da duqc cong b6;

Xam h~i tai nguyen du lich, moi truCmg du lich;

Phan bi~t d6i xu v&i khach du lich, thu lqi b~t chiOO tir khach du lich;

TraOO giaOO khach, nai ep khach mua hang hoa, dich V\l.

KiOO doaOO du lich khong co gi~y phep kiOO doaOO, khong co dang kY kiOO doanh

ho~c kiOO doanh khong dung ngaOO, ngh~, phlJ.m vi kiOO doaOO.

Sir d\lng tu cach phap nhan cua t6 chuc khac ho~c cho nguai khac sir d\lng tu cach

phap ooan cua mlnh d€ ho~t dQng kinh doaOO trai phap lu~t.

Lqi d\lng chuc V\l, quy~n h~n d€ nh~ h6i lQ, sach nhi~u, gay phi~n ha cho t6

chuc, ca nhful kiOO doaOO du lich, khach du lich. (DiJu 12 Lu4t Du Itch).

thao, gia dlOO

Tom I,i, cac van ban quy ph~m phap lu~t v~ 1100 VlJC van hoa, th€

va du lich la OOting can cu phap If trong quan If va t6 chuc cac ho~t dQng trong cac

1100 VlJC tuong (mg tir trung uong d€n dia phuong. D6i v&i khu VlJC, trung mi~n nui va

vung dan tQc, cO' quan chuc nang va chiOO quy~n cac c~p cfrn can cu vao thlJc ti~n tlnh

hlOO dia phuong d€ v~n d\lng cac can phap If do sao cho phu hqp v&i tUng vung, dan

tQc d€ cac quy dinh cua phap lu~t thlJc SlJ di vao cUQc s6ng, phat huy hi~u qua trong

quan If OOa nu&c v~ lInh VlJC van hoa, gia dlnh, th€ thao va du lich.

**************

Call hoi thao luan

1) AOO (chi) hay neu rmting van ban va nQi dung quy diOO cO' ban v~ ho~t dQng

van hoa va kiOO doanh dich V\l van hoa cong cQng ?

2) AOO (chi) hay neu OOUng van ban va nQi dung quy diOO cO' ban v~ blnh d~ng

gi&i va ch6ng bao IlJc gia dlnh ?

3) Anh (chi) hay neu nhUng van ban va nQi dung quy dinh cO' ban v~ Th€ d\lc th€ thao?

4) AOO (chi) hay neu OOUng van ban va nQi dung quy dinh cO' ban v~ du lich?

112

Van ban tbam khao va tra CUll

1. V@ linb vl1c Van boa

- Lu~t Di san van hoa ngay 29/6/2001;

- Lu~t sua d6i, b6 sung rne>t s6 di€u cua Lu~t Di san van hoa ngay 18/6/2009;

- Nghj djnh s6 98/2010/ND-CP ngay 21/9/2010 eua Chinh phu quy djnh chi ti~t

thi hanh rne>t s6 di€u eua Lu~t Di san van hoa va Lu~t sua d6i, b6 sung rne>t s6 di€u

eua Lu~t Di san van hoa;

- Nghj djnh s6 86/2005/ND-CP ngay 08/7/2005 eua Chinh phu v€ quan If va

bao v~ di san van hoa du&i nu&c;

thao va

- Thong tu s6 04/20 1OnT-BVHTTDL ngay 30/6/2010 ella Be> Van hoa, Th€

Du Ijch quy dinh vi~c ki€rn ke di san van hoa phi v~t th€ va I~p h6 So' khoa hQC di san van

hoa phi v~t th€ d€ dua vao Danh rn\lc di san van hoa phi v~t th€ qu6c gia;

- Thong tu s6 13/2010/TT-BVHTTDL ngay 30/12/2010 eua Be> Van hoa, Th€ thao

va Du Ijch quy dinh trlnh U!, thu t1)c d€ nghj cong nh~n bao v~t qu6c gia;

- Thong tu s6 18/2010/TT-BVHTTDL ngay 31/12/2010 eua Be> Van hoa, Th€

thao va Du lich quy djnh v€ t6 chuc va hOl;lt de>ng cua bao tang.

2. V@ linb Vl1C Di~n anb

- Lu~t f)i~n anh narn 2006;

- Lu~t sua d6i, b6 sung Lu~t Di~n anh narn 2009;

- Nghi dinh s6 54/2010/ND-CP ngay 21/5/2010 eua Chinh phu quy dinh chi ti~t

thi hanh rne>t s6 di€u cua Lu~t Di~n anh va Lu~t sua d6i, b6 sung rne>t s6 di€u cua Lu~t

Di~n imh.

3. V@ bo,t dQog van boa va kinh doanh djcb Vl} van boa cong cqng

- Quy eh~ hOl;lt de>ng van hoa va kinh doanh djch V\l van hoa cong ce>ng ban hanh

kern thea Nghi dinh s6 103/2009/ND-CP ngay 06/11/2009 eua Chinh phu;

- Thong tu s6 04/2009/TT-BVHTTDL ngay 16/12/2009 eua Be> Van hoa, Th€

thao va Du Ijch quy djnh chi ti~t thi hanh rne>t s6 quy djnh tl;li Quy ch€ hOl;lt de>ng van

hoa va kinh doanh djch V\l van hoa cong c9ng ban hanh kern thea Nghj djnh s6

103/2009/ND-CP;

4. V@ ThO' vi~n

- Phap l~nh Thu vi~n ngay 28/8/2001;

- Nghj djnh s6 72/2002/ND-CP ngay 06/8/2002 eua Chinh phu quy djnh chi ti~t

thi hanh Phap l~nh Thu vi~n;

- Nghj djnh s6 02/2009/ND-CP ngay 06/01/2009 eua Chinh phu quy djnh v€

t6

ehuc va ho~t d9ng cua thu vi~n tu nhan c6 ph\lc V\l c9ng d6ng;

- Thong tu s6 56/2003/TT-BVHTT ngay 16/9/2003 eua B9 Van hoa-Thong tin huOng d~n chi ti~t v€ di€u ki~n thanh l~p thu vi~n va thu t\lC dang kY ho~t d9ng thu

vi~n;

- Quy~t djnh s6 77/2008/QD-BVHTTDL ngay 28/8/2008 eua B9 twOng B9 Van

hoa, Th€

thao va Du ljch ban hanh Quy eh~ mfru v@ t6 chuc va ho~t d9ng cua thu vi~n

xa, phuOng, thj trftn.

- Quy eh~ san xuftt, xuftt kh§u, nh~p khAu, lUll hanh, kirth doanh bang am thanh, ilia

am thanh, bang hlnh, ilia hlnh ea nh~c, san khftu ban hanh kern thea Quy~t djnh s6

55/1999/QD- BVHTT ngay 05/8/1999 eua B9 twOng B9 van hoa-Thong tin;

- Quy eh~ d~y am nh~c ban hanh kern thea Quy~t djnh s6 07/2003/QD-BVHTT

ngay 13/3/2003 eua B9 truOng B9 Van h6a-Thong tin;

- Quy eh~ sao chep tac phAm t~o hlnh ban hanh kern thea Quy~t djnh s6

17/2004/QD-BVHTT ngay 05/5/2004 eua B9 twOng B9 Van h6a-Thong tin;

5. V@ th1!c hi~n n~p s6ng van minh trong vi~c cam, vi~c tang va l~ hQi

- Chi thj s6 27-CT/TW ngay 12/01/1998 eua B9 Chinh trj (kh6a VIII) v€

th\lc

hi~n n~p s6ng van minh trong vi~c cu&i, vi~c tang va l~ h9i;

- Chi thj s6 14/1998/CT-TTg ngay 28/3/1998 eua Thu tuOng Chinh phu v€

thlJc

hi~n n€p s6ng van minh trong vi~c cu&i, vi~c tang va l~ h9i;

- Quy~t djnh s6 308/2005/QD-TTg ngay 25/11/2005 eua Thu tuOng Chinh phu ban

hanh Quy eh~ thlJc hi~n n~p s6ng van minh trong vi~c cum, vi~c tang va l~ h9i;

134

- K€t lu~n s6 51-KL/TW ngay 22/7/2009 eua BQ Chinh tri (kh6a X) v€

ti€p

t\lC

th\lc hi~n Chi thi s6 27-CT/TW ngay 12/01/1998 eua BQ Chinh tri (kh6a VIII) v€

th\lc

hi~n n€p s6ng van minh trong vi~c cuai, vi~c tang, l€ hQi;

- Thong tu s6 04/2011/TT-BVHTTDL ngay 21/01/2011 eua BQ Van h6a, Th€

thao va Du Iich quy dinh v€ vi~e th\lc hi~n n€p s6ng van minh trong vi~c cuai, vi~c

tang va l€ hQi.

:

6. v~ quing cao

- Phap l~nh Quang cao ngay 16/11/2001;

- Nghi dinh s6 24/2003/ND-CP ngay 13/3/2003 eua Chinh phu quy dinh chi ti€t

thi hanh Phap l~nh Quang cao;

- Thong tu s6 43/2003/TT-BVHTT ngay 16/7/2003 eua BQ Van h6a-Thong tin

hu6ng dftn th\lc hi~n Nghi dinh s6 24/2003/ND-CP;

- Thong tu s6 79/2005/TT-BVHTT ngay 08/12/2005 eua BQ Van h6a-Thong tin

sua d6i, b6 sung mQt s6 quy dinh cua Thong tu s6 43/2003/TT-BVHTT;

7. v~ lim sang van boa cO' sa

- Lu~t Thi dua, Khen thuOng nam 2003, sua d6i, b6 sung nam 2005;

- Nghi dinh s6 121/2005/ND-CP ngay 30/9/2005 eua Chinh phu quy dinh chi ti€t

va hu6ng dftn thi hanh rnQt s6 di€u cua Lu~t Thi dua, Khen thuOng va Lu~t sua d6i, b6

sung rnQt s6 di€u cua Lu~t Thi dua, Khen thuOng;

- Quy eh€ cong nh~n danh hi~u "Gia dlnh van h6a", "Lang van h6a", "T6 dan ph6

van h6a" ban himh kern thea Quy€t dinh s6 62/2006/QD-BVHTT ngay 23/6/2006 eua

BQ truOng BQ Van h6a-Thong tin;

- Thong tu lien tich s6 01/2006/TTLT/MTTW-BVHTT ngay 23/6/2006 eua Uy

ban Trung uong M~t tr~n T6 qu6c Vi~t Nam va BQ Van h6a-Thong tin hu6ng dftn ph6i

hqp chi d~o nang cao ch~t IUQllg CUQc v~ dQng "Toan dan doan k€t xay d\lllg dai

s6ng van h6a &khu dan cu";

thao

- Thong tu s6 03/2009/TT-BVHTTDL ngay 28/8/2009 eua BQ Van h6a, Th€

va Du lich quy dinh chuc nang, nhi~m V\l, quy€n h~n va cO' cfru t6 chuc cua Trung tam

Van h6a tinh, thanh ph6 tflJc thuQc Trung UOl1g;

- Thong tu s6 11/2010/TT-BVHTTDL ngay 22/12/2010 cua BQ Van h6a, Th€

thao va Du Ijch quy djnh tieu chi cua Trung tam Van h6a-Th€ thao qu~n, huy~n, thj xa,

tharm ph6 tI1Jc thuQc tinh;

thao va

- Thong ill s6 12/2010nT-BVHTIDL ngay 22/12/2010 cua BQ Van h6a, Th€

Du Ijch quy djnh rnfru v~ t6 chfrc, hO<;lt dQng va tieu chi cua Trung tam Van h6a-Th€ thao xa.

8. V~ Gia dinh

- Lu~t Blnh d~ng gi6'i ngay 29/11/2006;

tri€n

- Chi thj s6 10/2007ICT-TTg ngay 03/5/2007 cua Thu tuOng Chinh phu v€

khai thgc hi~n Lu~t Blnh d~ng giai;

- Nghj djnh s6 70/2008/ND-CP ngay 04/6/2008 cua Chinh phu quy djnh chi ti€t

thi hanh mQt s6 di€u cua Lu~t Blnh d~ng gi6'i;

- Nghj djnh s6 48/2009/ND-CP ngay 19/5/2009 cua Chinh phu v€ cac bi~n phap

bao dam blnh d~ng gi6'i;

- Nghj djlID s6 55/2009/ND-CP ngay 10/6/2009 cua Chinh phu v€ xu ph<;lt vi

ph<;lm hanh chfnh v€ blnh d~ng giai;

- Quy€t djnh s6 2351/QD-TTg ngay 24/12/2010 cua Thu tU611g Chinh phu phe

duy~t Chi€n Iugc qu6c gia v€ blnh d~ng gi6'i giai dO<;ln 2011-2020;

- Lu~t Phong, ch6ng b<;lo Igc gia dlnh ngay 21/11/2007;

- Chi thj s6 16/2008/CT-TTg ngay 30/5/2008 cua Thu tuOng Chinh phu v€ vi~c t6

chfrc tri€n khai thi hanh Lu~t Phong, ch6ng b<;lo 19c gia dlnh;

- Nghj djnh s6 08/2009/ND-CP ngay 04/02/2009 cua Chinh phu quy djnh chi ti€t

va huOng dfrn thi hanh mQt s6 di€u cua Lu~t Phong, ch6ng b<;lo 19c gia dlnh;

- Nghj djnh s6 110/2009/ND-CP ngay 10/12/2009 cua Chinh phu quy djnh v€ xu

ph<;lt vi ph<;lm hanh chfnh trong IInh VlJC phong, ch6ng b<;lo I\lc gia dlnh;

- Quy€t djnh s6 2879/QD-BVHTTDL ngay 27/6/2008 cua BQ truCmg BQ Van h6a,

Th€ thao va Du Ijch v€ vi~c tri€n khai rno hlnh can thi~p phong, ch6ng b<;lo Igc gia dlnh

tren toan qu6c;

va Du Ijch quy djnh chi ti€t v€

- Thong tu s6 02/2010/TT-BVHTTDL ngay 16/3/2010 cua BQ Van h6a, Th€ thao thu t\lC dang ky hO<;lt dQng, giai th€ co sa h6 trg n<;l11

136

nhan b~o l\lc gia dlnh; cO' sa tu vAn v~ phong, chf>ng b~o l\lc gia dlnh; tieu chu~n cua

t~p huAn phong, chf>ng b~o l\lc gia dlnh.

9. v~ Th~ d\lc, th~ thao

nhan vien tu vAn; cAp the nhan vien tu vAn, chUng nh~n nghi~p V\l cham s6c, tu vAn va

- Lu~t Th€ d\lc, th€ thao nam 2006;

- Quy€t dinh sf> 2198/QD-TTg ngay 03/12/2010 cua Thu tuOng Chinh phu v~ vi~c

phe duy~t Chi€n lugc phat tri€n th€ d\lc, th€ thao Vi~t Nam d€n nam 2020;

- Nghi dinh sf> 112/2007/ND-CP ngay 26/6/2007 cua Chinh phu quy dinh chi ti€t

va huOng dftn thi hanh mQt sf> di~u cua Lu~t Th€ d\lc, th€ thao;

- Nghi dinh sf> 69/2008/ND-CP ngay 30/5/2008 cua Chinh phu v~ chinh sach

khuy€n khich xii hQi h6a df>i v6'i cac ho~t dQng trong lInh V\lC giao d\lc, d~y ngh~, y t€,

van h6a, th€ thao, moi truOng;

- Thong tu sf> 01/2007/TT-UBTDTI ngay 09/01/2007 cua Uy ban Th€ d\lc, th€ thao

huOng dftn Nghi dinh sf> 53/2006/NI)-CP ngay 25/5/2006 cua Chinh phu v~ chinh sach

khuy€n khich phat tri€n cO' sa cung (mg dich V\l ngoai cong l~p trong lInh VlJc th€ d\lc, th€

thao;

- Thong tu sf> OS/2007/TT-UBTDTT ngay 20/7/2007 cua Uy ban Th€ d\lc, th€

thao huOng dftn th\lc hi~n mQt sf> quy dinh cua Nghi dinh sf> 112/2007/ND-CP;

- Thong tu sf> 02/2009/TT-BVHTTDL ngay 17/3/2009 cua BQ Van h6a, Th€ thao

t~i dia phuong;

va Du lich huOng dftn vi~c t6 chuc va danh gia phong trao th€ d\lc th€ thao quftn chung

- Thong tu sf> 07/2010/TT-BVHTTDL ngay 28/7/2010 cua BQ Van h6a, Th€ thao

va Du lich quy dinh v~ quan ly ho~t dQng chuyen mon cua hQi c6 dQng vien th€ thao;

- Thong tu sf> 12/2010/TT-BVHTTDL ngay 22/12/2010 cua BQ Van h6a, Th€

thao va Du lich quy dinh mftu v~ t6 chuc, ho~t dQng va tieu chi cua Trung tam Van

h6a-Th€ thao xii;

- Thong tu sf> 15/2010/TT-BVHTTDL ngay 31/12/2010 cua BQ Van h6a, Th€

thao t6 chuc ho~t dQng thao va Du lich quy dinh di~u ki~n ho~t dQng cua cO' sa th€

billards va snooker;

- Thong tu s6 16/201OffT-BVHTTDL ngay 31/12/2010 eua BQ Van hoa, Th€ thao va

10. V@ Du Itch

Du Iich quy dinh di€u ki~n hot:lt dQng cua cO' So' th€ thao t6 chilc hot:lt dQng th€ d\lc th€ hlnh;

- Lu~t Du Iich;

- Nghi dirlh s6 92/2007/ND-CP ngay 01/6/2007 eua Chinh phu quy dinh chi ti€t

thi hanh mQt s6 di€u cua Lu~t Du Iich;

thao va - Thong tu s6 88/2008/TI-BVRTIDL ngay 31/12/2008 eua BQ Van hoa, Th€

Du Iich huOng dAn th\1c hi~n Nghi dinh s6 92/2007/ND-CP v€ luu 1:rU du Iich;

- Thong tu s6 89/2008/TT-BVHTTDL ngay 31/12/2008 eua BQ Van hoa, Th€

thao va Du Iich hu6ng d~n th\1c hi~n Nghi dinh s6 92/2007/ND-CP v€ kirm doanh 1ft

hanh, chi nhanh, van phong dt:li di~n cua doanh nghi~p du Iich nu&c ngoai tt:li Vi~t

Nam, hu6ng d~n du Iich va xue ti€n du Iich;

- Thong tu lien tich s6 06/2009/TTLT-BCA-BVHTTDL ngay 22/7/2009 eua BQ

C6ng an va BQ Van hoa, Th€ thao va Du Iich hu6ng d~n ph6i hqp cong tac bao v~ an

138

ninh qu6c gia va tr~t t\1, an toan xa hQi trong hOt:lt d<)ng du Iich;

KHAI QUAT VE VAN HOA KHU VVC MIEN NUl, TRUNG DU, viJNG DAN TQC

PGS, TS. LE NGQC THANG

Thai IUQ'Ilg: 8 ti~t(*)

A. Ml}C DicH, YEu cAu

;

1. Ml}.c dich:

- Cung cdp cho hQc vien nhfrng ki~n thuc cO' ban v~ van hoa khu V\lC mi~n nlii,

trung du, vung dan t<)c & nu&c ta.

- Bi~t v~n d\lng nhfrng d~c di~m van hoa khu VlJC mi~n nlii, trung du, vung dan

t<)c &dia phuong mlnh vao ho~t d<)ng tham mUll, quan Iy va t6 chuc cac ho~t d<)ng van

hoa, gia dlnh, th~ thao, du lich tren dia ban xa.

2. Yell cAn: HQc vien nfun duqc d~c di~m van hoa khu VlJC mi~n nlii, trung du,

vung dan t<)c, d6ng thai (mg d\lng co hi~u qua trong ho~t d<)ng th\lc ti€n &dia phuong.

B.NQIDUNG

Khu V\lC mi~n nlii, trung du, vUng dan t<)c la khu V\lC dia-van hoa, dia-kinh t~,

dia-chfnh tri... co d~c di~m rieng, khac v&i khu V\lC d6ng b~ng, ven bi~n, hai dao. Bay

lei dia ban sinh s6ng lau dai cua c<)ng d6ng cac dan t<)c thi~u s6. Trong qua trlnh sinh

s6ng t~i cac khu V\lC dia Iy khac nhau til B~c vao Naill, til cac khu V\lC reo cao, reo

::

gifra, cao nguyen hay thung lung, chan nlii, d6ng b~ng, ven bi~n, chau th6... d6ng bao

cac dan t<)c da sang t~o ra nhi~u gia tri van hoa vat th~, phi v~t th~ d~c s~c mang d~m

ddu dn g~n v&i cac di~u ki~n t\l nhien, vUng dia IY. Do lei nhfrng gia tri van hoa do cac

c<)ng d6ng dan t<)c sang t~o trong qua trlnh sinh t6n va phat tri~n giau ban s~c rieng,

t~o nen tinh da d~ng trong tinh th6ng nhdt cua van hoa Vi~t Nam.

Nh~n thuc van hoa cac dan t<)c nu&c ta co nhi~u phuong phap, m6i phuong phap

co nhfrng Uti di~m nhdt dinh. Hi~n nay co cac phuong phap, nh~n thuc v~ van hoa cac

dan t<)c cO' ban sau:

(*) - Ly thuy~t: 4 ti~t; Thao lu~n: 4 ti~t

- Nhgn thirc, phan logi van hoa cac dan t(Jc theo ng6n ngu: Phuong phap nay co

lQ'i th€ tIm hi€u van hoa va quan h~ van hoa cae dan tQc thea chi€u Ijch su; nghien cUu

van hoa cac dan tQc thea m6i quan h~ vai nhau trong di~n trlnh phat tri€n cua tQc

nguai va qu6c gia. Cac dan tQc co ngu6n g6c gftn giii nhau thl cling thuQc dong ho~c

nhom ngon ngfr ~

- Tiip cgn van hoa cac dan t(Jc nuac ta theo Vung van hoa: La giai thi~u van hoa l~y tieu chi vUng dja ly t\1 nhien co d~c di€m rieng rna a do cac tQc nguai thuQc nlQt ho~c nhi€u nhom ngan ngfr sinh s6ng lam an giao thoa van hoa v&i nhau va t~o ra nhUng net van hoa n6i trQi cua vung dja Iy nhan van do khac v&i vling khac.

- Tiip cgn theo tieu chi Van hoa vgt th~ va Van hoa phi vgt th~ ...

Bai nay gi&i thi~u van hoa thea goc dQ vung van hoa, lam can cu d€ cang chuc

tham mUll, tu v~n cho cftp uy, chinh quy€n va giai van hoa xa co them nh~n thuc d€ quy€t cac v~n d€ quan Iy va t6 chuc cac ho~t dQng van hoa aco sa ngay mQt t6t hon, dap Ung yeu cftu phat tri€n nang than m&i hi~n nay.

1. Khai ni~m, pban lo,i va d,c trU'ng van boa viIng

1.1. Khai nifm

* Van hoa vUng la gl ?

Trong nhUng nam 90 cua th€ ky tru&c va dftu th€ ky nay, van hoa vUng duQ'c chu trQng nghien cUu anu&c ta. Qua cac cang trlnh nghien cUu cua cac nha khoa hQc, khai

ni~m van hoa vung ngay cang duQ'c sang t6:

Van hoa vung la van hoa cua m(Jt midn ddt (g6m m(Jt sa dia phuang, dan vi hanh

chfnh, mot hoijc m(Jt sa dan t(Jc)co nhfmg didu ki?n tlf nhien khu hi?t vai khu VlfC khac, ma a do con nguai- c(Jng d6ng cac dan t(Jc trong qua trinh sinh sang dil thfch Ung va sang tgo ra nhfmg gia trt van hoa vgt th~ va phi vgt th~ mang dijc trung rieng, ma

chung ta co th~ phan hi?t dU(1c vai van hoa cac vung khdc.

1.2. Phan lo,i

Til khai ni~m do, nguai ta ti€n hanh phful lo~i vUng van h6a a nu&c ta d€ nh~n thuc nhUng gia trj va s~c thai rieng cua no trong buc tranh van hoa chung cua dan tQc

Vi~tNam.

140

- Vung van hoa t16ng bang Bac B6

- Vung van hoa cac dan !6c vung van hoa DongBac- Vi?! Bac

- Vung van hoa cac dan f6c vung Tay Bac va mi~n nui Bac Trung B6

- Vung van hoa duyen hili Trung va Nam Trung B6

- Vung van hoa cac dan t6c vung van hoa Truirng San- Tay Nguyen

- Vung van hoa cac dan !6c vitng van hoa Nam B6 (Gia Dinh- Nam B6; hogc

Dong Nam B6 va Tay Nam B6)

Theo S\l phan vung va gi6'i thi~u van hoa thi anu6'c ta co cac vung van hoa sau:

Trong cac vung van hoa, tuy tinh hlnh d~c di€m khach quan, C\l th€

rna co th€ phan lo~i thanh cac "ti€u vung" nArn trong cac vung van hoa duQ'c d€ c~p a tren. Bai nay chi d€ c~p d€n vUng van hoa lien quan d€n khu V\lC trung du, mi€n nlii va vung

1.3. J)~e trllng eua eae viIng van boa «nllO'e ta.

- Vung van hoa Dong Bac: Bao g6m van hoa cua hon 20 dan tQc thuQc cac nhom

dan tQc thi€u s6.

ngon ngfr Tay-Thai, I-Imong Dao, Han-T~ng...sinh s6ng chu y€u tren dia ban cac tinh

Lao Cai, Ha Giang, Cao BAng, Tuyen Quang, L~ng Son, Quang Ninh, Bilc C~n, Thai

Nguyen.

Cac nha dia ly chia vung nay thanh Vi~t Bilc, Dong Bilc, tuy nhien tren blnh di~n

ki€n t~o dia chftt co net tuong d6ng v6'i vung LUOng Quang nam Trung Qu6c. Day la

vung co tu6i ki€n t~o dia chfit s6m, dia hinh it bi ehia cilt so v6'i Tay Bile, nen til xa

xua giao thong di l~i tuong d6i thu~n ti~n, la vung cua ng6 giao lUll gifra d6ng bAng

l~nh nhftt nu6'c v€ mua dong; dQng th\le v~t mang tiOO chuy€n

Bilc BQ v6'i nam Trung Qu6c. Khu V\l nay chiu anh huOng cua ch€ dQ gio nlua, khi h~u

ti€p til c~n OOi~t d6'i

sang on d6'i.

D6ng bao cac dan tQc sinh s6ng trong vUng chu y€u

la Tay, NUng, H'mong, Dao, san Chay, Kinh...trong d6 nguOi Tay la cQng d6ng ban dia, lau dai, co dan s6 dong,

dan tQc sinh s6ng bAng ngh€ nang, vira lam ruQng nu6'e vilng thung lung vila lam nuong

trlnh dQ phat tri€n kinh t€- xii hQi cao, co anh huOng tm mQt s6 dan tQc trong vUng. Cae

rfty du canh tren vUng nlii. Ngh€ thu eong va giao thuong hang hoa wong d6i phat tri€n.

Chq tra thanh mQt trong nhUng trung tam giao lUll kinh t€, sinh ho~t van h6a mang d~c

trung vUa vUng.

Til trong lich su, vung Vi~t B~c-Dong B~c da thuQc cuong V\lC nu&c Van Lang­

Au L~c, la mi€n "phen d~u" eua qu6c gia D~i Vi~t, g~n b6 v&i ch~t che v&i mi€n trung

tam, v&i nguO'i Kinh mi€n

trung chau ch6ng l~i mUll d6 thon tinh va d6ng h6a cua

phong ki€n phuong B~c. Day cfing la cua nga, hanh lang giao lUll van h6a gifra nu&c

ta v&i phia B~c qua nhi€u tll€ kY. Do v~y, vung nay khong chi phan anh SlJ anh huOng

cua van h6a nguO'i Kinh rna con thfty ra anh huOng cua van hoa Han.

D~c trung van h6a cua vung Dong B~c-Vi~t B~c duQ'c phan anh qua n€p s6ng lau

dO'i cua cu dan mi€n

thung lfing h~p, cach thuc (mg xu va su d\lng ngu6n nu&c chay;

hlnh thuc xay cftt nha san hlnh vuong, b6n mai, nha dftt trlnh tuOng, nha phong thu mi€n bien gi&i; a cac lo~i trang ph\lc va van h6a Am thlJc (dung g~o, ngo, ua dung rna, ua nftu thuc an ki€u xao, ran... ) mang nhi€u anh huOng til phuong B~c... Cac hlnh

thuc tin nguOng pha trQn gifra tin nguOng dan gian v&i (tin nguOng nong nghi~p thO'

cung t6 tien... ) v&i anh huOng cua D~o giao, Ph~t giao ... Cac hlnh thuc Sil1h ho~t cQng

d6ng th€ hi~n qua hlnh thuc l€ hQi c6 truy€n va qua hlnh thuc van h6a chQ'. Cac hlnh

thuc van hQc truy€n mi~ng cua cac dan tQc trong vung th€ hi~n SlJ giao thoa van h6a va

qua trlnh cQng cu lau dO'i gifra cac dan tQc trong vUng ...

Van h6a cac dia phuong trong vUng vila phan anh nhUng s~c thai phong phil vila

la y€u

t6 t~o nen di~n m~o chung cua vung. Co th€ xenl ti€u vung van h6a Xu L~ng

v&i s~c thai van h6a Tay, Nung ... la tieu bi€u cho s~c thai d6. Khu VlJC nay con co ti€u

vung phia dong L~ng Son va Quang Ninh v&i van h6a cac dan tQc San DIU, Dao,

Hoa... Reo cao dQc bien gi&i Vi~t- Trung, til B~c Ha, MuOng Khuong (Lao Cai) d€n

quan D6ng Van, Meo V~c, Xin Mftn (Ra Giang) ... la dia ban sinh s6ng va s~c thai van

hoa cua cQng d6ng H'mong, Dao va mQt bQ ph~ cu dan T~ng-Mianma. Lo~i hlnh

kinh t€ nuong rfty, nhUng sang t~o van hoa v~t th€ (nha cua, trang ph\lc, cong C\l, d6

dung sinh ho~t... ), cac gia tri van h6a phi v~t th€ (l€ hQi, tin nguOng, ton giao... ) cua

cac dan tQc khu VlJC nay cho thfty ra nhUng s~c thai van h6a rieng cua cu dan vung cao.

- Vung van hoa cac dan t9c vung Tdy Biic va miJn nui Biic Trung B9- Bao g6m

van hoa cua hon 20 tQc nguO'i thuQc cac nh6m ngon ngfr: Tay-Thai, Hmong-Dao,

Mon-Kha mer, T~ng-Mianma...sinh s6ng tren dia ban cac tinh Di~n Bien, Lai Chau,

142

Son La, Hoa Blnh va mQt phAn cac tinh b~c Khu B6n (Thanh- Ngh~) cu. Day la khu

V\lC thuQc suOn phia tay day Hoang Lien Son va b~t dAu cua day TruOng Son v6i d~c

di€m dia hlnh chia c~t, nlii cao, dirt gay dia hlnh va t~o thanh h~ th6ng thung lung,

song su6i thea huOng tay b~c-dong nam; v6i h~ th6ng cae con song IOn nhu song Da,

song Ma, song Chu, song Lam... Khi h~u it chiu anh huCmg cua gio mila dong l B~c,

hlnh thanh hai mua kho va mua mua trong nam, mang tinh l\lc dia ro net hon vUng

Dong B~c. H~ th6ng th\lc v~t di€n hlnh cho lo~i rirng thuOng xanh nhi~t d6i va c~n

nhi~t d6i. Phuong thuc canh tac nuong rfty cua cu dan Mon-KhO' me, H'mong­

Dao...trong vUng da tac dQng khong it d€n S\l suy giam cua di~n tich rirng.

S\l thich (mg cua cac dan tQc trong khung cimh di~u ki~n t\l nhien tren day da ~o ra ba

vUng can quan ro net: Canh qUi1n vung thung lung long chilo th6p: Day la nai sinh s6ng, him an clla cac dan tQc Thai, L\l, Lao, MuOng... ; Canh quan vitng suim nui th6p: Nai sinh s6ng lam an cua cac dan tQc nhom Mon-KhO' me; Cimh quan vUng reo nlii cao: Nai sinh s6ng lam an cua cae dan tQc nhom ngon ngfr H'mong-Dao va eu dan T~g-Mianma...

Trong vung hi~n co hon 20 tQC nguai cu tro, trong do nguai Thai co dan s6 dong,

co trlnh dQ kinh t€- xa hQi phat tri€n va co anh huCmg khong nh6 d€n cac dan tQc trong

vilng. Van hoa Thai co quan h~ va anh huCmg t6i van hoa MuOng, Mon-KhO' me (Xinh

Mun, KhO' Mu, Mang, Khang, d Du) tren nhi~u blnh di~n nha cira, trang ph\lc, frm th\lC va trong tin nguOng dan gian, van hQc ngh~ thu~t. d vung nlii Son La, Hoa Blnh, Thanh Ngh~, giao thoa van van Thai- MuOng kha m~t thi€t giua hai cQng d6ng nguai

nay. M6i quan h~ gifra Thai v6i cac tQc nguai T~ng- Mianma ( Phu La, La Hu, C6ng,

Si La, Lo Lo, Ha Nhl) va H'mong, Dao ... tuy khong ch~t che, lau dai nhu v6i nguai

MuOng va cu dan Mon-KhO' me...song ngon ngfr Thai tra thanh ngon ngfr giao ti€p

chung trong vung cung nhu mQt s6 hi~n tuqng van hoa Thai duQ'c cac tQc nguai ua

chuQng va sir d\lng nhu tlii th6 cfrm, khan pieu, phong each ki€n trlic nha san...

Vilng van hoa nay co th~ nh~n thfty g6m ba ti€u vUng cO' ban: Ti€u vUng van hoa

Tay B~c; ti€u vUng van hoa mi~n nlii B~c Trung bQ (Thanh-Ngh~) va ti€u vUng van

hoa h6n hQ'P MuOng-Thai (MQc Chau, ThuOng Xuan, Phu Yen, Mai Chau... )

Tidu vitng van hoa Tdy Biic bao g6m lanh th6 cac tinh Lai Chau, Son La, Di~n

Bien, Hoa Blnh, Yen Bai ...hay phia tay cua day hoang Lien son v6i 12 chau Thai (xip

x6ng chau thay) v6i cac trung tam: MuOng Lo, MuOng Thanh, MuOng Mu6i, MuOng

Lay~ MuOng Tfrc, MuOng V(J.t, MuOng Chi€n ... ). Nai di€n ra qua trinh giao thoa va

ti€p bi€n van hoa gifra cac nhom Thai tr~ng, Thai den, v&i cac cQng d6ng Mon-Kha

me, T~ng-Mianma...

Tidu vung van hoa mi~n nui B6c khu TV (Thanh Ngh~) la dia ban hon cu chu y€u gifra tQc nguai Thai v&i cac dan tQc Mon-Kha me, Hmong-Dao. Cac nhom Thai aday co ngu6n g6c til Tay BAc chuy€n vao (Tay Thanh, Tay MuOng, Tay Hang T6ng ... ).

Nai day khong chi di€n ra m6i quan h~ va giao thoa van hoa Thai-Mon Khame, Thai­

MuOng, rna con giao thoa van hoa Vi~t-Lao t~o nen S\l khac bi~t v&i vUng Tay B~c.

