SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO GIA LAI
TRƢỜNG CAO ĐẲNG SƢ PHẠM
TÀI LIỆU BỒI DƢỠNG THƢỜNG XUYÊN 2020
MÔN: MỸ THUẬT
Chuyên đề
SỬ DỤNG PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC,
GIÁO DỤC PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT,
NĂNG LỰC HỌC SINH THỰC HIỆN
CHƢƠNG TRÌNH GDPT 2018
ThS. TRẦN VĂN PHÊ
Pleiku – Tháng 8/2020
MỤC LỤC
PHẦN I. MỞ ĐẦU .......................................................................................... 1
PHẦN II. NỘI DUNG ..................................................................................... 3
CHƢƠNG I. ĐƢỜNG LỐI CHÍNH SÁCH, QUAN ĐIỂM CHỈ ĐẠO VÀ
XU HƢỚNG PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ........................... 3
1. Đƣờng lối, chính sách phát triển giáo dục và đào tạo .......................... 3
2. Các quan điểm chỉ đạo phát triển giáo dục và đào tạo ........................ 3
2.1. Quan điểm chỉ đạo phát triển giáo dục và đào tạo và phát triển giáo
dục phổ thông trƣớc yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện .......................... 3
2.2. Quan điểm xây dựng chƣơng trình tổng thể GDPT 2018 ................... 4
2.3. Quan điểm xây dựng chƣơng trình môn học mỹ thuật ....................... 5
3. Xu thế phát triển giáo dục của Việt Nam .............................................. 7
4. Quản lí Nhà nƣớc về giáo dục-đào tạo ................................................... 8
CHƢƠNG II. CHƢƠNG TRÌNH TỔNG THỂ GDPT 2018 VÀ
CHƢƠNG TRÌNH MÔN MỸ THUẬT THCS ........................................... 10
1. Chƣơng trình tổng thể GDPT 2018 ...................................................... 10
1.1. Mục tiêu chƣơng trình giáo dục phổ thông ....................................... 10
1.2. Yêu cầu cần đạt về phẩm chất và năng lực ....................................... 10
1.3. Kế hoạch giáo dục ............................................................................. 11
1.3.1. Thời lƣợng giáo dục .................................................................... 11
1.3.2. Các môn học và hoạt động giáo dục ........................................... 11
2. Chƣơng trình giáo dục phổ thông mới môn Mỹ thuật bậc THCS .... 11
2.1. Đặc điểm của môn học ...................................................................... 12
2.1.1. Vị trí và tên môn học trong chƣơng trình GDPT ........................ 12
2.1.2. Vai trò và tính chất nổi bật của môn học trong giai đoạn giáo dục
cơ bản và giáo dục định hƣớng nghề nghiệp ........................................ 12
2.1.3. Quan hệ với môn học/hoạt động giáo dục khác ......................... 12
2.2. Quan điểm xây dựng chƣơng trình môn học..................................... 13
2.3. Mục tiêu của chƣơng trình môn học ................................................. 14
2.3.1. Căn cứ xác định mục tiêu chƣơng trình ...................................... 14
2.3.2. Mục tiêu cụ thể của chƣơng trình ............................................... 15
2.4. Yêu cầu cần đạt về phẩm chất và năng lực ....................................... 16
2.4.1. Căn cứ xác định các yêu cầu cần đạt .......................................... 16
2.4.2. Yêu cầu cần đạt về phẩm chất chủ yếu và đóng góp của môn học
trong việc bồi dƣỡng phẩm chất cho học sinh ...................................... 17
2.4.3. Yêu cầu cần đạt về năng lực chung và đóng góp của môn học
trong việc hình thành, phát triển các năng lực chung cho học sinh ...... 17
2.4.4. Yêu cầu cần đạt về năng lực đặc thù và đóng góp của môn học
trong việc hình thành, phát triển các năng lực đặc thù cho học sinh .... 18
2.5. Nội dung giáo dục ............................................................................. 19
2.5.1. Căn cứ xác định nội dung giáo dục của chƣơng trình môn học . 19
2.5.2. Nội dung giáo dục cụ thể của chƣơng trình môn học ................. 20
2.5.3. Kế thừa chƣơng trình hiện hành trong chƣơng trình môn học ... 21
2.5.4. Tiếp thu kinh nghiệm nƣớc ngoài trong chƣơng trình môn học . 22
