SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO GIA LAI
TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM
TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG THƯỜNG XUYÊN 2020
MÔN: ÂM NHẠC
Chuyên đề
SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC VÀ GIÁO DỤC
PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT NĂNG LỰC HỌC SINH
THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH GDPT NĂM 2018
ĐINH VĂN LUẬN
Gia Lai – Tháng 8//2020
MỤC LỤC
KÍ HIỆU VIẾT TẮT ------------------------------------------------------------------- 1
ĐẶT VẤN ĐỀ ---------------------------------------------------------------------------- 2
Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
VÀ GIÁO DỤC PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT NĂNG LỰC HỌC SINH --- 4
1.1. Khái niệm về nhân cách, phẩm chất và năng lực ----------------------------- 4
1.2. Mối quan hệ giữa dạy học phát triển phẩm chất, năng lực với phát triển
nhân cách con người ------------------------------------------------------------------ 5
1.3. Sự cần thiết phải sử dụng phương pháp dạy học và giáo dục phát triển
phẩm chất, năng lực học sinh -------------------------------------------------------- 6
1.4. Đổi mới phương pháp dạy học nhằm phát triển phẩm chất năng lực của
học sinh. --------------------------------------------------------------------------------- 7
1.5. Biện pháp đổi mới phương pháp dạy học nói chung ------------------------- 9
1.6. Để triển khai một cách hiệu quả việc sử dụng phương pháp dạy học và
giáo dục phát triển phẩm chất năng lực học sinh cần phải: ------------------- 12
1.7. Những đặc trưng cơ bản của phương pháp dạy học tích cực ------------- 13
1.8. Thiết kế và tổ chức hoạt động của một bài học theo lối phát triển phẩm
chất, năng lực học sinh. ------------------------------------------------------------- 14
Chương 2: PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC VÀ GIÁO DỤC PHÁT TRIỂN
PHẨM CHẤT NĂNG LỰC HỌC SINH TIỂU HỌC -------------------------- 16
2.1. Như thế nào là phương pháp dạy học và giáo dục phát triển phẩm chât
năng lực học sinh? ------------------------------------------------------------------- 16
2.2. Khái niệm dạy học và giáo dục phát triển phẩm, năng lực học sinh. ---- 16
2.3. Dạy học phát triển phâm chất. năng lực ------------------------------------- 17
2.3.1. Đặc điểm của dạy học phát triển năng lực -------------------------------- 17
2.4. Một số Phương pháp dạy học âm nhạc theo hướng phát triển phẩm chất
năng lực học sinh . ------------------------------------------------------------------- 19
Chương 3: VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HOC VÀ GIÁO DỤC
PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT NĂNG LỰC HỌC SINH VÀO DẠY HỌC
ÂM NHẠC Ở TIỂU HỌC ----------------------------------------------------------- 22
3.1. Mục tiêu cụ thể: ----------------------------------------------------------------- 23
3.2. Yêu cầu giáo dục cần đạt về phẩm chất và năng lực: ---------------------- 23
3.3. Định hướng nội dung ----------------------------------------------------------- 24
3.4. Định hướng về phương pháp giáo dục --------------------------------------- 25
3.5. Dạy học và giáo dục âm nhạc ở tiểu học theo định hướng phát triển
phẩm chất, năng lực học sinh ------------------------------------------------------ 25
3.6. Nội dung dạy học âm nhạc tiểu học ------------------------------------------ 27
3.7. Phương pháp dạy học âm nhạc ----------------------------------------------- 30
3.8. Vận dụng phương pháp dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng
học sinh trong dạy học âm nhạc. --------------------------------------------------- 32
3.9. Định hướng xậy dựng kế hoạch dạy học phát triên phẩm chất năng lực
học sinh tiểu học --------------------------------------------------------------------- 42
KẾT LUẬN ----------------------------------------------------------------------------- 47
TÀI LIỆU THAM KHẢO ----------------------------------------------------------- 51
PHỤ LỤC ------------------------------------------------------------------------------- 52
1
KÍ HIỆU VIẾT TẮT
Kí hiệu viết tắt Nghĩa đầy đủ
CT Chương trình
GDPT Giáo dục phổ thông
GV Giáo viên
HS Học sinh
SGK Sách giáo khoa
TH Tiểu học
THCS Trung học cơ sở
THPT Trung học phổ thông
2
ĐẶT VẤN ĐỀ
Chúng ta đang chứng kiến một thời kỳ có nhiều biến động trên các lĩnh
vực của đời sống xã hội, trong từng nước cũng như trên phạm vi toàn thế giới.
Do đó các quốc gia dân tộc cần phải đổi mới, Việt Nam cũng là một quốc gia
không ngoại lệ. Để có được điều đó thì con người là mục tiêu hàng đầu, mà
muốn thay đổi con người thì trước hết phải thay đổi về giáo dục, thay đổi giáo
dục trước hết là thay đổi về phương pháp dạy học, kỹ thuật dạy học.
Mục đích là thay đổi lối dạy học truyền thụ một chiều sang dạy học theo
phương pháp dạy học phát triển phẩm chất và năng lực học sinh, nhằm giúp học
sinh phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo, rèn luyện thói quen và
khả năng tự học, tinh thần hợp tác, kỹ năng vận dụng kiến thức vào những tình
huống khác nhau trong học tập và trong thực tiễn; tạo niềm tin, niềm vui, hứng
thú trong học tập. Làm cho “Học” là quá trình kiến tạo; học sinh tìm tòi, khám
phá, phát hiện, luyện tập, khai thác và xử lý thông tin,…Tự hình thành hiểu biết,
năng lực và phẩm chất của mình. Tổ chức hoạt động nhận thức cho học sinh,
dạy học sinh cách tìm ra chân lý. Chú trọng hình thành các năng lực (tự học,
sáng tạo, hợp tác,…) dạy phương pháp và kỹ thuật lao động khoa học, dạy cách
học, để đáp ứng những yêu cầu của cuộc sống hiện tại và tương lai. Những điều
đã học cần thiết, bổ ích cho bản thân học sinh và cho sự phát triển xã hội.
Phẩm chất và năng lực là hai thành phần chủ yếu cấu thành nhân cách con
người. Do vậy có thể xem quá trình hình thành và phát triển nhân cách gắn liền
với quá trình tích tụ, phát triển các yếu tố của phẩm chất và năng lực.
Mặt khác, nhân cách được xem là một chỉnh thể thống nhất giữa hai mặt
phẩm chất và năng lực (đức và tài). Do vậy, quá trình phát triển phẩm chất và
năng lực phải có sự cân đối và tương thích theo xu hướng đức và tài hài hòa
nhau " tài đức vẹn toàn". Đức và tài không cân xứng nhau sẽ cho ra một nhân
cách chưa hoàn thiện.
Trong quá trình giáo dục, dạy học phát triển phẩm chất, năng lực người
học là một phương pháp dạy học ưu thế trong việc hướng người học tiếp cận
gần hơn với phát triển nhân cách của mình.
Do vậy, trong mọi thời đại, các chương trình giáo dục được áp dụng, tuy
có khác nhau về cấu trúc, phương pháp và nội dung giáo dục... nhưng đều
hướng tới mục tiêu nhân cách. Trong đó việc hình thành phẩm chất và năng lực
con người (đức, tài) được quan tâm nhấn mạnh.
Qua các thời kỳ với các giai đoạn lịch sử khác nhau, yêu cầu về nhân cách
nói chung và phẩm chất, năng lực nói riêng của con người với tư cách là thành
viên trong xã hội cũng có những thay đổi phù hợp với đòi hỏi của thời đại.