Tidu vung h6n cu Muirng- Thai thuQC dia ph~n cac tinh San La, Hoa Blnh, Thanh

Hoa. T(J.i mQt s6 huy~n thuQc cac tinh tren, d6ng bao Thai, MuOng co qua trlnh sinh

s6ng lau dai nen van hoa co S\l giao thoa va anh huOng l~n nhau mQt cach sau s~c. Do

la S\l anh huOng qua l(J.i gifra Thai va MuOng va MuOng d6i v&i Thai. S\l giao thoa do

da d€

l(J.i nhUng k€t qua rna d6i khi chling ta kho phan bi~t dau la nguai Thai va nguai

MuOng (qua Trang ph\lc, Nha cira, Am th\lc ... ).

s~c thai van hoa vUng Tay B~c va B~c khu IV con bi€u hi~n qua canh quan sinh

thai g~n v&i moi truOng va dia ban cu trUe Cu dan Thai-MuOng thuOng g~11 bo v&i cac

thung lung, vung thfrp v&i kinh t€ Ilia nu&c la chu d(J.o; cu dan Mon Mon-Kha me va mQt bQ ph~n Hmong-Dao sinh t\llam an areo gifra; co cau "Xa an thea lira, Thai an thea nu&c". Cu dan H'm6ng-Dao va T(J.ng-Mianma sinh th\l va lam an chu y€u akhu V\lC reo cao.

- Vung van hoa duyen hdi B6c Trung B(J: Bao g6m van hoa cua cac tQc nguai

Kinh-Cham sinh s6ng tren dia ban vUng d6ng b~ng ven bi€n chu y€u

thuQc cac tinh

Thanh Hoa, Ngh~ An, Ha TInh, Quang Blnh, Quang Tri, Thila Thien Hu€. Day la dai

d6ng b~ng nh6 h~p n~m gifra bi€n Dong va day TruOng San v&i th€ chan ki€ng: D6ng

b~ng-rirng nlii -bi€n khai; la vUng g~n v&i nhi€u bi€n c6 lich sir til thm c6 d(J.i, phong

ki€n va hi~n d(J.i; g~n v&i cac dfru ~n cua n€n van minh Vi~t c6 va quan h~ cua nguai

Kinh va cac dan tQc thi€u s6 vUng trung du, mi€n nlii.

Vung van hoa nay co th€ phan thanh cac ti€u vUng nhu; ti€u vUng van hoa Xu

Thanh (mang tinh chuy€n ti€p);

ti€u vUng van hoa Xu Ngh~ hay Ngh~ -TInh, ti€u vung

van hoa Birm Tri Thien. M6i ti€u vUng co nhUng s~c thai rieng mang d~m, d~u ~n dia

phuang v€ van hoa v~t th€, phi v~t th€ va quan h~ tQc nguai.

144

Day la vung van hoa g6m ph~n d~t tit deo Hai Van a phia B~c d€n giap Dong Nam BQ a phia nam nay thuQc cac tinh Quang Nam-Da NAng, Quang Ngai, Blnh Djnh, Phil Yen, Ninh Thu~n, Blnh Thu~n. Day la vUng d6ng bAng nho h~p xen Iftn v6'i

cac day nlii Ian ra bi~n, nAm gifra bi~n Dong va Tay Nguyen. Tru6'c Cong nguyen, cu

dan nai day da sang t~o van hoa Sa Huynh g~n glii v6'i minh Dong San. T6 tien nguai

Cham da xay dl)llg nen Vuang qu6c Cham Pa v6'i n€n van hoa f\IC ra. Day cling la

vung dien ra SlJ giao thoa van hoa Vi~t- Cham tit th€ ky XV tra l~i day.

Co th~ th~y vUng nay co ba ti~u vUng: Ti~u vUng Xu Quang, ti~u vUng Blnh Djnh­

Quy Nhon, ti~u vUng Khanh Hoa-Ninh Thu~n, Blnh Thu~n. M6i ti~u vUng co nhfmg gia tri van hoa v~t th~ va phi v~t th~ d~c s~c mang d~m d~u fut tQc ngum Kinh, Cham.

- Vung van hoa duyen hcii Trung va Nam Trung B6:

han 20 tQc nguai (khong k~ han 20 tQc nguai tit nai khac di cu d€n

trong nhfmg nam

tay Quang Blnh, Quang Trj, Thita Thien Hu€, Quang Nam,

g~n day) thuQc cac nhom ngon ngfr Vi~t-MuOng, Mon-Kha mer, Nam Dao sinh s6ng chu y€u a cac tinh mi€n Quang Ngai, Khanh Hoa, Ninh Thu~n, Blnh Thu~n, Blnh Phu6'c, Kon Tum, Gia Lai,

D~k L~k, D~k Nong, Lam D6ng.

Cac dan tQc dong han ca a khu VlJC nay la Ba na, Xa dang, Mnong, M~, Ca Ho (thuQc ngfr h~ Mon-Khame) va E de, Gia rai (ngfr h~ Nam Dao). Do la rmfmg tQC nguai t~i ch6, sinh s6ng lau dai a TruOng San-Tay Nguyen, co m6i quan h~ Ijch sil va

ngu6n g6c v6'i nguai Cham va Vuang qu6c Cham Pa c6, v6'i nguai Kha me cua

Vuang qu6c Campuchia, v6'i ngum Lao cua L~n X~ng va ngum Vi~t cua qu6c gia D~i Vi~t. Tit th€ kY XVII-XVIII, Tay Nguyen gful bo v6'i cac tri€u d~i qu6c gia D~i Vi~t. Tit d~u th€ ky XX d€n nay, ngum Vi~t va cac dan t9c thi~u s6 khac len cu tm, l~p nghi~p

tren cao nguyen ngay cang nhi€u

lam cho buc tranh kinh t€

- xa hQi va van hoa Tay

Nguyen co nhi€u bi€n d6i.

TruOng Son-Tay Nguyen la rnQt vung van hoa rna thanh phfu1 dan tQc r~t phuc t~p,

da d~ng nhung l~i th6ng nh~t v€ d~c trung van hoa. Do la cac tQc ngum sinh s6ng canh

tac bAng nuang rfty tren cao nguyen d~t do bazan, mang d~m tinh tlJ cung W c~p. Cac

lang, buon v€ ca ban d€u co nha cong cQng (nha rong, nha gual...). S~c thai van hoa mftu h~, ph\! h~, song h~ dan xen va th~ hi~n anhi€u cQng d6ng dan tQc trong vUng.

- Van hoa cac dan t6c khu VlfC Truirng San- Tay Nguyen: Bao g6m van hoa cua

Cac gia tri van hoa v~t the aTay Nguyen (trang ph\!c, ki€n truc, cong C\!, d6 dung SilID ho~t, phuang ti~n v~n chuy€n, vfi khf ... ) co d~c diem chung v€ lo~i hinh va trinh

dQ phat tri€n cua ky thu~t thu cong so v&i cac vung van hoa khac, the hi~n SlJ thfch (mg

va sang t~o phu hqp v&i moi truOng tlJ nhien vUng cao nguyen va d~c diem lo~i hinh

kinh t€-van hoa cua cac dan tQc.

Xa hQi khu VlJC Tay Nguyen-TruOng San mang d~c tnmg cua hinh thuc cong xa

lang gi~ng nguyen thuy v&i cO' cAu cO' ban la buon, bon, play, lang ... Y€u t6 van hoa

rnftu h~ d~m d~c trong cac dan tQc ngfr h~ Nam Dao (E de, Gia Rai., Raglai, Chu ru... )

va rnQt s6 tQc nguai Mon-Kha me. Cac gia dinh rnftu h~ hi~n dang trong qua trlnh

chuy€n bi€n sang ph\! h~. Hinh thuc gia dinh hi~n dang chuy€n dftn sang hinh thuc gia

dirm·nho.

Cac dan tQc trong'vUng co vf>n van hoa, ngh~ thu~t dan gian khil phong phil va

d~c sAc. Cac lo~i hinh ngh~ thu~t nhu thdn tho~i, c6 tfch, sir thi anh hung ca (khan), thO'

ca dan gian, nh~c C\l (c6ng chieng, dan to' rung, dan da, khen..) trong dai s6ng cae

cQng d6ng da lam nen rnQt ban sAc van hoa khu VlJC d~rn da ca tinh. Cac nghi l~, hQi

he, cac sinh ho~t van hoa lien quan d€n chu ky dai nguai nhu rna chay, l~ b6 rna, hi€n

sinh. Nha rn6, trang trf nha .rn6... la net dQc dao so v&i cac vUng van hoa khac.

Cac nha nghien c(ru co the phan chia van hoa vUng TruOng Son-Tay Nguyen thanh b6n

ti€u vUng: 1) TruOng Son, 2) BAc Tay Nguyen, 3) Trung Tay Nguyen, 4) Nam Tay Nguyen.

Tiiu vung van hoa Truirng San: ThuQc dia ph~n mi€n nlii cac tinh Quang Binh,

Quang tri, Thila Thien Hu€, Quang Narn-Da N~ng, dia ban cu tru cua d6ng bao cac.

dan tQc CO' Tu, Bru-Van Ki€u, Ta Oi, Pa Co. Cac dan tQc trong khu VlJC nay, ngoai

rn6i quan h~ van hoa v&i khu VlJC Tay Nguyen con co quan h~ van hoa va ngu6n g6c

v6'i nhUng nguai cung dan tQc & trung va narn Lao thuQC tinh Kham MUQn,

Savanakhet.

Tiiu vung van hoa B6c Tay Nguyen: ThuQc dia ph~n cac tinh Gia Lai, Kon Tum

va VUng nlii cac tinh Binh Dinh, Quang Ngai. Day 1(\ dia ban crr tru cua cac tQc nguai

thu9c nh6m Ba na bAc noi ngon ngfr Mon-Khmne g6m: Ba na, Xa dang, Gie-Triel1g,

Brau... D~c trung cua nhom tQc nguai nay la dang trong qua trinh chuy€n til xa hQi

rnftu h~ sang ph\! h~ hay song h~. Sinh ho~t cQng d6ng t~p trung t~i nha Rong. L~ hQi

146

tieu bi€u

la L~ b6 rna, ki~n true va trang trl nha M6 thea phong eaeh rieng, v6'i fun

nh~c c6ng chieng, mila sinh ho~t va mila nghi 1€ v&i hlnh thuc khac nhau...

Tiiu vung van hoa Trung Tay Nguyen: ThuQc dja ph~n tinh D~k Liik va vung nili

tinh Khanh Hoa, phfrn phia nam tinh Gia Lai. Day 1£1 dja ban cu tm cua cac dan tQc n6i ngon ngfr nam Dao nhu: E de, Gia rai. S~c thai van h6a tieu bi€u 1a lo~i hinh cu tm thea ch€ dQ nlftu h~ v&i ngoi nha dai g6m nhi€u gia dlnh nh6 cu tm thea phia VCJ. Xii

hQi v~n hanh thea quy djnh ch~t che cua 1u~t t\lC, rna bQ 1u~t t6n t~i dual hlnh thuc van

vfrn (ph~t kdi). Van hQc dan gian t6n t~i du&i lo~i hlnh tl! Sl! truOng thien (khan), hay

du&i hlnh thuc 1ai n6i vfrn trong dai s6ng hang ngay cling nhu trong van hQc dan gian

(klay-due). Am nh~c dan gian ph6 bi€n v&i nhi€u nh~c C\l dQc dao, tieu bi€u 1a c6ng,

Tiiu vung van hoa Nam Tay Nguyen: ThuQc dja ph~n tinh Lam D6ng va cac

chieng. Quan ni~m tin nguOng YaIlg (linh h6n) 1£1 ca sa cho mQi tin nguOng va nghi 1€.

vung k€ c~n. Day 1£1 nai cu tru cua cac dan tQc n6i ngon ngfr Mon-Kha me thuQc

nh6m phia Nam nhu Mnong, M~, Ca ho ... s~c thai van h6a chu y€u 1£1 dang

til xii hQi mftu h~ sang ph\l h~, t6n t~i du&i hlnh thuc gia dlnh l&n. Ngh~

thu~t dan gian tieu bi€u v&i am nh~c c6ng chieng v&i am di~u va quy cach sir

chuy€n

d\lng rieng. Van h6a dan gian t6n t~i v&i cac hlnh thuc gia pha dong hQ, cac tl! Sl!

- Van hoa cac dan t(Jc vung Nam B(J: Bao g6m van hoa cua cac tQc nguai Kha me, Cham, Hoa, Kinh sinh s6ng chu y€u acac tinh mi€n Dong Nam BQ va mi6n Tay Nam BQ. Co th€ nh~n th~y vUng van h6a nay c6 hai ti€u vung: Ti€u vung Dong Nam

truOng thien mang d~m tinh huy€n tho~i.

Tiiu vung Dong Nam B(J 1£1 dja ban thuQc cac tinh Blnh Phu&c, Blnh Duong, Tay

BQ va Ti€u vUng Tay Nam BQ.

Nlnh, D6ng Nai, Ba Rja - Vling Tau, thanh ph6 H6 Chi Minh: Sai Gon - Gia djnh. Day

1a khu Vl!C dja 1y c6 ki€n t~o dja ch~t 1a cfru n6i gifra cao nguyen (cac tinh Tay

Nguyen) v&i vung th~p (Tay Nam BQ) va yen bi€n. Nai day til xa xua dii co con nguai cu tm v&i n€n van h6a khao c6 hQc a D6ng Nai c6 m6i quan h~ v&i van h6a Dong San, nam Ttrung Qu6c va Thai Lan... Day 1£1 dia ban cu tnl cua rnQt bQ ph~n cu dan

Mon-Kha me (chu y€u 1£1 nguai Xtieng, Chau ro ... ), cu dan Nam Dao (nguai Cham)

va cQng d6ng nguai Hoa. Van h6a khu Vl!C Dong Nam BQ c6 m6i quan h~ sau s~c v&i

khu Vl!C TruOng San- Tay Nguyen v€ 1jch d~i va d6ng d~i. D~c bi~t day 1a khu Vl!C cu

tni t~p trung cua nguai Hoa, ngum Cham (thanh ph6 H6 Chi Minh) vai nhUng sAc thai

van hoa rieng, t~o nen mQt ngon ngfr van hoa cua vung Dong Nam BQ. Day la khu vvc

co nhi€u bi€n d6i m~nh me v€ kinh t€-xa hQi, va da d~g ton giao tin nguOng vai nhUng

ton giao IOn gAn vai cQng d6ng nguai Hoa, Cham, KhO' me va tin nguOng dan gian cua

cae tQc nguai M~, Cha ro, Xtieng...

CO' ch€ xa hQi, kinh t€, van hoa v~n hanh trong thi€t ch€ van hoa lang, bon, buon

v6i sv t~p hqp h~ th6ng cac gia 'dinh thea hinh thai m~u h~ va dang chuy€n dAn sang

ph\lc h~. N€p sQng c9ng d6ng cua cac dan t9c trong vung cO' ban v~n hanh thea tinh

chfrt cong xa v~ So' hfru dfrt dai, rimg, tai nguyen thien nhien cling nhu t6 chuc san xUfrt

va phan chia cua cai ... Ngh~ thu~t dan gian cac dan tQc mang d~m dfru frn cua tu duy

huy€n tho~i, n6i b~t vai ngh~ thu~t c6ng chieng gAn vai cac tin nguOng quan ni~m ve

vli tl1) trai dfrt va th€ giai thAn linh chi ph6i cUQc s6ng, lao dQng lam an cua con nguai.

Tidu vung van h6a Tay Nam Bt) la dja ban thuQc cac tinh Long An, Ti€n Giang,

B€n Tre, Tra Vinh, Soc Trang, B~c Lieu, Ca Mau, Kien giang, An giang, CAn ThO',

D6ng Thap, H~u Giang... Day la dja ban cu tm cua nguai Kinh, KhO' me, Hoa va

Cham. B6n dan t9c trong vling thu9c b6n nhom ngon ngfr khac nhau: Vi~t-MuOng

(nguai Kinh), Nam Dao (nguai Cham), Mon-KhO'me (nguai KhO' me), Han-T~ng

(nguai Hoa). Di€u do cho thfry day la nhom dan cu cu tm mUQn tren dja ban nay trir

nguai KhO' me. Van hoa trong vung n6i len van hoa cua Ph~t giao cua cQng d6ng KhO' me, van hoa H6i giao cua nguai Cham (chu y€u aAn Giang), va sAc thai van hoa da d~ng cua nguai Hoa... Day la mi€n dfrt khong chi mai hinh thanh tren 300 nam rna

truac do til thai c6 d~i da co cae qu6c gia, nha nuac, n€n van phat tri€n kha cao nhu

Oc Eo, Phli Nam, Chan L~p...t6 tien cua cu dan Mon-KhO' me va Nam dao khu V\lC phia nam T6 qu6c. Di€u ki~n n.r nhien d~c thli v€ mi€n kenh r~ch, song nuac vai kinh t€ nong nghi~p, tv cung tv cfrp mang sAc thai d~m net cua van minh mi~t vuOn N am

B9 vai S\l giao thoa van hoa Vi~t-KhO' me, Vi~t-Cham, Vi~t- Hoa va gifra cac dan tQc

vai nhau.

Tom l~i, ti€n trinh dja chfrt, ljch SU, van hoa cua cac cQng d6ng tQc nguai va qu6c gia da hinh thanh nen nhi€u vung van hoa anuac. taG Cling vai van hoa cua m6i tQc nguai, van hoa vUng gop phAn lam giau co, phong phil them van hoa qu6c gia Vi~t

Nam. Duai goc dQ quan ly van hoa cac cfrp noi chung va cfrp CO' sa noi rieng, hi€u bi€t

v~ van hoa vling cua can bQ cong chuc van hoa la mQt yeu cAu tfrt y€u,

la CO' sa khoa

148

hQc va th\lc ti€n quan trQng gop ph~n nang cao chftt luqng va hi~u qua trong tham

mUll, tu vftn cling nhu t6 chuc cac ho~t dQng, xay d\lllg dai s6ng van hoa, gia dlnh, th€

thao va du Ijch & dja phuong mQt cach co hi~u qua, chftt luqng, dap (mg doi hoi cua S\l

nghi~p xay d\lllg nang than mai hi~n nay.

2. Nhfing nQi dung CO' ban clla cong tac quan Iy van boa, gia dinh, th~ tbao

va du Ijch tren dja ban xii khu v'1c trung du, mien nui va vung dan tQc

2.1. Khai ni?m va mile tlich cia cong tac van hoa, gia dinh, thi thao va du ijch

khu v~c mi~n nlli, trung du vung dlin tpc

2.1.1. Khdi ni~m

Cang tac van hoa, gia dlnh, th€ d\lc, th€

thao va du Ijch (gQi tAt la cang tac Van h6a) a khu VlJC mi€n nui, trung du vung dan tQc la mQt bQ ph~n trong th\lc hi~n cac OOi~m V\l, cang tac quan Iy va t6 chuc cac ho~t dQng tren dja ban tinh, huy~n va cO' sa. Tuy nhien do d~c di€m cua di€u ki~n t\l nhien va d~c di€rn cua cac dan tQc thi€u s6 va

nen cong tac tren vil'a mang OOUng nhi~m Vl), yeu c~u chung vira co nhUng tiOO chftt

d~c thu. Til' nhUng vftn d€ do chung ta co th€ neu ra quan ni~m chung v€ vftn d€ nay

OOu sau:

C6ng tac van hoa a khu VlfC mi~n nui, trung du vung dan t6c fa hot;lt a6ng quan if va t6 chitc cac hot;lt a6ng nh&m thlfc hi~n cac quan aidm, m¥c tieu, chfnh sdch cua

Dang va Nha nuac noi chung v~ van hoa gop phdn nang cao aai s6ng, mitc huimg th¥

van hoa cua a6ng bao cdc dan t6c va phdt tridn Slf nghi~p van hoa gan vai agc aidm

tinh hinh aja ban.

2.1.2. M¥c aich

Til' quan ni~m do chung ta thfty, cang tac van hoa & vUng dan tQc thi€u s6 th\lc

chftt la OOAm th\lc hi~n cac m\lc dich:

- Tang cuOng OO~ thirc, S\I hi€u bi€t v€ van hoa cac dan tQc thi€u s6 v6'i tu cach

la mQt bQ ph~n cua di san van hoa qu6c gia d€ bao t6n va phat huy.

- Thong qua cac ho~t dQng quan Iy d€ t~o di€u ki~n, d~u tu phat tri€il dung huOng

cac ho~t dQng van hoa, gia diOO, th€ thao va du Ijch tren dja ban.

- Th\lc hi~n co hi~u qua cUQc v~n dQng "Toan dan doan k€t, xay dlJIlg dai s6ng van hoa" avung dan tQc thi~u s6, dAy lui cac hu t\lC, t~ n(J.n xii hQi, xay d\lIlg cUQc s6ng mai van rninh ti€n bQ.

- Cung c6 va tang cuang kh6i d(J.i doan k€t cac dan tQc tren dia ban va trong

ca nuac.

- Nang cao nh~n thfrc, gop phftn phat tri~n kinh t€- xii hQi, xoa doi giam ngheo, t(J.o

thi~u s6.

di€u ki~n sang t(J.O va nang cao muc huOng th\l van hoa trong vUng d6ng bao dan tQc

- Gop phftn gill vfmg an ninh chinh tri, tr~t t\l an toan xii hQi, th\lc hi~n dan chu

2.2. Quan ili2m, chli t'Udng clia J)fing va Nhil nwe v~ conK tac van hoa vung

dan tpe thi2u sa

co sa gop phftn 6n dinh va phat tri~n dftt nuac.

nuac va XG h9i bao t6n, phat tridn nJn van hoa Vi?t Nam: Dan tl)c, hi?n agi, nhan van;

ki thua va phdt huy nhilng gia tri cua nJn van hiin cac dan t9c Vi?t Nam, tu tuOng, ago

duc, phong cach H6 Chi Minh; tiip thu tinh hoa van hoa nhan logi; phat huy mQi tai

nang sang tgo trong nhan dan. Nha nuac th6ng nhdt quan If; Slf nghi?p van hoa. Nghiem

cdm truyJn ba tu tuOng va van hoa phan a9ng, d6i tr¥y, hoi tric me tin, hit t¥c".

Di€u 30, Hi€n phap Nuac cQng hoa xii hQi chu nghla Vi~t Nam dii ghi ra: "Nha

Trong tUng giai dO(J.n phat tri~n cua dftt nuac, yeu cftu quan ly van hoa co nhUng

yeu cftu C\l th~ nh~m gop phftn t(J.o nen hi~u qua chung cua thanh qua cach m(J.ng rna

cac ky D(J.i hQi cua Dang dii d€ ra. V€ IInh V\lC nay Nghi quy€t HQi nghi Trung uang 5

khoa VIII dii chi ra: "Cung c6, how thi~n cac th~ ch€ van hoa, dam bao tang cuOng vai

tro liinh d(J.o cua Dang, S\l quan Iy co hi~u qua cua nha nuac, vai tro lam chu cua nhan

dan va l\lc lUQl1g nhUng nguai ho~t dQng van hoa, t~o nhi€u san phArn va sinh ho~t van

hoa phong phu, da d~g thea dinh huOng XHCN".

Quan di~m chi d~o v€ quan Iy van hoa cling duqc chi d~o C\l th~ them trong Nghi

quy€t HQi nghi Trung uang V khoa VIII, Lu~t Di san Van hoa. Tuy nhien nhln chng

chung ta thAy n6i len cac chu truong sau:

- Ton trQng tirlh da d~ng, bao t6n va phat huy nhUng gia tri t6t d~p cua van hoa

150

cac dan tQc.

- T~o di~u ki~n de k€ thira phat huy gia trj van hoa truy€n th6ng, chQn lQc ti€p thu

tirlh hoa van hoa nhan lo~i, xay d\ffig n€n van hoa tien ti€n d~m da ban s~c.

- Xay d\ffig n€p s6ng van hoa m6'i trong cQng d6ng cac dan tQc va dja phuong,

xay dai s6ng van hoa cO' sa. DAy lui cac hli t\lC, t~ n~n xa hQi.

- T~o di€u ki~n de d6ng bao ti€p c~ cac djch Vl) van hoa, thong tin, the thao va du ljch.

- G~n van hoa v6'i du Ijch, v6'i tuyen truy€n nang cao nh~n thuc phat trien .kinh t€ ­

xa hQi, 6n dinh chinh trj, an ninh qu6c phong.

- ThlJc hi~n xa hQi hoa cac ho~t dQng van hoa phil hgp v6'i di8u ki~n cac vUng cac

2.3. NVi dung cong tac van hoa u khu v~c mi2n nui, trung du, vung dan tvc

thiiu sa

dan tQc.

hi~n cac m\lc tieu van hoa, m\lc tieu cong tac dan tQc d€

NQi dung cong tac van hoa akhu VlJC mien nlii, trung du, vung dan tQc thieu s61a ho~t dQng thong qua cong tac quan ly va t6 chuc cac ho~t dQng van hoa nh~m thlJc

rae Thai gian qua nQi dllng

* T(lo Sl! chuydn biin trong nhtJn thuc vJ van hoa va c6ng tac van hoa vung dan

tQc thidu s6

Su il8: Nhfrng nQi dung bo~t dQng c« ban cua cong tac van boa

«viIng trung du, mien n6i viIng dan tQc

cong mc van hoa vimg dan tQc thi~u s6 hu6ng vao mQt s6 nQi dung cO' bim sau:

Day la trong OOUng nQi dung quan trQng nlang tirlh tien quy€t tac dQng d€n hi~u

qua cua cong tac van hoa khu V\lC rni€n nlii, trung du vung dan tQc. Trong b6i canh d6i

mai tu duy, d6i nlai nh~n thuc do Dang ta kh&i xuOng til f)~i hQi VI, khong chi tren

1100 V\lC kinh t€-xa hQi rna tren cac 1100 V\lC van hoa, khoa hQc cong ngh~...cac cAp, cac ngaOO til Trung uong d€n dia phuong dfin dftn co S\l OO~n thuc sau sftc hon vi tri, y

nghIa cua chi€n lugc phat tri€n kinh t€-xa hQi noi chung va van hoa trong khu V\lC nay.

Duai aOO sang Nghi quy€t f)~i hQi Dang toan qu6c lfin til Iftn thu VI d€n XI v€ vAn d€

dan tQc va c6ng tac dan tQc va mi€n nlii; vai S\l chi d~o dftu tu, huOng dftn cua Chinh phu trong thai gian qua, cac cAp, cac nganh, cac dia phuong da co S\l chuy€n bi€n trong r1h~n thuc v€ cong tac phat tri€n van hoa cua khu V\lC trung du, rni€n nlii va vung

d6ng bao cac dan tQc thi€u s6.

Cac bQ, cac nganh, cac dia phuong da tUng buac nt) l\lc trong nhqn thue va hot;lt

d6ng van hoa tren dia ban trung du, mi€n nlii va vUng d6ng bao cac dan t9c thi€u s6. Cac n9i dllng nh~n thuc dugc bi€u hi~n arnQt s6 nQi dung sau:

- Coi trQng va chu y, muc huOng th\l, chAt IUQllg ho~t dQng v€ van hoa, gia dlnh,

th€ thao va du lich cua d6ng bao cac dan tQc.

152

- D6i mai ho~t dQng cua cac thi€t ch€ van hoa trong bQ may Nha nuac thea

phuong cham huOng v€ cO' So' v€ khu VlJC trung du, mien nlii va vUng d6ng bao cac dan

tQc thi€u s6.

- DAy m~OO dfru tu va ho~t dQng nghien c(m, SUll tfrm, bao t6n va phat huy van

hoa truy€n th6ng cua cac dan tQc.

- Tang cuOng dfru tu trang thi€t bi, v~t til ky thu~t cho ho~t dQng van hoa, th€ thao

cho khu V\lC trung du, mien nlii va vUng dan tQc.

- Coi trQng va dAy m~OO ho~t dQng dao ~o, b6i dUOng can bQ dan tQc thi€u s6 .

Cac ho~t dQng tren chfuh la nhUng net mm, la bi€u hi~n cua nhUng chuy€n bien nh~

thirc v€ cong mc Van hoa d6i v6'i khu VlJC trung du, mien nlii va vUng dan tQc trong tlnh

* Cung c6 t6 chuc b(J may, G(Ji ngi1 can b(J lam c6ng tac van hoa

hlnh m6'i.

T6 chirc bQ may va dQi ngii can bQ la khau co tiOO quy€t dinh vi~c th\lc hi~n cac

thao va du chu tmong chinh sach van hoa va hi~u qua cong tac van hoa gia dIOO, th€

lich tren dia ban tnlng du, mien nlii va vUng d6ng bao dan tQc thi€u s6.

D6ng bao cac dan tQc vila la chu th€ cua cac gia tri van hoa truy€n th6ng vila la

d6i tuqng huOng th\l cac gia tri van hoa rna ngarm Van hoa va cac cO' quan hfiu quan,

chinh quy€n cac cftp...phai cham 10. MQt s6 cO' quan van hoa trong b6i canh tren duQ'c

BQ va cac cftp cac ngaOO quan tarn, t~o nen mQt di~n m~o mai cua van hoa mien nlii va

;

hoa Dan t(Jc, Bao tang Van hoa cac dan t(Jc Vi?t Nam, Doan Ca Mua dan gian Vi¢t Bac, Khoa Quan If; Van hoa Dan t(Jc( nay la khoa Van hoa Dan tQc thi€u s6) TmOng D~i hQc Van hoa Ha NQi, Nha van hoa cac dan t(Jc thu(Jc Trung tam huOng dan nghi¢p v~ Nha van hoa (nay thuQc Trung tarn tri€n lam van hoa-Ngh~ thu~t Vi~t Nam), TruOng Van hOG Ngh¢ thugt Tay Bac, TruOng Van hoa Ngh¢ thuqt Vi¢t Bac va cac tnrOng van hoa Ngh~ thu~t khu VlJC Tay Nguyen, Nam BQ...ra dOi va ho~t dQng da t~o nen bien d6i

la cac thi€t ch€ van hoa nhu: Nhil xutit ban Van cac dan tQc thi€u s6 nuac ta. Dang k€

v€ chftt so v6'i tmac do.

Thong qua hiOO thuc ho~t dQng "Ngay van hoa cae dan t(Jc" cua tUng khu VlJC

cac cO' quan van hoa tren cac dia ban mien nlii va vung dan tQc thi€u s6 da phat huy duQ'c vai tro cua cac thi€t ch€ van hoa a Trung uang va dia phuang; t~p hqp, khai thac

va phat huy duQ'c S\l tharn gia cua nguai dan vao cae sinh ho~t van hoa, d~c bi~t 1a

trong cae hlnh thilc 1€ hQi va ngay van hoa cac dan tQc tren cac dia ban Tay BAc, Dong

Biic, Tay Nguyen, Tay Narn BQ va nhi€u tinh rni€n nlii khac.

Cae So' Van hoa, Th€ thao va Du lich cac tinh khu V\lC rni€n nlii, trung du vung

ho~c Phong Nghi¢p v¥ giup eho lanh d~o So' niirn bAt tlnh hlnh e\l th€, sau sat hon, chi

d~o t5t va co hi~u qua hon .

dan tQc tang cuOng bQ ph~n thea d6i eong tae van hoa tt1Jc thuQc cac Phong T6ng h9P

Trong thai gian qua, cac dia phuong khu V\lC rni€n nlii, trung du vung dan tQc da

dfru tu va da d~t hi~u qua nhfrt dinh trong cong tac dao t~o, b6i dUOng can bQ cua

SI vi€t v€ d€

nganh tren cae linh V\lC: Can bQ quan 1y; Can bQ nghi~p V\l van hoa; DQi ngli van ngh~

tai mi€n nlii (g6rn cac van ngh~ SI 1a nguai dan tQc thi€u s5 va da s5). H~

th5ng cac TruOng dao taQ cua bQ, Trung tam Van hoa Ngh~ thu~t,...trong nhi€u narn

qua da rna hang eh\lc lOp vira dao t~o vila nang cao nghi~p Vl), trlnh dQ quan ly cho can bQ cua nganh aTrung uong va dia phuong... S5 can bQ nay bu&c dfru da phat huy tac d\lng, tuy nhien trong qua trlnh ho~t dQng cling bQc 1Q nhi€u vftn d€ cfrn duqc ti€p

t\lC b6 sung d€ nang cao hi~u qua ho~t dQng trong thai gian t&i.

D€ bao t6n phat huy ban sAc van hoa cac dan tQc thi€u s5 va vung mi€n nlii,

* ndu tu ngan SGch, ca sa vgt chdt cho hogt arng van hOG

Ho~t dQng Van hoa trong nhUng narn vila qua da duqc quan tam khong chi trong

nganh Van hoa da ph5i hqp v&i Hri Van hrc Ngh¢ thugt Vi¢t Nam, Hri Van hrc Ngh¢ thugt CGC dan trc thidu s6 Vi¢t Nam ...rna cac tr~i sang tac nh~rn b6i dUOng tay ngh€, nang eao ehftt 1uqng tac phftrn van hQc ngh~ thu~t cho cac van ngh~ SI acac dia phuong Tay BAc, Vi~t BAc, Tay Nguyen, vimg d6ng bao Cham, Khmer.

ehu truong, duOng 15i, t6 chilc, bi~n phap rna con duqc Nha nu&c dfru tu ngu6n tai

chinh vuqt b~c so v&i nhUng narn tru&c d6. So v&i yeu efru thl con nhi€u vftn d€ ti€p

t~o cho nganh Van hoa khu VlJC mien nlii, trung du vUng dan tQc nhUng chuy€n bi€n

t\lC cfrn duqc dfru tu ti€p, song v&i S\l n6 l\lc cua Chinh phu va cae nganh hem quan da

T~i cac tinh rni€n nlii va vUng d6ng bao cae dan tQc thi€u s5 da xUfrt hi~n cac 10~i

dang k€ trong ho~t dQng so v&i tru&c.

vi¢n, TUflng aili, ...eo gia tri hang tram ty d6ng. Phuong ti~n ho~t dQng thong tin d~i

154

cong trlnh nhu: Nhil Van hOG, Rf:lp chiiu bong, Cung thiiu nhi, Nhil bao tang, Thu

chung hi~n d~i nhu truy€n hlnh, phat thanh cling rftt duqc quan tam dfiu tu. Tftt ca cac

tinh mi€n nlIi d€u co dai phat thanh, truy€n hlnh. Cac huy~n mi€n nlii d€u duqc dfiu tu

xay d\ll1g tr~m chuy€n ti€p truy€n hlnh va ang- ten thu song FM cua dai ti€ng noi Vi~t

d~t ang- ten parabol

Vi~c dfiu tu cho ho~t dQng Van hoa cac til1h mi€n nlii, trung du, vung dan tQc

Nam t~i cac trung tam huy~n Ix; mQt s6 khu V\fC 16m va khu V\lC bien phong duqc lAp

thi€u s6 thai gian qua bi€u hi~n mQt S\f a8i mai trong nhgn thuc va chi ago hQat dQng

van hoa khu V\fC mi€n nlii va vung cac dan tQc thi€u s6 cua Dang va Nha nu&c ta. So

v&i yeu cfiu con nhi€u vftn d~ ti~p t\lC d~t ra, cfin ti€p t\lC trao d6i d€ nang cao hi~u

qua dfiu tu, song khong ai co th€ phu nh~n nhfrng hi~u qua quan trQng rna chinh sach

d~t duqc.