2.6. Phƣơng pháp giáo dục ....................................................................... 22
2.6.1. Căn cứ xác định phƣơng pháp giáo dục của chƣơng trình môn
học ......................................................................................................... 22
2.6.2. Phƣơng pháp giáo dục của chƣơng trình môn học ..................... 23
CHƢƠNG III. CHƢƠNG TRÌNH VÀ PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC,
GIÁO DỤC PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH .... 27
1. Chƣơng trình giáo dục phát triển phẩm chất của ngƣời học ............ 27
2. Chƣơng trình giáo dục phát triển năng lực của học sinh................... 27
2.1. Khái niệm năng lực ........................................................................... 27
2.2. Yêu cầu cần đạt về năng lực và căn cứ xác định yêu cầu cần đạt về
năng lực của ngƣời học ............................................................................ 28
2.3. Chƣơng trình giáo dục phát triển năng lực của học sinh .................. 29
3. Phƣơng pháp dạy học theo định hƣớng phát triển phẩm chất, năng
lực học sinh ................................................................................................. 31
4. Dạy học theo định hƣớng hƣớng phát triển phẩm chất, năng lực học
sinh ........................................................................................................... 33
5. Đổi mới phƣơng pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá theo định
hƣớng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh ..................................... 34
5.1. Đổi mới phƣơng pháp dạy học theo hƣớng phát triển phẩm chất, năng
lực học sinh .............................................................................................. 34
5.2. Đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh ................. 35
5.3. Đánh giá theo hƣớng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh ......... 35
6. Một số phƣơng pháp dạy học hiệu quả trong dạy học theo định
hƣớng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh ..................................... 37
6.1. Dạy học theo định hƣớng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh ở
bậc trung học cơ sở ................................................................................... 37
6.2. Vận dụng các phƣơng pháp dạy học, giáo dục mỹ thuật phát triển
phẩm chất, năng lực học sinh ................................................................... 37
6.3. Một số phƣơng pháp và kĩ thuật dạy học mỹ thuật phát triển phẩm
chất, năng lực học sinh ............................................................................. 39
CHƢƠNG IV. GIÁO ÁN MINH HỌA (THIẾT KẾ THEO PHƢƠNG
PHÁP DẠY HỌC, GIÁO DỤC PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG
LỰC HS) ........................................................................................................ 40
PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ TỔNG KẾT RÚT KINH NGHIỆM ĐỢT
TẬP HUẤN BỒI DƢỠNG THƢỜNG XUYÊN HÈ 2020 ......................... 59
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 61
1
SỬ DỤNG PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC, GIÁO DỤC PHÁT TRIỂN
PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC HỌC SINH THỰC HIỆN
CHƢƠNG TRÌNH GDPT 2018
GVC-ThS. Trần Văn Phê
Tóm tắt: Chuyên đề bồi dƣỡng thƣờng xuyên hè 2020 giới thiệu đƣờng
lối chính sách, quan điểm chỉ đạo và xu hƣớng phát triển giáo dục. Qua đó
giáo viên nắm đƣợc khái quát chƣơng trình tổng thể GDPT 2018-chƣơng trình
môn mỹ thuật bậc THCS, sử dụng các phƣơng pháp dạy học, giáo dục phát
triển phẩm chất, năng lực học sinh nhằm nâng cao hiệu quả trong quá trình
dạy học Mỹ thuật THCS trên địa bàn tỉnh Gia Lai. Giáo viên cốt cán mỹ thuật
sẽ thảo luận, trao đổi kinh nghiệm theo nhóm, thiết kế và trình bày một số
trích đoạn dạy học mỹ thuật để đạt đƣợc kết quả tốt nhất, phù hợp với địa
phƣơng và từng đối tƣợng học sinh.
PHẦN I. MỞ ĐẦU
Trong giai đoạn hiện nay, ngành giáo dục đã hoàn thiện việc xây dựng
chƣơng trình giáo dục phổ thông mới và đang tập trung đầu tƣ cho việc hoàn
thành các bộ sách giáo khoa để đáp ứng kịp thời mục tiêu đổi mới và phát
triển của ngành giáo dục. Để đáp ứng mục tiêu đổi mới đƣợc Nghị quyết
88/2014/QH13 của Quốc hội quy định: “Đổi mới chƣơng trình, sách giáo
khoa giáo dục phổ thông nhằm tạo chuyển biến căn bản, toàn diện về chất
lƣợng và hiệu quả giáo dục phổ thông; kết hợp dạy chữ, dạy ngƣời và định
hƣớng nghề nghiệp; góp phần chuyển nền giáo dục nặng về truyền thụ kiến
thức sang nền giáo dục phát triển toàn diện cả về phẩm chất và năng lực, hài
hoà đức, trí, thể, mĩ và phát huy tốt nhất tiềm năng của mỗi học sinh.”
Quá trình xây dựng, đổi mới nhằm hƣớng tới một nền giáo dục Việt Nam
hiện đại, ngang tầm với các nƣớc phát triển trong khu vực và thế giới. Để
chuyển tải nội dung kiến thức trong chƣơng trình đến với học sinh và đạt
đƣợc kết quả cao nhất cho ngƣời học thì giáo viên là nhân tố đóng vai trò rất
quan trọng. Giáo viên phải nhanh nhạy cập nhật, thích ứng với nội dung
chƣơng trình giáo dục phổ thông mới, sử dụng linh hoạt các phƣơng pháp dạy
học, giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực học sinh là hết sức cần thiết.
Ngoài việc giáo viên phải tự học, tự rèn luyện nhằm nâng cao năng lực
chuyên môn nghiệp vụ thì toàn thể giáo viên nói chung và giáo viên bộ môn
mỹ thuật nói riêng, hàng năm đều đƣợc tham gia lớp tập huấn bồi dƣỡng
thƣờng xuyên về chuyên môn nghiệp vụ để nắm vững đƣờng lối chính sách,
quan điểm chỉ đạo và xu hƣớng phát triển giáo dục nhằm nâng cao chất lƣợng
dạy học. Năm học 2020-2021, ngành Giáo dục đánh dấu một cột mốc quan
trọng đó là chúng ta bắt đầu thực hiện chƣơng trình đổi mới giáo dục, thay
sách giáo khoa mới cho lớp đầu cấp Tiểu học. Nhƣ vậy, trong những năm tiếp
theo Bộ Giáo dục và Đào tạo tiếp tục triển khai thay sách giáo khoa mới ở các
lớp đầu cấp bậc THCS và THPT, những năm kế tiếp sẽ thực hiện đổi mới
2
phƣơng pháp dạy học và thay sách giáo khoa lần lƣợt các lớp tiếp theo ở các
cấp học, tiến tới hoàn thiện bộ sách giáo khoa theo chƣơng trình giáo dục phổ
thông mới. Để đạt đƣợc mục tiêu và thực hiện tốt kế hoạch đổi mới chƣơng
trình giáo dục phổ thông và thay sách giáo khoa, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh
Gia Lai yêu cầu giáo viên bộ môn mỹ thuật trên địa bàn tỉnh tham gia tập
huấn về chuyên đề “Sử dụng phƣơng pháp dạy học, giáo dục phát triển
phẩm chất, năng lực học sinh thực hiện chƣơng trình GDPT 2018”.