* Hogt arng van hOG huang vJ ca sa

dfiu tu cho van hoa mi€n nlii va vung d6ng bao cac dan tQc thi€u s6 thai gian qua dff

Djnh hu6ng ho~t dQng Van hoa khu VlJC mi€n nlii, trung du vung dan tQc hu6ng

NQ/TU cua BQ Chinh trj va Quy€t djnh 72 - HDBT cua HQi d6ng BQ truCmg. Tw&c

v€ cO' So' la mQt djnh hu6ng ho~t dQng quan trQng trong vi~c th\lc hi~n Nghj quy€t 22­

do muc huCmg th\l van hoa cua d6ng bao con rftt thftp. Nhi€u chu truang chinh sach,

m\lc tieu van hoa chua d€n ho~c khong d€n duqc v&i d6i tuqng huCmg th\l van hoa rna

Ho~t dQng van hoa dff co nhi€u bi~n phap nh~m nang cao dai s6ng van hoa cO' sa

b~ng phuong thuc ph6i hqp, dua l\fc luqng van hoa chuyen nghi~p d€n ph\lc V\l gilip

cac chu twang dff d€ rae

dO' d6ng bao; lien k€t gifra nganh van hoa - thong tin v&i bQ dQi bien phong, giao d\lc, ;

ph\l nu. Hang tram dQi thong tin lUll dQng vuQt deo, lQi su6i d€n vUng cao, vUng sau,

vUng xa, d€n ph\lc V\l hang v~n bu6i sinh ho~t, tuyen truy€n van hoa cho hang tri~u lUQt d6ng bao. Tieu bi€u nhu cac dQi truyen truy€n a Quang Ngffi, cac huy~n Tufin Giao, MuOng Te (Lai Chau); MQc Chau (San La); Hoang Su PhI (Ha Giang); Blnh

d8ng baa miJn nut' nhi€u dQi chi€u bong lUll dQng dff chuy€n thanh dQi chi€u video

Lieu (Quang Ninh); Hu6ng Hoa (QuangTrj)... V&i chuong trlnh "Di¢n anh ph¥c v¥

lUll dQng v&i cac phuong ti~n duqc tang cuOng, dfiu tu kinh phi, bien ch€, ch€ dQ chinh

sach ho~t dQng C\l th€. Nha do rna s6 d6ng bao duqc ti€p c~n v&i thong tin trong nu&c

va qu6c t€ tang len mQt cach ro r~t. Nhi€u dja phuong nhu: Quang Nam, Gia Lai, Lai

Chau,...di~n aOO gift vai tro chu ch6t trong vi~c dua van hoa OOa nu&c d€n v&i d6ng

bao cac dan tQc.

V&i chu truong Nha nu&c tai trq sach cho cong tac xudt ban, phdt hanh va cac

thu vi~n mi€n nlii, vUng cao, vung sau, vung xa, OOi€u nha xUfrt ban trong d6 c6 Nha

xUfrt ban Van hoa dan tQc da xUfrt ban mQt s6 1uqng dang k~ sach nhi€u lo~i v€ d€

tai

mi€n nlii. Nhi€u dia phuong nhu Ha Giang, Hoa Binh, D~k L~k...da xUfrt ban OOi€u

d~u sach v€ van hoa, van ngh~ dan tQc. Thu vi~n va cac tiOO huy~n mi€n nlii da h6 trq

xay dlJIlg hang tram tu sach d6n bien phong, cac huy~n, cO' sa xa, trung tam c\lm xa,

truOng hQc, chua Khmer Nam BQ...

Vi~c dfiu tu cho cong tac bao t6n bao tang cac tiOO mi€n nlii va bao t6n di san

van hoa cac dan tQc trong mQt s6 nam qua da duqc quan tam, dfiu tu khong chi v€ OO~n thuc rna v€ dfiu tu kinh phi. Cac bao tang, cac di ttch adia phuong duqc quan tanl dfiu tu d€ bao t6n, nang cfrp. KiOO phi dfiu tu trong mfrY nam qua v€ 1100 VlJC nay tang hang ch\lc ty d6ng. MQt s6 di tich 1ich sir, van hoa d~c bi~t amien nlii dff co cac d\l an duqc duy~t d€ nang cfrp dfiu tu trung tu va phat huy tac d\lng OOu: Pac Bo, rimg Trfin Hung

D~o (Cao B~ng), Di~n Bien (Lai Chau), ATK (Thai Nguyen, Tuyen Quang), Thap Ba

(Nha Trang), Thap Nh~n (Phli Yen), Nha ng\lc (Son La)... Bao tang Van hoa cac Dan

tQc Vi~t Nam (d~t t~i thanh ph6 Thai Nguyen) trong rilii€u nam qua 1a trung tam

nghien cuu, suu tfim, bao quan va gi&i thi~u v&i cong chling trong nu&c va qu6c t€

hang v~n hi~n v~t v€ di san van hoa cac dan tQc tren mQi mi€n dfrt nu&c... Nhi€u

tinh nli€n nlii va vung d6ng bao dan tQc thi€u s6 nhu: D~k L~k, Gia Lai, Ninh

Thu~n, Thanh Hoa, San La, Hoa Blnh, Ha Giang, Yen Bai, Lao Cai, Thai Nguyen,

B~c K~n, Tuyen Quang, Quang Nam, Blnh Dinh...da co cac chuong trInh, k€ ho~ch

d€ ki€m ke, suu tfim, nghien ctru, gi&i thi~u va phat huy cac v6n van ngh~ truy€n

th6ng cua cac dan tQc.

Cac tiOO mi€n nlii va vung d6ng bao cac dan tQc thi€u s6 thai gian tren da cung

c6 xay dlJIlg tren 30 doan Ca Mua Nh{lC va San khdu. Cac doan Ngh~ thuqt chuyen

nghi~p d€u ho~t dQng huOng v€ Co' sa. Ngu6n kinh phi hang nam cho cac Doan Ngh~

thu~t ngay mQt duqc tang cuOng. NQi dung ho~t d<)ng t~p trung VaG khai thac v6n di

san van hoa cua cac dan tQc. Thong qua hinh thuc hQi di€n d€ cac doan thi dua ho~t

hoa dan tQc. Nhi€u

dQng theo phuong thuc m&i, d€ kh~ng dinh mlOO va gop phfin vaG bao t6n ban s~c van tinh mi€11 nlii va vung d6ng bao dan tQc thi€u s6 da chu y huOng

156

dfrn vi~c nghien clru ph\lc h6i l€ hQi truy€n th6ng cua cac dan tQc k€t hqp vai cac ho~t

dQng van hoa mai... Nhi~u hog Sl, nhil aieu khiic tren dia ban mi€n nlii va vung cac dan

tQc thi€u s6 trong thai gian qua duQ'c quan tam dao t~o v€ trlnh dQ ngh€ nghi~p dong

gop tich C\lC vao phong trao hogt aQng my thugt tren dia ban. TruOng Van hoa Ngh~ thu~t Vi~t B~c, Tay B~c, Tay Nguyen cling nhu aTrung uang da dao t~o cho cac tinh rni~n nui va cac dan tQc thi€u s6 hang tram ho~ sI, nha dieu kh~c co trlrili dQ Trung

Nhil Van hOG CGC dan tQc thuQc Trung tam huOng dfrn nghi~p V\l Nha van hoa

cdp, D~i hQc.

(nay thuQc Trung tam Tri€n lam Van hoa - Ngh~ thu~t Vi~t Nam) trong hon mum nam

qua da thuOng xuyen huOng dfrn, chi d~o van hoa van ngh~ qufin chung va cac nha van hoa (lien hoan, g~p gO', hQi thao, rna lOp b6i dUOng, t~i sang tac...) a cac dia phuong rni~n nui, vUng dan tQc thi€u s6. Cac tiOO Ha Giang, Yen Bai, Bfic Giang, Hoa Blnh, San

La, Lai Chau, Thanh hoa, Ngh~ An, Quang Narn, Blnh DiOO, Gia Lai, D~ L~,...thUOng

xuyen t6 chtre eac cUQc Lien hoan Van hoa-Van ngh~ cae dan tQc. Cac tiOO Tay Bfic,

Dong Bfic, Tay Nguyen, vUng dan tQc Khmer (Narn BQ) co hlnh thtrc ph6i hqp ho~t dQng

khdu truy~n tht5ng...

S\l nghi~p phdt thanh, truy~n hinh ami~n nlii va vung dan tQc thi€u s6 han thai gian qua da co OOi€u buac ti€n quan trQng v~ nQi dung, chdt IUQ'llg, thai IUQ'llg va thi€t

t6 chtrc Ngay hQi van hOG CGC dan tQc, Lien hoan c6ng chieng, Lien hoan ngh? thugt san

;

Vi~t Nam, Dai truy~n hlnh Trung uang da rna nhi€u chuang trlnh ti€ng dan tQc cho

bi ky thu~t. Tit ch6 chi co mQt dai phat l~i truy€n hlnh nam 1987 d€n nay co gfin 400 tr~m atdt cae cac trung tam huy~n mi€n nlii. Cac dai truy~n hlnh Cfin ThO', Soc Trang, Lam D6ng, Kien Giang, Tra Vinh, Dfik Lfik... phat chuang trlnh dan tQc. Dai ti€ng noi

d6ng bao cac dan tQc thi€u s6 tren rnQi mi€n cua ddt nuac.

D€ nang cao hi~u qua ho~t dQng van hoa khu V\lC mi€n nlii, trung du vUng dan

* Xay dlfng n~p s6ng van hOG avung a6ng bao dan tQc thidu s6

tQc, nganh Van hoa da k~t hr;p vai BQ aQi bien phong xay dlJIlg cac chuong trlnh ph6i hqp ho~t dQng "Day mgnh va nang cao chdt IU(1ng hogt aQng van hoa-thong tin a vung cao mi~n nut'. 19/19 tinh co bien giai tuy€n nlii va 20 tinh thanh bien phong tuy€n bi€n dff dang kY chuang trinh ph6i hqp hanh dQng, 25 tinh thanh bien phong co dQi tuyen truy~n van hoa acac CO' quan bien phong tinh.

Vftn d€ xay d\lllg n~p s5ng van hoa cho d6ng bao cac dan tQc thi€u s6 va mi€n

nlii la nQi dung duqc nganh Van hoa, Thong tin quan tam. Day la mQt trong nhfmg nQi dung quan trQng cua xay d\ffig dai s5ng van hoa acO' sa. Nganh van hoa, thong tin da ph6i hqp v6i cac ban nganh, t6 chuc cac hQi nghi chuyen d€ v€ xay d\ffig n€p s5ng van

hoa v6i cac van ban huOng d~n vi~c xay d\ffig lang, ban, xom ftp va.n hoa, gia dlnh van

hoa... Phong trao duqc dong dao d6ng bao cac dan tQc tren cac dia ban nong thon mi€n

nlii quan tam.

Trong nhfmg nam qua hang ch\lc ngan hQ gia dlnh, hang tram xom ftp tren kh~p dia ban mi€n nlii va vung dan tQc thi€u s5 trong ca nu6c da tham gia dang kY phftn dftu va duqc cong nh~n cac danh hi~u cao quy. D€n nay con s5 cac tinh, s5 hQ dang kY va d~t tieu chuftn van hoa da tang len nhi€u, no chUng t6 mQt ho~t dQng van hoa dling

huOng duqc d6ng bao cac dan tQc huCmg Ung, d6ng tlnh.

* Tang eu&ng eae hinh thire thong tin va G6i mai nQi dung tuyen truy~n

D~ tang cuang hi~u qua cong tac thong tin tren dia ban mi€n nlii va vung dan

tQc thi€u s5, nganh Van hoa, Thong tin da da d~ng hoa cac lo~i hlnh thong tin cho

phu hqp trlnh dQ dan tri va di€u ki~n dia ban phuc t~p, da d~ng cua mi€n nlii. Cac

hlnh thuc thong tin cO' ban sau day da mang l~i hi~u qua cao han 15i thong tin dan

tuy€n tru6c day:

Thong tin tuyen truy€n qua cac hlnh thuc GQi luu GQng: V6i hang tram dQi Thong

tin lUll dQng, dQi chi€u bong lUll dQng, hang ch\lc dQi tuyen truy€n van hoa k€t hqp v6i

bQ dQi bien phong,...blnh quan m6i dQi ph\lc V\l hang ch\lc d€n hang tram bu6i/nam.

Day la hlnh thuc quan trQng dua thong tin trlJc ti€p d€n vung cao, vung sau, vung xa

thong tin hai chi€u (vila thong tin vila giai dap th~c m~c cua d6ng bao,...). Thong tin b~ng cong tac xudt ban, in, phat hanh va thu vi~n. Thong tin c6 GQng trife quan ph\lc

V\l d6ng bao dan tQc thi€u s5 va mi€n nlii: Hang ch\lC trung tam van hoa, thong tin,

trung tam thong tin tri€n lam cftp tinh va hang tram trung tam van hoa - thong tin cftp huy~n tren dia ban mi€n nlii, dan tQc, da thuOng xuyen bien t~p, ftn hanh va phan phat cac tai li~u tuyen truy€n, ban tin, ap phich, anh tri€n

lam, ...ph\lc V\l d6ng bao cac dan

tQc thi€u s5 va vung mi€n nlii.

158

2.4. V{in dlJng kiin thuc van hoa ukhu vvc mi~n nili, trung du vung dan tpc trong tham muu, tu van cae hOl}t ilpng van hoa, gia dinh, thi thao va du ijch tren

ilia ban XQ

rae Vi~c v~ d\lng cac ki€n

dugc can bQ nghi~p V\l tlnh, huy~n ti€p

Day la yeu cftu song cling la vftn d€ khong gian don d6i v6'i cong chuc van h6a-xa hQi cftp xa. Nhfrng nQi dung c6 tiOO ggi Ysau day la can cu bu6'c dftu d€ cac dia phuong (tiOO, huy~n) lam can cu d€ v~n d\lng sat hQ'P v6'i trlnh dQ can bQ va tlnh hlOO th\lc ti€n a dia phuong OO~m th\lc hi~n c6 hi~u qua OOi~m V\l, m\lc tieu cong tac van thuc van h6a akhu VlJC mi€n nlii, hoa a cac dia phuong d€ trung du vUng dan tQc trong tham mUll, tu v§n d6i v6'i cong chuc van h6a xa hQi xa c§n tl)c C\l th€ h6a va hu6ng ddn, tuy nhien cftn chli y

cac nQi dung sau:

2.4.1. N(Ji dung

M(Jt la, n~m tlOO hlnh t6ng quan v€ s6 lUQl1g, d~c di€m ho~t dQng kinh t€ cua cac

thaOO phftn dan tQc tren dia ban xa.

Hai la, n~m tlOO hlnh cac d~c di€m phong t\lC t~p quan, cac ho~t dQng sinh ho~t

van h6a cQng d6ng trong chu ky hang nam cua tUng dan tQc.

Ba la, Xay d\IIlg Chuang trlnh ho~t dQng v€ van h6a trong nhi~m ky cong tac tren

dia ban xa va d\la vao d~c di€m sinh ho~t van h6a cua cac dan tQc tren dia ban k€t hQ'P

v6'i yeu cftu cong tac quan ly va t6 chuc cac ho~t dQng van hoa m6'i thea yeu cftu cua

dia phuong va cua ngaoo.

;

B6n la, Tham mUll cho chinh quy€n chi d~o thea lQ trlnh cac ho~t dQng van h6a thuOng xuyen va dQt xuftt phil hQ'P v6'i tlnh hlnh van h6a, t~p quan cua cac dan tQc a dia phuong; chli trQng cach thuc chi d~o phil hQ'P v6'i t~p quan tUng dan tQc thl hi~u

qua cong tac se cao.

t6ng k€t hang nam d€ d\lc rut bai hQc kiOO nghi~m trong

Niim la, ti€n hanh sa k€t,

cong tac tham mUll v€ cong tac van h6a; phat hi~n vftn d€ lien quan d€n nQi dung cong tac, vftn d€ chinh sach van h6a til ca sa v6'i chiOO quy€n va ca quan cftp tren lam can cu d€ c6 nhfrng chiOO sach di€u chinh ho~c ban haOO chiOO sach m&i sat v6'i th\lc ti€n.

SO'ila: Cae ho,t dQng cO' ban trong v,n dl}.ng ki@n thll'c d~ tham D1U'U tU'vin

2.4.2. each thue

D€

tham mUll duQ'c cac v~n d€ cO' ban tren, cong chuc van h6a xa c~n thlJc hi~n

cac nQi dung sau:

M9f la, cong chuc xa c~n c6 sa tay cong tac de n~m tlOO hlnh tren: S6 lugng dan ty I~ d6i ngheo ... ;

tQc, dan s6, dan CU, dai s6ng kinh t€,

Hai la, co k€ hO(;lch thuang nien iii sau iii sat ilui sang cua ilang bao cac dan tvc d~ n~m tlnh hlnh, tam Iy, thlJc tr(;lng dai s6ng va nhu c~u van h6a cua d6ng bao

cac dan tQc;

Ba la, Xay d\ffig cho mlOO m{lng fum cong tac vien la gia lang, truCmg ban,

tharm men...trong cac dan tQc thong th(;lO ti€ng dan tQc va ti€ng ph6 thong d~ lam cong

tac n~m tlnh hlnh va giup trong cong tac tuyen tryu~n v~ dQng d6ng bao cac dan tQc thlJc hi~n cac nQi dung cong tac van h6a (quan Iy va t6 chuc cac ho~t dQng, ph6 bi€n

thlJc hi~n chinh sach... ).

B6n la, luon xay d\ffig cho mlnh tac phong, nhu cnu h(Jc tijp hi2u biit n~nl tlnh

hlOO chfOO tri-xa hQi, chuyen mon nghi~p V\l c~p OO~t thong tin...thl m&i c6 th~ c6 can

ctc d~ thlJc hi~n t6t chuc nang tham muu.

160

2.5. V{in dflng ki2n thuc van hoa if khu v¥'c mi2n nui, trung du vung dan tpc

tTong quan Ij, ta chuc cac hO{lt dpng van hoa, gia dinh, thi thao va du lich tren dia

banxa

Mu6n lam t6t cong tac qucin IY. va t6 chuc cac ho~t dQng van hoa, gia dlnh, th€ thao va du Iich tren dia ban cac xii khu V\lC mi~n nlii, trung du vUng dan t9c khong th€

khong co ki€n thuc v~ cac dan t9c tren dia ban. Ki€n

thuc v~ cac dan t9c tren dia ban

xii Ia nhUng ki€n

thuc v~ xii h9i-nhan van, tuc Ia ki€n

thuc v~ con nguai, c9ng d6ng

nguai thu9c cac dan t9c khac nhau v~ qua trinh Iich sir, dinh cu, phong t\lC t~p quan, ngon ngu, van hoa v~t th€ (nha cira, trang ph\lc, fim th\lc, cong C\l san xudt, d6 dung...) va van hoa phi v~t th€ (tin nguOng, ton giao, I€ h9i...); ki€n thuc v~ cac vUng van hoa.

Can cu vao tlnh hlnh C\l th€ cua tUng xii rna cong chuc van hoa xii h9i xii v~ d\lng

ki€n

thuc v~ cac vfin d~ tren d€ dua vao cac n9i dung quan Iy, t6 chuc huOng dfin va

th\lC hi~n cac ho~t d9ng van hoa, gia dlnh, th€ thao sao cho phu hqp v6'i tUng nhom d6i

tuqng Ia thanh phftn cac dan t9c, lam cho cac d6i tuqng do phat huy tinh chu d9ng, tich

C\lC tham gia vao cac ho~t d9ng m9t cach hi~u qua nhfit.

D€ th\lc hi~n nhi~m V\l va yeu cftu do, cong chuc van hoa xii h9i xii phai ti€n hanh h~ th6ng cac n9i dung cong vi~c. Cac bu6'c sau day co tinh ggi y, gO'i rna d€ cO' quan van hoa cac dia phuong (tinh, huy~n...) ti€p nghien c(ru b6 sung va dua ra nhng vfin d~,

cac thuc sat hqp nhfit v6'i tirlh hinh th\lc ti€n va nhu cftu cua dia phuong, d~ng thu duQ'c

k€t qua kha quan nhfit d6i v6'i ho~t d9ng cua cong chuc van hoa xii trong giai do~n

phat tri€n m6'i cua dia phuong, khu V\lC.

M(Jf la, tren cO' So' cac nguyen tAc, yeu cftu cua cO' ch€ quan Iy va t6 chuc ho~t

thao va du Iich tren dia ban xii; can cu vao th\lc tr~g tlrlh d9ng van hoa, gia dinh, th€ hinh dan t9c, van hoa dan t{>c a dia phuong, cong chuc van hoa - xii h9i xii I~p k€ ho~ch quan Iy, t6 chuc cac ho~t d{>ng van hoa trong nhi~m ky phu hqp v6'i d6i tuqng,

nhi~m Vl), m\lC tieu phat tri€n van hoa cua dia phuong d~ rae

Hai la, phan bi~t van hoa cac dan t9c tren dia ban xii d€ co n9i dung quan Iy, t6

chuc cac ho~t d9ng van hoa phu hqp vila dam bao v6'i yeu cftu chung cu~ toan xii vila

phu hqp v6'i d6i tuong thanh phftn dan t9c, d~c di€m van hoa, t~p quan cua cac dan t9c.

Ba la, khai thac cac gia tri tiOO hoa van hoa cua cac dan tQc d~ lam nQi dung t6

chilc cac ho~t dQng van hoa, gia diOO, th~ thao va du lich; trong xay dlJIlg dai s6ng van hoa adia phuong.

B6n la, co k€ ho~ch diOO ky t6 chilc vi~c xin y ki€n OOUng nguai co uy tin trong

cQng d6ng cac dan tQc d~ ki~m chUng va h6 sung k€t qua ho~t dQng quan ly va t6 chilc

cac ho~t d<)ng van hoa tren dia han xii.

Niim la, tranh thu va v~ d<)ng chinh quy€n, cfip uy U;lo S\l d6ng thl$l trong cO' ch€ quim

ly va t6 chilc cac ho~t d<)ng van hoa phil hgp vOl ~c thil van hoa dan tQC adia phuong.

D~ th\lC hi~n co hi~u qua ho~t d<)ng quan ly va t6 chuc cac ho~t d<)ng van hoa a

dia phuong, cong chuc van hoa xii cAn th\lc hi~n cac n<)i dung sau:

Mi)! la, cong chuc xii cAn co sa tay conK tac d~ nAm tlnh hiOO quan ly va t6 chuc cac ho~t d<)ng van hoa, gia dinh, th~ thao va du lich tren dia ban xii hang nam va nhi~m

ky vila lam can cu thea d6i vila lam cO' sa d~ t6ng k~t, danh gia;

Hai la, co k€ ho~ch tli sau tli sat tlm sang cua dang bao cac diin tvc d~ nAm d~c

di~m van hoa tUng dan t<)c d~ xay dlJIlg k€ ho~ch quan ly va t6 chilc cac ho~t d<)ng van

hoa phil hgp va hi~u qua;

Ba la, xay dlJIlg mf!:ng fum cong tac vien la gia lang, truOng ban, thaOO

men...trong cac dan t<)c thong th~o ti€ng dan t<)c va ti€ng ph6 thong d~ lam cong tac

nAm tlnh hlnh va giup trong cong tac quan ly va t6 chuc cac ho~t d<)ng van hoa;

K~t lu~n

Van hoa khu V\lC mi€n nlii, trung du vilng dan t<)c la n<)i dung cua van hoa vilng

(m<)t trong OOUng cach phan lo~i van hoa hi~n nay). D6i v6'i cong chuc van hoa-xii h<)i xii cong tac akhu V\lC tren, vi~c co tri thilc v€ van hoa vUng va van hoa cac dan t<)c co ynghla quan trQng truc mAt va lau dai, cAn thi€t d~ nang cao ch~t lugng, hi~u 'qua, tiOO h€n vfing cua vi~c th\lc hi~n cac chuc trach dugc giao.

Trong cong tac tham mUll, tu v~n, quan ly va t6 chuc cac ho~t d<)ng van hoa acO' sa khu V\lC mi€n nlii, trung du, vilng dan t<)c, cong chuc van hoa-xii h<)i xii cAn co OOUng ky nang va cach thuc nh~t dirlh, tUng bu6'c hoan thi~n vi~c trang hi ki€n thuc va

ky nang ho~t d<)ng d~ dap (mg co hi~u qua chuc trach, rlhi~m V\l dugc giao. Day la v~n d€ doi hoi tinh sang t~o cua tUng dia phuong trong v~n d\lng OOUng ggi Ycua bai hQc

162

vao th\lc tien. NhUng dinh huOng va gqi trong bai la can cu bu&c dAu d~ cac dia

phuong ti~p t\lC ho8.n thi~n b6 sung trong cong tac dao t~o cong chuc van h6a-xa hQi

xa t~i dia phuong.

***************

Call hoi thao IUaD

1. Van h6a vUng la gl? Nu&c ta c6 nhUng vung van h6a nao?

2. Co m~y nQi dung va cach thuc v~ d\lng ki~n thuc van h6a khu V\lC mi€n nlii trung

du, Vlmg dan tQc vao cong tic tham mUll, til v§n cua cong chuc van h6a-xa hQi xa?

3. Co m~y nQi dung va cach thuc v~ d\lng ki~n thuc van hoa khu V\lC mi€n nlii trung

du, Vlmg dan tQc vao t6 chuc cac ho~t dQng van h6a cua cong chuc van h6a-xa hQi xa?

Tai lieu tham khao

1. Phan Hfru D~t- Ngo Duc Thinh- Le NgQc Th~ng-Nguyen Xuan DQ: sac Thai

van hoa ilia phuang va t(Jc nguai trong chiin !uf/c phat tridn ildt nuac, Nxb Khoa hQc

Xa hQi, Ha nQi 1998.

2. Hoang Luong: Van hoa cac dan t(Jc Tay Bac Vi?t Nam. Dai hQc Van h6a Ha NQi­

2005.

3. Hoang Nam: Van hoa cac dan t(Jc thidu s6 Wing Dong Bac. Dai hQc Van h6a Ha NQi­

2004.

4. Le NgQc Th~ng: Van hoa cac dan t(Jc thidu s6 vung Nam B(J Vi?t Nam, Nxb D~i hQc

qu6c gia, Ha NQi- 2009

XAY DVNG DOl SONG VAN HoA aco so TREN DfA BAN XA KHU Vl/c TRUNG DU, MIEN NUl, viJNG DAN TQC HI~N NAY

HA VAN TANG

MAKIEULY

Thai 1uqng: 8 ti~t(*)

A. MVC BicH, YEll cAu

1. M\lc dich:

- Cung cfrp cho hQc vien OOUng ki~n thuc v~ xay d\ffig dai s6ng van h6a acO' sa tren dja ban xa khu V\IC trung du, mi~n nlii, dan tQc hi~n nay. Bi~t v~n d\lng nhfrng ki~n thuc v~ xay d\ffig dai s6ng van h6a a cO' sa tren dja ban xa khu V\IC Trung du, Mi~n nlii, vilng Dan tQc hi~n nay tren dja ban xa.

2. Yell cAn: HQc vien n~m duQ'c nQi dung cO' ban cua ki~n thuc v~ xay d1Jl1g dai s6ng van h6a acO' sa tren dja ban xa khu V\IC Trung du, Mi~n nlii, vilng Dan tQc hi~n nay, d6ng thai v~ d\lng c6 hi~u qua trong ho~t dQng th\Ic ti€n adja phuong.

B.NQIDUNG

1. D,t vin d@:

Khu V\IC Trung du, Mi~n nlii, vung Dan tQc 1a dja ban cu tm chu y~u cua d6ng

bao cae dan tQc thi€u s6. Trong qua trlnh lao dQng, sang t~o m6i dan tQc hInh thaOO

nen OOfrng gia trj van h6a tieu bi€u cua dan tQc minh, OOfrng gia trj van h6a d6 phan

anh OO~n thuc cua cQng d6ng dan tQc v~ th~ giOi tl! OOien va cUQc s6ng. Ngay nay, ben c~oo vi~c phat huy nhUng gia trj van h6a d~c s~c cua cac dan tQc s6ng a khu VlJC Trung du, Mi~n nlii, vUng Dan tQC thl cling cAn OO~n thuc l~i va lo~i b6 OOfrng t~p t\lC,

quan ni~m c6 hu, l~c h~u khong phil hqp, thi~u khoa hQc OO~m xay d\ffig dai s6ng van

hoa lanh m~OO, khoa hQC va phong phli hon.

Van hoa 1a 1100 VlJC rfrt rQng, da d~ng va phong phu, no g~n 1i€n v&i dai s6ng con nguai va xa hQi cho nen co OOi~u cach hi~u, cach nhln khac OOau. Tru&c day nguai ta chi quan ni~m van hoa 1a OOUng gl do con nguai sang t~o ra nhu tin nguOng, ton giao,

(*) - Ly thuy~t; 4 ti~t; Thao lu~n : 4 ti~t

164

van hQc, ngh~ thu~t, t~p qUaIl, d~o duc, ki~n thuc hay rnuc dQ phat tri~n cua rnQt con

nguai, rnQt xa hQi.... GAn day trong HQi nghi qu6c t~ v€ chiOO sach van hoa VI SlJ phat

tri~n da thong qua tuyen b6 Mehico (narn 1982) cho r~ng: Van hoa duQ'c coi la toan bQ

cac d~c tinh d~c bi~t v€ tam h6n, v~t chfrt, tri tu~ va tlnh cam d~c trung cho rnQt xii hQi

hay rnQt OO6rn xa hQi. No khong chi bao g6rn ngh~ thu~t va van hQc, rna ca 16i s6ng,

cac quy€n ~a ban cua OOan lo~i, cac h~ th6ng gia tri, truy€n th6ng va tin nguOng. Th~

gi&i ngay nay quan ni~rn van hoa khong chi la OOfing gia tri tiOO thAn rna ca nhfing gia

tri v~.t chfrt, trong do co khai ni~rn "di san phi v~t th~" va "dl san v~t th~".

Nghi quy€t HQi nghi IAn thu 5 cua Ban chfrp haOO Trung uang Dang CQng san

Vi~t Narn khoa VIII (narn 1998) v€ "Xay dlJIlg n€n van hoa Vi~t Narn tien ti~n, d~rn

da ban sAc van hoa dan tQc" dii d€ c~p van hoa thea nghIa rQng g6rn 1100 VlJC van ngh~,

vfrn d€

rnoi truOng van hoa, giao d\lc-dao t~o va khoa hQc cong ngh~, thong tin d~i

chung, bao t6n bao tang, di san van hoa va van hoa cac dan tQc thi~u s6, chinh sach

van hoa d6i v&i ton giao, hqp tac qu6c t~ v€ van hoa, th~ ch~ van hoa... (l )

Day la Nghi quy~t dAu tien, toan di~n cua Trung uang Dang v€ van hoa, khong

OOfing da duc k~t va hoan chinh cac quan di~rn chi d~o d6i v&i vi~c xay dlJIlg va phat tri~n n€n van hoa cach rn~ng trong SlJ nghi~p xay dlJIlg va bao v~ T6 qu6c thea diOO hu6ng Xa hQi Chu nghIa rna con d€ ra cac nhi~rn V\l ca ban nhfrt cua Dang v€ van hoa

til nay v€ sau trong cong cUQc cong nghi~p hoa, hi~n d~i hoa dfrt nu&c.

Nhfing di€u do rnQt IAn nfra I~i ti~p t\lC duQ'c kh~ng dinh va phat tri~n sau sAc han

t~i HQi nghi IAn thu 10 Ban chfrp hanh Trung uang Dang khoa IX (7/2004), v&i nhfing

quan di~rn OOfrt quan, xuyen su6t rna toan Dang, toan dan, tollil quan ta phai quan tri~t

va thlJc hi~n la:

- Van hoa la n€n tang tiOO thAn cua xa hQi vila la rn\lc tieu, vila la dQng IlJc thuc

dAy SlJ phat tri~n kiOO t~ xa hQi.

- N€n van hoa rna chung ta xay dlJog la n€n van hoa tien ti~n, d~rn da ban sAc

dan tQc.

- Van hoa cua chung ta la n€n van hoa th6ng nhfrt va da d~ng trong cQng d6ng cac

dan tQc Vi~t N am.

1 Ban Tu tUOng Van hoa TW. Tili li~u nghien cUu Nghi Quyit H(Ji nghi Idn thu 5 Ban chap hanh TW KhoaVIII. Ha N9i 1998.

- Xay d\ffig va phat tri€n van hoa la SlJ nghi~p cua toan dan, do Dang lanh dl:lo,

trong d6 dQi ngtl tri thuc d6ng vai tra quan trQng.

- Van hoa la mQt nl~t tr~n, xay d\ffig va phat tri€n van hoa la S\l nghi~p cach

ml:lng lau dai, dai hoi phai c6 y chi cach ml:lng va S\l kien trl, th~n trQng. (1)

D€ c6 duqc nh~n thuc dung d~n, toan di~n nhu tren la ca mQt qua trlnh chi dl:lO va

hOl:lt dQng cach ml:lng trai qua thlJc t€ ki€m nghi~m.

len

Tit nhfing nh~n thuc sau s~c v€ van hoa van ngh~ nhu th€~ Dang ta con ti€n

mQt bu&c m&i xac dinh rang: "Xay d\ffig va phat tri€n kinh t€ phai nhAm m1;1C tieu van

hoa, VI xa hQi cong bAng, dan chu, van minh va VI SlJ phat tri€n con nguai toan di~n,

b€n vUng. Van hoa g~n li€n v&i con nguai va van hoa phai g~n v&i S\l phat tri€n, van

hoa la d6i moo. D€ c6 duqc di€u d6 c~n phai: "Bao dam S\l g~n k€t gifra nhi~m V1;1 phat

tri€n kinh t€

la trung tam, xay d\ffig chinh d6n Dang la then ch6t v&i khong ngUng

nang cao van hoa-n€n tang tinh thAn cua xa hQi".(l)

V&i nh~n thuc toan di~n va hi~n d~i v€ van hoa nhu v~y Dang ta da d€ ra m1;1c

tieu phftn dftu rna cai dich cu6i cung phai d~t t&i la t~o duqc S\l phat tri€n d6ng bQ v€

trong d6 chi ra 3 nQi dung

chftt luqng v&i 4 giai phap chu y€u, 10 nhi~m Vl;L C1;1 th€,

nhi~m V1;1 trQng tam la:

- MQt la: Ti€p

t1;1c d~t len hang d~u nhi~m Vl;L xfiy d\ffig tu tuOng, d~o duc, 16i

s6ng va dai s6ng van hoa lanh ml:lnh trong xa hQi, truac h€t la trong cac t6 chuc Dang,

Nha nu&c, M~t tr~n T6 qu6c, cac doan th€ nhan dan va trong tUng ca nhan, gia dlnh, thon x6m, don vi, t6 chuc cO' sa.

- Hai la: Nang cao chftt luqng, hi~u qua nhi~m V1;1 xay d\lIlg dai s6ng con nguai

Vi~t Nam thea 5 d~c tinh duqc xac dinh trong nghi quy€t Trung uang 5 khoa VIII.

- Ba la: Chu trQng xay dvng tliJi s6ng van hoa a ca sa nhftt la cQng d6ng dan cu,

xay d\lIlg moi truOng van hoa lanh m~, t6t d~p, phong phu.

Nhfing vftn d€ v€ van hoa neu tren la vftn d€ chi€n

luqc, m~t khac nhUng nhi~m

V1;1 quan trQng d6 phai duqc th\lc hi~n c6 tiOO chftt thuOng xuyen, vila cftp bach, vira cO'

ban, lau dai.

1 Xem Tili li~u huang ddn nghien ciru Hf)i nght ltin thit X BCHTW Dang khoa IX, Nxb Chfnh tri qu6e gia Ha NQi, nam 2004. 1. Ban Tu tuemg Van hoa TW: Tili li~u nghien cUu kit IU9n Hf)i nght Ian thir 10, BCHTW Dang Khoa IX. Nxb Chfnh tri qu6e gia-Ha NQi 2004.

166

Nhu v~y, Xay dlJIlg dai s6ng van hoa acO' sa va Toan dan doan k~t xay dlJIlg dai s6ng van hoa co di€m chung, m~c dli nQi dUl1g, vi tri, cach lam khac nhau, nhung co

quan h~ khang khit, tac dQng l~n nhau. V€ cUQc v~n dQng phong trao Toan dan doan k€t xay dlJIlg d<'Yi sbng ~an hoa akhu dan ell co chuyen d€ rieng. Bai nay chi t~p trung vao v~n d€ Xay dlJIlg dai's6ng van hoa acO' sa. (Vi~t t~t la: Xay dlJIlg DSVH acO' sa). V~n d€ "Xay dlJIlg DSVH a cO' sa" da duQ'c neu len trong van ki~n D~i h<)i D~i bi€u rroan-qu6c lfin thil V cua Dang (nam 1981) r~ng: MQt nhi~m V\l cua cach m(;lIlg tu

tuOng va van hoa la dua van hoa tham nh~p vao cUQc s6ng hang ngay cua nhan dan. D~c bi~t chu trQng xay dlJIlg dai s6ng van hoa a cO' sa, bao darn m6i nha may, cong truOng, lam truOng, m6i don vi l\Ic lUQ'llg vii trang, cong an nhan dan, m6i cO' quan,

truOng hQC, b~nh vi~n, cua hang, phuOng, ~p, hQ'P tac xa d€u co dai s6ng van hOa.(l)

Nh~m C\l th€ hoa chu truong nay Chu tich HQi d6ng BQ truOng nay la (Chinh

phu) da ra quy~t dinh s6 159/HDBT ngay 19 thang 12 nanl 1983 neu ro: Tit nay d~n

1985 phai darn bao cho ph~n IOn don vi cO' sa d€u co ho~t dQng van hoa, nhan dan lao dQng d\IQ'c dQc bao, nghe dai, xem phim, xem ngh~ thu~t. D~c bi~t chu y cac vUng cao va bien gi6'i. Theo phuong cham Nha nu6'c va nhan dan cling lam, c~n cung c6 va xay dlJIlg cac cO' sa van hoa a c~p tinh va huy~n: Nha van hoa, thu vi~n, r~p chi~u bong, lam....a phuOng, xa hay c\lm kinh t~-ky thu~t, tUng bu6'c xay dlJIlg cO'

bao tang, tri€n

sa van hoa tu)' thea th\Ic t~ cO' sa.

tu

Nhu v~y, v~n d€ xay dlJIlg DSVH a cO' sa da d\IQ'c chuAn bi r~t d~y du ca v€ tuOng chi d~o, nQi dllng cong tac, m\lc tieu, d6i tUQ'llg th\Ic hi~n r~t C\l th€. Toan nganh

Van hoa da co ca mQt chuong trInh, k~ ho~ch ho~t dQng chi ti~t, t6 chilc thi dua th\Ic

hi~n r~t m~nh me, sau rQng trong ca nu6'c.

2. Khai quat v~ xiy d\fllg dM sang vin boa ir crr sir

2.1. Khai ni~m v~ xiy d\fllg DSVH cY crr sir

2.1.1. Xay d1plg DSVH u ell stY

Xay dlJIlg dai s6ng van hoa acO' sa la xay dlJIlg va phat tri€n toan di~n dai s6ng tinh th~n va t~o di€u ki~n cho mQi

cua con nguai, cua cQng d6ng ca v€ v~t ch~t, v€

nguai dan duQ'c tham gia huOng th\l va sang t~o van hoa ngay cang t6t hone Dai s6ng

mu6n noi t6'i la toan bQ nhUng ho~t dQng trong mQt lInh V\lC nao do, nhUng di€u ki~n

sinh ho~t 16i s6ng chung cua mQt t~p th€, mQt xa hQi cua con nguai.

Dai s6ng van hoa bao ham toan bQ cach thuc, ho~t dQng cua con nguai nh~m

thaa man nhu e~u t6n t~i va phat tri€n cho ban than va eho xa hQi trong di€u ki~n kinh

t€- xa hQi nhAt dinh. Dai S611g van hoa chinh 1(\ dai s6ng cua con nguai, no duQ'c bi€u

hi~n ra muon hlnh, muon ve trong lao dQng, trong (mg xu, giao ti€p,

trong vi~c t~o

dlJIlg moi truCmg van hoa xa hQi lanh m~nh, trong eai thi~n dai s6ng v~t chAt, tinh th~n

eua nguai dan, trong cach s6ng cua mQt c(>ng d6ng xa hQi.

Do do, xay dlJIlg DSVH a co sa la t6ng hQ'P nhUng ho~t dQng cua ngum dan,

nhi€u co quan ban nganh, tru6'c h€t

la eua co quan, l\lc luqng lam cong tac van hoa

nh~m tuyen truy€n, giao dl)c, quang ba van hoa, t6 chuc cac ho~t dQng van hoa thi€t

th\lc, hi~u qua, dap (mg nhu cfru giao lUll, huang thl), sang t~o van hoa tinh th~n cua

nhan dan gop ph~n xay dlJIlg n€p s6ng, moi truCmg van hoa lanh m~nh, ti€n bQ tren

tUng cQng d6ng dan cu.

Do th\lc tr~ng va di€u ki~n khach quan aco sa hi~n nay rAt khac nhau, S\l chenh l~ch v€ DSVH gifra cu dan thanh thi v6'i 110ng thon, gifta cac vling nong thon v6'i nhau,

gifra cac dan tQc v6'i nhau va gifra tUng nhom nguai khac nhau la di€u khong th€ don

gian, khong phai mQt s6m, mQt chi€u.

S\l chenh l~ch v€ muc dQ huang thl) van hoa nay khong d6ng nhAt v6'i S\l khac

nhau trong van hoa la cai gop phfrn t~o nen ban sAc van hoa, da d~ng van hoa. Ban sAc

van hoa phai gift gin. Chenh l~ch, thi€u cong b~ng v€ huang thl) van hoa c~n phai khAc phl)c. MQt trong nhUng nhi~m Vl) quan trQng cua vi~c xay dlJIlg DSVH aco sa la phai tUng bu6'c nang cao muc huang thl) van hoa cua nhan dan, thu h~p khoang cach chenh l~ch do cling v6'i rna rQng giao lUll, hQi nh~p van hoa gifta cac cQng d6ng, vung mi€n,

trong nu6'c va qu6c t€.

Dai s6ng van hoa angay trong cUQc s6ng hang ngay, trong m6i con ngum, rn6i gia dlnh va eQng d6ng nhAt dinh. Noi cach khac dOi s6ng van hoa bi€u hi~n trong hoan eanh moi truCmg C\l th€ va phl) thuQC vao timg co sa Cl;l th€. Xem xet dai s6ng van hoa cua mQt dan tQc, mQt qu6c gia la vAn d€ kho khan, phuc t~p. Cho nen chi co th€ xem xet dai

s6ng van hoa cua cac don vi nha d~ ill do t6ng hQ'P, so sanh ho~c suy ra dai s6ng van

hoa eua mQt don vi lOn, cQng d6ng IOn hone NguQ'c l~i d€ xay dlJIlg dai s6ng van hoa

168

cua mQt cQng d6ng dan tQc ho~c qu6c gia cling chi c6 th€ di ill cac don vi, t6 chilc 006

cO' ban nh~t.

b. "Xay d\fDg", thea kiOO di€n la lam nen cong trlOO thea k€ ho~ch OO~t diOO. Xay d\ffig DSVH acO' sa la nhAm xay d\ffig cO' sa phat tri€n b€n vfrng, c6 dai s6ng v~t ch~t dfty du, dffi s6ng tinh thftn lanh m~nh, phong phu.

Thong thuOng hi€u "xay d\lIlg" la~ lam nen cai til khong d€n c6, lam ra cai m6'i

ti€n bQ va co fch lQ'i cho S\l phat tri€n. C6 khi xay d\lIlg la ti€n haOO d6ng thai v6'i vi~c

pha b6 di cai cli, cai 16i thai d€ hlrm thanh nen cai m6'i t6t d~p va hoan chinh hone Nhu vi~c xay nha phai lam nen, lam mong, chQn huOng.... Xay d\ffig DSVH acO' sa la ti€n haOO cung c6 va phat huy OOUng thanh tlJU van hoa hi~n c6, nang cao nhUng gia tri t6t

d~p cua t6 tien truy€n l~i, til d6 ti€p

t\lC xay d\ffig dai s6ng van hoa ti€n bQ, van minh

thea diOO hU611g Xa hQi Chu nghla.

Xay d\ffig DSVH cling c6 nghla d6ng thai phai ch6ng l~i nhUng m~t trai cua van

hoa, duQ'c gQi la "phan van hoa". D6 la OOUng san phftm van hoa c6 nQi dung dQc h~i

nhu hu t\lC, t~ n~n xa hQi, me tin di doan, t~p quan l~c h~u, th6i hu t~t x~u trong (mg xu

hang ngay. Do d6, cftn S\l chu dQng d~u tranh v6'i mQi bi€u hi~n tieu C\lC, th\l dQng trong tu tuOng van hoa. C6 nhu th€ m6'i xay d\lIlg DSVH a cO' sa th~ng lQ'i. KiOO nghi~m la phai vira "ch6ng" vira "xay", l~y "xay" d€ ch6ng, OOung "xay" la chinh.

Xay d\ffig DSVH acO' sa c6 nghla rQng va nghIa h~p: Nghla rQng cua n6 la toan bQ cUQc s6ng kinh t€-xa hQi tren mQt que huong ban, lang, xom, ~p, khu ph6. D6 la S\l

6n dinh va dam bao phat tri€n dan sinh, dan tri va dan chu rna van hoa th\lc hi~n vai tro

;-

vira la n€n tang vila la m\lc tieu va dQng I\lC cua S\l phat tri€n d6. Day la vi~c nhln OO~n,

danh gia toan bQ dai s6ng cua rnQt cO' sa thea chuftn rn\lc cac gia tIi van hoa: Nghla h~p cua Xay d\ffig DSVH acO' sa la nhUng t6 chilc, ho~t dQng v€ van hoa, thong tin...ooAm thoa man OOu cftu huOng th\l va sang t~o van hoa thuOng xuyen cua qudn chung, g6p

phdn xay d\ffig n€n van hoa tien ti€n, d~ da b~ s~c dan tQc. Day la nhUng nQi dung

cong vi~c gfut v6l chilc nang, OOi~rn V\l cong tac van hoa- thong tin rna nganh van hoa­

thong tin quan If, chi d~o huOng dftn th\lc hi~n.

Xay d\ffig DSVH a cO' sa c6 hai chi~u tac dQng la tir tren xu6ng va ~i cO' sa tl! la t\l v~n dQng. Nha nu6'c thong qua cac chiOO sach va cO' quan van cham 10 giai quy€t hoa nha nu6'c phai tang cuOng dua v€ cho cO' sa, dua d€n t~n nguai dan nhUng gia tri

tinh thAn, nhUng san phfrm van hoa cAn thi€t, rna a cO' sa nguai dan phai duQ'c huOng ho~c ban than h9 khong th€

lam ra duQ'c, d6ng thai nhan dan tirng dia phuang, cO' sa

phai ti€p nh~n cac gia tri va san phfrm van hoa nhu nhUng mon an tinh thAn thi€t y€u

nhftt. M~t khac, cO' sa cling phai cung nhau gin gifr~ bao v~ ·cac gia tri truy€n th6ng t6t

d~p ben c~nh vi~c sang ~o, phat huy nQi l\lc lam nen bQ m~t van hoa m&i, vun dAp nen n€p s6ng van hoa lanh m~nh atUng vUng, tUng khu dan cu, khu t~p th€, dan vi cong tac,

nO'i lao dQng va sinh s6ng.

Xay dlJIlg l)SVH acO' sa la vftn d€ kho khan, phuc t~p co nQi dung phong phil co y nghla tm&c mAt va lau dai phai ti~n hanh thuOng xuyen, lien Wc, doi hoi toan Bang, toan dan va xa hQi, ca h~ th6ng chinh tri phai cham 10, trong do vai tro tham mUll,

trach nhi~m chuyen mon cua nganh van hoa-thong tin rftt n~ng n€.

c. Quan ni~m v@ CO' s«

Theo Tit diin riing V~t (Vi~ Ngon ngfr hQC, ~ ban nfun 2006) cho rfutg: CO' sa la c3.i lam

nen nfu tang, trong quaIl h~ v6i nhUng c3.i xay d\lIlg tren do ho~ cbJa tren do rna t6n ~ phat trifu1.

Khai ni~m "cO' sa" aday duQ'c hi~u la mQt t6 chuc, mQt dia di€nl C\l th€ gAn v&i

dan vi hanh chinh cO' ban ho~c mQt dan vi, cO' quan C\l th€ cua mQt t6 chuc nhdt dinh.

Do do, cO' sa hanh chfnh ho~c mang tinh hanh chinh va don vi cO' So' trong tmOng

hQ'P nay th€ hi~n ra 4 lo~i nhu sau:

- Cac dan vi hanh chfnh xa, phuOng, thi trftn.

- Cac cO' quan, t6 chuc hanh chfnh S\l nghi~p.

- Cac dan vi, t6 chuc san xuftt, kinh doanh.

- Cac dan vi l\lc lUQ'Ilg vii trang, cong an.

trftn thl chua du, va khong th€

Nhu v~y, xa, phuOng, thi trdn 1£1 dan vi hanh chinh nha nu&c cftp thftp nhftt va la dan vi cO' ban nhftt d€ a do ti€n hanh tri€n khai t6 chuc xay dlJIlg BSVH a nu&c ta. Song, trong th\lc t€ vi~c xay dlJIlg DSVH a cO' sa n€u chi dUng l~i a xa, phuOng, thi thanh cong n€u khong tri€n khai vi~c xay dlJIlg BSVH a cac don vi ben du&i cua cac cO' sa xa, phuOng. Do la nhUng thOll, lang, ftp, ban, buon,

1 -Vi~n Ngon ngii: Tit diin Tiing Vi?! Nxb Da Ngng, nam 2006,trang 215.

170

bon, play, phum, soc ... (d6i v&i xa) ph6 hay t6 dan ph6 (d6i v&i phuOng, thi trfrn). Day

la d~c thli co tlnh lich sir cua Vi~t Nam va cling la net d~c trung van hoa Vi~t Nanl.

Khai ni~m "van hoa lang" cling' ill day rna ra, til trong xay d\ffig DSVH acO' sa rna di d€n co lang van hoa r6i phAt tri€n tra thanh co danh hi~u "Lang Van hoa" nhu hi~n nay. Nhiing khai ni~rn xay d\ffig~,DSVH acfrP xa va tren dia ban cfrp xa ciing nay sinh r6i ti€n t&i co xa van hoa. Til "Van hoa gia dlnh", "TQc u&c" (quy u&c cua dong hQ) d€n

"Gia dlnh van hoa", ill Huang u&c d€n Quy u&c van hoa ti€p

t1)c ra dOi va phat tri€n.

Chung ta thuOng phan ra co van hoa bac hQc va van hoa dan gian. CO' sa thuOng la nO'i san sinh ra cac' san phdm van hoa dan gian, lUll gilt cac gia tri truy~n th6ng. Co

th€ noi do la nhiing bao tang sinh dQng, bao v~ hi~u qua va truy~n th\l sau s~c cac gia

tri van hoa dan tQc t6t nhfrt til dai nay sang dai khac, til th€ ky nay sang th€ ky khac.

Cac dan vi hanh chinh SlJ nghi~p (nhu cO' quan nha nu&c, doan th€, b~nh vi~n,

truOng hQc...), dan vi san xUfrt-kinh doanh (cong ty, xi nghi~p, khu cong nghi~p...),

dan vi IlJc luqng vii trang (cac don vi cong an, bQ dQi, d6n bien phong...) la nhiing dan vi cO' sa thea cac tieu chi rieng, co cac di~u ki~n cho phep la nhiing cO' sa co du di~u t6 chilc vi~c xay d\ffig DSVH thea quy dinh, co th€ ph6i hqp va rfrt cftn ph6i ki~n d€

hqp v&i xa, phuOng, thi trfrn thea chi d~o chung.

Hi~n nay cftn phan bi~t vi~c xay d\ffig DSVH acO' sa do BQ Van hoa-Thong tin (tru&c day) phat dQng va chu trl vO'i phong trao "Toan dan doan k€t xay d\ffig DSVH a khu dan cu" do Uy ban Trung uang M~t tr~n T6 qu6c Vi~t Nam di~u hanh til narn

1995 d€n nay va phong trao vftn thea huOng dftn cua UBTW M~t tr~n T6 qu6c Vi~t

;

Nam. SlJ th6ng nhfrt cua Ban chi d~o Trung uang phong trao "Toan dan doan k€t xay

d\ffig dai s6ng van hoa", cUQc v~n dQng nay se sang trang mm thea Chi thi s6 1869 CT-TTg ngay 10/10/2010 cua Thu tuOng Chinh phu. Cac khu dan cu a day n~rn du&i cO' sa, chiu SlJ quiln Iy cua cfrp uy Dang, chinh quy~n cfrP cO' sa se t~p trung dftu rn6i, do ch6ng cheo r6i b~n cho cO' sa han.

2.1.2. Viti net CO' ban v~ qua trinh xay dtplg DSVH 0' CO' sO'

D€n nay vfrn d~ xay d\ffig DSVH acO' sa da tra nen rfrt quen thuQc d6i vai nguOi dan amQi nli~n dfrt nu&c. Do cling la rn6i quan tam thuOng trvc cua nhiing nguai lam cong tac van hoa n6i chung, can bQ van hoa cac dia phuong, d~c bi~t la acac xa, phuOng.

Til khi th\lc hi~n Nghi quyet D';li hQi Dang toan qU6c ldn thu v, BQ Van hoa­ Thong tin khi do dii chu truang phat dQng trong ca nu6'c phong trao xay d\ffig DSVH a

cO' sa (1981-1985), c6 OOUng nQi dung, chi tieu r6 rang v6'i 6 m~t cong tac chuyen

ngh~ qUfrn chung, dQc sach bao va thu vi~n, nep s6ng van hoa, giao d\lc truy€n th6ng,

ngaOO thea chuc nang, nhi~m V\l cua BQ duQ'c xac dinh la: Thong tin c6 dQng, Vall

hO';lt dQng OOa van hoa-cau l(;1.c bQ.

Quan ni~m v€ xay d\ffig DSVH acO' sa luc d6 cling xac diOO phai chu trQng ca 3 1100 V\lC la xay d\ffig va phat tri~n phong trao, t6 chuc bQ may a cO' sa va xay d\ffig thiet che van hoa. C8.ng v€ sau khi cO' che quan ly thea l6i hanh chiOO, bao cAp cli dfrn t\l chu v€ kiOO te, d~c bi~t la anong thon, vAn bi pha va, til th\lC ti€n nay sinh vAn d€ d€ xay d\ffig DSVH acO' sa cling nhu hO';lt dQng van hoa n6i chung cfrn phai th\lc hi~n thea huOng xii hQi hoa rna ban dfru anhi€u dia phuong, cO' sa dfi th\lc hi~n v6'i cach gQi

la "Nha nu6'c va nhan dan cling lam".

Xac dinh la cong tac rAt quan trQng nen ngay til ddu BQ Van hoa-Thong tin (nay

la BQ Van hoa, Th~ thao va Du lich) da thanh l~p bQ ph~n thllOng tI1Jc (kiern OOi~rn) giup vi~c cho lanh d';lo BQ cong tac xay d\ffig DSVH acO' sa, do dich than BQ TruOng chi d';lo. Khi cong tac da tuong d6i di vao n€ nep va ngay cang thAy day la cong tac lau

dai nen cO' quan thuOng tI1Jc nay duQ'c giao hAn v€ C\lC Van hoa qUfrn chung (chuyen

trach) thea d6i, t6ng hQ'P. Day la dfrU rn6i ph6i hQ'P v6'i cac cO' quan lien quan trong va ngoai nganh, sau nay la C\lC Van hoa-Thong tin cO' sa, hi~n nay la C\lC Van hoa CO' sa kiern nhi~rn ca trach nhi~m van phong thllOng tl1JC Ban chi d(;1.o Trung uong phong

trao Toan dan doan kit xay dvng dili s8ng van hOG.

C6 th~ n6i til khi c6 phong trao xay d\ffig DSVH a cO' sa h~ th6ng thiet che van hoa-thong tin a cO' sa timg bu6'c duQ'c phat tri~n, ho8.n thi~n rna tru6'c d6 a rn6i dia phuong chi d€rn duQ'c tren dfru ng6n tay. Theo th6ng ke cua BQ Van hoa-Thong tin d€n

nam 1999 (narn cu6i cua Th€ ky 20) da c6 833 thi€t ch€ van hoa- thong tin cO' sa, trong

d6 c6 76 Trung tam Van hoa-Thong tin (Nha van hoa th~ thao) cftp qu~n, huy~n, 597

don vi thong tin lUll dQng cac cftp va 19.535 dQi van ngh~ qUfrn chung cac 10(;1.i. Nha c6

172

cac cO' sa v~t chftt, va phuong ti~n chuyen dung duQ'c t(;1.0 d\ffig trong thai gian_ d6 da g6p phfrn quy€t dinh t6'i vi~c nang cao dai s6ng van hoa cho nhan dan a khAp rnQi rni€n T6 qu6c.

Hang lo~t cac van ban quan ly Nha nu6'c da Iftn lUQt ra dai, tir Quy ch~, Thong tu,

d~n Chi thi, Nghi diOO, Phap I~OO .... lien quan d~n 1100 VllC van hoa-thong tin co So' da

t~o haOO lang phap 19 c§n co cho cac ho~t dQng van hoa-thong tin d6ng bQ kh~p ca

l1U6'C, dam bao cho cac ho~t dQng phong phu, da d~g nay duQ'c quan ly dung huOng,

gop phftn xay d\ffig moi truOng van hoa lanh m~. BQi ngli can bQ van hoa-thong tin co

So' da hlnh thanh va phat tri€n

tieu chuAn, co ch~ dQ, chinh sach d€

len r~t nhi~u. Can bQ cac c~p duQ'c dao t~o, co chuc daOO, th\lc thi OOi~m V\l rna tru6'c do d~c bi~t la axa,

phuOng chua h~ co.

Cac ho~t dQng b~ n6i nhu Lien hoan thong tin lUll dQng, HQi di€n van ngh~ quftn chung, L€ hQi ho~c t6 chuc cac ho~t dQng van hoa-ngh~ thu~t a dia phuong hay vUng mi~n ... nO' re>, ngay cang sau d~m ban s~c dan tQc v6'i OOfrng khai thac, sang t~o dap

(rng OOu cftu giao lUll, hQi nh~p cua thai ky d6i rn6'i cua d~t nu6'c va phat tri€n kinh t~

thi truOng thea dinh huOng Xa hQi Chu nghIa.

C6ng tac xay d\ffig BSVH a co So' d€n nay dii trai qua gftn 30 nam (tinh tit nam 1981), da di qua hai th~ ky, tir nhfrng th~p nien cu6i cua th€ ky 20 d~n th~p nien dftu

cua th~ ky nay. Bola mQt hanh trlnh ph~n d~u b~n bi, lien t\lC v6'i bao thang trftm, bi~n

d6i, v6'i nhfmg ph~n khai, t\l hao ... cling OOfrng Uti di€m va nhuQ'c di€m

t6n t~i kho

traOO kh6i nhu cac ho~t dQng khac. MQt trong nhfrng cai duQ'c nh~t, dang k€ nh~t, cling

la tam di~m rlh~t cua nhfmg nguai lam cong tac van hoa co So' la xay d\ffig Lang van

hoa. Phong trao nay th\lc S\l phat tri€n tit co sarna len, di tir khong d~n co bai luc dftu la t\l phat, lam "chui" a rnQt s6 dia phuong, chu y~u la a mQt s6 tiOO khu V\lC d6ng b~ng B~c Be> OOu Narn Binh, Ha Tay, Ha B~c, Thanh Hoa...

3. NQi dung crr ban v~ xiy d1!Jlg dOi sang van boa fr crr Sfr

3.1. Xay dlplg thi2t ch2 van hoa-thong tin iY Cd siY

Thai d~i nao, ch~ dQ nao cling cftn d~n OOfrng thi~t ch~ van hoa-thong tin d~

chuy~n tai van hoa chiOO th6ng cua Nha nu6'c d~n mQi tftng lOp OOan dan, d6ng thai t6

chuc ho~t dQng van hoa phli hqp v6'i yeu cftu tu tuOng, chuAn m\lc d~o duc, 16i s6ng,

n~p s6ng cua ch~ dQ, thai d~i do.

Nhu v~y, trong th\lc ti€n co OOi~u thi~t ch~ tin nguOng ton giao OOu OOa chua,

OOa thO', dlOO, d~n, mi€u, phu, am, c6c.... Nha rong, nha dai, OOa guol la thi~t ch€ van hoa cua nhi~u dan tQc a Tay Nguyen. Cac r~p chi~u phim, OOa van hoa, phong

Karaoke, di~ln internet, san nhay, nha giao d\lc cQng d6ng, di~nl buu di~n van hoa xa...

la thi€t ch€ van hoa m&i. Con co ca cac cO' sa vui chai giai tri, cong vien nghi dUOng,

du lich, trvc ti€p hay gian ti€p cling gop phfrn nang cao dai s6ng van hoa cho nguai

dan hi~n nay. Ca nu&c co gfrn 5 v(;1n di tich lich sir van hoa, trong do phfrn IOn la cac

thi€t ch€ van hoa truy€n th6ng va tin nguOng.

la "l~p nen" hay Trong Dgi tir didn Ti~ng Vi?t quan ni~m thi€t ch~ nhu "th~ ch€",

"t(;10 d\ffig nen". Thi€t ch€ van hoa co ca phfrn hfru hinh va vo hlnh, co phfrn cO' sa v~t

chftt, trang thi~t bi chuyen dung va ca phfrn v€ t6 chilc bQ may v~n hanh, t6 chilc hO(;1t

dQng, cO' ch€, chinh sach. Trong truOng hqp nay thi€t ch€ con duQ'c hi~u nhu th~ ch€

thong qua vai tro di~u hanh nhip nh8.ng ca 3 khau Dang larm d(;1o, Nha nu&c quan ly va

vai tro lam chu cua nhan dan, nhftt la trong sang t(;10 va t6 chilc cac hO(;1t dQng van hoa.

Thi€t ch€ van hoa-thong tin cO' sa duQ'c t(;1o d\ffig nell d€ ph\lC V\l cho nhu cfru van hoa tinh thfrn cua nguai dan acO' sa. Cfrn phan bi~t thi~t ch€ van hoa-thong tin cO' sa la nhUng thi€t ch€ do nganh Van hoa-Thong tin cO' sa quan ly nhu: Nha Van hoa, Nha

thong tin-Tri~n lam.... C\lnl pa-no, c\lm c6 dQng, dQi van ngh~ qUfrn chung, khong nhUng chi co a cO' sa rna con a cac cftp tren cua cO' sa nhu huy~n, tinh....v&i nhUng thi€t ch€ van hoa-thong tin a cO' sa la nhUng thi€t ch€ van hoa do cO' sa t(;10 ra va cO' sa tI1Jc ti€p quan lY. S\l phan bi~t nay chi tuang d6i. Cho nen khi noi d€n cac thi€t ch€

van hoa-thong tin cO' sa la nh~c t&i dai, tr(;1m phat thanh-truy€n thanh, phong truy€n

th6ng, thu vi~n, phong dQc sach bao, tr(;1m bang tin. Con co thi€t ch€ van hoa cO' sa l(;1i

do cac nganh, bQ khac quan ly nhu h~ th6ng cac nha van hoa cua cong doan, cua quan

dQi, cong an, doan thanh nien, thi€u nhi, nha giao d\lc cQng d6ng ...

Trong vi~c xa hQi hoa cac hO(;1t dQng van hoa, d~c bi~t la qua trinh xay d\ffig DSVH a cO' sa da co nhi€u cong trinh van hoa m&i ra dai dap Ung nhu cfru van hoa­ thong tin cua nhful dan. Ben c(;1nh vi~c khoi ph\lc, ton t(;1o, khai thac sir d\lng cac thi€t

ch€ cli, ho~c co til tru&c, cac thi€t ch€ van hoa-thong tin mm cO' ban da phat huy hi~u

qua va tac d\lng. Tuy nhien, v~n con co mQt s6 cO' sa, mQt s6 nO'i vi~c khai thac va sir

d\lng cac thi€t ch€ nay con h(;1n ch€. Khong hO(;1t dQng theo dUIlg chilc nang, nhi~m V\l,

con lang phi va bi thuong m(;1i hoa.

Nhu v~y, thi€t ch~ van hoa-thong tin cO' sa la nhUng cO' quan van hoa-thong tin do

174

nganh van hoa-thong tin cO' sa quan ly, co chilc nang thong tin va giao d\lc van hoa, .cO

khi kiem ca th€ thao, vui chO'i giai trt.... dap tmg nhu c~u cua rnQi nguai v€ huCmg th\1,

sang t~o va bao luu nhfrng gia trj van hoa. N6i cach khac, cac thi€t ch€ van hoa-thong

tin cO' sa c6 chilc nang giao d\1c van hoa ngoai nha truOng, nang cao dan tri, gop ph~n phat tri€n dan sinh, dan chu a cO' sa. Cling v6'i cac ho~t dQng da d~ng, da nang, phong phil thi€t ch€ d6 con 1a nO'i hQi t\1, g~n k€t cQng d6ng, g6p ph~n di€u chinh hai hoa cac m6i quan h~ adja ban dan cu. D6 con 1a ni€m tlJ hao cua cQng d6ng.

Ben c~nh cac cO' sa v~t chftt, thi~t ch€ van hoa con bao ham vi~c djnh bien, djnh

xuftt cho nguai lam cong tac van hoa-thong tin cling v6'i cac chinh sach, ch€ dQ dam bao cho ho~t d(>ng chuyen mon acO' sa.

Nhi€u dja phuong da ban hanh cac quy djnh rftt tich ClJC cho vi~c xay d\ffig va

duy trl cac thi€t ch€ van hoa m6'i nhu cong vien, khu vui chO'i giai tri, di€m vui chO'i cho tre em, nha van hoa xa, thon, nha Rong van hoa, thuy€n van hoa, tr~m van hoa­ thong tin, ftp, kh6m. Cac t6 chilc van hoa-thong tin acftp cO' sa cling rftt phong phu, da d~ng. C6 cac t6, nh6m, dQi thong tin van ngh~, cac cau l~c bQ cho cac d6i tuqng va co cac lo~i hlnh ho~t dQng khac nhau. Cac l~ hQi truy€n th6ng, l~ hQi rnai da djnh hlnh a cO' sa. Nhi€u l~ thilc, nghi thilc da tra thanh t~p quan, an sau van dai s6ng ca nhan, gia

dlnh, cQng d6ng. Nhfrng huong u6'c va quy uac van hoa hlnh thanh. MQt s6 nO'i nhftt la

khu VlJC cac tinh mi€n Trung c6 ca tQc u6'c v6'i nha tho hQ phat tri€n duqc cac thanh vien quan tam. Tinh d€n g~n day da co hon 14.000 phong dQc a cac dja phuang, tren 40.000 dQi van ngh~ qu~n chung, c6 465 d6n bien phong duqc he> trq xay d\ffig "Di€rn

Sal1g van hoa", tren 3.000 di tich duqc cong nh~n. Ngoai ra con co cac Cong vien van

Til thlJC ti~n ho~t dQng van h6a-thong tin cftp xa, phuOng a cac vUng mi€n trong

hoa 1611, hang tram Khu vui chO'i giai tri cho mQi d6i tuqng, hang tram Nha truy€n th6ng va San v~n dQng a cO' sa, hang nghln phong H6 Chi Minh a cac dan vj quan dQi.

Thiit chi van hoa-thong tin ca sa la nhfing t6 chuc va hogt d(Jng thu(Jc Iznh VlfC

Van h6a-Thong tin do chfnh quyJn va nhan dan ca sa tgo nen, aap Ung nhu cdu sinh

hogt cua c(Jng d6ng nhiim xay dlfng nJn tang chinh trt, tu tuimg dd bao dam Slf lanh

dgo cua Dang, tang cuOng S1! doan kit gifra Dang, chinh quyJn, cac doan thd va qudn

chung, bao dam th1!c hi?n quy chi dan chu dd cung xay dlfYlg va t6 chuc thlfc hi?n cac

thi€t ch€ van hoa-thol1g tin cO' sa nhu sau: ca nuac, c6 th€ nh~n thilc v€

mlf-C tieu kinh ti-Xii h6i, lam cho diJi s6ng vfjt chdt, tinh thtln cua nhan dan ngay cang

dU(1c nang caD, thlfC hi~n dan giau, nuac mgnh, xii h6i dan chu, c6ng bang, van minh.

Thi€t ch€ van hoa-thong tin cO' sa la cong C\1 tl1Jc ti€p cua cftp uy, chinh quy€n trong lanh d~o quftn chung, la cftu n6i gifra Dang, Nha nu6'c v6'i nhan dan. Thi€t ch€

nay cung cflp nhUng thong tin chinh th6ng, t6 chuc nhUng ho~t d9ng van hoa lanh

m~nh rna cftp uy, chinh quy€n dinh huoog, khuy€n khich phat tri€n. Day la kenh thong

tin tuyen truy€n sinh dQrlg b~g nhi€u cach thuc: Thong tin tIVc ti€p tlnh hlnh nhan dan a cO' sa dang th\1c hi~n cac nhi~rn V\l C\1 th~; t6 chilc cac hlnll thilc t~p hQp quftn truy€n d~t S\1 chi d~o cua Dang, chinh quy€n nhfun th\1c hi~n cac m\1C tieu chung d€

thilc khoa hQc ky

kinh t€- xa h9i; gi6'i thi~u cac rno hlnh san xuftt hi~u qua, cac ki€n

thu~t, cach t6 chilc dai s6ng v~t chftt, tinh thftn, van hoa van ngh~... thong qua cac hlnh

thilc sinh ho~t c9ng d6ng t\1 nguy~n cua nhan dan.

Thi€t ch€ van hoa-thong tin cO' sa (VHTTCS) la nO'i th\1C hi~n phuc IQ'i xa h9i eua nhan dan cO' sa trong huang th\1 van hoa qua cac h9i thi, lien hoan, t~p luy~n,

giao luu, truy€n ba cac gia tri van hoa truy€n th6ng... Day cling la nO'i hQP Chi b9,

Doan th€, H9i Nguai cao tu6i, H9i c\lu chi€n binh, H9i nong dan, H9i ph\1 nfr,

Doan thanh nien; la nO'i t6 chilc cac ho~t d9ng khuy€n hQc, tuang than tuO'ng ai; la

nO'i t\1 h9i vui chO'i th€

thao, duang sinh, la nO'i cftt gifr cac trang thi€t bi, cong C\1

ph\1c V\1 h9i hQp, sinh ho~t van hoa van ngh~ quftn chung... D6ng thai thi€t ch€

VHTTCS cling b~t ngu6n tu nhu cftu g~n k€t tlnh d6ng chi, nghla d6ng bao th€ hi~n

trach nhi~rn v6'i c9ng d6ng trong ngoi nha chung. Cling do di€u ki~n kinh t€, nhi€u nO'i da t~p trung cac thi€t ch€ van hoa thong tin cO' sa t~i rnQt dia chi duQ'C gQi chung la: Nha van hoa ho~c Nha Thong tin....

th\Ic v6'i

D~c bi~t, trong cu9c dftu tranh til tuOng hi~n nay, nhftt la a cO' sa trong khi cac thi€t ch€ cli vfuI t6n t~i song song thl thi€t ch€ VHTTCS cftn phai tra thanh ffi9t h~ la nm cho h~ th6ng chinh tri cO' sa ho~t th6ng cO' sa v~t chftt d6ng b9 va hom chinh d€ dQng, tich C\1C gop phftn cho th~ng IQ'i eua tu wOng H6 Chi Minh va chu nghla Mac­ Lenin a Vi~t Nam v6'i nhUng hlnh thilc ho~t dQng sinh d9ng, gftn glii, thi€t nhan dan acO' sa.

Vi~c xay dlJ11g thi€t ch€ VHTTCS (xa, phuOng, thi trftn) cftn dam bao hQi t\1 cac

y€u t6 sau:

176

- C6 t6 chuc bl) may, can bl) nghi~p V\1 co phuong phap hO(;1t dl)ng.

- Co dia di€m, co So' v~t chfrt, phuong ti~n trang thi~t bi.

- C6 th€ ch~, lu~t l~ (quy ch~, kiOO phi hO(;1t dl)ng, ch~ dl) chinh sach).

- Co d6i tuqng, nl)i dung, chuong trlnh thuOng xuyen.

3.2. Nhimg hO{lt i1png van hoa-thong tin cO'sil

Nhu cfru v€ van hoa-thong tin cua OOan dan rfrt phong phu, da d(;1ng. Vi v~y, cac

hO(;1t dl)ng van hoa-thong tin co So' cling rfrt phong phu, da d(;1ng. Co th€ quy t\1 hO(;1t

dl)ng nay thaOO m.l)t s6 10(;1i hlnh co ban sau:

3. 2.1. Hoqt a9ng thong tin-tuyen truyJn, cd a9ng

Nhi~m V\l chu y~u cua cong tac thong tin, tuyen truy~n, c6 dl)ng la ph6 bi~n rl)ng

rai trong cong chung cae chu truong, chiOO sach cua Dang va Nha nuac, dl)ng vien

OOan dan thlJc hi~n nhi~m V\l chiOO tri cua Trung uong va dia phuong, neu guong

nguai t6t, vi~c t6t, phe phan thoi hu, t~t xfru gop phfrn t(;10 dlJl1g dai s6ng van h6a mai, xay dlJl1g moi truOng van hoa laOO m(;1nh aco sa.

Trong cong tac thong tin, tuyen truy~n, c6 dl)ng co nhi~u bi~n phap, hlOO thuc.

Tri€n lam la hlnh thuc giao d\1c tflJc quan sinh dl)ng rna sau sfic thu hut dong dao qUfrn

chung. Cae t6, dl)i thong tin lUll dl)11g la IlJc luqng xung kich, luon dem ti~ng noi cua

Dang, Nha nuac d~n t~n OOUng ban, lang xa xoi, heo lanh, dung hlOO thuc van ngh~

tai thong tin, k~t hqp c6 dl)ng tflJc quan vai tuyen truy~n mi~ng.

000, nh~ d€ chuy€n

HO(;1t dl)ng thong tin c6 dl)ng doi hoi rfrt OOaOO OO(;1y, kip thai, tac dl)ng tflJc ti~p tai d6i

~

tuqng nen c6 hi~u qua cao.

Ngay nay, OOa aOO huOng cua cach m(;1ng khoa hQc va cong ngh~ da xUfrt hi~n cac

phuong ti~n truy~n thong d(;1i chung duQ'c hi~n d(;1i hoa va thong tin m(;1ng rl)ng khfip

nen cong tac thong tin cling phat tri€n m(;1OO. Con nguai VI th~ cang duQ'c ti~p c~n va

chiu tac dl)ng cua ca th~ giai nang dl)ng. Do do, con nguai cling d€

lung tung truac SlJ

bung n6 thong tin. Nhu v~y, cong tac thong tin c6 d<)ng duQ'c ti~p them kha nang mai,

VI th~ cling cfrn diOO huOng dung d€ giup cho con nguai IlJa chQn va ti~p nh~n thong

tin thu~n IQ'i, d€ co OO~n thuc va hanh d<)ng dung, thlJc hi~n quy~n IQ'i va nghla V\l

cong dan t6t.

3.2.2. Hot;lt a6ng CQU It;lc b6, nhil van hoa

Cau l~c bQ la mQt t6 chuc xa hQi t~p hqp thea nguyen t~c tv nguy~n cua nhUng

nguai cling So' thich ho~c cling gi6'i thuQc cac lInh V\lC chinh tri-xa hQi-kinh t€, khoa

hQc-ky thu~t, van hQc-ngh~ thu~t va cac ho~t dQng vui chO'i, giai tri, nghi ngO'i, the d\lc

the thao khac. Lo~i cau l~c bQ nay cling thuOng duQ'c t6 chuc t~i cac cO' quan van h6a­

giao d\lc nhu: Nha Van h6a (Cung), Trung tam Van h6a-Thong tin thuQc h~ th6ng Nha

nu6'c (BQ Van h6a, Th€ thao va Du lich) ho~c thuQc cac nganh, gi6'i nhu Quan dQi,

Cong an, Cong doan, Thanh nien, Ph\l nit, M~t tr~n...

Cae Cau l~c bQ t6 chfrc cac l6'p hQc t~p d€ nang cao trlnh dQ nghi~p V\l chuyen

mon, phat hi~n va b6i dUOng nang khi€u, khuy€n hQc, khuy€n tai, sinh hot;lt chuyen d€,

t~o trong hot;lt dQng van h6a, van ngh~ ho~c (mg d\lng ti€n bQ khoa hQc-ky thu~t van

b6 sung ki€n thuc cho mQi d6i tUQllg, kich thich mQi nguai tham gia cac qua trlnh sang

dai s6ng.

T6 chuc Cau l~c bQ d€

thu hut dong daa qUfrn chung tham gia van ho~t dQng van hoa tt;li cac cO' So' van h6a mQt cach tich C\IC thea nguyen 19 hQc rna chO'i, chO'i rna hQc hQc, g6p phfrn tv hoan thi~n mlnh. No con huOng dftn d€ cong chung tv dap (mg cac

nhu cfru van h6a cua hQ thea huOng lanh mt;lnh va ti€n bQ.

t6 chuc, tv Cau l~c bQ ha~t dQng thea tinh thfrn tv nguy~n, tv quan. Tv quan v€

3.2.3. HOt;lt a6ng thu vi?n, a(Jc sach bao

quan v€ nQi dung, tv quan v€ tai chinh thea dung lu~t phap cua Nha nu6'c hi~n hanh.

Sach bao la ngu6n tri thfrc, la b~n t6t cua m6i nguai, g6p phfrn tf\lc ti€p van vi~c

nang cao hi€u bi€t cho mQi d6i tUQllg. VI v~y, thu vi~n, phong dQc thuOng xuyen

chi€m mQt vi tri quan trQng trong ho~t dQng khai tri cua cac cO' quan van h6a.

Mu6n cho vi~c dQc sach baa duQ'c ph6 bi€n rQng rai trong cong chUng thl nguai

lanh mt;lnh d€ nang cao nh~n thfrc, d€

huOng dfrn phai bi€t Iva chQn, giai thi~u cac lot;li sach, bao c6 tac d\lng thi€t thvc d€n dai s6ng. Phai chu y tai nhu cfru v€ sach, baa cua bt;ln dQc, nhfit la cua thanh nien, thi€u nhi, cua nguai cao tu6i, nguai khuy€t t~t... HuOng dftn va thu hut l6'p tre dQc sach, bao tv hoan thi~n v€ nhan cach la nhi~m V\l quan trQng cua cong tac thu vi~n, tu sach...thvc hi~n t6t chu twang phat tri€n van h6a dQC

178

va t6 chuc t6t ngay HQi dQc sach va Ban quy~n th€ giai 2/4 hang name C6 rfrt nhi€u

cach dua sach hay, sach t6t d€n qUfrn chllng thea tinh thfrn "sach di tIm nguai", "tui

sach tren lung". HO(;1t dQng luan chuy€n sach cua thu vi~n vila lam cho b(;1n dQc duQ'c

ti€p c~n nhi€u v&i sach va v6n sach cling nhu duQ'c tang len.

3.2.4. Hog! d(Jng giao d1j-c !ruy~n !ht5ng

D€ ti€n hanh cong tae giao d\lc truy€n th6ng van hoa-lich sir va cach m(;1ng, nganh th6ng, cac dia chi do a van hoa chu twong xay d\ffig cac nha bao tang, phong truy€n nhUng nO'i cfrn thi€t d€ gop phfrn giao d\lc truy€n th6ng. d cac don vi cO' sa co th€ xay d\ffig Phong truy€n th6ng ho~c Goc truy€n th6ng, Nha lUll ni~m ...

chi do", "d€n on dap nghla", t6 chuc cac ngay hQi truy€n

Cac hO(;1t dQng co tinh phong trao nhu: "U6ng nu&c nh& ngu6n", "di tIm dia th6ng cling co y nghla

giao d\lc t6t.

Vi~c cong nh~n va xay d\ffig cac di tich lich sir-van hoa cling nh~m d€ giao d\lc

van hoa hi~u qua. Ca nu&c hi~n co tren 3000 di tfch lich sir-van hoa dil duQ'c x€p h(;1ng,

trong do co nhi€u di san van hoa va di san thien nhien van hoa dil duQ'c th€ gi&i cong nh~n la: C6 do Hu€, Vinh H(;1 Long, Ph6 c6 HQi An, QUfrn th€ Di tich My Son, Khong gian Van hoa C6ng chieng Tay Nguyen, Quan hQ B~c Ninh, Ca tru, L€ hQi Giong ... la ni€m tlJ hao cua dfrt nu&c, cua cac dia phuong, cO' sa.

3.2.5. Hog! d(Jng van ngh¢ qudn chung

d(;1ng, khong th€

;.

HO(;1t dQng van ngh~ qUfrn chung la d(;1ng hO(;1t dQng rfrt hfrp dfrn, phong phu, da thi€u acO' sa, thu hut dong dao qUfrn chung a mQi lua tu6i tham gia. C6 th€ noi hO(;1t dQng van ngh~ qUfrn chung la nhan t6 quan trQng lam nen suc s6ng cua mQt don vi van hoa acO' sa. HO(;1t dQng van ngh~ qufut chung bao g6m ca vi~c sang t(;10 ra cac san phfrm van hoa-ngh~ thu~t, bi€u di€n, lUll gifr va truy€n ba nhUng gia tri do

k€ ca van hoa-van ngh~ dan gian truy€n th6ng.

C6 rfrt nhi€u th€ 10(;1i van ngh~ qUfrn chung nhu ca, kich, mua, thO', nh(;1C, hQa, mua

r6i, xi€c ...va bi€u di€n

tren san khfru ho~c ngoai trai d€

t1J bi€u hi~n tai nang ngh~

thu~t cua hQ.

- Phan anh kip thai va sinh dQng cUQc s6ng da d(;1ng cua nhan dan dia phuong v&i

cae 10(;1i hlnh van ngh~ xuc tich, sau s~c.

- Dap (mg nhUng doi hoi v€ thuOng thuc ngh~ thu~t cua qu~n chung, qua do phat

hi~n va b6i dUOng cac tai nang tree Co th€ xem van ngh~ qu~n chung la mQt vuOn uom

ngh~ thu~t. Nhi€u ngh~ sy co ten tu6i truOng thanh til phong trao van ngh~ qu~n chung acO' sa.

- D€ phat tri€n van ngh~ qu~n chung, cac thi€t ch€ van hoa mQt m~t co nhi~m V\l nang cao chfrt luqng cho phong trao van ngh~ acO' sa, mQt m~t dua cac gia tri van hoa noi chung va gia tri ngh~ thu~t cao d€n v&i qu~n chung.

3.2.6. Hogt a6ng xay dlfng nip s6ng van hoa, moi truOng van hoa

N€p s6ng la toan bQ nhUng (mg xu cua con nguai, bi€u hi~n trong m6i quan h~

d6i v&i thien nhien, v&i xii hQi va ban than duqc l~p di l~p l~i nhi€u l~n trong cUQc

s6ng, tra thanh thoi quen, thanh phong t\lc. Do cling la mQt h~ th6ng chuAn m\lc xii hQi

duqc cQng d6ng chfrp nh~n va t\l nguy~n th\lc hi~n. Phong t\lC, t~p quan co nhUng gia

tri t6t dvp c~n bao lUll va phat tri€n, co nhUng h~n ch€, l~c h~u c~n khAc ph\lc.

Xay d\ffig n€p s6ng la xay d\ll1g n€p s6ng ca nhan, n€p s6ng gia dlnh va n€p s6ng

xii hQi. VI v~y, cac thi€t ch€ van hoa-th6ng tin cO' sa va ho~t dQng cua no co tac d\lng

hlnh thanh n€p s6ng van hoa m&i, khAc ph\lc nhUng tieu C\lC, h~n ch€ cua n€p s6ng cli.

Hi~n nay, gia dlnh cling duqc coi la mQt d~ng cO' sa d~c bi~t d€ xay d\ffig n€p

s6ng van hoa. Til lau Dang va Nha nu&c ta rfrt coi trQng vfrn d€ xay d\ffig n€p s6ng van

hoa. BQ Chinh tri Dang ta dii co chi thi 27ICT-TW v€ xay d\ffig n€p s6ng van minh

trong vi~c cu6'i, vi~c tang, l€ hQi cling la d€ xay d\ll1g n€p s6ng van h6a rn6'i, xay d\ll1g

con nguai m&i, xay d\lng rn6i truOng van hoa lanh m~nh, dfrU tranh bai trir cac hu t\lC,

t~ n~n xii hQi va me tin di doan.

3.2.7. Hogt a6ng thi d1l-c, thi thao, vui chai giai tri

Ho~t dQng th€ d\lc, th€

thao kh6ng chi nhArn rn\lc dich tang cuOng th€ chfrt, rna con ren luy~n nen nhUng phAm chfrt tinh th~n nhu: Y chi b€n bi, long dling cam, ho~t bat, thong minh va tinh th~n t~p th€, d6ng dQi, cling nhu cac ho~t dQng vui chO'i khac,

ho~t dQng th€ d\lc, th€ thao co tac d\lng giai tri IOn.

anhUng nO'i c6 di~u ki~n nhu c6 Nha van h6a-thong tin, san biii... thl co th€ k€t hQ'P t6 chuc thanh cac di€rn vui chO'i giai tri thuOng xuyen. NO'i chua co di€u ki~n thl

180

thao, th€ d\lc, vui chO'i, giai tri thea dinh ky thi nen t~i dan

nen t6 chuc ho~t dQng th€ vi cO' sa, ho~c a cac gia dinh co di€u ki~n.

Th€ d\lc, th€ thao la mQt d~ng ho~t dQng van h6a th€ chftt rftt cftn acO' sa, dap tmg

cae nhu cftu khac nhau cua mQi lua tu6i.

3.2.8. Xay dvng gia dinh van hoa

Gia dinh la moi twOng hlnh thanh nhan each con nguai. M6i tntOng van hoa trong gia dinh la yell t6 quan trQng cho vi~c giao d\lc tu tuOng, d~o duc, 16i s6ng cua mQi thanh vien. Phong trao xay d\ffig gia dlnh van h6a ra dai til nam 1961 ami€n BAc dang xay d\ffig Xa hQi Chu nghla, qua bao thai ky b6 sung, hom thi~n nQi dung den

nay ap d\lng cho toan qU6c, thea 4 tieu chufrn sau:

- Gia dlnh ftm no, hoa thu~n, tien bQ, kh6e m~nh va h~nh phuc.

- Th\Ic hi~n nghla V\l c6ng dan.

- Th\Ic hi~n ke ho~ch h6a gia dlnh.

- Uoan ket tuang trQ' trong cQng d6ng dan cu.

Tftt ca cac nQi dung tren co lien quan m~t thiet v61 nhau, tac dQng he> trQ', b6 sung

cho nhau, thuc dfry nhau cling phat tri€n. V~n d\lng cac n(>i dung va tieu chi cftn linh ho~t

d6i v61 timg khu "\IC, vUng mi€n, dan tQc d€ xay d\ffig dOi s6ng van h6a c6 hi~u qua.

Xay d\ffig gia dinh van hoa c6 tac dQng tf\Ic tiep den xay d\ffig con nguai, den

timg thanh vien trong gia dlnh.Vi~c xay d\ffig con nguai Vi~t Nam thea 5 tieu chufrn xac dinh hi~n nay, tw&c het phai bAt dftu til gia dinh va a d6 cha m~ la nhUng nguai thfty dftu tien. Til gia dlnh va tiep t\lC sau nay gia dlnh d6ng thai phai chu dQng ph6i

hqp v&i c(>ng d6ng va hQi d€ tham gia giao d\lc, ren luy~n con nguai. Chung ta v~n

dQng hQc t~p la vi~c lam su6t dai. HQc lam nguai cling v~y, phai la vi~c lam duQ'c

h~t nhan hay gia dinh truy€n th6ng nhi€u the h~.

ki€m nghi~m lien t\lC til trong gia dinh m6'i c6 ket qua, cho diI gia dlnh d6 la gia dlnh

3.2.9. Xay dvng ban, bon ... t6 dan phd van hoa

Lang va van h6a lang la net d~c thli rieng co cua Vi~t Nam. Til th\Ic ti~n xay d\ffig USVH a cO' sa nay sinh phong trao xay d\ffig lang van hoa til nhfrng nam 1990,

d€n nam 1992 duqc B9 Van hoa-Thong tin phaJ dQng, nhan rQng ra toan qu6c. Tieu

chufrn chung g6m 5 di€m sau:

- Co dai s6ng kinh t€ 6n dinh va tUng bu6'c phaJ tri€n.

- Co dai s6ng van hoa tinh th~n lanh m~nh, phong phil.

- Co moi truOng canh quan s~ch d~p.

- Co khu vui chO'i giai tri va ho~t dQng van hoa th€ thao.

- Th\lc hi~n t6t phap lu~t, chu tmong cua Dang, cac chinh sach xa hQi cua Nha

nuac, Chi thi 24 cua Thu tu6'ng Chinh phu v~ xay dl)1lg va th\lC hi~n huang u6'c, quy

u6'c lang, ban, thon, ftp, c\lm dan cu.

Xfty dl)1lg T6 dan ph6 van hoa co tieu chufrn phil hgp v6'i di~u ki~n do thi song cO'

3.2.10. Xay dlfrlg diJi s6ng van hoa a khu dan cu

ban thea tinh th~n nQi dung tren.

Day la cUQC v~n dQng do Uy ban Trung uong M~t tr~n T6 qu6c Vi~t Nam phat

dQng til nam 1995 v6'i 6 nQi dung dinh hu6'ng:

lam giau hgp phap va xoa doi gifun ngheo. - Doan k€t giilp dO' r1hau phat tri€n kinh t€,

- Doan k€t phat huy truy~n th6ng tuong than tuong ai, ho~t dQng nhan d~o va d~n

on dap nghla.

- Doan k€t phat huy dan chu, gift vfing ky cuong mQi nguai s6ng va lam vi~c

thea phap 1u~t va quy u6'c cQng d6ng.

- Doan k€t xay dl)1lg dai s6ng van hoa, gift gIn, phat huy ban s~c van hoa dan tQc

va thu~n phong my t\lC trong nhan dan.

- Doan k€t cham 10 S\l nghi~p giao d\lc, nang cao dan tri, th\lc hi~n t6t chuong

trlnh cham 10 suc kh6e ban d~u cho mQi nguai.

3.2.11. Xay dlfrlg cong sa, doanh nghi¢p, dan vi 11!c IU(1ng vu trang co nip s6ng

van hoa

- Doan k€t xay dl)1lg cO' sa chinh tri trong s~ch, vfing m~, g~n bo v6'i nhan dan.

b~nh vi~n ... (gQi chung la cong sa), cac doanh nghi~p (nO'i lam vi~c, nO'i san xuftt, dich

182

Tftt ca cac cO' quan nha nuac, cac don vi l\lc IUQllg vfi trang, cong an, tnrOng hQc,

V\l) d€u tham gia phong trao v6i ten gQi c\l th~, phil hqp v6'i timg nganh, tUng IInh V\lC.

Tieu chufrn don vi co n€p s6ng van h6a g6m cac di€m sau:

- Cong sa xanh, s~ch, d~p, an toan.

- Sinh ho~t chinh tri nen n€p.

- Co ythuc lao dQng, kY lu~t, sang ~o, hqp tac giup da nhau lam vi~c v6'i nang sUfrt

cao, co hi~u qua ra r~t. Co ch€ dQ hQc ~p nang cao trlnh dQ ChU)Ten mon, nghi~p Vl).

- Quan h~ ch~t che vOl cO' sa, v6i nhan dan kh~c ph\lc thu tl)c phi€n ha, th\lc hi~n cai

cach hanh chinh co hi~u qua, c6 n€p s6ng van minh, lich S\l trong sinh ho~t va giao ti€p.

- Th\lc hi~n dan chu acO' sa, doan k€t nQi bQ, nghiem mc t\J phe blnh va phe blnh, dfru

tranh co hi~u qua vOi n~ tham nhling, lang phi cua cong va cac hi~n tuQllg tieu C\lC khac.

- Gifr gIn bi m~t qu6c gia.

- ThuOng xuyen co cac ho~t dQng van hoa-van ngh~, th€ d\lc, th€

thao gop phfin

nang cao dai s6ng van hoa va ren luy~n th€ chfrt cho nguai lao dQng.

4. V,n d\lng nQi dung xiy dl}'ng dOl sang van boa « ClY s

ho~t dQng van boa

4.1. Niim vimg finh hinh, thvc tr{lng Cd SO' va cung c6, kifn toan ta chuc chi

d{lo va nang cao chat IU{fflg, nang I,!c quan Ij

van hoa-thong tin (th€

Bfrt ky ho~t dQng gl cling phai bi€t t6 chuc va quan ly m6i thanh cong. Ho~t dQng thao, du lich) n6i chung va xay d\l1lg DSVH a ca sa noi rieng rfrt cfin co S\l t6 chuc hqp ly va quan ly ch~t che, khoa hQc. Ho~t dQng van hoa-thong

..

tin v6n rfrt phuc t~p, co tinh chuyen nganh, chuyen mon sau, phai co S\l chi d~o, huOng dfin cua cac BQ til tren xu6ng. Ho~t dQng xay d\l1lg DSVH aca sa cling v~y, thuQc cfrp xa, do xa chiu trach nhi~m nhung d€u co S\l chi d~o, huOng dfin cua cac BQ, nganh a tren, thong qua cac t6 chuc tuong tmg a dia phuong va t~p trung vao S\l lanh d~o ch~t che, sang t~o cua cfrp uy Dang, S\l di€u hanh thufin th\lc cua chinh quy€n ca sa va cang cfin c6 S\l tham gia huOng tmg t\l giac tich c\lc cua nhan dan m6i dam bao th~ng IQ'i.

a. Truac hit can bi) clip XQ cdn hi~u ro ca cdu t6 chuc dan vj minh va m6i quan

h~ clla chung theo bi~u th6ng ke

Bi~u theo doi th\fc tr,ng h~ thAng cac tA chifc 0' cAp xii

T6 chli'c xa hQi,

Boan th@

T6 chli'c

Cae ton giao, Cac dan vi, t6

Chinh quy@n

xa hQi ngh@

tanh d,o

eh«c khac

tin nguOng

ehinh trj

nghi~p

(2)

(6)

(1)

(5)

(3)

(4)

Dang uy

- HQi d6ng

- HQi nguai eao

- Ph~t giao.

- M~t tr~n t6

?

,

- T6 chile kinh , teo

nhan dan.

, quoe.

tuoi.

I I Th'l\ h/

I -

.len e ua.

cap xa

- Cae cO' sa

-tTy ban nhan

- HQi khuy~n

-Doan thanh

- Tin lanh.

'1\

dan.

hQc.

nlen.

dieh V\l du

- H6i

lieh, vui ehO'i

- Cong an.

- HQi Ph\l

- HQi ehu th~p

- Hoa Hao.

giai tri,

nu.

do.

- BQ dQi.

TDTT....

- Cao Dai.

- HQi bao thQ.

- Cong doan.

- Cae ban

- LlJe IUQ'ng

- Cae tin nguang

nganh.

- Cae hQi ngh~

- HQi elJu

thO' thanh hoang, vfi trallg.

nghi~p.

ehi~n binh.

thO' Mftu ...

- Cae cO' quan

- HQi nong

hanh ehinh SlJ

dan.

- Cae eau l~e bQ, sa thieh.

nghi~p.

- Cae dong hQ.

- Nguai lao

- Chi bQ

- Cae t6 chile

- Truong thon,

- Cae t6

- Cae t6 chile

dQng

tuO'ng ilng, cae

efip T6 dan ban ftp.

ehiletuang

tuang ilng va

(mg va HQi.

chile s~e va tin

HQi vien.

ph6

- Cae thanh

- T6 truang

'1\

Vlen

d6.

thon/lang

'1\Vlen.

- Cae gia lang,

dan ph6.

- Dang

Truong hQ

- Cae thanh

vien

TruOng ban.

vien.

Chu j: - Cac h¢ th6ng 1,2,3,4 iJ aliu eung co, H¢ th6ng 4,5 co nai co nai kh6ng,

mite a(J, n(Ji dung co thi khac nhau, nhdt la iJ edp th6n, ban.

So v&i trlr&c day, vai tro lanh d~o cua Bi thu Dang uy, Chu tich lJy ban nhan dan

xa dang duqc tang cuOng thong qua vi~c kiem nhi~rn cua cac chilc danh trent Nha

nu&c cling dang thi di€rn vi~c giam bat cO' quan HQi d6ng Nhan dan xa rna tang cuOng

184

vai tro' giarn sat, ki€rn tra vao eae t6 ehile khae. Vai tro, vi tri eua dan vi dum eAp xa,

phuOng cua TruOng thon, T6 tmOng dan ph6 tUng bu&c duqc nang cao, giup cho vi~c quan ly a cftp xa va dia ban duqc tang cuOng. Vi tri, vai tro cua gia lang d6i v6'i cac

khu V\lC d6ng bao dan tQc thi€u s6 rftt quan trQng, duqc xa hQi quan tam. Nha nu&c

cung luon d€ cao vai tro lam chu cua nhan dan thong qua S\l ho~t dQng cua cac doan

M~t tr~n t6 qu6c, Doan thanh nien, Ph\l nil duqc cung c6 va phat huy, ;d~c bi~t la S\l

~

th€ chinh tri, t6 chuc chinh tri xa hQi, t6 chuc xa hQi ngh€ nghi~p, trong do vai tro cua

tallg truOng cua l\lc luqng C\lU chi€n binh va hQi vien HQi nong dan ngay cang kh~ng

dinh. Chinh sach ton giao cua Nha nu&c ta cling rftt ra rang, dam bao t\l do tin nguOng

(va khong tin nguOng) cua dan, t~o di€u ki~n cho giao dan hanh d~o thea tinh thftn d~o

s~c ton giao C\lC ky quan trQng.

phap va t6 qu6c dan tQc, "t6t dai d~p d~o" la rftt phil hqp, trong do vai tro cua cac chuc

Day la nhUng dftu hi~u m6'i doi hoi S\l lanh d~o, quan ly a co sa cftn n~m b~t d€ v~n d\lng VaG vi~c xay dlJl1g DSVH a co sa, trong do tUng ho~t dQng nhu xay dlJl1g lang van hoa, t6 dan ph6 van hoa, xay dlJl1g gia dlnh van hoa a dia ban,... cftn xem xet h€t suc C\l th€, th~n trQng trong ph6i k€t hqp va xu lY.

MQt vfrn d€ cftn quan tam la a dia ban xa, phuOng, thi trfrn ngoai mQt s6 cac dan vi l\lc luqng vfi trang, bien phong, cac co quan hanh chinh S\l nghi~p (van phong),

b~nh vi~n, truOng hQc hi~n co tuang d6i 6n dinh, hi~n nay dang phat tri€n nhi€u cac (khu cong nghi~p, khu ch€ xufrt... ), cac nha may, co sa san xUfrt m&i mQc len... cac khu nha nghi, bai t~m, resort, san golf khong thuQc quan ly cua cfrp xa nhung a do khong th€ khong co ho~t dQng van hoa.

dan vi kinh t€

Cac ho~t dQng a do d€u co anh huOng, tac dQng tich C\lC ho~c ca m~t tieu C\lC t6'i vi~c xay dlJl1g dai s6ng van hoa axa, phuOng sa t~i. Vi~c lien k€t, ph6i hqp v6'i cac t6 chuc, dan vi nay trong quan ly va xay dlJl1g dai s6ng van hoa cung rfrt quan trQng.

Trong k€ ho~ch tri€n khai phong trao toan dan doan k€t xay dlJl1g dai s6ng van

hoa do Ban chi d~o Trung uang ban hanh tm&c day xac dinh 5 nQi dung chu y€u, 7

phong trao van hoa chinh, d6ng thai nhftn m~nh: Tuy VaG d~c thil cua m6i lo~i hlnh

t6 chuc xa hQi, cac dia phuang can cu nQi phong trao, cac BQ, ban, nganh doan th€,

huOng C\l th€ dung co ban cua phong trao Toan dan doan k€t xay dlJl1g dai s6ng van hoa co dinh tieu chuAn xay dlJl1g dai s6ng van hoa a tUng linh V\fC, tUng co sa cho

phli hqp. Ton trQng va bi€u duong SlJ sang t~o, d6i m6'i cac hlnh thuc ho~t dQng cua quftn chung acO' sa nhAm dua nhanh phong trao vao cUQc s6ng.

Cac ho~t dQng xay d\IIlg DSVH a cO' sa cung nhu thlJc hi~n phong trao toan dan doan l,,€t xay d\fllg dai s6ng van h6a thuOng duQ'c k€t hqp ch~t che va th€ hi~n m~nh me thanh cao trao vao cac dip 1~ hQi adia phuong. Ben c~nh cac 1~ hQi truy€n th6ng la nhfrng ngay hQi cach m~ng nhu 2/9, 30/4, 1/5, 7/5, ky ni~m ngay sinh cua Bac 19/5

hang name C6 cac ngay hQi, ky ni~m cua cac nganh, cac giai nhu 8/3, 26/3, 22/12, 27/7 ... d€u thlJc hi~n a cO' sa. L~i c6 nhfrng ngay h(>i mai c6 gAn day nhu ngay 23/6 la "Ngay Gia dlnh Vi~t Nam", huOng Ung ngay "Qu6c t€ x6a d6i giam ngheo" 17/10,

ngay "HQi Doan k€t Dan tQc" la 18/11 hang nam...rftt duQ'c nhan dan huOng Ung va

thlJc hi~n c6 y nghla thuc dAy phong trao xay d\fllg dai s6ng van h6a phat tri€n.

HQi nghi toan qu6c t6ng k€t 10 nam thlJc hi~n phong trao toan dan doan k€t xay

d\IIlg dai s6ng van h6a giai do~n 2000- 2010 (ngay 24/2/2011) t~i Ha NQi dii nhftt trf

nhfrng nh6m giai phap chu y€u d€ ti€p t\lC thlJc hi~n phong trao, d6 la: 1

,

,

- Nang cao hi~u qua liinh d~o cua cac cftp uy Dang, hi~u IlJc quan ly cua chfnh

quyen cac cap.

- Phat huy vai tro cua Ban chi d~o cac cftp.

- Sua d6i be, sung, ban hanh va thlJc hi~n cac van ban chi d~o huOng d~n v€

phong trao.

- DAy m~nh thi dua khen thuOng.

R6 rang Ban chi d~o cac cftp (d~c bi~t la cftp xii) d6ng vai tro quan trQng, quy€t

- Da d~ng hon nQi dung, phuong thuc tri€n khai thlJc hi~n phong trao.

dinh t6'i phong trao, cftn phat huy vai tro chu dQng cua cac thanh vien, cfut ph6i k€t hqp

v6'i M~t tr~n T6 qu6c cling cftp chi d~o thlJc hi~n t6t Chi thi 1869/TTg cua Thu tuOng

Chfnh phu ngay 10/10/2010 v€ vi~c tang cuOng ph6i hqp dAy m~nh cUQc v~n dQng "Toan dan do8.n k€t xay d\IIlg dai s6ng van h6a a khu dan cu" g~ v6'i thlJc hi~n mQi

cUQc v~n d(>ng xa.y d\fllg nong th.on m6'i, cUQc v~n dQng "ngay VI nguai ngheo" va

nang cao chftt luQllg phong trao xay d\fllg gia dlnh van hoa, con nguai van h6a, t6 dan

1_ Thong bao kit lugn ... Van phong thuOng tI1lc Ban chi d~o ngay 21/3/2011

186

ph6 van h6a...

Til kinh nghi~m thai gian qua, Ban chi d~o phong trao Toan dan doan k€t xay

d\lllg dai s6ng van hoa cfrn duQ'c ki~n toan dfry du, thuOng xuyen, d6ng bQ, co hi~u Ivc

va co bQ ph~n thuOng xuyen giup vi~c, co cac chuong trInh, bi~n phap t6 chuc thea d6i phong trao toan dan doan k€t xay d\lllg dai s6ng van hoa akhu dan cu, phong trao xay d\ffig gia dlnh van hoa va co sv ph6i hQ'P v6'i phong trao xay d\lllg dai s6ng van hoa a cac cO' quan, don vi dong tren dia ban. Qua thvc ti€n va nghien c(ru ac§p xa th§y nen th6ng nh§t Ban v~n dQng Toan dan doan k€t xay d\ffig dai s6ng van hoa akhu dan cu va Ban chi d~o phong trao Toan dan doan k€t xay d\ffig dai s6ng van hoa lam mQt, gQi

chllng la Ban chi d~o Toan dan doan k€t xay d\lllg dai s6ng van hoa. Bi thu Dang uy ho~c chu tich Uy ban nhan dan lam TruOng ban, chu tich M~t tr~n T6 qu6c c§p xa lam

pho TruOng ban thuOng trvc.

okhu dan cu nen th6ng nh§t cac Ban di€u hanh xay d\lllg khu ph6 van hoa, lang van hoa, Ban v~n dQng xay d\lllg n€p s6ng van hoa, Ban v~n dQng xay d\ffig gia dlnh

van hoa, Ban v~n dQng xay d\lllg nang than m&i gQi chung la Ban v~n dQng phong trao "Toan dan doan k€t xay d\lllg dai s6ng van hoa akhu dan CUff do TruOng Ban cong tac m~t tr~n lam TruOng ban, thanh vien cua Ban v~n dQng nay la TruOng ho~c pho

truOng than (lang, ban, §p, buon, khu ph6 ...) co cac thanh vien cua Ban m~t tr~n trong

do co d~i di~n c§p uy, d~i di~n lanh d~o cua t6 chuc thanh nien, ph\! nu, nang dan, ClJU

chi€n binh, nguai cao tu6i, chi hQi khuy€n hQc ho~c nhiing nhan v~t tieu bi€u, co uy

tin trong cQng d6ng tuy thea tUng nai. (xem sa d6)

SO' dB: H~ th6ng chi d,o cac phong trao toan dan doan k@t xay dl!ng BSVH

va xay dl1ng nong thon moo

CHiNHPHU

~-..

BANV~NDQNG

BANCHiD~O

Toan dan doan k€t xay dgng dai s6ng

Xay d\ll1g nang than

Toan dan doan k€t xay d\ll1g

van h6a 0 khu dan cu.

mai

dai s6ng van h6a

(TDKXDDSVH)

TB: Chli tich M~t tr~n t6 qu5c Vi~t

Truong ban, Ph6 Thli

Nam.

TB: Be> truang Be> Van h6a-Th~

tuang thuang tr\Tc

thao -Du lich.

Ph6 Truong ban, ph6 Thli tuang CP

(QD 800/QD.TTg

4/6/2010)

(QD 235/1999 QD TTg

(Chi thi 1869/CT-TTg 10/10/2010)

23/12/1999; QD 639 QD TTg

5/7/2005; QD 1135 QD TTg

30/8/2006)

BAN VAN DONG

cAc BAN CHi DAG Cdp tinh,cdp Huy~n va tuang duang.

M~t tr~n T6 qu5c

Truong ban: Ph6 Chu tich UBND

Ph6 Tr.ban,Ph6 chu tichUBND

cA.c BAN CHi D~O

BAN VAN DONG

cdp xa va tuang duang

M~t tr~n T6 qu6c

Truong ban: Ph6 chu tich

Chu tich ho~c Bi thu Dang

Ph6 Tr.ban, Ph6 chu tich UBND

~

UBND

BAN VAN DONG

Cdp thon, dp, ban, khu ph5 va tuang duang

Toan daD doan k~t xay d,!ng DSVH 0' khu dan Cll'Va xay d,!ng Nong thon moo

TB-Trll'O'ng ban M,t tr~n T6 quAc.

b. Quan If; Id trong coi, giu gin theo yeu cdu nhdt dinh, Id t6 chuc, di~u khiin

theo nhUng m1:lC tieu d~ ra

ho~ch d€

Nguai quan 1y duQ'c vi nhu nh~c truOng chi huy trong dan nh~c. Quan 1y cac ho~t dQng van h6a-thong tin acO' sa hay xay d\ll1g DSVH acO' sa 1a quan 1y mQt m~t cong tac nghi~p V\l acO' sa da d~ng va phuc t~p, bao g6m ca quan 1y con nguai, cong vi~c, ho~t dQng chuyen mon thuOng xuyen, quim 1y phuong ti~n chuyen dUng ngay cmg

188

phat tri€n ... Cling nhu quim 1y cac vAn d€ khac, quan 1y cac ho~t dQng van h6a-thong tin a cO' sa tru6'c h€t phai quan 1y b~ng k€ ho~ch, thong qua cac k€ ho~ch giau tinh th\lc ti€n va kha thi. CO' sa nhu cai cu6ng ph€u ti€p nh~n rAt nhi€u va giai quy€t tAt ca cac Chi thj, Nghj quy€t, va SlJ chi d~o, hu6ng dfrn til tren xu6ng, vi th€ c~n c6 k€ ti€n hanh mQt cach khoa hQc. Nguai lam cong tac van hoa-thong tin acO' sa

phai la nguai co tu duy quan ly, bi~t quan ly thea k~ ho~ch, cong vi~c duQ'c sftp x~p

mQt cach hQlJ ly thea tiOO hinh thai gian, thea SlJ th6ng ooAt trong phan cong va ph6i hQ1J, di~u hoa cac m6i quan h~ adia phuong va co sa.

Nguai quan ly la nguai v~ch ra cac chuang triOO k~ l10~ch va chiu trach OOi~m v~ nQi dung k~ ho~ch Ay, do do cftn th~n trQng, tY my tru6'c cac quy~t diOO dua rae Mu6n v~y nguai quan ly t6t cong tac van hoa-thong tin co sa phai co ooan quan chfnh tri, co

trinh dQ phap ly, nghi~p V\!, nang llJc t6 chuc, tam ly xa hQi va ngh~ thu~t chi huy.

Nguai lam cong tac van hoa-thong tin co sa la nguai dUng mlii chiu sao v~ linh VlJC dai

s6ng tinh thftn cua cQng d6ng, nen coi do la liOO VlJC thieng lieng, rAt viOO dlJ, cfut duQ'c

trful trQng. HQ la OOa quan ly gi6i, va trong cong mc thlJC ti~n hQ co OOi~u kha nang, di~u

ki~n d~ thang ti~n, d~ tnrOng thanh hon trong cong tac va cUQc s6ng. Do do, bAt k~ ai

duQ'c ph\! trach vi~c nay cftn phai tg minh vuan len diOO cao, tlJ ren luy~n va hQC t~p d~ hoan thanh nhi~m Vl). HQ cftn phai hQc rAt nhi~u, hQc a nha tnrOng rAt cfut thi~t nhung hQc atrong quftn chung ClJC kY quan trQng, nhung khong thea duoi qufut chung d~ cung quftn chung nhan dan timg co sa xay dlJIlg n~n van hoa m6'i, con nguai m6'i.

Di~u nay cling thi~t thlJc, ra rang hon nhAt la d6i v6'i khu VlJC d6ng bao dan tQc,

nguai lam cong tac van hoa co sa cftn phai bi~t ti~ng dan tQc, d~ giao ti~p v6'i d6ng bao, d~ hi~u d6ng bao va cung d6ng bao xay dlJIlg DSVH ngay cang t6t han. d Tay Nguyen c6- phong trao can bQ nguai KiOO lam cong tac a co sa nhAt thi~t phai hQC ti~ng dan tQc coi nhu la mQt ngo~i ngfr, OOu ti~ng Ede, Gia Rai..., d~c bi~t la sau thai kY co b~o lo~n thay vi can be> phai bi~t ti~ng Anh, Phap...C6 cau can bQ nao phong trao Ay. Xay dlJIlg DSVH a co sa la cong vi~c nhi~u kho khan, thu thach, vAt va ben c~OO ni~m vui duQ'c c6ng hi~n, duQ'c gfut glii OOan dan. Phong trao xay dlJIlg DSVH a co sa cftn co OOUng can bQ th~t tam huy~t thea mo hinh, tieu chi sau:

- La nguai tuyen truy~n vien, c6 dQng vien OOi~t thanh cua Dang va la nguai tn.rc

ti~p v~n dQng quftn chung tham gia xay dlJIlg n~n tang van hoa dan tQc thea huOng tien

ti~n, d~m da ban sftc.

- La nguai bi~t k~ thira tiOO hoa van hoa cua lang que, cua dan tQc ban dia va phat

tri€n cac gia tri t6t d~p atUng co sa trong hoan caOO di~u ki~n C\! th~.

- La nha su ph~m-nguai lam COllg tac van hoa giao d\lc ngoai nha truOng vila la

nguai chi~n sy tren m~t tr~n tu tuOng van hoa, d6ng thai la mQt ngh~ sy khong chuyen aco sa.

- La nguai bi~t lam kinh t~ trong ho~t dQng van hoa va bi~t lam van hoa trong

phat tri~n kinh t€, d6ng thai la nguai chi huy tren m~t tr~n van hoa du&i SlJ chi d~o cua

cAp uy Dang va chinh quyen.

ni th1!c hi?n xay dlfYlg DSVH if ca sa, yeu cdu cdn phai:

- Bam sat tinh hlnh nhi~m V\l chinh tri cua Trung UOllg va dia phuang. N~m vfrng

duOn.g 16i, quan di~m cua Dang, chinh sach phap lu~t cua Nha nu&c, tranh thu SlJ quan

tam cua lanh d~o Dang va chinh quyen, cua cac nganh, cac cAp v&i van hoa- thong tin co sa. Do la thlJc hi~n 3 bam: Bam tren, bam chuc nang, nhi~m V\l, bam co sa va phong trao.

- Nang cao chAt lUQllg ho~t dQng cua cac thi~t ch~ van hoa-thong tin co sa, nang cao trinh dQ nghi~p V\l chuyen mon, phat huy vai tro quan ly dieu hanh, d6i m&i nQi dung phuang phap t6 chuc th\fc hi~n, ph\lc V\l t~n t\lY 11hu c~u cua nhan dan va co sa.

- ThlJc hi~n chu truang xa hQi hoa trong xay d\ll1g, sir d\lng cac thi~t ch€ van hoa,

trong ph6i hqp t6 chuc ho~t dQng, trong d~u tu phat tri~n ngu6n IlJc thea tinh th~n da

d~ng hoa nQi dung va san phAm, ph6 c~p cac chuang trlnh va d6i tUQllg, lien k~t v&i

mQi t6 chuc va thanh ph~n vi m\lC tieu, lqi ich chung.

4. 2. Tang Cllimg nghien CUll va hQC hoi kinh nghi~m th,!c ti~n

Mi)f s6 kinh nghi?m chung

- d nhUng noi it nhieu co dieu ki~n, cfrn mt;mh d~ nang cAp d6ng bQ ca ve co sa v~t chAt, trang tri thi~t bi, tang cuOng dQi ngii can bQ co chuyen mon cao va phat tri~n

nhieu ho~t dQng thi~t thlJc, b6 ich dap tmg nhu cftu va chAt lUQllg ngay cang nang len

cua nhan dan.

- d nhUng noi co sa v~t chAt khong thi~u, nhung vi~c khai thac, sir d\lng con h~n ch~, hi~u xuAt chua cao th~m chi dang xu6ng cAp, c~n tim nguyen nhan kh~c ph\lc.

D~c bi~t thi~u SlJ ph6i hqp, lien k~t trong t6 chilc dieu hanh, trong khai thac tiem nang

cac nganh va trong nhan dan.

190

-a vung nui, vung sau, vung xa, vUng d6ng bao dan te>c thi€u s6 dai s6ng n6i chung con kh6 khan khong th€ huy de>ng suc dan nhi~u rna c~n tang cuOng khai thac,

t~n d\lng, phat huy cac co sa v~t chfrt hi~n c6, tUng buac c6 k~ ho~ch b6 sung, t~n

d\lng t6i da S\l bao cfrp cua Nha nuac, S\l chi vi~n cua cfrp tren, m~t khac cling c~n de>ng vien tinh thAn t\1 l\lc, t\1 cuOng cua d6ng bao, khong trong cha y l~i, luon chu de>ng, sang t~o trong xay d\ffig DSVH aco sa.

- Tlnh trc;mg khi cae thi~t ch~ van hoa-thong tin con nhi~u bAt c~p thll(;li qua ~p trung vao khoi ph\lc dinh, d~n, chua... th~m tri nang cfrp, cai t~o thai qua, bi~n d~ng ca

di tich g6c gay buc xuc trong nhan danvao nhUng nam truac day con tlnh tr~ng m~nh

nganh nao nganh nfrY ch~y, me>t s6 nha sinh ho~t ce>ng d6ng (a Tay Nguyen) phat tri€n

nhung sau d6 vi~c quan If va khai thac h~n ch~. Me>t s6 tinh (Tay Nguyen) cling phat

tri€n xay dlJIlg nha Rong van hoa nhung chua dap lrng nhu c~u tam If, tin nguOng cua

nhan dan nen cling lang phi. Tfrt ca di~u d6 c~n chfrn chinh, khAc ph\lc.

- Nguai lam chuc sAc thien chua giao da bi~t dua hat Quan hQ vao Thanh Ca, t6

chue lien hoan ngh~ thu~t qu~n chung trong sinh ho~t ce>ng d6ng, d~y giao dan hQc hat m6i khi d~n nha thO' d~o. Nhi~u noi trong xay dlJIlg DSVH aco sa cling da chu de>ng m~nh d~n dua vao d~y ngo~i khoa a nha truOng nhu quan hQ B~c Ninh (a BAc Ninh), dan ca (a Ngh~ TInh), danh c6ng chieng (a Tay Nguyen), d~y cho thanh thi~u nien la

nhUng kinh nghi~m t6t, c~n phat huy.

- C~n t~n d\lng cac thi~t ch~ van h6a-thong tin a sa d€ nang cao cac ho~t de>ng

van hoa c~n c6 cho nhan dan.

~

ami~n Trung nhi~u tinh c6 phong trao xay dlJIlg Te>c UO'C van hoa rfrt t6t. Cac te>c uac nay chu y~u giup nhau xoa d6i giam ngheo, khuy~n hQc, khuy~n thi~n, nhfrt la

phat huy truy~n th6ng t6t d~p cua dong hQ, cua gia dlnh, gift gin n~ n~p gia phong, ban

sAc van hoa, th\1c hi~n lu~t phap g6p ph~n xay d\ffig que huang.

Tu6i tre c6 phong trao "hat vai nhau", ho~t de>ng van hoa, th€

Cac tinh aNam be> c6 truy~n th6ng dOn ca tai til la net d~p van hoa cua xu sa. thao phat tri€n a cac

kh6m, frp. Til cac gia dinh, s6m co nhUng mo hinh du ljch xanh, du Ijch mi~t vuOn.

tra

- T~i nhUng lang van hoa truy~n th6ng, lang "Ti~n sy", lang ngh~, lang hoa, lang cay canh... da bAt d~u hinh thanh rna hlnh du ljch nlai khong nhUng ph\lc V\l cho nguai dja phuang rna trong ca nuac, qu6c t~. M6i lang van hoa tieu bi€u cling c6 th€

thanh nhUng lang van hoa-du lich giau ti€m nang cua Vi~t Nain rna avilng nao, dan tQc nao cling co.

1. M-6t trong cac ai~u ki?n C1!C kj; quan trQng ad xay d1!J1g DSVH a ca sa la xay

d1!J1g quy uac van hoa va th1!C hi?n quy chi dan chu a ca sa.

can bQ van hoa xii giup cho Uy ban Nhan dan cdp xii th\1c hi~n cac cong vi~c sau:

Tom l(;1i phong trao xay d\ll1g DSVH a cO' sa tuy thuQC vao cac vdn d€ sau:

- Chi d(;1o, h6 trg cac lang, thon, ban, dp, c\lm dan cu xay d\lIlg huang u&c phil

hqp v&i nQi dung dii huOng d~n.

- ChuAn bi h6 sa d€ trinh cdp co thAm quy€n phe duy~t.

- Ph6i hqp v&i M~t tr~n T6 qu6c cdp xii ki€m tra, t(;10 di€u ki~n cho vi~c ph6 bi€n,

tuyen truy€n va t6 chilc th\1c hi~n huang u&c.

- Phat hi~n va chdn chinh mQi bi€u hi~n sai trai, l~ch l(;1c, tieu C\1C trong vi~c xay

2. ChJt IUf/ng cua phong trao xay d1!J1g DSVH a ca sa ph¥- thui)c rJt nhi~u vao vi?c thi aua th1!c hi?n cac ni)i dung chi tieu cua gia ainh van hoa, lang (ban, Jp) van

hod, t6 dan pht5 van hod, cdn khac ph¥-c tinh trgng giai aan tuy ti?n, va cht5ng b?nh

phD truang hinh thuc, chgy theo thanh tich nhJt thai. Vi?c thi aua va binh xet phai ai

vao th1!c chJt thi phong trao mai kit qua va mai vUng.

3. Xay d1!J1g DSVH a ca sa phai agt duai S1! liinh ago va quan tam cua cJp uy cJp xii va chi bi) than, ban thuang xuyen lien t¥-c. Kit qua cua xay d1!J1g DSVH aca sa la kit qua chung nhJt, hai hoa nhJt cua S1/ liinh ago cua aang, quan ly cua chinh

quy~n cac cJp va vai tro lam chu cua nhan dan tren ala ban xii.

d\lIlg va th\1c hi~n hUOllg u&c, dinh ky bao cao Uy ban Nhan dan cdp tren va HQi d6ng Nhan dan cilng cdp v€ vi~c xay d\ll1g va th\1c hi~n huang u&c a dia phuong.

4. D€ th\1c hi~n co hi~u qua nQi dung xay d\ll1g dai s6ng van hoa khu V\lC tnlng

du, mi€n nui, vung dan tQc, cac cdp chinh quy€n dia phuong c~n xay d\ll1g nhUng tieu

chi daOO gia C\l th€, phil hqp v&i d~c di€m t\1 nhien, kiOO t€, van hoa, xii hQi va an niOO qu6e phong a tUng dia phuong. Dua van hoa truy€n th6ng cua dan tQc ban dia vao nQi thao qu~n chung va xay d\lIlg cac dung cac hO(;1t dQng sinh hO(;1t van hoa van ngh~, th€

thi€t ch€ van hoa phil hqp, hai hoa v&i tv OOien, con nguai, van hoa eua cQng d6ng dan

192

tQc sinh s6ng tren dia ban xii.

****************

Call hoi thao lUaD

1. Xay d\lIlg dai s6ng van hoa a cO' sa la gl? Neu nhUng nQi dung cong tac van hoa-thong tin cO' sa hi~n nay. Thu~n IQ'i kho khan a dia phuong va chu twang s~p t&i v€ v~n d€ tren.

2. Thi€t ch€ van hoa-thong till cO' sa la gl? Lien h~ a dia phuang cac thi€t ch€ van

3. Cong tac xay d\lIlg dai s6ng van hoa a cO' sa co quan h~ v&i COl1g tac xay d\lIlg nong thon m&i nhu th€ nao? Vai tro, vi tri cua Ban cong tac M~t tr~n T6 qu6c Vi~t

hoa-thong tin cO' sa ho~t dQng ra sao, huOng t&i la gl?

Nam c~p thon trong vi~c Xay d\lIlg lang van hoa (thon, ~p,ban...van hoa), T6 dal1 ph6 van hoa akhu dan cu nhu th€ nao?

4. Vai tro, vi tri trach nhi~m cua can bQ cong tac van hoa-thong tin a c~p xa va

tren dia ban cO' sa nhu th€ nao? Lien h~ a dia phUOl1g va nhfrng d€ xu~t, ki€n nghi.

Tai lieu tham khao

1. Ban ch~p hanh Trung uong Dang kh6a VIII, Van ki?n HQi nghi ltin thu 5.

2. Ban chi d~o Trung UOl1g (2007), Van ban chi ago huOng dJn phong trao toan

3. Ban chi d~o Trung UOl1g (Ra NQi 2011), Bao cao T6ng kit 10 nam phong trao

dan aoan kit xay dzpzg aiJi s6ng van hoa.

toan dan aoan kit xay dzpzg aiJi s6ng van hoa.

4. Ban ttl ttlOng Vatl hoa Trung uong (2004), Tai li?u nghien cUu kit lu4n HQi nghi ltin

thir X Ban cMp hiInh TWDang kh6a IX, Nha xuAt ban chfnh tri qu& gia.

5. Ban tu tuCmg van hoa trung UOl1g (Ra NQi 2005), Ban v~ van hoa Dang va xay

dzpzg van hoa Dang.

6. BQ Qu6c phong-BQ Tu l~nh BQ dQi bien phong (thang 7/2006), D~ an H6 trf!

cac a6n bien phong xay dzpzg aiim sang van hoa tren bien giai, biJ biin, hai aai 2006­

2010.

7. BQ Van hoa-Thong tin (thang 5/2003), DJ an xay dlfn,g mQt s6 lang ban buon

van hoa if vung co hoan canh age bi?t.

thong tin vung Tay Nguyen din nam 2010.

8. Bl) Van hoa rfhoIlg tin (thang 4/2004), D~ an pIlat triin hot;lt d(Jng van hoa

hoa giai dot;ln 2006-2010.

9. Bl) Van hoa-Thong tin (thang 6/2005), Chuang trinh m¥c tieu qu6c gia v~ van

trong xay dvng d&i s6ng van hoa ca sa a vung Tay B6c.

10. BQ Van hoa-Thong tin (thang 10/2003), H(Ji thao truy~n th6ng va phat triin

van hoa cac tinh duyen hai phia B6c.

11. Bl) "'van hoa-Thong tin (thang 11/2004), Tai Ii?u H(Ji nghi xay dvng d&i sting

Thong tin ca sa din nam 2010.

12. Bl) Van hoa-Thong tin, Quy hOt;lch phat triin h? th6ng thiit chi Van hoa­

ffii~n nlii va vUng d6ng bao cac dan tl)c thi€u s6 s6 39/1998-CT-TTg ngay 3/12/1998.

13. Chi thi cua Thu tuOng Chfnh phu v€ dAy ffi(;lnh cong tac Van hoa thong tin a

hoa thong tin cdp huy?n.

14. C\lC van hoa-thong tin co sa (thang 11/2004), Tai Ii?u tQP hudn nghi?p v¥ van

11/2010; s6104, thang 2/2011).

15. C\lC van hoa cO' sa, Tt;lp chi xay d1!ng d&i s6ng van hoa (s6 101, thang

tien tiin dQm dil ban s6c dan t(Jc, Nha xuftt ban chfnh tri qu6c gia.

16. Nguy~n Khoa Di€m (2001), Xay dvng va phdt triin n~n van hoa Vi¢t Nam

thong tin ca sa.

17. Hit Van Tang-C\lC van hoa thong tin cO' sa (2004), Tai Ii¢u nghi¢p v¥ van hoa

18. TSKH. Ph(;lffi Le Hoa - Vi~n nghien clm van hoa ngh~ thu~t (2001), d€ tai

song H6ng hi¢n nay. "

19. Hoi dap v~ Ianh dt;lo quan If cua UBND cdp xa (2010), Nha xuftt ban chfnh , tri quoc gia.

khoa hQc "Cong giao va vi¢c xay d1!ng moi truirng van hoa a nang thon vung chau th6

20. l(v yiu h(Ji thao: Xay dvng d&i s6ng van hoa vung d6ng bao dan tQc Cham,

Nha xuftt ban van hoa dan tl)c (Ra Nl)i 2005).

14/1/2011.

194

21. Nghi dirm cua Chfnh phu va cl)ng tac dan tl)c s6 OS/2011/ND-CP ngay

22. Quy€t dinh phe duy~t d€ an "Phat tri€n van hoa nang than d€n nam 2015 dinh

hu6ng d€n naffi 2020" eua Thu tu6ng chinh phu s6 22/QD-TTg ngay 5/1/2010.

23. Quy€t dinh phe duy~t Chuang trinh fil)C tieu ·qu6c gia v€ xay d\lng nang than

m&i giai do~n 2010-2020 s6 800/QD-TTg ngay 4/6/2010.

24. Tili li?u H{5i nghi-H{5i tluio xGy dlfYlg dOi s8ng van hoa ca sa khu VlfC do thi

(1999).

25. Tl;lP chi Dan tQc, s6 120 (12/2010), s6 121 (1/2011), s6 122 (2/2011).

26. TS. Nguy~n Hfru Thuc (2009), Cu{5c vq,n d{5ng toan dan doan kit xay d1jng

dai s8ng van hoa, Nha xu~t ban Til di€n Bach Khoa va Vi~n Van hoa.

27. TruOng can bQ Quan ly van hoa thong tin (thang 7/2006), Tai li?u dao tgo b6i

duOng can b{5 van hoa-thong tin cdp xti phuOng.

PHONG TRAo ToAN DAN BoAN KET xAY DT/NG DOl SONG VAN HOA TREN BJA BAN XA KHU VVC TRUNG DU, MIEN NUl, viJNG DAN TQC

PHAMVANAN

Th.s. HOANG THI LAM

Thai 1uqng: 8 ti€t(*)

A. MVC DICB, 'riu cAu

1. Ml}c dich:

Cung cfip cho hQc vien nhUng ki€n

thirc cO' ban v€

th\fc hi~n phong trao toan dan

doan k€t xay d\lIlg dai s6ng van hoa tren dia ban xii khu V\fC trung du, mi€n nui vUng

dan t<)c; bi€t v~n d\lng ki€n thuc cO' ban v€ th\fc hi~n phong trao toan dan doan k€t xay d\lIlg dai s6ng van hoa tren dia ban xii vao ho~t d<)ng quan 1y va t6 chirc a dia phuong

mlrm.

2. Yen cAn: HQc vien n~m duQ'c ki€n thuc cO' ban v€ th\fc hi~n phong trao toan dan

doan k€t xay d\lIlg dai s6ng van hoa tren dia ban xii khu V\IC trung du, mi€n nui vUng dan tQc, d6ng thOl (mg d\lng co hi~u qua trong ho~t dQng th\Ic ti€n adia phuong.

B.NQIDUNG

Phong trao "Toan dan doan k€t xay d\lIlg dOl s6ng van hoa" (sau day vi€t cit 1a

TDDKXDDSVH) 1a m<)t trong b6n nhom giai phap 100 duQ'c d€

ra trong Nghi quy€t

Trung uong 5 (khoa VIII) v€ xay dlJIlg va phat tri€n n€n van hoa Vi~t Nam tien ti€n d~

da ban s~c dan t<)c, nhk dAy m~ vi~c tuyen truy€n, giao d\lc van hoa; huy d<)ng mQi

l\Ic 1uqng nhan dan va ca h~ th6ng chinh tIi ill Trung uong d€n dia phuang, cO' sa tham

gia xay d\lIlg dOl s6ng van hoa.

Tir khi phat dQng (nfun 2000) d€n nay, Phong traoTDDKXDDSVH dii duqc tri€n

khai th\l'c hi~n ngay cang sau fQng trong ca nuO'c, thu hut duqc SlJ quan tam lanh d~o, chi

d~o, huOOg dfin va t~o di€u ki~n cua cac cAp uy Dang, chinh quy€n, cac nganh, doan th€;

d~c bi~t duQ'c S\I tham gia huOng (mg dong dao cua cac tfuIg lOp nhan dan trong ca nu6c.

(*) - Ly thuy€t; 4 ti€t; Thao lu~n: 4 ti€t

196

HQi nghi tom qu6c t6ng k€t 10 nam tlIlJC hi~n Phong trao TDDKXDDSVH (2000­

2010) dii kh~g djnh: Phong trao dii g6p phftn tich cgc van cong cUQc xay dvng, hlnh

thanh nhan cach con nguOi Vi~t Nam thea 5 duc tinh neu trong Nghi quy€t Trung uong 5

(kh6a VIII); xay dvng gia dlnh, c9ng d6ng dan cu; co quan, don vi, doanh nghi~p phat

tri~n tom di~n; xay dvng m6i truOng van hoa lanh m~nh, bao t6n cac gia tn van hoa dan tQc; xay dvng, p~at tri~n cac thi~t ch~ va phong trao van hoa, van ngh~, th~ d\lc, th~ thao t6 van hoa tra quftn chung. D6ng thai, Phong trao TDDKXDDSVH dii phat huy cac y€u

thanh ngu6n 19c nQi sinh, gop phdn phat tri~n kinh t€-xii hQi. Dfty m(;lnh thgc hi~n va nang

cao ch~t lUQllg Phong trao TDDKXDDSVH d~ cac nQi dung van hoa cua phong trao an

tu tuOOg, d~o dUc, l6i s6ng, n€p s6ng va xay

sau van ti€m thuc cua mQi cing lap nhan dan, tom th~ xii hQi, 410 ra S\l chuy~n bi€n tich cgc trong y thuc xay dvng con ngum v€ dvng dai s6ng van hoa co sa duqc nhan dan coi trQng, nh~ thuc dung dfut quan di~m chi

d~o nh~t quan cua Dang ta v€ Phong trao TDDKXDDSVH.

Chi d~o trien khai th\lc hi~n phong trao truac h€t

la chuc trach, nhi~m Vl). cua h~

th6ng Ban Chi d~o Phong trao TDDKXDDSVH cac c~p, trong do co c~p xii. Th\lc hi~n

t6t Phong trao TDDKXDDSVH tren dia ban xii, chfnh la th\lc hi~n t6t nhi~m Vl)., nQi dung

xay dvng dai s6ng van hoa co sa; hon nfra, t~o ra mQt co ch€ hi~u l\lc trong vi~c thu htlt,

t~p hqp mQi ngu6n 19c xay dvng dai s6ng van hoa co sa; phat huy hi~u qua dftu tu, h6 trq

ngan sach Nha nuac, di d6i v6'i dfty m(;lnh vi~c thgc hi~n xii hQi hoa van hoa.

VI v~y, vi~c nang cao nh~n thuc v€ Phong trao TDDKXDDSVH, nh~t la n~m vfrng quy trlnh va nang cao ky nang t6 chuc thgc hi~n Phong trao TDDKXDDSVH cho Ban Chi d~o Phong trao c~p xii, truac h€t la cong chuc van hoa - xii hQi xii, thanh

vien thuang trgc Ban Chi d~o Phong trao TDDKXDDSVH xii la h€t suc cftn thi€t.

1. Nhfi'ng vin d~ chung

1.I.Xuit Xll, qua trinh. binb tbanb va pbat tri~n phong trao TDBKXDBSVH

Ngay 16 thang 7 nam 1998, HQi nghi ldn thu 5 Ban Ch~p hanh Trung uang Dang

khoa VIII dii ban hanh Nghi quy€t v€ "Xay d1).ilg va phat tri~n n€n van hoa Vi~t Nam

tien ti€n, d~m da ban s~c van hoa dan tQc". Nghi quy€t dua ra 5 quan di~m chi d~o, 10

nhi~m V\l C\l th~ va 4 nh6m giai phap IOn d~ xay d1).ilg va phat tri~n van hoa, trong do

1.1.1. Xulit xU'

co giai phap ddu tien co y nghIa then ch6t la "Ma rQng cUQc v~n dQng giao d\lc chu nghia yeu nu&c g~n v&i thi dua yeu nu&c va Phong trao TDDKXDDSVH".

Theo Nghi quy€t Trung uong 5, khoa VIII, Phong trao TDDKXDDSVH bao g6rn

cac phong trao hi~n c6, nhu: Nguai t6t, vi~c t6t; U6ng nu&c nh& ngu6n; Den on dap

nghia; X6a d6i giam ngheo; Xay d\ffig gia dlOO van h6a, lang van h6a, t6 dan ph6 van h6a; "Toan dan doan k€t xay d\ffig dai s6ng van hoa a khu dan cu", Toan dan ren luy~n than the thea guong Bac H6 VI d~i.

Ngay 23 thang 12 nam 1999, Thu tuOng Chinh phu da ra Quy€t dinh s6

235/1999/QD-TTg ve vi~c thaOO l~p Ban Chi d~o CUQc v~n dQng Phong trao

TDDKXDDSVH (nay la Ban Chi d~o Trung uang Phong trao TDDKXDDSVH), va

Quy€t dinh ve danh sach thanh vien Ban Chi d~o Trung uong. Ngay 20 thang 4 narn

2000, t~i tinh Quang Nam, Ban Chi d~o Trung uong Phong trao TDDKXDDSVH da

t6 chuc L€ ra m~t va phat dQng tri€n khai Phong trao TDDKXDDSVH trong ca nu&c.

1.1.2. Qua trinh hanh thanh, phat triin phong trao

- Giai aoqn 2000-2005

Ngay 12 thang 4 nam 2000, Ban Chi d~o Trung uong ban hanh k€ ho~ch tri€n khai

Phong trao TDDKXDDSVH trong ca nu&c. K€ ho~ch de ra 4 m\lc dich, yeu cftu; 5 nQi

tri€n khai th\lC hi~n phong trao. 64 dung chu y€u; 7 phong trao c\l the va 5 giai phap d€ tinh, thanh ph6 trgc thuQc Trung uong thanh l~p Ban Chi d~o phong trao a ca 3 cfrp (tinh, huy~n, xa) va ban hanh k€ ho~ch tri€n khai th\lc hi~n phong trao tren dia ban.

- Giai aoqn 2005-2010

Ngay 23 thcing 11 nam 2005, t~i tinh Quimg Ninh, Ban Chi d~o Trung uong t6

chuc HQi nghi toan qU6c t6ng k€t 5 nam th\lc hi~n Phong trao TDDKXDDSVH (2000­

2005). HQi nghi ki€m diem, daOO gia tlOO hlOO phong trao 5 nam (2000-2005); de ra

phuong huOng, OOi~m V\l phat tri€n Phong trao TDDKXDDSVH giai do~n 2006-2010.

Sau HQi nghi t6ng k€t, Ban Chi d~o Trung uong ban haOO cac van bim chi d~o, huOng

d~n ve Phong trao TDDKXDDSVH, bao g6m:

- Chuong trlOO thgc hi~n Phong trao "Toan dan doan k€t xay d\ffig dai s6ng van

hoa" giai do~n 2006-2010, s6 670/CTr-BVHTT ngay 6 thang 3 nam 2006 cua Ban Chi

d~o Trung uong.

198

- Thong tu Lien tich s6 31/2006/TTLT/BTC-BVHTT ngay 07 thang 4 nam 2006

eua B9 Tai ehiOO va B9 Van hoa-Thong tin (nay Ia B9 Van hoa, Th€ thao va Du Iich)

"HuOng dfrn quan I;' va 8U d\lng kinh phi ho~t d9ng cua Ban Chi d~o Phong trao

TDUKXDUSVH cac c~p.

- Thong tu Lien tich s6 01/2006/TTLT/MTTW-BVHTT ngay 23 thong 6 nam

2006 eua Ban ThuOng tn.rc, Uy ban Trung uong M~t tr~n T6 qU6c Vi~t Nam va B9

Van hoa -Thong tin (nay Ia B9 Van h6a, Th€

thao va Du Iich) "HuOng dfrn ph6i hQ'P

chi d~o th\fc hi~n nang cao ch~t IUQl1g CU9C v~n d9ng "Toan dan doan k€t xay d\l1lg dai s6ng van hoa akhu dan cu".

- Quy€t dinh s6 62/2006/QU-BVHTT ngay 23 thang 6 nam 2006 cua B9 truOng

B9 Van hoa-Thong tin (nay Ia B9 Van hoa, Th€

thao va Du Iich) ban haOO Quy eh€

eong OO~n danh hi~u "Gia diOO van h6a", "Lang van h6a", "T6 dan ph6 van hoa".

- HuOng dfrn s6 2062/HD-BCU ngay 19 thang 5 nam 2006 cua Ban Chi d~o

Trung uang "HuOng dfrn hiOO thilc, d6i tUQl1g va tieu ehu~n khen thuOng Phong trao

TDUKXDUSVH.

Ban Chi d~o Trung uang tham muu cho Thu tuOng Chinh phu ban haOO Quy€t

diOO s6 227/2006/QU-TTg ngay 11 thang 10 nam 2006 v€ "Quy ch€

t6 chilc va ho~t

d(>ng eua Ban Chi d~o CU9C v~n d9ng Phong trao "Toan dan doan k€t xay d\l1lg dai

s6ng van hoa".

- Giai aogn 2011-2015

Ngay 24 thang 02 nam 2011, t~i thu do Ha Nl)i, Ban Chi d~o Trung uang t6 chilc

Hl)i nghi toan qu6c T6ng k€t 10 nam th\fc hi~n Phong trao TDUKXDDSVH (2000­

2010). Hl)i nghi ki€m di€m, danh gia tiOO hlnh th\fc hi~n Phong trao TDDKXDUSVH

giai do~n 2000-2010; d€ ra phuong huOng, OOi~m V\l, m\lc tieu va giai phap th\fC hi~n

phong trao giai do~n 2011-2015.

Sau Hl)i nghi, Ban Chi d~o Trung uong tham mUll cho Thu tuOng ChiOO phu ban

haOO Quy€t diOO phe duy~t Chuong trlOO th\fc hi~n Phong trao TDUKXDUSVH giai

do~n 2011-2020. U6ng thai ti~n haOO b6 sung sua d6i ml)t s6 van ban chi d~o, huOng

dfrn th\fc hi~n v€ Phong trao TDUKXDUSVH.

1.1.3. M{lc dich, yiu cOu Clla phong trao

T~o SlJ chuy~n bi€n v€ nh~n thuc trong cac cAp uy Dang, chinh quy€n, cac nganh,

doan th~, cac t~ng lOp nhan dan, cac doanh nghi~p va toan xii hQi v€ vai tro, vi tri cua

van hoa va trach nhi~m thlJc hi~n nhi~m Vl) phat tri~n van hoa trong thai ky cong

nghi~p hoa, hi~n d~i hoa dAt nuO'c va hQi nh~p qu6c t€.

Ph6i hqp va dAy m~nh thlJc hi~n cac phong trao C\l th~ hi~n co, d6ng thai, phat

huy suc m~nh t6ng cua Phong trao chung TDDKXDDSVH. L6ng ghep, b6 sung cac

nQi dung van hoa vao cac phong trao thi dua thlJc hi~n cac nhi~m V\l chinh tri, kinh t€

xii hQi va chuyen mon cua cac dia phuong, nganh, doan th~.

Huy dQng mQi ngu6n IlJc tham gia thlJc hi~n phong trao tren co sa tang cuOng

d~u tu, h6 trQ' ngan sach Nha nuac, khuy€n khich va t~o di€u ki~n cho ca nhan, t6 chuc va doanh nghi~p d~u tu, h6 trQ' xay d\ll1g dai s6ng van hoa co sa, d6ng thai v~n dQng cac t~ng lOp nhan dan tlJ nguy~n dong gop xay d\ll1g dai s6ng van hoa co sa.

T~o chuy~n bi€n m~nh me va vUng ch~c trong xay dlJIlg con nguai v€ tu tuOng,

d~o duc, 16i s6ng, n€p s6ng; xay dlJIlg n€p s6ng van minh va nl0i twOng van hoa larm

m~nh; bao t6n va phat huy cac gia tri van hoa dan tQc va phat tri~n thi€t ch€, ho~t dQng van hoa, th~ thao gop ph~n nang cao muc huOng th\l v€ van hoa cua nhan dan a cac

khu VlJC, vung mi€n.

1.1.4. Cac phong trao C{l thi

a) Xay dvng "NguiJi t6t, vi?c t6t" vai nhUng duc tinh sau:

- C6 tu tuOng chinh tri, d~o duc, 16i s6ng, n€p s6ng van hoa lanh m~nh.

- Vuon len thoat ngheo, lam giau chinh dang.

- Guong mfru thlJc hi~n duOng 16i, chu twong cua Dang, chinh sach, phap lu~t

cua Nha nuac; cac quy dinh cua dia phuong va quy uac cQng d6ng.

- Tuong than, tuong ai, doan k€t va giup dO' ffiQi nguai.

- Tfch ClJC tham gia thlJc hi~n cac phong trao adia phuong.

b) Xay dvng HGia dinh van hoa ", vai 3 tieu chudn:

- Guong mfru chAp hanh duOng 16i, chu twang cua Dang, chinh sach, phap lu~t

cua Nha nuac; tich ClJC tham gia cac phong trao thi dua cua dia phuong.

200

­

- T6 chuc lao dQng, san xuftt, kinh doanh, cong tac, hQc t~p dt;lt nang suftt, chftt

- Gia dlnh hoa thl$l, h~ phuc, ti€n bQ; tuong trq giup do mQi 'nguOi trong cQng d6ng.

c) Xay dvng thon (lang, tip, ban) van hoa, t6 dan ph6 van hoa, v&i 5 tieu chuftn:

luqng va hi~u qua....

- Uai s6ng kinh t€ 6n dinh va tUng bu&c phat tri€n.

- Uai s6ng van hoa tinh thftn lanh mt;lnh, phong phu.

- Moi truOng, canh quan st;lch, d~p.

- Chftp hanh t6t duOng 16i, chu wang clla Dang, chinh sach phap l~t cua Nha nu&c.

d) Th1!C hi?n Cu6c vtjn a6ng "Toan dan aoan kit xay d1!ng aiJi s6ng van hoa a

khu dan cu" trong giai aogn mai v&i 6 n9i dung:

- C6 tinh thftn doan k€t, tUOllg trq, giup do lfin nhau trong cQng d6ng.

- Uoan k€t giup nhau phat tri€n kinh t€, d9ng vien nhan dan thgc hi~n chu truOllg

xay dl)1lg nong thon m&i, phat tri€n do thi van minh.

- Uoan k€t phat huy truy~n th6ng "U6ng nu&c nh& ngu6n", "Tuong than tuang ai".

- Uoan k€t phat huy dan chu, gift gIn ky cUOllg, mQi nguai s6ng va lam vi~c thea

phap lu~t.

- Uoan k€t phat huy dan chu, gift gin va phat huy ban s~c van hoa dan tQc va

thuftn phong my t\lC trong nhan dan.

v~ moi truOng.

- Uoan k€t phat tri€n SlJ nghi~p giao d\lc, y t€, cham soc suc kh6e nhan dan, bao

d) Xay dvng "Xa agt tieu chudn van hoa nang thon mai ", v&i 4 tieu chuftn sau:

- Uoan k€t xay d\lIlg co sa chinh tri vfmg mt;lnh g~n bo m~t thi€t v&i nhan dan.

- Uoan k€t giup nhau phat tri€n kinh t€.

- Nang cao dai s6ng van hoa nong thon.

- Uam bao moi truang van hoa, xa h9i va sinh thai.

e) Xay dvng PhuOng (thj trtin) agt chudn van minh ao thj, v&i 4 tieu chuftn sau:

- Nang cao nh~n thuc phap lu~t, y thfrc ton trQng va chftp hanh phap lu~t.

- Th\lc hi~n t6t cong tac quy ho~ch, quan ly xay dlJIlg va ki€n truc do thi.

- Uai s6ng van h6a lanh m~nh, phong phil.

- Th\lc hi~n t6t quy ch€ n€p s6ng van minh do thi.

4.7. Xay dvng "Ca quan aqt chudn van hoa ", "Dan vi aqt chudn van hoa ", v6'i 4

- Nang cao nh~n thuc phap lu~t, y thuc ton trQng va chftp hanh phap lu~t.

tieu chufrn sau:

- Nang cao chfrt luqng, hi~u qua cong tac.

- Xay dlJl1g n€p s6ng van h6a cong sa.

- Xay dlJl1g moi tnrOng van h6a lanh m~nh.

f) Xay dvng "Doanh nghi~p aqt chudn van hoa ", v6'i 4 tieu chufrn sau:

- Guong mfru chfrp hanh phap lu~t.

- Phat tri€n san xUfrt, kinh doanh.

- Xay dlJl1g moi tnrOng van h6a doal1h nghi~p.

- Nang cao dai s6ng v~t chfrt, tinh thftn cua nguai lao dQng.

g) Cdc nQi dung van hoa cua Phong trao TDDKXDDSVH aUllc tridn khai thvc

hi~n trong cac phong trao C1:l thd, nhu:

- Nghiem chinh chftp hanh phap lu~t.

- Phat tri€n kinh t€, giilp nhau x6a d6i giam ngheo.

- Xay dlJl1g tu tuCmg chinh tri lanh m~nh.

- Xay dlJl1g n€p s6ng van minh, ky cuang xa hQi, s6ng va lam vi~c thea phap lu~t.

- Xay dlJl1g moi tnrOng van hoa s~ch, d~p, an tow.

tA chuc tri~n khai

tb\lc hi~n phong trao

2. Quy trinh, kY nang

- Xay dlJl1g cac thi€t ch€ va ho~t dQng van hoa, th€ thao.

2.1. Ho,t dQng cua Ban chi d,o phong trao TDDKXDDSVH cAp xii

2.1.1. Vi tTl Ban Chi Q{lO clip xa tTong h? thang Ban chi Q{lo cae clip

202

TDDKXDDSVH tren dla ban xii

- Ban chi d~o cftp xa tI1!c ti€p

chi d~o tri€n khai thvc hi~n Phong trao TDDKXDDSVH a cO' sa; la c~u n6i gifra cac ho~t dQng chi d~o phong trao cua Ban Chi d~o cftp tren v6'i d6i tUQllg chu y€u thvc hi~n phong trao la nguai dan acO' sa.

- Ban chi d~o cftp xa ho~t dQng t6t se dua duQ'c cac nQi dllng van h6a cua Phong

trao TDDKXDDSVH tham nh?p vao thvc ti€n dai s6ng, t~o n€n

tang cho phong trao

phat tri€n thvc chftt, b€n vfmg va phat huy vai tro, hi~u qua.

- Ban chi d~o cftp xa la d~u m6i chi d~o tri€n khai thvc hi~n phong trao, d~u m6i

t6 chilc cac ho~t dQng ph6i hQ'P, huy dQng mQi ngu6n lvc thvc hi~n Phong trao

TDDKXDDSVH tren dia ban xa.

2.1.2. MIIC tieu hO{lt dpng cua Ban chi d{lo xa

- Ho~t dQng cua Ban chi d~o cftp xa phai thuOng xuyen, n€ n€p, ngay cang nang

cao chftt lUQllg, hi~u qua.

- Thvc hi~n sv chi d~o t?P trung th6ng nhftt cua t?P th€ Ban chi d~o; d6ng thai,

phat huy vai tro chu dQng, tich cvc va sang t~o cua cac t6 chilc thanh vien Ban chi d~o.

- Tham mUll cho cftp uy Dang, chinh quy€n xa tang cuOng lanh d~o, d~u tu, h6

trQ' va t~o di€u ki~n thvc hi~n phong trao.

- Khong ngirng d6i m6'i nQi dung, phuong thilc ho~t dQng; chuy€n m~nh cac ho~t

dQng v€ cO' sa; chi d~o c6 trQng tam, trQng di€m; kip thai giai quy€t va ki€n nghi cftp

co thftm qUY€11 giai quy€t nhfing kh6 khan, vuOng mAc d~t ra til thvc ti€n.

- Nang cao nang l\l'c tuyen truy€n, v?n dQng, thuy€t ph\lc qu~n chung; nang lvc

t6ng k€t thvc ti€n, duc rut kilID nghi~nl.

2.1.3. N~i dung va phUdng thuc hO{lt d~ng

a)N6idunghoqta6ng

- Xay d\IIlg k€ ho~ch th\lc hi~n phong trao dai h~n (5 narn), ngAn h(;Ul (1 ho~c 2

narn) trlnh Chu tich Uy ban nhan dan xa phe duy~t.

- Can Cll k€ ho~ch dai h~n, ngAn h~n duQ'c phe duy~t, xay d\IIlg chuang trinh ho~t

dQng C\l th€ hang thang, hang quy d€ tri€n khai th\lc hi~n.

- T6 chilc ki€rn tra, don d6c vi~c thvc hi~n k€ ho~ch, chuang trlnh ho~t d<)ng cua

Ban Chi d~o t~i cac t6 chilc, doan th€, dan vi, thon (lang, ftp, ban) tren dia ban xa.

- D€ ra cac giai phap C\l th€, mang tinh kha thi nh~m thvc hi~n nhUng nhi~m V\l trQng tam, giai quy€t nhUng vftn d€ hi~n bilc xuc trong dai s6ng van h6a, tinh th~n a nong thon, d6ng thai huy dQng cac ngu6n 19c, t~p hqp 19c lUQllg a xa tham gia thgc hi~n phong trao.

- Chi d~o, huOOg dfut v€ t6 chilc va ho~t dQng cua cac t6 chuc 1lJ quan cong d6ng,

b) Phuong thue hO(lt d6ng

- H9P giao ban Ban Chi d(lo: Dinh ky hQp 1 thang/l~n; nhUng nai khong c6 di€u

ki~n, h9P 3 thang/l~n.

Ban van dQng "Toan dan doan k€t xay dlJIlg dOi s6ng van hoa akhu dan Cu".

Thar!h ph~n hQP: Thanh vien Ban Chi d~o Phong trao TDDKXDDSVH xa; TruOng thon (lang, ftp, ban) ho~c TruOng Ban cong tac m~t tr~n a khu dan cu; meri lanh d~o xa va d~i di~n cac t6 chilc c6 lien quan.

- H6i nght sa kit, t6ng kit phong trao hang niim

NQi dung hQP: Nghe cac d~i bi€u bao cao tinh hinh thgc hi~n phong trao; d€ xuftt va ki€n nghi; Ban Chi d~o thao lu~n; TruOng Ban Chi d~o k€t lu~n, ra thong bao d€ tri€n khai thgc hi~n.

Ki€m di€m, danh gia k€t qua thgc hi~n phong trao hang nam; d€ ra nhi~m vt;1, giai

phap C\l th€ thgc hi~n phong trao nam sau.

Khen thuOng, bi€u duang cac ca nhan, t~p th€ c6 thanh tich xuftt s~c thgc hi~n

- H6i nght, h6i thao ehuyen dJ

phong trao.

M\lc dich, yeu c~u: Phat hi~n kip thai r!hUng nhi~m vt;1 trQng tam, nQi dung chu

y€u, nhUng ho~t dQng 100 va nhUng vftn d€ n6i cQm ho~c c6 nhi€u kh6 khan vuOOg m~c d~t ra til thgc ti€n thgc hi~n Phong trao TDDKXDDSVH axa.

Ban Chi d~o xa xfty dlJIlg bao cao d€ d~n v€ nhUng nQi dung cfut thgc hi~n t~i hQi

nghi, hQi thao chuyen d€; dinh huOng sg quan tam cua cac nganh, doan th€, cac cQng

d6ng dan cu.

Xfty dlJIlg cac bao cao tham lu~n va chuAn bi y ki€n phat bi€u cua d~i bi€u tham

204

dg hQi nghi, hQi thao.

Tri€n khai th\lc hi~n k€t qua hQi nghi, hQi thao: Tren co sa OOUng y ki€n do th6ng OOfrt co ban, Ban Chi dl;lO xii nghien c(ru, v~n d\lng va xay d\ffig k€ hOl;lCh C\l th€ d€

tri€n khai th\lc hi~n; k€ hOl;lCh ti€p

t\lC nghien c(ru, chuAn bi lam ra OOUng nQi dung,

vfrn d€ con dang co OOi€u y ki€n khac nhau.

- Kiim Ira phong IraQ cua Ban Chi ago cap xd: Ki€rn

tra diOO ky 6 thang ho~c 1

nam/lfrn.

tra: Thon (lang, c1p, ban); co quan, dan vi, doaOO nghi~p dong

D6i tuqng ki€m

tren dia ban.

NQi dung ki€rn tra: '-fh\lc hi~n k€ hOl;lCh tri€n khai phong trao cua Ban Chi dl;lO xii;

Th\lc hi~n vi~c cong nh~n daOO hi~u "Gia diOO van hoa", "Thon van hoa", "Lang van

hoa", "Ap van hoa" , "Ban van hoa", "T6 dan ph6 van hoa" "Co quan dan vi doaOO " . , nghi~p dl;lt chuAn van hoa"; Vi~c ti€p OO~n, quan ly va sir d\lng cac ngu6n l\lc dfru tu,

h6 trQ' phong trao, thea quy diOO tai chfnh hi~n haOO; Ki€rn

tra dQt xufrt khi co vfrn d€

xay ra, ho~c dan thu, t6 giac, khi€u nl;li cua can bQ va nhan dan v€ cac nQi dung co lien

quan d€n Phong trao TDDKXDDSVH.

- BaD caD, th6ng ke

Cac thon (lang, frp, ban), co quan, dan vi, doaOO nghi~p va thaOO vien Ban Chi

dl;lO xii, diOO ky bao cao tinh hinh th\Ic hi~n phong trao v€ ThuOng tr\lc Ban Chi dl;lO xii

6 thang/lfrn (theo huOOg dfrn cua Ban Chi dl;lO xii).

Ban Chi dl;lO xii t6ng hQ'P bao cao tinh hiOO th\lc hi~n phong trao cua xii v€ Ban

Chi dl;lO phong trao cfrp huy~n, Dang uy, Uy ban nhan dan xii 1 nam/lfrl1, vao cu6i

thang 11 hang narn (theo mJu baD CaD aUf/c ban hanh).

2.2. Xay d,!og k~ ho,ch

2.2.1. s" can thiit phili xay dtprg ki hO{lch

Phong trao TDDKXDDSVH la phong trao rQng 100, bao g6rn OOi€u phong trao

C\l th€;

rn6i phong trao C\l th€ co nQi dung, tieu chuAn va tieu chi rieng. D6i tuqng

tham gia th\lc hi~n phong trao dong dao, tfrt ca cac thaOO phfrn trong xa hQi, khong

phan bi~t tu6i tac, ngh€ nghi~p. Dia ban tri€n khai phong trao tren tfrt ca cac 1100 V\lC,

vung mi€n, khu V\lC nong thon, do thi, co quan, dan vi va doanh nghi~p.

Phong trao TDDKXDDSVH co di€rn khO'i dftu, khong co di€rn dUng, di€rn k€t

thuc; phong trao duqc thlJc hi~n thuOng xuyen; ngay cang phat tri€n v€ quy rna, s6

IUQ'Ilg va chAt IUQ'Ilg giin lien v&i SlJ chi d~o tri€n khai thlJc hi~n phong trao cua Ban

Chi d~o phong trao &cac cftp; slJ tharn gia huOng lnlg dong dao, tlJ nguy~n, tlJ giac cua

cac tftng lap nhan dan.

V&i tiOO chftt, d~c di€m va yeu cftu phat tri€n Phong trao TDDKXDDSVH, doi

~

hoi t6 chuc tri€n khai thlJc hi~n phong trao phai co tinh k€ ho~ch, chu dQng va chu

dich, huOng t&i rn\lc tieu dAy m~OO thlJc hi~n va nang cao chftt IUQ'Ilg phong trao phil

2.2.2. Can ek xay dlplg k2 ho~eh

hqp v&i tUng giai do~n.

DaOO gia dung thlJc tr~ng dOi s6ng van hoa va vi~c tri€n khai thlJc hi~n Phong

trao TDDKXDDSVH tren dia ban xa, lam ra nhUng k€t qua d~t duqc, y~u kern, h~n

ch€, nguyen OOan chu quan, khach quan.

Nghien ctru cac van ban chi d~o, huOng dftn cua Ban Chi d~o cftp tren v€ Phong

trao TDDKXDDSVH; v~n d\lng phil hqp v&i di€u ki~n, tlnh hlnh C\l th€ cua xa. Niirn

vUng chu truong, nghi quy€t cua cftp uy, k€ ho~ch phat tri€n kiOO t€ - xa hQi cua chiOO

quy€n, chuang trlOO cang tac cua cac 'doan th€ quftn chung tren dia ban xa, 16ng ghep

thlJc hi~n nhi~m Vl) chiOO tri, kiOO t€, xa hQi van tri€n khai thlJc hi~n trong Phong trao

2.2.3. NVi dung k2 ho~ch (theo thiri gian CII thi)

a) M1:ic tieu phdn ddu v€

st5 111(Jng va n.ting cao chdt lur;rng Phong trao

TDDKXDDSVH, bao g6m:

TDDKXDDSVH.

- Xay d\lllg gia dlnh van hoa, thon (lang, ftp, ban) van hoa, t6 dan ph6 van hoa; co

quan, don vi, doaOO nghi~p d~t chuftn van hoa.

- Xay d\lllg, phat tri€n OOa van hoa, san th€ thao xa, thon.

- Xay d\lllg, phat tri€n phong trao van hoa, van ngh~, th€ thao quftn chung.

- Thvc hi~n n€p s6ng van minh trong vi~c cu&i, vi~c tang va l€ hQi.

b) Bi?n phap thlfc hi?n C1:i th~:

206

- Xay d\lllg moi truOng van hoa lanh m~OO.

- Tang cuOng S\l chi d~o cua cac cAp uy Bang, quan 19 cua cac cAp chinh quy€n,

S\l ph6i k€t hqp cua cac nganh, doan th€.

- Tang cuOng dftu tu, h6 trQ' ngan sach; huy dQng -cac ngu6n l\lc xii hQi hoa.

- Nang cao hi~u l\lc, hi~u qua cua Ban Chi d~o xii, Ban v~n dQng &khu dan cu va

cac t6 chuc t\l quan cQng d6ng.

- Tang cuOng cong tac tuyen truy€n, v~ dQng quftn chung t\l giac va tfch C\lC

tham gia th\lc hi~n phong trao.

- BAy m~ cong tac thi dua khen thuOng; ghi nh~n, ton vinh, c6 vii cac ca nhan,

t~p th€ co thanh tfch xuAt s~c th\lc hi~n phong trao.

c) Phan cong treich nhi?m cac thanh vien trong Ban Chi ago phong trao cua xli ph1:l trach va chiu trach nhi?m thlfc hi?n cac n6i dung ki hogch, theo chuc nang,

nhi?m V1:l cua t6 chuc, bao g6m:

- Nganh van hoa, thong tin va th€

thao xii chu tri ph6i hqp v6'i M~t tr~n t6 qu6c

xii th\lc hi~n: Xay d\lllg, duy trt ho~t dQng cua Nha Van hoa- Khu th€

thao thon (lang,

Ap, ban va tuong duong); xay d\lllg cong nh~n va gift vUng danh hi~u "Gia dinh van

hoa" , "Tholl van hoa" , "Lang van hoa", "Ap van hoa" , "Ban van hoa" , "T6 dan ph6

van hoa" va tuong duong.

thao;

- M~t tr~n t6 qu6c xii chu tri ph6i hqp vai nganh van hoa, thong tin va th€

cac doan th€ qUftn chung th\lc hi~n: Th\lc hi~n 06 nQi dung CUQc v~n dQng "Toan dan

doan k€t xay d\lllg dai s6ng van hoa &khu dan cu"; tuyen truy€n v~n dQng xay d\lIlg

nong thon m6'i.

- Cac doan th€: HQi C\lU Chi€n binh, HQi Ph\! nft, HQi Nong dan, Dom tharm

nien cQng san H6 Chi Minh, HQi Nguai cao tu6i chu tri ph6i hqp v6'i cac nganh, dow

th€

lien quan xay d\lIlg dai s6ng van hoa trong doan vien, hQi vien cua t6 chuc, thea k€

ho~ch chung cua Ban Chi d~o xii.

- Cac truOng hQc xay d\lI1g dai s6ng van hoa trong truOng hQc; cac doanh nghi~p

dong tren dia ban xay d\lIlg dai s6ng van hoa trong cong nhan lao dQng.

- TAt ca cac nganh, doan th€

thanh vien Ban Chi d~o xii tham gia th\lc hi~ll CUQc

v~n dQng xay d\lllg moi truOng van hoa; th\lc hi~n n€p s6ng van minh trong vi~c cu6'i,

vi~c tang va l~ hQi.

d) Trinh tv xdy dVng ki hOf;lCh

thao xay dlJIlg d\I

thao k€

trao

- T6 so~n

ho~ch

th\Ic hi~n Phong

TDDKXDDSVH.

- LfrY Yki€n cua cac t6 chuc qu~n chung; cac thon (lang, frp, ban). Cac cO' quan,

don vi, doanh nghi~p tren dja ban gop y vao d\I thao k~ ho~ch.

- H9P toan Ban Chi d~o Phong trao TDDKXDDSVH xa thao lu~n thong qua k€ ho~ch; xin y ki€n chi d~o, gop y cua Ban Chi d~o huy~n; trinh Chu tjch Uy ban nhan dan xa phe duy~t k€ ho~ch.

2.3. T6 chllc triin khai th\fc hi~n k@ ho,ch

2.3.1. MIlC dich, yeu cOu

- Ph6 bi€n, quan tri~t k€ ho~ch tri~n khai thgc hi~n phong trao d€n

tfrt ca cac t6

chuc, doan th€, cO' quan, don vj, doanh nghi~p va cac thon (lang, frp, ban) tren dia ban

toan xa.

th\fc hi~n k€ ho~ch cua

- Ban b~c va quy€t dinh thea do s6 cac bi~n phap Cl) th€ Chu tich Uy ban nllan dan xa ve Phong trao TDDKXDDSVH.

2.3.2. Phullng thitc triin khai ki ho,!ch

- Mer h<)i nghi tri€n khai k€ ho~ch thgc hi~n Phong trao TDDKXDDSVH.

- Giri van ban d€n cac t6 chuc, doan th€,

cO' quan, dan vj, doanh nghi~p va cac

thon (lang, frp, ban) tren dia ban xa.

- L6ng ghep tri~n khai k€ ho~ch th\fc hi~n phong trao vao h<)i nghi cua cfrp uy Dang,

chirili quyen, cac t6 chuc doan th~, cO' quan, don vi doanh nghi~p va cac thon (lang, frp,

ban).

2.3.3. Trinh t~ th~c hi?n ki ho,!ch

- Theo S\f phan cong cua Chu tjch Uy ban nhan dan xa t~i k€ ho~ch th\fc hi~n phong trao cua xa, cac nganh, doan th~, cO' quan, dan vi, doanh nghi~p va cac thon

(lang, frp, ban) tren dja ban xa, xay d\ffig k€ ho~ch, chuong trinh cong tac Cl) th~ d~

tri€n khai thgc hi~n.

- Ban Chi d~o phong trao cua xa, t6 chuc h9P giao ban hang th

bao cao va ki€n nghj cua cac don vi, c<)ng d6ng ve vi~c thgc hi~n k€ ho~ch.

208

- Tren cO' sa tiOO hiOO th\fc t€, TruOng Ban Chi d~o k€t lu~n va quy€t dinh thea

thAm quy€n ho~c bao cao, d€ nghi Chu tich Uy ban nhan dan xa quy€t diOO OOUng nQi

dllng C\l th€ c6 lien quan d€n th\fc hi~n k€ ho~ch.

2.4. Tuyen truy@n, v,n dQng qu§n chung

2.4.1. Y nghia, tam quan tr!Jng cua cong tac tuyen truy~n, v{in dVng quan

chung

- Lam cho can bQ va cac tftng lap nhan dan a cO' sa hi€u ra, hi€u dung v€ m\lc th\fc cua Phong trao TDDKXDDSVH, d~c bi~t la n~m vUng cac

dich, nQi dung thi€t

tieu chi biOO xet, c6ng OO~n cac danh hi~u van h6a.

- Thu hut, t~p hqp can bQ va cac tftng lap nhan dan acO' sa huOng ung th\fc hi~n

Phong trao TDDKXDDSVH, lam cho cac chu~n m\fc van h6a di vao cUQc s6ng.

- Phat huy tinh tich C\fC cua cac hQi, y thuc t\f nguy~n, t\f giac va tiOO thftn dan

chu, chu dQng, sang t~o cua OOan dan trong qua triOO th\fc hi~n phong trao, traOO ap

d~t hiOO thuc.

2.4. 2. Yeu cau cua cong tac tuyen truy~n v{in dVng quan chung

- C6ng tac tuyen truy€n v~n dQng quftn chung phai duQ'c ti€n haOO ffiQt cach

thuOng xuyen, lau dai, v6'i phuong Chanl kien tri, b€n bi; c6 S\f lanh d~o sau sat cua

cAp uy, S\f h6 trQ' cua chinh quy€n; S\f chu dQng, tich C\fC cua don vi th\fc hi~n.

- C6ng tac tuyen truy€n, v~n dQng quftn chung phai duQ'c th€ hi~n thong qua

OOUng nQi dung C\l th€,

thi€t

th\fc, sat hqp, vira toan di~n, vila co trQng tam, trQng

•

di€m, v6'i hiOO thuc hAp dftn, phong phu, c6 suc thuy€t ph\lc, phil hqp v6'i tUng d6i

tuQ11g, khu V\lC, vUng mi€n; tranh cach lam qua loa, chi€u l~, hlnh thuc.

- C6ng tac tuyen truy€n, v~n dQng quftn chung phai th\fc S\f g6p phftn th\fc hi~n

tri€n khai phong trao; giai quy€t OOUng OOi~ffi V\l th\fc ti€n,

th\fc hi~n hi~u qua nhUng

m\lc tieu, OOi~m Vl) cua phong trao.

2.4.3. NVi dung va phulhIg thkc tuyen truy~n vQn d~ng qUo'n chung

a. N(Ji dung chit yiu

- DuOng l6i, chu twong cua Dang, chinh sach, phap lu~t cua Nha nu6'c n6i

chung, v€ van h6a va xay dlJl1g dai s6ng van h6a n6i rieng.

Tftm quan

trQng, m\lc dich, yeu cftu va nQi dung cua Phong trao

TDDKXDDSVH.

- NQi dung, tieu chuftn cong nh~n cac danh hi~u van hoa

- NhUng ki€n thilc khoa hQc va ky thu~t, gop phftn nang cao dan tri, (mg d\lng vao

thlJc tien san xuftt dai s6ng.

- V~n dQng can bQ, nhan dan thlJc hi~n n€p s6ng van minh trong vi~c cu6'i, vi~c

tang va Ie hQi; dong gop xay dlJIlg cO' So' v~t chftt van hoa, xa hQi; duy trl ho~t dQng cac

thi€t ch€ van hoa, th€ thao.

- NhUng gia trj van hoa cftn gift gill, phat huy; nhUng hu t\lC l~c h~u, me tin dj

doan, t~ n~n xa hQi ... cftn kh~c ph\lc.

- Cac chuong trinh, k€ ho~ch tri€n khai thlJc hi~n Phong trao lDDKXDDSVH cua

dja phuong; nhUng ca nhan, ~p th€ co thanh tich xuftt s~c thlJc hi~n phong trao va nhUng

bi€u hi~n y€u kern, t6n t~i cftn duQ'c nh~c nha, phe phful.

b. Phuang thuc th1!c hi~n

Thong qua cac hQi nghj, cUQc hQP, h~ th6ng truy~n thanh cua xa; T6 chilc cac

cUQc thong tin tuyen truy~n, van ngh~ c6 dQng va cac hlnh thilc sinh ho~t van hoa, van

ngh~, cau l~c bQ; Nhan sao cac van ban, tai Ii~u chuy€n tai cac nQi dung v~ Phong trao

TDDKXDDSVH.

Xay dlJIlg va phat tri€n rQng rai cac mo hlnh tlJ quan cQng d6ng akhu dan cu, v6'i nQi dung phong phu, hlnh thilc t6 chilc phu hqp v6'i yeu cftu, nhi~m Vl), m\lc tieu va

d~c di€m, tlnh hlnh cua tUng nO'i.

Xay dlJIlg va t6 chilc thlJc hi~n t6t huang u6'c, quy u6'c cQng d6ng, chuy€n tai cac

yeu cftu, nhi~m V\l, m\lc tieu xay dlJIlg dai s6ng van hoa va C\l th€ hoa cac quy ph~m

phap Iu~t thong qua cac quy djnh th6a u6'c cQng d6ng.

afuI v6'i ho~t dQng cua cae doan th€ quftn chung; g~n v6'i vi~c bInh xet, cong nh~

cac danh hi~u thi dua.

2.5. Blnb xet, cong nb,n va khen thuOng danh hi~n tbi dna

2.5.1. Nguyen tde

210

DlJa tren co sa dang ky thi dua tlJ nguy~n va k~t qua thlJc hi~n cua cac gia dlnh,

thon (lang, fip, ban), co quan, dan vj, doanh nghi~p.

Dam bao vi~c blnh xet, d€ nghj cong nh~n cac danh hi~u thi dua trong Phong trao

TDDKXDDSVH til khu dan CU, cong khai, dan chu, dung tieu chuAn, thu t\lC, thAm

quy€n va co djnh ky (cong nh~n lfrn dfru, cong nh~n l~i).

ThlJc hi~n dung quy trlnh blnh xet, de nghj cong rlh~n cac danh hi~u thi dua trong

~

Phong trao TDDKXDDSVH thea dung quy djnh phap lu~t hi~n hanh.

2.5.2. Quy trink th"c hiin

- Khu dan cu blnh bfru d€ nghj bieu duang va khen thuOng "Nguai t6t, vi~c t6t"

(trong IInh VlJC xay d\ll1g dai s6ng van hoa); t6 chilc hQp blnh bfru, d€ nghj Chu tjch

Uy ban nhan dan xa ra quy~t djnh cong nh~n "Gia dlnh van hoa" hang name

- Ban v~n d9ng a khu dan cu n.r kiem tra dang gia k~t qua xay d\ll1g thon (lang, fip, ban) van hoa, xay d\ll1g bao cao thanh tich va d€ nghj Ban Chi d~o Phong trao

TDDKXDDSVH xa kiem tra.

- Ban Chi d~o Phong trao TDDKXDDSVH xa kiem tra, n~u thfiy du tieu chuAn,

bao cao va d€ nghj Ban Chi d~o Phong trao TDDKXDDSVH huy~n v€

thAm djnh.

- Ban Chi d~o huy~n thAm djnh, n~u thfiy du tieu chuAn, trlnh Chu tjch Uy ban

nhan dan huy~n quy~t djnh cong nh~n "Thon van hoa", "Lang van hoa", "Ap van

hoa", "Ban van hoa".

- D6i v6'i co quan, dan vj, doanh nghi~p tren dja ban xa: Thu truOng co quan, dan

•

vj, doanh nghi~p xay d\ll1g bao cao thanh tich, d€ nghj Ban Chi d~o xa, huy~n kiem

tra, trlnh Lien doan Lao d9ng tinh ra quy~t djnh cong nh~n thea thAm quy€n.

2.5.3. Khen thudng cac danh hi?u thi dua

D6i tUQllg khen thuOng: "Nguai t6t, vi~c t6t"; "Gia dlnh van hoa", "Thon van

hoa", "Lang van hoa", "Ap van hoa", "Ban van hoa" va tuang duang; "Co quan d~t

chuAn van hoa", "Dan vj d~t chuAn van hoa", "Doanh nghi~p d~t chuAn van hoa".

ThlJc hi~n tieu chuAn khen thuOng thea hu6ng dftn cua Ban Chi d~o Phong trao

TDDKXDDSVH cfip tren.

Hirm thue d€ nghi khen thuOng tuy thea k~t qua th\le hi~n va S\l hU611g dftn eua

Ban Chi dt;lo Phong trao TDDKXDDSVH eftp tren, bao g6m: Gifty khen eua Chu tieh

Uy ban nhan dan huy~n; B~ng khen eua Chu tieh Uy ban nhan dan tinh; B~ng khen

cua BQ truOng BQ Van h6a, Th€ thao va Du lieh; B~ng khe"n eua Thu tuOng Chinh phu;

Huan chuang Lao dQng eua Chu tieh Nu&e.

2.6.Thl1c bi~n xa hQi boa van boa trong pbong trao TDDKXDDSVH tren dla

banxa

2.6.1. Can cu

Chu truang eua Dang v€ xa hQi h6a van h6a.

Cac Nghi dinh, Nghi quy~t, Quy~t dinh eua Thu tuOng Chinh phu v€ xa hQi h6a

van h6a.

thao va Du lieh v~ xa hQi h6a van h6a n6i

HuOng dftn eua BQ Van h6a, Th€

chung, cac lInh VlJe ehuyen nganh v~ van h6a, th€ thao va du ljeh.

2.6.2. NVi dung

a. Thvc thi cac chinh sach, phap lugt v~ ddu tu, h6 trf! ngan sach Nhil nuac va XG

h{Ji hoa co lien quan din thvc hi~n Phong trao TDDKXDDSVH

Nghj dinh s6 69/2008/ND-CP ngay 30 thang 5 nam 2008 eua Chinh phu v~ ehitll

sach khuy~n khieh xa hQi h6a d6i v&i cae hot;lt dQng trong lInh v\le giao d\le, d~y ngh~,

y t~, van hoa, th€ thao, moi truOng.

Thong tu s6 02/2002/TILT/BTC-BVHTI va Thong tu sua d6i b6 sung s6 02 v~ dam

bao ngan saeh Nha nu&e h6 trq th\le hi~n CUQe v~ dQng TDDKXDDSVH akhu dan cu.

Thong tu s6 31/2006/TTLT/BTC-BVHTT ngay7/4/2006 va Thong tu sua d6i, b6

sung Thong tu s6 31 v~ dam bao kinh phi ho~t dQng eua Ban Chi d~o cae eftp.

Quy~t djnh s6 800/QD-TTg eua Thu tuOng Chinh phu phe duy~t Chuang trinh

M\le tieu qu6e gia v~ xay d\lIlg nong thon m&i, trong d6 e6 quy dinh Ngan saeh Nha

nu&e dftu tu 100% kinh phi xay d\lIlg Trung tam Van h6a-Th€

thao xa, h6 trq mQt

phftn xay d\ll1g Nha Van h6a-Khu th€ thao thon.

212

b. Tuyen truy~n, vgn a(Jng nhan dan ac(Jng a6ng.

Xay d\ltlg cO' So' v~t chftt h(J. tftng kinh t€, xa hQi nong thon; Xay d\ffig, phat tri€n

"Quy xoa doi, giam ngheo", "Quy d€n an dap nghla", "Quy nhan d(J.o tir thi~n" ... ; Quy

d€ duy tri hO(J.t dQng Clla Trung tam Van hoa-Th€ thao xa, Nha Van hoa-Khu th€

thao;

Xay d\ffig ban dftu Nha Van hoa-Khu th€ thao.

c. Thu hut cdc ngu6n lifC tit ca nhan, t6 chilc, doanh nghi?p adu tu xay dlfflg cac ca sa XQ h(Ji hoa v~ cac lznh VlfC van hoa, giao dltlc, y ti, thi dltlc thi thao tren aia ban n6ng th6n theo cac quy ajnh cua phap lugt.

2.7. Cac btr6'c tri@n kbai thl}'c hi~n phong trao

2.7.1. Philt dpng phong trao

Mlj-c aich cua vi?c phat a(Jng phong trao: Th€ hi~n y chi va nguy~n vQng Clla cftp lly Dang, chinh quy€n, cac nganh doan th€ va cac tftng lap nhan dan d6i v6'i vi~c th\Ic

hi~n Phong trao TDDKXDUSVH; c6 VU, keu gQi mQi nguai, mQi gia dinh, cQng d6ng

dan cu huOng (rng tham gia th\Ic hi~n phong trao.

N(Ji dung phat a(Jng phong trao: Tuyen truy€n, ph6 bi€n vi tri, tftm quan trQng va

th\Ic Clla phong trao; thong qua cac chuang trinh, k€ hO(J.ch tri€n khai

th\IC hi~n cac nQi

n<)i dung thi€t th\Ic hi~n phong trao t6 chirc giao UO'C thi dua, dang kY, canl k€t

dung, m\lc tieu, tieu chi Clla phong trao.

t6 chirc phat d<)ng phong trao thi dua

Tuy thea di€u ki~n clla tUng nO'i, co th€

TDDKXDUSVH v6'i nhUng nQi dllng, quy mo, thai gian th\Ic hi~n khac nhau. Chli

trQng t6 chirc phat d<)ng thi dua th\Ic hi~n nhUng chuang trinh, m\lc tieu C\l th€

thea

tirng dqt thi dua ng~n ngay, thea phuong cham "giai quy€t tUng vi~c", th\Ic hi~n th~ng

lQ'i tirng nl\lC tieu.

2. 7.2. Dang kj th-,.rc hifn phong trao

Dang kY th\lc hi~n Phong trao TDDKXDDSVH la th€ hi~n trach nhi~m clla cac gia dinh, cQng d6ng tren dia ban xa, phuOng, thi trftn d6i v6'i th\lc hi~n phong trao,

tra, binh xet va congo nh~n cac danh hi~u thi dua trong

d6ng thai la e,O' So' d€ ki€m

Phong trao TDUKXDDSVH.

(gia dinh van hoa, khu dan cu tien ti€n,

Dang kY th\lc hi~n phong trao, bao g6m: dang kY xay d\ltlg danh hi~u van hoa lang van hoa, t6 dan ph6 van hoa); dang kY

cam k€t thlJc hi~n cac m\lc tieu C\l th€

trong xay dlJ11g dai s6ng van hoa (vi d\l: khong

tlllJC hi~n dung cac quy dinh v€ n€

sinh con thil 3, khong m~c t~ n(;ln xa h<)i, cam k€t

n€p van minh, thlJc hanh ti€t ki~m trong vi~c cuai, vi~c tang ... ).

2.7 3. Theo doi, don d6c vi?c thvc hi?n

Ban Chi d(;lo Phong trao TDDKXDDSVH xa thea d6i va don d6c cac don vi t~p

th€ thlJc hi~n Phong trao TDDKXDDSVH.

Ban v~n d<)ng "Toan dan doan k€t xay dlJIlg dai s6ng van hoa akhu dan cu" thea d6i va don d6c cac gia dlnh thlJc hi~n Phong trao TDDKXDDSVH. Kip thai bi€u

duang va don d6c, nh~c nha cac gia dinh va c<)ng d6ng thlJc hi~n Phong trao

TDDKXDDSVH.

2.7.4. Ki2m tra, danh gia, binh xet va cong nh,n cae d.llh hi?u thi tlua

Ban Chi d(;lo Phong trao TDDKXDDSVH xa t6 chilc ki€m

tra, danh gia d€ nghi

, cong nhan danh hieu "Thon van hoa" "Lang van hoa" "Ap van hoa" "Ban van hoa"

,

,

,

. .

"T6 dan ph6 van hoa" va tuong duong hang name

2. 7. 5. Su kit, tang kit phong trao

Ban Chi d(;lo Phong trao TDDKXDDSVH xa va Ban v~n d<)ng "Tom dan doan

t6ng k€t Phong trao

k€t xay dlJ11g dai s6ng van hoa a khu dan cu" dinh ky sa k€t, TDDKXDDSVH; danh gia dung d~n thlJc tr~ng phong trao; d€

ra phuong hu6'ng,

nhi~m V\l, m\lc tieu tri€n khai thlJc hi~n phong trao va duc rut kinh nghi~m thlJc ti€n.

Day la vi~c lam cftn thlJc hi~n thuOng xuyen, n€ n€p, dam bao cho phong trao

phat tri€n 6n dinh, vfrng ch~c va tUng buac nang cao chfrt luqng.

2.8.Danh gia tac dQng, hi~u qua thlfc hi~n phong trao TDDKXDDSVH tren

dja baD xi

2.8.1. S" ean thiit

Xac l~p nhfrng can cil th\lc ti€n d€ danh gia khach quan thlJc tr(;lng Phong trao TDDKXDDSVH tren dia ban xa. T(;lo cO' sa d€ xay dlJ11g, di€u chinh, sua d6i va b6 sung cac n<)i dung, tieu chi v€ phong trao, cac chu truong, chinh sach, phap lu~t va quy

dinh v€ thlJc hi~n Phong trao TDDKXDDSVH trong tUng giai dO(;ln.

2.8.2. NVi dung

214

Danh gia tac dQng, hi~u qua cua cong tac lanh d~o, chi d~o tri~n khai va t6 chuc

th\Ic hi~n Phong trao TDDKXDDSVH d€n qua trlnh dAy m~nh th\Ic hi~n va nang cao

chfrt luqng phong trao.

K€t qua nang cao nh~n thuc cua cftp uy Dang, chfnh quy€n, cac nganh, doan th~

va cac tftng lOp nhan dan tren dia ban xa v€ van hoa, v€ trach nhi~m phat tri~n van hoa

va Phong trao TDDKXDDSVH.

Cfrp dQ nguai dan t\I nguy~n, t\1 giac tham gia th\Ic hi~n phong trao; S\I tham

.-

nh~p cua cac nQi dung, tieu chi van hoa vao dai s6ng chinh tri, kinh t~, van hoa, xa hQi

va an ninh qu6c phong tren dia ban xa.

Phan h6i v€ Phong trao TDDKXDDSVH qua th\1c ti~n a xa, khAng dinh nhfrng nQi dung dung d~n, phil hqp, mang l~i hi~u qua thi€t th\1c cftn duqc duy trt, phat huy;

d6ng thai phat hi~n nhfrng khi~m khuy~t, bfrt c~p, vuOng m~c qua qua trlnh th\1c hi~n phong trao aco sa.

T~p hqp tam tu, nguy~n vQng, Ychi, ki~n nghi cua nhan dan d6i v&i cac co quan quan ly phong trao cac cfrP; v&i vi~c th\Ic thi cac chu truang, duOng l6i cua Dang,

chfnh sach, phap lu~t cua Nha nu6c va cac quy dinh cua dia phuong v€ Phong trao

TDDKXDDSVH.

2.8.3. PhU'UIlg thuc ilanh gia

Bao cao, danh gia cua Ban Chi d~o xa, cfrp uy, chinh quy€n, cac nganh, doan th~

axa v€ k€t qua th\1c hi~n phong trao.

Danh gia cua Ban Chi d~o cfrp tren thong qua cac cUQc ki~m tra phong trao.

Di€u

tra xa hQi hQc cac nhom xa hQi a xa, do cac co quan, t6 chuc th\1c hi~n

(Phi€u hoi, trung cftu y ki€n, ti~p xuc trao d6i ... ).

3. Lien b~ th\fc ti~n

3.1.TInb blnb th'1c hi~n phong trao TDDKXDDSVH giai do,n 2000 - 2010

3.1.1. Kit qua

Qua 10 nam th\1c hi~n, Phong trao TDDKXDDSVH do th\Ic S\1 di vao dai s6ng,

tra thanh mQt phong trao thi dua yeu nu&c rQng IOn cua qudn chung, ngay cang phat

- Phong trao aii gop phdn quan trQng nang cao nhq,n thirc cua toan xii hQi v~ vai

tro cua van hoa a6i v&i S1l phat tridn. Thong qua cac hO(J.t dQng tuyen truy€n, giao d\lc

tri€n m(J.nh me, mang l(J.i nhUng thanh tlJU to IOn, toan di~n va sau sAc; kMng djnh SlJ dUng dfu.1 v€ chu wong phat dQng Phong tnlo TOOKXDDSVH.

nh~n thuc cua cac cftp uy Dimg, chinh quy€n, cac nganh, doan th€ cac tAng lOp nhan dan

van hoa, cac hO(J.t dQng chi d(J.o tri€n khai va thlJC hi~n Phong trao TDDKXDDSVH,

va toan xii hQi v€ van hoa, v€ trach nhi~m thlJc hi~n nhi~m V\l phat tri€n van hoa trong

giai dO(J.n mm duQ'c nang len. Nhi~u gia tri van hoa; cac quy dinh phap lu?t va quy ch€,

quy tAc (mg xu van hoa ngay cang tham nh~p vao dai s6ng do gop phAn quan trQng t(J.o

- Vai tro cua h? th6ng chinh tri trong xay dvng aili s6ng van hoa aU(1c phat huy:

dlJIlg moi truOng s6ng lanh m~ cho cQng dbng dan cu, cho m6i gia dlnh va ca nhan.

Phong trao TDDKXDDSVH duQ'c dua vao nghi quy€t cua cac cftp uy Dang; k€ hO(J.ch

cua chinhh quy€n cac cftp va cac t6 chuc dow th€. Nhi€u chinh sach van hoa duQ'c ban hanh va thlJc hi~n co hi~u qua; muc dfru tu ngan sach Nha nuac a cac cftp cho xay trong h~ th6ng chinh tIi ill tang hone Cac nganh, doan th€ dlJIlg dai s6ng van hoa d€u

- Th1!c hi?n co hi?u qua chu truang xii hQi hoa van hoa: Nhan dan trong ca nuac

Trung uang d€n dia phuang, co sa d~u vao cUQc thlJc hi~n Phong trao.

S\l da d(J.ng v€ nQi dung va phuang thuc t6 chuc xay dlJIlg dai s6ng van hoa va phat huy

tham gia thlJc hi~n Phong trao ngay cang dong dao; dong gop to IOn vao xay dlJIlg co sa v~t chftt h(J. tfrng kinh t€- xii hQi, cac thi€t ch€ va hO(J.t dQng van hoa, th€ thao aco sa; mo hlnh, di€n hinh tien ti€n v€ xii hQi hoa van hoa xuftt hi~n ngay cang nhi€u, t(J.o nen

- Phong trao TDDKXDDSVH thong qua cac phong trao va nQi dung van hoa C1:l

thd aii co tac aQng tich C1lC ain phat tridn kinh ti va van hoa - xii hQi mQt cach b~n

suc sang ~o van hoa eua nhan dan tren cac dia ban. Ph\lc V\l nang cao dCYi s6ng van hoa, kinh t€ clla rman dan aco sa.

vimg: Truy€n

th6ng dow k€t va d(J.o Iy dan tQc duQ'c phat huy tra thanh nQi IlJc giilp

tu wOng nhau "Xoa doi, giam ngheo", "D~n an dap nghla". Xay dlJIlg con ngum v€

chinh tri, d(J.o duc 16i s6ng, n~p s6ng dugc chil trQng. Vai trQ, vi tri cua gia dlnh va

cQng d6ng duQ'c nang lell trong dai s6ng xii hQi; tlnh lang, nghla xom dugc CUIlg c6,

216

thlJc hi~n n€p s6ng van minh trong vi~c cuai, vi~c tang va I~ hQi d(J.t duQ'c nhUng k€t qua nhftt dinh. Nhi€u gia tri van hoa dan tQc duQ'c bao tbn, phat huy lam phong phil dai

3.1.2. Y€u kim

s6ng van hoa cua nhan dan a cO' sa; h~ th6ng thi~t ch~ van hoa cO' sa ti~p 1\lc duy trt, phat tri€n, gop phfut nang cao muc huOng th\l van hoa cua nguOi dan.

Ben c~nh nhUng thanh tlJU d~t duqc, Phong trao TDDKXDDSVH a nhi€u nO'i,

con bQc lQ nhUng y~u kern c~n duqc nhanh chong khAc ph\lc:

- Phong trao phdt triin chua tl6ng tlJu giua cac khu VlfC, vung miJn: S6 lUQl1g khu dan cu avung mi€n nlIi, vUng d6ng baa dan tQc va cac don vi doanh nghi~p, nhftt la doanh nghi~p tu nhan, doanh nghi~p co v6n d~u tu nuac ngoai chua tham gia th\Ic

hi~n phong trao con chi€m ty l~ cao. MQt s6 nQi dung cO' ban cua phong trao chua duqc tri€n khai th\Ic hi~n d~y du, ho~c mai chi dUng l~i avi~c phat dQng va ban hanh van ban.

- Chat IU()1lg cua cac phong trao Cltl thi trong Phong trao TDfJKXDfJSVH con

nhiJu yiu kern:

Vi~c blnh xet cong nh~n gia dlnh van hoa amQt s6 nO'i chua ch~t che; thi€u cong khai, dan chu; chua bam sat tieu chuAn. T6 chuc bi€u duong, ton vinh gia dlnh van hoa

;;

chua chu dao, khen thuOng chua kip thai. Vi~c gAn bi€n gia dlnh van hoa tran lan,

hlnh thuc, gay phan cam trong du lU~11, cong nh~n gia dlnh van hoa con vuqt cftp,

khong thea quy dinh cua Lu~t Thi dua-Khen thuOng.

nh~n, co bi€u hi~n buong long cong tac chi d~o, quan ly, tuyen truy€n v~n dQng nhan

Nhi€u lang (thon, ftp, ban... ) van hoa; t6 dan ph6 van hoa sau khi duqc cong

dan ti~p t\lC phftn dftu gilt vfmg danh hi~u, dftn d~n giam sut v€ chftt lUQl1g. Vi~c xay

d\ll1g c6ng lang van hoa kien c6 va cong nh~n "Lang van hoa" cftp tinh, chua phil hqp

Quy~t dinh s6 62/2006/QD-BVHTT.

Vi~c tri€n khai xay d\ll1g va cong nh~ cO' quan, don vi, doanh nghi~p... d~t chufuI

vai quy dinh cong nh~n l~i "Lang van hoa" sau 3 nam thea quy ch~ ban hanh thea

van hoa con vuOng mAc do chua duqc quy dinh trong cac van ban quy ph~m phap lu~t. K€t qua d~t duqc trong cong tac xay d\ll1g dai s6ng van hoa a cac cO' quan, don vi, doanh nghi~p chua vfmg ch~c; con thien v€ b€ n6i, thi~u chi€u sau, tac dQng d~n xay

conh~ch€.

d\ll1g dQi ngfi can bQ, cong chuc, vien chuc, l\Ic lUQl1g vfi trang va cong nhan lao dQng

MQt s6 danh hi~u van hoa trong Phong trao TDDKXDDSVH do duQ'c mQt s6 dia

phuong tri€n khai thlJc hi~n (xa, phuOng van hoa, huy~n di€m van hoa, lang van hoa

tllao, dong hQ van hoa ... ) chua duQ'c nghien clm, danh ghi, suc kh6e, lang van hoa th€

- Nhi~u n6i dung van hoa trong Phong trao TDDKXDDSVH chua aU(1c thvc hi¢n

ady au, kit qua agt aU(1c con thap: Thvc hi~n cac quy dinh phap lu~t va cua dia

k€t lu~ dfty du va chi d~o th6ng nh~t truac khi tri€n khai ra di~n rQng.

tr~ng an u6ng tran Ian trong cae dam cu&i, dam tang; xay c~t rn6 rna khoa truong, t6n

phuong v€ n€p s6ng van minh trong vi~c cu6i, vi~c tang va l€ hQi chua nghiem. Tlnh

hoa, th€

d~o duc, 16i s6ng, n€p s6ng clla mQt bQ ph~ can bQ, dang vim va nhan dan chua du m~.

3.1.3. Biti h(Jc kinh nghifm

kern chua duQ'c ngan ch~n. T~ n~n xa hQi, me tin di doan, luu hanh cac san phAm van hoa d6i tI1lY con di€n ra phuc t~p. 6 nhi€m moi truOng sinh thai anh huOng d€n suc kh6e cua nhan dan a cac cQng d6ng dan Cll, ngay cang n~ng n€. H~ th6ng thi€t ch€ van thao a co sa chua duQ'c t6 chuc, khai thac, phat huy dfty du; nQi dung, phuong tlnh tr~ng suy giam v€ thuc ho~t dQng con ngheo nan. Tac dQng cua phong trao d€n

nghi~m co ban sau:

1. Nang cao hi~u qua lanh d~o toan di~n cua cac c~p uy Dang, chfnh quy€n va t6

rut ra nhfrng bai hQc kinh Sau 10 nam chi d~o, tri€n khai Phong trao co th€

chuc doan th€; SlJ dftu tu, he> trQ' cua Nha nuac va phat huy vai tro cua h~ th6ng BCD

cac c~p la nhan t6 co ban, dam bao cho Phong trao TDDKXDDSVH phat tri€n thuOng

xuyen, 6n dinh.

2. Xay d\ffig va phat huy y thuc tlJ nguy~n, tlJ giac; nh~n thuc nhfrng IQ'i fch thi€t thlJc cua Phong trao nang cao; tinh thftn chu dl)ng, tfch ClJC, sang t~o; nang IlJc tv quim

va ngu6n IlJc cQng d6ng la y€u t6 nQi sinh d€ Phong trao TDDKXDDSVH phat tri€n

thlJc ch~t va b€n vfrng.

nh~n cac danh hi~u van hoa va khen thuCmg, dQng vien kip thai ca nhan, gia dinh, t~p

3. Dam bao ch~t luqng, khong ch~y thea thanh tfch, s6 luqng trong vi~c cong

th€ tieu bi€u xUfrt s~c, t~o dQng IlJc thi dua, don bAy thuc dAy thlJc hi~n Phong trao

218

TDDKXDDSVH.

tri€n khai th\lc

4. Th6ng nh~t nQi dung, tieu chi va danh hi~u thi dua la cO' So' d€

hi~n va ph6i hqp th\lc hi~n cac phong trao c\l th€, t~o suc m~nh t6ng hqp cua Phong

trao TDDKXDDSVH.

5. G~n Phong trao TDDKXDDSVH v&i dai s6ng xa hQi phai duQ'c th€ hi~n thong

qua cac y€u

t6 van hoa va nhan t6 con nguai; huOng t&i xay d\ll1g con nguai; kh~c

tinh kha thi

ph\lc tlnh tr~ng d~ ra nhi~u nQi dung, tieu chi trUng cheo, dan trai thi€u trong tri€n khai th\lc hi~n aco- ~a.

6. Da d~ng hoa nQi dung, phuong thuc chi d~o, tri€n khai va tuyen truy~n v~n dQng

quftn chung th\lc hi~n phong trao phil hqp vai d~c di€rn,

tlnh hlnh, d6i tU'Qllg va dia ban

tUng nO'i, gop ph§n dua nhanh Phong trao TDDKXDDSVH vao dm s6ng.

3.2. Tri@n khai phong trao tren dja baD xi khu vl!c trung du, mi~n ntii vung

dan tQc

3.2.1. Kh6 khan, thach thitc trong qua trinh triin khai th'!c hifn phong trao

- v~ di~u ki~n t\l nhien: khu V\lC trung du mi~n nlii, vilng dan tQc dia ban chia c~t va rQng, giao thong di l~i kho khan, di~u ki~n phat tri€n kinh t€- xa hQi, cO' So' h~ tftng

kern ch~t lUQllg.

T~i mQt s6 di€rn rn~t dQ dan ngay cu ngay cang dong, amot s6 dan tQc dan s6 cO' hQc tal1g nhanh va cung co nhUng dan tQc dan s6 tang ch~m. V~n d~ t~p quan l6i s6ng

cling t~o ra nhUng rao can kho khan nh~t dinh trong cong tac quan ly xa hQi. Chu

truong cua dang va Nha nu&c den s6m, nhU'11g tri€n khai th\lc hi~n co kho khan VI dan

cu dong, trlnh dQ dan tri khong d6ng d~u, nang l\lc lanh d~o quan ly cua mot bQ ph~n can bQ acO' So' h~n ch€.

- V~ dai s6ng kinh t€: CO' So' h~ tftng thi€u d6ng bQ, dan cu thua, chu y€u s6ng t~p trung avung sau vUng xa, di~u ki~n ti€p c~n v&i cac dich V\l cong, di~u ki~n phat tri€n kinh t€- xa hQi kho khan. Thong tin lien l~c va giao thong di l~i con nhi~u kho khan so

v&i khu V\lC d6ng bfing. V€ cO' ban san xu~t cua cac dan tQc con mang n~g tinh ti€u

nang, t\l cung t\l c~p, ti€p c~n v&i kinh t€ hang hoa, kinh t€

thi truOng con nhi~u h~n

ch€. Do t6c dQ cong nghi~p hoa, do thi hoa, nong dan m~t d~t nong nghi~p, do di€u

ki~n thay d6i nganh ngh~, nen phat tri€n kinh t€, chuy€n dich cO' c~u kinh t€ con nhi€u

kho khan.

- v € dai s6ng van h6a: Cac hlnh thilc sinh ho~t van h6a cQng d6ng con ngheo nan; phong t\lC t~p quan l~c h~u c6 nguy cO' tre>i d~y; nhi€u hu t\lC n~ng n€ phat

sinh d~c bi~t trong rna chay, cu6'i xin, l€ hQi;

- V€ xa hQi: Day la khu V\lC c6 nhi€u duang bien gi6'i la vung nh~y cam,

nhi€u vfin d€ philc t~p trong dai s6ng sinh ho~t nhu t~ n~n xa hQi, co b~c, rna

tuy, rn~i dam d€ phat sinh va lay Ian nhanh trong cQng d6ng, cac cO' quan chilc

3.2.2. Nhi?m VII triin khai phong trao

;~

nang kh6 ki€m soat.

- Xay dt;mg gia dlnh van h6a la nhi~m V\l trQng tam, hang dAu trong Phong trao

, va mien nlii.

TDDKXDDSVH, d~c bi~t phu hqp va rfit thi~t th\lc d6i v6'i d6ng bao dan tQc thi€u s6

- Xay dt;mg buon lang, ban... van h6a th\lc S\l tra thanh rna hlnh co hi~u qua

trong vi~c t6 chilc xay dt;mg dai s6ng van h6a, g~n v6'i phat tri€n kinh t€ - xa hQi vUng

d6ng bao dan tQc thi€u s6 va mi€n nlii.

- T~o bu6'c phat tri€n ti€n bQ, vfrng ch~c, bai trir cac hu t\lC l~c h~u trong vi~c

cu6'i, vi~c tang va cac sinh ho~t van h6a - xa hQi khac; xay dt;mg n€p s6ng van minh, an av~ sinh, phong b~nh, gift gIn rnai truOng.

- Bao t6n, phat huy cac gia tri van h6a dan tQc: T6 chilc t6t ngay hQi van h6a - the

thao cac dan tQc; lUll gift va phat tri€n cac sinh ho~t van h6a - van ngh~ dan gian truy€n

th6ng; ph\lc dt;mg, duy trl cac l€ hQi truy€n th6ng; k€t hqp nhufut nhuy€n gifta cac ho~t

dQng van h6a truy€n th6ng, tin nguOng, tam linh v6'i cae ho~t dQng van h6a m6'i.

- He> trQ' khuy€n khich d6ng bao cac dan tQc thi€u s6 va mi€n nlii xay dt;mg, t6

chilc ho~t dQng thuOng xuyen cac nha sirm ho~t van h6a cQng d6ng, thu hlit ngay cang

3.2.3. Chii trlrung, giiii phtip thvc hi?n phong trao

dong dao d6ng bao tham gia vao cac ho~t dQng van h6a, van ngh~, the d\lc the thao va vui chO'i giai tri acQng d6ng.

- Tham mUll cho cftp uy Dang, chinh quy~n xa, phuOng, thi trfin xay dt;mg cac

chuang trInh, k€ ho~ch xay d\ffig dai s6ng van h6a cO' So', sat hqp, thi€t th\lc v6'i d~c

220

diem, tlnh hlnh cua tUng vUng, tUng dan tQc.

- N~m vting, C\l th€ hoa va chi d(;1O, tri€n khai th\lc hi~n co hi~u qua duOng 16i,

chu truong, chinh sach cua Dang, phap lu~t cua Nha nu6'c v€ xay d\lllg dai s6ng van

hoa vung d6ng bao dan tQc thi€u s6 va rni€n nlii.

- Tang cuOng xay d\lllg, cung c6 kh6i d(;1i doan k€t cac dan tQc, th\lc hi~n S\l blnh

d~ng, doan k€t tuong trQ', gilip dO' Iftn nhau cling phat tri€n, cham 10 dai s6ng v~t chfrt,

tinh than cho d6ng bao, th\lc hi~n xoa doi giam ngheo, rna mang dan tri.

- Ton trQng va phat huy nhfrng phong t\lC t~p quan va truy€n

th6ng van hoa

t6t d~p, nhu cftu, sa thich cua m6i dan tQc trong qua trinh tri€n khai th\lc hi~n

Phong trao TDDKXDDSVH.

- Thuang xuyen tuyen truy€n, ph6 bi€n duang 16i, chu truong, chinh sach

cua Dang, phap lu~t cua Nha nu6'c d6i v6'i dan tQc thi€u s6 va rni€n nlii; ch6ng

l(;1i cac lu~n di€m xuyen t(;1C, am muu di€n bi€n hoa binh, gay chia re doan k€t

cac dan tQc.

- D6i m6'i v€ nQi dung, phuong thilc cong tac tuyen truy€n, v~n dQng d6ng

bao dan tQc v6'i phuong cham C\l th€, khach quan, thi€t

th\lc, co tinh thuy€t ph\lC

va phli hQ'p v6'i m6i dan tQc.

- Xay d\lllg cac nQi dung, tieu chuAn phli hqp, binh xet, cong nh~n cac danh hi~u

van hoa va khen thuOng cac ca nhan, t~p th€

co thanh ttch trong Phong trao

TDDKXDDSVH cong tam, dling tieu chuAn, tranh ch(;1y thea thanh ttch, s6 luQl1g, gay

phan cam trong du lu~n cua d6ng bao.

- Chu trQng t6ng k€t, dlic nIt kinh nghi~m xay d\lllg mo hinh t6 chilc va hO(;1t

........ .

dQng van hoa co sa d~c thu vUng d6ng bao dan tQc thi€u s6 va mi€n nlii;

K@t lu,n:

Xay d\lllg phong trao "Toan dan doan k€t xay d\lllg dai s6ng van hoa" noi chung

thu

va tren dia ban khu V\lC trung du, mi€n nlii vUng dan tQc noi rieng dang la vfrn d€

hut S\l quan tam, chi d(;1o sat sao va t(;10 di€u ki~n cua cac cfrp uy Dang, chinh quy€n,

cac nganh, doan th€, d~c bi~t la S\l tham gia huOng Ung cua dong dao cac tftng lOp

nhan dan trong ca nu6'c. Xay dlJIlg dai s6ng van hoa chinh la xay dlJIlg n€p s6ng gia

dinh, n€p s6ng xa hQi d6ng thai la xay d\lllg con nguai m6'i. Con nguai m6'i la san phAm cua xa hQi, vita la chu th€ co y thilc cua xa hQi. Nhung con nguai m6'i khong th€

hlrill thanh mQt cach t\l phat, rna phai trai qua qua trlnh xay dlJl1g mQt cach tich C\lC va

chu dQng. Con nguai m6i cling phai duQ'c tu dUOng trong moi truOng gia dlnh va moi

truOng xa hQi. Mu6n v~y phai co suc m~nh doan k€t trong lao dQng sang t~o, trong

lam an sinh s6ng, trong hQc t~p va ren luy~n, trong d~o duc va nhan each, trong giao

ti€p, (mg xu va trong phong t\lC t~p quan ...

Do do cong tac xay dlJl1g dai s6ng van hoa phai duQ'c ti€n hanh kien trl nhung rfrt

khftn truong, d6ng bQ, phai luon luon duQ'C cung c6, hoan thi~ll va phat tri€n khong

ngimg. Xay dlJl1g dai s6ng van hoa th\lc chfrt la nhi~m V\l lau dai, thuOng xuyen-la

di~n, lau dai doi hoi phai co thai dQ chu dQng va d~t du6i S\l lanh d~o cua Dang, Ifry

bi~n phap v~n dQng, thuy€t ph\lc giao d\lc la chu y€u,

cong vi~c xay dlJl1g con nguai, xay dlJl1g xa hQi, la cUQc cach m~ng rQng lOn, toan

Ifry xay la chinh, xay la lau dai,

ch6ng la tru6c m~t; xay k€t hQ'P v6i ch6ng, ph6 bi€n va nhan rQng cac di€n hlnh tien

ti€n lam guong th\lc t€, sinh dQng d€ phong trao TDDKXDDSVH phat huy cac y€u t6

van hoa tra thanh ngu6n l\lc nQi sinh, gop phftn phat tri€n kinh t€- xa hQi, thfrm sau vao

mQi tftng lOp nhan dan, toan th~ xa hQi, t~o ra S\l chuy€n bi€n tich C\lC trong xay dlJl1g

con nguai v€ tu tuCmg, d~o duc, 16i s6ng, n€p s6ng va xay dlJl1g dai s6ng van hoa cO'

So' la quan di€rn chi d~o nhfrt quan cua Dang ta v€ Phong trao TDDKXDDSVH til khi

phat dQng phong trao d€n nay.

Tuy nhien vi~c th\lc hi~n phong trao "Toan dan doan k€t xay dlJl1g dai s6ng van hoa" a khu V\lC trul1g du, nli€n nlii, vung dan tQc co nhfing d~c thu rieng trong qua trlnh tri€n khai. Vi~c tri€n khai adjaban nay g~n v6i d~c di€rn t\l nhien tUng vung, tap quan tUng dan tQc v6i nhfing di€u ki~n kinh t€-xa hQi, 16i s6ng van 110a lau dai. Tlnh

hlnh do doi hoiur cO' quan chuc nang, chinh quy€n cac cfrp cftn co S\l chi d~o sat sat sao

va v~n d\lng sang t~o nhfing nQi dung, nhi~rn V\l cua phong trao thl m6i co th€ d~t

****************

duQ'c nhfing m\lc tieu chung d€ ra.

Can hoi thao luan

1. T~i sao cong chuc van hoa-xa hQi xa cftn phai n~rn vfing nhfing ki€n thuc chung

222

va ky nang t6 chuc th\lc hi~n Phong trao TDDKXDDSVH?

2. Theo nQi dung bai giang, phfrn ky nang t6 chirc thvc hi~n Phong trao

TDDKXDDSVH tren dia ban xa, lien h~ v&i dia phuong, nQi dung nao do thvc hi~n?

nQi dung nao chua thvc hi~n? nQi dung nao thvc hi~n khac?

3. Phan anh nhting kh6 khan, vuong rn~c hi~n nay trong vi~c tri€n khai thvc

hi~n Phong trao TDDKXDDSVH tren dia ban xa? D~ xUdt giai phap kh~c ph\ic va

ki€n nghi?

Biti tap Xtf Iy tinh huAng

tra cua Ban Chi d~o phong trao cdp tren khi danh

Tmh hu6ng 1: Trong Doan ki€rn

gia v~ k€t qua ho~t dQng cua Ban Chi d~o cfrP xa, co 3 y ki€n danh gia khac nhau:

- Ban Chi d~o xa ho~t dQng y€u.

- Ban Chi d~o xa ho~t dQng trung binh.

- Ban Chi d~o xa ho~t dQng kha.

Cong chfrc van h6a- xa hQi dua ra nhfing tieu chi gi d€ danh gia Ban Chi d~o xa

Iva chQn.

TInh hu6ng 2: Doan ki€rn tra xet cong nh~n danh hi~u "Thon van hoa", t~i thon B

tieu chuAn cong nh~n "Thon van h6a". TruOng

phat hi~n TruOng thon B khong bi€t

thon B thanh thvc nh~n: Do lam cong tac chi d~o, nen khong n~m duQ'c tieu chufrn.

TruOng Doan ki€m

tra cho r~ng: TruOng thon B khong n~m duQ'c tieu chufrn, thi k€t

qua thvc hi~n tieu chufrn cong nh~n "Thon van hoa" cua thon B chua d~t-Cong chirc van h6a-xa hQi xa co yki€n gi va d~ xUfrt nhu th€ nao?

TInh hu6ng 3: Theo quy dinh "Gia dinh van hoa" duQ'c cong nh~n 3 nam lien t\lC

m&i duQ'c cfrP gifry chUng nh~n "Gia dinh van hoa". Gia dinh Dng B duQ'c cong nh~n 2

!.­

nam dfru, narn thir 3 khong duQ'c cong nh~n, nen khong duQ'c cfrP gidy chUng nh~n

"Gia dinh van hoa", gia dinh Dng B th~c m~c, d~ nghi Cong chirc van h6a-xahQi xa

xem xet giai quy€t?

TInh hU6ng 4: Gia dinh ba B la hQ ngheo, nen khong duQ'c cong nh~n "Gia dinh

van hoa". Ba B cho r~ng gia dinh minh ngheo nhung s6ng rfrt co van hoa. D~ nghi

Cong chirc van hoa-xa h<)i xa xem xet giai quy€t?

TInh hut5ng 5: Lang C OOi~u narn nhan dan ne> l\lc phftn dftu xay d\ffig "Lang van

h6a", flhung chua duQ'c c6ng nh~n, VI trong lang con co nguai nghi~n hut. Nhan dan

Lang C rftt bilc xuc. D~ nghi C6ng chilc van h6a- xii hQi xii d~ xuftt y ki€n giai quy€t?

- TInh ltut5ng 6: Vi~c an u6ng trong cac dam cu6'i tren dia ban xii ngay cang tran

lan, t6n kern va phi~n nhi€u. Cong chilc van h6a-xii hQi xii d~ xufit bi~n phap khfic

ph\lc tlOO tr~ng tren nhu th€ nao?

- TInh hut5ng 7:Cac thaOO vien Ban Chi d~o phong trao cua xii khong nghiem tuc

th\lc hi~n nhi~rn V\l duQ'c giao. Cong chilc van h6a-xii hQi xii d~ xuftt bi~n phap gO' d~

khfic ph\lc tlOO tr~ng nay?

224